PĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN - NGUYỄN THỊ LỆ QUYÊN VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO THANH NIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ VIETTRONICS HẢI PHỊNG HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Hồ Chí Minh học Hà Nội – 2013 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN - NGUYỄN THỊ LỆ QUYÊN VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO THANH NIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ VIETTRONICS HẢI PHÒNG HIỆN NAY Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Hồ Chí Minh học Mã số: 603127 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Văn Chúc Hà Nội - 2013 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu luận văn trung thực Những kết luận khoa học luận văn chưa công bố cơng trình khoa học khác Hà Nội, ngày 20 tháng 12 năm 2013 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Lệ Quyên MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN MỞ ĐẦU Chương TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, 13 LỐI SỐNG CHO THANH NIÊN 13 1.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức, lối sống giáo dục đạo đức, lối sống 13 1.1.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh đạo đức, lối sống 13 1.1.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức, lối sống 24 1.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh đặc điểm, vị trí, vai trị niên tầm quan trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống cho niên 26 1.2.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh đặc điểm, vị trí, vai trị niên 26 1.2.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh tầm quan trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống cho niên 31 1.3 Tư tưởng Hồ Chí Minh nội dung phương pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho TN 36 1.3.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh nội dung giáo dục đạo đức, lối sống cho TN 37 1.3.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh phương pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho niên 42 Chương THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO THANH NIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ VIETTRONICS HẢI PHỊNG HIỆN NAY 47 2.1 Những nhân tố tác động đến công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho niên trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng 47 2.1.1 Điều kiện kinh tế-xã hội 47 2.1.2 Đặc điểm TN 47 2.1.3 Vai trị gia đình 48 2.1.4 Vai trò Nhà trường 48 2.1.5 Vai trò tổ chức kinh tế, trị- xã hội địa phương 49 2.2 Công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho niên Trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng nay: thực trạng vấn đề đặt 49 2.2.1 Một vài nét khái quát Nhà trường 49 2.2.2 Công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho niên nhà trường nay: ưu điểm, hạn chế nguyên nhân 59 2.2.3 Tình hình vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức, lối sống cho niên nhà trường nay: ưu điểm, hạn chế nguyên nhân 62 2.3 Những vấn đề đặt 72 2.3.1 Những vấn đề công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho niên nhà trường 72 2.3.2 Những vấn đề việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức, lối sống cho niên nhà trường 73 Chương GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO THANH NIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠNG NGHỆ VIETTRONICS HẢI PHỊNG HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 75 3.1 Đổi nội dung phương pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho niên theo tư tưởng Hồ Chí Minh 75 3.1.1 Đổi nội dung giáo dục đạo đức, lối sống cho niên 75 3.1.2 Đổi phương pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho niên 79 3.2 Tích cực hố hoạt động chủ thể giáo dục theo tư tưởng Hồ Chí Minh 87 3.2.1 Nhà trường quan tâm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động văn hóa xã hội niên 87 3.2.2 Phát huy vai trị tích cực Đồn Thanh niên Hội sinh viên công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho niên 90 3.2.3 Tăng cường phối hợp nhà trường, gia đình xã hội 91 KẾT LUẬN 94 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 97 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh nhà văn hóa kiệt xuất đồng thời nhà giáo dục vĩ đại dân tộc Việt Nam Cuộc đời Người gương sáng cho hệ trẻ muôn đời sau noi theo Với cách nhìn khách quan khoa học, Chủ tịch Hồ Chí Minh ln đánh giá cao vai trị, vị trí, khả niên (TN) nghiệp cách mạng Đảng dân tộc Người cho “Thanh niên người chủ tương lai nước nhà Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh phần lớn niên” [14, tr.185] Chính trước lúc xa, Người không quên dặn Đảng ta “Bồi dưỡng hệ cách mạng cho đời sau việc quan trọng cần thiết” [20, tr.510] Trong nội dung bồi dưỡng hệ cách mạng cho đời sau, Hồ Chí Minh đặt lên hàng đầu vấn đề bồi dưỡng lý tưởng đạo đức cách mạng Theo Hồ Chí Minh, để xứng đáng lực lượng kế tục nghiệp cách mạng hệ cha anh phẩm chất hàng đầu cần có TN trung thành tuyệt lý tưởng, ý chí kiên định đấu tranh cho thắng lợi lý tưởng đạo đức cách mạng để làm gương lôi quần chúng Lý tưởng mà Hồ Chí Minh quan tâm giáo dục cho TN suốt đời làm cách mạng phấn đấu cho đất nước hoàn toàn độc lập, làm cho chủ nghĩa xã hội (CNXH) chủ nghĩa cộng sản thắng lợi hoàn toàn Tổ quốc ta giới Tuy nhiên, lý tưởng ý chí cách mạng trì phát triển tảng đạo đức cách mạng, Thiếu tảng này, tuổi trẻ chưa trải qua dạn dày đấu tranh không đủ sức vượt qua thăng trầm, khó khăn hồn cảnh để kiên trì phấn đấu đến cho lý tưởng Trong Di chúc, Người lưu ý “Đảng cần chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành người kế thừa CNXH vừa “hồng” vừa “chuyên” [20, tr.510] Lời di huấn Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành tư tưởng đạo xuyên suốt đường lối, chủ trương, sách Đảng Nhà nước ta Nghị Hội nghị lần thứ Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII (1993) khẳng định “Sự nghiệp đổi có thành cơng hay khơng, cách mạng Việt Nam có vững bước theo đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn tùy thuộc vào lực lượng niên, vào việc bồi dưỡng rèn luyện hệ niên, công tác niên vấn đề sống dân tộc, nhân tố định thành bại cách mạng” [2, tr.82] Hiện nay, tình hình giới nước diễn biến phức tạp Nhiều nhân tố tiêu cực ngày, ảnh hưởng đến niên nói chung sinh viên (SV) nói riêng Trước hết khủng hoảng niềm tin vào tương lai CNXH sau kiện Liên Xô nước Đông Âu sụp đổ Sau gần 30 năm đổi chuyển sang phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Việt Nam đạt nhiều thành tựu đáng tự hào Tuy nhiên kinh tế thị trường có mặt trái Đây mảnh đất màu mỡ nảy sinh nhiều yếu tố tiêu cực Các tác động kinh tế thị trường can thiệp, phá vỡ nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống, chà đạp lên khuôn mẫu đạo đức cách mạng Chủ nghĩa cá nhân-kẻ thù nguy hiểm đạo đức cách mạng theo cách gọi Chủ tịch Hồ Chí Minh, có hội trỗi dậy phát triển Chủ nghĩa Mác-Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh Đảng ta xác định giữ vị trí chủ đạo đời sống tinh thần xã hội, tảng tư tưởng, kim nam cho hành động Đảng bị lực thù địch chống phá,cơng kích Ngồi tư tưởng, chúng cịn đẩy mạnh cơng lĩnh vực văn hóa, đạo đức, lối sống mà đối tượng chủ yếu TN, SV-đội ngũ trí thức tương lai Tất điều tác động xấu đến việc hình thành phát triển nhân cách SV Nghị Trung ương khóa VIII Đảng (1997) gióng lên hồi chng báo động tồn xã hội cho tình trạng phận học sinh (HS), SV suy thoái đạo đức, mờ nhạt lý tưởng, chạy theo lối sống thực dụng, thiếu hồi bão lập thân, lập nghiệp tương lai thân đất nước điều “đặc biệt đáng lo ngại” [3, tr.24] Trong xu chung SV nước, phận không nhỏ trường Đại học, Cao đẳng có SV trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics-Hải Phịng có biểu lệch lạc nhận thức hành vi đạo đức như: Xác định động học tập không Mục đích việc học khơng phải để nâng cao kiến thức mà nhằm có điểm cao để kiếm học bổng Hiện tượng bỏ học khơng lí do, muộn, quay cóp thi cử trở nên phổ biến, cá biệt cịn có số SV tham gia đường dây thi thuê, thi hộ mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng SV thờ với vấn đề trị, hoạt động xã hội, cịn mơ hồ lý tưởng cách mạng, ham ăn chơi đua địi chạy theo lối sống thực dụng, bng thả, xa rời đạo đức truyền thống; tiếp thu lối sống, văn hóa phương Tây khơng chọn lọc; q coi trọng giá trị vật chất, xem nhẹ giá trị tinh thần; sùng bái đồng tiền, có hành vi vi phạm pháp luật, sa vào tệ nạn xã hội: trộm cướp, rượu chè, cờ bạc, ma túy, mại dâm…Trong đó, yêu cầu đòi hỏi nghiệp đổi tồn diện, đẩy mạnh cơng nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước theo định hướng XHCN, hệ SV đã, gánh vác trọng trách to lớn vơ khó khăn phức tạp Chính thế, Đại hội IX, Đảng ta nhấn mạnh “Đối với hệ trẻ, chăm lo giáo dục, bồi dưỡng đào tạo phát triển tồn diện trị, tư tưởng đạo đức, lối sống, văn hóa, sức khỏe, nghề nghiệp, giải việc làm, phát triển tài sức sáng tạo, phát huy vai trị xung kích nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc” [4, tr.126] Như vậy, trước yêu cầu khách quan cấp bách công đổi mới, việc giáo dục đạo đức cách mạng cho TN, SV theo tư tưởng Hồ Chí Minh nội dung quan trọng hàng đầu việc rèn luyện nhân cách tuổi trẻ; chuẩn bị hệ trọng giúp họ vào đời, lập thân, lập nghiệp Với lý trên, tác giả chọn đề tài: “Vận dụng Tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức, lối sống cho niên Trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng nay” làm luận văn tốt nghiệp cao học chuyên ngành Hồ Chí Minh học Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Vấn đề TN giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho TN nhiều nhà lãnh đạo nhà khoa học quan tâm nghiên cứu theo khía cạnh, cách tiếp cận khác * Nhóm tác giả đề cập đến vai trị TN tầm quan trọng cơng tác giáo dục TN: - Lê Duẩn, Thanh niên với cách mạng xã hội chủ nghĩa, Nxb Thanh niên, Hà Nội, 1978 - Đỗ Mười, Lý tưởng Thanh niên Việt Nam nghiệp đổi mới, Nxb Thanh niên, Hà Nội, 1995 - Đồn Nam Đàn, Tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục Thanh niên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002 - Phạm Đình Nghiệp, Giáo dục lý tưởng cách mạng cho hệ trẻ Việt Nam tình hình mới, Nxb Thanh niên, Hà Nội, 2000… * Nhóm cơng trình nghiên cứu đạo đức tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh: - Nguyễn Trọng Chuẩn - Nguyễn Văn Phúc, Mấy vấn đề đạo đức điều kiện kinh tế thị trường nước ta nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003 - Trần Hậu Kiêm - Đoàn Đức Hiếu, Hệ thống phạm trù đạo đức học giáo dục đạo đức cho sinh viên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004 nhớ cách máy móc Các hình thức thảo luận, đối thoại, tranh luận nhóm, lớp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, lực độc lập tư SV chưa đa số giảng viên quan tâm thực biến buổi giảng thành truyền phát thông tin cách xi chiều Thêm vào đó, việc giảng viên đơn trình bày lý luận mà liên hệ thực tiễn làm cho học trở nên khô khan, nhàm chán Từ thực tế đó, tơi cho để nâng cao chất lượng hiệu công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho TN Trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettrronics Hải Phịng cần phải đổi phương pháp, đa dạng phương tiện giáo dục đạo đức, lối sống cho hấp dẫn, lôi cuốn, sinh động Nghị Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII (1997) nhấn mạnh: “Đổi mạnh mẽ phương pháp giáo dục, khắc phục lối truyền thụ chiều, rèn luyện thành nếp tư sáng tạo người học Từng bước áp dụng phương pháp tiên tiến phương tiện đại vào trình dạy học, bảo đảm điều kiện thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, SV đại học” [3, tr.41] Thực chất đổi phương pháp thay đổi cách thức giảng dạy, chuyển từ cách dạy nặng truyền ðạt tri thức sang dạy cho người học cách thu nhận tri thức Nghĩa dạy cách học Đổi phương pháp giáo dục đạo đức, giáo viên cần phải tăng cường kết hợp, sử dụng cách hợp lý phương pháp, hình thức, phương tiện nhằm làm cho người học vừa có kiến thức cần thiết, vừa rèn luyện kỹ vận dụng kiến thức vào thực tiễn Đổi phương pháp giảng dạy đòi hỏi giáo viên cần tăng cường sử dụng trang thiết bị