BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC TP HỒ CHÍ MINH LỚP BỒI DƢỠNG CÁN BỘ QUẢN LÝ KHOA, PHÒNG Trƣờng Đại học, cao đẳng, TCCN MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN QUẢN LÝ GIÁO DỤC Trình bày: TS Trần Thị Tuyết Mai MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU  Học viên nắm đƣợc số vấn đề lý luận quản lý giáo dục, làm sở cho việc nghiên cứu nghiệp vụ quản lý thực công tác quản lý  Học viên có ý thức vận dụng lý luận để phân tích, lý giải vấn đề thực tế quản lý giáo dục để khắc sâu nhận thức, xây dựng thái độ tình cảm tích cực đạt kết cao công tác quản lý nhà trƣờng NỘI DUNG I TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC II MỤC TIÊU QUẢN LÝ III NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ IV PHƢƠNG PHÁP QUẢN LÝ V QUYẾT ĐỊNH QUẢN LÝ VI CHỨC NĂNG QUẢN LÝ VII HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN VIII HỆ THỐNG TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ GD Khái niệm Giáo sƣ Nguyễn Ngọc Quang đƣa định nghĩa quản lý giáo dục nhƣ sau: “Quản lý giáo dục (và nói riêng, quản lý trường học) hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật chủ thể quản lý (hệ giáo dục) nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối nguyên lý giáo dục Đảng, thực tính chất nhà trường Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ trình dạy học - giáo dục hệ trẻ, đưa hệ giáo dục tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái chất” Đối tƣợng lao động Tƣ liệu lao động Sức lao động Q trình sản xuất Mơi trƣờng Sản phẩm giáo dục Sản phẩm Các giá trị định hƣớng việc hình thành nhân cách học sinh Các giá trị định hƣớng có liên quan chủ yếu tới thân ngƣời Các giá trị định hƣớng thể mối quan hệ ứng xử chuẩn mực chủ yếu với gia đình, gia tộc Các giá trị định hƣớng thể mối quan hệ ứng xử chuẩn mực chủ yếu với cộng đồng xã hội, quốc gia quốc tế Lòng tự tin Lòng tự trọng Trung thực, thật Có nề nếp Có tính kỷ luật Có niềm tin Có hồi bão Kiên trì Dũng cảm 10 Quyết tâm 11 Quyết đốn 12 Siêng 13 Có lĩnh 14 Lạc quan 15 Năng động 16 Tiết kiệm 17 Ham học hỏi 18 Giữ gìn vệ sinh 19 Giữ gìn tăng cƣờng sức khỏe 20 Tơn trọng ngƣời 21 Nhân hậu 22 Khiêm tốn 23 Lễ phép 24 Giữ lời hứa 25 Kính nhƣờng dƣới 26 Bổn phận ông bà, cha mẹ 27 Trách nhiệm 28 Quan hệ tốt họ hàng 29 Tình u chân 30 Thủy chung 31 Cơng 32 Bình đẳng 33 Yêu thiên nhiên 34 Yêu sống 35 Yêu hòa bình 36 Yêu độc lập 37 Yêu tự 38 Trung thành với TQ 39 Tự hào dân tộc 40 Giữ gìn phát huy truyền thống dân tộc 41 u CNXH 42 Có học vấn phổ thơng 43 Có phƣơng pháp tƣ khoa học, sáng tạo 44 Có tri thức chuyên sâu ngành nghề 45 Có kỹ năng, kỹ xảo ngành nghề chuyên môn 46 Hiểu biết pháp luật 47 Hiểu biết dân số KHHGĐ 48 Hiểu biết bệnh AIDS bệnh lây qua quan hệ tình dục 49 Hiểu biết môi trƣờng bảo vệ môi trƣờng 50 Q trọng giá trị lao động 51 Tơn trọng làm theo