GI O OT O Ọ Ƣ YT Ố Ồ - ƢỚ Ậ TỶ Ở Ụ3 T I B NH VI Ậ TH NH PH H Ố Ố ẬT TÂN, AN GIANG ẤP II H MINH – NĂM 2019 GI O OT O Ọ YT Ƣ Ố Ồ - ƢỚ TỶ Ố HẬ Ở Ụ3 Ố Ậ T I B NH VI hu n ng nh: Sản Ph Kho M s : K 62 72 13 03 Ậ ƣờ ƣớn ẤP II n o Ố ọ : GS.TS NGUYỄN DUY TÀI Ồ – 2019 LỜ Tôi xin c m đo n đâ l cơng trình nghi n cứu riêng tôi, s liệu kết nêu luận văn l trung thực v chư có i cơng b cơng trình khác Tác giả Phạm ƣớc Vinh MỤC LỤC Trang Tr ng ph bì Lời c m đo n i M c l c ii Danh m c thuật ngữ viết tắt iv Danh m c bảng v Danh m c biểu đồ vi Danh m c hình vii ẶT VẤ Ề MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ƣơn ỔNG QUAN TÀI LI U 1.1 Thuật ngữ 1.2 ác ếu t thúc đẩ đ u vùng chậu 1.3 iểu lâm s ng 1.4 Phương thức chẩn đoán 11 1.5 ác ếu t ngu 18 1.6 Một s biện pháp điều trị 21 1.7 Ti n lượng 23 1.8 Kết luận 24 ƣơn Ố Ƣ NG VÀ P ƢƠ ỨU 26 2.1 Thiết kế nghi n cứu 27 2.2 ân s nghi n cứu 27 2.3 ách chọn mẫu 27 2.4 ỡ mẫu 27 2.5 Ti u chuẩn chọn mẫu 28 2.6 Thu thập s liệu v quản lý s liệu 28 2.7 ông c nghi n cứu 38 2.8 Phân tích s liệu 39 2.9 ác biến s nghi n cứu 39 2.10 ấn đề đức 45 ƣơn T QUẢ NGHIÊN CỨU 47 3.1 Ðặc điểm chung củ mẫu nghi n cứu 47 3.2 Tỷ lệ đ u vùng chậu th i ph tháng cu i th i kỳ 53 3.3 Liệt k ếu t li n qu n đ u vùng chậu th i ph tháng cu i 58 ƣơn B 4.1 ẬN 65 n luận nghi n cứu 65 4.2 Ðặc điểm củ đ i tượng nghi n cứu 69 4.3 Tỷ lệ đ u vùng chậu th i ph tháng cu i th i kỳ 71 4.4 ác ếu t li n qu n đến đ u vùng chậu th i ph tháng cu i th i kỳ 73 4.5 Hạn chế củ đề t i 75 4.6 Ðiểm v ứng d ng củ đề t i 75 K T LUẬN 77 KI N NGHỊ 78 TÀI LI U THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VI T TẮT Tiếng Anh Viết đầy đủ Tiếng Việt BMI Body Mass Index Chỉ s kh i thể ODI Oswestry Disability Index Chỉ s tàn tật Oswestry PLBP Pregnancy- related low back pain u lưng liên quan thai kỳ PPGP u vùng chậu liên quan Pregnancy-related pelvic girdle pain thai kỳ QBPDS Quebec Back Pain Disability Scale Th ng đo đ u lưng v t n tật SIJ Sacroiliac joint Khớp -chậu VAS Visual Analogue Scale Th ng điểm đ u PGPQ Pelvic Girdle Pain Questionaire Bảng câu hỏi đ u vùng chậu PGS Pelvic Girdle Syndrome Hội chứng vùng chậu KTC Interval Confidence Khoảng tin cậy AP Acupuncture Châm cứu PB Pelvic Belt i chậu DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1 PGP: u v kiểm tra chức 12 Bảng 1.2 ặc điểm cho PPGP nặng 13 Bảng 3.1 ặc điểm chung củ đ i tượng tham gia nghiên cứu 47 Bảng 3.2 ặc điểm sản khoa củ đ i tượng tham gia nghiên cứu 49 Bảng 3.3: ặc điểm thai kỳ củ đ i tượng nghiên cứu 51 Bảng 3.4 ặc điểm nghiệm pháp 52 Bảng 3.5 Các hoạt động thời kỳ mang thai PPGP 53 Bảng 3.6 Các nghiệm pháp 54 Bảng 3.7 Phân loại đ u vùng chậu theo vị trí, nghiệm pháp 56 ảng 3.8 Phân b mức độ đ u vùng chậu theo VAS 57 Bảng 3.9 Phân tích hồi qu đơn biến m i liên quan giữ đ u vùng chậu với đặc điểm chung 58 Bảng 3.10 Phân tích hồi qu đơn biến m i liên quan