BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ MINH HIỂN ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA BAN PHÁP CHẾ HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN – TỪ THỰC TIỄN THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ MINH HIỂN ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA BAN PHÁP CHẾ HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN – TỪ THỰC TIỄN THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp Luật Hành Mã số: 60 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS BÙI THỊ THANH THÚY THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018 LỜI CAM ĐOAN Đây cơng trình nghiên cứu độc lập riêng Các thông tin, số liệu kết đề tài hoàn toàn trung thực, nguồn gốc rõ ràng xuất phát từ thực tế nghiên cứu Tên luận văn không trùng lặp với cơng trình nghiên cứu cơng bố Thừa Thiên Huế, ngày tháng Học viên Lê Minh Hiển năm 2018 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngồi nỗ lực cố gắng thân, tơi nhận giúp đỡ nhiệt tình thầy, giáo, đồng nghiệp, bạn bè, gia đình người thân Lời đầu tiên, xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành Quốc gia, thầy, giáo tận tình hướng dẫn, giúp đỡ mặt suốt thời gian học tập nghiên cứu Đặc biệt, xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành đếnTS Bùi Thị Thanh Thúy (Học viện Hành Quốc gia) dành nhiều thời gian, công sức tâm huyết hướng dẫn giúp đỡ tơi hồn thành luận văn Và cuối cùng, tơi cảm ơn gia đình, bạn bè người bên cạnh, tạo điều kiện tốt tinh thần, vật chất, thời gian để hồn thành khóa học Trân trọng cảm ơn! Học viên Lê Minh Hiển Mục lục Trang bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục bảng biểu MỞ ĐẦU CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA BAN PHÁP CHẾ HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN 1.1 Khái quát địa vị pháp lý ban pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện 1.1.1 Khái niệm địa vị pháp lý quan nhà nước 1.1.2 Địa vị pháp lý Hội đồng nhân dân cấp huyện 1.1.3 Địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện 13 1.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện 22 1.2.1 Vai trò lãnh đạo tổ chức Đảng 22 1.2.2 Hệ thống văn quy phạm pháp luật 25 1.2.3 Nguồn nhân lực Ban Pháp chế 25 1.2.4 Cơ sở vật chất, tài 28 CHƯƠNG THỰC TRẠNG VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA BAN PHÁP CHẾ HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH 30 2.1 Khái quát đặc điểm kinh tế - xã hội Hội đồng nhân dân thị xã thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình 30 2.1.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình 30 2.1.2 Khái quát Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình 34 2.2 Phân tích thực trạng địa vị pháp lý Ban pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện – từ thực tiễn Hội đồng nhân dân cấp thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình 38 2.2.1 Thực trạng cấu tổ chức 38 2.2.2 Thực trạng thực chức Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình 39 2.2.3 Thực trạng thực nhiệm vụ, quyền hạn thành viên Ban pháp chế 48 2.3.4 Mối quan hệ phối hợp với quan hữu quan 53 2.3 Đánh giá chung 54 2.3.1 Ưu điểm 54 2.3.2 Hạn chế nguyên nhân 56 CHƯƠNG QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA BAN PHÁP CHẾ HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN – TỪ THỰC TIỄN HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THỊ XÃ BA ĐỒN, TỈNH QUẢNG BÌNH 64 3.1 Quan điểm