i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Đây cơng trình nghiên cứu riêng tơi, tài liệu, kết công bố luận văn trung thực, chưa cơng bố cồng trình nghiên cứu khác Nếu nội dung nghiên cứu tơi trùng lặp với cơng trình nghiên cứu cơng bố, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm tuân thủ kết luận đánh giá luận văn hội đồng khoa học Đồng Nai, tháng 12 năm 2018 Nguyễn Trọng Mận ii LỜI CẢM ƠN Trước hết, tơi xin bày tỏ lịng cảm ơn sâu sắc tới TS Trần Việt Hà người hướng dẫn khoa học để tơi hồn thành luận văn Để khóa học hồn thành đạt kết hơm Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến Thầy Cô giáo khoa Lâm học, Khoa Sau Đại học Trường Đại học Lâm Nghiệp, tận tình giúp đỡ tơi q trình học tập trường Tôi xin trận trọng cảm ơn Ban Lãnh đạo, đồng chí cán Hạt Kiểm Lâm huyện Đam Rơng, Phịng Tài Ngun Mơi Trường huyện Đam Rông; Vườn Quốc Gia Bi Đoup Núi Bà; Ban quản lý rừng phịng hộ SêRêPốk huyện Đam Rơng Ủy ban nhân dân xã Đạ Tông, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng đơn vị giúp đỡ q trình thu thập số liệu để hồn thành luận văn Để hồn thành luận văn khơng thể không kể đến giúp đỡ kể vật chất, tinh thần thời gian gia đình bạn bè đồng nghiệp Tôi xin chân thành cảm ơn Trong trình thực luận văn thân cố gắng để đạt kết tốt nhất, nhiên nhiều hạn chế dẫn đến thiếu sót khơng thể tránh khỏi Rất mong nhận đóng góp ý kiến quý Thầy, Cô đồng nghiệp để luận văn hồn thiện hơn, Tơi xin chân thành cảm ơn! Đồng Nai, tháng 12 năm 2018 Nguyễn Trọng Mận iii MỤC LỤC Trang Lời cam đoan I Lời cảm ơn Ii Mục lục Iii Các từ viết tắt Vi Danh mục bảng Vii Danh mục hình Viii Đặt vấn đề Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.1 Một số khái niệm 1.1.1 Khái niệm cộng đồng 1.1.2 Khái niệm lâm nghiệp cộng đồng 1.1.3 Khái niệm QLR rừng cộng đồng QLR dựa vào cộng đồng 1.1.4 Khái niệm đồng quản lý 1.2 Tổng quan cơng trình cơng bố vấn đề nghiên cứu 1.2.1 Trên giới 1.2.2 Ở Việt Nam 1.3 Thảo luận 13 Chương 2: Mục tiêu, đối tượng, phạm vi, nội dung phương pháp nghiên cứu 16 2.1 Mục tiêu nghiên cứu 16 2.1.1 Mục tiêu tổng quát 16 2.1.2 Mục tiêu cụ thể 16 2.2 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 16 2.2.1 Đối tượng nghiên cứu 16 2.2.2 Phạm vi nghiên cứu 16 iv 2.3 Nội dung nghiên cứu 16 2.3.1 Nghiên cứu thực trạng công tác QLRDVCĐ 16 2.3.2 Nghiên cứu tham gia người dân vào QLRDVCĐ 17 2.3.3 Nghiên cứu tiềm phát triển QLRDVCĐ 17 2.3.4 Đề xuất số giải pháp thúc đẩy tham gia người dân vào QLRDVCĐ 17 2.4 Phương pháp nghiên cứu 17 2.4.1 Phương pháp tổng hợp phân tích tài liệu thứ cấp 17 2.4.2 Phương pháp thu thập thông tin trường 18 2.4.3 Phương pháp xử lý thơng tin 20 2.4.4 Cơng cụ phân tích thơng tin 22 Chương 3: Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội khu vực nghiên cứu 23 3.1 Điều kiện tự nhiên 23 3.1.1 Vị trí địa