CỦA CẢI CỦA CÁC DÂN TỘC Nguyên tác: Wealth Of Nations Publisher: Everyman’s Library Tác giả: Adam Smith Dịch giả: Đỗ Trọng Hợp Nhà xuất bản: Giáo dục Năm xuất bản: Hà Nội - 1997 Số trang: 914 Kích thước: 15x22 cm Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com Mục Lục Lời nhà xuất bản LỜI GIỚI THIỆU THƯ MỤC CHỌN LỌC BẢNG NIÊN ĐẠI LỜI GIỚI THIỆU VÀ ĐỀ CƯƠNG CỦA TÁC PHẨM QUYỂN I Chương I Chương II Chương III Chương IV Chương V Chương VI Chương VII Chương VIII Chương IX Chương X PHẦN I PHẦN II Chương XI PHẦN I PHẦN II PHẦN III QUYỂN II LỜI GIỚI THIỆU Chương I Chương II Chương III Chương IV Chương V QUYỂN III Chương I Chương II Chương III Chương IV QUYỂN IV LỜI GIỚI THIỆU Chương I Chương II Chương III PHẦN I PHẦN II Chương IV Chương V Chương VI Chương VII PHẦN I PHẦN II PHẦN III Chương VIII Chương IX Lời nhà xuất bản ủa cải của các dân tộc” một tác phẩm kinh điển đặt nền móng cho khoa học về kinh tế thị trường – được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1776 và được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới Trong q trình đổi mới tư duy kinh tế ở nước ta hiện nay, Đại học Kinh tế quốc dân hợp tác với Nhà xuất bản Giáo dục tổ chức dịch, biên tập và giới thiệu tác phẩm này với bạn đọc Việt Nam C Những khái niệm kinh tế thị trường rất trừu tượng và khó hiểu, nhưng tác giả đã dùng những hình tượng quen thuộc để cho bạn đọc, ngay cả những người khơng chun về kinh tế, cũng có thể nắm bắt Những nội dung kinh tế học trong cuốn sách là tài liệu hữu ích phục vụ cho giảng dạy và học tập cũng như nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế Cuốn sách cũng là tài liệu tham khảo tốt đối với cán bộ nghiên cứu hoạch định chính sách, các cán bộ nghiên cứu và cán bộ quản lý kinh tế, quản trị doanh nghiệp ở cấp Nhà nước cũng như các doanh nghiệp “Của cải của các dân tộc” là cuốn sách kinh tế học kinh điển tổng hợp nhiều thuật ngữ và khái niệm mà chúng ta mới bắt đầu tiếp cận Vì vậy, mặc dù chúng tơi đã có nhiều cố gắng song việc biên tập, hiệu đính và sửa chữa khơng tránh hết những sai sót, nhầm lẫn Chúng tơi xin trân trọng cảm ơn mọi góp ý của bạn đọc giúp cho lần xuất bản sau được tốt hơn Cảm ơn các chun gia nước ngồi đã góp ý trong việc lựa chọn và đặc biệt cảm ơn tổ chức SIDA (Thụy Điển) đã trợ giúp và tạo điều kiện cho việc dịch và xuất bản cuốn sách Chúng tơi cũng cảm ơn Everyman’s Library đã cho phép dịch ra tiếng Việt và xuất bản cuốn sách này NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC LỜI GIỚI THIỆU ủa cải của các dân tộc” là cuốn sách kinh điển lớn đầu tiên về lý thuyết kinh tế Có thể đi xa hơn nữa và nói rằng về mặt lịch sử, đây là tác phẩm kinh điển lớn nhất trong lĩnh vực khoa học xã hội Tơi khơng muốn nói là cuốn sách này đưa ra những phát kiến cơ bản của chân lý trường cửu (mặc dù chưa phải là cuối cùng) như Những ngun lý của Isaac Newton trong khoa học vật lý và Nguồn gốc các lồi của Charles Darwin trong sinh vật học Khoa học xã hội hình như khơng chấp nhận loại thành tựu đó Nhưng “Của cải của các dân tộc” thực ra rất giống hai cuốn sách nói trên vì nó cung cấp mơ hình thành cơng tốt nhất trong phạm vi bao qt của nó và có khả năng cổ vũ mọi thế hệ bởi tầm nhìn xa thấy rộng của nó Adam