BỘ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT NAM ĐỊNH TẬP BÀI GIẢNG THỰC HÀNH TIỆN CƠ BẢN Mã số: TB2014-01-02 Nhóm tác giả: Th.S Lê Văn Tiến Th.S Phạm Văn Hà Th.S Nguyễn Thị Hiên NAM ĐỊNH, NĂM 2014 L i nói T p gi ng “Th c hành ti n c b n” ch u c biên so n m c tiêu, n i dung, ng trình h c ph n “Th c hành ti n c b n” t o b c ch t o ang th c hi n t i Tr T p gi ng t p tr ng i h c, cao i h c S ph m K thu t Nam ng ngành c khí nh m b o tính khoa h c, logic c a th c hành t n gi n n ph c t p, c làm c s , h tr cho t p sau Chúng ã c g ng nghiên c u s d ng tài li u c a nhà khoa h c, t p trung biên so n nh ng v n viên ph i n m c, hi u c, v n d ng c t lõi mà nh t thi t sinh c h c xong h c ph n th c hành ti n c b n M c ích c a t p gi ng cung c p cho sinh viên nh ng n i dung ki n th c y u nh t c a h c ph n mang tính h th ng, d! hi u, d! nh , d! nghiên c u th c hành làm s n ph"m #ng th i c$ng tài li u tham kh o tích c c mang tính th ng nh t v m%t c u trúc, n i dung mà cán b gi ng d y c n trang b cho sinh viên nghiên c u h c ph n r t có th ph n giúp cho b n #ng nghi p làm tài li u tham kh o trình gi ng d y h c ph n th c hành khác thu c chun mơn ngành c khí ch t o máy Tác gi r t mong s giúp & óng góp ý ki n c a b n c ch'nh h n Xin chân thành cám n! Tác gi t p gi ng c hoàn M CL C Bài 01: S d ng máy ti n, d ng c o # gá chuyên dùng Bài 02: Mài dao ti n 10 Bài 03: Ti n m%t tr 16 Bài 3.1 Ti n m%t tr tr n 16 Bài 3.2 Ti n m%t u, tr b c 22 Bài 3.3 Ti n m%t tr ngồi có s Bài 04: Ti n rãnh, c t nh v c a sau 31 t 37 Bài 05: Ti n m%t tr .43 Bài 5.1 Khoan, ti n m%t tr thông su t 43 Bài 5.2 Ti n m% tr b c, kín 49 Bài 06: Ti n côn 57 Bài 6.1.Ti n côn b(ng xoay xiên bàn tr t d c ph 57 Bài 6.2.Ti n côn b(ng xê d ch ngang sau .67 Bài 07: Ti n ren tam giác 74 Bài 7.1.Ti n ren tam giác .74 Bài 7.2.Ti n ren tam giác 87 Bài 08: Bài t p t)ng h p l n I 93 Bài 09: Ti n ren vuông 101 Bài 9.1.Ti n ren vng ngồi 101 Bài 9.2.Ti n ren vuông 107 Bài 10: Ti n ren thang 115 Bài 10.1.Ti n ren thang 115 Bài 10.2.Ti n ren thang 123 Bài 11: ánh bóng b m%t, l*n nhám máy ti n 130 Bài 12: Bài t p tôngr h p l n II 140 Bài 12.1: Ti n tr nh v b(ng l tâm 140 Bài 12.2 Ti n ren thang nh v l tâm .147 Bài 12.3 Ti n ren thang 152 Tài li u tham kh o…………………………………………………… ………… 157 Danh m c b n v+…………………………………………………………………….158 Th i gian th c hi n: 06 ti t BÀI 01: S- D.NG MÁY TI/N, D.NG C O VÀ Tên h c tr c: GÁ THÔNG D.NG Th c hi n t ngày n ngày A Ph ng ti n trang thi t b d y h c Ph ng ti n d y: Giáo án, c ng, ph n b ng, máy chi u, b n v+, Thi t b , d ng c nguyên v t li u: T Tên thông s k thu t c a thi t b , T d ng c ; nguyên, nhiên v t li u tiêu hao n v SL Ghi B sung Thi t b , d ng c (cho 01 SV) - Máy ti n v n n*ng (Mâm c%p ch u, chìa v%n) Cái 01 S d ng ti p - D ng c panme B 01 S d ng ti p B 01 S d ng ti p - D u máy Lít S d ng ti p - D, lau Kg 0,2 H y o: th c c%p 1/50, th c lá, - Mâm c%p 3, ch u; m$i tâm; giá & c nh giá & theo Nguyên nhiên, v t li u tiêu hao (cho 01 SV) Khác B Th c hi n h c I S D NG MÁY TI N M c tiêu Sau h c xong này, SV có kh n*ng: * V ki n th c: - Nh n bi t c b ph n c a máy ti n v n n*ng (CZ6240A, 1M61, T616, TD1440 ) - Hi u n m c lo i d ng c o # gá thông d ng * V k n ng: - Thao tác, v n hành c máy ti n v n n*ng - Thao tác, s d ng c lo i d ng c o - S d ng c # gá phù h p v i t ng chi ti t * V thái : Nghiêm túc, t giác trình h c t p, rèn luy n tác phong s n xu t công nghi p m