Bai Xay dung va phat trien van hoa dan toc trong cacthe ky XXV

- Học sinh trình bày được đặc điểm, thành tựu và sự phát triển của văn hoá dân tộc từ.. thế kỷ X – XV.[r]

Bài 20 Bài 20

Xây dựng phát triển v

MỤC TIÊU

- Học sinh trình bày đặc điểm, thành tựu phát triển văn hoá dân tộc từ

thế kỷ X – XV.

- Đánh giá ý nghĩa thành tựu này tiến trình lịch sử văn hóa

i TƯ TƯỞNG,TÔN GIÁO

1 Nho giáo 2 Phật giáo 3 Đạo Giáo

ii GIÁO DỤC, VĂN HOÁ, NGHỆ THUẬT

KHOA HỌC KĨ THUẬT

1 Giáo dục 2 Văn học 3 Nghệ thuật 4 Khoa học

Nội dung

Nội dung Phật giáoPhật giáo Đạo giáoĐạo giáo Nho giáoNho giáo Ng

Ngườiười sáng lập sáng lập Thời gian

Thời gian

Nội dung t

Nội dung tưư t

tưởngưởng

Sự phát triển

Sự phát triển

Việt Nam

Việt Nam

Phật giáo Phật giáo o NgNgườiười sáng lập: Thích ca Mâu Ni sáng lập: Thích ca Mâu Ni

o Thời gian: Thế kỉ VI (TCN)Thời gian: Thế kỉ VI (TCN)

o Hoàn cảnh: Từ Ấn Độ qua Trung Quốc Hoàn cảnh: Từ Ấn Độ qua Trung Quốc đượcđược truyền vào Việt Nam thời kì phong kiến ph

truyền vào Việt Nam thời kì phong kiến phươương ng Bắc

Bắc

o Nội dung tNội dung tưư t tưởngưởng: lòng vị tha, bác ái, yêu th: lòng vị tha, bác ái, yêu thươương ng ng

con ngườiười

o Sự phát triển: từ kỉ X- XIV giữ vị trí quan Sự phát triển: từ kỉ X- XIV giữ vị trí quan trọng

Đạo giáo Đạo giáo

• NgNgườiười sáng lập sáng lập đạo giađạo gia: L: Lão Tửão Tử

• Thời gian: Thế kỉ II (TCN)Thời gian: Thế kỉ II (TCN)

• Hồn cảnh: từ Trung Quốc vào Việt Nam từ Hoàn cảnh: từ Trung Quốc vào Việt Nam từ

thời Bắc Thuộcthời Bắc Thuộc

• Nội dung tNội dung tưư t tưởngưởng: hồ lẫn với tín ng: hồ lẫn với tín ngưỡngưỡng dân dân gian: thờ cúng, bói tốn…và cịn tồn

gian: thờ cúng, bói tốn…và cịn tồn số số hạn chế, tiêu cực

hạn chế, tiêu cực

Nho giáo Nho giáo

• NgNgườiười sáng lập: Khổng Tử sáng lập: Khổng Tử

• Thời gian: kỉ VI- V (TCN)Thời gian: kỉ VI- V (TCN)

• Hồn cảnh: Hồn cảnh: đượcđược du nhập từ Trung Quốc du nhập từ Trung Quốc

vào Việt Nam thời kì Bắc Thuộc.vào Việt Nam thời kì Bắc Thuộc

• Nội dung tNội dung tưư t tưởngưởng: theo quan : theo quan đđiểm thuyết “Tam iểm thuyết “Tam c

cươương, ngũ thng, ngũ thườngường”, phụ nữ tuân theo “tam tòng, tứ ”, phụ nữ tn theo “tam tịng, tứ đứcđức”.”

• Sự phát triển: từ kỉ X- XIV, ảnh hSự phát triển: từ kỉ X- XIV, ảnh hưởngưởng cịn ít, đến cịn ít, đến kỉ kỉ XV trở thành hệ t

