BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Trần Lâm Thúy Vy BIỂU HIỆN CẢM XÚC CỦA HỌC SINH LỚP QUA TRANH VẼ - NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Trần Lâm Thúy Vy BIỂU HIỆN CẢM XÚC CỦA HỌC SINH LỚP QUA TRANH VẼ - NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP Chuyên ngành : Tâm lí học Mã số : 8310401 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS VÕ THỊ TƯỜNG VY Thành phố Hồ Chí Minh - 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn cơng trình nghiên cứu thực tơi Các số liệu, kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực chưa cơng bố hình thức khác Người thực luận văn Trần Lâm Thúy Vy LỜI CÁM ƠN Dưới lời cám ơn chân thành dành cho người đồng hành, hỗ trợ suốt q trình tơi thực luận văn Em xin cám ơn trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, q thầy phịng Sau Đại học, khoa Tâm lý học tạo điều kiện cho em hồn thành q trình học tập Em xin cám ơn TS Võ Thị Tường Vy nhận lời hướng dẫn, tạo nhiều điều kiện thuận lợi đồng hành em suốt thời gian thực luận văn Cô dẫn cho em nhiều, giúp em trưởng thành kiến thức lẫn tính cách thời gian qua Xin gửi lời cám ơn đến anh chị, bạn, em khoa động viên, giúp đỡ em, dẫn chia sẻ kinh nghiệm cho em Những lúc trò chuyện người giúp em có thêm lượng niềm vui để em cố gắng vượt qua lúc khóa luận gặp khó khăn Em xin cám ơn nhà trường sở xã hội hỗ trợ em trình thực nghiên cứu Xin gửi lời cám ơn đến em học sinh tham gia nghiên cứu tơi Con xin cám ơn gia đình bên cạnh để an tâm học tập MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cám ơn Mục lục Danh mục bảng MỞ ĐẦU Chương CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ BIỂU HIỆN CẢM XÚC QUA TRANH VẼ 1.1 Lịch sử nghiên cứu biểu cảm xúc qua tranh vẽ 1.1.1 Lịch sử nghiên cứu nước biểu cảm xúc qua tranh vẽ 1.1.2 Tình hình nghiên cứu nước 12 1.2 Biểu cảm xúc trẻ 13 1.2.1 Biểu cảm xúc 13 1.2.2 Biểu cảm xúc trẻ 18 1.3 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trẻ 21 Tiểu kết chương 40 Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU BIỂU HIỆN CẢM XÚC CỦA HỌC SINH LỚP QUA TRANH VẼ – NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP 42 2.1 Thể thức nghiên cứu 42 2.1.1 Mô tả mẫu nghiên cứu 42 2.1.2 Quá trình thực nghiên cứu 43 2.1.3 Phương pháp nghiên cứu 44 2.1.4 Cách thức phân tích biểu cảm xúc trẻ qua tranh vẽ 46 2.1.5 Đạo đức nghiên cứu 46 2.2 Kết nghiên cứu biểu cảm xúc qua tranh vẽ học sinh lớp 48 2.2.1 Biểu cảm xúc ngạc nhiên qua tranh vẽ học sinh lớp 48 2.2.2 Biểu cảm xúc buồn qua tranh vẽ học sinh lớp 55 2.2.3 Biểu cảm xúc sợ hãi qua tranh vẽ học sinh lớp 60 2.2.4 Biểu cảm xúc tức giận qua tranh vẽ học sinh lớp 66 2.2.5 Biểu cảm xúc kinh tởm qua tranh vẽ học sinh lớp 76 2.2.6 Biểu cảm xúc hạnh phúc qua tranh vẽ học sinh lớp 81 2.3 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ số trường hợp điển hình 87 2.3.1 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trường hợp 87 2.3.2 