LỜI CẢM ƠN Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cô Nguyễn Thị Lan Anh, người tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em suốt trình học tập, nghiên cứu thực luận văn tốt nghiệp Em xin chân thành cảm ơn ý kiến đóng góp kinh nghiệm thầy tổ mơn Hóa học trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng Cảm ơn bạn bè người thân tạo điều kiện cho em hoàn thành tốt đề tài Đà Nẵng, ngày 20/ 05/ 2012 Sinh viên Đinh Thị Lành MỤC LỤC MỞ ĐẦU Trang Lí chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu Đối tượng khách thể nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu NỘI DUNG CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 1.1 Khái niệm PMDH 1.2 Vai trò PMDH dạy học tích cực 1.3 Một số ưu, nhược điểm việc sử dụng PMDH 1.3.1 Ưu điểm việc sử dụng PMDH 1.3.2 Nhược điểm việc sử dụng PMDH 1.4 Một số phần mềm ứng dụng thiết kế giảng giảng dạy hóa học 1.4.1 Phần mềm Lecture Maker 2.0 1.4.2 Phần mềm Crocodile Chemistry 1.4.3 Phần mềm Obitals Viewer 1.4.4 Phần mềm Chem Office .10 1.5 Ứng dụng phần mềm Lecture Maker 2.0 số phần mềm dạy học thiết kế giảng 11 1.5.1 Tính hiệu phần mềm Lecture Maker 2.0 dạy học 11 1.5.2 Quy trình ứng dụng phần mềm Lecture Maker 2.0 để thiết kế số giảng .12 1.5.3 Các yêu cầu sư phạm thiết kế giảng có sử dụng phần mềm Lecture Maker 2.0 13 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ LECTURE MAKER 2.0 17 2.1 Cài đặt cập nhật Lecture Maker 2.0 17 2.1.1 Yêu cầu hệ thống 17 2.1.2 Cài đặt Lecture Maker 2.0 windows .17 2.1.3 Gỡ chương trình cài đặt 18 2.2 Làm việc với Lecture Maker 2.0 .18 2.2.1 Giao diện .18 2.2.2 Các Menu 18 2.3 Các thao tác thực hành Lecture Maker 2.0 22 2.3.1 Làm quen với môi trường làm việc Lecture Maker 2.0 22 2.3.2 Tạo giảng 22 2.3.3 Đặt hình cho giảng 23 2.3.4 Lưu giảng tạo 24 2.3.5 Mở giảng tạo .24 2.3.6 Thiết kế bố cục trình bày thống cho giảng 24 2.3.7 Đưa nội dung có powerpoint vào giảng 25 2.3.8 Đưa nội dung vào giảng công cụ soạn thảo 27 2.3.9 Đưa cơng thức tốn học vào giảng 28 2.3.10 Đưa hình vẽ vào giảng 28 2.3.11 Đưa video minh họa vào giảng 29 2.3.12 Đưa câu hỏi vào giảng 29 2.3.13 Thực đồng nội dung giảng với video 31 CHƯƠNG 3: ỨNG DỤNG THIẾT KẾ BÀI GIẢNG 3.1 Phương pháp sử dụng phần mềm hiệu 33 3.2 Ứng dụng thiết kế giảng điện tử 33 3.2.1 Bài Clo 33 3.2.2 Bài Anken 45 3.2.3 Bài Axit Sunfuric 54 3.2.4 Bài Oxi 58 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận .65 Kiến nghị 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO 67 MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài Thế giới hôm chứng kiến đổi thay có tính chất khuynh đảo hoạt động phát triển kinh tế - xã hội nhờ thành tựu công nghệ thông tin Công nghệ thơng tin góp phần quan trọng cho việc tạo nhân tố động kinh tế xã hội, mở triển vọng to lớn việc đổi phương pháp hình thức dạy học Những phương pháp dạy học theo cách tiếp cận kiến tạo, dạy học theo dự án, dạy học phát giải vấn đề có nhiều điều kiện để ứng dụng rộng rãi Các hình thức dạy học dạy học đồng loạt, dạy theo nhóm, dạy cá nhân có đổi môi trường công nghệ thông tin truyền thông Mặt khác giá thành thiết bị ngày giảm xuống với phần mềm ngày dễ sử dụng làm cho việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin giáo dục ngày trở nên thuận lợi trước Công nghệ thông tin làm thay đổi hẳn vai trò người thầy giáo giáo dục Từ vai trò nhân tố quan trọng, định kiểu dạy học tập trung vào thầy cô, thầy phải chuyển sang giữ vai trị nhà điều phối kiểu dạy học hướng tập trung vào học sinh hoạt hoạt động hóa người học thực cách tốt với trợ giúp máy tính mạng intenet Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào hóa học cách tiếp cận tri thức nhanh chóng đạt hiệu cao Phương pháp khơi gợi hứng thú học tập cho học sinh, khắc phục khó khăn việc minh họa khái niệm trừu tượng lý thuyết cấu tạo chất phản ứng hóa học, đồng thời minh họa thí nghiệm khó phức tạp mà thí nghiệm biểu diễn khơng thực điều kiện lớp học, đặc biệt thí nghiệm độc hại, khơng an tồn Lecture Maker phần mềm soạn thảo giảng đa phương tiện, sản phẩm công ty Daulsoff Hàn Quốc Đây phần mềm Cục Công nghệ Thông tin Bộ GD ĐT Việt Nam khuyến khích sử dụng để tạo giảng điện tử sử dụng công tác giảng dạy phương tiện dạy học có hiệu Lecture Maker phần mềm dễ dùng, giao diện thân thiện có cấu trúc gần giống chương trình PowerPoint Microsoft Office phiên 2007, bên cạnh Lecture Maker có số điểm mạnh chèn nhiều định dạng file PowerPoint, PDF, Flash, HTLM, Audio, Video…, thể thu âm trực tiếp video Vì vậy, giáo viên tận dụng lại giảng soạn thảo từ phần mềm khác vào nội dung giảng Với hiểu biết phần mềm này, tơi mạnh dạn nghiên cứu ứng dụng vào dạy học sinh học trường trung học phổ thông với hi vọng góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy đồng thời xuất phát từ nhu cầu thực tiến mong muốn xây dụng học hấp dẫn đạt hiệu nhận thức cao, chọn nghiên cứu đề tài “Khai thác ứng dụng phần mềm Lecture Maker 2.0 kết hợp với số phần mềm dạy học khác thiết kế giảng điện tử” Mục đích nghiên cứu - Học cách thức nghiên cứu khoa học - Tìm hiểu thực trạng việc ứng dụng cơng nghệ tin học dạy học hóa học trường phổ thơng - Nghiên cứu quy trình thiết kế giảng cách ứng dụng phần mềm Lecture maker 2.0 số phần mềm dạy học khác - Ứng dụng phần mềm Lecture maker 2.0 phần mềm dạy học khác để thiết kế số giáo án điện tử - Kết làm tư liệu cho giáo sinh khoa Hóa Giáo viên hóa học trường phổ thông Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu sở lý luận phương pháp dạy học nói chung đặc biệt phương pháp dạy học hóa học trường THPT - Nghiên cứu quy trình thiết kế giảng phần mềm Lecture maker tìm hiểu số phần mềm dạy học khác để kết hợp giảng - Thiết kế giáo án điện tử có sử dụng phần mềm Lecture maker số phần mềm dạy học khác Đối tượng khách thể nghiên cứu 4.1.Đối tượng nghiên cứu - Phần mềm Lecture macker 2.0 số phần mềm dạy học khác ứng dụng thiết kế giảng điện tử 4.2.Khách thể nghiên cứu - Học sinh THPT Phương pháp nghiên cứu 5.1.Nghiên cứu lý thuyết: - Nghiên cứu tài liệu, giáo trình lí luận dạy học, giáo trình phương pháp dạy học hóa học, từ xác định sở lí luận để tổ chức trình dạy học nhằm phát huy cao độ tính tự lực, chủ động, sáng tạo học sinh - Nghiên cứu tài liệu hướng dẫn sử dụng phần mềm Lecture maker số phần mềm dạy học nhằm xác định quy trình thiết kế phim, giảng máy tính - Nghiên cứu tài liệu liên quan đến nội dung giảng điện tử có sử dụng phần mềm 5.2 Nghiên cứu thực tế: Sơ tìm hiểu rút mặt tích cực tiêu cực việc sử dụng phần mềm Lecture Maker 2.0 soạn giáo án giáo viên Trên sở đề yêu cầu mục đích cho giáo án hồn chỉnh có kết hợp phần mềm Lecture Maker 2.0 việc giảng dạy mơn Hóa học 5.3 Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia - Nhờ giáo viên hướng dẫn đề tài xem xét, đánh giá nhận xét - Nhờ tham khảo ý kiến giáo viên dạy môn phương pháp dạy học Hóa học, giáo viên dạy Hóa học phổ thông đợt thực tập xem duyệt giáo án - Hướng dẫn sử dụng ứng dụng phần mềm Lecture Maker 2.0 việc soạn giảng điện tử để giúp đỡ giáo viên, học sinh thiết kế tài liệu dạy học - Những ý kiến góp phần làm rõ vai trò việc sử dụng phần mềm Lecture Maker 2.0 việc nâng cao chất lượng dạy học, kết hợp với phần mềm thí nghiệm để giảng điện tử thêm sinh động hiệu Ý nghĩa nghiên cứu 6.1 Đối với thân Là giáo viên tương lai đề tài giúp học hỏi thu lượm kiến thức, kĩ việc xây dựng giáo án điện tử bổ sung cho công tác giảng dạy sau 6.2 Đối với giáo dục Trong hoàn cảnh cụ thể giáo dục nước ta, việc dạy học phải lấy chất lượng hiệu đặt lên hàng đầu, xây dựng giáo án tốt giúp ích nhiều cho giáo viên Với lí mục đích trên, phần mềm Lecture Maker 2.0 đáp ứng phần cho công tác giáo dục trường đại học trường trung học phổ thông Hiện nay, công nghệ thông tin hỗ trợ đắc lực cho người dạy người học mà thay vai trị người dạy Chính mà cơng nghệ thơng tin cịn phụ thuộc nhiều vào người sử dụng HS: Cách pha:Cho H2SO4 chảy dọc theo đũa thủy tinh vào nước, khuấy đều, không làm ngược lại GV: => Vì H2SO4 tan vơ hạn nước tỏa nhiều nhiệt, hòa tan từ từ axit vào H2O, t0 sinh khuyếch tán dung dịch Làm ngược lại t0 sinh không kịp khuyếch tánnước sôi, gây nguy hiểm Slide Slide Slide Hoạt động GV: Dựa vào công thức cấu tạo H2SO4, dự đốn tính chất hóa học H2SO4? HS:Liên kết O- H phân cực mạnh, nguyên tử H dễ bứt trở thành H linh động →H2SO4 có tính axit mạnh GV:H2SO4 mang đầy đủ tính chất hóa học axit, nêu tính chất hóa học III.Tính chất hóa học 1.H2SO4 lỗng: Tính axit -Làm quỳ tím hố đỏ -Tác dụng với KL (đứng trước hiđro dãy hoạt động) KL đạt số oxi hóa thấp Fe+H2SO4lFeSO4+H2 - Tác dụng oxit bazo FeO + H2SO4l→ FeSO4 + H2O - Tác dụng với bazơ 2NaOH+H2SO4l Na2SO4+2H2O Slide Slide 1axit? HS: - Làm quỳ tím hố đỏ -Tác dụng với KL Fe+H2SO4lFeSO4 +H2= - Tác dụng oxit bazo FeO+H2SO4l → FeSO4 +H2O - Tác dụng với bazơ 2NaOH + H2SO4l Na2SO4+2H2O - Tác dụng với muối BaCl2+H2SO4l BaSO4 +2H2O GV:Gọi hs lên bảng viết ptpu NaOH+H2SO4l→ NaHSO4 + H2O - Tác dụng với muối: (Sản phẩm phải có kết tủa bay hơi.) BaCl2+H2SO4l BaSO4+2H2O Hoạtđộng GV:H2SO4đ có giống so với H2SO4l? HS: Là axit mạnh GV: Cho hs quan sát thí nghiệm: Cu + H2SO4l Cu + H2SO4đ Từ nhận xét tính chất H2SO4đ so với H2SO4l? HS: H2SO4đ có tính oxi hóa mạnh H2SO4l GV: Gọi hs hoàn thành phản ứng Fe + H2SO4đ,nóng Fe + H2SO4đ, nguội HS: 6H2SO4đ + 2Fe t  Fe2(SO4)3+6H2O +3SO2 H2SO4 đặc a.Tính axit: giống H2SO4 lỗng b.Tính oxi hóa -Tác dụng với KL KL (trừ Au,Pt) + H2SO4đn→muối + sản phẩm khử( SO2, S, H2S) + H2O Tùy thuộc vào chất KL, nồng độ axit, nhiệt độ mà cho sản phẩm khử khác t 6H2SO4đ+2Fe  Fe2(SO4)3+ 6H2O + 3SO2 Slide 10 Slide 11 H2SO4đ,nguội+Fe→ không xảy pư Al, Fe, Cr thụ động H2SO4đ, nguội GV: Yêu cầu hs hoàn thành phản ứng S + H2SO4đ,n C + H2SO4đ,n HS: -Tác dụng PK( C, P, S…) đưa PK lên mức oxi hóa cao hợp chất oxit axit tương ứng 6 4 t S  2H S O4  SO  2H O o t C+2H2SO4đ  CO2 + 2SO2 + 2H2O GV: Nhắc hs nhà viết ptpu: P + H2SO4đ,n o Hoạt động GV:Chiếu thí nghiệm: Cho H2SO4 tác dụng với đường, hs quan sát tượng giải thích HS: Đường cốc hóa đen trào lên đầy cốc ta nhỏ H2SO4đ vào - H2SO4 hấp thụ nước đường C12H22O11 H SO đđ    12C +11H2O - Một phần C bị H2SO4 đ oxi hóa thành khí CO2, SO2 bay lên làm sủi bọt đẩy C trào cốc 6 Slide 12 4 t S  2H S O4  SO2  2H 2O o - Oxi hóa nhiều hợp chất có tính khử mạnh: HI, H2S, KBr,FeO t H2SO4đ + 2HI  I2 + SO2 + 2H2O t 4H2SO4đ+ 2FeO  Fe2(SO4)2+SO2+ 4H2O Slide 13 o c Tính háo nước C12H22O11 H SO đđ    12C +11H2O C +2H2SO4 → CO2 + 2SO2 +2H2O Ngồi H2SO4đ cịn lấy nước kết tinh nhiều muối CuSO4.nSO3+H2SO4→ M trắng CuSO4 + (n+1) H2O M.xanh Slide 14 GV: Vì axit sunfuric háo nước, tiếp xúc da gây bỏng nặng Khi sử dụng axit sufuric phải cẩn thận Hoạt động 6:Củng cố GV: Chiếu Slide 16, 17 cho học sinh làm tập máy chiếu Slide 15 Slide 16 Slide 17 Slide 18 V Rút kinh nghiệm 3.2.4 BÀI OXI I MỤC ĐÍCH YÊU CẦU: 1.Kiến thức Biết được: - Oxi: Vị trí, cấu hình lớp electron ngồi cùng; tính chất vật lí, phương pháp điều chế oxi phịng thí nghiệm, cơng nghiệp Hiểu được: Oxi có tính oxi hố mạnh (oxi hố hầu hết kim loại, phi kim, nhiều hợp chất vô hữu cơ), ứng dụng oxi 2.Kĩ - Dự đốn tính chất, kiểm tra, kết luận tính chất hố học oxi - Quan sát thí nghiệm, hình ảnh rút nhận xét tính chất, điều chế - Viết phương trình hóa học minh hoạ tính chất điều chế - Tính % thể tích khí oxi hỗn hợp II.PHƯƠNG PHÁP: Diễn giảng – phát biểu vấn đề III CHUẨN BỊ *Giáo viên: chuẩn bị: -Soạn từ SGK, SBT , STK… - Hóa chất: bình khí oxi - Bài giảng điện tử *Học sinh: Chuẩn bị trước đến lớp IV NỘI DUNG: 1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục, giới thiệu GV dự (nếu có) 2.Bài mới: Mở bài: Chương V em học nhóm halogen, chúng thuộc nhóm bảng hệ thống tuần hồn, hơm tìm hiểu sang chương mới- chương xem chúng có đặc điểm khác Ngun tố nhóm quen thuộc với em nguyên tố oxi Vậy vào Slide Hoạt động GV Nội dung ghi bảng mềm Lecture Maker 2.0 HS Hoạt động 1: GV:Hãy viết cấu hình electron nguyên tử oxi, xác định vị trí oxi BTH? HS:CH e: 1s 2s 2p4 - Ô: Bài giảng phần I VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO -O (z =8 ): 1s 2s 2p4 -Oxi thuộc : Ô số 8; CK: 2; nhóm: VIA =>Có 6e lớp ngồi -CK: -Nhóm: VIA => 6e lớp ngồi GV:Hãy viết công thức electron công thức cấu tạo O2? → Nhận xét đặc điểm cấu tạo phân tử oxi? HS: CT ( e) O::O CTCT: O  O CTPT: O2 - Trong phân tử O2, nguyên oxi liên kết với liên kết cộng hóa trị không phân cực→ O2 phân tử không phân cực Hoạt động 2: GV: Dựa vào SGK thực tế cho biết tính chất vật lí oxi? HS: Oxi chất khí khơng màu, khơng mùi khơng vị, nặng khơng khí II TÍNH CHẤT VẬT LÍ, ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG Tính chất vật lý:(SGK) - CT (e) O::O -CTCT: O  O - CTPT: O2 - Trong phân tử O2, nguyên oxi liên kết với liên kết cộng hóa trị khơng phân cực→ O2 phân tử không phân cực GV:Qua thực tế Ứng dụng: (SGK) SGK, cho biết số ứng dụng oxi đời sống CN? Lấy vài ví dụ? HS:Oxi có vai trị định đời sống người động vật( hô hấp)→Duy trì sống cháy Ngồi oxi cịn có vai trị quan trọng Slide Slide lĩnh vực: luyện thép, y học, cơng nghiệp hóa chất… Slide GV: Nêu nguyên tắc Điều chế: chung điều chế Oxi a Trong phịng thí PTN? nghiệm HS: Nguyên tắc: phân Nguyên tắc: phân hủy hủy hợp chất hợp chất giàu giàu oxi bền đối oxi bền với nhiệt nhiệt GV:Lấy vài hợp chất ? Vd: MnO ,t HS:KClO3,H2O2,KMnO 2KClO    2KCl  3O2 4GV:Giới thiệu phương MnO 2H2O2  2H2O  O2 pháp sản xuất oxi công nghiệp dựa vào 2KMnO4->K2MnO4 SGK +2MnO2 +O2 HS:Quan sát SGK b.Trong công nghiệp rút nhận xét - Từ khơng khí: 287  Khơngkhí  183 khơngkhílỏng   Thu oxi - Điện phân H2O dp H2O  2H2 GV: Giới thiệu bình oxi điều chế sẵn→ Trong + O2 tự nhiên hít O thải khí CO2, lượng oxi -Từ tự nhiên AS khơng khí không 6CO2+6H2O  đổi ≈ 20%? C6H12O6 + 6O2 HS: Trong tự nhiên xanh quang hợp tạo O 6CO2+6H2O AS  C6H12O6 + 6O2 Slide Slide Slide GV:Có lượng Slide Slide O2 giảm, lượng CO2 tăng? Tác hại? HS:Khi khai thác, chặt phá rừng bừa bãi, gây nên hiệu ứng nhà kính GV: Như để bảo vệ mơi trường sống, phải tích cực trồng nhiều xanh, trồng rừng bảo vệ tài nguyên rừng Hoạt động 3: GV:Từ cấu hình electron ngun tử oxi dự đốn tính chất đặc trưng oxi mức độ tính chất nó? HS:Ngun tử oxi có 6e lớp ngồi cùng, để đạt cấu hình e khí nhận thêm 2e 2 O 2e  O oxi có tính oxi hóa mạnh GV: Cho hs quan sát thí nghiệm: Đốt Na oxi, nêu khác Na cháy khơng khí oxi? Viết ptpu? HS: Na oxi cháy oxi mãnh liệt cho lửa sáng chói khơng khí Slide 10 III TÍNH CHẤT HỐ HỌC CỦA OXI -Ngun tử oxi có 6e lớp ngồi cùng, dễ nhận thêm 2e(để đạt cấu hình e khí hiếm) 2 O 2e  O Ngồi ĐAĐ O = 3,44