nâng cao địa vị pháp lý ban pháp chế hội đồng nhân dân cấp huyện 64 3.2 Giải pháp nâng cao địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện – từ thực tiễn Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình 66 3.2.1 Giải pháp chung 66 3.2.1 Giải pháp cụ thể với Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình 67 KẾT LUẬN 83 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC VIẾT TẮT CHXHCN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa MTTQ Mặt trận tổ quốc UBND Ủy ban nhân dân HĐND UBMTTQ VBQPPL XHCN Hội đông nhân dân Ủy ban mặt trận tổ quốc Văn quy phạm pháp luật Xã hội chủ nghĩa DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Hoạt động thẩm tra Ban Pháp chế Hội đồng nhân 44 từ năm 2014 -2016 44 Bảng 2.2 Giám sát định Ủy ban nhân dân cấp, nghị Hội đồng nhân dân cấp xã 46 Bảng 2.3 Kết giám sát Ban Pháp chế HĐND từ năm 2014 -2016 46 Bảng 2.4 Kết tiếp công dân cua Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn 47 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết việc nghiên cứu đề tài Xây dựng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nhân dân, nhân dân nhân dân nhiệm vụ quan trọng mà tồn Đảng, tồn dân ta khơng ngừng phấn đấu thực Xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế, chủ động hội nhập quốc tế sách quan trọng Đảng ta xác định khẳng định nhiều văn kiện quan trọng như: Nghị số 08-NQ/TW ngày 02 tháng 01 năm 2002 Bộ Chính trị số nhiệm vụ trọng tâm công tác Tư pháp thời gian tới; Nghị số 48-NQ/TW ngày 24 tháng năm 2005 Bộ Chính trị Chiến lược xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Nghị số 49-NQ/TW ngày 02 tháng năm 2005 Bộ Chính trị Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; Nghị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX Nhằm triển khai thực chủ trương này, Nghị số 287/2001/NQ-UBTVQH10 ngày 29/01/2001 Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 10 quy định thi hành số điểm Nghị việc sửa đổi, bổ sung số điều Hiến pháp năm 1992 chuyển giao hoạt động kiểm tra, xử lý văn quy phạm pháp luật (VBQPPL) (công tác kiểm sát chung) từ quan kiểm sát sang cho Bộ, quan ngang Bộ, quan thuộc Chính phủ, Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND), để quan, đơn vị tiếp tục thực Ngay sau Cách mạng tháng thành công, nhận thức sâu sắc vấn đề Cách mạng vấn đề quyền nhà nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Quốc dân đồng bào thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hịa, nước CHXHCN Việt Nam, quyền dân chủ nước ta Đúng với mục tiêu xây dựng nhà nước CHXHCH Việt Nam nhà nước dân, dân dân, Đảng ln coi trọng quyền làm chủ Nhân dân thông qua phổ thông đầu phiếu để bầu quan quyền lực Nhà nước Chính thế, Hội đồng nhân dân xây dựng hệ thống quan quyền lực nhà nước địa phương Nhân dân trực tiếp bầu Bản hiến pháp năm 1946 giành chương, điều quy định vai trị vị trí Hội đồng Nhân dân Ngày 22/11/1945; Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 63 Tổ chức Hội đồng Nhân dân Ủy ban Hành cấp Lần đầu tiên, Hội đồng nhân dân có định nghĩa kể từ Hiến pháp 1959 Qua nhiều lần sửa đổi bổ sung (các Hiến pháp 1959, 1980, 1992, 2013), Hiến pháp quy định đầy đủ vị trí, tính chất, chức (được cụ thể hóa nhiệm vụ quyền hạn) Hội đồng nhân dân Từ đến nay, với thăng trầm đất nước, hệ thống quan dân cử địa phương vượt qua khơng khó khăn, thử thách để khẳng định vị trí Việc nghiên cứu, làm rõ vị trí, tính chất, chức Hội đồng nhân dân theo pháp luật