lý 23 3.1.2 Đặc điểm địa hình 23 3.1.3 Đặc điểm khí hậu 24 3.2 Đặc điểm tài nguyên 24 3.2.1 Tài nguyên đất 24 3.2.2 Tài nguyên rừng 26 3.2.3 Tài nguyên nước 27 3.2.4 Tài nguyên khoáng sản 27 3.3 Đặc điểm dân sinh, kinh tế - xã hội 28 3.3.1 Dân số lao động 30 3.3.2 Tình hình phát triển sản xuất 31 3.4 Thực trạng sở hạ tầng 32 3.4.1 Giao thông 32 3.4.2 Giáo dục 32 3.4.3 Y tế 33 v Chương 4: Kết nghiên cứu thảo luận 34 4.1 Thực trạng công tác QLR DVCĐ xã Đạ Tơng 34 4.1.1 Các hình thức QLR DVCĐ xã Đạ Tông 34 4.1.2 Tổ chức lực lượng QLR DVCĐ xã Đạ Tông 36 4.1.3 Kết hoạt động QLR xã Đạ Tông 38 4.1.4 Đánh giá tực trạng QLR tổ chức nhà nước xã Đạ Tông 43 4.2 Sự tham gia người dân vào QLRDVCĐ xã Đạ Tơng 46 4.2.1 Hình thức tham gia người dân vào QLRDVCĐ 46 4.2.2 Mức độ tham gia người dân vào QLRDVCĐ 49 4.2.3 Cách thức quản lý tài nguyên rừng người dân xã Đạ Tông 50 4.3 Phân tích tiềm phát triển QLRDVCĐ xã Đạ Tông 53 4.3.1 Các thuận lợi QLRDVCĐ xã Đạ Tơng 53 4.3.2 Các khó khăn QLRDVCĐ xã Đạ Tông 58 4.4 Đề xuất số giải pháp thúc đẩy tham gia người dân vào 65 QLRDVCĐ 4.4.1 Các giải phá QLR liê quan đến sinh kế cộng đồng 65 4.4.2 Các giải pháp tăng cường tham gia QLRDVCĐ 67 4.4.3 Các giải pháp hỗ trợ 71 Kết luận, tồn khuyến nghị 73 Tài liệu tham khảo 75 Phụ lục 78 vi CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Giải thích BQL Ban quản lý BQLRPH Ban quản lý rừng phòng hộ BV&PTR Bảo vệ phát triên rừng BVR Bảo vệ rừng DN Doanh nghiệp GĐGR Giao đất giao rừng HGĐ Hộ gia đình KBTTN Khu Bảo tồn thiên nhiên LNCĐ Lâm nghiệp cộng đồng LNXH Lâm nghiệp xã hội NN&PTNT Nông nghiệp phát triển nông thôn FAO Tổ chức nơng lương giới PCCCR Phịng cháy, chữa cháy rừng PRA Đánh giá nơng thơn có tham gia PTR Phát triển rừng QLR Quản lý rừng QLRCĐ Quản lý rừng cộng đồng QLRDVCĐ Quản lý rừng dựa vào cộng đồng RCĐ Rừng cộng đồng TB Trung bình UBND Ủy ban nhân dân VQG Vườn quốc gia vii DANH MỤC BẢNG Tên bảng Bảng 3.1: Diện tích loại đất khu vực xã Đạ Tông Trang 25 Bảng 3.2: Thống kê cấu sử dụng đất xã Đạ Tơng 29 Bảng 3.3: Tình hình phát triển chăn nuôi giai đoạn 2013 – 2017 31 Bảng 4.1: Diện tích rừng phân theo chủ thể quản lý xã Đạ Tông 34 Bảng 4.2: Thống kê số hộ diện tích nhận khốn BVR xã Đạ Tơng 35 Bảng 4.3: Thống kê tình hình vi phạm Luật bảo vệ phát triển rừng 38 xã Đạ Tông giai đoạn 2015-2018 Bảng 4.4 Kết thực công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật 42 xã Đạ Tông giai đoạn 2015-2018 Bảng 4.5 Đánh giá CBCNV trạng quản lý bảo vệ rừng 43 Bảng 4.6 Đánh giá CBCNV đối tượng quản lý bảo vệ rừng 44 Bảng 4.7 Đánh giá người dân tổ chức quản lý bảo vệ rừng 45 Bảng 4.8: Sự tham gia người dân hoạt động QLR 46 VQG Bidoup Núi Bà Ban QLRPH Sê Rê Pốk Bảng 4.9: Sự tham gia người dân hoạt động QLR 48 Doanh nghiệp Đạ Tơng Bảng 4.10 Đánh giá người dân tình trạng rừng trước