giữ đ u vùng chậu với đặc điểm sản khoa 59 Bảng 3.11 Phân tích hồi qu đ biến m i liên quan giữ đ u vùng chậu biến s 62 Bảng 4.1 Tỷ lệ đ u vùng chậu thai kỳ nước giới 72 DANH MỤC CÁC BIỂ Ồ Biểu đồ 3.1 Phân b tỷ lệ đ u vùng chậu thai ph tháng cu i thai kỳ 55 Biểu đồ 3.2 Phân loại theo vị trí đ u 56 Biểu đồ 3.3 Phân b mức độ đ u vùng chậu theo VAS 57 i DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1 Thiết diện cắt dọc vùng b ng chậu Hình 1.2 Thử nghiệm gâ đ u vùng chậu sau 15 Hình 1.3: Thử nghiệm FABER 16 Hình 1.4: Nghiệm pháp Trendelenburg cải tiến 17 Hình 1.5: Nghiệm pháp nâng chân thẳng chủ động (ASLR Test) 18 ẶT VẤ Ề u vùng chậu li n qu n đến th i kỳ đ mô tả từ thời Hyppocrates (460-377 trước công ngu n) Ông cho khung chậu gi n rộng không hồi ph c xả r với lần m ng th i đầu ti n l m ổn định củ khớp chậu dẫn đến triệu chứng vi m [23] u vùng chậu li n qu n đến th i kỳ l thách thức cho nh lâm s ng nh nghi n cứu học Theo Wu v cộng đề xuất thuật ngữ “đ u vùng chậu li n qu n đến th i kỳ” v “đ u lưng li n qu n đến th i kỳ”, chứng n cho thấ h i cộng th m v o “đ u lưng- chậu”, v h i l thực thể khác nh u (dù chế tương tự)[60] Tỷ lệ gặp phải đ u vùng chậu th i kỳ d o động từ 4% đến 76,4% tù thuộc v o định nghĩ h chẩn đoán sử d ng v thiết kế nghi n cứu[7] Triệu chứng lâm s ng thể nhiều mức độ khác nh u thai ph không lại được, ảnh hưởng đến tinh thần, vận động, ảnh hưởng đến sức khỏe chung v phần n o li n qu n đến phương thức sinh sinh ngả âm đạo h mổ lấ th i ác vấn đề đ u vùng chậu th i kỳ đặc biệt l b tháng cu i th i kỳ, chế bệnh sinh chư đồng thuận c o, cịn nhiều tr nh luận hính vậ , nghi n cứu lĩnh vực n kết công b khác nh u tần suất bệnh, tần suất tái phát bệnh công b (Wu v cộng 2004): 44-77% ho đến n có nhiều nghiệm pháp để chẩn đốn đ u vùng chậu li n qu n đến th i kỳ v đáng tin cậy: P4[45], FABER[43], ASLR[47], 41 Ostgaard H C., Zetherström, G., Roos-Hansson, E & Svanberg, B (1994) "Reduction of back and posterior pelvic pain in pregnancy" Spine (Phila Pa 1976), 19, pp 894-900 42 P1 K., K A., K A., et al (2011) "Pregnancy-related low back pain" HIPPOKRATIA, (3), pp 205-210 43 Patrick H T (Patricch test," https://en.wikipedia.org/wiki/patrick%27s_test 44 Physiopedia (Gaenslen Test" https://www.physio-pedia.com/GaenslenTest 45 Physiopedia (Posterior pelvic pain provocation test." https://www.physio-pedia.com/Posterior_ pelvic_pain_provocation_test_(aka_Thigh_Thrust_aka_Posterior_S hear) 46 R1 O., A A., Z B R., et al (1994) "Low-back pain of pregnancy" Actu Obsrer GynecoI Scund 73, pp 209-214 47 Raynersmale (ASLR-active-straight-leg-raise." http://www.raynersmale.com/blog/2014/9/22/active-straight- leg- raise 48 Rost C C., Jacqueline J., Kaiser A., et al (2006) "Prognosis of women with pelvic pain during pregnancy: a long-term follow-up study" Acta Obstet Gynecol Scand, 85 (7), pp 771-7 49 Schauberger