hành giúp có nhìn đa diện hồn thiện máy nhà nước, nghiên cứu lý luận Hội đồng nhân dân giúp hiểu rõ vai trò nhiệm vụ nó, đồng thời làm sáng tỏ vấn đề thực tiễn bất hợp lý so với lý luận, để từ tìm giải pháp giải từ nguồn vấn đề Cùng với đó, việc nghiên cứu cụ thể địa vị pháp lý phận cấu tổ chức Ban Pháp chế góp phần nâng cao địa vị pháp lý Hội đồng nhân dân Xuất phát từ yêu cầu khoa học đó, việc tìm hiểu địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân địa phương cụ thể cấp huyện cung cấp luận xác đáng nhà quản lý việc định hướng sách vấn đề trọng tâm, có đề xuất phương hướng, biện pháp giải để nghị ban hành đạt chất lượng cao Đối với đề án, dự thảo Nghị mà nội dung chuẩn bị chưa đảm bảo yêu cầu, chưa phù hợp với tình hình địa phương Ban phải có ý kiến phản biện kiên quyết, kiến nghị với HĐND không thông qua để đảm bảo chất lượng tính khả thi - Nhân tố chủ quan định chất lượng cơng tác thẩm tra thành viên Ban Năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm thành viên yếu tố quan trọng làm nên chất lượng báo cáo thẩm tra Ban Thực tế nay, Ban Pháp chế có 01 thành viên chuyên trách, thành viên lại thủ trưởng ngành địa phương thị xã Cơ cấu thành viên bên cạnh mặt tích cực thành viên nắm tình hình tầm rộng, bao quát nhiều lĩnh vực có mặt hạn chế thời gian dành cho hoạt động Ban cịn ít, phân tán Lựa chọn thành viên đại biểu có trình độ chuyên môn sâu lĩnh vực theo chức năng, nhiệm vụ Ban, có kinh nghiệm thực tiễn, có trách nhiệm điều kiện hoạt động để góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chung Ban; hàng năm tổ chức tập huấn nghiệp vụ, nâng cao lực kỹ thẩm tra Ban, đặc biệt thành viên hoạt động kiêm nhiệm - Có chế, sách thu hút người có phẩm chất tốt, có trình độ, lực, có kinh nghiệm thực tiễn, tâm huyết với hoạt động quan dân cử cơng tác Văn phịng HĐND UBND để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ thời kỳ - Tăng cường lãnh đạo Đảng hoạt động HĐND; nhận thức đẩy đủ vai trị, vị trí HĐND; đổi phương thức lãnh đạo HĐND, tạo chế điều kiện thuận lợi cho HĐND Ban HĐND hoạt động 72 3.2.2.4 Nâng cao chất lương hoạt động giám sát Để khắc phục bất cập hoạt động giám sát, đồng thời triển khai thực có hiệu Luật hoạt động giám sát Quốc hội HĐND năm 2015, từ góp phần nâng cao địa vị pháp lý Ban pháp chế; yêu cầu cấp thiết đặt hoạt động giám sát Ban Pháp chế HĐND thị xã nâng cao chất lượng, hiệu giám sát để HĐND thực quan quyền lực Nhà nước địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng quyền làm chủ Nhân dân địa bàn Căn quy định pháp luật kinh nghiệm triển khai giám sát địa phương thời gian qua, Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn đề xuất số giải pháp sau: - Lựa chọn vấn đề ưu tiên giám sát Hoạt động giám sát Ban Pháp chế HĐND thị xã có phạm vi rộng, đối tượng đa dạng, lực lượng nhân phục vụ giám sát hạn chế, đại biểu hoạt động kiêm nhiệm cịn nhiều Do để tránh giàn trải, Ban Pháp chế HĐND thị xã trọng lựa chọn nội dung, phạm vi giám sát cách phù hợp, ưu tiên vấn đề quan trọng, cộm nhiều đại biểu, cử tri Nhân dân quan tâm, đồng thời xác định trọng tâm, trọng điểm vấn đề nhằm đảm bảo chất lượng, hiệu giám sát Trên tinh thần đó, thời gian qua Ban Pháp chế HĐND thị xã tiến hành nhiều giám sát chuyên đề, tập trung vào lĩnh vực nhạy cảm, cộm, xúc dư luận xã hội, cử tri Nhân dân quan tâm như: Công tác giải khiếu nại, tố cáo, kiến nghị công dân; việc xây dựng, ban hành văn quy phạm pháp luật; việc tuyển dụng, quản