phục vụ trợ giảng Đó phương tiện tranh ảnh, hệ thống nghe nhìn, hệ thống Hiclass II …Việc kết hợp dạy lý thuyết với sử dụng phương tiện đại làm cho buổi học thêm sinh động, hấp dẫn, lơi cuốn, từ làm tăng hiệu dạy 86 học Hình thức giáo dục đạo đức phải đa dạng Giáo dục đạo đức, lối sống cho TN khơng bó hẹp việc lên lớp, giảng bài, thảo luận mà cần mở rộng, kết hợp nhiều hình thức khác như: thuyết trình, tọa đàm, nghiên cứu thực tế, giao lưu với gương điển hình tiên tiến nhà trường lẫn xã hội, tham quan du lịch, du khảo, hoạt động “về nguồn”, hoạt động xã hội, hội thi Olympic môn khoa học Mác-Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh cấp khoa, trường, Thành phố … Đây học ngoại khóa cần thiết đầy bổ ích vừa giúp TN, SV có thêm hiểu biết quy tắc chuẩn mực đạo đức vừa dịp để SV trải nghiệm thực tiễn tiến tới hình thành tình cảm niềm tin đạo đức Cần có kết hợp gia đình, nhà trường xã hội việc giáo dục TN Cần kết hợp chặt chẽ việc đẩy mạnh tuyên truyền với giáo dục đạo đức, lối sống cho TN thông qua tổ chức giáo dục lao động, hoạt động trị - xã hội, hoạt động mang tính tập thể Trong giáo dục cần phát huy vai trò dư luận xã hội việc điều tiết hành vi, giáo dục luân thường đạo lý, định hướng chuẩn mực đạo đức đắn cho TN Phải tạo dư luận xã hội rộng rãi ủng hộ hay, tốt, đẹp, phản dở, xấu, ác… 3.2 Tích cực hố hoạt động chủ thể giáo dục theo tư tưởng Hồ Chí Minh 3.2.1 Nhà trường quan tâm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động văn hóa xã hội niên Với Hồ Chí Minh, giáo dục khoa học hình thức giáo dục phong phú, đa dạng Một mặt, Hồ Chí Minh nhắc nhở lực lượng giáo dục cần quan tâm đến nhu cầu vui chơi giải trí TN Mặt khác, Người yêu cầu phải biết gắn kết vui chơi với giáo dục Nghĩa phải có định hướng giáo dục sinh hoạt vui chơi, giải trí TN Hồ Chí Minh cho rằng: 87 “Vui chơi lành mạnh phận sinh hoạt TN… Trong vui chơi, có giáo dục Cần có thứ vui chơi văn hóa, thể dục có tính chất tập thể quần chúng” [21, tr.128] Là phận tuyển chọn từ tầng lớp TN, nhu cầu học tập nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu xã hội, SV cịn có nhu cầu khác như: giao lưu gặp gỡ, kết bạn, vui chơi giải trí … Vận dụng phương châm “gắn giáo dục với vui chơi” Chủ tịch Hồ Chí Minh vào cơng tác giáo dục đạo đức, lối sống cho TN, SV nay, Nhà trường cần nhanh chóng có sách đầu tư thích đáng để xây dựng ký túc xá, thư viện đại, nhà thể thao đa năng, nhà văn hố, phịng sinh hoạt CLB chun biệt, hệ thống phòng thực hành đại, sân chơi…Đây sở vật chất cần thiết để tổ chức hoạt động giao lưu, vui chơi giải trí, nghiên cứu khoa học hoạt động xã hội khác cho TN Theo Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng, lối sống từ trời sa xuống mà hình thành thơng qua đường giáo dục tự giáo dục, tự rèn luyện người Đó q trình lâu dài có nhiều khó khăn, phức tạp Chính thế, việc giáo dục đạo đức, lối sống cần phải tiến hành thường xuyên, liên tục, không xem nhẹ xao nhãng Giáo dục hình thành đạo đức, lối sống cho TN nhà trường đòi hỏi Đảng bộ, Ban Giám hiệu, Phịng Đào tạo Cơng tác SV, Cơng đồn, Đoàn niên Hội sinh viên nhà trường phải tận tâm, tận lực, kiên trì, bền bỉ, khơng ngừng tìm tịi giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu công tác giáo dục Cụ thể là: - Tăng cường công tác quản lý nếp học tập, sinh hoạt SV trì kỷ luật, kỷ cương nhà trường Cần khắc phục tượng muộn sớm, bỏ học, bỏ tiết SV việc buộc SV phải thực nghiêm túc nội quy, quy chế; phải học lại môn vắng 20% số tiết 88 theo quy định; kiên xử lý tượng vi phạm quy chế thi cử Nhà trường cần phối hợp chặt chẽ với cơng an, quyền địa phương để quản lý tình hình học tập, sinh hoạt SV ngoại trú Trong việc đánh giá kết rèn luyện SV ngoại trú, nhà trường cần dựa nhận xét, đánh giá quyền địa phương - Tiếp tục phát huy vai trò, hiệu website trường Nhà trường phải thường xun cập nhật thơng tin tình hình hoạt động trường; thông tin thi đua khen thưởng-kỷ luật HSSV; thông báo kết học tập, rèn luyện SV để SV phụ huynh SV truy cập nắm rõ Trường cần mở số hộp thư điện tử số điện thoại “nóng” để tiếp nhận ý kiến phản hồi, ý kiến xây dựng SV phụ huynh SV mặt, lĩnh vực hoạt động nhà trường; từ để có điều chỉnh phù hợp - Cần trọng việc “dạy chữ” lẫn “dạy người” Nhiệm vụ nhà trường không dạy học, trang bị cho SV tri thức khoa học mà rèn luyện SV đạo đức, lối sống, nếp sống có văn hóa, đào tạo SV trở thành người toàn diện đức, trí, thể, mỹ Kết hợp học khóa với hoạt động ngoại khóa, lồng ghép việc giáo dục đạo đức, lối sống, ý thức pháp luật mơn học, khuyến khích, biểu dương SV làm việc tốt có nghĩa cử cao đẹp - Phối hợp tổ chức đồn thể trị-xã hội, Khoa chức trường liên kết phối hợp với tổ chức, đơn vị bên trường để tổ chức hội thảo khoa học nâng cao chất lượng giảng dạy môn khoa học Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thi tìm hiểu kiến thức pháp luật, văn hóa xã hội SV để nâng cao ý thức tự giác nghiên cứu, học tập trị SV - Xây dựng đội ngũ giáo viên vừa có lực vừa có phẩm chất sáng, mẫu mực, yêu nghề, yêu thương học trò tâm huyết với nghiệp 89 giáo dục đào tạo Kiên xử lý buộc thơi việc đình cơng tác giảng dạy giáo viên suy thoái đạo đức nghề nghiệp để làm lành mạnh môi trường giáo dục Trong hành vi thầy, cô giáo phải định hướng cho phát triển nhân cách SV, phải gương sáng cho SV noi theo Chi ủy, Ban Giám hiệu nhà trường cần quan tâm, tạo điều kiện có hỗ trợ cần thiết cho hoạt động Đoàn TN như: tổ chức hội thi, hội diễn văn nghệ, thi đấu thể dục, thể thao, thi tìm hiểu truyền thống cách mạng, hoạt động xã hội nhân đạo, từ thiện … 3.2.2 Phát huy vai trị tích cực Đồn Thanh niên Hội sinh viên cơng tác giáo dục đạo đức, lối sống cho niên Trong năm qua, cơng tác giáo dục Đồn TN nhà trường triển khai đồng bộ, có chuyển biến tích cực, bước đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng đội ngũ TN tham gia tích cực vào nghiệp phát triển chung nhà trường Tuy nhiên cơng tác giáo dục Đồn TN cịn thiếu hấp dẫn, khơng theo kịp với địi hỏi TN, chưa thu hút đông đảo TN tham gia Vì để góp phần nâng cao chất lượng cơng tác giáo dục Đồn TN, đáp ứng u cầu xây dựng TN giai đoạn trọng tâm cơng tác giáo dục Đồn TN giai đoạn là: Thứ nhất, phải kết hợp chặt chẽ giáo dục tự giáo dục; nâng cao nhận thức, giác ngộ trị với hành động cụ thể học tập, lao động, công tác rèn luyện ĐV, TN Thứ hai, phải đổi nội dung phương thức giáo dục chủ nghĩa Mác Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, sách Đảng, pháp luật Nhà nước; tăng cường giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử Đảng dân tộc, lý tưởng cách mạng cho đoàn viên TN Thứ ba, phải đổi hình thức tuyên truyền Cuộc thi tìm hiểu, Hội thi hình thức sân khấu hóa, tham quan thực tế, Hội thảo khoa học, 90 tọa đàm trao đổi, Diễn đàn, thành lập CLB học tập… Thông qua hoạt động nhằm định hướng giá trị cho TN theo tư tưởng Hồ Chí Minh Thứ tư, phải chủ động cơng tác trị, tư tưởng; nắm bắt dự báo tình hình tư tưởng ĐV, TN; kịp thời đấu tranh, tuyên truyền làm rõ âm mưu, luận điệu sai trái, giúp TN hiểu tích cực đấu tranh với âm mưu “diễn biến hịa bình” lực thù địch Thứ năm, phải gần gũi, quan tâm, thường xuyên nắm tình hình định hướng kiểm tra việc thực công tác niên cấp đoàn sở Liên chi đoàn Khoa, chi đoàn; Các sở Đoàn cần nắm bắt cách nhanh chóng, xác tình hình tư tưởng dư luận ĐV, TN để kịp thời định hướng tham mưu xử lý vấn đề có hiệu Thứ sáu, đội ngũ đảng viên độ tuổi đồn cần nêu cao tinh thần xung kích, gương sáng để ĐV, TN noi theo Đoàn trường cần phát hiện, bồi dưỡng điển hình tiên tiến để tôn vinh nhân rộng nhằm tạo sức lan tỏa mạnh mẽ ĐV, TN Qua có tác dụng giáo dục ĐV, TN phấn đấu học tập rèn luyện Thứ bảy, cần hiểu rõ giáo dục đạo đức, lối sống trình lâu dài, phải bền bỉ, kiên trì nhẫn nại Thứ tám, thành lập Hội Sinh viên Trường 3.2.3 Tăng cường phối hợp nhà trường, gia đình xã hội Tăng cường phối hợp gia đình, nhà trường xã hội việc giáo dục đạo đức, lối sống cho TN cần thiết quan trọng Việc phối hợp gia đình, nhà trường xã hội việc chăm sóc giáo dục trẻ trở thành nguyên tắc giáo dục xã hội chủ nghĩa Sự phối hợp chặt chẽ ba môi trường giáo dục trên, trước