CW R B., Goldsmith L, Shenton D, Silva P, Schaper A, (1996) " Peripheral joint laxity increases in pregnancy but does not correlate with serum relaxin" Am J Obstet Gynecol 174, pp 667– 671 Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn 50 Scicluna J K., Alderson, J D., Webster, V J & Whiting, P (2004) " Epidural analgesia for acute symphysis pubis dysfunction in the second trimester" Int J Obstet Anesth 13, pp 50-52 51 Stuge B., Garratt A., Krogstad Jenssen H., et al (2011) "The Pelvic Girdle Questionnaire: A Condition-Specific Instrument for Assessing Activity Limitations and Symptoms in People With Pelvic Girdle Pain" Physical Therapy, 91 (7), pp 1096-1108 52 Stuge B., Hilde, G & Vøllestad (2003) "Physical therapy for pregnancy-related low" Acta Obstet Gynecol Scand 82, pp 983990 53 Sverdrup B K P (2004) " Pelvic girdle pain may be an overlooked hormone adverse effect." Acta Obstet Gyn Scan, pp 83:316-7 54 To W W K W., M W N (2003) "Factors associated with back pain symptoms in pregnancy and the persistence of pain years after pregnancy" Acta Obstet Gynecol Scand, 82, pp 1086-1091 55 van Dongen PW d B M., Lemmens WA, Theron GB (1999) " Hypermobility and peripartum pelvic pain syndrome in pregnant South African women" Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 84, pp 77–82 56 Vermani E., Mittal R., Weeks A (2010) "Pelvic girdle pain and low back pain in pregnancy: a review" Pain Pract, 10 (1), pp 60-71 57 Vleeming A., Albert H B., Ostgaard H C., et al (2008) "European guidelines for the diagnosis and treatment of pelvic girdle pain" Eur Spine J, 17 (6), pp 794-819 58 Walters C., West S., Nippita T A (2018) "Pelvic girdle pain in pregnancy" AJGP The Royal Australian College of General Practitioners, pp 439-443 Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn 59 Wu W H., Meijer O G., Bruijn S M., et al (2008) "Gait in Pregnancyrelated Pelvic girdle Pain: amplitudes, timing, and coordination of horizontal trunk rotations" European Spine Journal, 17 (9), pp 1160-1169 60 Wu W H., Meijer O G., Uegaki K., et al (2004) "Pregnancy-related pelvic girdle pain (PPP), I: Terminology, clinical presentation, and prevalence" Eur Spine J, 13 (7), pp 575-89 61 Wuytack F., Daly D., Curtis E., et al (2018) "Prognostic factors for pregnancy-related pelvic girdle pain, a systematic review" Midwifery, 66, pp 70-78 Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn PHỤ LỤC BẢNG CÂU HỎI DÀNH CHO THAI PHỤ ỘNG THỜI K MANG THAI PGQ VỀ CÁC HO Stuge B et al PHYS THER 2011; 91:1096-1108 Vấn đề làm bạn đ u vùn ậu Không Mứ độ đ u nhẹ Mứ độ Mứ độ t.bình nặng Khi thay quần áo ứng 10 phút ứng 60 phút Ngồi cúi xu ng Ngồi 10 phút Ngồi 60 phút i 10 phút i 60 phút Leo cầu thang 10.Làm việc nhà: nấu cơm, l u nhà, quét nhà 11.M ng đồ vật nhẹ =< 5kg 12.M ng đồ vật nặng>= kg 13 ứng lên / Ngồi xu ng 14 ẩy xe mua sắm Xin