sau 50 nhận khoán Bảng 4.11 Đánh giá người dân tình trạng rừng tình hình vi 51 phạm đất đai Bảng 4.12 Dự định người dân việc làm đề xuất ý kiến 52 QLBVR Bảng 4.13: Diện tích cấu sử dụng đất nhóm HGĐ xã 61 Đạ Tông Bảng 4.14: Thống kê trình độ văn hóa người dân thơn 65 viii DANH MỤC HÌNH Tên hình Trang Hình 4.1: Sơ đồ cấu tổ chức lực lượng QLR xã Đạ Tơng 36 Hình 4.2: Diễn biến tình hình phá làm cháy rừng xã Đạ Tông 39 giai đoạn 2015 -2018 Hình 4.3: Cơ cấu thu nhập nhóm HGĐ thơn Mê Ka 56 Hình 4.4: Cơ cấu thu nhập nhóm HGĐ thơn Đạ Nhinh 57 Hình 4.5: Cơ cấu thu nhập nhóm HGĐ thơn Đạ Nhinh 58 ĐẶT VẤN ĐỀ Có thể khẳng định tham gia người dân, cộng đồng yếu tố cho việc QLR bền vững Việt Nam nói riêng nước phát triển nói chung QLR cộng đồng hay QLR dựa vào cộng đồng trở thành phương thức QLR mà tham gia cộng đồng khẳng định thơng qua q trình QLR, xác định vấn đề (dân biết); lập kế hoạch (dân bàn); thực (dân làm); giám sát đánh giá (dân kiểm tra) Có thể hiểu rằng, tham gia người dân, cộng đồng thông qua QLR cộng đồng hay QLR dựa vào cộng đồng đảm bảo QLR bền vững Nói cách khác, muốn QLR bền vững phải có tham gia người dân, cộng đồng thơng qua phương thức QLR có tham thích hợp Thực tiễn chứng minh Việt Nam cộng đồng dân cư đối tượng thích hợp để quản lý diện tích rừng phịng hộ, xa dân cư mà tổ chức, quan nhà nước gặp khó khăn hoạt động quản lý bảo vệ rừng Thực tế cho thấy, thời gian qua có số diện tích rừng mà Nhà nước thử nghiệm giao cho cộng đồng thôn, buôn quản lý nhìn chung chất lượng rừng ngày nâng lên rõ rệt Nhìn chung, địa phương, đặc thù tài nguyên rừng khác nhau, thành phần dân tộc khác nhau, với khác truyền thống văn hóa, phong tục tập quán, kinh nghiệm địa, vv dẫn đến đa dạng hoạt động QLR cộng đồng khơng thể áp dụng cách cứng nhắc quy trình có sẵn vào QLR cộng đồng cho tất địa phương khó áp dụng nguyên kinh nghiệm QLR cộng đồng địa phương vào địa phương khác Xã Đạ Tông, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng nơi đồng bào dân tộc Chil; M`Nông người Kinh sinh sống xen kẽ Đây khu vực tiếp giáp với rừng phòng hộ đầu nguồn Sêrêpốk VQG Bidoup Núi Bà Vì vậy, việc lơi kéo tham gia người dân vào hoạt động QLR vấn đề quan trọng nhiệm vụ cấp thiết Để góp phần xác định vị trí, vai trị người dân nhân tố ảnh hưởng tới tham gia họ vào hoạt động QLR, làm sở để đề xuất số giải pháp QLRDVCĐ xã Đạ Tơng nói riêng huyện Đam Rơng nói chung, đề tài "Nghiên cứu thực trạng đề xuất số giải pháp QLRDVCĐ xã Đạ Tông, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng" thực nhằm góp phần nâng cao hiệu công tác bảo vệ rừng đất lâm nghiệp địa bàn nghiên cứu 78 PHỤ LỤC Phụ lục CÂU HỎI PHỎNG VẤN HỘ GIA ĐÌNH Huyện: Thôn/Buôn: Tên vấn viên: Ngày vấn: … … … … PHẦN I THƠNG TIN CHUNG A Thơng tin hộ gia đình Họ tên chủ hộ: …………………………… Giới tính: Nam [ ] Nữ [ ] Tuổi: 