Smith khơng phải là một nhà đổi mới vĩ đại trong việc nắm bắt những nét đặc trưng của hành vi kinh tế nhưng ơng đã hơn hẳn tất cả các bậc tiền bối của ơng ở chỗ ơng nhìn nhận tồn bộ đời sống kinh tế như một hệ thống thống nhất có các phân nhánh trong các ngành khoa học xã hội nói chung, nhất là xã hội học, tâm lý học, chính thể và luật pháp “C Của cải của các dân tộc” cịn là một mẫu mực về mặt diễn đạt rõ ràng Khi viết lời giới thiệu về vấn đề giá trị kinh tế khó hiểu trong quyển I, chương 4, Adam Smith nói: “Tơi ln ln muốn làm liều là tỏ ra nhạt nhẽo để biết chắc là tơi diễn đạt dễ hiểu” Kinh tế học là một mơn học phức tạp, và hầu hết các tác giả hiện thời viết về lý thuyết kinh tế đều dùng ngơn ngữ phức tạp Smith đã cố sức làm cho những đoạn gay cấn trở nên dễ hiểu, và mặc dù đơi khi phải động não khá nhiều, bạn đọc khơng nhất thiết phải nắm chắc thuật ngữ chun mơn và giỏi tốn học Nhìn chung, Smith viết bằng tiếng Anh đơn giản Và mặc dù ơng có nói đến sự nhạt nhẽo nào đó trong cách diễn đạt, hầu hết các chương trong cuốn sách đã cuốn hút sự chú ý của người đọc nhờ có một kết cấu được sắp xếp khá tinh vi, mặc dù khi mới đọc sơ qua lần đầu, người ta có thể chưa nhận thấy Tính chất khơng phơ trương của dàn bài cuốn sách cịn thể hiện trong việc Smith sử dụng các ngơn từ hoa mỹ Khi ơng muốn đưa ra một điểm đặc biệt quan trọng, ơng khơng ngần ngại trình bày nó một cách giản dị hoặc đưa ra một ẩn dụ làm cho người đọc sửng sốt và nhớ mãi: “Chính khơng phải do lịng tốt của người bán thịt, người sản xuất rượu bia hay người làm bánh mỳ mà chúng ta có được một bữa ăn ngon, mà do sự quan tâm của họ tới lợi ích riêng của họ” Từng cá nhân chỉ nghĩ đến lợi ích riêng của mình, nhưng một “bàn tay vơ hình” lại dẫn dắt họ thúc đẩy lợi ích chung Smith đã biết cách truyền đạt những ý nghĩ khó hiểu bằng một ngơn ngữ giản dị và đơi khi cịn dí dỏm nữa ngay từ khi ơng cịn là giáo sư giảng dạy mơn khoa học xã hội tại trường Đại học Glasgow Sinh viên tại các trường đại học Scotland ở thế kỷ XVIII cũng chỉ bằng tuổi các học sinh trung học bây giờ Đa số các thiếu niên theo học các lớp của Smith ở vào độ tuổi 12 – 14 Giáo trình bao gồm ln lý học, các ngun tắc luật pháp và chính thể, kể cả kinh tế học Nếu muốn cho các vấn đề giảng dạy có sức cuốn hút đối với các em từ 12 đến 14 tuổi, chắc chắn là giáo viên phải tìm mọi cách diễn đạt bằng một thứ ngơn ngữ dễ hiểu và bằng những thí dụ giúp chúng có thể nắm bắt “Của cải của các dân tộc” thì phức tạp và tinh vi hơn nhiều so với những bài giảng mà từ đó quyển sách được hình thành, nhưng Smith nắm vững mục tiêu mà ơng đang theo đuổi và có biệt tài làm cho những người khơng biết chun mơn cũng dễ dàng hiểu được những gì ơng muốn truyền đạt Adam Smith sinh năm 1723 (được rửa tội ngày mồng 5 tháng 6) tại Kirkcaldy ở Fife Ơng sinh ra khi cha ơng đã chết từ 4 tháng trước Ơng là người con duy nhất của mẹ ơng, mặc dù ơng cịn một người anh cùng cha khác mẹ, tên là Hugh Mẹ của Hugh chết năm 1717 khi cậu bé mới lên 8 Cha ơng tái giá vào cuối năm 1720 nhưng chết hơn hai năm sau đó, vào tháng 1 năm 1723 lúc người vợ kế tên là Margaret Douglas đang có mang Cả hai đứa lúc đó khơng được khỏe mạnh, và người thiếu phụ góa bụa đã sống những