tu duy

Tài liệu tham khảo.. Beyer, B[r]

Thiết kế dự án hiệu quả: Hướng dẫn Tư

Hướng dẫn cụ thể về tư

Dạy kĩ cụ thể

Dạy học theo dự án tạo nhiều hội để dạy kĩ phương pháp tư cụ thể

thông qua việc học kiến thức môn ngữ cảnh thực tế Qua học nhỏ dựa kĩ giáo viên tổ chức hướng dẫn để học sinh áp dụng kĩ vừa học vào tình thích hợp Tóm lại, dạy học rõ ràng, hiệu bao gồm sáu thành phần sau:

1 Chọn kĩ hay kỹ thuật thích hợp cho việc hướng dẫn Định nghĩa phân loại kĩ

3 Làm mẫu kĩ thơng qua việc nói lên suy nghĩ

4 Hướng dẫn việc luyện tập kĩ theo cặp theo nhóm nhỏ Giải thích kĩ hay phương pháp sử dụng Tiếp tục hướng dẫn làm sử dụng kĩ có hiệu

Chọn kỹ để dạy

Những dự án phức tạp đòi hỏi nhiều loại tư khác nhau, giáo viên phải biết cách lựa chọn loại tư cần phải trọng việc dạỵ tư Barry Beyer “Các kỹ

thuật luyện tập dạy học tư duy” đề xuất câu hỏi sau trình chọn kĩ mà trình dạy tư nhằm tới:

ƒ Liệu học sinh có lí sử dụng kĩ vào sống hàng ngày bên ngồi lớp học hay khơng?

ƒ Các kĩ có sử dụng thường xuyên thiết thực phạm vi môn học hay không?

ƒ Kĩ sẽđược hình thành dựa sở kĩ mà học sinh có hay dẫn

đến kĩ phức tạp mà em cần có tương lai ?

ƒ Kĩ có thểđược tích hợp với việc dạy học nội dung môn học hay không?

ƒ Các em học sinh có sẵn sàng học kĩ dựa hướng dẫn rõ ràng nỗ lực thích hợp không?

Khi chọn kĩ năng, tốt bắt đầu với cấp độ cao phiên thang phân loại tư

duy Bloom hay phần hiểu phân tích phân loại tư Marzaro Trong kĩ

năng, chọn thao tác nhỏ cụ thể tốt Các hướng dẫn “tư sâu hơn”, hay “sử

dụng tư bậc cao” ln phải kèm theo lời khích lệ: “cố gắng nữa” giống thể

thao Nếu khơng định hướng xác làm việc gì, nhiều em học sinh, đặc biệt em học yếu, gặp khó khăn việc học kĩ

Ví dụ, thay dạy học dựa kĩ phân tích, giáo viên dạy em cách suy luận

quan điểm thể lối viết sử dụng thứ “tôi” kiện lịch sử Trong học sau, em học cách suy luận giả thiết đằng sau thơng cáo báo chí phủ Thơng qua việc lặp lặp lại suy luận với nhiều loại thông tin sử dụng nhiều thao tác khác nhau, học sinh hiểu cách thức áp dụng kĩ tư vào tình khác

Học sinh tiểu học có khả học nhiều kĩ năng, số kĩ tiền đề cho mức độ tư cao cấp học sau Các kĩ sau thích hợp cho em học sinh nhỏ tuổi:

• Xác định điểm giống khác nhau/ so sánh đối chiếu

• Phân loại

• Phân biệt khác kiện quan điểm, khoa học tưởng tượng

• Hiểu quan điểm khác

• Đưa lập luận cho quan điểm

• Thiết lập mục đích

• Kiểm tra cơng việc

• Suy luận đơn giản câu chuyện khái niệm

• Phân biệt khác thông tin quan trọng không quan trọng

Dạy kĩ

Ngay học sinh học tới cấp học cao trung học, em sẵn sàng bắt đầu phát triển kĩ tranh luận thức Những học nhỏ dựa kĩ sau thích hợp cho em ởđộ tuổi