vui lòn đán X vào ô tương ứng với lựa chọn bạn Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn Bảng câu hỏi dành cho thai phụ hoạt động thời kỳ mang thai 15 Chạy 16.Thực hoạt động thao 17.Nằm nghỉ 18.Cuộn người tr n giường 19.Quan hệ tình d c tư bình thường 20 ẩy xe chân Bạn cảm thấy đ u n ƣ t ế Khơng Nhẹ Trung Nhiều bình 21.Buổi sáng 22.Buổi chiều u vùn ậu tăn lên Không Mứ độ nhẹ Mử độ trung bình 23 i chậm 24 Bạn làm thứ chậm 25 Giấc ngủ bạn bị gián đoạn Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn Mử độ nặng PHỤ LỤC BIỂ Ồ Ơ Ể Biểu đồ cho phép chẩn đoán phân biệt giữ đ u vùng chậu v đ u thắt lưng m ng th i Biểu đồ giúp phân biệt đ u lƣn Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn ƣớ đ u vùn ậu thai kỳ PHỤ LỤC ỂM VAS Th ng điểm AS đánh giá mức độ đ u 24 đáng tin cậy(0 không đ u, 10 đ u nặng) Có mức độ: Mức điểm từ đến biểu cảm xúc đ u nhẹ, từ đến biểu cảm xúc đ u vừa, từ đến 10 biểu cảm xúc đ u không chịu Thai ph nằm nơi n tĩnh, giải thích cách đánh giá đ u thước VAS, yêu cầu thai ph tập trung v đánh giá mức độ đ u củ mình, nhân vi n đọc kết 0- Không đ u 1- u nhẹ, không cảm nhận v nghĩ đến nó, thấ đ u nhẹ 2- u nhẹ, đ u nhói mạnh 3- u l m người bệnh ý, tập trung công việc, thích ứng với 4- u vừa phải, bệnh nhân qu n đ u đ ng l m việc 5- u nhiều hơn, bệnh nhân qu n đ u s u nhiều phút, bệnh nhân làm việc 6- u vừa phải nhiều hơn, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, khó tập trung 7- u nặng, ảnh hưởng đến giác quan hạn chế nhiều đến sinh hoạt hàng ngày bệnh nhân Ảnh hưởng đến giấc ngủ 8- u dội, hạn chế nhiều hoạt động, cần phải nổ lực nhiều 9- u kinh khủng, kêu khóc, rên rỉ khơng kiểm so t 10- u khơng thể nói chuyện được, nằm liệt giường mê sảng Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn PHỤ LỤC PHÂN LO I BMI Bản B àn r ên Bản đán áB o n ƣời châu Á theo chuẩn Tổ chức Y tế giới dành riêng o n ƣời châu Á Phân loại WHO BMI (kg/m2) IDI & WPRO BMI (kg/m2) Cân nặng thấp (gầy) ình thường 18,5-24,9 18,5-22,9 25 23 Tiền béo phì 25-29,9 23-24,9 éo phì độ I 30-34,9 25-29,9 éo phì độ II 35-39,9 30 Béo phì độ III 40 40 Thừa cân Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn PHỤ LỤC BẢ ỒNG THUẬN THAM GIA NGHIÊN CỨU ,đ đọc thông tin đề tài nghiên Tôi tên: cứu “Tỷ lệ đ u vùng chậu yếu t liên quan thai ph tháng cu i thai kỳ Bệnh Viện Kho Nhật Tân, hâu c, An Gi ng” Tôi đ bác sĩ Phạm Phước Vinh thành viên nhóm nghiên cứu thơng tin lợi ích, m c tiêu nghiên cứu Khi tham gia nghiên cứu chi trả phí khám th i v tư vấn Tơi tự nguyện đồng ý tham gia vào nghiên cứu cho phép sử d ng liệu cá nhân hệ th ng xử lý s liệu phần mềm vi tính Châu Đốc, ngày tháng năm Chữ ký thai phụ , đ giải thích m c tiêu lợi Tơi tên: ích củ đề tài nghiên cứu cho thai ph có t n tr n đâ Chữ ký nghiên cứu viên Mọi thắc mắc xin liên hệ: Bá sĩ Số đ ện thoại: 0945.278894 Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn ạm ƣớc Vinh PHỤ LỤC BẢNG THU THẬP SỐ LI U S thứ tự Ng Tuổi: chu kỳ kinh cu i: Ngày sinh dự kiến? Tuổi thai: Dân tộc: Kinh Khơ me khác Nghề nghiệp: 1.nội trợ L o động chân t 3.l o động trí óc Trình độ văn hố: Tiểu học Trung học Chiều cao: cm cân nặng: kg 3.