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trường hợp 93 2.3.3 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trường hợp (Trường hợp TN – Gặp khó khăn tâm lý) 98 2.3.4 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trường hợp trường hợp (Trường hợp N – Gặp khó khăn tâm lý) 102 Tiểu kết chương 108 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 111 TÀI LIỆU THAM KHẢO 113 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1 Bảng phân tích ý nghĩa chi tiết biểu cảm xúc tranh vẽ 29 Bảng 1.2 Bảng phân tích biểu cảm xúc thông qua màu sắc 30 Bảng 2.1 Đặc điểm khách thể nghiên cứu 42 Bảng 2.2 Phân tích biểu cảm xúc ngạc nhiên qua tranh vẽ học sinh lớp 48 Bảng 2.3 Phân tích biểu cảm xúc buồn qua tranh vẽ học sinh lớp 55 Bảng 2.4 Phân tích biểu cảm xúc sợ hãi qua tranh vẽ học sinh lớp 60 Bảng 2.5 Phân tích biểu cảm xúc tức giận qua tranh vẽ học sinh lớp 66 Bảng 2.6 Phân tích biểu cảm xúc kinh tởm qua tranh vẽ học sinh lớp 76 Bảng 2.7 Phân tích biểu cảm xúc hạnh phúc qua tranh vẽ học sinh lớp 81 Bảng 2.8 Đặc điểm chung biểu cảm xúc trẻ qua tranh vẽ 85 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1 Sơ đồ gia phả trường hợp 88 Hình 2.2 Sơ đồ gia phả trường hợp 94 Hình 2.3 Sơ đồ gia phả trường hợp 103 MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài Trẻ em có quyền yêu thương, thấu hiểu phát triển thể lực, tinh thần, trí tuệ, đạo đức xã hội Việc thấu hiểu tâm lý trẻ, đặc biệt đời sống cảm xúc trẻ vô cần thiết Lứa tuổi vị thành niên xem giai đoạn chuyển giao từ trẻ em sang người lớn với nhiều thay đổi quan trọng thể chất lẫn tâm lý Vị thành niên tìm cách thể thân gặp phải không khó khăn Lúc vị thành niên cần cách thức khác để bộc lộ thân giao tiếp với giới xung quanh ngược lại, người lớn có thêm kênh giao tiếp với trẻ Tranh vẽ công cụ không lời hỗ trợ cho trình giao tiếp với trẻ Khi trẻ có điều khó nói, khó bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ, lúc tranh vẽ giúp trẻ truyền tải điều mà trẻ muốn Đặc biệt trẻ bị lạm dụng, tranh vẽ cách “kể mà khơng cần nói” chúng khơng thể sợ hãi việc kể lại lời kiện hay cảm xúc nhạy cảm Qua quan sát tranh vẽ, ta thấy số thông tin trình phát triển trẻ, nhận biết trẻ giai đoạn phát triển tâm lý nào, hiểu biết thêm trải nghiệm cảm xúc nhận thức trẻ Tranh vẽ tạo kết nối với trẻ, trình làm việc với tranh vẽ dựa cảm giác thấu hiểu, kết nối Như vậy, tranh vẽ công cụ giao tiếp để kết nối thấu hiểu cảm xúc trẻ Về đặc điểm tâm lý vị thành niên, em giai đoạn khủng hoảng tuổi dậy việc bộc lộ thân gặp nhiều khó khăn Trong giao tiếp với người lớn, vị thành niên thường vấp phải nhiều mâu thuẫn cho người lớn khơng hiểu Thêm vào đó, tư trừu tượng vị thành niên phát triển tốt nên tranh vẽ thể theo cách khác biệt so với giai đoạn trước Trong trường hợp này, người lớn hiểu tranh trẻ tranh vẽ cơng cụ vừa giúp vị thành niên bộc lộ thân vừa giúp em phát triển tư trừu tượng Mặt khác, xã hội kỉ 20 quan tâm đến nghệ thuật Thời đại ngày khơng cịn tập trung vào việc học tập