ngày dài đầy lo âu về chúng Hugh hình như thể lực có suy yếu hơn nên đã chết năm 1750 ở tuổi 40 Trong hồn cảnh như vậy, mọi người dễ nhận thấy tình cảm mẹ con của Adam Smith thật là đằm thắm và hết sức trìu mến Bà mẹ đã sống rất lâu, và chết năm 1784 ở tuổi 89 Bà chết trước Adam Smith 6 năm, và ở chung với con cho đến khi qua đời Có lẽ vì thế mà ơng đã sống độc thân mặc dù ơng cũng đã u ít nhất một lần trong đời Sau khi theo học trường phổ thơng ở Kirkcaldy, Adam Smith được nhận vào trường Đại học Glasgow mà ở đó ơng đã dành một tình cảm kính u đặc biệt đối với Francis Hutchenson, một giáo sư ln lý học Hutchenson khơng phải là một nhà triết học đại tài thời bấy giờ mặc dù ơng đã có một vài ý tưởng mới rất đáng quan tâm, nhưng ơng là một nhà giáo tài giỏi Qua một số học trị của mình, ơng đã gây một ảnh hưởng mạnh mẽ tới nền giáo dục địa học ở Mỹ Ln lý học đóng một vai trị trung tâm trong giáo trình giảng dạy của các trường đại học Scotland ở thế kỷ 18 và nó bao gồm nhiều mặt học vấn, kể cả các ngun lý chung về luật pháp và chính trị cũng như về lý luận đạo đức học Giải quyết một cách duy thực quan điểm chính trị là cần phải xem xét nó trên cơ sở kinh tế học Và các bài giảng của giáo sư Hutchenson thực sự đã chú trọng nhiều đến luật học và kinh tế học Mặc dầu Adam Smith phát triển những quan điểm riêng của mình về các vấn đề này, nhưng có lẽ ơng cũng đã thừa hưởng sự thơi thúc ban đầu từ những lời dạy của Hutchenson Từ Glasgow, Adam Smith được chuyển đến Oxford với một học bổng dành riêng cho sinh viên có khả năng đặc biệt tại trường Đại học Glasgow để tiếp tục học thêm ở trường Cao đẳng Balliol tại Oxford Học bổng ấy vẫn cịn và mang lại lợi ích cho cả hai trường Ở thế kỉ 18, tiền trợ cấp cho sinh viên khơng đủ như đáng lẽ ra cần phải có Adam Smith đã bàn luận khá dài trong quyển V cuốn Của cải của các dân tộc và chỉ trích gay gắt khuyết điểm của các thầy giáo tại Oxford: “Ở trường đại học Oxford, phần lớn các giáo sư trong nhiều năm này hầu như đã từ bỏ ý định dạy học” Ơng có nhận xét khơng hay về mức chi phí cao và hiệu năng thấp của phương pháp giảng dạy ở trường đại học Oxford khi ơng lần đầu đến đó với tư cách là một sinh viên Trong bức thư viết cho người anh họ chịu trách nhiệm chuyển tiền cho ơng, ơng viết về những khoản “tiền học phí cao q mức mà chủng tơi phải đóng cho nhà trường khi nhập học Thật là một điều dại dột do chính mình gây ra nếu người nào đó lại q ham mê học hành đến mức làm hại sức khỏe của mình tại Oxford Nhiệm vụ duy nhất của chúng tơi ở đây là đi cầu kinh mỗi ngày hai lần và đi nghe giảng bài mỗi tuần hai lần” Tất nhiên, ơng đã so sánh giữa Oxford và Glasgow nới mà tiền học phí thấp và việc dạy học được ưu tiên Ơng có đề nghị một phương pháp sửa chữa trong Của cải của các dân tộc là tiếp cận kinh tế thị trường, làm thế nào để tiền thu nhập của giáo viên đại học bao gồm một phần là tiền học phí của sinh viên, như người ta thường làm ở Scotland, như vậy một giáo sư giỏi sẽ thu hút được nhiều sinh viên hơn, và do đó cũng được hưởng nhiều tiền học phí hơn, trong khi đó thầy giáo nào kém năng lực ắt sẽ kiếm được ít tiền hơn Adam Smith, tuy nhiên, khơng cam chịu sự lơ là của các giáo viên trường Đại học Oxford Ơng