lý sử dụng cán bộ, công chức; xử lý vi phạm hành lĩnh vực an ninh trật tự, an tồn xã hội an tồn giao thơng; giám sát việc thực quy định pháp luật tạm giam, tạm giử; giám sát hoạt động xét xử; giám sát việc 73 kiểm sát quan tư pháp địa bàn…phối hợp với Thường trực HĐND thị xã giám sát việc thực nghị HĐND thị xã việc thực kết luận Chủ tọa kỳ họp HĐND; công tác quản lý đất đai, tài nguyên, môi trường; việc thu gom xử lý rác thải; việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Nhân dân; … số chuyên đề khác - Xây dựng kế hoạch giám sát Để tiến hành giám sát đảm bảo mục đích, yêu cầu đặt ra, Ban Pháp chế chủ động việc thực nội dung giám sát, xây dựng kế hoạch giám sát lịch làm việc cụ thể, xác định rõ mục đích, nội dung, thời gian, địa điểm, thành phần cách thức làm việc Trên sở đó, đối tượng chịu giám sát chủ động xếp công việc, chuẩn bị nội dung, bố trí địa điểm, cử người tham gia đủ, thành phần Bên cạnh đó, Ban Pháp chế HĐND thị xã bố trí thời gian để họp Đồn giám sát, phân cơng nhiệm vụ cho thành viên; yêu cầu quan, đơn vị chịu giám sát xây dựng báo cáo gửi Ban theo đảm bảo thời gian quy định - Xây dựng đề cương báo cáo Để giám sát có chất lượng, hiệu quả, mục đích, yêu cầu đề ra, việc xây dựng đề cương báo cáo cần thiết; trước giám sát, Ban Pháp chế xây dựng đề cương báo cáo chi tiết, có biểu mẫu kèm theo để quan, đơn vị báo cáo Trong đề cương, Ban Pháp chế yêu cầu quan chịu giám sát cung cấp tài liệu, văn có liên quan để nghiên cứu phục vụ giám sát như: Các văn đạo, hướng dẫn cấp trên, kết luận quan tra nhà nước, kiểm tra cấp ủy; văn quy định chức nhiệm vụ quan đơn vị đó; văn giao tiêu, nhiệm vụ cấp trên; văn đạo, đôn đốc cấp (nếu có)… Đây 74 tài liệu quan trọng phục vụ cho việc đánh giá kết hạn chế yếu quan, đơn vị chịu giám sát - Ban hành định thành lập đoàn giám sát Căn Nghị chương trình giám sát HĐND thị xã, kế hoạch giám sát Ban, Ban Pháp chế định thành lập Đoàn giám sát theo quy định Điều 70, Điều 80 Luật hoạt động giám sát Quốc hội HĐND Xác định rõ đối tượng, phạm vi, nội dung, kế hoạch giám sát thành phần đoàn giám sát; trường hợp cần thiết mời thành viên đại diện Ban Thường trực UBMTTQ, đại diện tổ chức thành viên Mặt trận đại diện lãnh đạo chun mơn phịng, ban, đơn vị liên quan tham gia hoạt động giám sát Đồn giám sát có trách nhiệm thơng báo nội dung, kế hoạch giám sát, thông báo cho quan, tổ chức, cá nhân chịu giám sát chương trình thành phần Đoàn giám sát theo quy định pháp luật - Triển khai nội dung trước giám sát Trước triển khai giám sát, Trưởng đoàn tổ chức phiên họp đồn giám sát để nắm lại tình hình chuẩn bị báo cáo, tài liệu tham khảo điều kiện cần thiết phục vụ cho đợt giám sát, đồng thời phân công nhiệm vụ cho thành viên, yêu cầu thành viên đoàn giám sát nêu cao tinh thần trách nhiệm chủ động nghiên cứu tài liệu, có ý kiến tham gia buổi làm việc có báo cáo kết văn nội dung phân công Chỉ đạo thành viên nắm bắt văn liên quan đến nội dung giám sát Việc nắm bắt văn liên quan đến nội dung giám sát cần thiết Bởi cơng cụ để q trình giám sát, thành viên Đoàn xem xét, đánh giá vấn đề hoạt động quan, tổ chức, cá nhân chịu giám sát việc tuân theo Hiến pháp pháp luật Việc nắm 75 văn bản, giúp Đoàn giám sát đưa nhận định, đánh giá xác đối tượng chịu giám sát, từ đưa kiến nghị xác đáng Một vấn đề quan trọng thu thập thơng tin Kinh nghiệm từ giám sát thành công cho thấy, để giám sát đạt hiệu cao việc thu thập thơng tin cần thiết Các giám sát