CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ (Overview of International Trade) MỤC TIÊU Chương nhằm đạt mục tiêu sau: - Giới thiệu khái quát môn học: khái niệm môn học; đối tượng phương pháp nghiên cứu mơn học; nội dung chương trình mơn học - Cung cấp kiến thức TMQT kinh tế đại: sở hình thành, đặc điểm hình thức TMQT; tầm quan trọng hoạt động kinh tế đại .c om - Trình bày hoạt động TMQT xu hướng phát triển hoạt động thời gian tới I GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT MÔN HỌC THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ - Hoạt động TMQT: l ) ng Khái niệm vị trí môn học - Môn TMQT: co – TMQT TMQT th an - Đối tƣợng phƣơng pháp : cu u du o 2.1 ng Môn TMQT nghiên cứu n nghiên cứu , : - Các lý thuyết TMQT - Các sách TMQT cơng cụ để thực sách - Các liên minh kinh tế xu hướng vận động quan hệ kinh tế nghiên cứu M : QG (home) – QG (foreign) 2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu - Có tảng vững kinh tế học: kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô - TMQT mơn khoa học kinh tế, cần phải có phương pháp sau để nghiên cứu học tập môn học này: + Phương pháp vật biện chứng + Phương pháp “những nhân tố khác không thay đổi” + Một số phương pháp khác: thống kê, phân tích, tổng hợp,… CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Nhiệm vụ chƣơng trình - Lý giải sở hình thành TMQT, mơ hình giao thương QG, mơn học lợi ích mang lại cho QG 3.1 Nhiệm vụ - Phân tích xu hướng vận động quan hệ kinh tế - thương mại QG, lãnh thổ TG - Trình bày CSTMQT QG áp dụng; công cụ để thực thi sách tác động chúng - Nghiên cứu liên minh kinh tế tác động chúng đến kinh tế QG .c om Môn Thương mại quốc tế nghiên cứu với bố cục gồm chương: - - Chương 2: Lý thuyết thương mại quốc tế ng - Chương 3: Chính sách thương mại quốc tế: - Chương 4: Các cơng cụ sách thương mại quốc tế co - Chương 5: Liên kết kinh tế - TMQT - Chương 6: Thương mại quốc tế nước phát triển an - Chương 7: Xúc tiến thương mại ng Mối quan hệ với môn học - th - Chương 8: Đầu tư nước TMQT - TMQT , - cu u du o khác , II THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ TRONG NỀN KINH TẾ HIỆN ĐẠI Nguồn gốc TMQT - Quy luật khan hiếm: + Nhu cầu : vô hạn + Nguồn lực : hữu hạn  Phải giao thương với bên để thỏa mãn cách tối ưu nhu cầu QG - Lợi ích mà thương mại quốc tế mang lại: + Đối với quốc gia phát triển + Đối với nước công nghiệp phát triển CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt - TMQT lĩnh vực hoạt động vượt ngồi khn khổ, biên giới Đặc trƣng TMQT quốc gia - TMQT gắn liền với toán quốc tế tỷ giá hối đoái - TMQT hoạt động phức tạp - TMQT làm phát sinh nhiều khoản chi phí, ảnh hưởng đến giá quốc tế sản phẩm ịch vụ - c om - III XU HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ NGÀY NAY ộ ng – TMQT co Xu hƣớng phát triển TMQT TMQT th an cu u du o ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt CHƢƠNG 2: LÝ THUYẾT THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ (Theories of International Trade) MỤC TIÊU Chương nhằm đạt mục tiêu