pháp luật 52 Có chí làm giàu 53 Biết kinh doanh 54 Biết làm giàu lƣơng thiện  Cải cách giáo dục lần thứ hai - 1956 Chính phủ thơng qua đề án CCGD lần thứ Mục tiêu giáo dục: Đào tạo bồi dƣỡng hệ trẻ trở thành ngƣời phát triển mặt, công dân tốt, trung thành với Tổ quốc, ngƣời lao động tốt, có tài, có đức để phát triển chế độ dân chủ nhân dân tiến lên xây dựng XHCN nƣớc ta, đồng thời thực thống nƣớc nhà sở độc lập dân chủ Hệ thống giáo dục: Giáo dục phổ thông 10 năm, ngành học mẫu giáo vỡ lòng đƣợc xây dựng phát triển, xuất loại trƣờng phổ thông nông nghiệp, phổ thông công nghiệp, trƣờng vừa học vừa làm…  Cải cách giáo dục lần thứ ba - 1979 Trung ƣơng Đảng nghị 14 CCGD lần thứ 3, sau đƣợc thể chế hóa với định 135/CP HĐBT ngày 27 /3/1981 Mục tiêu giáo dục: Giáo dục hệ trẻ với định hƣớng giá trị: Ngƣời lao động làm chủ tập thể phát triển toàn diện, chuẩn bị tốt để vào nghề nghiệp, yêu CNXH, tinh thần quốc tế cộng sản sáng Hệ thống giáo dục: Bao gồm mầm non, tiểu học, trung học, chuyên nghiệp, đại học sau đại học GIÁO DỤC ĐẠI HỌC VÀ SAU ĐẠI HỌC ĐÀO TẠO CAO HỌC TIẾN SĨ ĐẠI HỌC GIÁO DỤC PHỔ THÔNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CAO ĐẲNG GIÁO DỤC GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP TRUNG CẤP THƢỜNG C NGHIỆP XUYÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ TIỂU HỌC GIÁO DỤC MẦM NON MẪU GIÁO NHÀ TRẺ DẠY NGHỀ Nguyên tắc phƣơng pháp xây dựng máy tổ chức quản lý Hệ thống tổ chức máy quản lý giáo dục từ trung ƣơng đến địa phƣơng Bộ máy tổ chức quản lý trƣờng đại học, cao đẳng  Nguyên tắc Nguyên tắc tính đẳng cấu: Tính đa dạng quan quản lý phải phù hợp với tính đa dạng mục tiêu, nhiệm vụ đƣợc phân cấp, phù hợp với tính đa dạng đối tƣợng quản lý Nguyên tắc số lƣợng tối ƣu: Đảm bảo hợp lý hóa số đầu mối, giảm khâu trung gian làm cho máy gọn nhẹ, hiệu lực cao Tầm quản lý: Số lƣợng nhân viên cấp dƣới mà ngƣời quản lý điều khiển cách tốt đẹp Tầm quản lý rộng Tầm quản lý hẹp TỔ CHỨC VỚI TẦM QUẢN LÝ RỘNG ĐẶC ĐIỂM: • Số lƣợng thuộc cấp dƣới quyền thủ trƣởng nhiều • Địi hỏi cần có nhà quản lý có chất lƣợng đặc biệt • Cấp dƣới phải đƣợc lựa chọn (trình độ) • Có nguy cấp khơng kiểm sốt • Tình trạng q tải cấp dễ dẫn đến ách tắc định TỔ CHỨC VỚI TẦM QUẢN LÝ HẸP ĐẶC ĐIỂM: * Có nhiều cấp quản lý * Lƣu thơng nhanh cấp cấp dƣới * Kiểm soát chặt chẽ * Tốn (do có nhiều cấp quản lý) Nguyên tắc phân bố nhân hợp lý cấp, khâu quản lý Nguyên tắc rành mạch tổ chức: - Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chức danh, phận - Chỉ chịu trách nhiệm trƣớc cấp - Xây dựng qui trình cơng tác, chế độ trách nhiệm cụ thể, rõ ràng Nguyên tắc đảm bảo khả quản lý đƣợc máy quản lý Cấu trúc theo chiều dọc dần bị thay cấu trúc theo chiều ngang, tạo linh hoạt cao tham gia nhiều nhân viên  Các tổ chức ngày sử dụng nhiều nhóm liên chức nhân viên đồng thời làm việc quyền nhiều