thành công việc nắm thông tin quy định pháp luật Chính vậy, Thường trực HĐND lãnh đạo Ban bố trí cho thành viên Đoàn giám sát tổ chức khảo sát nắm bắt thông tin, qua nhiều kênh thông tin để chọn lọc, phân tích, đánh giá tính xác thông tin, đồng thời đối chiếu với quy định pháp luật để xem xét vấn đề cách toàn diện trước tiến hành giám sát - Triển khai giám sát quan, đơn vị, Trưởng đoàn giám sát thơng báo nội dung, thành phần, mục đích, yêu cầu, kế hoạch giám sát cách thức tiến hành giám sát đến đơn vị giám sát, nghe đại diện quan chịu giám sát trình bày tóm tắt báo cáo, đề nghị thành phần mời dự khác có liên quan phát biểu bổ sung nội dung báo cáo, thành viên Đoàn giám sát đặt câu hỏi đề nghị làm rõ nội dung Đoàn giám sát quan tâm Ban Pháp chế HĐND thị xã ln đề cao vai trị thơng tin phục vụ giám sát, coi yếu tố tạo quan trọng hàng đầu, tạo nên thành công hoạt động giám sát Do đó, q trình triển khai giám sát, Ban Pháp chế HĐND thị xã không lệ thuộc vào thông tin đối tượng chịu giám sát cung cấp, mà trọng thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, đặc biệt thơng tin từ sở, tổ chức Đảng, đồn thể, quan truyền thông ý kiến cử tri Trên sở đó, phân tích, lựa chọn, đảm bảo tính đa chiều, khách quan, đầy đủ, xác thơng tin 76 Sau nghe ý kiến giải trình, khơng cịn ý kiến khác, Trưởng đồn sơ kết luận nội dung buổi làm việc để đưa vào biên giám sát, kết luận buổi làm việc Trưởng đoàn rõ kết đạt được, vấn đề tồn tại, hạn chế, vấn đề cần phải tiếp tục làm rõ vấn đề cần phải xem xét, xác minh thực tế sở, đồng thời kiến nghị giải pháp phù hợp để đơn vị giám sát khắc phục thời gian tới - Xem xét, xác minh thực tế Trong trình giám sát, Ban Pháp chế HĐND thị xã trọng kiểm tra thực tế sở, thu thập đầy đủ chứng để có so sánh, đối chiếu kết thực với báo cáo đơn vị giám sát, so sánh với quy định hành Nhà nước, nghị HĐND để rút kết luận đúng, đề xuất, kiến nghị hợp lý, khả thi Sau nghe báo cáo, nội dung giám sát, Đoàn giám sát yêu cầu quan, đơn vị chịu giám sát cung cấp số tài liệu, hồ sơ chứng từ liên quan để xem xét, xác minh đối chiếu với nội dung báo cáo tổ chức xuống sở cơng trình xem xét thực tế Cần thiết mời chuyên gia người am hiểu lĩnh vực giám sát để tư vấn, hỗ trợ Khi phát có hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại đến lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp tổ chức, cá nhân Đồn giám sát có quyền yêu cầu quan, tổ chức, cá nhân hữu quan áp dụng biện pháp cần thiết để kịp thời chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật khôi phục lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp tổ chức, cá nhân bị vi phạm; yêu cầu quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý, xem xét trách nhiệm quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm theo quy định pháp luật - Kết luận giám sát theo dõi kết giải kiến nghị sau giám sát HĐND 77 Kết thúc giám sát, Ban Pháp chế HĐND thị xã ban hành báo cáo kết giám sát để đánh giá ưu điểm, rõ khuyết điểm, tồn nguyên nhân, sở kiến nghị giải pháp khắc phục Đồng thời thường xuyên theo dõi việc thực kiến nghị sau giám sát để đảm bảo kiến nghị phải tổ chức thực nghiêm túc, có hiệu quả; kiến nghị không giải Ban Pháp chế tổ chức giám sát việc giải kiến nghị sau giám sát Trong trường hợp cần thiết, đề nghị Thường trực HĐND thị xã trình HĐND thị xã ban hành nghị kết giám sát, giao cho Thường trực HĐND Ban HĐND thị xã theo dõi trình tổ chức thực kiến nghị nêu Nếu phát có biểu chậm