BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN QUẢN TRỊ KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Ths Nguyễn Hà Hưng Bộ môn: Kinh tế nông nghiệp Phát triển nơng thơn QUẢN TRỊ KINH DOANH NƠNG NGHIỆP Chương NHẬP MÔN QUẢN TRỊ KINH DOANH NÔNG NGHIỆP NỘI DUNG Cơ sở kinh doanh nông nghiệp Đối tượng phương pháp nghiên cứu Đặc điểm sản xuất nông nghiệp ảnh hưởng đến QTKDNN ktnnktqd www.kinhtenongnghiepneu@gmail.com I CƠ SỞ KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Khái niệm Cơ sở sxkd nơng nghiệp hình thức sxkd sở (hay đơn vị sxkd sở) nông nghiệp, bao gồm tập thể người lao động, có phân công hiệp tác lao động để khai thác sử dụng cách có hiệu yếu tố, điều kiện sản xuất nông nghiệp (đất đai, vốn, sở vật chất-kỹ thuật điều kiện tự nhiên, kinh tế khác) nhằm sản xuất nơng sản phẩm hàng hóa thực dịch vụ theo yêu cầu xã hội I CƠ SỞ KINH DOANH NƠNG NGHIỆP Vị trí: …có vị trí quan trọng: • …là đơn vị sxkd sở tức tế bào kinh tế quốc dân • …thực chức sản xuất nông sản, dịch vụ sản xuất nơng nghiệp phân phối: • Trả lương (hoặc trả cơng) cho người lao động • Bù đắp tư liệu sản xuất tiêu dung • Trả lãi tiền vay • Các khoản thuế đóng góp xã hội cho Nhà nước ngân sách địa phương • Trích từ lợi nhuận để tích lũy mở rộng sản xuất, phát triển phúc lợi công cộng chia cổ phần đóng góp cho cổ đơng (nếu có) I CƠ SỞ KINH DOANH NƠNG NGHIỆP Vị trí: …có vị trí quan trọng: • …có sử dụng nguồn lực kinh tế tự nhiên như: đất đai, vốn, sức lao động, tư liệu sản xuất, nguồn nước, khí hậu…đảm bảo sxkd hiệu I CƠ SỞ KINH DOANH NƠNG NGHIỆP Các hình thức kinh doanh nơng nghiệp chủ yếu: • …đa dạng loại hình sở sxkd nơng nghiệp: • Thuộc sở hữu nhà nước • Cơ sở sxkd tập thể • Doanh nghiệp tư nhân • Công ty liên doanh v.v Logo Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.1 Hộ nơng dân  Khái niệm: w.themegallery.com • Là hình thức tổ chức sxkd nơng nghiệp – bao gồm nhóm người (có huyết tộc quan hệ huyết tộc, sống chung mái nhà, chung nguồn thu nhập) tiến hành sxnn với mục đích chủ yếu tự tiêu dùng Company Logo Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.1 Hộ nông dân  Đặc trưng: w.themegallery.com • Mục đích: tự sản tự tiêu • Cơng cụ sx thủ cơng, trình độ canh tác lạc hậu, trình độ khai thác tự nhiên thấp • Sự gắn bó: huyết thống, nhân, truyền thống lịch sử • Là đơn vị tái tạo nguồn lao động Company Logo Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.1 Hộ nơng dân  Vai trị: w.themegallery.com • Hộ nơng dân (từ đặc trưng) - Phù hợp sản xuất nơng sản • Khai thác nguồn lực • Chuyển nơng nghiệp sang sản xuất hàng hóa theo hướng CNH – HĐH • Xây dựng sở hạ tầng, khôi phục phong mỹ tục, XD NTM Company Logo Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.3 HTX nông nghiệp  Khái niệm: w.themegallery.com – Là tổ chức kinh tế hộ nd cá nhân, pháp nhân có nhu cầu nguyện vọng, tự nguyện liên kết lại để phổi hợp phát triển kinh tế, hoạt động theo pháp luật, có tư cách pháp nhân Company Logo Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.3 HTX nơng nghiệp  Đặc trưng: • Tự nguyện nhập rời khỏi HTX • Bình đẳng tham gia quản lý, kiểm tra, giám sát, biểu (dù cổ phần khơng giống nhau) • Tự quản, tự chịu trách nhiệm • Có tư cách pháp nhân, bình đẳng trước pháp luật • Mục đích: chủ yếu phục vụ sxnn hộ nông dân w.themegallery.com Company Logo Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.3 HTX nơng nghiệp  Vai trị: • Tác động tích cực đến sx hộ nd • Tiếp nhận hỗ trợ Nhà nước tới hộ nd • Buộc đối tượng dịch vụ phải phục vụ tốt w.themegallery.com Company Logo Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.3 HTX nơng nghiệp  Các hình thức: • HTXNN làm dịch vụ • HTX sản xuất kết hợp dịch vụ • HTX sản xuất nông nghiệp w.themegallery.com Company 3 Các loại hình TC KDNN chủ yếu  Tiếp tục đổi HTX nông nghiệp theo luật:  Về nội dung mục đích kinh doanh: HTX kinh doanh đầu vào đầu cho hộ xã viên  Về phương thức hoạt động HTX: Chuyển từ chế huy sản xuất trả công lao động trực tiếp sang chế hợp đồng với hộ xã viên tự chủ  Về tổ chức máy: theo hướng gọn, nhẹ, có chế hoạt động mềm