IH NG IH M KHOA SINH – NG NGUY N TH MAI LIÊN NGHIÊN C U NG C NS C A CÂY HÚNG QU N ng, 2019 NG NG IH NG IH KHOA SINH – M NG NGUY N TH MAI LIÊN NGHIÊN C U NG C NS NG NG C A CÂY HÚNG QU m Sinh h c ng d n: PGS.TS Nguy n T n Lê ng, 2019 L tài phân Nit ns u ng c a Húng qu ng c ng cơng trình nghiên c u c a riêng Các s li u, k t qu t n trung th c c cơng b b t k cơng trình khác Tác gi Nguy n Th Mai Liên L IC tài nghiên c u khoa h c k t qu tơi bi t ngồi s c g ng c c ì , mà cịn nh vào s ình, th y cô b n bè Tôi xin bày t lịng bi n nh ã ln sát cánh tơi, ln t n tình h ng d c bi t PGS.TS Nguy n T n Lê, gi ng viên khoa Sinh – ih m– ih Xin chân thành c trình th c hi c ng, ng ã ln ng viên, nhi t tình giúp tài Tác gi Nguy n Th Mai Liên DANH M C B NG BI U S hi u Tên b ng Trang b ng 3.1 T l s ng sót c a húng qu sau ngày tr ng 26 n 28 m c phân N khác 3.2 Chi u cao thân (cm) c a húng qu ng khác 3.3 S cành c p c a húng qu n sinh 29 ng khác 3.4 T ng s / c a húng qu n sinh 31 33 ng khác 3.5 T ng di n tích / (dm2) c a húng qu n sinh 3.6 Tr ng khác ng khô / (g) c a húng qu 3.7 35 ng khác a Húng qu n thu ho ch giai 38 DANH M C HÌNH S hi u TH Tên hình Trang 1.1 nh ch p Húng qu 15 1.2 C m hoa c a Húng qu 17 hình 1.3 Rau Húng qu c làm gia v ph bi n 19 1.4 Bài thu c ch 21 1.5 S d 23 c ép t Húng qu m t ong tr s i th n 3.1 Bi ng chi u cao thân (cm) c a húng qu 3.2 Bi 27 ng ng s cành c p c a húng qu 29 ng 3.3 Bi ng t ng s / c a húng qu n 3.4 Bi ng tr Bi a húng 36 ng ng tr qu 3.7 34 ng qu 3.6 ng ng di n tích (dm2) c a húng Bi qu 3.5 32 ng khô (g) c a húng ng Bi a húng qu 36 ng 38 M cl c M U 1 TÍNH C P THI T C TÀI M C TIÊU NGHIÊN C U 3 Ý NGH C VÀ TH C TI N N I DUNG NGHIÊN C U: C U TRÚC KHÓA LU N: 1: T NG QUAN TÀI LI U 1.1 VAI TRÒ C IV I S NG CÂY TR NG 1.1.1 Vai trò chung c ng khoáng 1.1.2 Vai trò c a nguyên t 1.1.3 Nguyên t c bón phân h p lí 10 1.2 T NG QUAN V CÂY HÚNG QU 15 m phân lo i 16 m sinh h c [7], [19], [22], [23] 16 1.2.3 Thành ph ng c a húng qu 18 1.2.4 Vai trò c a Húng qu i s ng 19 NG NGHIÊN C U 24 U 24 trí thí nghi m 24 tiêu c th : 25 lí s li u 26 T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N 27 3.1 T L S NG SÓT C A CÂY CON 27 NG C A CÁC M N CHI U CAO THÂN CÂY HÚNG QU CÁC N SINH NG 27 SINH T NG C A CÁC M N KH NHÁNH C A CÂY HÚNG QU N NG 29 NG C A CÁC M N T NG S LÁ C A CÂY HÚNG QU N SINH NG 31 NG C A CÁC M N DI N TÍCH LÁ C A CÂY HÚNG QU N SINH NG 33 NG C A CÁC M TR HÚNG QU N NG KHÔ C A CÂY NG 35 NG C A CÁC M TÍCH L T C A CÂY HÚNG QU 37 3.7.1 Hi u qu tích l t khơ 37 i v i s d ng thân 37 K T LU N VÀ KI N NGH 40 TÀI LI U THAM KH O 41 M TÍNH C P THI T C U TÀI Phân bón nh ng ch t, h p ch t có ch a m t ho c nhi u nguyên