Tại đến kỉ XV Nho giáo

- Trong kỉ X- XV, tôn giáo Phật, Đạo, Nho

GIÁO DỤC

GIÁO DỤC 1070, V

1070, Văăn Miếu n Miếu đượcđược thành thành lập, n

lập, nơơi dành riêng i dành riêng đểđể dạy dạy học cho Hoàng Thái Tử

học cho Hoàng Thái Tử

1075,

1075, Khoa thi quốc gia Khoa thi quốc gia đầuđầu

tiên

tiên đượcđược tổ chức kinh thành tổ chức kinh thành

1076,

1076, Nhà Lý mở trNhà Lý mở trườngường Quốc Quốc

T

Tửử Giám Giám

Từ kỉ XI

Từ kỉ XI đếnđến kỉ XV, kỉ XV, giáo dục Đại Việt b

giáo dục Đại Việt bướcước hoàn thiện phát triển

hoàn thiện phát triển

Quy chế thi: n

Quy chế thi: năăm có kì m có kì thi Hội, chọn tiến sĩ

thi Hội, chọn tiến sĩ

1484, Nhà n

1484, Nhà nướcước quyết địnhđịnh dựng bia ghi tên tiến sĩ

II GIÁO DỤC, VĂN HỌC, NGHỆ THUẬT , KHOA HỌC

VĂN HỌC

• Phát triển mạnh từ thời Trần, văn

học chữ Hán

• Từ kỉ XV văn học chữ Hán chữ Nôm

đều phát triển.

• Đặc điểm:

- Thể tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, tự hào dân tộc.

NGHỆ THUẬT

• Kiến trúc:

 Theo hướng Phật giáo gồm chùa, tháp, đền.  Theo hướng Nho giáo: Cung điện, thành

quách, thành Thăng Long

• Điêu khắc: Gồm cơng trình chạm khắc,

trang trí ảnh hưởng Phật giáo Nho giáo xong giữ nét độc đáo riêng.

• Nghệ thuật sân khấu ca, múa, nhạc mang đậm

KHOA HỌC – KĨ THUẬT

 Sử học: sử tiếng nh Đại Việt sử kí, Lam sơn

thục lục, Đại Việt sư kÝ toµn th

 Địa lí: D địa chí, Hồng Đức đồ.  Quân sự: Binh th yếu l ợc.

 Toán học: Đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp.  Thiên văn học: chế tạo đ ợc dụng cụ khảo sát trời, đất  Kĩ thuật quân sự: Chế tạo đ ợc súng thần cơ, đóng

thun chiÕn cã lầu phát triển.

Nhìn chung, kỷ X – XV giai đoạn phát triển thịnh đạt văn hoá Đại Việt, yếu tố cố kết cộng đồng Việt

trong nghiệp xây dựng bảo vệ tổ

Nội dung Đặc điểm Thành tựu

Giáo dục Giáo dục Nho học chủ

yếu Đào tạo hàng loạt trí thức tài giỏi

Văn học Mang tư tưởng Phật giáo thể tinh thần yêu nước

Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ, Bình Ngơ đại cáo…

Nghệ thuật Có bưpức phát triển mang đậm màu sắc Phật giáo

Chùa Một Cột, Tháp Phổ Minh, Thành Nhà Hồ, cổ vật gốm tiếng, nghệ thuật múa rối nước…

Khoa học – kĩ thuật Đạt nhiều thành tựu

có giá trị -sử kí tồn thư…Sử học: Đại Việt sử kí, Đại Việt

- Địa lí: Dư địa chí, Hồng Đức đồ…

-Toán học: Đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp…

Bài tập củng c

Bài tập củng cốố

1 Thích ca Mâu Ni cịn gọi là:

1 Thích ca Mâu Ni gọi là:

A Phật

A Phật B BụtB Bụt

C Tiên

2

2 NgNgườiười sáng lập Đạo Giáo : sáng lập Đạo Giáo :

A Trang Tử

A Trang Tử C Lão TửC Lão Tử

B Mạnh Tử

3

3 Nho Giáo Nho Giáo đượcđược trở thành quốc giáo trở thành quốc giáo

thời

thời đạiđại nào nào A Thời Lý

A Thời Lý

B Thời Trần

B Thời Trần

C Thời Lê Sơ

C Thời Lê Sơ

D Thời Bắc Thuộc

Câu 4: Hãy nối nội dung từ hai cột A và B cho phù hợps

A Lê Văn Hưu Nguyễn Trãi Ngô Sĩ Liên Khổng Tử

Lão Tử Trang Tử Thích Ca Mâu Ni Chùa Một Cột Tháp Phổ Minh Vũ Hữu

B

Người sáng lập Nho giáo

Tác giả lập thành toán pháp Đại Việt sử ký

Người sáng lâp đạo Phật

Tác giả tuyên ngôn độc lập Nam Định

Tác giả Đại Việt sử ký tồn thư Ơng tổ Đạo giáo

Một số cơng trình kiến trúc Phật giáo tiêu biểu