b o an tồn lao ng, v sinh mơi tr ng N i dung h c 2.1 Gi i thi u v máy ti n a Công d ng: gia công c m%t tr , m%t ngồi trong; m%t ren; m%t nh hình, khoan, khoét, doa, b Các chuy n ng t o hình c a máy: g#m hai chuy n ng - Chuy n ng (hay chuy n ng c t g t): Là chuy n ng quay tròn c a chi ti t gia công, chuy n ng t o v n t c c t th c hi n trình c t - Chuy n ng ch y dao: chuy n ng t nh ti n liên t c c a bàn xe dao Có chuy n ng ch y dao: chuy n ng ch y dao d c song song v i b*ng máy, chuy n ng ch y dao ngang vng góc v i b*ng máy c Các b ph n (Hình 1.1): - Thân máy: & b ph n c b n c a máy, b(ng gang, m%t c a thân máy g#m b*ng tr t ph ng, b*ng tr t l*ng tr , dùng d1n h ng cho bàn xe dao, ng t*ng c ng c ng v ng cho thân máy - tr c ( ng): ch a h p t c tr c chính; có tr c r ng, mâm c%p - sau ( ng): di chuy n c b*ng máy, có nịng sau gá l p d ng c c t nh khoan, khoét, doa, tarô, m$i tâm - Bàn xe dao: di chuy n c b*ng máy, có bàn tr t ngang th c hi n chuy n ng ch y dao ngang, bàn tr t d c ph t o chuy n ng ch y dao d c ph ti n cơn, có ) gá dao gá c dao #ng th i Hình 1.1 Máy ti n v n n*ng Thân máy (1), h p tr c (2), mâm c%p (3), sau (4), giá & (5), bàn xe dao (6), h p t c ch y dao (7), h p xe dao (8), tr c vítme (9), tr c tr n (10), tr c i u n (11) dùng óng m máy 2.2 Các b c th c hi n 2.2.1 Thao tác máy a) Thao tác ph n c : - Xác nh t c tr c chính: c*n c vào b ng ch' d1n c p t c tr c có máy, i u ch'nh tay g t v úng giá tr t c tr c ã ch n - Xác nh t c ch y dao: theo b ng ch' d1n v l ng ch y dao có máy, i u ch'nh tay g t v v trí c a l ng ch y dao ã ch n b) Thao tác ph n i n: - Xác nh c u dao (attomat) cung c p cho máy - B t công t c i n vào máy - Các phím, cơng t c i n cung c p ngu#n chi u sáng c c b ; h th ng t i dung d ch tr n ngu i; chuy n ng ch y dao nhanh 2.2.2 V n hành máy - B t công t c (ho%c attomat) cung c p i n cho máy - Ki m tra v trí tay g t xác nh t c tr c chính; t c ch y dao; v trí tay g t bàn xe dao ( v trí ch a làm vi c) - G t tay g t kh i ng máy ( óng lên phía trên, tr c quay thu n) * L u ý v n hành: - V nguyên t c kh i ng máy, ch' nh t tr c c a máy quay, chuy n ng khác ph i ch ch a làm vi c Các chuy n ng khác ch' làm vi c ng i v n hành ch ng th c hi n - Trong trình máy ang ho t ng, t i không c thay )i t c tr c chính, ch' thay )i máy không ho t ng - Tr c cho máy ho t ng, ph i ki m tra v trí tay g t máy, m b o khơng có v t c n tr chuy n ng quay c a máy ho%c r i, va vào mâm c%p T ch c luy n t p thao tác, v n hành máy ti n - Thao tác ph n c : i u ch'nh tay g t, c n i u n - Thao tác ph n i n: attomat, cơng tác, phím b m, - V n hành máy ch y không t i: th c hi n chuy n ng b(ng tay, t ng ti n tr n, ti n ren II S D NG D NG C O M c tiêu Sau h c xong này, SV có kh n*ng: * V ki n th c: Nh n bi t c lo i d ng c o, dùng o ki m s n ph"m gia công máy ti n v n n*ng * V k n ng: Thao tác, s d ng c lo i d ng c o phù h p v i t ng b m%t c a chi ti t máy c n o * V thái : Nghiêm túc, t giác trình h c t p, rèn luy n tác phong s n xu t công nghi p m b o an toàn lao ng, v sinh môi tr ng N i dung h c 2.1 Th c c p M2 o trong Thân th c Thân th c M2 o di M2 o c ng ng nh Hình1.2 Th c c%p a c i m, cơng d ng xác o c 0,1; 0,05; 0,02 tùy thu c vào lo i th c: 1/10; 1/20 1/50 - o c ng kính ngồi, trong, chi u dài Tuy nhiên ng kính o c b gi i h n b i kích th c m2 o chi u dài thân th c xác nh giá tr o xác, ng i ta s d ng th c c%p i n t , o giá tr o c hi n th hình b Thao tác