t ng thi t y u cho tr ng, nh y s phát tri c a tr ng, cung c t, có th ng i ch t phù h p v i nhu c u c a lo i tr ng Phân bón có vai trị quan tr ng s ng c a th c v t [12] m m t nh ng nguyên t tr ng có vai trị c c kì quan i v i tr ng n c u trúc b t bu c c a axit amin, protein, axit nucleic nh ng ch t h n c a s s ng Ngồi ra, cịn thành ph n c a nhi u h p ch t h m i trình trao i ch t c quan tr th c v t nh NADP, FAD, CoA [9] di p l u ti t ng vòng pocphirin nhân c a òn tham gia xây d ng nên h p ch t có tác d ng q trình h p thu ti t c a t u ti t photpholipit thành ph n b o m tính phân c c c a màng gây tính h p thu ch n l c, tính bán th m c a h th ng màng c a bào quan màng t bào c a m t s vitamin v n nhóm ho n ng c a enzim nh n b t bu c c a m t s auxin, xitokinin v ng phát tri n c th c v ch t ancaloit ch òn thành ph n c a th c v t [3], [5] Thi ch , t u ti t trình ng c a b c nhánh y u, bé, r phát tri n M t nh ng tri u ch ng s m c a hi n ng thi t ng h p di p l c bi kìm hãm c nh t trình làm cho protein b phân gi i, di p l c b h y ho i, xu t hi ch t i, sau lan lên non bên cu nh s ng Do s phân gi i di p l c, màu c a bên d i tùy thu c vào lồi s có màu vàng, da cam , b ng xu t hi n v t ho i không màu, mô b ch N v m làm gi t ph m ch t s n ph m òr i v i s s ng c a [6], [9] Cây Húng qu (Ocimum basilicum L.) v a rau gia v , v a thu c ch a b ng th i nguyên li u ph c v cho công ngh m, tách chi t tinh d u r t có giá tr Nhi u nhà khoa h c cho r ng rau Húng qu v n có ngu n g c , Trung Qu c tr ng nhi a Trung H i Hi n c nhi c, ) T i nh i thu c châu Á, ng tr ng v i m c hái thu ho ch c c t tinh d u dùng làm thu c hay dùng làm nguyên li u công nghi m c ta, t i mi n B c th y tr ng thu hái ng n làm gia v , m t s dùng làm thu c ch a b nh T im ts t ã tr ng qui mô l d u húng qu cơng nghi m Nam, ngồi m mi n B t tinh c mi n i ta thu ho ch qu i nhi t g i h t é [7], [10] Ngày nay, Húng qu th gi c nhi c tr ng ph bi n i bi c n v i nhi u giá tr khác c a nó, rau gia v không th thi u nh ng b h t ti h u kh ình Vì v phát huy t c a Húng qu c n ti p t c nghiên c u th nghi m bi n pháp k thu t canh tác [1] Ngoài bi t, phịng tr sâu b nh xác nh m bi n pháp l thu t quan tr ng; tron quan tr ng ng tr c ti trí th i v , ng phân bón nh ng m nguyên t t 30 Hình 3.2 Bi ng s cành c p c a húng qu qua n sinh ng y, qua k t qu trình bày th y b ng 3.3 hình 3.2., chúng tơi nh n iv c kho ng 13 cành c kho ng t n ti p theo s nhi u, n cành ( lên 16 cành n ti n cu i 20 cành) Còn phân c a CT3 hàm l m nhi th chuy n hóa h ni c ình cành b h n ch nên s cành c p n 16 cành ng phân t 15 lên 20 cành S cành c CT3 c n cu i 28 cành Riêng hàm CT2, (60 ngày) s nhi m c n cu i s cành