kiến thức mà bồi dưỡng phát huy khả nghệ thuật trẻ Các trung tâm bồi dưỡng nghệ thuật, đặc biệt lớp học vẽ xuất đáp ứng nhu cầu thị trường số lượng lẫn chất lượng Theo xu hướng thời đại, tranh vẽ xem cách để giao tiếp thấu hiểu vị thành niên Với lí trên, đề tài nghiên cứu “Biểu cảm xúc học sinh lớp qua tranh vẽ - Nghiên cứu trường hợp” xác lập với mong muốn tìm hiểu đặc điểm cảm xúc học sinh lớp thể qua tranh vẽ Mục đích nghiên cứu Trên sở tìm hiểu biểu cảm xúc qua tranh vẽ học sinh lớp 6, đề tài đưa số cách giao tiếp với vị thành niên qua công cụ không lời, cụ thể tranh vẽ Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Xây dựng sở lí luận biểu cảm xúc qua tranh vẽ 3.2 Tìm hiểu biểu cảm xúc qua tranh vẽ học sinh sinh lớp Khách thể đối tượng nghiên cứu - Đối tượng: Cảm xúc biểu qua tranh vẽ học sinh lớp - Khách thể: 10 học sinh lớp 6, có số trẻ có hồn cảnh đặc biệt Giả thuyết nghiên cứu/Câu hỏi nghiên cứu Đề tài hướng tới việc trả lời câu hỏi nghiên cứu sau đây: - Biểu cảm xúc học sinh lớp bộc lộ cảm xúc? - Liệu có khác biệt biểu cảm xúc qua tranh vẽ trẻ bình thường trẻ có hồn cảnh đặc biệt hay khơng? PL22 HS8: Nó cảm thấy buồn, nơi sống Đơi có vật mạng sống NNC: Còn bên đây, người nói gì? HS8: Ở khách sạn có nhân viên vị khách, cịn nhà có người bình thường, factory có công nhân làm nhà máy NNC: Không biết người nghĩ nói tình trạng tại? HS8: Cái có hai mặt nó, người người tốt, có ý thức, giục rác giục riêng, mà với người khơng có ý thức người ta thải rác lúc Những người có ý thức người ta nói người khơng nên xả rác bừa bãi để giữ gìn mơi trường sống bảo, bảo vệ môi trường sống chúng ta, cịn người khơng có ý thức nói có đâu, xả rác chuyện bình thường thơi xả rác cơng nhân dọn rác nên khơng có NNC: Ừm hứm Khơng biết có lúc bên làm cho bên không? HS8: Con nghĩ bên đốt rừng, làm môi trường sống NNC: Khi vẽ tranh cảm thấy nào? HS8: Dạ cảm thấy môi trường nhiễm q Có lần gặp thầy nước thi hùng biện tiếng anh thầy nói mơi trường Việt Nam giống mơi trường nước ngồi, hồi xưa nước ngồi y chang mà người ta, người lãnh đạo có giải pháp nên bên Kiểu bên Việt Nam khơng có phạt nặng hết, nghĩ Việt Nam nên đưa biện pháp mạnh NNC: Con muốn đưa thông điệp cho ai? HS8: Cho người cô Những người khơng có ý thức mà biết thơng điệp có ý thức hơn, cịn người có ý thức sẵn cố gắng tun truyền cho nhiều người khác NNC: Không biết người nhận thông điệp họ phản ứng nào? PL23 HS8: Cái có hai mặt, mặt tốt mặt xấu Nếu người nhận thơng điệp có phản ứng tốt, họ cảm thông điệp bảo vệ mơi trường Cịn người xấu thấy nhiều người phá huỷ môi trường NNC: Bức tranh ý nghĩa Mình cảm thấy hài lịng tranh hả? HS8: Dạ, hồn thành hết tranh ok mà khơng đủ thời gian NNC: Bây nhìn lại tranh có muốn nói thêm khơng? HS8: Nói thêm cơ? NNC: Ừa HS8: Con khơng biết nói NNC: Ok, dừng tranh khơng? Giờ tiếp tục với tranh khác Đây sáu tranh theo chủ đề con, xếp theo ý NNC: Bức tranh gì? HS8: Buồn NNC: Bức gì? HS8: Sợ hãi hay kinh tởm NNC: Con lật phía sau