dẻo, chặt chẽ, nhanh nhạy phù hợp với nội dung quy mơ kinh doanh, với tính liên kết tính kinh doanh  Về Cán bộ: phải đào tạo lại đào tạo đội ngũ cán HTX 3 Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.4 Kinh tế Nhà nước nông nghiệp  DN Nhà nước thường xd lĩnh vực: • • • • • • • Cơng ích Công nghệ cao Ngành hàng mang tính động lực KT Vốn lớn Trang bị cao Thu hồi vốn chậm Không thu hồi 3 Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.4 Kinh tế Nhà nước nơng nghiệp  Trong NN có loại DN nhà nước sau:  1/ DN Nhà nước cơng ích • Cung ứng SP, DV cho lợi ích chung XH cho nhiều người hưởng • Hoạt động DN Nhà nước cung cấp 100% vốn thực hạch tốn kinh doanh khơng đầy đủ (theo mức giá khốn nhà nước) • Hiệu thấp • Vi dụ: Các cty nghiên cứu chuyển giao công nghệ (thuỷ nông, giống, khoanh nuôi bảo vệ rừng.v.v…) Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.4 Kinh tế Nhà nước nông nghiệp  2/ DN Nhà nước kinh doanh • Hoạt động theo chế thị trường • Ưu lớn: – – – – – – • • • • Kinh doanh ngành lớn Xuất Có giá trị kinh tế cao Có tiềm lực kinh tế - kỹ thuật mạnh Quy mô kinh doanh lớn Đủ thế, lực để dẫn đầu ngành hàng Kém hiệu quả, thua lỗ Do sở hữu lợi ích nhà nước …động lực… Do quan liêu, lãng phí, tham nhũng… Xu hướng chuyển dịch: theo hướng: – Tăng DN đầu đàn cần thiết – Cổ phần hoá, nhượng bán, giải thể…DN yếu 3 Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.4 Kinh tế Nhà nước nông nghiệp  Nội dung xếp đổi DN NN Nhà nước  Cổ phần hoá, bán, khoán, cho thuê, sáp nhập, giải thể, phá sản  Chuyển DNNN ….cơ chế Cty TNHH, Cty CP  XD công ty lớn, chủ lực  XD mơ hình, chế hoạt động hiệu cho DN cơng ích II ĐẶC ĐIỂM CỦA SXNN ẢNH HƯỞNG ĐẾN QTKDNN • NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA SXNN • Trong SXNN ruộng đất vừa tlsx chủ yếu, vừa tlsx đặc biệt • Đối tượng sxnn thể sống • SXNN mang tính thời vụ II ĐẶC ĐIỂM CỦA SXNN ẢNH HƯỞNG ĐẾN QTKDNN • NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA SXNN • SXNN thường có chu kỳ dài phần lớn tiến hành ngồi trời không gian ruộng đất rộng lớn, lao động tư liệu lao động luôn bị di động thay đổi theo thời gian, khơng gian • SXNN chịu tác động ảnh hưởng lớn điều kiện tự nhiên, đặc biệt điều kiện đất đai, khí hậu, nguồn nước II ĐẶC ĐIỂM CỦA SXNN ẢNH HƯỞNG ĐẾN QTKDNN • NHỮNG ĐẶC ĐIỂM RIÊNG CỦA SXNN VIỆT NAM • SXNN nước ta phổ biến cịn sản xuất nhỏ • Trong nơng nghiệp nước ta, bình qn ruộng đất theo đầu người ít, sức lao động nông nghiệp lại phân bố không miền vùng • Sản xuất nơng nghiệp nước ta chịu ảnh hưởng khí hậu nhiệt đới ẩm III ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU QTKD NN • ĐỐI TƯỢNG: • …là vấn đề tổ chức quản lý hoạt động sxkd nhằm đảm bảo đạt mục đích mục tiêu hoạt động sở sxkd nông nghiệp III ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU QTKD NN • ĐỐI TƯỢNG: • Lưu ý: • Tổ chức, quản lý yêu cầu sxkd • Người tổ chức quản lý cần nắm vững quản trị kinh doanh kỹ thuật sản xuất nơng nghiệp • Mục đích sxkd sở sxkd khơng hồn tồn giống cần xác định mục tiêu cụ thể III ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU QTKD NN • PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: • Phương pháp luận vật biện chứng vật lịch sử • Những phương pháp cụ thể: • Phương pháp thống kê • Phương pháp điều tra • Phương pháp chuyên khảo (nghiên cứu điển hình) • Phương pháp chun gia • Phương pháp tốn học • Phương pháp xây dựng phương án với luận chứng kinh tế - kỹ thuật • Phương pháp khảo nghiệm ...QUẢN TRỊ KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Chương NHẬP MÔN QUẢN TRỊ KINH DOANH NÔNG NGHIỆP NỘI DUNG Cơ sở kinh doanh nông nghiệp Đối tượng phương pháp nghiên cứu Đặc điểm sản xuất nông nghiệp ảnh... yếu 3.4 Kinh tế Nhà nước nông nghiệp  2/ DN Nhà nước kinh doanh • Hoạt động theo chế thị trường • Ưu lớn: – – – – – – • • • • Kinh doanh ngành lớn Xuất Có giá trị kinh tế cao Có tiềm lực kinh tế... dung quy mô kinh doanh, với tính liên kết tính kinh doanh  Về Cán bộ: phải đào tạo lại đào tạo đội ngũ cán HTX 3 Các loại hình TC KDNN chủ yếu 3.4 Kinh tế Nhà nước nông nghiệp  DN Nhà nước thường