n n ti p theo t 27 cành, ng CT1 CT3 s cành c p ch c 31 kho ng CT2 s cành c p nhi n cành u ch ng t , v i m cho s h p th cung c m h p lý t u ki n n b ph n khác so v i m c phân th p ho 3.4 S NG C A CÁC M N T NG LÁ C A CÂY HÚNG QU th c hi n ch NG quang h p Ngoài ra, cịn có ch i khí hơ h p ng, d tr ho c t v v t V i vai trị vơ quan tr th c y, có nhi u s ng b máy quang h p, giúp tích l t h ng khoáng T ng s lá/cây c a húng qu trình bày c b ng 3.4 hình 3.3 B ng 3.4 T ng s lá/cây (lá) c a húng qu n sinh ng khác Sau 30 ngày Sau 60 ngày Sau 90 ngày Công th c tr ng tr ng tr ng CT1 40,63a ± 2,55 59,22a ± 3,36 75,77a ± 3,17 CT2 47,25b ± 2,25 65,84b ± 3,82 89,05b ± 3,85 CT3 51,49c ± 2,31 77,29a ± 3,38 70,93c ± 3,01 (Ghi chú: giá tr m t c t có ch khơng khác xác su t 35% theo Duncan) s m ng 32 Hình 3.3 Bi ng t ng s / c a húng qu qua ng y, qua k t qu trình bày th y r b ng 3.4 hình 3.3., chúng tơi nh n ng v c p ch t h thích h p, m t m t cung t khác s hình thành nên phân t di p l c T v t ch t cho b máy quang h p, có ngh cho q trình quang h p di n t di p l c t t s giúp òn t o ti i c a Tuy nhiên m sung nhi u lá/cây v n (60 ngày) s ng r t nhi u so v i CT2 công th c phân v lý nh h p n cu i (90 ngày) hàm l ng c, m àng nhanh làm cho r ng nhi u, có có ch so v i cơng th c l vai trò r t quan tr ng vi c m s ng t r ng s t ng gi m 33 v ng cao s làm cho b ng c, ho c n ng q s kìm hãm s c a làm cho phát tri n không t t NG C A CÁC M N DI N TÍCH LÁ C A CÂY HÚNG QU iv NG ng nhi u thu ho ch có k t qu c, di n tích c a c Di n tích l n kh nhi u ị quan tr ng không p nh n ánh sáng quang h p ng th i, b ph n ch a toàn b ch ng c n thi t T ng di n tích / c a húng qu c trình bày n si ng b ng 3.5 hình 3.4 B ng 3.5 T ng di n tích / (dm2) c a húng qu n ng khác Sau 30 ngày Sau 60 ngày Sau 90 ngày Công th c tr ng tr ng tr ng CT1 0,41a ± 0,63 0,71b ± 0,64 0,78a ± 0,08 CT2 0,47a ± 0,25 0,79b ± 0,08 1,25b ± 0,67 CT3 0,51c ± 0,49 0,93c ± 0,78 0,99c ± 0,32 (Ghi chú: giá tr m t c t có ch khơng khác xác su t 35% theo Duncan) s m ng 34 ng di n tích (dm2) c a húng qu qua Hình 3.4 Bi ng y, qua k t qu trình bày b ng 3.3 hình 3.2., chúng tơi nh n th y di n tích c a Húng qu có s ng, ngh cơng th c có s n3 ng cho k t qu di n tích c 60 ngày 90 ngày s n (30 cm ng c ên t CT1 CT3 ng v di 0,93 dm2 CT2, s n 1,25 dm2, cho th y n u ( CT1: n 0,78 dm2 , kho ng g n 0,07 dm2 Tuy nhiên 0,79 dm2 n n ngày < 60 ngày < 90 ngày), kích th t 0,71 dm2 ng rõ r n 0,99 dm2 ) ch hi n rõ r c m c ph n di n tích cao nh t Nhìn chung di n tích qua th i kì sinh tr u ch ng t di n tích ph thu c vào s c c a ng c u 35 3.6 NG C A CÁC M N TR NG KHÔ C A CÂY HÚNG QU NG Sinh kh i c a tr ng c c bi ị quan