xem HS8: Dạ sợ hãi cô HS8: Cái tức giận, kinh tởm, bất ngờ, tranh vẽ ngạc nhiên NNC: Vậy muốn bắt đầu với tranh trước? HS8: Dạ buồn trước NNC: Con nói chút tranh HS8: Bức tranh kiểu khơng người mà vẽ icon Một bên điểm số, bên sống bình thường Con nghĩ bạn có áp lực gia đình, bạn bè bố mẹ mắng bạn bạn bị điểm thấp, bạn bè thấy bạn bị điểm thấp khơng chơi mà xa lánh, nói chung PL24 tốt đẹp khơng có muốn gần bạn với tinh thần bạn bị điểm thấp, trung bình hết, bị điểm 5, điểm 0, điểm 2, điểm điểm hết NNC: Cơ thấy có hai trái tim tan vỡ hả? HS8: Dạ trái tim tan vỡ cô, bị điểm thấp xong trái tim tan vỡ NNC: À HS8: Cái cho tình u NNC: Có nghĩa bạn buồn chuyện điểm số, gia đình, bạn bè, tình u HS8: Vâng NNC: Khơng biết ba mẹ nói với bạn này? HS8: Bạn áp lực nên lúc bị điểm thấp, có bị tự kỉ khơng, mong không, mẹ bạn la bạn bị điểm thấp vậy, bị kêu ngu Bạn cảm thấy buồn NNC: Lúc bạn nghe bạn nói với ba mẹ mình? HS8: Thật im ba mẹ nói mày khinh tao à, khơng trả lời, khóc oan hay mà khóc, cịn cười khơng nên có cách chọn im lặng sau bị ba mẹ la xong, suy nghĩ lại, buồn NNC: Vậy bạn chọn cách không phản ứng im lặng HS8: Nếu ba mẹ la xong chắn bạn lên tiếng, bạn bị la gi bị oan thi phải lên tiếng nói với ba mẹ khơng để bị oan, mà điểm số khó mà biện hộ NNC: Cịn bạn bè sao? HS8: Bạn bè bị xa lánh, điểm thấp, ngoại hình khơng đẹp, có vấn đề trí não ví dụ bị tự kỉ cơ, khơng có chơi với NNC: Khơng biết lúc bạn bè xa lánh bạn làm gì? HS8: Bạn chơi cơ, kiếm chơi mình, tự tìm niềm vui cho NNC: Những lúc bạn cảm thấy nào? HS8: Dạ buồn, kiểu cô đơn cô Lớp đơng người, có người chơi hết nên thấy buồn PL25 NNC: Còn trái tim tan vỡ này? HS8: Tượng trưng cho tình u cơ, mà khơng có bên cạnh hết NNC: Con nói khơng có bên cạnh hả? HS8: Vâng NNC: Khi khơng có bên cạnh nào? HS8: Dạ đơn cơ, kiểu nghĩ gia đình chỗ dựa vững chãi mà người thân khơng giúp cịn đối xử với NNC: Vậy tình yêu tình yêu con? HS8: Con khơng thể giải thích tình u cơ, bị bạn bè xa lánh, buồn nên trái tim tan vỡ NNC: Nãy nghe nói bạn gặp nhiều áp lực lắm, áp lực mà bạn phải chịu nhiều con? HS8: Con nghĩ xuất phát từ gia đình, ba mẹ cãi nên tinh thần bạn ảnh hưởng nên bị điểm số thấp, xong bị bạn bè bỏ rơi NNC: Có nhiều áp lực từ nhiều phía bạn này, bạn làm để vượt qua? HS8: Nếu kể cho bố mẹ nghe mà bạn bố mẹ lại tự vượt qua áp lực NNC: Đây con? HS8: Dạ giọt nước mắt NNC: Cơ có điều thắc mắc bên vẽ nhiều chi tiết, bên tơ màu cịn bên để trắng, vẽ chì thơi khơng tơ màu, có ý nghĩa khơng ta? HS8: Lúc đầu khơng có nghĩ đến ý nghĩa hết mà lúc buồn nên để nước mắt trắng, với nước mắt lười tơ thơi NNC: Có vẻ buồn khơng có màu sắc HS8: Bạc màu hết NNC: À, bạc màu hết hả? HS8: Vâng NNC: Mình có muốn nói thêm tranh không? PL26 HS8: Dạ không NNC: Vậy tiếp tục với tranh nha HS8: Đây tranh sợ hãi NNC: Con nói chút tranh sợ hãi HS8: Bạn sợ ma côn trùng, giống cô, sợ côn trùng với sợ ma Mình biết mà khơng có thật mà nghe chuyện tâm linh, chuyện ma sợ NNC: Chuyện tâm linh con? HS8: Chuyện hồn xác kiểu cô NNC: Có vẻ nghĩ khơng có mà sợ? HS8: Dạ Mình khơng làm xấu khơng cần phải sợ NNC: Khi người làm điều xấu họ nghĩ mà họ sợ? HS8: Nếu làm điều xấu tất nhiên có cảm giác người ta trả thù Ví dụ giết người người chết, người đến ám xong ban đêm gặp ác mộng Khi làm việc xấu chắn đền cho người ta Khi đầu thai lại chịu người ta giết lại NNC: Vậy làm việc xấu phải trả giá cho việc HS8: Vâng NNC: Đây con? HS8: Là côn trùng cô, hai hai gián mà vẽ quẹt đại NNC: À, là? HS8: Mấy vật sâu cô, nhỏ nhỏ NNC: Mấy mà người sợ vậy? HS8: Sợ dơ xong có nhiều lơng, nhiều chân, nhiều chân, dị thường cịn nhúc nhích nên thấy ghê NNC: Cơ nghe nhột ghê Những lúc gặp làm sao? PL27 HS8: Nếu nhìn thấy nó, nhìn thơi cố gắng quay ngoắt Cịn đụng trúng nó, lần bị rồi, la lên, mẹ hỏi mà la lên, nói đụng trúng trùng NNC: Vậy sợ la lên? HS8: Vâng NNC: Con nói chút gương mặt HS8: Dạ gương mặt cảm thấy sợ hãi mà nhìn thấy thứ sợ NNC: Mình tả chút khơng? HS8: Mắt to trịn ln cơ, mắt mở hết mức to tròn, mày nhướn lên bất ngờ, sợ cô la lên NNC: Vầy sao? NNC: À, hai đánh vào phải không? HS8: Dạ NNC: Lúc sợ ma nào? HS8: Kiểu chỗ đơng người chút, thường ngủ phòng riêng, sợ chuồn qua phòng ba mẹ con ngủ ké, nghĩ điều tích cực khơng có ma hết, khơng làm điều xấu khơng sợ, hạn chế sợ ma NNC: À, tự tìm điều trấn an phải khơng? HS8: Dạ NNC: Khi vẽ tranh cảm thấy nào? HS8: Dạ sợ Tại có liên quan đến thứ sợ nên sợ chút chút NNC: Vậy dù sợ hồn thành xong tranh Cô thấy vẽ chi tiết, nhiều hình ảnh HS8: Vâng NNC: Khơng biết mức độ sợ mức mấy? HS8: Dạ mức độ bình thường khơng có hết Mức bình thường chút xíu NNC: Ở khơng có tơ màu hả? PL28 HS8: Dạ tranh thiên tiêu cực chút xíu NNC: Vậy cảm xúc làm cho khó chịu khơng tơ màu HS8: Vâng, phần lười tô màu cô Mấy tranh khơng tơ màu có phần lười NNC: À, cịn điều muốn nói thêm tranh không? HS8: Dạ không NNC: Rồi đến tranh há HS8: Đây tranh tức giận NNC: Chuyện xảy tranh con? HS8: Có thể nói em gái anh này, mà nah cho cô mượn điện thoại, rổi vơ tình làm rớt bể hình điện thoại anh tức giận NNC: Lúc anh nói với gái? HS8: Con nghĩ kiểu em làm hư điện thoại anh vậy, điện thoại anh cho em mượn em phải giữ gìn chứ, em có trách nhiệm phải đền cho anh Cơ gái khơng thể cố tình được, làm vỡ điện thoại anh vơ tình thơi, gái bị người anh la mắng cảm thấy buồn NNC: Cơ nói với anh đó? HS8: Cơ nói lại xin lỗi em khơng cố tình, em cố gắng đền điện thoại cho anh NNC: Anh ảnh đứng không? HS8: Cô cổ quỳ cô NNC: Sao phải quỳ con? HS8: Do điện thoại rớt xuống đất nên quỳ xuống nhìn thơi cơ, quỳ xuống lụm lên cô NNC: Không biết điện thoại rớt xuống hai nhân vật cảm thấy nào? HS8: Người cảm thấy tức giận, người cảm thấy sợ, sợ anh la NNC: Sau lúc hai anh em giải chuyện nào? HS8: Người anh thứ ln phải kiềm chế lại, người em phải, vơ tình dù khơng cố ý phải có trách nhiệm với việc làm mình, ví dụ mua lại đền cho anh xin lỗi anh cho PL29 anh giảm bớt giận, nói chung người em đền bù cho người anh, mà tình cảm hai anh