ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM _ _ NGUYỄN NGỌC TUẤN Tên đề tài: ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG NƢỚC THẢI CỦAPHÂN XƢỞNG LUYỆN KIM MÀU II CHI NHÁNH CÔNG TY CỔ PHẦN KIM LOẠI MÀU THÁI NGUYÊN-VIMICO KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành : Địa Môi trường Khoa : Quản lý Tài nguyên Lớp : K44 - ĐCMT-N02 Khóa học : 2012 - 2016 Thái Nguyên, năm 2016 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM _ _ NGUYỄN NGỌC TUẤN Tên đề tài: ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG NƢỚC THẢI CỦA PHÂN XƢỞNG LUYỆN KIM MÀU II CHI NHÁNH CÔNG TY CỔ PHẦN KIM LOẠI MÀU THÁI NGUYÊN-VIMICO KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành : Địa Mơi trường Khoa : Quản lý Tài nguyên Lớp : K44 - ĐCMT-N02 Khóa học : 2012 - 2016 Giảng viên hƣớng dẫn: ThS Dương Thị Minh Hòa Thái Nguyên, năm 2016 i Lời cảm ơn Thực tập tốt nghiệp khoảng thời gian quan trọng trình đạo tào sinh viên trường Đại học, giai đoạn giúp sinh viên bước đầu tiếp cận với việc nghiên cứu khoa học để sinh viên củng cố, hệ thống hoá lại học vận dụng vào thực tế, đồng thời giúp sinh viên học hỏi, trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm cho thân xây dựng tác phong làm việc đắn để phục vụ cho việc học tập làm việc sau Được trí Ban Giám hiệu Nhà trường, Ban Chủ nhiệm khoa Quản lý Tài nguyên - Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, em tiến hành thực tập tốt nghiệp với đề tài: “Đánh giá trạng nước thải Phân xưởng Luyện kim màu II - Công ty cổ phần Kim loại màu Thái Nguyên - Vimico.” Trong q trình nghiên cứu hồn thành khố luận em nhận quan tâm hướng dẫn nhiều tập thể, cá nhân nhà trường Trước hết em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám hiệu Nhà trường, Ban Chủ nhiệm khoa Quản lý Tài nguyên - Trường Đại học Nông lâm Thái Ngun, tồn thể tập thể thầy truyền đạt cho em kiến thức quý báu thời gian học tập rèn luyện trường, đồng thời em xin gửi lời cảm ơn đến Phòng An tồn - Mơi trường - Cơng ty Cổ phần Kim loại màu Thái Nguyên-Vimico tạo điều kiện cho em đến thực tập hồn thành khố luận Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới giáo ThS Dương Thị Minh Hịa - Giảng viên khoa Môi trường - Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên tận tình hướng dẫn, bảo em suốt q trình làm khố luận Cuối em xin bày tỏ lịng biết ơn tới gia đình, bạn bè chỗ dựa vững chắc, nguồn động viên, khuyến khích, tạo điều kiện tốt để em hồn thành khoá luận Thái Nguyên, thánh năm 2016 Sinh viên Nguyễn Ngọc Tuấn ii DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 3.1: Vị trí, số lượng tiêu phân tích .13 Bảng 3.2: Phương pháp phân tích 14 Bảng 4.1: Nhiệt độ trung bình tháng năm 2012 17 Bảng 4.2: Độ ẩm khơng khí trung bình tháng năm 2012 .21 Bảng 4.3: Các cơng trình hạng mục phục vụ cho việc lưu giữ xử lý chất thảinguy hại 22 Bảng 4.4: Nhu cầu nguyên nhiên vật liệu cho năm sản xuất 23 Bảng 4.5: Lượng nước tiêu thụ phân xưởng Luyện kim màu II 28 Bảng 4.6: Nguồn gốc ô nhiễm ô nhiễm môi trường nước chất ô nhiễm thị 28 Bảng 4.7: Thống kê thiết bị hệ thống xử lý nước thải 29 Bảng 4.8: Chi phí hố chất xử lý 30 Bảng 4.9: Bảng nhu cầu hoá chất 31 Bảng 4.10: Kết đo phân tích mẫu nước thải sản xuất 32 Bảng 4.11: Kết đo phân tích mẫu nước mặt 33 Bảng 4.12: Kết đo phân tích mẫu nước ngầm…………………… 35 Bảng 4.13: Kết điều tra ý kiến người dân xung quanh phân xưởng chất lượng nước sinh hoạt dùng……………………… 36 Bảng 4.14: Tổng hợp kết điều tra ý kiến người dân ảnh hưởng nước thải phân xưởng đến môi trường 37 iii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Trang Hình 