• Lập nên bảng phân loại dựa kiện hay danh mục cụ thể

• Rút kết luận dựa thơng tin có sẵn

• Phân tích số loại thuyết ngụy biện qua tranh luận khơng thức

• Hiểu khác địi hỏi dự kiện

• Đánh giá độ tin cậy chứng

• Xác định chất lượng công việc phiếu tựđánh giá

Học sinh trung học có khả tư tương đối phức tạp giáo viên dạy em kĩ

năng sau

• Xây dựng tranh luận hợp lý

• Xác định lỗi quan điểm

• Phát triển ngun tắc dựa thơng tin tình cụ thể

• Rút kết luận logic dựa tổng hợp thông tin

• Thiết lập tiêu chí đánh giá dự án hay ý tưởng

• Sáng tác kịch khác

Chắc chắn loại tư mà học sinh có khả thực phụ thuộc nhiều vào bậc học em Một số thầy tạo cách giúp học sinh tiểu học tư cách logic khuyến khích tham gia vào dự án học tập, em có thểđạt thành cơng xa người lớn mong đợi Để lựa chọn kĩ cần dạy cho học sinh, giáo viên dựa vào nhiệm vụ giao cho học sinh, vạch kĩ quan trọng học sinh cần có để hồn thành nhiệm vụ, sau xem xét đến khả học sinh, từđó lựa chọn kĩ hướng dẫn cho học sinh

Việc lựa chọn kĩ để dạy cho học sinh coi việc khó Giáo viên tìm kiếm hỗ trợ từ tác phẩm văn học dạy cho em kĩ đọc sách Các kĩ tạo mối liên hệ, đặt câu hỏi suy luận sử dụng đọc, kĩ

được sử dụng để tư điều khác Có nhiều thông tin thiết thực việc dạy kĩ

năng kỹ thuật đọc sách phạm vi nội dung học mà có thểđược áp dụng vào việc học nói chung

Một số ví dụ kĩ dạy được

Trong hồ sơ dạy “chuyến thám hiểm Châu Phi ” African Adventure Safari, em học sinh tiểu học giúp cho nhà thám hiểm học tính đa dạng, tính độc lập điều kì diệu thiên nhiên châu Phi hoang dã Tại thời điểm thích hợp suốt học, giáo viên dạy kĩ

năng sau:

• Động não

• Thiết lập mục tiêu học tập

• Tìm kiếm thơng tin Internet

Trong người anh hùng bất diệt , học sinh bậc trung học tìm hiểu anh hùng khứ nhưđương đại Khi học sinh đọc anh hùng thần thoại Hy Lạp, em suy nghĩđể chọn anh hùng thời xưa viết câu chuyện thần thoại

người anh hùng Một số kĩ có thểđược dạy học là:

• Tóm tắt cách phân tích thơng tin quan trọng bỏ qua thông tin không cần thiết

• Sử dụng lời giới thiệu nhằm phát triển hình ảnh trừu tượng dựa chi tiết tảng

• Tựđánh giá cơng việc dựa tiêu chuẩn thiết lập

Khi học môn đại số, học sinh trung học sử dụng liệu xã hội có liên quan để vẽđồ thị

về xu hướng lịch sử lập kế hoạch sử dụng chúng sau Theo dõi xu hướng: Dự đoán tương lai Một số kĩ tư có thểđược dạy suốt học là:

• Tìm kiếm thơng tin Internet

• Xác định xem liệu liệu có đáng tin cậy khơng

• Đọc biểu đồ

• Tư giải pháp đa dạng cho vấn đề Đặt tên mô tả cách thức thực kĩ

Chọn tên thích hợp cho kĩ phần quan trọng việc hướng dẫn kĩ tư duy, tên sẽđược sử dụng ngôn ngữ tư chung cho phép giáo viên học sinh thảo luận kĩ nhiều tình khác Dựa vào độ tuổi em, giáo viên tạo nên tên dễ nhớ cho kĩ thường dùng, “Thầy Spocking” cho kĩ tư logic, hay “Chứng Minh Điều Đó” cho kĩ đánh giá biện chứng

Sau đặt tên cho kĩ năng, việc đề xuất loạt bước nhằm thực kĩ

đó Ln nhớ giáo viên giải thích cho học sinh cách thực kĩ khơng

trong tình cụ thể mà áp dụng tình khác Giáo viên đưa gợi ý chung, bên cạnh đó, nên đưa gợi ý thay đổi cho phù hợp với việc học kiểu tư học sinh

Ví dụ, đặt câu hỏi sau trang web:

• Ai tác giả? Trang web có tổ chức hỗ trợ nhờ vào danh tiếng đảm bảo khơng? Đó có phải trang web cá nhân khơng?

• Các nguồn có ghi rõ em tự kiểm tra chúng khơng?

• Trang web lập ngày nào? Lần cuối cập nhật nào?