đại học S lần sanh non (< 24 tuần): lần lần lần Từ lần trở lên 10 Tiền thai: 11.S lượng thai: 12 1.con so Con lần 1 thai 2 thai Con lần trở lên 3 thai trở lên u vùng chậu lần m ng th i trước: Có Khơng 13 Chị, em gái có đ u vùng chậu mang thai: Có Khơng 14 mẹ có đ u vùng chậu mang thai: Có Khơng 15 trước mang thai có đ u thắt lưng chậu: Có khơng 16 Cân nặng lớn đứa bé lần s nh trước: 17 Tăng cân th i kỳ này: ương âm Nghiệm pháp P4: � � Nghiệm pháp trendelenbergs � � Nghiệm pháp ASRL � � � Vị trí đ u: khơng đ u 1.đ u thắt lưng Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn đ u đ i chậu Mứ độ đ u bằn t ƣớc VAS: Nhẹ u vừ u không chịu Vấn đề làm bạn đ u vùng chậu 18 Khi thay quần áo Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 19 ứng 10 phút Không Mức độ nhẹ Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn Mức độ trung bình Mức độ nặng 20 ứng 60 phút Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 21 Cúi xu ng lấ đồ Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 22 Ngồi 10 phút Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 23 Ngồi 60 phút Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 24 Làm việc nhà Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn 25 M ng đồ vật nhẹ kg Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 26 M ng đồ vật nặng kg Không đ u Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 27 ứng dậy/ Ngồi xu ng Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 28 Nằm nghỉ Khơng Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 29 Cuộn, xoay trở người tr n giường Không Mức độ nhẹ Mức độ tmg bình Mức độ nặng Bạn cảm thấy đ u nào: 30 Buổi sáng Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 31 Buổi chiều Khơng Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng u vùn ậu làm cho bạn 32 Bạn làm thứ chậm Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng 33 Giấc ngủ bạn bị gián đoạn Không Mức độ nhẹ Mức độ trung bình Mức độ nặng Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn ... tiêu Xác định tỷ lệ đ u vùng chậu thai ph tháng cu i thai kỳ Bệnh Viện Nhật Tân, An Giang 2018- 2019 Mục tiêu phụ Khảo sát yếu t li n qu n đến bệnh lý đ u vùng chậu tháng cu i thai kỳ Bệnh Viện Nhật. .. Tỷ lệ đ u vùng chậu thai kỳ nước giới 72 DANH MỤC CÁC BIỂ Ồ Biểu đồ 3. 1 Phân b tỷ lệ đ u vùng chậu thai ph tháng cu i thai kỳ 55 Biểu đồ 3. 2 Phân loại theo vị trí đ u 56 Biểu đồ 3. 3... đến thai kỳ - u thắt lưng thấp li n qu n đến thai kỳ - u vùng chậu li n qu n đến thai kỳ - u vùng chậu sau mang thai - u thắt lưng v đ u vùng chậu sau mang thai - u khung chậu li n qu n đến thai