tr ng q trình sinh iv ng sinh kh i ho ch c a ph n thân c d ng m t thu ho ch Vì th , vi c s cho h cao nh n thu c sinh kh i i l i nhu n nh t Sinh kh sinh kh i khơ c a húng qu c trình bày n b ng 3.6 hình 3.5, hình 3.6 B ng 3.6 Tr ng khô / (g) c a húng qu ng khác Sau 30 ngày Sau 60 ngày Sau 90 ngày Công th c tr ng tr ng tr ng CT1 15,83a ± 0,73 21,98a ± 1,42 27,39a ± 1,73 CT2 19,42b ± 1,04 25,65b ± 1,37 33,17b ± 1,86 CT3 16,04c ± 0,57 22,66a ± 1,26 25,88c ± 1,24 Tr Tr ng khô / sau 90 ngày tr ng CT1 9,09a ± 0,30 CT2 11,48b ± 0,52 CT3 8,72c ± 0,76 (Ghi chú: giá tr m t c t có ch không khác xác su t 35% theo Duncan) s m ng 36 Hình 3.5 Bi ng tr (g) c a húng qu qua ng tr ng khơ (g) c a húng qu qua ng Hình 3.6 Bi n 90 ngày ng 37 y, qua k t qu trình bày nh n th y r v b ng 3.6 hình 3.5; 3.6, chúng tơi iv is ị quan tr i Nó v a ngu n th c ph m, v a ngu T ngu n sinh kh c li u hay ph c v cho nhu c u th c c giá tr kinh t c a Húng qu i v i sinh kh i khô, th hi n v ch có ch a c li u i s s d ng tùy theo nhu c u c a h V i vi c s d ng làm thu u th hi i c ng, v kh Sinh kh i khô nhi u th hi n ti ng ch t th n thi t cho th u ch t dinh NG C A CÁC M TÍCH L T C A CÂY HÚNG QU 3.7.1 Hi u qu tích l S tích l t khơ t khô quang h p k t qu c a q trình có liên n q trình sinh lí trao i ch p thu, v n chuy n, phân gi i t ng h p ch t Hi u qu tích t t khơ quang h p c khô c tr ng Quan sát b ng 3.6 bi có th th c m c phân hi u qu tích l CT1 v i m ng 3.6 CT2 có sinh kh i khô cao nh t khô n thu ho ch sau 90 ngày tr ng m th u cho giá tr th p h i li m nhi u i CT2 i v i s d ng thân iv t kinh t ph ho ch, th h hi u qu c a vi c tr ng t kinh t c a Húng qu hi n qua b ng 3.7 hình 3.7.: n thu ho c th 38 B (g/cây) c a Húng qu n thu ho ch Công th c CT1 24,87a ± 1,64 CT2 30,65b ± 1,85 CT3 22,88c ± 1,49 (Ghi chú: giá tr m t c t có ch khơng khác xác su t 35% theo Duncan) Hình 3.6 Bi qu qua s m gi ng (g/cây) c a húng n 90 ngày ng 39 y, qua k t qu trình bày th y m c m c phân b ng 3.7 hình 3.7., chúng tơi nh n t 30,65g/cây có k t qu CT1 v t tr i nh t so v i m th v ng 22,88 g/cây CT1 li t qu 24,87 g/cây, hay n cho k t qu th m cung c p c n thi t c a c c m mà mong mu n làm gi phân v i li i CT2 ng K t qu ch ng minh v i vi c bón ng v ,h i v i s t cao nh t Tóm l i, qua trình tr ng Húng qu ng m c phân n th y bón phân h p lí s t l i cho q trình sinh tr tiêu v u ki n thu n i ch t T n ch u cao thân, s lá/cây, s cành c p hay di n tích c u cho k t qu t m c th p ho ngu t on M t khác, s gây ng th i nhu c u c n thi t c a Bón t, r s khó h p th n hi u qu kinh t i ì m c cao chuy n hóa 40 K T LU N VÀ KI N NGH K T LU N Qua trình tr ng thí nghi m húng qu m c bón phân N khác