Các bước thực kĩ có thểđược thiết kế dựa vào nhiều sở khác nhau, chủ yếu từ chủ ý giáo viên, người nhận thức rõ tiến trình tư Việc giáo viên tự hỏi câu hỏi “Mình làm phải đặt danh mục vào bảng phân loại khác nhau?” hay “Làm biết báo bị xuyên tạc?” giúp thầy xác định bước nhằm giúp ích cho học sinh Khi thầy suy nghĩ

nhiều kĩ tư mình, đặc biệt phạm vi mơn học khác nhau, thầy cô ngày trở nên thành thạo việc phân tích q trình tư giỏi việc chia sẻ trình với học sinh

Làm mẫu kĩ

Phần quan trọng việc hướng dẫn rõ ràng làm mẫu cách sử dụng kĩ tư Việc thực hiệu cách nói lên suy nghĩ, phương pháp mà thơng qua người ta nói lên suy nghĩ họ nghĩ điều hay vấn đề

Khi thực việc nói lên suy nghĩ, ln ghi nhớ mẹo sau:

• Quyết định trước kĩ tư mà giáo viên làm mẫu giảm bớt phần giải thích lời cho kĩ

• Giải thích điều giáo viên sửa làm phải đảm bảo em học sinh

hiểu mục đích việc nói lên suy nghĩ

• Nếu giáo viên thực việc nói lên suy nghĩ đọc đó, thực hành cách luyện tập giúp học sinh hiểu khác biệt giáo viên đọc giáo viên tư Giáo viên quay đầu theo hướng khác Một số giáo viên khác nhìn vào khơng trung, chống cằm để thể tư khơng phải đọc

• Đừng để bị lãng vào việc phát triển nhận xét cá nhân vào chủđềđang giảng Việc “giải thích” chủđề dễ dàng việc tư

Bước đầu việc nói lên suy nghĩ tạo nên cảm giác lúng túng không thoải mái, thực hành thường xuyên giáo viên cảm thấy dễ dàng Giáo viên thường thấy ngạc nhiên với phản ứng tích cực em học sinh thầy cô áp dụng thử phương pháp Yêu cầu học sinh nói lên suy nghĩ cách tốt để giúp em thay

đổi mặt nhận thức, để phân tích kỹ thuật tư mà em sử dụng nhận thức

được kỹ thuật người khác

Ví dụ nói lên suy nghĩ Ví dụở cấp tiểu học

Tơi so sánh thân với lồi động vật châu Phi Hãy xem, tơi so sánh

điều nhé? Tơi so sánh kích thước này, nơi này, chúng tơi thích ăn hình dáng chúng tơi Tơi so sánh sở trường Tơi trơng giống khỉ gorilla tơi có thểđi chân khỉ gorilla Tơi có tóc đen giống gorilla Tôi nhanh nhẹn báo có đơi chân khỏe mạnh Báo giỏi việc vờn mồi công mồi Tôi giỏi việc “vờn” mẹ, không cơng mẹ

Ví dụở cấp trung học

Em cố gắng tìm biểu tượng sách “Chúa tể ruồi” Em biết sốđiều sách tượng trưng cho ý tưởng lớn sốđiều khơng Chúng chúng mà thơi Theo cách em nói điều biểu tượng xuất liên tục sách Chẳng hạn, vỏ sò lặp lặp lại nhiều lần lửa Nói theo cách khác, điều đóng vai trị quan trọng câu chuyện, giống cặp kính ỉn Em không nghĩ máy bay biểu tượng tác giả khơng đề cập đến nhiều

Cung cấp hướng dẫn thực hành

Sau thầy cô làm mẫu kĩ năng, giao cho em học sinh số thực hành sử

dụng kĩ tình chung Cung cấp cho học sinh bảng liệt kê bước

để em theo dõi với bạn theo cặp đơi theo nhóm Việc ý đến phần thực hành học sinh, động viên góp ý cho em em tự nỗ lực thực việc quan trọng Các em cần đến giám sát sát hỗ trợ, đặt biệt kĩ

năng mà em chưa biết rõ

Việc thực hành nên thiết kế trước đưa khía cạnh kĩ mà thầy cô muốn nhấn mạnh

Thảo luận việc sử dụng kỹ thuật

Khơng có sựđảm bảo học sinh sử dụng kỹ thuật cách tự nguyện tùy theo nhiệm vụ thích hợp, chắn em học kĩ thuật giáo viên dạy cho em Thực tế nhiều nghiên cứu học sinh sử dụng điều em học tình mới, tình tương tự với kĩ

được học Để cho học sinh có thơng tin em cần để có khả sử dụng thành thạo kỹ thuật mới, em cần tư vềđiều cách siêu nhận thức

Những người có khả học độc lập hiệu nhận thức cách họ tư Bằng cách luyện tập siêu nhận thức, học sinh có thểđiều khiển tư