đã ráng sức tự học bằng cách đọc rất nhiều sách cổ kim, và đã trở thành một người thơng thạo khá nhiều ngoại ngữ như tiếng Pháp, Ý, Hy Lạp, Latin Sau 6 năm học tập ở Oxford, ơng trở lại Kirkcaldy với lịng mong muốn trở thành một giáo viên đại học hoặc là một gia sư Một vài năm sau đó, một nhóm những người có danh tiếng ở Edinburgh đã thu xếp để cho Adam Smith giảng dạy mỹ từ học và văn học chủ yếu là cho sinh viên luật học và thần học, trong đó có cả một số người chun nghiệp Những bài giảng của ơng hấp dẫn đến mức ơng thường được mời dạy tiếp trong những năm sau đó và dạy thêm một giáo trình về những ngun lý tổng qt về luật pháp và chính trị học Trong giáo trình này, Smith đã bàn về kinh tế học, và qua đó mọi người đều thấy là ơng đã kiên trì những ngun lý kinh tế mà nhờ đó ơng đã trở nên nổi tiếng Năm 1751, Smith được bổ nhiệm làm giáo sư phụ trách mơn logic học tại trường Đại học Glasgow Chỉ ít lâu sau khi ơng nhận chức này, vị giáo sư mơn ln lý học chết, và năm 1752 Smith được thay thế vị giáo sư này và dạy mơn tâm đắc của mình Ơng làm giáo sư ln lý trong 12 năm và được nhiều người mến mộ Năm 1759, ơng cho xuất bản Lý thuyết về những tình cảm đạo đức, một cuốn sách hấp dẫn và rất dễ đọc về ln thường đạo lý Nó xứng đáng với sự chú ý của mọi người quan tâm đến cuốn sách lớn hơn là Của cải của các dân tộc mà Smith cho ra đời sau này Những tình cảm đạo đức đã được soạn thảo từ phần đầu tập bài giảng của Smith về ln lý học và kết thúc với lời hứa hẹn sẽ có thêm một cuốn sách về luật học là một đề tài trong phần sau tập bài giảng của Smith Những bài giảng về luật học là sự tiếp tục tự nhiên của những bài giảng về lý luận đạo đức vì nó đề cập đến các ngun lý đạo đức chung cho hầu hết tất cả các hệ thống luật pháp Smith đi vào chủ đề này để trình bày lịch sử luật pháp và chính thể, chú trọng đến luật La Mã nhưng cũng lưu ý mọi người tới những khía cạnh lịch sử cổ đại và nhân chủng học xã hội để khái qt sự tiến bộ của xã hội Chủ đề đó cùng với sự miêu tả vai trị của luật pháp và chính thể trong xã hội đã đưa Smith tới việc nghiên cứu sự phát triển của các xã hội thương nghiệp giàu có từ những hình thức tổ chức xã hội ban đầu với sự sung túc vật chất cịn hạn hẹp Kinh tế học, mà trước đó chỉ là phần cuối cùng trong những bài giảng của Smith về luật học, đã thống sối tư duy của ơng trong nhiều năm Ngay trước khi rời Glasgow ra đi băm 1764, ơng đã bắt đầu viết một cơng trình độc lập “Về tính chất và ngun nhân sự giàu có của quần chúng”, do đó đã bỏ qua chưa viết cuốn sách về luật học mà ơng dự định viết theo kế hoạch ban đầu Cuốn Lý thuyết về những tình cảm đạo đức được nhiều người đọc và rất khen ngợi Sự nổi tiếng của Smith đã khiến cho một nhà chính trị hàng đầu, Charles Townshend, mời đến làm gia sư cho con trai riêng của ơng là Cơng tước Buccleuch, khi ơng đang tiến hành một cuộc cơng du lớn trên lục địa Châu Âu Đó là một việc thường xảy ra đối với những nhà thơng thái nổi danh được mời đến phụ trách việc học vấn cho một q tộc trẻ Cậu học trị thì thấy mình có lợi được học có chất lượng cao và được đi du lịch nước ngồi Người gia sư thì cũng thấy là tiền lương cao và có dịp đi thăm nhiều nơi ở ngồi nước mà ơng khó có khả năng về mặt tiền tài để