trễ, thiếu tích cực quan liên quan, tiếp tục thành lập Đồn giám sát, để giám sát việc thực nghị HĐND thị xã kết giám sát Ngoài thời gian tới hoạt động giám sát, cụ thể số nhiệm vụ, quyền hạn, cách thức, thủ tục giám sát tổ đại biểu - chủ thể giám sát, sở xác định rõ vai trị, vị trí tổ đại biểu HĐND cần thiết Bởi có vậy, bảo đảm cho tổ đại biểu HĐND thực giám sát, với vai trị chủ thể nghĩa, góp phần vào kết hoạt động chung HĐND Luật Hoạt động giám sát QH HĐND, Mục - Hoạt động giám sát đại biểu HĐND tổ đại biểu HĐND xác định tổ đại biểu HĐND chủ thể thực quyền giám sát HĐND Theo đó, Điều 83 Luật quy định: … Tổ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện giám sát việc tuân theo Hiến pháp, luật, văn QPPL quan nhà nước cấp trên, nghị HĐND cấp địa phương vấn đề HĐND Thường trực HĐND phân công; tổ chức để đại biểu HĐND thực hoạt động giám sát” Để hoạt động giám sát tổ đại biểu khả thi hiệu quả, cần nghiên 78 cứu bảo đảm tính thống hình thức nội dung quy định Theo đó, mặt tổ chức - pháp lý, xác định tổ đại biểu HĐND phận cấu, tổ chức HĐND; đồng thời chủ thể hoạt động giám sát HĐND, khơng thể quy định cách đơn giản nhiệm vụ, quyền hạn tổ đại biểu “… Tổ chức để đại biểu HĐND thực hoạt động giám sát” (Điều 83, Luật Hoạt động giám sát); “… Thông báo nội dung, kế hoạch giám sát cho quan, tổ chức, cá nhân chịu giám sát; mời đại diện quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tham gia giám sát” (Điều 86, Luật Hoạt động giám sát) 3.2.2.5 Tăng cường mối quan hệ phối hợp cấp, ngành tổ chức đoàn thể Hoạt động giám sát HĐND cấp huyện khâu quan trọng chế giám sát Cơ chế bao gồm hệ thống yếu tố tác động qua lại với từ giám sát tối cao Quốc hội, giám sát HĐND, giám sát Mặt trận Tổ quốc, giám sát nhân dân , đến hoạt động kiểm sát Viện kiểm sát, tra quan ban ngành Mỗi chủ thể có nhiệm vụ giám sát khác tất có chung mục đích bảo đảm tăng cường pháp chế, giữ vững trật tự xã hội bảo vệ pháp luật nhà nước Do vậy, HĐND thị xã Ba Đồn cần trọng phối hợp với chủ thể giám sát khác, với cấp ngành chuyên gia để tránh chồng chéo tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giám sát Thời gian qua HĐND thị xã Ba Đồn ý đến vấn đề này, song cần phải tăng cường Cụ thể: Thứ nhất, tăng cường phối hợp với Mặt trận Tổ quốc thị xã tổ chức thành viên Chẳng hạn như: Mời Mặt trận Tổ quốc thị xã tham gia hoạt động giám sát với Thường trực Ban để tăng thêm giá trị chức 79 tư vấn Ban Từ nội dung giám sát khơng phải đưa kỳ họp HĐND quan nghiêm chỉnh chấp hành Thứ hai, tăng cường phối hợp với quan ban ngành liên quan nhằm cung cấp thêm thơng tin cho giám sát Ví dụ, Thường trực HĐND Ban HĐND phải tham gia đầy đủ họp UBND; yêu cầu ban, ngành quan Tư pháp, quan chuyên môn phải cung cấp đầy đủ thông tin hoạt động hàng quý, hàng tháng cho HĐND Có vậy, với nguồn thơng tin khác (do nhân dân phản ánh, qua tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, qua phương tiện thông tin đại chúng ) HĐND có đủ xác định đối tượng nội dung cần tập trung giám sát Thứ ba, tăng cường phối hợp với đơn vị giám sát để tạo điều kiện thuận lợi sở vật chất nội dung, trường phục vụ giám sát Khi báo cáo yêu cầu đơn vị phải quán triệt quan điểm khách quan, trình bày thực trạng hoạt động quan đơn vị Muốn làm tốt điều trước hết phải thay đổi cách đánh giá hoạt động quan nhà nước theo hướng vào thực chất hiệu cơng việc, hạn chế hình thức Mặt khác trình phối hợp, HĐND phải rõ cho đơn vị thấy rằng: giám sát để