sau: - Hiều trình bày nét bật lý thuyết thương mại quốc tế - Lý giải sở đề kinh tế (2 quốc gia, lãnh thổ) giao thương với - Phân tích mơ hình giao thương gia lợi ích quốc gia thu .c om A – LÝ THUYẾT CỔ ĐIỂN VỀ THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ I CHỦ NGHĨA TRỌNG THƢƠNG Hoàn cảnh đời - Xuất Tây Âu từ kỉ XV – XVII, thời kỳ tan rã chế độ phong kiến tích luỹ nguyên thuỷ cho CNTB ng - Đại diện: Jean Bodin, Jean Francois Melon, Antonie de co Montchretien, Kolbert, Thomas Mun, Josiah Chlild Nội dung gia an -Tiền vàng: th 2.1 Về ng -Dân tộc giàu có: cu u du o -Coi hoạt động nào? - Xuất siêu – Nhập siêu? -Thương mại là: -Lợi nhuận TM là: - Đề cao? Nhận xét 3.1 Ưu điểm - - CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 3.2 Nhược điểm - - - II LÝ THUYẾT LỢI THẾ TUYỆT ĐỐI CỦA ADAM SMITH Hoàn cảnh đời c om - -Gắn với giai đoạn đầu CM công nghiệp, chứng tỏ nguồn gốc giàu có Anh cơng nghiệp ng - Chủ nghĩa trọng thương trọng nông không phù hợp co Một số quan điểm kinh tế - Nguồn gốc giàu có:………………………………………… Adam Smith ………………………………………………………………………… an - Trao đổi quốc gia dựa sở ………………………… th ………………………………………………………………………… - Cơ sở thương mại hai quốc gia ……………………………… ổi mối quan tâm xu hướng lợi ích riêng ng - du o cho mình, hành động cá nhân lại có xu hướng thúc đẩy nhiều củng cố lợi ích cho tồn cộng đồng thơng qua "bàn tay vơ hình" - Trên giới có quốc gia mặt hàng 3.1 Giả thiết - Lao động yếu tố sản xuất nhất, chuyển tự cu u Nôi dung lý thuyết ngành nước.(Tìm hiểu học thuyết giá trị - lao động) - Chi phí vận chuyển - Các thị trường cạnh tranh hoàn hảo 3.2 Nội dung lý thuyết “……………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………” “A country has an absolute advantage over another in producing a good, if it can produce that good using fewer resources than another country.” CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Ví dụ minh họa a 1/ Cơ sở thương mại Sản phẩm Gạo (kg/người – giờ) Việt Nam Trung Quốc - ………… có LTTĐ sản xuất gạo so với ………… - ………… có LTTD sản xuất vải so với ………… 2/ Mơ hình thương mại - 3/ Khung tỉ lệ trao đổi a Xác định sở, mơ hình c om Vải (mét/người – giờ) b - VN xuất kg gạo (6R) sang TQ để lấy mét vải (6C) ng thương mại, khung tỉ lệ trao đổi  …………………… - Để có 6R, TQ Thay vào đó, với sản phẩm ………………………………………………………… co b Xác định lợi ích thương mại ……………………… ứng với tỉ lệ trao đổi 6R : 6C 4.1 Ưu điểm an Nhận xét ng th - du o - - cu u 4.2 Nhược điểm III LÝ THUYẾT LỢI THẾ SO SÁNH CỦA DAVID RICARDO Hồn cảnh đời -Cuộc CM cơng nghiệp hoàn thành, phương thức sản xuất TBCN phát triển thống trị hồn tồn - Phân cơng lao động phát triển - Mâu thuẫn giai cấp tư sản vô sản bộc lộ rõ ràng Học thuyết ơng nhằm bảo vệ lợi ích giai cấp tư sản, lấy giá trị lao động làm sở cho học thuyết CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Nội dung lý thuyết - Trên giới có quốc gia sản phẩm 2.1 Giải thiết - Một yếu tố sản xuất lao động, giá trị hàng hóa tính theo lao động - Lao động tự di chuyển QG di chuyển gia QG - Chi phí vận chuyển - Chi phí sản xuất khơng đổi - Thương mại tự do, khơng có thuế quan “……………………………………………………………………… 2.2 Nôi dung lý thuyết c om ………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ”  Lƣu ý: a1 a b1 b2 a1 a b1 b2 ng Việc xác định LTSS quốc - Nếu gia sản xuất sản phẩm QG I co + QG I có LTSS sản xuất sản phẩm A, NSLĐ QG II a2 b2 a1 a b1 b2 th b1 B - Nếu a1 b1 a b2 + QG I có LTSS sản xuất sản phẩm B, ng a1 A an + QG II có LTSS sản xuất sản phẩm B + QG II có LTSS sản xuất sản phẩm A sản phẩm phát biểu phải nghịch đảo lại cu u du o Trong đó, a1, a2, b1, b2 số sản phẩm làm đơn Chú ý: Nếu a1, a2, b1, b2 thời gian hao phí để làm đơn vị vị thời gian Ví dụ minh họa Sản phẩm Gạo (kg/người – giờ) Vải (mét/người – giờ) a 1/ Cơ sở thương mại Việt Nam Trung Quốc Ta có: Nên: - ………… có LTSS sản xuất gạo - ………… có LTSS sản xuất vải 2/ Mơ hình thương mại - CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt a Xác định sở, mô hình thương mại, khung tỉ lệ trao đổi 3/ Khung tỉ lệ trao đổi sản phẩm b Lợi ích thương mại ứng với tỉ lệ trao đổi 6R : 6C c Xác định khung tỉ lệ trao đổi b mà lợi ích thương mại - VN xuất kg gạo (6R) sang TQ để lấy mét vải (6C) QG  - Để có 6R, TQ Thay vào đó, với này, …………………………………………………………………… .c om  c an co ng - Nếu thương mại từ VN sang TQ cu Nhận xét u du o ng th - Nếu thương mại từ TQ sang VN 4.1 Ưu điểm 4.2 Nhược điểm - - - CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt III LÝ THUYẾT CHI PHÍ CƠ HỘI CỦA GOTTFRIED VON HARBERLER m lợi so - Ngoài yếu tố“lao động” cịn có nhiều yếu tố sản xuất khác chẳng hạn vốn, đất đai, công nghệ,… - Bản thân “lao động” khơng đồng nhất, có khác biệt lớn kinh nghiệm, trình độ chun mơn sau suất lao động - Lý thuyết LTSS David Ricardo dựa vào NSLĐ để giải thích thiếu tính logic khơng phù hợp với thực tế Chi - phí hội sản c om thuyết phẩmlà………………………… …………………………………… ………………………………………………………………… ng - QG có lợi so sánh loại sản phẩm X khiQGđó có ………………………… co việc sản xuất sản phẩm họa an Nếu khơng có thương mại: - VN phải bỏ …… vải để đủ tài nguyên sản xuất …… gạo th Việt Trung Nam Quốc ng  CPCH để sản xuất 1R VN …… - TQ phải bỏ …… vải để đủ tài nguyên sản xuất ……… gạo du o  CPCH để sản xuất 1R TQ …… Vậy: CPCH để sản xuất kg gạo VN thấp TQnên VN có LTSS sản xuất gạo Tương tự, TQ có lợi so sánh sản xuất vải u cu iới hạn khả - CPCH minh họa đường GHKNSX uất xét - Trường hợp CPCH không đổi, giới hạn khả sản xuất đường thẳng kết chi phí hội hợp thay spmà QG sản xuất sử dụng tồn nguồn lực + Những điểm nằm bên đường GHKNSX biểu thị ……………………………………………………………… + Những diểm bên nằm ngồi đường GHKNSX là………………………………………………………………  Phân tích sở, lợi ích thƣơng mại trƣờng hợp chi phí hội khơng đổi - Khi chưa có thương mại,giới hạn khả sản xuất giới hạn tiêu dùng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt quốc gia.Giả sử: +VN chọn kết hợp I (90R, 60C) đường GHKNSX + TQ chọn kết hợp I’(40R, 50C) đường GHKNSX - Khi thương mại tự xảy TQ +VN chun mơn hóa sản xuất gạo J(180R, 0C) Gạo Vải 60 - Khung tỷ lệ trao đổi trường hợp 2/3