ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM DƯƠNG THANH PHƯƠNG NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN VÀ THỬ HOẠT TÍNH SINH HỌC CÁC HỢP CHẤT CASSAINE DITERPENE ALKALOIDS TỪ LÁ CÂY LIM XANH ERYTHROPHLEUM FORDII, VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC Đà Nẵng, Năm 2017 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM DƯƠNG THANH PHƯƠNG NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN VÀ THỬ HOẠT TÍNH SINH HỌC CÁC HỢP CHẤT CASSAINE DITERPENE ALKALOIDS TỪ LÁ CÂY LIM XANH ERYTHROPHLEUM FORDII, VIỆT NAM Chuyên ngành: Mã số : Hóa Hữu 60 44 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ HÓA HỌC Người hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Minh Hiền Đà Nẵng, Năm 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực Tác giả luận văn Dương Thanh Phương LỜI CẢM ƠN Trong trình học làm việc Trường đại học Sư phạm Đà Nẵng, hướng dẫn nhiệt tình giáo TS.Nguyễn Minh Hiền, tơi học hỏi nhiều kiến thức hóa hữu nói chung việc chiết, xác định số hợp chất cassaine diterpene alkaloids Lim xanh Để hoàn thành luận văn thạc sỹ này, xin gửi đến người cô hướng dẫn trực tiếp lời cảm ơn sâu sắc với tất tình cảm chân thành lịng kính trọng Tơi xin chân thành cảm ơn Ban chủ nhiệm Khoa hóa học, thầy mơn Hóa hữu cơ, khoa Hóa, thầy Phịng thí nghiệm khoa Sinh, trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ cho tham gia hồn thành nội dung mơn học; thầy cô hướng dẫn, bạn sinh viên hỗ trợ cho tơi làm thực nghiệm Phịng thí nghiệm trường Phòng sau đại học tạo điều kiện cho tơi hồn thành thủ tục để bảo vệ luận văn Cuối cùng, xin dành tất thành học tập tặng người thân u gia đình, người ln bên cạnh động viên giúp đỡ vượt qua khó khăn để hồn thành nhiệm vụ Tác giả luận văn Dương Thanh Phương MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Đặt vấn đề Mục tiêu nghiên cứu Đối tượng phương pháp nghiên cứu Nội dung nghiên cứu CHƯƠNG TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 TỔNG QUAN VỀ CÂY LIM XANH 1.1.1 Đặc điểm sinh thái 1.1.2 Đặc điểm phân bố 1.1.3 Công dụng Lim xanh 1.2 LỚP CHẤT DITERPENE 1.2.1 Giới thiệu chung 1.2.2 Phân loại diterpene công dụng số diterpene điển hình 10 1.3 CASSAINE DITERPENE ALKALOIDS 15 1.3.1 Cassaine 15 1.3.2 Cassaine diterpene alkaloids 16 1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 18 1.4.1 Phương pháp chiết 18 1.4.2 Phương pháp sắc ký mỏng sắc ký cột 21 1.4.3 Phương pháp sắc ký lỏng cao áp ghép khối phổ (LC-MS) 23 CHƯƠNG NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 28 2.1 NGUYÊN LIỆU, DỤNG CỤ VÀ HÓA CHẤT 28 2.1.1 Nguyên liệu 28 2.1.2 Thiết bị, dụng cụ, hóa chất 30 2.2 SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU 31 2.3 LỰA CHỌN PHÂN ĐOẠN CHIẾT TỐI ƯU 31 2.3.1 Phương pháp chiết 31 2.3.2 Khảo sát dung môi chiết với dung môi Methanol 32 2.3.3 Khảo sát dung môi chiết với dung mơi Ethanol/nước 34 2.4 ĐỊNH TÍNH BẰNG CÁC THUỐC THỬ MÀU TƯƠNG ỨNG 36 2.4.1 Thuốc thử Mayer 36 2.4.2 Thuốc thử Dragendoff 36 2.4.3 Thuốc thử Wanger 37 2.5 PHƯƠNG PHÁP THỬ HOẠT TÍNH KHÁNG VI SINH VẬT 37 2.6 PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH MỘT SỐ HỢP CHẤT CÓ TRONG CÁC DỊCH CHIẾT 38 2.7 PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH MỘT SỐ HỢP CHẤT CĨ HOẠT TÍNH SINH HỌC BƯỚC ĐẦU TRONG CÁC PHÂN ĐOẠN CHIẾT TƯƠNG ỨNG 39 2.7.1 Phương pháp ESI-MS phương pháp LC/MS 39 2.7.2 Phương pháp sắc kí mỏng 39 2.7.3 Phương pháp tách tinh chế chất 40 2.7.4 Chạy cột sắc ký phân đoạn F1 42 2.7.5 Chạy cột sắc ký phân đoạn F11 42 CHƯƠNG KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 43 3.1 ĐỊNH TÍNH BẰNG THUỐC THỬ MÀU 43 3.1.1 Thuốc thử Mayer 43 3.1.2 Thuốc thử Dragendorff 43 3.1.3 Thuốc thử Wagner 44 3.2 PHƯƠNG PHÁP THỬ HOẠT TÍNH KHÁNG VI SINH VẬT 45 3.2.1 Ảnh hưởng dịch chiết đến sinh trưởng chủng vi khuẩn kiểm định 45 3.2.2 Thử hoạt tính kháng sinh dịch chiết chủng vi khuẩn kiểm định 46 3.3 XÁC ĐỊNH MỘT SỐ THÀNH PHẦN CĨ HOẠT TÍNH SINH HỌC TRONG DỊCH CHIẾT 47 3.4 THỬ SẮC KÝ BẢN MỎNG KẾT HỢP LC-MS 59 3.4.1 Kết phân lập hợp chất từ dịch chiết GC-MS 60 3.4.2 Kết phân lập hợp chất từ dịch chiết LC-MS 62 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 68 TÀI LIỆU THAM KHẢO 69 QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT EtOAc MeOH Etyl axetate Metanol BuOH Me GC-MS Butanol Metyl Gas chromatography-Mass spectrometry CDCl3 DMSO Cloroform-d Dimetyl sunfoxit TLC Sắc ký lớp mỏng DANH MỤC BẢNG Số Tên bảng Trang hiệu 2.1 Danh mục hóa chất sử dụng 30 3.1 Kết định tính alkaloid thuốc thử màu 44 3.2 Kết ảnh hưởng dung môi đến sinh trưởng 45 chủng vi khuẩn 3.3 Kết thử hoạt tính kháng sinh dịch chiết chủng vi 46 khuẩn kiểm định 3.4 Khối lượng cao sau chiết phân đoạn với dung môi : n-hexane, chloroform, n-butanol, ethyl acetat 48 3.5 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết hexane 49 3.6 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết với chloroform 50 3.7 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết với butanol 52 3.8 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết 53 với ethyl acetate 3.9 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết với hexane 54 3.10 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết với chloroform 55 3.11 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết với butanol 56 3.12 Một số hợp chất có hoạt tính sinh học đáng ý dịch chiết với ethyl acetate 58 DANH MỤC HÌNH VẼ Số hiệu Tên hình Trang Hình 1.1 Cây Lim xanh Hình 1.2 Hoa hạt Lim xanh Hình 1.3 Nấm Lim xanh (mọc thân cây, rễ Lim xanh) Hình 1.4 Cấu trúc Cassaine 15 Hình 1.5 Cấu trúc dạng Dimer cassaine diterpene alkaloid 16 Hình 1.6 Một số cấu trúc cassaine diterpene alkaloid có Lim xanh 17 Hình 1.7 Dụng cụ chiết Soxhlet 19 Hình 1.8 Hộp mỏng có kích thước 5x10cm 22 Hình 1.9 Hình ảnh sơ đồ tạo ion dương nguồn ESI 25 Hình 1.10 Cấu tạo hệ thống