ngăn chặn tồn tại, giúp hồn thành nhiệm vụ, động lực để phát triển khơng phải "vạch tìm sâu" gây cản trở cho Thứ tư, tăng cường phối hợp với chuyên gia lĩnh vực giám sát giúp cho HĐND nhìn nhận đánh giá cách khách quan xác vấn đề giám sát Thứ năm, tăng cường phối hợp với đoàn giám sát Hội đồng nhân dân tỉnh Khi có Đồn đại biểu HĐND tỉnh địa phương giám sát, Thường trực, Ban HĐND kết hợp thực nhiệm vụ 80 Như vậy, vừa tránh chồng chéo, vừa tranh thủ trí tuệ đại biểu HĐND tỉnh việc tháo gỡ vướng mắc cho địa phương, đồng thời giảm bớt việc gây phiền hà cho đơn vị giám sát Như vậy, xuất phát từ chế độ làm việc HĐND, sử dụng mệnh lệnh hành UBND hay biện pháp cưỡng chế ngành Tư pháp mà đưa kiến nghị, đề xuất mang tính chất tư vấn Do để nâng cao hiệu giám sát giải pháp tăng cường mối quan hệ phối hợp với quan ban ngành tổ chức đoàn thể hoạt động giám sát việc làm cần thiết 81 Tóm tắt chương Trên sở hệ thống lý luận thực tiễn, luận văn đề xuất quan điểm hệ thống giải pháp nhằm góp phần hồn thiện địa vị pháp lý Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình thời gian tới Nhóm giải pháp bao gồm giải pháp chung áp dụng cho địa phương nước nhóm giải pháp cụ thể Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình Bao gồm: Xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu chất lượng hoạt động Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn; Nâng cao chất lượng tham mưu soạn thảo văn quy phạm; Nâng cao chất lượng hoạt động thẩm tra Ban Pháp chế; Nâng cao chất lương hoạt động giám sát; Tăng cường mối quan hệ phối hợp cấp, ngành tổ chức đoàn thể 82 KẾT LUẬN Nghiên cứu hoạt động Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn yêu cầu khách quan, cấp bách nhằm đảm bảo quyền làm chủ thực nhân dân qua hình thức dân chủ đại diện dân chủ trực tiếp, thể chất nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Trong ba mươi năm đổi mới, Đảng cộng sản Việt Nam có nhiều chủ trương, Nghị cụ thể tổ chức hoạt động HĐND nói chung, HĐND cấp huyện nói riêng đặc biệt hoạt động thẩm tra, giám sát Để cụ thể hóa chủ trương đó, Nhà nước ta ban hành Luật Tổ chức quyền địa phương năm 2015 Luật Hoạt động giám sát Quốc hội Hội đồng nhân dân năm 2015 Trong thời gian qua, hoạt động Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn có nhiều chuyển biến rõ nét, nhiên bộc lộ số hạn chế, yếu dẫn đến chưa thực tốt vai trò quan quyền lực nhà nước địa phương, quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng quyền làm chủ Nhân dân địa phương Trong thời gian tới, với phát triển tồn diện mặt tình hình kinh tế - xã hội, địi hỏi phải khơng ngừng hồn thiện lý luận thực tiễn hoạt động HĐND nói chung Ban HĐND, có Ban Pháp chế nói riêng Từ yêu cầu xúc lý luận thực tiễn, đồng thời để đề xuất giải pháp thiết thực, hiệu tác giả tập trung nghiên cứu làm rõ số vấn đề luận văn sau đây: Trên sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác - Lênin phép vật biện chứng, vật lịch sử với việc sử dụng tổng hợp biện pháp nghiên cứu sở nguồn tài liệu thu thập tác giả phân tích đánh giá làm rõ vấn đề lý luận địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện thông qua nội dung: vị trí, vai 83 trị, chức năng, nhiệm vụ quyền hạn, cấu tổ chức Ban Pháp chế HĐND cấp huyện tiến tới làm sở cho trình tiến hành xem xét, đánh giá hoạt động Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn Luận văn tập trung sâu khảo sát, phân tích làm rõ thực trạng địa vị pháp