4.1: Sơ đồ máy quản lý phân xưởng 17 Hình 4.2: Sơ đồ lưu trình cơng nghệ sản xuất kẽm ơxit lị quay 19 Hình 4.3: Sơ đồ cơng nghệ xử lý nước thải 27 Hình 4.4: Mơ hình bể tự hoại cải tiến BASTAF 29 iv MỤC LỤC Trang Phần MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục đích đề tài 1.3 Yêu cầu đề tài .2 1.4 Ý nghĩa đề tài Phần TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Cơ sở khoa học đề tài 2.1.1 Một số khái niệm 2.1.2 Căn pháp lý 2.2 Hiện trạng môi trường nước giới Việt Nam 2.2.1 Hiện trạng môi trường nước giới 2.2.2 Hiện trạng tài nguyên nước Việt Nam .7 2.3 Ảnh hưởng trực ô nhiễm nguồn nước đến sức khoẻ người nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nước .9 2.3.1 Ảnh hưởng ô nhiễm nguồn nước đến sức khoẻ người .9 2.3.2 Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường nước 10 Phần ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 12 3.1 Phạm vi đối tượng nghiên cứu 12 3.2 Địa điểm thời gian nghiên cứu 12 3.3 Nội dung nghiên cứu .12 3.4 Phương pháp nghiên cứu 12 3.4.1 Phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp 12 3.4.2 Phương pháp vấn 13 3.4.3 Phương pháp lấy mẫu tiêu theo dõi 13 3.4.4 Phương pháp phân tích 14 3.4.5 Phương pháp so sánh 16 v Phần KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .16 4.1 Đặc điểm Phân xưởng Luyện kim màu II Thái Nguyên 16 4.1.1 Vị trí địa lý…………………… .16 4.1.2.Cơ cấu tổ chức lao động Phân xưởng 16 4.1.3 Các cơng trình phục vụ sản xuất 17 4.1.4 Công nghệ sản xuất .18 4.1.5 Nguyên, nhiên liệu sản xuất phân xưởng 21 4.2 Hiện trạng sử dụng nước, nước thải quy trình xử lý nước thải Phân xưởng Luyện kim màu II 22 4.2.1 Hiện trạng sử dụng nước Phân xưởng 22 4.2.2 Hiện trạng phát sinh nước thải Phân xưởng Luyện kim màu II TháiNguyên ……………………………….…… 23 4.2.2.1 Nguồn phát thải 23 4.2.2.2 Lưu lượng nước thải phát sinh 23 4.2.2.3 Biện pháp xử lý nước thải phân xưởng 24 4.3 Đánh giá chất lượng nước thải Phân xưởng Luyện kim màu II Thái Nguyên 30 4.3.1 Hiện trạng nước thải PX Luyện kim màu II quý III năm 2015 30 4.3.2 Hiện trạng nước thải PX Luyện kim màu II quý IV năm 2015 31 4.3.3 Hiện trạng nước thải PX Luyện kim màu II quý I năm 2016 32 4.4 Ảnh hưởng nước thải Phân xưởng đến nước mặt nước ngầm ý kiến người dân chất lượng nước 33 4.4.1 Ảnh hưởng nước thải đến nước mặt 33 4.4.2 Ảnh hưởng nước thải đến nước ngầm 34 4.4.3 Ý kiến người dân chất lượng nước…………………………………36 4.5 Một số định hướng giải pháp khắc phục, giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước thải Phân xưởnggây 38 vi Phần KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 40 5.1 Kết luận .40 5.2 Đề nghị 41 TÀI LIỆU THAM KHẢO vii DANH MỤC CÁC TỪ ĐƢỢC VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Từ cụm từ đƣợc viết tắt BOD Nhu cầu oxy hố sinh học BTNMT Bộ Tài ngun Mơi trường COD Nhu cầu oxy hoá hoá học TSS Tổng lượng chất rắn TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam QCVN Quy chuẩn Việt Nam SS Hàm lượng chất rắn lơ lửng Phần MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài Cơng nghiệp hóa q trình khơng thể thiếu quốc gia Đây trình chuyển biến kinh tế - xã hội cộng đồng người từ kinh tế với mức độ tập trung tư nhỏ bé (xã hội tiền công nghiệp) sang kinh tế công nghiệp Sự chuyển biến kinh tế - xã hội đôi với tiến công nghệ, đặc biệt phát triển sản xuất lượng luyện kim quy mơ lớn Những lợi ích mà cơng nghiệp hóa mang lại thể rõ qua tình hình tăng trưởng kinh tế, giáo dục, xã hội Tuy nhiên q trình cơng nghiệp hóa gây ảnh hưởng lớn đến môi trường sống người Ơ nhiễm mơi trường tác hại rõ q trình cơng nghiệp hóa Q trình cơng nghiệp