18 [ ] , từ 18 – 45 [ ] , từ 46 – 60 [ ] , Dân tộc: K’ho [ ] Khác [ ] Kinh [ ] 60 [ ] Trình độ học vấn: Mù chữ [ ] Tiểu học [ ] Trung học [ ] Các hệ đào tạo khác [ ] Nghề nghiệp chính: [ ] = cơng nhân [ ] = nông dân [ ] = buôn bán dịch vụ [ ] = CB nhà nước [ ] = làm thuê [ ] = hết/mất khả lao động [ ] = khác Gia đình người địa phương hay từ nơi khác đến? 1= người địa phương (chuyển xuống câu A8) = nơi khác đến (trả lời tiếp ý đây) Nếu nơi khác đến: bắt đầu đến địa phương sống từ năm nào? Năm: …………… Trước chuyển đến đây, gia đình sống đâu? ……………………………… Có người sống gia đình anh (chị)? Độ tuổi Số lượng Nam Số người tham gia lao động Nữ Nam Nữ Dưới 17 tuổi Từ 18 – 45 tuổi Từ 46 – 60 tuổi Trên 60 tuổi Hoạt động sản xuất hộ (đã dành nhiều thời gian vòng 12 tháng qua) Rẫy [ ] Ruộng [ ] Vườn [ ] Rừng [ ] Chăn nuôi Khác [ ] 79 Các loại đất diện tích đất (ha) loại mà gia đình có? LOẠI ĐẤT (phân theo mục đích sử dụng hộ gia đình) DIỆN TÍCH (ha) Đất vừơn (gồm thổ cư) Rẫy (trồng điều, rừng, …) Lúa nước, lúa rẫy Cây cơng nghiệp (mía, mì, lạc, ) Khác B Điều kiện nơi sinh hoạt Khoảng cách từ nhà đến: UBND xã …… (km); chợ ……… (km) Kiểu loại nhà (ĐTV quan sát để ghi) 1- Nhà xây 2- Nhà sàn 3- Nhà gỗ 9- Khác (ghi rõ) Hiện hộ gia đình có đồ dùng, trang thiết bị, phương tiện đây? (Kết hợp quan sát vấn, ghi rõ số lượng, khơng có ghi 0) Số lượng Tên (chiếc, cái) Năm mua Máy kéo, máy cày Máy phát điện Máy bơm, ống tưới nước Máy tuốt lúa, xay xát Xe chuyên chở /công nông -PHẦN II NGUỒN THU NHẬP Sản lượng: loại nhiều (chỉ ghi cho loại mà thôi) Thu nhập: loại bán nhiều (chỉ ghi cho loại mà thơi) Ước tính giá trị (đồng) 80 THU NHẬP TỪ TRỒNG TRỌT T T Nguồn Số vụ năm Lúa (nước, rẫy) Cà phê Cây CN Cây ngắn ngày Cây khác: Sản lượng thu Mức thu nhập Trong năm (kg/năm) năm (đồng/năm) Kg Giá tiền/kg TỔNG Lý cho sản lượng hay thu nhập cao nhất? ……………………………………… Tại ưu tiên cho “nguồn” này? …………………………………………………… THU NHẬP TỪ CHĂN NUÔI T T Nguồn Số lứa Sản lượng thu năm năm (kg/năm) Kg Trâu, bò, dê Heo Gia cầm Vật nuôi khác Mức thu nhập năm (đồng/năm) Giá tiền/kg TỔNG THU NHẬP TỪ RỪNG T T Nguồn Từ nhận khoán BVR LSNG loại Lồ ô, tre, mây Hoạt động khác TỔNG Số lượng Đơn giá Mức thu nhập năm (đồng/năm) 81 THU NHẬP TỪ CÁC HOẠT ĐỘNG NGỒI NƠNG TRẠI TT Số lượng Nguồn Làm th (công) Từ lương (tháng) Buôn bán, dịch vụ Khác Mức thu nhập năm (đồng/năm) Đơn giá TỔNG Phần III NGUỒN CHI TIÊU VÀ AN TOÀN LƯƠNG THỰC A Chi tiêu hàng năm Các khoản chi tiêu Chi phí năm 2007 (triệu đồng) Phục vụ sinh hoạt gia đình Vật tư sản xuất nơng lâm nghiệp Mua sắm tài sản, tu sửa nhà Chi tiêu khác Tổng cộng khoản chi tiêu B An toàn lương thực Trong năm gia đình có bị thiếu ăn khơng? Khơng [ ] (dừng lại) Có [ ] (hỏi tiếp câu 2) Vậy gia đình thiếu ăn tháng? tháng từ đến tháng tháng Hiện gia đình anh (chị) gặp khó khăn