thực hiện được Lời mời ơng Smith làm gia sư cịn bao gồm cả việc trả một nhóm tiền trợ cấp suốt đời khi thời gian dạy học đã hết, với điều kiện ưu đãi như vậy ơng có khả năng tiến hành cuộc đi thăm lâu đài Pháp, sau nữa là có thể tiếp tục viết sách trong điều kiện đảm bảo về mặt tài chính Smith và cơng tước đã tiến hành một cuộc du hành kéo dài gần 3 năm trên lục địa Châu Âu, trước hết ở miền nam nước Pháp, sau đó ở Geneva và cuối cùng ở Paris Một vài tháng sau, em trai của cơng tước cũng tham gia chuyến du hành này Smith thấy rõ phải mang hết sức mình để dạy dỗ cho cả hai cậu học trị nhưng cũng khơng vì thế mà lợi ích riêng của ơng bị ảnh hưởng Qua chuyến du hành, ơng nhận thấy nhiều điểm mà đời sống kinh tế của Pháp khác hẳn với ở Anh Ở Geneva, ơng có dịp nhiều lần đến thăm Voltaire là tác giả của nhiều bài viết và quan điểm chính trị mà ơng hết sức khâm phục Ở Paris, ơng làm quen với nhiều người tài giỏi trong đó có một nhóm các nhà tư tưởng có những ý tưởng rất độc đáo về kinh tế học Vào thời điểm và nơi hoạt động của họ, những người này chỉ được gọi là những nhà kinh tế, nhưng từ đó họ cịn được biết là những người theo phái trọng nơng vì một người trong số họ, Dupont [1] Hoa bia là một thực vật dạng dây leo trong họ Cannabaceae, sống lâu năm khoảng 30 đến 40 năm, chiều cao trung bình từ 10 – 15 cm (Chú thích của người làm ebook) [2] Xem: Douglas’s Summary, tập 11, tr 372, 373 [3] Tiểu luận về đồng tiền bạc của Lowndes, tr 68 [4] Xem Các bài viết về bn bán ngũ cốc Bài 3 [5] Phần tái bút của cuốn Người lái bn đâu cũng có mặt (Universal) [6] Phương pháp được mơ tả trong phần này khơng phải phương pháp thơng thường hay tốn kém nhất mà các nhà bn phiêu lưu đơi khi đã sử dụng để huy động vốn qua ln chuyển Việc thơng thường xảy ra là nhà bn A ở Edinburgh sẽ tạo cho nhà bn B ở London khả năng trả tiền hối phiếu thứ nhất bằng cách ký phát vài ngày trước khi hối phiếu đó hết hạn, một hối phiếu thứ hai có kỳ hạn ba tháng cũng lấy tiền của nhà bn B ở London Hối phiếu này được trả theo lệnh của chính ơng ta nên nhà bn A đã bán nó ngang giá ở Edinburgh, và với số tiền của nó đủ mua các hối phiếu ở London phải được trả ngay khi xuất trình theo lệnh của nhà bn B mà đã được nhà bn A gửi cho các hối phiếu này qua bưu điện Cho đến cuối cuộc chiến tranh vừa qua, việc thanh tốn bằng hối phiếu giữa Edinburgh và London thường bất lợi cho Edinburgh khoảng 3% chi phí, và các hối phiếu đó khi xuất trình thường làm cho nhà bn A phải chi thêm một số tiền thưởng Vì việc giao dịch này được lặp lại ít nhất là 4 lần trong một năm và phải gánh chịu thêm khoản tiền hoa hồng ít nhất là 0,5% qua mỗi lần tiến hành, cho nên nhà bn A phải chịu phí tổn ít nhất là 14% một năm Vào những lần khác, nhà bn A thường làm cho nhà bn B trả tiền hối phiếu thứ nhất bằng cách ký phát, vài ngày trước khi nó đến hạn, một hối phiếu thứ hai có kỳ hạn hai tháng, khơng phải địi tiền nhà bn B, mà địi tiền một người thứ ba nào đó, ví dụ nhà bn C ở London Hối phiếu khác này đã gửi ghi trả theo lệnh của B khi được nhà bn C nhận thanh tốn, nhà bn B mang hối phiếu tới một ngân hàng ở London xin thanh tốn trước thời hạn, và nhà bn A giúp cho nhà bn C trả được hối phiếu bằng cách ký phát, một vài