em khơng bị sứt mẻ NNC: Có nghĩa sau căng thẳng tình cảm vậy? HS8: Vâng, ý muốn mà NNC: Cơ thấy xung quanh có nè? HS8: Thiết nghĩ không nên vẽ mà tranh trống nên vẽ Đây khung cảnh buồn mà lại mặt trời toả sáng, bươm bướm vây quanh NNC: À, mà khung cảnh tình nào? HS8: Con nghĩ mà người tức giận mà khung cảnh đẹp giúp giảm bớt giận phần nào, làm cảm thấy thoải mái Khi mà tức giận làm giảm bớt tức giận mình, cịn người em bớt buồn lỡ làm vỡ điện thoại người anh NNC: Có nghĩa khung cảnh xung quanh giúp đỡ phần HS8: Vâng NNC:Cô thấy tơ màu, cịn khơng tơ HS8: Con cô, ban đầu tính khơng tơ màu ln mà người icon nên định tô NNC: Ok, câu chuyện ngồi hai anh em biết cịn biết không? HS8: Con nghĩ người anh người anh tốt giận tí xong tha, giữ cho mình, cịn người anh khơng tốt cho mách bố mẹ, bố mẹ la người em, tuỳ vào người anh Người em nói với bố mẹ vơ tình làm vỡ điện thoại anh bố mẹ xin bố mẹ tiền để đền cho người anh NNC: Mình cịn muốn nói tranh khơng? Ở thấy có chọn màu cho quần áo nè, có ý nghĩa khơng con? HS8: Dạ không cô HS8: Cái giống hồi nãy, kinh tởm Kinh tởm côn trùng cơ, kiểu nhúc nhích, nhiều chân, dơ nên thấy kinh tởm NNC: Vậy sợ nó, kinh tởm Con nói chút hình PL30 HS8: Cái giống icon kinh tởm, kiểu thấy kinh tởm mà tím đầu ln cơ, mặt tối lại, sợ Cái khơng làm pha màu nên hai màu cô, mặt hai màu cô NNC: Mặt hai màu con? HS8: Thì mặt có hai màu cô, muốn vẽ cho người ta thấy sợ giống icon mà mặt khơng có phai NNC: À, ý nhạt từ từ con? HS8: Dạ Tại màu sáp khơng phải màu dầu, giống khn mặt có hai màu khơng phải kinh tởm NNC: Cái màu tím thể cho cảm xúc con? HS8: Sợ hãi NNC: À, cịn màu vàng dưới? HS8: Màu da mặt NNC: À, cịn hai mắt khác với hai mắt này? HS8: Con mắt trịng trắng, cịn có thơi NNC: Sao khác con? HS8: Con thấy kinh tởm với sợ hãi same same cô nên vẽ y chang cô NNC: À, với kinh tởm sợ hãi gần gần giống nhau? HS8: Dạ HS8: Xong cô? NNC: Con cịn muốn nói tiếp khơng? HS8: Dạ khơng, icon biết giải thích NNC: Cơ nhớ có tranh vẽ phía sau xố, phải tranh khơng? NNC: À, con? HS8: Dạ vẽ cho bạn xem cô NNC: À, vẽ mẫu cho bạn xem khơng? Vậy tiếp tục với tranh nha HS8: Dạ tranh mà thích vẽ đầy đủ mà nghĩ tơ màu đẹp hơn, nhiều q khơng có tơ Nội dung tranh PL31 bạn gái kiểu nhận giải thi, bạn ngạc nhiên giải trước chứng kiến nhiều người, bạn giải nhì, bạn giải ba NNC: Đây thi con? HS8: Con khơng biết thi mà nghĩ thi viết văn NNC: À, có điều mà bạn bạn đạt giải mà bạn bất ngờ vậy? HS8: Dạ bạn nghĩ khơng hạng văn khó, mơn văn mơn khó ln mà bạn lại giải nhất, top khó đằng top luôn, bạn bị bất ngờ với không nghĩ giải NNC: Chứ bạn nghĩ bạn đạt kì thi đó? HS8; Bạn giống nè cơ, thắng thua khơng quan trọng, quan trọng tham gia, đóng góp cho trường tham gia sân chơi viết văn cô không nghĩ đạt giải NNC: Có nghĩa bạn ban đầu tham gia với tinh thần thoải mái, đóng góp HS8: Dạ, vui thơi mà sau giải NNC: Có nghĩa bạn khơng có kì vọng hết HS8: Dạ Nói chung cố gắng cô, bạn khơng có áp lực hết NNC: Khơng biết lúc lên nhận