để đảm bảo thống nhận thức hoạt động giáo dục hướng, mục đích, tác động tổ hợp, đồng tâm tạo sức mạnh kích 91 thích, thúc đẩy q trình phát triển nhân cách trẻ, tránh tách rời mâu thuẫn, vơ hiệu hóa lẫn gây cho em tâm trạng nghi ngờ, hoang mang, dao động việc lựa chọn, định hướng giá trị tốt đẹp nhân cách Sự phối hợp gia đình, nhà trường, xã hội diễn nhiều hình thức Vấn đề hàng đầu tất lực lượng giáo dục phải phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động tạo mối quan hệ phối hợp mục tiêu giáo dục đào tạo hệ trẻ thành người cơng dân hữu ích cho đất nước * Về phía gia đình: Trong việc tổ chức kết hợp lực lượng giáo dục, gia đình có vai trị tác động vơ quan trọng, trọng tâm hoạt động kết hợp Để việc giáo dục gia đình có hiệu tốt, bậc cha mẹ cần quan tâm xây dựng gia đình đầy đủ tồn vẹn, thành viên có nghĩa vụ trách nhiệm với Xây dựng phong cách sinh hoạt có nề nếp, đặc biệt người lớn phải giữ uy tín vai trị gương mẫu gia đình ngồi xã hội Gia đình cần thường xuyên liên hệ chặt chẽ với nhà trường, đồn thể để nắm tình hình học tập, đạo đức em để có phối hợp chặt chẽ Gia đình cần xây dựng truyền thống “tơn sư trọng đạo”, bảo vệ uy tín thầy giáo, tránh hành vi coi thường thầy cô giáo trước mặt cái… * Về phía nhà trường: Giáo dục nhà trường thời đại có chức truyền thụ tri thức văn hóa, mở mang trí tuệ cho học sinh Để thống tập hợp sức mạnh toàn xã hội việc giáo dục hệ trẻ, nhà trường mặt phải làm tốt việc giảng dạy giáo dục toàn thể cán giáo viên nhà trường Mặt khác, phải phối hợp chặt chẽ với gia đình, với tổ chức xã hội để đưa nội dung, mục tiêu giáo dục nhà trường vào tổ chức xã hội địa phương đoàn niên , hội phụ nữ, hội cựu chiến binh, câu lạc người cao tuổi…nhằm thống định hướng tác động đối 92 với trình hình thành phát triển nhân cách học sinh Phát huy vai trò nhà trường trung tâm văn hóa giáo dục địa phương, tổ chức việc phổ biến tri thức khoa học kỹ thuật, văn hóa xã hội…đặc biệt kiến thức, biện pháp giáo dục điều kiện xã hội phát triển theo chế thị trường phức tạp cho bậc cha mẹ, giúp họ hiểu đặc điểm đời sống, tâm sinh lý trẻ Nhà trường phối hợp với địa phương tổ chức cho học sinh tham gia tích cực vào hoạt động văn hóa xã hội như: xóa đói giảm nghèo, dân số kế hoạch hóa gia đình, đền ơn đáp nghĩa, xây dựng gia đình văn hóa mới…nhằm góp phần cải tạo mơi trường gia đình xã hội ngày tốt đẹp Giúp địa phương theo dõi tiến trình, đánh giá kết việc giáo dục thiếu niên, phân tích nguyên nhân, đề xuất biện pháp nhằm nâng cao hiệu phối hợp chặt chẽ môi trường giáo dục * Về phía xã hội: Các tổ chức kinh tế-xã hội cần hợp tác, hỗ trợ nhà trường việc triển khai chương trình học tập tham gia đồng hành kiện lớn nhà trường, tài trợ tặng suất học bổng tiền mặt vật để kịp thời biểu dương SV đạt kết cao Đồng thời, tập đoàn, doanh nghiệp cần có chế đãi ngộ thu hút SV giỏi sau tốt nghiệp trường để hạn chế tình trạng “chảy máu chất xám” Chính quyền, đồn thể địa phương có phối hợp với nhà trường việc bảo đảm an ninh khu vực, địa bàn có nhiều SV trọ Đối với gia đình, quyền địa phương cần hỗ trợ kịp thời khách quan gia đình thuộc diện gia đình sách, hỗ trợ SV nghèo vượt khó học giỏi Đồng thời, để tạo môi trường lành mạnh cho TN giao lưu, học hỏi, tổ chức đoàn thể địa phương nên tổ chức nhiều chương trình văn hóa văn nghệ thể thao, phong trào tình nguyện cộng đồng để thu hút TN địa phương TN học tập, tạm trú địa bàn tham gia 93 KẾT LUẬN Tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức, lối sống cho TN hệ thống quan điểm Người vai trò TN tầm quan trọng công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho TN; nội dung phương châm, phương pháp giáo dục nhằm giúp TN hình thành phẩm chất đạo đức mới, lối sống đáp ứng yêu cầu nghiệp cách mạng Trong giai đoạn cách mạng nay, tư tưởng cịn ngun giá trị đạo thực tiễn Là nguồn dự trữ đáng kể để bổ sung làm tăng nhanh lực lượng lao động trí óc, nguồn lực trí tuệ, TN ln chiếm vị trí trung tâm chiến lược phát triển người Đảng Nhà nước ta Kế thừa phát huy truyền thống cách mạng hệ trước, đại