nhà quản lý  Phạm vi kiểm soát rộng  Phân quyền ủy thác nhiều Nâng cao vị cho nhân viên  Sự phát triển khoa học công nghệ giúp cho tổ chức hoạt động theo hình thức phân quyền trì kiểm soát trung tâm  Cắt giảm nhân  Phƣơng pháp xây dựng máy tổ chức quản lý Phƣơng pháp tƣơng tự Phƣơng pháp phân tích tổng hợp Hệ thống tổ chức máy quản lý giáo dục từ trung ƣơng đến địa phƣơng CHÍNH PHỦ BỘ GD-ĐT, CÁC VỤ CHỨC NĂNG CÁC ĐƠN VỊ SX KD CÁC VIỆN UBND TỈNH (TP) UBND HUYỆN UBND XÃ SỞ GD-ĐT, CÁC PHÒNG CHỨC NĂNG CÁC TRƢỜNG TRỰC THUỘCBỘ CÁC ĐƠN VỊ TRỰC THUỘCSỞ PHÒNG GD-ĐT CÁC CƠ SỞ THUỘC XÃ CÁC ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC CÁC TRƢỜNG THUỘC BỘ KHÁC CÁC TRƢỜNG THUỘC SỞ KHÁC Quản lý, đạo thực Hƣớng dẫn thực Phối hợp hƣớng dẫn, kiểm tra BỘ MÁY TỔ CHỨC CỦA NGÀNH GIÁO DỤC BỘ TRƢỞNG GD - ĐT VỤ KẾ HOẠCH - TÀI CHÍNH VỤ VỤ TỔ KH CHỨC CƠNG CÁNBOÄ NGHỆ VỤ H TÁC QUỐC TẾ VỤ GD DỤC MẦM NON VU GD TIỂU HỌC VỤ GD TRUNG HỌC VỤ GD CHUYÊN NGHIỆP VỤ GD DÂN TỘC VỤ VỤ Đ.H PHÁP &SAU CHẾ Đ.H VỤ GD THƢỜNG XUYÊN VỤ CÔNG TÁC H.SINH S.VIÊN CỤC VỤ CỤC KHẢO GD N.GIAO THÍ & QUỐC & KĐ CL PHỊNG CBQLGD GD VIỆN NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ TH VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM CÁC ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC KHÁC DOANH NGHIỆP THUỘC BỘ GIÁM ĐỐC SỞ GD - ĐT CÁC TRƢỜNG THPT TRUNG TÂM GDTX CÁC ĐƠN VỊ KHÁC THUỘC SỞ T.PHÒNG GD - ĐT CÁC ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC THANH VĂN CỤC TRA PHÒNG CNTT … BỘ TRƢỞNG T PHÒNG BAN VỤ TRƢỞNG T.PHÒNG BAN CN CỦA SỞ GIÁM ĐỐC SỞ GD-ĐT HT TRƢỜNG TRỰC THUỘCBỘ HT TRƢỜNG TRỰC THUỘC SỞ TRƢỞNG PHÒNG GD-ĐT HT TRƢỜNG TRỰC THUỘC PHÒNG TỔ TRƢỞNG, CHUYÊN VIÊN PHÒNG Chỉ huy Phối hợp Hƣớng dẫn chuyên môn BỘ MÁY TỔ CHỨC QUẢN LÝ TRƢỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG Cấu trúc máy quản lý bao gồm: phận, chức danh  Cơ chế vận hành máy quản lý - Xác định nguyên tắc làm việc người quản lý - Xác định chức năng, nhiệm vụ chức danh, phận - Xác định mối quan hệ phận, chức danh - Đề nội qui, qui chế, chế độ sách, lề lối làm việc   Email: tuyetmaiql@yahoo.com  Tel: 0908021959 ... biệt mục tiêu quản lý giáo dục mục tiêu giáo dục  Mục tiêu quản lý giáo dục - Mục tiêu quản lý giáo dục toàn quốc - Mục tiêu quản lý giáo dục vùng lãnh thổ - Mục tiêu quản lý nhà trƣờng  Quá... quản lý nhà trƣờng NỘI DUNG I TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC II MỤC TIÊU QUẢN LÝ III NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ IV PHƢƠNG PHÁP QUẢN LÝ V QUYẾT ĐỊNH QUẢN LÝ VI CHỨC NĂNG QUẢN LÝ VII HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC... QUỐC DÂN VIII HỆ THỐNG TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ GD Khái niệm Giáo sƣ Nguyễn Ngọc Quang đƣa định nghĩa quản lý giáo dục nhƣ sau: ? ?Quản lý giáo dục (và nói riêng, quản lý trường học) hệ thống tác động