hóa gây ảnh hưởng nặng nề đến môi trường, đặc biệt mơi trường nước Mơi trường nước bị nhiễm nhiều nguyên nhân do: nước thải, khí thải, chất thải rắn thải ngồi mơi trường q trình sản xuất cơng nghiệp Ở nhiều thành phố lớn giới, chất thải xả thải trực tiếp vào môi trường mà chưa qua xử lý qua xử lý chưa đảm bảo trước xả thải vào môi trường Đây nguyên nhân khiến cho môi trường nước bị ô nhiễm Phân xưởng Luyện kim màu II đơn vị thành viên Công ty Cổ phần Kim loại màu Thái Nguyên - Vimico, với ngành nghề kinh doanh: sản xuất loại bột oxit kẽm, tuyển than, sắt, phu gia xi măng đáp ứng cho nhu cầu thị trường Tiề n thân của Phân xưởng Luyện kim màu II là Xí nghiê ̣p Luyê ̣n kim màu II với 20 năm xây dựng vào hoạt đơng, phân xưởng có nhiều thành tích sản xuất xây dựng đội ngũ cán Điều đáng tự hào dù hồn cảnh khó khăn phân xưởng liên tục giữ vững nâng cao chất lượng sản phẩm Tuy nhiên, trình hoạt động Phân xưởng Luyện kim màu II không tránh khỏi có ảnh hưởng tiêu cực mơi trường nói chung mơi trường nước nói riêng Xuất phát từ thực tế trên, em tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Đánh giá trạng nước thải Phân xưởng Luyện kim màu II - Công ty cổ phần kim loại màu Thái Nguyên.” 29 b./ Đối với nước thải sinh hoạt Hiện khu vực phân xưởng có hệ thống bể tự hoại có dung tích 12 - 14 m3 Hệ thống bể tự hoại (BASTAF) có phân xưởng hoạt động theo nguyên lý xử lý nước chảy theo dòng chảy ngược qua lớp bùn đáy (xử lý yếm khí điều kiện động), nước thải trước thải môi trường lọc qua lớp vật liệu lọc thơng thường (cát, sỏi) bố trí ngăn cuối bể Hình 4.4 Mơ hình bể tự hoại cải tiến BASTAF c./ Đối với nước mưa chảy tràn Xung quanh phân xương dọc tuyên đường nội có hệ thống hố ga cống thoát nước ngầm gang D800 đảm bảo việc thoát nước mưa mặt phân xưởng Tại bãi chữa quặng, nguyên liệu có hệ thống mương rãnh thu thoát nước hệ thống xử lý nước thải tập trung Để hạ chế ô nhiễm nước mưa chảy tràn công ty áp dụng giải pháp sau: - Các loại nguyên nhiên liệu phục vụ cho sản xuất bảo quản kho, có bê tông mái che cẩn thận, không để thất mơi trường bên ngồi 30 - Xỉ thải đưa vào kho chứa chờ tuyển - Thường xuyên vệ sinh khu vực xung quanh nhà xưởng, văn phòng thường xuyên quét dọn đảm bảo chất thải, rác thải phát sinh thu gom đưa vào nơi quy định 4.3 Đánh giá trạng nƣớc thải Phân xƣởng Luyện kim màu II 4.3.1 Hiện trạng nước thải Phân xưởng Luyện kim màu II quý III, năm 2015 Để đánh giá chất lượng nước thải, ta tiến hành lấy mẫu theo phân tích mẫu phịng thí nghiệm kết phân tích tiêu nước thải Kết đo phân tích mẫu nước thải thể bảng 4.8 Bảng 4.8: Kết đo phân tích mẫu nước thải sản xuất Phân xưởng Luyện kim màu II quý III, năm 2015 TT Chỉ tiêu Đơn vị Kết phân tích QCVN 40:2011/BTNMT (B) pH - 6,2 5,5-9 BOD5 mg/l 10,8 50 COD mg/l 22,6 150 TSS mg/l 100 As mg/l 0,0075 0,1 Cd mg/l 0,0005 0,1 Pb mg/l 0,0021 0,5 Zn mg/l 0,1 Mn mg/l 0,1 10 Fe mg/l 0,3 11 S2- mg/l 0,04 - 12 NH4+ N mg/l 0,02 - 13 Tổng N mg/l 2,24 10 31 14 Tổng P mg/l 0,2 15 Coliform MPN/100ml 1500 5000 * Nhận xét: Kết đo phân tích chất lượng nước thải cho thấy tất tiêu phân tích đề nằm giới hạn cho phép QCVN 40/2011/BTNMT (B) 4.3.2 Hiện trạng nước thải Phân xưởng Luyện kim màu II quý IV, năm 2015 Kết đo phân tích mẫu nước thải sản xuất Phân xưởng Luyện kim màu II quý IV, năm 2015 thể bảng sau Bảng 4.9: Kết đo phân tích mẫu nước thải sản xuất Phân xưởng Luyện kim màu II quý IV, năm 2015 TT Chỉ tiêu Đơn vị Kết phân tích QCVN 40:2011/BTNMT (B) pH - 5,5-9 BOD5 mg/l 8,8 50 COD mg/l 22,3 150 TSS mg/l 12,1 100 As mg/l 0,0066 0,1 Cd mg/l 0,0021 0,1 Pb mg/l 0,0018 0,5 Zn mg/l 0,1 Mn mg/l