LC/MS 27 Hình 2.1 Lá Lim xanh trồng xã Tiên Cảnh huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam 28 Hình 2.2 Lá Lim xanh thu hái 29 Hình 2.3 Lá Lim xanh khơ 29 Hình 2.4 Lá Lim xanh nghiền nhỏ 29 Hình 2.5 Bộ chiết Soxhlet 32 Hình 2.6 Dịch chiết Lá Lim xanh với dung môi : hexane, chloroform, butanol, ethyl acetate ( trước khử màu) 33 Hình 2.7 Dịch chiết Lá Lim xanh với dung môi : hexane, chloroform, butanol, ethyl acetate (sau khử màu) 33 Hình 2.8 Dịch chiết Lim xanh cô lại ứng với dung mơi : hexane, chloroform, butanol, ethyl acetate 34 Hình 2.9 Dịch chiết Lá Lim xanh với dung môi : hexane, chloroform, butanol, ethyl acetate ( trước khử màu) 35 Hình 2.10 Dịch chiết Lá Lim xanh với dung môi : hexane, chloroform, butanol, ethyl acetate (sau khử màu) 35 Hình 2.11 Dịch chiết Lá Lim xanh cô lại ứng với dung môi 36 Hình 2.12 Các mỏng đặt bình chứa hệ dung mơi tưng 40 ứng Hình 3.1 Hình ảnh sau nhỏ thuốc thử Mayer vào dịch chiết 43 Hình 3.2 Hình ảnh sau nhỏ thuốc thử Dragendorff vào dịch 43 chiết Hình 3.3 Hình ảnh sau nhỏ thuốc thử Wanger vào dịch chiết 44 Hình 3.4 Hình ảnh thử hoạt tính với vi khuẩn E.coli 45 Hình 3.5 Hình ảnh thử hoạt tính với vi khuẩn B.cereus 45 Hình 3.6 Hình ảnh thử hoạt tính với vi khuẩn Ecoli 46 Hình 3.7 Hình ảnh thử hoạt tính với vi khuẩn Pseudomonas 47 Hình 3.8 Hình ảnh thử hoạt tính với vi khuẩn Klebsilla 47 Hình 3.9 Phổ ESI-MS dịch chiết hexane có Lim xanh 49 Hình 3.10 Phổ ESI-MS dịch chiết chloroform có Lim xanh 50 Hình 3.11 Phổ ESI-MS dịch chiết butanol có Lim xanh 51 Hình 3.12 Phổ ESI-MS dịch chiết ethyl acetate có Lim xanh 52 Hình 3.13 Phổ ESI-MS dịch chiết hexane có Lim xanh 53 Hình 3.14 Phổ ESI-MS dịch chiết chloroform có Lim xanh 55 Hình 3.15 Phổ ESI-MS dịch chiết butanol có Lim xanh 56 Hình 3.16 Phổ ESI-MS dịch chiết ethyl acetate có Lá Lim xanh 57 Hình 3.17 Sắc ký mỏng với hệ dung môi methanol:clorofom:acid acetic (10:70:0.095; v/v/v) 59 Hình 3.18 Sắc ký mỏng hợp chất phân đoạn F1, F11 60 Hình 3.19 Phổ GC-MS hợp chất phân đoạn F1 61 Hình 3.20 Phổ GC-MS hợp chất phân đoạn F11 61 Hình 3.21 Phổ GC-MS hợp chất phân đoạn F12 62 Hình 3.22 Phổ LC-MS hợp chất có phân đoạn F1 63 Hình 3.23 Phổ LC-MS hợp chất F có phân đoạn F1 65 Hình 3.24 Phổ LC-MS hợp chất có phân đoạn F12 66 ... HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM DƯƠNG THANH PHƯƠNG NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN VÀ THỬ HOẠT TÍNH SINH HỌC CÁC HỢP CHẤT CASSAINE DITERPENE ALKALOIDS TỪ LÁ CÂY LIM XANH ERYTHROPHLEUM FORDII, VIỆT NAM. .. tài ? ?Nghiên cứu thành phần thử hoạt tính sinh học hợp chất Cassaine Diterpene Alkaloids từ Lim xanh Erythrophleum fordii, Việt Nam? ?? Mục tiêu nghiên cứu - Xây dựng quy trình chiết tách hợp chất. .. học lim xanh - Phân tích định tính định lượng hợp chất cassaine diterpene alkaloid có lim xanh Erythrophleum fordii - Phân lập hợp chất hóa học, xác định thành phần hóa học, cấu trúc số hợp chất