phận TN Việt Nam có TN trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng tin tưởng vào đường lối lãnh đạo Đảng, sống có ước mơ, có hồi bão, chấp nhận dấn thân, tình nguyện cộng đồng Số đơng SV biết gắn tiền đồ thân với tiền đồ dân tộc, thi đua rèn đức, luyện tài ngày mai lập thân, lập nghiệp Khắc phục trở ngại, thiếu thốn, TN sức học tập, tích cực nghiên cứu khoa học, không ngừng trau dồi đạo đức tác phong, giữ gìn nhân cách Thực lối sống đẹp, đông đảo TN hăng hái tham gia hoạt động tình nguyện Tổ quốc cộng đồng Các gương tiêu biểu xuất sắc học tập rèn luyện xuất ngày nhiều Bên cạnh cịn tồn phận TN có lối sống thực dụng, thờ trước vấn đề trị - xã hội đất nước, thiếu ý chí vươn lên học tập sống, thiếu tích cực, chủ động hoạt động đồn thể Cá biệt có số SV sa chân vào tệ nạn xã hội vi phạm pháp luật Những hạn chế, bất cập công tác giáo dục đạo đức, lối sống nguyên nhân chủ yếu dẫn tới xuống cấp đạo đức, lối sống phận SV 94 Đổi công tác giáo dục, giáo dục đạo đức, lối sống cho TN nhằm đào tạo đội ngũ trí thức trẻ có đủ phẩm chất lực cần thiết đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước trở thành nhiệm vụ hàng đầu trường đại học, cao đẳng giai đoạn nay, có trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức, lối sống cho TN trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng; cơng tác giáo dục đạo đức, lối sống cho TN cần tập trung thực giải pháp có tính định hướng sau: + Về nhận thức: nhận thức vị trí vai trị đạo đức, lối sống; nâng cao nhận thức tầm quan trọng giáo dục đạo đức, lối sống nhà trườn; cần hiểu rõ giáo dục đạo đức, lối sống trình lâu dài, phải bền bỉ, kiên trì, nhẫn nại; phát huy ý thức tự giáo dục, tự rèn luyện TN + Về hoạt động thực tiễn: tăng cường phối hợp chặt chẽ gia đình, nhà trường, xã hội việc giáo dục đạo đức, lối sống cho TN; kết hợp chặt chẽ học đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn; Nhà trường cần đầu tư sở hạ tầng tạo điều kiện vật chất thuận lợi cho hoạt động văn hóa xã hội TN; giáo dục thông qua nêu gương người tốt việc tốt đội ngũ TN; giáo dục thơng qua nêu gương tốt, việc tốt người, đặc biệt gương mẫu cha mẹ, thầy cô; nêu cao hình tượng mẫu mực xã hội: lãnh tụ hết lịng nước dân tài đức vẹn toàn, nhà khoa học lỗi lạc, nhà giáo tiêu biểu, nhà văn tên tuổi, anh hùng lao động, chiến sĩ thi đua, người tốt việc tốt; giáo dục gương sáng đạo đức cách mạng Chủ tịch Hồ Chí Minh Cần đổi phương pháp, đa dạng phương tiện giáo dục đạo đức, lối sống cho hấp dẫn, lôi cuốn, sinh động; kết hợp nhiều hình thức giáo dục… Đào tạo TN có nhân cách phát triển tồn diện, có đạo đức sáng lối sống cao đẹp, có trình độ văn hóa chun mơn, kỹ thuật cao, có hồi bão lập thân lập nghiệp hạnh phúc thân, 95 nghiệp chung đất nước, dân tộc công việc vừa cấp bách, vừa lâu dài địi hỏi quan tâm tồn xã hội, nhà trường giữ vị trí trung tâm Đề tài “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức, lối sống cho TN trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng” kết bước đầu Kết làm tiền đề, tảng để tiếp tục sâu mở rộng nghiên cứu vấn đề nhằm góp phần làm cho cơng tác giáo dục đạo đức lối sống cho TN đạt kết cao; hệ TN trở thành đội ngũ trí thức trẻ vừa “hồng” vừa “chuyên”, xứng đáng kế thừa nghiệp xây dựng CNXH mong muốn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại 96 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO C.Mác Ph.Ăngghen (1995), Tồn tập, tập 3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (1993), Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương khoá VII, Nxb Sự thật, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (1997), Văn kiện Hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành Trung ương khố VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Võ Nguyễn Giáp (2003), Tư tưởng Hồ Chí Minh đường cách mạng Việt Nam (xuất lần thứ 3), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Trần Văn Giàu (1993), Gía trị tinh thần truyền thống dân tộc Việt Nam,, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh Trần Hậu Kiêm-Đoàn Đức Hiếu (2004), Hệ thống phạm trù đạo đức học giáo dục đạo đức cho sinh viên, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội V.I.Lênin (1977), Toàn tập, tập 41, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva V.I.Lênin (2004), Bàn niên, Nxb Thanh niên 10 Hồ Chí Minh (1995), Tồn tập, Tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 11 Hồ Chí Minh (1995), Tồn tập, Tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 12 Hồ Chí Minh (1995), Tồn tập, Tập 3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 13 Hồ Chí Minh (1995), Tồn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 14 Hồ Chí Minh (1995), Tồn tập, Tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 97 15 Hồ Chí Minh (1995), Tồn tập, Tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 16 Hồ Chí Minh (1996), Tồn tập, Tập 7, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 17 Hồ Chí Minh (1996), Tồn tập, Tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 18 Hồ Chí Minh (1996), Tồn tập, Tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 19 Hồ Chí Minh (1996), Tồn tập, Tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 20 Hồ Chí Minh (1996), Tồn tập, Tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 21 Hồ Chí Minh (2002), Tồn tập, Tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 22 Nhà xuất Thanh niên (2004), Hồ Chí Minh giáo dục niên 23 Từ điển Bách khoa Việt Nam (2002), tập 2, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội 24 Trường Cao đẳng Cơng nghệ Viettronics Hải Phịng, Phịng Đào tạo Cơng tác học sinh- sinh viên, “Báo cáo tổng kết năm học 2011-2012”, tr.1-3 25 Trường Cao đẳng Công nghệ Viettronics Hải Phịng, Ban Chấp hành Đồn Thanh niên, “Báo cáo tổng kết cơng tác đồn phong trào niên nhiệm kỳ 2008-2013”, tr.4-5 26 Báo Thanh niên, số 130 (3791) ngày 10 tháng năm 2006 27 Báo Thanh niên, số 207 (3868) ngày 26 tháng năm 2006 98 28 Hồng Chí Bảo (1997), “Văn hóa phát triển nhân cách niên”, Tạp chí Nghiên cứu lý luận, (1), tr.3-5 29 Dỗn Thị Chín, Vấn đề giáo dục đạo đức truyền thống cho sinh viên Việt nam nay, Luận văn Thạc sĩ, 2004 30 Nguyễn Trọng Chuẩn - Nguyễn Văn Phúc, Mấy vấn đề đạo đức điều kiện kinh tế thị trường nước ta nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003 31 Nguyễn Ngọc Long (chủ biên), Giáo trình đạo đức học, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001 32 Trần Quy Nhơn, Tư tưởng Hồ Chí Minh vai trị Thanh niên cách mạng Việt Nam, Nxb Thanh niên, 2004 (in lần thứ hai) 33 Trần Quy Nhơn, Tư tưởng Hồ Chí Minh bồi dưỡng hệ cách mạng cho đời sau, Nxb Giáo dục, 2004 34 Trần Sỹ Phán, Giáo dục đạo đức hình thành phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam giai đoạn nay, Luận án tiến sĩ Triết học, 1999, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh 35 Nguyễn Đình Quế, Quan hệ kinh tế đạo đức với việc xây dựng đạo đức cho hệ trẻ Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ, 2000 36 Lê Thị Hoài Thanh, Quan hệ biện chứng truyền thống đại giáo dục đạo đức cho niên Việt Nam nay, Luận án Tiến sĩ Triết học, 2002 37 Song Thành, Hồ Chí Minh nhà tư tưởng lỗi lạc, Nxb Lý luận trị, Hà Nội, 2005 (Chương XIII: Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh) 38 Lê Thị Thủy, Vai trò đạo đức với hình thành phát triển nhân cách người Việt Nam nay, Luận án Tiến sĩ Triết học, 2001 99 39 Lâm Quốc Tuấn - Trần Văn Tồn (2005), “Tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục đạo đức vừa “hồng” vừa “chuyên” cho niên trí thức”, Tạp chí Lý luận trị, (10) 40 Văn Tùng, Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh giáo dục Thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội, 1999… 41 Nguyễn Thị Kính, Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh với việc rèn luyện tu dưỡng đạo đức cho sinh viên ngành y, dược nay, Luận văn Thạc sĩ, 2010 42 Hoàng Trung, Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vấn đề giáo dục, rèn luyện đạo đức kinh tế thị trường, Tạp chí Triết học số 5, 1998 43 dangcongsan.vn/cpv 44 tutuonghochiminh.vn 45 dantri.com.vn 100