định xem làm tiếp cận dự án phức tạp hiệu

Thảo luận phương thức thời gian sử dụng kỹ thuật

Có thể phần quan trọng hướng dẫn rõ ràng việc thảo luận phương thức sử dụng kỹ thuật Giáo viên cần phải giải thích sử dụng kỹ thuật thu hút học sinh vào việc làm em sử dụng thay đổi điều kỹ thuật không

Sau học so sánh tương phản, giáo viên hướng dẫn thảo luận ví dụ sau: Giáo viên: Khi em muốn so sánh hai vật? Trong mơn tốn, thường so sánh

2 số hạng Các em làm việc nào? Học sinh Em nói số lớn hơn hay nhỏ hơn số kia?

Giáo viên: Trong mơn tốn học, có cách khác để so sánh chúng hay không?

Học sinh: Em cũng có thể so sánh hình bằng cách nói những trịn, chữ nhật hay chúng có nhiều cạnh

Giáo viên: Các em sử dụng so sánh môn khoa học xã hội nào?

Học sinh: Em so sánh quốc gia, Con người hay sản phẩm họ làm có giống

Giáo viên: Ví dụ tốt Vậy, sử dụng dụng cụ để so sánh điều đó? Học sinh: Chúng ta có thể sử dụng bảng so sánh với cột

Giáo viên: Tốt Chúng ta sử dụng loại biểu đồ nào? Học sinh: Chúng ta sử dụng biểu đồ hình cột

Học sinh: Hoặc cịn có thể sử dụng biểu đồ hình trịn Học sinh: Dạ, cịn biểu đồ Venn

Giáo viên: Tốt Có em so sánh điều em đọc sách không? Học sinh: Khi em đọc truyện, em thích so sánh nhân vật truyện với gia đình bạn bè

mình

Học sinh: Thỉnh thoảng em đọc sách, em nghĩ tới phim em xem Giáo viên Như vậy, so sánh giúp làm nhiều việc

duy

Hướng dẫn học sinh cách sử dụng kỹ thuật

Vấn đề lớn nâng cao kĩ tư học sinh cho em chuyển kĩ

được học tình sang tình khác sử dụng chúng cách độc lập, linh hoạt hữu dụng Cách hiệu để hoàn thành hướng dẫn hợp lý liên tục nghệ thuật tư

Khi hướng dẫn học sinh kĩ tư duy, giáo viên đánh giá thành thạo em nhiều phương diện phản xạ, nói lên suy nghĩ, bảng kiểm mục thảo luận thức khơng thức Giáo viên thường xuyên cung cấp phản hồi cụ thể

trong trình tư khen ngợi trường hợp tư tốt, mô tả chúng thuật ngữ dễ hiểu học sinh Giáo viên gợi cho học sinh kỹ thuật tư mà em học khuyến khích em thay đổi kỹ thuật cho phù hợp với nhiệm vụ khác

Giáo viên đóng vai trị nhà tư

Thách thức lớn để phát triển tư học sinh nằm việc nhận thức tư giáo viên Giáo viên giỏi tư duy, đặc biệt lĩnh vực chuyên môn, thông thường lại không nhận thức kĩ kỹ thuật mà sử dụng tư vấn đề học thuật

Muốn tập trung vào tư cho học sinh, bước giáo viên phải thực hành siêu nhận thức kĩ tư Bằng cách tựđặt câu hỏi cho cách tư

duy, giáo viên trở nên thơng thạo việc phân tích kĩ tư cần thiết cho việc hoàn thành loại nhiệm vụ cụ thể, nhiệm vụđó giúp giáo viên thiết kế hướng dẫn rõ ràng kĩ

Để nhận thức tốt tư mình, ghi lại việc nói lên suy nghĩ thân thực nhiệm vụ phức tạp Nhiệm vụ phải mang tính thử thách để q trình tư khơng trở

thành vơ thức Từ cách đó, nhiệm vụđược thiết kế cho em học sinh giúp giáo viên dễ dàng nhận biết cách tư Một giáo viên phân tích kĩ tư

duy mà sử dụng, giáo viên áp dụng chúng vào nhiệm vụđược giao cho học sinh

Trở thành người có tư tốt mang lại lợi cho tất người, học sinh, giáo viên cộng đồng mà họđang sinh sống Hướng dẫn rõ ràng “phương thức” “thời điểm” sử dụng kĩ kỹ thuật tư khác công cụ quan trọng giáo viên việc giúp học sinh trở thành nhà tư điều giúp giới trở nên tốt đẹp

Tài liệu tham khảo