sống hàng ngày? Thiếu vốn Đất canh tác bạc màu Năng suất trồng thấp Phương tiện, côngcụ Thiếu nước tưới tiêu Khác (ghi rõ): …………………………………………………… 82 Phần IV TÀI NGUYÊN RỪNG A Sử dụng tài nguyên rừng Anh (chị) thường lấy loại sản phẩm từ rừng dùng để bán hay sử dụng gia đình hay hai? Sản phẩm Sử dụng gia đình Bán Gỗ Lồ ơ, tre, nứa, mung, mây Thực phẩm (măng, rau) Khác Để thu hái sản phẩm trên, anh (chị) thời gian (cả về)? Thời gian thu hái Sản phẩm Gỗ Lồ ô, tre, nứa, mây Thực phẩm (măng, rau) Khác ngày từ – ngày từ - ngày từ – ngày từ 3- ngày từ – ngày từ 3- ngày từ – ngày từ 3- ngày ngày Khối lượng lần lấy thu hái loại sản phẩm này? Khối lượng lấy Sản phẩm m [ ] – m3 [ ] từ – m3 [ ] m3 [ ] kg [ ] từ – kg [ ] từ – kg [ ] kg [ ] 10 [ ] từ 10– 20 [ ] từ 20–30 [ ] 30 [ ] gỗ măng, rau lồ ô, tre, nứa, mây B Công tác quản lý bảo vệ rừng Gia đình có tham gia nhận khốn quản lý bảo vệ rừng khơng? Có [ ] (chuyển xuống phần a) Không [ ] (chuyển xuống phần b) Nếu có với diện tích nhận hecta? …… lý tham gia gì? Có thêm cơng ăn việc làm 83 Có thêm đất canh tác Thêm thu nhập từ tiền cơng khốn bảo vệ rừng Có thêm thu nhập từ thu hái sản phẩm phụ, lâm sản khác Do đưa xuống (Ban quản lý rừng, xã) Lý khác (ghi rõ): ……………………………………… Anh (chị) có sổ đỏ hay sổ xanh (cấp trước năm 1999) cho đất lâm nghiệp khơng? có sổ đỏ có sổ xanh khơng có sổ khác Khoảng cách từ nhà đến khu rừng giao chăm sóc, quản lý bảo vệ (km) km từ – 10 km từ 10 – 20 km 20 km Gia đình đánh lợi ích tham gia chương trình giao khốn quản lý bảo vệ rừng? - Cơ hội có thêm việc làm (liên quan đến nghề rừng): Tăng thêm Không tăng thêm Giảm - Thu nhập: Tăng lên đáng kể Không tăng lên Giảm Tình trạng rừng thời điểm giao quản lý bảo vệ? Rất tốt [ ] Tốt [ ] Trung bình [ ] Nghèo kiệt [ ] Khơng cịn rừng [ ] Tình trạng rừng thời điểm sau giao so với giao? Tăng lên [ ] Giữ nguyên [ ] Giảm, nghèo kiệt [ ] Nếu giảm đi, nêu lý do: ……………………………………………… 10 Gia đình đánh chất lượng rừng địa phương (tại xã) kể từ áp dụng sách giao khốn quản lý bảo vệ rừng? Tăng lên [ ] Giữ nguyên [ ] 11 Gia đình đánh giá, nhận xét về: Giảm, nghèo kiệt [ ] 84 Mức chi trả cơng giao khốn quản lý bảo vệ rừng? 1= Cao [ ] 2= Vừa phải [ ] 3= thấp [ ] 4= Quá thấp [ ] Các hoạt động hỗ trợ địa phương, Ban quản lý rừng hộ giao quản lý bảo vệ rừng (như tập huấn kỹ thuật, khuyến lâm, hỗ trợ khác…)? 1= Rất hài lòng [ ] 4= Rất khơng hài lịng [ 2= Hài lịng [ ] 3= Chưa hài lòng [ ] ] Về diện tích rừng (số ha) giao quản lý bảo vệ? 1= Rất hài lịng [ ] 4= Rất khơng hài lòng [ 2= Hài lòng [ ] 3= Chưa hài lịng [ ] ] Nếu khơng hài lịng, sao? ……………………………………………… ……………………………………………………………………………… Cách tổ chức thực công tác giao khoán quản lý bảo vệ rừng địa phương? 1= Rất hài lịng [ ] 4= Rất khơng hài lòng [ 2= Hài lòng [ ] 3= Chưa hài lịng [ ] ] 12 Anh (chị) có ý kiến để góp phần quản lý bảo vệ tài nguyên rừng tốt hơn? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Phần VI TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT Xin ông/ bà cho biết đất canh tác gia đình? Những loại đất cấp giấy chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thời gian cấp từ nào? Loại đất Diện tích (m2) Chưa cấp GCNQSDĐ (đánh dấu ) Đã cấp GCNQSDĐ (đ.dấu ) Năm cấp Đất trồng màu Đất vườn hộ Đất lâm nghiệp Đất ao cá Đất khác Sử dụng đất lâm nghiệp Gia đình ơng bà có trồng lương thực, cơng nghiệp đất lâm nghiệp không ? Lúa ƒ Bắp ƒ Khoai ƒ Mía ƒ Cây khác: Nếu có, diện tích trồng loại bao nhiêu: …… m2 85 Gia đình Ơng/ Bà có trồng loại ăn đất lâm nghiệp không ? Hồng ƒ Cà phê ƒ Cam, Quít ƒ Điều ƒ Cây khác: m2 Nếu có, diện tích trồng loại bao nhiêu: Gia đình Ơng/ Bà có trồng loại lâm nghiệp đất lâm nghiệp không ? Keo ƒ Bạch đàn ƒ Tre ƒ Cây khác: Nếu có diện tích trồng loại bao nhiêu: m2 Xu hướng tác động tới tài nguyên rừng hội sinh kế Xin Ông/ Bà cho biết thay đổi tương lai số tiêu chí sau: Tiêu chí (tính tỉ lệ %) Hiện Phát triển nội T/đ vào TNR Tương lai Phát triển nội T/đ vào TNR Lý thay đổi Sử dụng lao động Các khoản đầu tư Thu nhập Nếu tương lai, gia đình có hướng phát triển sản xuất (trong phạm vi cộng đồng) Ơng/ Bà phát triển loại theo hình sản xuất nào? Loại hình sản xuất Mức độ (đánh dấu *) Mức độ tương lai (đánh dấu *) Lý Trồng ngắn ngày Trồng ăn Trồng lâm nghiệp Chăn nuôi lợn, gà, vịt Nếu tương lai gia đình có phát triển bên ngồi cơng đồng Ơng/ Bà theo phát triển loại hình sản xuất ? Nghề nghiệp Mức độ (đánh dấu *) Mức độ tương lai ( đánh dấu *) Lý Thợ mộc, thợ nề Buôn bán Xe ôm Ngành nghề khác Phần VII CÁC VẤN ĐỀ Xà HỘI LIÊN QUAN Từ năm 2004 đến gia đình Ơng/ Bà có nhận hổ trợ từ Ban quản lý rừng hay quyền địa phương khơng ? Chương trình định canh, định cư ƒ Chương trình 327 ƒ 86 Chương trình 661 ƒ Quỹ tín dụng ƒ Chương trình, dự án khác: Theo Ơng/ Bà chương trình, dự án có phù hợp với gia đình khơng? Có ƒ Khơng ƒ Nếu ấp hổ trợ loại sau, Ông/ Bà chọn loại ? Nghề phụ ƒ Trồng lâm nghiệp ƒ Trồng ăn ƒ Chăn nuôi gia súc ƒ Làm công nhân ƒ Bao tiêu sản phẩm ƒ Khác: Xin Ông/ Bà cho biết ý kiến vấn đề sau: Nhận thức Đánh dấu * vào cột Đồng ý Không biết Không đồng ý I Hiểu biết lợi ích việc thành lập BQL BQL giúp tăng thu nhập cho gia đình BQL cung cấp việc làm cho gia đình BQL giúp phát triển kinh tế công đồng địa phương Bảo vệ TN rừng bảo vệ nguồn nước điều hồ khí hậu II Hiểu biết tác động cộng đồng tới tài nguyên rừng Nếu có thu nhập khác ổn định, bảo đảm sống người dân không tác động vào rừng đất rừng Các sản phẩm rừng ngày khai thác mức nhiều năm Đốt nương làm rẫy, đốt ong gây cháy rừng Chăn thả gia súc rừng làm gãy cành chết III Hiểu biết sách sử dụng tài nguyên rừng Người dân không phép thu hái LS gỗ rừng Nên cho phép