ngày trước khi hối phiếu này đến hạn, một hối phiếu thứ ba cũng đến hạn trong hai tháng, đơi khi địi tiền người giao dịch thứ nhất là B và đơi khi địi tiền người gia dịch thứ tư hoặc thứ năm, ví dụ D hoặc E Hối phiếu thứ ba này được u cầu trả theo lệnh của ơng C Ơng này, ngay khi hối phiếu được nhận thanh tốn, đề nghị một ngân hàng nào đó ở London thanh tốn trước thời hạn cũng theo cách làm trên đây Việc giao dịch tài chính như vậy được lặp đi lặp lại sáu lần trong một năm và phải gánh chịu một số tiền hoa hồng ít nhất là 0,5 phần trăm cho mỗi lần, cùng với tiền lãi pháp định là 5%, vì vậy phương pháp huy động tiền này, cũng giống như đã được mơ tả trong bản văn, chắc đã làm cho nhà bn A phải chịu phí tổn khoảng hơn 8% Tuy nhiên, bằng cách bỏ việc thanh tốn bằng hối phiếu giữa Edinburgh và London, cách thu góp tiền này đỡ tốn kém hơn cách đã được nói ở phần trên đây của chú thích, nhưng cách này địi hỏi phải có một sự tín nhiệm đầy đủ với nhiều nhà bn hơn là chỉ có một nhà bn duy nhất ở London, một lợi thế mà nhiều nhà bn dám phiêu lưu mạo hiểm cũng khơng phải dễ gì tạo được cho mình [7] Xem Brady, Luận thuyết lịch sử về thành phố và thị trấn, tr3 [8] Xem Madox, Firma Burgi , tr.8 và cả cuốn Lịch sử về Bộ Tài chính Anh , chương 10, phần V, tr.223, in lần thứ nhất [9] Xem Madox, Firma Burgi ; cũng xem thêm Pfeffel trong các sự kiện đáng ghi nhớ dưới thời vua Frederic II và các vị nối nghiệp của nhà Suabia [10] Xem Madox [11] Dưới đây là các giá mà nhà ngân hàng Amsterdam hiện đang nhận (tháng 9, 1775) vàng, bạc nén và các loại tiền kim loại khác nhau: Bạc Đồng dollar Mexico … 6 guilder Đồng Curon Pháp … B-22 một mác Đồng tiền bạc Anh Đồng tiền kim loại mới của dollar Mexico … 21 10 Đồng tiền Ducatoon … 3 Đồng dollar Rix … 2 8 Bạc thỏi chứa 11/12 bạc đủ tuổi 21 mỗi mác, và trong tỷ lệ này hạ xuống tới 1/4 bạc đủ tuổi và trị giá 5 guilder Bạc thỏi nguyên chất, 23 mỗi mác Vàng Đồng tiền kim loại Bồ Đào Nha - Đồng guinea B-310 một mác - Đồng Louis vàng mới - Đồng ditto cũ … 300 - Đồng ducat mới … 419 8 một ducat Vàng thỏi được nhận tùy theo độ đủ tuổi của nó so với tiền vàng ngoại nói trên Nếu vàng thỏi đủ tuổi, ngân hàng tính 340 một mác Tuy nhiên, nói chung, người ta thường trả giá cao hơn cho tiền kim loại có đủ tuổi hơn là cho vàng, bạc thỏi mà độ đủ tuổi khơng thể xác định được bằng cách nào khác ngồi nung chảy hoặc phân tích [12] Trước năm thứ 13 của triều đại vua đang trị vì hiện nay, mức thuế phải trả khi nhập các loại thóc lúa như sau: Ngũ cốc Thuế Thuế Đậu với giá dưới 28 s.1 góc tạ Anh 19s 10p, khi giá lên tới 40s 16s 8p, giá > 40s – 12p Lúa mạch với giá dưới 28s 16s giá > 32s – 12p 19s 10p, –––––– 32s Mạch nha bị cấm nhập theo luật về thuế mạch nha hàng năm Yến mạch với giá dưới 16s 5s.10, khi giá > 16s – 9,5p Đậu Hà Lan với giá dưới 406s 16s.10p, khi giá > 40s – 9,75p Lúa mạch đen với giá dưới 36s 19s.10p khi giá 40s 16s 8p, khi giá 40 > 12p Lúa mì với giá dưới 44s 21s.9p khi giá 53s.4p 17s khi giá tới 4 bảng 8s Kiều mạch với giá trên 32s 16 [13] Xem Từ điển tiền tệ tập II, điều nói về thuế đúc tiền, trang 489 do ơng Abot de Bazinghen, ủy viên cố vấn tại tịa án tiền tệ ở Paris, viết [14] Jus Majoratus [15] Xem quyển I, chương I