giải bạn phát biểu lúc nhận giải? HS8: Phát biểu nói, ngạc nhiên hạnh phúc tham gia thi này, tích luỹ thêm kinh nghiệm cho thân cảm thấy vui NNC: Rồi bạn nói với hai bạn bên cạnh? HS8: Khơng nói đâu cơ, hai bạn chúc mừng bạn hai bạn xin góp ý, kinh nghiệm từ bạn Bạn nói cho hai bạn biết để chiến thắng thi phải tinh thần thoải mái NNC: À, bạn chia sẻ kinh nghiệm để đạt thành tích cao HS8: Vâng NNC: Sau buổi kết thúc, bạn làm ta? HS8: Bạn khoe với ba mẹ, bạn cảm thấy tự hào khoe với bạn bè, thầy cô PL32 NNC: Như bất ngờ có xen lẫn niềm vui tự hào Không biết người người ta thể thái độ với ba bạn này? HS8: Dạ hân hoan, vui mừng Đó giáo viên trường mình, phụ huynh, bạn bè đến tham gia, cảm thấy vui, cổ vũ NNC: Không khí sơi động, náo nhiệt phải khơng? HS8: Vâng NNC: Con muốn nói thêm tranh không? HS8: Dạ không Bức tranh vui Bạn giống thành công tất lĩnh vực cô Điểm số hết, chắn học sinh giỏi nha cơ, tình u gia đình thành cơng ln Giống bạn học đại học sau học lớp 12, sau trường xin việc làm kết với người u, gia đình tốt ln cơ, nói chung bạn trái ngược với bạn buồn hồi cơ, bạn buồn hồi khơng bạn hết NNC: Này vậy? HS8: Nước miếng cô, vui chảy nước miếng NNC: Con nói chút gương mặt, icon nè HS8: Icon hạnh phúc luôn, mắt hình trái tim, đời nở hoa, miệng chảy nước miếng Còn màu da giống màu icon cô NNC: Mà người chảy nước miếng con? HS8: Icon messenger cô, kiểu icon vui chảy nước miếng, thêm vào để nhiều màu sắc thơi NNC: Cịn tình u bên tình yêu con? HS8: Tình yêu nam nữ cơ, same same cơ, nhẫn cưới, tình u hồn chỉnh nè Đây đơn xin việc làm sếp kí tên, đồng ý NNC: Vậy theo q trình phải khơng? HS8: Dạ, hồi nhỏ điểm cao hết, tiểu học 10, lên lớp lớn 8, 9.5, 9.75 đồ cô, điểm cao Xong trường kiểu thành cơng rồi, nhiều người q mến có mối quan hệ rộng rãi Khi thành PL33 cơng tất nhiên gia đình hạnh phúc, yêu thương Có từ nhỏ ok NNC: Lúc nhỏ lỡ lúc điểm sao? HS8: Nếu buồn mà rút kinh nghiệm lần sau cơ, vượt qua điểm số NNC: À, điểm số thấp buồn mà khơng HS8: Dạ, miễn đừng NNC: Dưới con, chuyện xảy ra? HS8: Ví dụ bị rớt học sinh giỏi Nếu bị nhiều lần chai, mà lần đầu mà sai nhiều rút nhiều kinh nghiệm để không bị sai NNC: Có vẻ chuyện sng sẻ từ nhỏ đến lớn, khơng biết mà có lúc đó…ví dụ tình u khơng sng sẻ có khơng? HS8: Dạ khơng, nghĩ khơng tình u phần đời này, xung quanh người có gia đình, bạn bè nữa, khơng có dun gặp người phù hợp với chia tay Nhưng mà nghĩ bạn không buồn bạn có thành cơng, sng sẻ, bạn suy nghĩ tích cực Nói chung bạn ln nghĩ theo hướng tích cực, ví dụ bạn bị sếp la, người khác nghĩ sếp la sếp kì q cịn bạn cảm thấy thật vui sếp la để sữa chữa lỗi lầm này, nghĩ thứ theo hướng tích cực, chia tay người ta khơng sao, khơng có dun ơng trời cho chia tay để tìm mối tình tốt NNC: Có nghĩa bạn bạn học từ điều không suông sẻ, bạn rút kinh nghiệm, ln có lối suy nghĩ tích cực Rồi vẽ tranh cảm thấy nào? HS8: Dạ vui cô, giống với sống cô Kiểu ba mẹ không áp lực điểm số, có bị điểm mà thường 8, kể ba mẹ nghe ba mẹ nói khơng sao, lỗi lầm làm sai rút kinh nghiệm lần sau không sai Khi gặp PL34 khơng vui kể hết với ba mẹ, ba mẹ nghĩ cách giúp vượt qua nỗi buồn đó, ba mẹ nói ln phải nghĩ tích cực NNC: Năng lượng tích cực ảnh hưởng nhiều tới sống mình, có chuyện nghĩ theo hướng tích cực đỡ cho NNC: Có nghĩa dù tình có cách giải quyết, có cách vượt qua HS8: Dạ NNC: Mà có lúc thấy vẽ icon, lúc vẽ hình người, khơng biết khác con? HS8: Nếu mà hình thấy dễ vẽ vẽ icon, hình người vẽ khơng có đẹp mà đưa nội dung ý nghĩa vào giống ý Con nghĩ đưa tranh thi chắn khơng đậu, mà cho nói ý nghĩa tranh nghĩ ok NNC: Vậy biết tranh có ý nghĩa phải khơng? HS8: Dạ NNC: Con nhìn lại tranh lần đi, xem xem có điều muốn nói lúc này? HS8: Nói chung có đủ cung bậc cảm xúc đời sống cô Nếu bạn buồn hồi suy nghĩ tích cực bạn chắn có thay đổi, bạn nói với bố mẹ kiểu cố gắng hết sức, bạn bè, gia đình ổn điểm số phát triển hơn, vui hơn, nếp nhăn giảm bớt Nói chung cố gắng thơi NNC: Mình có hy vọng vào chuyện tốt đẹp? HS8: Nói chung tất nghĩ theo hướng tích cực NNC: Ừm hứm Mình thích tranh con? HS8: Ban đầu nói thích tranh mà nói thích tranh Cái kết hợp với tất đời sống ln cơ, mà khơng vui mang thơng điệp tới cho người người từ mà suy nghĩ tích cực lên NNC: Vậy tranh hạnh phúc tranh thích nhất? PL35 HS8: Vâng NNC; Khơng biết có tranh làm cho khó chịu khơng? HS8: Dạ khơng có tranh khơng thích hết vẽ, có tranh kinh tởm sợ hãi khơng thích tranh vui vẻ NNC: Có nghĩa vẽ tranh có chủ đề thoải mái, cảm xúc tích cực thích hơn? HS8: Dạ NNC: Mình tơ nhiều màu cho hơn, cịn tranh thấy tiêu cực khơng có tơ nhiều màu cho Và lúc vẽ có lúc cảm thấy sợ, cảm thấy khó chịu với số hình ảnh HS8: Vâng NNC: Mình cịn muốn nói thêm với lúc khơng, từ lúc bắt đầu vẽ tranh tới giờ? HS8: Nếu mà cho nhiều thời gian tranh hồn thiện Nếu cho vẽ ít thì nhiều NNC: Mình khơng hứng thú vẽ tranh HS8: Vâng, mà vẽ xong nói lên ý nghĩa tranh cảm thấy đỡ phần NNC: Cám ơn hoàn thành tất tranh, vẽ chi tiết cẩn thận Cô thấy có nét bơi xố HS8:Dạ, thấy vẽ khơng trịn xố vẽ lại thơi NNC: Ừa, kết thúc không con? HS8: Dạ Chúc cô tốt nghiệp thuận lợi NNC: Cám ơn PL36 Phụ lục PHIẾU QUAN SÁT Họ tên: Đồng ý tham gia nghiên cứu Thời gian vẽ tranh Tốc độ vẽ Mức độ sẵn sàng tham gia Sự tẩy xoá, thay đổi chủ đề, nội dung Biểu cảm xúc bình luận vẽ tranh ... giận qua tranh vẽ học sinh lớp 66 2.2.5 Biểu cảm xúc kinh tởm qua tranh vẽ học sinh lớp 76 2.2 .6 Biểu cảm xúc hạnh phúc qua tranh vẽ học sinh lớp 81 2.3 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ số trường hợp. .. 2.2.1 Biểu cảm xúc ngạc nhiên qua tranh vẽ học sinh lớp 48 2.2.2 Biểu cảm xúc buồn qua tranh vẽ học sinh lớp 55 2.2.3 Biểu cảm xúc sợ hãi qua tranh vẽ học sinh lớp 60 2.2.4 Biểu cảm xúc tức... 2.3.1 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trường hợp 87 2.3.2 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trường hợp 93 2.3.3 Biểu cảm xúc qua tranh vẽ trường hợp (Trường hợp TN – Gặp khó khăn tâm lý) 98 2.3.4 Biểu