người dân lấy thuốc rừng Nên cho phép người dân chăn thả gia súc rừng Gia đình Ơng/ Bà có thường xun hỗ trợ kỹ thuật từ cán khuyến nơng, khuyến lâm khơng ? Có ƒ Khơng ƒ Gia đình Ơng/ Bà có áp dụng biện pháp cải tạo đất, chống xói mịn khơng ? Có ƒ Khơng ƒ 87 Hiện gia đình Ơng/ Bà trồng chăn nuôi theo kỹ thuật: Truyền thống ƒ Kinh nghiệm ƒ Học từ cán KNKL ƒ Từ hàng xóm ƒ Học từ bên ngồi cộng đồng ƒ Từ phương tiện thông tin đại chúng ƒ Xin Ơng/ bà cho biết khó khăn, trở ngại phát triển sản xuất gia đình ? Về tự nhiên ƒ Thời tiết không thuận lợi ƒ Thiếu nước để tưới tiêu ƒ Khác (ghi rõ) ……………… Về đất đai ƒ Thiếu đất canh tác nông nghiệp ƒ Thiếu đất canh tác lâm nghiệp ƒ Độ màu mỡ đất giảm ƒ Khác (ghi rõ) ………………… Về vốn tài ƒ Thiếu vốn để mua giống, phân bón, thuốc trừ sâu ƒ Khác (ghi rõ) ………………………… Về kỹ thuật ƒ Thiếu cán KNKL ƒ Thiếu kỹ thuật trồng lâm nghiệp ƒ Thiếu kỹ thuật trồng nông nghiệp ƒ Thiếu kỹ thuật chăn nuôi ƒ Khác (ghi rõ) ………………………… Những nguyên nhân khác ƒ Thiếu lao động ƒ Thiếu thông tin thị trường ƒ Khác (ghi rõ) ………………………… Ơng/bà có ý kiến để góp phần quản lý bảo vệ tài nguyên rừng tốt hơn? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 88 Phụ lục KẾT QUẢ PHỎNG VẤN HỘ GIA ĐÌNH Phụ lục 2.1: Số liệu vấn HGĐ thôn Mê Ka 2.1.1 Cơ cấu đất đai nhóm hộ thơn Mê Ka Loại đất TT Nhóm hộ nghèo Nhóm hộ trung bình Nhóm hộ Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Đất trồng Cà phê 2.960 82,2 6.500 88,7 7.400 88,1 1.1 Đất lâm nghiệp 1.580 53,4 3.540 54,4 4.360 58,9 1.2 Đất nông nghiệp 1.380 46,6 2.960 45,6 3.040 41,1 Đất vườn đất thổ cư 640 17,8 830 11,3 1000 11,9 3.600 100 7330 100 8.400 100 Tổng 2.1.2 Cơ cấu thu nhập nhóm hộ thơn Mê Ka Nhóm hộ Hộ Nguồn thu nhập Khối lượng Đơn vị Giá Thành tiền (đ) (đ) Cà phê 3.700 kg 7.000 25.900.000 Khoán BVR 15,4 500.000 7.700.000 Thu nhập khác Hộ TB Hộ nghèo 42.500.000 Cà phê 3.250 kg 7.000 22.800.000 Khoán BVR 25 500.000 12.500.000 Cà phê 1.480 kg 7.000 10.360.000 Khoán BVR 27,5 500.000 13.750.000 89 Phụ lục 2.2: Số liệu vấn HGĐ thôn Đạ Nhinh 2.2.1 Cơ cấu đất đai nhóm hộ thơn Đạ Nhinh Loại đất TT Nhóm hộ nghèo Nhóm hộ trung bình Nhóm hộ Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Đất trồng Cà phê 3.230 84,1 6.360 90,2 8.870 92,4 1.1 Đất lâm nghiệp 1.570 48,6 2.940 46,2 4.620 52,1 1.2 Đất nông nghiệp 1.660 51,4 3.420 53,8 4.250 47,9 Đất vườn đất thổ cư 610 15,9 690 9,8 730 7,6 3.840 100 7.050 100 9.600 100 Tổng 2.2.2 Cơ cấu thu nhập nhóm hộ thơn Đạ Nhinh Nhóm hộ Hộ Hộ TB Hộ nghèo Nguồn thu nhập Khối lượng Đơn vị Giá Thành tiền (đ) (đ) Cà phê 4.435 kg 7.000 31.045.000 Khoán BVR 16,6 500.000 8.300.000 Thu nhập khác 23.800.000 Lương tháng 600.000 Cà phê 3.180 kg 7.000 22.260.000 Khoán BVR 22,3 500.000 11.150.000 Cà phê 1.615 kg 7.000 11.305.000 Khoán BVR 26,4 500.000 13.200.000 90 Phụ lục 