o - Cách c m th c c%p - V trí %t th c - c giá tr o c 2.2 Pan me Tr s Panme: 48,95 Hình 1.3 Pan me a c i m, công d ng - Dùng chi ti t có xác cao xác c a pan me 0,01 ho%c 0,001 - Có pan me o ho%c pan me o trong, c chia thành lo i: 0-25; 25-50; 50-75; 75-100, thu n l i cho vi c xác nh giá tr o s d ng pan me i n t b Thao tác o - Cách c m pame - V trí %t u o c nh v trí u o di ng - Xác nh giá tr o L u ý: Khi u o ng ti p xúc b m%t o ch' c v%n t i a 03 vịng cóc u o ng 2.3 ng h so a c i m, công d ng c dùng ki m tra xác v hình dáng, v trí t ng quan c a b m%t chi ti t máy xác 0,01mm - #ng h# so có th o c m%t ngoài, m%t - #ng h# so d ng c , #ng h# so i n t - Khi o, #ng h# so c gá b giá &, u o b m%t chi ti t ph i có chuy n ng t ng i v i nhau, thông th ng chi ti t c n o chuy n ng so v i u o c a #ng h# Hình 1.4 #ng h# so b Thao tác o i u ch'nh u o ti p xúc v i b m%t c n o, i u ch'nh m%t #ng h# v v trí v ch chu"n (v ch 0) Tùy theo chi ti t o mà d ch chuy n chi ti t ho%c giá & #ng h# xác nh giá tr m%t ch' th c a #ng h# T ch c luy n t p s d ng d ng c o ki m - Luy n t p thao tác o, v trí o, xác nh giá tr o b(ng th c c%p - Luy n t p thao tác o, v trí o, xác nh giá tr o b(ng pan me - Luy n t p thao tác o, v trí o, xác nh giá tr o b(ng #ng h# so III S D NG GÁ M c tiêu Sau h c xong này, SV có kh n*ng: * V ki n th c: Nh n bi t c lo i # gá v n n*ng s d ng máy ti n * V k n ng: Thao tác, s d ng c lo i # gá phù h p v i t ng chi ti t gia công c máy ti n t yêu c u k thu t * V thái : Nghiêm túc, t giác trình h c t p, rèn luy n tác phong s n xu t cơng nghi p m b o an tồn lao ng, v sinh môi tr ng N i dung h c 2.1 Mâm c p a Công d ng, phân lo i c gá tr c c a máy, dùng gá k3p chi ti t gia công - Mâm c%p c dùng thông d ng nh t mâm c%p ch u (hay g i mâm c%p t nh tâm, hình 1.5) mâm c%p ch u Trong ó, mâm c%p ch u dùng gá k3p chi ti t hình tr ; mâm c%p ch u gá chi ti t có c nh i x ng Hình 1.5 Mâm c%p b Thao tác s d ng i v i mâm c%p ch u t nh tâm, gá k3p ho%c tháo chi ti t kh2i mâm c%p cho chìa v%n vào l ng kính ngồi, r#i quay chìa v%n, ch u c a mâm c%p s+ #ng th i chuy n ng N u k3p ch%t chi ti t ch u d ch chuy n vào tâm, n u tháo chi ti t chuy n ng ng c l i - i v i mâm c%p ch u không t nh tâm, t c ch u k3p chuy n ng c l p v i Khi dùng chìa v%n quay ch' có m t ch u chuy n ng gá k3p chi ti t, v y gá k3p chi ti t ph i th c hi n rà v trí c a chi ti t mâm c%p áp ng v i i u ki n gia công L u ý: - Khi gá k3p chi ti t mâm c%p ph i h n ch s b c t c n thi t - Không c s d ng mâm c%p n n th ng phôi - Khi thao tác mâm c%p, v trí tay g t h p t c tr c ph i v trí an tồn (tr c máy ti n v trí t do) 2.2 M i tâm c dùng & chi ti t tr c dài, m%t nh v l tâm ho%c nh v b(ng tr l tâm M$i tâm c gá l c) tr c nịng sau M$i tâm có lo i: m$i tâm c nh (hình 1.6.a) m$i tâm quay (hình 1.6.b), c ch t o theo tiêu chu"n M%t làm vi c có góc 60 , ph n chi c ch t o theo mc tiêu chu"n, s d ng c cho nhi u lo i máy ti n khác a) a) b) Hình 1.6 M$i tâm ... dùng Bài 02: Mài dao ti n 10 Bài 03: Ti n m%t tr 16 Bài 3.1 Ti n m%t tr tr n 16 Bài 3.2 Ti n m%t u, tr b c 22 Bài 3.3 Ti n m%t tr ngồi có s Bài 04:... 57 Bài 6.2.Ti n côn b(ng xê d ch ngang sau .67 Bài 07: Ti n ren tam giác 74 Bài 7.1.Ti n ren tam giác .74 Bài 7.2.Ti n ren tam giác 87 Bài 08: Bài t p... 115 Bài 10.2.Ti n ren thang 123 Bài 11: ánh bóng b m%t, l*n nhám máy ti n 130 Bài 12: Bài t p tôngr h p l n II 140 Bài 12.1: Ti n tr nh v b(ng l tâm 140 Bài 12.2