nhau, chúng tơi có th rút k t lu n sau: 1) ng phân N m c 2,25 g/ch u có tác d ng làm cho húng qu ng t 2) m c phân N 2,25 g/ ch u ng cho t l s ng sót cao nh t, chi u cao cây, s nhánh c p 1, s lá/ cây, di n tích /cây, tr ng t k t qu m KI N NGH Ti p t c theo dõi, thu ho có m t k t lu tiêu v sinh lí, sinh hóa, ph m ch t chu 41 TÀI LI U THAM KH O TÀI LI U TI NG VI T [1] Nguy n Th Vân Anh (2000), Quy trình k t tr ng Húng qu , Nhiên li u xanh [2] Nguy Thúy (1997), Bài thu c Húng qu , i h c Qu c gia Hà N i [3] Chi C c B o v th c v t t nh Long An (2011), ng khoáng th c v t [4] Nguy n H u Doanh (2013), Tr ng s d ng nh ng rau gia v ph bi n Vi t Nam, NXB Nơng nghi p [5] Hồng Th Hà (1996), ng khoáng th c v t i h c Qu c gia Hà N i Thúy Hà (2015), ih c [7] H ng khoáng th c v t, m Hà N i ình H i (2012), Rau húng qu [8] Lê Tr ng Hi u (1998), ng phì nhiêu i h c Khoa h c Hu ih c qu c gia Hà N i [9] Nguy a th c v t, V Giáo viên – B [10] Ph m Th Nhài (2013), Bài ti u lu n “Cây rau húng”, Nguyên lí ch n t o gi ng tr ng ih m Hu [11] Nguy n Th Th o Nguyên (2011), “L i ích Húng qu ”, T p chí S c kh e 42 [12] Ph m Minh Phát, Nguy n H u Tín (2003), Ki n th bón n v phân i h c Khoa h c t nhiên TP H Chí Minh [13] Nguy n Th Tr ng rau gia v ng an tồn, NXB Nơng nghi p [14] Hồng Minh T n, Nguy n Quang Th ch, V trình Sinh lí th c v t Giáo i h c Nông nghi p Hà N i [15] Tr n Thu n Thanh (2015), Cây húng qu : Th c c a b c p, bác s v vua, NXB Nông nghi p [16] Tr n Lê Ánh Thùy, H Tr ng Luân, Nguy môi (Lamiales) ih c B Hoa m Hà N i [17] Trung tâm nghiên c u chuy n giao công ngh (2015), K t tr ng Húng qu , NXB Nông nghi p TÀI LI U M NG [18] https://hellobacsi.com/thao-duoc/hung-que/ [19] https://vi.wikipedia.org/wiki/Hungque/ [20] http://www.lakmin.com.vn/the-nao-la-bon-phan-hop-ly/ [21] http://uphcm.edu.vn/caythuoc/index.php?q=node/271 [22]https://sites.google.com/site/raurungvietnam/rau-than-thao-dhung/rauhung-que [23]https://www.2lua.vn/article/gioi-thieu-cay-hung-que-2557.html PH L C M TS HÌNH NH NGHIÊN C U Hình Húng qu th m 30 ngày sau tr ng Hình Húng qu th m 45 ngày sau tr ng ... A CÂY HÚNG QU N SINH NG 31 NG C A CÁC M N DI N TÍCH LÁ C A CÂY HÚNG QU N SINH NG 33 NG C A CÁC M TR HÚNG QU N NG KHÔ C A CÂY NG 35 NG C A CÁC M TÍCH L T C A CÂY HÚNG... c phân N khác 3.2 Chi u cao thân (cm) c a húng qu ng khác 3.3 S cành c p c a húng qu n sinh 29 ng khác 3.4 T ng s / c a húng qu n sinh 31 33 ng khác 3.5 T ng di n tích / (dm2) c a húng qu n sinh. .. 26 T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N 27 3.1 T L S NG SÓT C A CÂY CON 27 NG C A CÁC M N CHI U CAO THÂN CÂY HÚNG QU CÁC N SINH NG 27 SINH T NG C A CÁC M N KH NHÁNH C A CÂY HÚNG QU