2.3: Số liệu vấn HGĐ thôn Đạ Nhinh 2.3.1 Cơ cấu đất đai nhóm hộ thơn Đạ Nhinh Loại đất T T Nhóm hộ nghèo Nhóm hộ TB Nhóm hộ Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) Diện tích (m2) Tỷ lệ (%) 3.650 86,3 6.580 91,4 8.220 91,8 Đất lâm nghiệp 1.960 53,7 3.380 51,4 4.510 54,9 Đất nông nghiệp 1.690 46,3 3.200 48,6 3.710 45,1 Đất vườn đất thổ cư 580 13,7 620 8,6 730 8,2 Tổng 4.230 100 7.200 100 8.950 100 Đất trồng Cà phê 2.3.2 Cơ cấu thu nhập nhóm hộ thơn Đạ Nhinh Nhóm hộ Hộ Nguồn thu nhập Khối lượng Đơn vị Giá Thành tiền (đ) (đ) Cà phê 4.110 kg 7.000 28.770.000 Khoán BVR 10,2 500.000 5.100.000 Buôn bán 20.400.000 Lương tháng 860.000 Cà phê 3.290 kg 7.000 23.030.000 Khoán BVR 24,1 500.000 12.050.000 Cà phê 1.825 kg 7.000 12.775.000 Khoán BVR 25,8 500.000 12.900.000 Hộ TB Hộ nghèo 91 Phụ lục 2.4: Vai trò tổ chức cộng đồng xã Đạ Tơng TT Tên tổ chức Vai trị liên quan đến QLR - Tham gia giải vấn đề nhân, gia đình; Già làng - Tham gia giải tranh chấp đất đai thôn; - Tham gia góp ý kiến xây dựng khu dân cư buôn làng - Quản lý nhân khẩu, đất đai, sản xuất thơn bản, tham gia xây dựng quyền, tổ chức Đảng sở; - Phát động phong trào ANTQ, trật tự địa phương; Trưởng thôn - Quản lý tốt định hướng, chủ trương Đảng ủy xã, quyền địa phương; - Báo cáo định kỳ vấn đề thôn lên cấp - Tuyên truyền giáo dục quần chúng - Quản lý gia đình, dịng họ, nịi giống; - Tham gia hòa giải mâu thuẩn, dòng họ; Trưởng họ - Đưa định xử phạt, răn đe dịng họ có thành viên sai phạm; - Quyết định việc phân chia tài sản gia đình dòng họ Hội cựu chiến binh - Tham gia giải tranh chấp hịa giải thơn bản; - Tham gia góp ý kiến xây dựng khu dân cư buôn làng - Tham gia công tác BVR; Tổ trưởng Tổ bảo vệ rừng - Quản lý tổ viên, điều động, phân công, xếp tổ viên theo yêu cầu công việc; - Theo dõi, chấm công tổ viên; - Tham mưu, đề xuất cho chủ rừng nhu cầu nhận khoán, lý hợp đồng vấn đề BVR - Tham gia giải vấn đề nhân gia đình; Hội Phụ nữ - Tham gia giải tranh chấp hịa giải thơn bản; - Tham gia góp ý kiến xây dựng khu dân cư buôn làng Đoàn niên - Tham gia xây dựng khu dân cư thôn bản; - Tham gia thực phong trào địa phương tổ chức 92 Phụ lục BẢN ĐỒ HIỆN TRẠNG RỪNG Xà ĐẠ TÔNG ... số giải pháp QLRDVCĐ xã Đạ Tơng nói riêng huyện Đam Rơng nói chung, đề tài "Nghiên cứu thực trạng đề xuất số giải pháp QLRDVCĐ xã Đạ Tông, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng" thực nhằm góp phần nâng... Đánh giá nơng thơn có tham gia PTR Phát triển rừng QLR Quản lý rừng QLRCĐ Quản lý rừng cộng đồng QLRDVCĐ Quản lý rừng dựa vào cộng đồng RCĐ Rừng cộng đồng TB Trung bình UBND Ủy ban nhân dân VQG... Đặt vấn đề Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.1 Một số khái niệm 1.1.1 Khái niệm cộng đồng 1.1.2 Khái niệm lâm nghiệp cộng đồng 1.1.3 Khái niệm QLR rừng cộng đồng QLR dựa vào cộng đồng 1.1.4