lý Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn Với cách tiếp cận từ vấn đề có liên quan tác động ảnh hưởng đến hoạt động Ban Pháp chế HĐND, luận văn tập trung sâu phân tích làm rõ thực trạng tổ chức, hoạt động thẩm tra, giám sát địa bàn thị xã Ba Đồn, mối quan hệ với quan hữu quan Đồng thời, luận văn đánh giá tương đối toàn diện ưu điểm, hạn chế nguyên nhân dẫn đến hạn chế hoạt động Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn Trên sở hệ thống lý luận thực tiễn, luận văn đề xuất hệ thống giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động Ban Pháp chế HĐND thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình thời gian tới Trong trình nghiên cứu, tác giả cố gắng phân tích, đánh giá, tổng hợp, rút kết luận cho khâu để làm cho việc đề xuất ý kiến Tuy nhiên, hạn chế mặt chủ quan khách quan chắn vấn đề nghiên cứu Luận văn nhiều hạn chế, thiếu sót Vì vậy, tác giả kính mong nhận góp ý thầy giáo đồng nghiệp để Luận văn hoàn thiện hơn./ 84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Minh Đức (2006), "Giám sát động lực phát triển", Bản tin Hội đồng nhân dân Đoàn đại biểu Quốc hội Nghệ An Hà Thị Mai Hiên (2003), Cơ chế kiểm tra giám sát nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, sách: "Giám sát chế giám sát việc thực quyền lực nhà nước nước ta", Nxb Công an nhân dân, Hà Nội Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn (2016) Báo cáo tổng kết hoạt động Hội đồng nhân dân thị xã nhiệm kỳ 2011- 2016 Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn (2016) Báo cáo tình hình hoạt động năm 2016 phương hướng, nhiệm vụ năm 2017 Hội đồng nhân dân thị xã khóa XIX Hội đồng nhân dân thị xã Ba Đồn (2015) Ban pháp chế, báo cáo thực công tác từ năm 2014 đến năm 2016 chương trình công tác từ năm 2014 đến năm 2016 Học viện Hành Quốc gia (2010), Giáo trình Luật Hiến pháp luật tổ chức máy nhà nước, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội Học viện Hành Quốc gia (2010), Giáo trình tổ chức máy hành nhà nước, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013), Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2015), Luật Tổ chức quyền địa phương 10 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2015), Luật Hoạt động giám sát Quốc hội Hội đồng nhân dân 11 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2015), Luật Ban hành văn quy phạm pháp luật 12 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2015), Luật Tiếp công dân 13 Quốc hội (1999), Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hà Nội 14 Từ điển Tiếng Việt (2005), Nxb Đà Nẵng 15 Trần Văn Tám, Quy định hoạt động giám sát tổ đại biểu HĐND, Cần hoàn thiện sở pháp lý,http://www.daibieunhandan.vn/default.aspx?tabid=76&NewsId=388473 16 Viện Khoa học pháp lý Bộ Tư pháp (2006), Từ điển Luật học, Nxb Từ điển bách khoa – Tư pháp, Hà Nội ... địa vị pháp lý ban pháp chế hội đồng nhân dân cấp huyện 64 3.2 Giải pháp nâng cao địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện – từ thực tiễn Ban Pháp chế Hội đồng nhân. .. thiện địa vị pháp lý Ban Pháp chế HĐND cấp huyện - từ thực tiễn thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA BAN PHÁP CHẾ HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN... 1.1.2 Địa vị pháp lý Hội đồng nhân dân cấp huyện 1.1.3 Địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân cấp huyện 13 1.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến địa vị pháp lý Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân