ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA SINH MƠI TRƢỜNG  KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ỨC CHẾ ENZYME α-GLUCOSIDASE CỦA CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris TRẦN THỊ TÂM ẨN Đà Nẵng, năm 2020 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA SINH MƠI TRƢỜNG  KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ỨC CHẾ ENZYME α-GLUCOSIDASE CỦA CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris Ngành: Cơng nghệ sinh học Khóa: 2016-2020 Sinh viên: Trần Thị Tâm Ẩn Người hướng dẫn: TS Bùi Thị Thơ - LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu, kết nêu khóa luận trung thực chưa công bố cơng trình khác Sinh viên thực Trần Thị Tâm Ẩn LỜI CẢM ƠN Để hồn thành tốt khóa luận tốt nghiệp đ nhận nhiều quan tâm gi p đ từ cá nhân tập thể suốt thời gian thực Đầu tiên xin bày t l ng biết n chân thành tới TS i Thị Th TS Trịnh Đ ng Mậu đ t o điều kiện gi p đ tơi thực hồn thành tốt khóa luận tốt nghiệp Tơi xin chân thành cám n CN khoa c ng tồn thể qu thầy giáo khoa Sinh – Môi Trường, trường Đ i học Sư ph m – Đ i học Đà N ng đ gi p đ tơi xun suốt q trình học tập nghiên cứu, xây dựng thành cơng khóa luận Tôi xin cám n tập thể lớp CNSH b n sinh viên NC H t i ph ng Công nghệ sinh học nấm đ đ ng viên gi p đ tơi suốt q trình thực đề tài Cuối c ng xin g i lời cám n tới gia đình đ ln lo lắng, ch m sóc t o điều kiện cho suốt thời gian học tập, nghiên cứu hồn thành tốt khóa luận tốt nghiệp Đà N ng, ngày tháng n m Trần Thị Tâm Ẩn ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN I LỜI CẢM ƠN II DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT V DANH MỤC ẢNG IV DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ IIV TÓM TẮT ĐỀ TÀI IIIV MỞ ĐẦU 1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI MỤC TIÊU ĐỀ TÀI 3 Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI 3.1 Ý nghĩa khoa học 3.2 Ý nghĩa thực tiễn NÔI DUNG NGHIÊN CƯU CHƯƠNG TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 NẤM Cordyceps militaris 1.2 SƠ LƯỢC VỀ ỆNH TIỂU ĐƯỜNG TYPE II 1.3 POLYSACCHARIDES 1.4 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC 1.4.1 Tình hình nghiên cứu giới 1.4.2 Tình hình nghiên cứu nước CHƯƠNG V T LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 V T LIỆU 2.2 PHƯƠNG PHAP NGHIÊN CƯU 2.2.1 Xác định hàm lượng polysaccharides tổng số 10 2.2.2 Đánh giá khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết nấm C.militaris 10 Phư ng pháp x l số liệu 11 CHƯƠNG ẾT QUẢ VÀ THẢO LU N 12 3.1 XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG POLYSACCHARIDES TỔNG S CÓ TRONG CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris 12 iii 3.2 ĐÁNH GIÁ HẢ N NG ỨC CHẾ ENZYME α-GLUCOSIDASE CỦA CÁC LOẠI CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris 14 3.2.1 Đánh giá khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết nước 14 3.2.2 Đánh giá khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết ethanol 15 3.3 ĐÁNH GIÁ S TƯƠNG QUAN GIỮA HÀM LƯỢNG POLYSACCHARIDES VÀ HẢ N NG ỨC CHẾ ENZYME α-GLUCOSIDASE CỦA CÁC LOẠI CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris 18 ẾT LU N VÀ IẾN NGHỊ 21 ẾT LU N 21 IẾN NGHỊ 21 TÀI LIỆU THAM HẢO 22 PHỤ LỤC 26 iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT C ng cs CPS Cordyceps militaris polysaccharides IC50 Nồng đ ức chế 50% PO43- Phosphate CPS 4-Nitrophenyl-β-D glucopyranoside v DANH MỤC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang bảng 3.1 Giá trị IC50 mẫu cao chiết nấm C.militaris enzyme α-glucosidase vi 17 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ Số hiệu Tên hình vẽ Trang Mẫu hệ sợi thể nấm C.militaris hình vẽ 2.1 nhân giống t i ph ng nghiên cứu khoa Sinh – Môi trường, trường Đ i học Sư ph m – Đ i học Đà N ng 2.2 S đồ bố trí thí nghiệm 3.1 Hàm lượng polysaccharides mẫu cao 12 chiết nấm C.militaris 3.2 Ho t đ ng ức chế enzyme α-glucosidase 14 cao chiết từ dung môi nước 3.3 Ho t đ ng ức chế enzyme α-glucosidase 16 cao chiết từ dung môi ethanol 3.4 Mối tư ng quan gi a hàm lượng 19 polysaccharides khả n ng ức chế enzyme cao chiết nước 3.5 Mối tư ng quan gi a hàm lượng polysaccharides khả n ng ức chế enzyme cao chiết ethanol vii 19 TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KHOA SINH MÔI TRƢỜNG TÓM TẮT ĐỀ TÀI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Tên đề tài ĐÁNH GIÁ HẢ N NG ỨC CHẾ ENZYME α-GLUCOSIDASE CỦA CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris Họ tên sinh viên Trần Thị Tâm Ẩn 315043161102 Mã SV Khóa 2016 - 2020 Lượng đường huyết sau b a n không ổn định vấn đề nh ng người mắc bệnh tiểu đường type II, điều h a lượng đường huyết đ trở thành mục tiêu việc kiểm soát lo i bệnh Đường huyết sau b a n kiểm sốt thơng qua ho t đ ng ức chế enzyme hấp thu glucose – enzyme α-glucosidase Nghiên cứu đánh giá hiệu ho t đ ng ức chế enzyme α-glucosidase nấm Cordyceps militaris (C.militaris Cao chiết khảo sát nồng đ từ , nồng đ tư ng ứng đến mg mL c ng với đối chứng acarbose ết chứng minh r ng cao chiết nấm C.militaris có khả n ng h đường huyết thơng qua khả n ng ức chế enzyme lên tới , , , đồng thời khả n ng t ng tuyến tính theo nồng đ cao chiết p < 0,05) IC50 cao chiết thể loài nấm chiết b ng dung môi ethanol đ t tới giá trị tư ng đư ng với thuốc điều trị tiểu đường acarbose p = , ết thí nghiệm mối tư ng quan chặt chẽ gi a hàm lượng polysaccharides khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase C.militaris (p , , thông qua cho thấy tiềm n ng ứng dụng h trợ điều trị bệnh tiểu đường loài nấm viii 3.2 ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ỨC CHẾ ENZYME α-GLUCOSIDASE CỦA CÁC LOẠI CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris 3.2.1 Đánh giá khả ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết nƣớc n ng ức chế enzyme α-glucosidase mẫu cao chiết từ dung môi nước Phần trăm ức chế (IC, %) nấm C.militaris trình bày Hình Nồng độ cao chiết (mg/mL) Hình 3.2 Ho t đ ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết từ dung môi nước ết cho thấy khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết tỉ lệ tuyến tính với nồng đ cao chiết, nồng đ cao chiết t ng khả n ng ức chế enzyme lớn, điều đ nhắc đến thí nghiệm Zhu cs Trong đó, cao chiết từ thể nấm nồng đ mg mL cho khả n ng ức chế cao với 93,59 ± 2,128% giảm dần theo nồng đ 0,8; 0,6; 0,4; 0,2; 0,01 mg/mL, tư ng ứng với 81,62 ± 2,163%; 72,45 ± 3,29%; 66,43 ± 2,476%; 58,29 ± 3,457% 36,90 ± 1,892%, (p = 7,71 x 10-6 , T i nồng đ cao hai mẫu cao chiết hệ sợi t , phần tr m ức chế enzyme đ t giá trị lớn với kết tư ng ứng 78,109 , t ủ tối , , t chiếu sáng Số liệu thu cho thấy nồng đ cao cao chiết hệ sợi t nấm, khả n ng ức chế enzyme gần b ng cao chiết thể nồng đ , mg mL ghi nhận t i mẫu cao ủ tối nồng đ 14 , , , Phần tr m ức chế thấp mg mL (21,46 ± 5,8%) So sánh khả n ng ức chế enzyme hai mẫu cao hệ sợi, nâng nồng đ từ , mg/mL tới , mg mL, phần tr m ức chế enzyme t chiếu sáng mức cao h n t ủ tối Tuy nhiên nồng nồng đ ngư ng cao nhất, phần tr m ức chế cao t ủ tối l i cao h n so với cao chiết t chiếu sáng, với chênh lệch xấp xỉ 2%, nhiên chênh lệch khơng có nghĩa thống kê p = , chứng t dung môi nước khả n ng ức chế enzyme hai lo i t nấm Đối chiếu với chất đối chứng acarbose, nồng đ cao , , mg mL, khả n ng ức chế enzyme lo i thuốc đ t mức , mẫu so sánh Tuy nhiên nâng nồng đ lên mức nồng đ cao nhất, biểu ức chế enzyme acarbose , mẫu cao chiết hệ sợi phần tr m ức chế , , , , cao h n với t tối , t sáng , nhiên mức chênh lệch không đáng kể Trong đó, so sánh với khả n ng ức chế thể, phần tr m ức chế acarbose k m tới gần Điều thể r r ng khả n ng điều h a đường huyết thông qua ho t đ ng ức chế enzyme hấp thu glucose cao chiết thể so sánh với lo i thuốc điều trị bệnh tiểu đường type II phổ biến nay, mặt khác c n có phần tr i h n n ng ức chế enzyme α-glucosidase cao nấm C.militaris đ chứng minh qua m t số nghiên cứu trước đây, ch ng h n báo cáo Song cs , hay nghiên cứu Zhu cs Trong nghiên cứu Song, khả n ng ức chế lo i enzyme cao thể chiết b ng dung môi nước khoảng so với kết nghiên cứu , , , , thấp h n Mặt khác, nghiên cứu Zhu c ng nồng đ cao chiết l i cho kết tư ng đối thấp , thời khả n ng ức chế đối chứng dư ng acarbose đ t khoảng , , đồng so với kết nghiên cứu này, với phần tr m ức chế cao acarbose hai nghiên cứu , , , 1,4% 3.2.2 Đánh giá khả ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết ethanol Đối với mẫu cao chiết b ng dung môi ethanol, phần tr m ức chế enzyme αglucosidase đ t giá trị cao h n so với tất nghiệm thức thí nghiệm với cao chiết nước n ng ức chế enzyme cao chiết ethanol thể Hình 15 Phần trăm ức chế (IC, %) Nồng độ cao chiết (mg/mL) Hình 3.3 Ho t đ ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết từ dung mơi ethanol Đối với thí nghiệm này, giảm dần nồng đ cao chiết, khả n ng ức chế enzyme mẫu cao giảm T i nồng đ thấp , chế tới lượt , , , enzyme, mẫu c n l i biểu mức , , , chiếu sáng thể nấm C.militaris tổng số , , mg mL, mẫu l i cho kết cao thứ hai , , So với đối chứng acarbose nồng đ mg mL, có mẫu cao chiết từ hệ sợi t ni ánh sáng cho giá , xỉ nhau, chế đến , - 0,8 mg/mL, mẫu t ủ tối có biểu ức chế thấp sau mẫu cao chiết từ thể trị thấp h n tư ng ứng với mẫu t ủ tối, t enzyme, có mẫu t ủ tối đ t mức mẫu khảo sát, nhiên đ t nồng đ cao , , lần hi nâng nồng đ lên ngư ng , mg mL, mẫu có khả n ng ức chế Đi·từ , mg mL, acarbose ức , , , , , n ng ức chế enzyme t ủ tối với acarbose xấp , , Trong đó, mẫu cao thể ức lượng enzyme Sự chênh lệch khả n ng ức chế enzyme gi a nồng đ khảo sát mẫu cao có nghĩa thống kê với p = 1,99 x 10-5 < 0,05 n ng ức chế enzyme α-glucosidase lo i cao chiết nấm Cordyceps militaris xác định b ng nồng đ ức chế 16 IC 50 trình bày ảng Bảng 3.1 Giá trị IC50 mẫu cao chiết nấm Cordyceps militaris enzyme αglucosidase Chất ức chế mg mL) Nồng đ ức chế IC50, %) Nước cất Ethanol T ủ tối 0,49 ± 0.03 0,31 ± 0,06 T chiếu sáng 0,39 ± 0,07 0,24 ± 0.02 Quả thể 0,15 ± 0,05 0,11 ± 0,02 Acarbose 0,12 ± 0,06 ết giá trị IC50 cho thấy khác biệt khả n ng ức chế enzyme αglucosidase cao chiết nghiệm thức thí nghiệm p = , , Ở hai lo i dung môi chiết, giá trị IC 50 thể đ t giá trị thấp nhất, đồng nghĩa với khả n ng ức chế enzyme thể cao , , nghiệm thức thí nghiệm Giá trị IC50 mg mL cao chiết từ nước , , mg mL cao chiết ethanol Tiếp đến mẫu t nuôi điều kiện chiếu sáng với giá trị IC 50 chênh lệch xấp xỉ , lần, với cao nước , , mg mL cao ethanol 0,24 ± 0,02 mg/mL Mẫu t tối nghiệm thức có giá trị IC50 cao nhất, hay nói cách khác mẫu có khả n ng ức chế enzyme thấp , với cao chiết nước , , nghiệm thức khảo sát IC 50= 0,49 ± cao chiết ethanol Mẫu đối chứng acarbose cho giá trị IC50 0,12 ± 0,06 mg/mL, gần tư ng đư ng với IC 50 cao chiết thể b ng dung môi ethanol Trong IC50 cao thể chiết b ng dung mơi nước thấp h n acarbose khoảng , mg mL (p = , Từ thể thấy r ng cao chiết thể nấm C.militaris có khả n ng ức chế enzyme mức tư ng đư ng với lo i thuốc điều trị tiểu đường type II phổ biến ên c nh đó, so sánh gi a dung môi tách chiết ethanol nước cất, giá trị IC50 enzyme α-glucosidase cho thấy cao ethanol có giá trị IC50 nh h n cao nước nghiệm thức khảo sát, điều cho thấy khả n ng ức chế ho t đ ng enzyme α- glucosidase cao ethanol tốt Tuy nhiên khác biệt gi a hai lo i dung môi chiết 17 có trị số p tư ng đối lớn p = , , , Như khác gi a dung mơi tách chiết khơng có tác đ ng lớn đến khả n ng ức chế enzyme loài nấm Như vậy, kết trình bày thí nghiệm cho thấy cao chiết nấm Cordyceps militaris có khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase Trên thực tế đ có nhiều nghiên cứu việc điều trị bệnh tiểu đường thông qua ho t đ ng ức chế lo i enzyme nhiều đối tượng khác Trong kết nghiên cứu Subramanian cs , IC 50 loài Andrographis paniculata 17,2 ± 0,15 mg/mL, hay nghiên cứu Oboh , giá trị IC50 2,01 ± 0,05 mg/mL, cs loài Zingiber officinale nghiên cứu Nair cs loài A altilis, A heterophyllus, C zeylanicum Piper betel , giá trị IC50 , , , , , , 96,56 ± , g mL Như khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase loài nấm tư ng đối cao, thơng qua làm giảm hàm lượng đường glucose vào c thể Đây m t c sở khoa học chứng minh cho khả n ng điều trị bệnh tiểu đường nấm Cordyceps militaris 3.3 ĐÁNH GIÁ S POLYSACCHARIDES TƢƠNG VÀ KHẢ QUAN NĂNG GIỮA ỨC HÀM CHẾ LƢỢNG ENZYME α- GLUCOSIDASE CỦA CÁC LOẠI CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris Trong m t báo cáo khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết nấm C.militaris , Song c ng c ng đ chứng minh ảnh hưởng cấu tr c CPS lên khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase Để kh ng định m t lần n a mối liên hệ gi a yếu tố này, ch ng đ tiến hành đánh giá tư ng quan gi a hàm lượng CPS khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase lo i cao chiết nấm dung môi chiết khác Mối tư ng quan gi a hàm lượng CPS khả n ng ức chế enzyme đối tượng khảo sát chiết b ng 3.5 18 dung môi biểu diễn Hình Phần trăm ức chế (IC, %) y = 3.07 + 1.31x, R2adj = 0.76, p = 2.3e-06 Nồng độ polysaccharides (mg/mL) Hình 3.4 Mối tư ng quan gi a hàm lượng polysaccharides khả n ng ức chế enzyme cao chiết nước Phần trăm ức chế (IC, %) y = 3.79 + 1.27x, R2adj = 0.83, p = 1.4e-07 Nồng độ polysaccharides (mg/mL) Hình 3.5 Mối tư ng quan gi a hàm lượng polysaccharides khả n ng ức chế enzyme cao chiết ethanol 19 ết nghiên cứu cho thấy, hàm lượng CPS tư ng quan tuyến tính với khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase cao chiết nước cao chiết ethanol thể qua mô hình: y= a bx đó: y phần tr m ức chế x hàm lượng CPS (µg/mL)) Ở cao chiết nước, mối tư ng quan gi a hàm lượng CPS khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase thể qua mơ hình: y = 3,0 R2adj = 0,76, p = 2,3 x 10-6 , , x với hệ số tư ng quan Đối với cao chiết b ng ethanol, mơ hình tư ng quan gi a hai yếu tố là: y = , , x, với hệ số R 2adj = 0,83, p = 1,4 x 10-7 , Có thể thấy kết thu từ hai thí nghiệm có đ tư ng thích cao so với phư ng trình hồi quy Mặt khác, giá trị R cho thấy mối tư ng quan gi a hàm lượng CPS khả n ng ức chế enzyme lo i cao chiết theo chiều hướng tỉ lệ thuận, tức t ng nồng đ CPS, khả n ng ức chế enzyme mẫu t ng Ngoài ra, với hệ số p nh cho thấy đ tin cậy kết n m mức cao, kh ng định kết tính tốn tư ng quan có nghĩa Từ kết luận nồng đ CPS mẫu cao chiết có ảnh hưởng trực tiếp khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase Trong nghiên cứu Zhao cs , tác dụng h đường huyết polysaccharides nấm C.militaris đ khảo sát mơ hình chu t bị bệnh tiểu đường với liều lượng g kg CPS trọng lượng chu t ết nghiên cứu đ cho thấy tác đ ng m nh mẽ CPS đến ho t đ ng insulin, dẫn đến hàm lượng đường có máu cá thể chu t bị bệnh kiểm sốt ổn định h n so với nhóm chu t đối chứng Cụ thể nhóm chu t tiêm CPS, hàm lượng đường máu l c đói mức xấp xỉ mM L Trong cá thể không s dụng CPS, giá trị mức gần gấp đôi , mM L Trong m t nghiên cứu tư ng tự Dong cs tiêm vào chu t với liều lượng mg kg CPS trọng lượng chu t , kết cho thấy hàm lượng đường máu l c đói cá thể chu t bị bệnh xấp xỉ khoảng , CPS mM L, đ t so với hàm lượng đường máu cá thể chu t đối chứng n ng kiểm sốt đường huyết l c đói chu t bị tiểu đường đ cho thấy tiềm n ng h trợ điều trị lo i bệnh CPS C ng với khả n ng ức chế enzyme hấp thụ glucose – αglucosidase thu nghiên cứu này, m t lần n a khả n ng h đường huyết nấm C.militaris đ kh ng định Các kết xem tiền đề để tiếp tục thực nghiên cứu chuyên sâu khả n ng điều trị bệnh tiểu đường type II của loài nấm 20 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ KẾT LUẬN Hàm lượng CPS thu cao chiết thể cao đ t g mL cao chiết nước , , t nấm nuôi điều kiện chiếu sáng , g mL cao chiết ethanol , thấp h n mẫu , , g mL , tư ng ứng với cao nước cao ethanol t nấm điều kiện tối g mL cao chiết nước , , , , g mL , , g mL cao chiết ethanol) Cao chiết từ mẫu khảo sát nấm C.militaris có khả n ng ức chế enzyme αglucosidase môi nước n ng ức chế cao chiết thể cao với , , , , dung dung môi ethanol Ở tất nghiệm thức, nồng đ cao chiết cao khả n ng ức chế enzyme lớn Với hệ số tư ng quan R2adj = 0,76 mẫu cao nước , cao ethanol, đ tư ng thích mức cao cho thấy nồng đ CPS mẫu cao chiết nấm C.militaris có ảnh hưởng trực tiếp đến khả n ng ức chế enzyme α-glucosidase KIẾN NGHỊ ết cho thấy nấm Cordyceps militaris có khả n ng h trợ điều trị bệnh đường huyết, cho thấy nhiều tiềm n ng ứng dụng thực tế Vì cần làm thêm m t vài nghiên cứu khác để làm r h n khả n ng như: - Đánh giá khả n ng ức chế enzyme α-amylase, m t lo i enzyme phân giải tinh b t hảo sát khả n ng điều h a đường huyết mơ hình đ ng vật 21 TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT Đái Thị Xuân Trang, i Thị Anh, Trần Thị Mến, Phan Thị Lan Anh hảo sát khả n ng điều trị bệnh tiểu đường cao chiết ổi Psidium Guajava L.) Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 163-171 Lê Quốc Duy, Nguyễn Minh Ch n, Nguyễn Phước Tuấn hảo sát khả n ng ức chế enzyme α-amylase α-glucosidase m t số lo i thuốc dân gian điều trị bệnh đái tháo đường Lao Đức Thuận, Hồ Thị Huyền Trang, Ph m Thị Ngọc ích hảo sát tác dụng h đường huyết m t số lo i thảo dược mơ hình chu t in vivo” TIẾNG ANH Cheung, J K., Li, J., Cheung, A W., Zhu, Y., Zheng, K Y., Bi, C W., & Lau, B W (2009) Cordysinocan, a polysaccharide isolated from cultured Cordyceps, activates immune responses in cultured T-lymphocytes and macrophages: Signaling cascade and induction of cytokines Journal of Ethnopharmacology, 124(1), 61-68 Choi, S B., Park, C H., Choi, M K., JUN, D W., & PARK, S (2004) Improvement of insulin resistance and insulin secretion by water extracts of Cordyceps militaris, Phellinus linteus, and Paecilomyces tenuipes in 90% pancreatectomized rats Bioscience, biotechnology, and biochemistry, 68(11): 2257-2264 Dong, Y., Jing, T., Meng, Q., Liu, C., Hu, S., Ma, Y., & Teng, L (2014) Studies on the antidiabetic activities of Cordyceps militaris extract in diet-streptozotocin-induced diabetic Sprague-Dawley rats BioMed research international, 2014 Du, L., Song, J., Wang, H., Li, P., Yang, Z., Meng, L., & Teng, L (2012) Optimization of the fermentation medium for Paecilomyces tenuipes N45 using statistical approach African Journal of Microbiology Research, 6(32): 6130-6141 Dubois, M., Gilles, K A., Hamilton, J K., Rebers, P T., & Smith, F (1956) Colorimetric method for determination of sugars and related substances Analytical chemistry, 28(3): 350-356 22 Kabadi, S M., Lee, B K., & Liu, L (2012) Joint effects of obesity and vitamin D insufficiency on insulin resistance and type diabetes: results from the NHANES 2001– 2006 Diabetes care, 35(10): 2048-2054 Kiho, T., Ookubo, K., Usui, S., UKAI, S., & HIRANO, K (1999) Structural features and hypoglycemic activity of a polysaccharide (CS-F10) from the cultured mycelium of Cordyceps sinensis Biological and Pharmaceutical Bulletin, 22(9): 966-970 Kiho, T., Tabata, H., Ukai, S., & Hara, C (1986) A minor, protein-containing galactomannan from a sodium carbonate extract of Cordyceps sinensis Carbohydrate research, 156, 189-197 Liu, C., Song, J., Teng, M., Zheng, X., Li, X., Tian, Y., & Wang, D (2016) Antidiabetic and antinephritic activities of aqueous extract of Cordyceps militaris fruit body in diet-streptozotocin-induced diabetic Sprague Dawley rats Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2016 Liu, X C., Zhu, Z Y., Liu, Y L., & Sun, H Q (2019) Comparisons of the anti-tumor activity of polysaccharides from fermented mycelia and cultivated fruiting bodies of Cordyceps militaris in vitro International journal of biological macromolecules, 130: 307-314 Liu, X C., Zhu, Z Y., Tang, Y L., Wang, M F., Wang, Z., Liu, A J., & Zhang, Y M (2016) Structural properties of polysaccharides from cultivated fruit bodies and mycelium of Cordyceps militaris Carbohydrate Polymers, 142: 63-72 Miura, T., Itoh, C., Iwamoto, N., Kato, M., Kawai, M., Park, S R., & Suzuki, I (2001) Hypoglycemic activity of the fruit of the Momordica charantia in type diabetic mice Journal of nutritional science and vitaminology, 47(5): 340-344 Nair, S S., Kavrekar, V., & Mishra, A (2013) In vitro studies on alpha amylase and alpha glucosidase inhibitory activities of selected plant extracts European Journal of Experimental Biology, 3(1): 128-132 Oboh, G., Akinyemi, A J., & Ademiluyi, A O (2012) Antioxidant and inhibitory effect of red ginger (Zingiber officinale var Rubra) and white ginger (Zingiber officinale Roscoe) on Fe2+ induced lipid peroxidation in rat brain in vitro Experimental and toxicologic pathology, 64(1-2): 31-36 23 Park, J H., Park, N S., Lee, S M., & Park, E (2011) Effect of Dongchunghacho rice on blood glucose level, lipid profile, and antioxidant metabolism in streptozotocin-induced diabetic rats Food Science and Biotechnology, 20(4): 933 Parsamanesh, N., Moossavi, M., Bahrami, A., Butler, A E., & Sahebkar, A (2018) Therapeutic potential of curcumin in diabetic complications Pharmacological Research, 136: 181-193 Saijyo, J., Suzuki, Y., Okuno, Y., Yamaki, H., Suzuki, T., & Miyazawa, M α- glucosidase inhibitor from Bergenia ligulata Journal of Oleo Science, 57(8): 431-435 Song, Q Y., Zhu, Z Y., Wang, X T., Chen, L T., & Wang, D Y (2019) Effects of solution behavior on polysaccharide structure and inhibitory of α-glucosidase activity from Cordyceps militaris Journal of Molecular Structure, 1178: 630-638 Stojkovic, D., Smiljkovic, M., Ciric, A., Glamoclija, J., Van Griensven, L., Ferreira, I C., & Sokovic, M (2019) An insight into antidiabetic properties of six medicinal and edible mushrooms: Inhibition of α-amylase and α-glucosidase linked to type-2 diabetes South African Journal of Botany, 120: 100-103 Subramanian, R., Asmawi, M Z., & Sadikun, A (2008) In vitro alpha-glucosidase and alpha-amylase enzyme inhibitory effects of Andrographis paniculata extract and andrographolide Acta Biochimica Polonica, 55(2): 391-398 Wang, H Y., Kan, W C., Cheng, T J., Yu, S H., Chang, L H., & Chuu, J J (2014) Differential anti-diabetic effects and mechanism of action of charantin-rich extract of Taiwanese Momordica charantia between type and type diabetic mice Food and Chemical Toxicology, 69: 347-356 Wu, L., Sun, H., Hao, Y., Zheng, X., Song, Q., Dai, S., & Zhu, Z (2020) Chemical structure and inhibition on α-glucosidase of the polysaccharides from Cordyceps militaris with different developmental stages International Journal of Biological Macromolecules, 148: 722-736 Yan, H., Zhu, D., Xu, D., Wu, J., & Bian, X (2008) A study on Cordyceps militaris polysaccharide purification, composition and activity analysis African Journal of Biotechnology, 7(22) 24 Yu, R., Wang, L., Zhang, H., Zhou, C., & Zhao, Y (2004) Isolation, purification and identification of polysaccharides from cultured Cordyceps militaris Fitoterapia, 75(7-8): 662-666 Zhao, H., Lai, Q., Zhang, J., Huang, C., & Jia, L (2018) Antioxidant and hypoglycemic effects of acidic-extractable polysaccharides from Cordyceps militaris on type diabetes mice Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2018 Zhang, Y., Zeng, Y., Cui, Y., Liu, H., Dong, C., & Sun, Y (2020) Structural characterization, antioxidant and immunomodulatory activities of a neutral polysaccharide from Cordyceps militaris cultivated on hull-less barley Carbohydrate Polymers, 235, 115969 Zhang, G., Huang, Y., Bian, Y., Wong, J H., Ng, T B., & Wang, H (2006) Hypoglycemic activity of the fungi Cordyceps militaris, Cordyceps sinensis, Tricholoma mongolicum, and Omphalia lapidescens in streptozotocin-induced diabetic rats Applied microbiology and biotechnology, 72(6), 1152-1156 Zhu, Z Y., Guo, M Z., Liu, F., Luo, Y., Chen, L., Meng, M., & Zhang, Y M (2016) Preparation and inhibition on α-d-glucosidase of low molecular weight polysaccharide from Cordyceps militaris International journal of biological macromolecules, 93: 27-33 25 PHỤ LỤC CÁC BẢNG DỮ LIỆU TƢƠNG ỨNG V I ĐỒ THỊ Phụ lục S đồ đường chuẩn polysaccharides 0.4 0.4 0.3 AB S 0.3 0.2 y = 0.005x 0.0918 R² = 0.9967 0.1 0.1 20 120 40 60 80 100 Hàm lượng CPS (μg/mL) Phụ lục ết đánh giá hàm lượng polysaccharides có mẫu cao chiết nấm Cordyceps militaris Dung môi chiết Hàm lƣ ng polysaccharides (μg/mL) Tơ ủ tối Tơ đƣ c chiếu sáng Quả thể Nƣớc cất 46,003 ± 3,07 53,08 ± 3,527 70,48 ± 8,042 Ethanol 54,61 ± 6,535 62,79 ± 1,172 86,96 ± 2,702 26 Phụ lục ết đánh giá khả n ng ức chế ezyme α-glucosidase mẫu cao chiết b ng nước cất Nồng đ Phần tr m ức chế enzyme α-glucosidase (%) chất ức chế (mg/mL) 0,01 0,2 0,4 0,6 0,8 T ủ tối 21,46 ± 31,28 ± 40,43 ± 50,54 ± 61,15 ± 80,52 ± 5,8 2,429 10,684 8,507 8,43 3,008 T chiếu 30,02 ± 51,85 ± 59,1 ± 70,99 ± 74,16 ± 78,11 ± sáng 0,939 4,28 4,26 2,293 0,902 0,967 Quả thể 36,9 ± 58,29 ± 66,43 ± 72,45 ± 81,62 ± 93,59 ± 1,892 3,457 2,476 3,29 2,163 2,128 42,11 ± 53,81 ± 66,51± 69,60 ± 77,50 ± 5,105 4,958 1,846 3,457 2,626 Acarbose 27 83,78 ± 1,4 Phụ lục ết đánh giá khả n ng ức chế ezyme α-glucosidase mẫu cao chiết b ng ethanol Nồng đ chất ức chế Phần tr m ức chế enzyme α-glucosidase (%) 0,01 0,2 0,4 0,6 0,8 16,24 ± 32,75 ± 50,02 ± 54,73 ± 65,48 ± 84,17 ± 3,832 4,521 4,564 2,794 5,301 1,127 T chiếu 7,51 ± 60,02 ± 64,83 ± 69,75 ± 76,43 ± 80,79 ± sáng 2,504 2,237 1,297 1,993 4,171 5,009 Quả thể 24,66 ± 65,09 ± 78,72 ± 87,47 ± 95,16 ± 98,36 ± 3,115 2,25 1,212 3,084 4,418 0,385 42,11 ± 53,81 ± 66,51 ± 69,60 ± 77,50 ± 83,78 ± 1,4 5,105 4,958 1,846 3,457 2,626 (mg/mL) T ủ tối Acarbose 28 ... cao chiết 3.2 ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG ỨC CHẾ ENZYME α- GLUCOSIDASE CỦA CÁC LOẠI CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris 3.2.1 Đánh giá khả ức chế enzyme α- glucosidase cao chiết nƣớc n ng ức chế enzyme α- glucosidase. .. CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris 12 iii 3.2 ĐÁNH GIÁ HẢ N NG ỨC CHẾ ENZYME α- GLUCOSIDASE CỦA CÁC LOẠI CAO CHIẾT NẤM Cordyceps militaris 14 3.2.1 Đánh giá khả n ng ức chế enzyme. .. TÀI Đánh giá khả n ng ức chế enzyme α- glucosidase cao chiết nấm Cordyceps militaris Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI 3.1 Ý nghĩa khoa học ết đề tài dẫn liệu khoa học khả n ng ức chế enzyme α- glucosidase cao chiết