MSCT chẩn đoán bất thường xuất phát & đường Động mạch vành TS BS NGUYEN TUAN VU ĐHYK PNT TP HCM TTYK MEDIC TP HCM Tổng quan Bất thường ĐMV có tần suất 0,17% tử thiết, 1,2% chụp mạch cản quang ca nghiên cứu bệnh ĐMV Gây biến cố tim mạch nặng nề đột tử người trẻ khỏe, hồn tồn khơng có triệu chứng đặc hiệu trước Nghiên cứu VN: Vũ Duy Tùng 2014 ( MSCT-64, 164 bn: bất thường 15,24%, bất thường xuất phát 1,82%, 13,41% cầu tim ) Võ NguyễnThành Nhân 2016 ( MSCT-640, 510 bn: bất thường 4,9%, cầu 2,4%, bất thường khác 1%) Lâm triều Phát cộng khoa Hồi sức phẫu thuật tim BVCR vữa phẫu thuật nới rộng lỗ xuất phát ĐMV phải xuất phát bất thường từ xoang Valsalva trái, bn nam 36 tuổi đau ngực ngất.( Tạp chí Thầy MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Đặc điểm hình ảnh học bất thường xuất phát & đường ĐMV Tần suất bất thường xuất phát & đường ĐMV Lợi ích hạn chế Chụp cắt lớp vi tính đa dãy ( MSCT ) chẩn đoán bất thường xuất phát đường ĐMV Vật liệu & phương pháp nghiên cứu Tất bệnh nhân có chụp động mạch vành cản quang máy MSCT 640 TTYK MEDIC từ 05/2013-05/2019 Tiêu chuẩn loại trừ: trường hợp không thấy rõ xuất phát đường hệ động mạch vành Phương tiện: máy MSCT 640 Aquilion ( Toshiba ) Vòng xoay đầu đèn 0,33 giây Cản quang tĩnh mạch Ultravist , Xenetic :1ml/kg, 35ml/giây Thu nhận liệu theo thể tích ( acquired Volume data ) Bề dầy lát cắt 0,5mm, tái tạo 0,5mm Xử lý hình ảnh: phần mềm Vitrea 6.0, Vital Images Vật liệu & phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế: hồi cứu Mẫu thuận tiện: từ 01/2016- 01/2019, n= 9572 bệnh nhân có hình ảnh chụp MSCT mạch vành đạt chất lượng, khảo sát xuất phát & đường hệ động mạch vành Xử lý thống kê theo SPSS 20: biến định lượng tuổi trình bày dạng trung bình± độ lệch chuẩn, biến định tính theo tỉ lệ phần trăm Basic Principles of Computed Tomography From Pim J de Feyter ( 2005 ) Spiral CT & MSCT From U Joseph Schoepf ( 2005 ), Kết & Bàn luận Tổng số bn nghiên cứu: 9572 Tuổi trung bình 63± 8.4, Nam / Nữ=1.8 Đa số phát tình cờ bất thường xuất phát đường ĐMV chụp MSCT mạch vành cản quang Có trường hợp ngưng tim ĐMV trái xuất phát bên xoang Valsalva phải gập góc nhiều so với ĐMC kèm theo bất thường đường bị kẹp ĐMC ĐMP Động mạch vành có xuất phát đường bất thường nhiều Nhánh mũ ( Cx ) Kiểu bất thường Cx originating fr RCA/RSV 0.16% High taking off of RCA 0.11% RCA rising from LSV 0.084% LCA rising from the RSV 0.052% RCA arising from LAD 0.021% Absent RCA 0.021% Single coronary artery fr LSV 0.01% ALCAPA 0.021% RCAPA 0.01% n 15 Tần suất 31.9% 11 23,4% 17% 10.6% 4.2% 4.2% 2.1% 4.2% 2.1% Các kiểu bất thường xuất phát& đường ĐMV trái LMCA xuất phát từ xoang Valsalva phải, gập góc với ĐMC bị kẹp đại động mạch INTRA ARTERIAL COURSE OF RCA ĐMV phải xuất phát từ xoang Valsalva trái kế bên ĐMV trái ĐMV phải bị kẹp đại động mạch ĐMV phải xuất phát từ xoang Valsalva trái ( RCA arising from LSV ) ĐMV phải xuất phát từ xoang Valsalva trái chỗ xuất phát với ĐMV trái ĐMV phải bị kẹp đại động mạch (Intra-arterial course of RCA) Nhánh mũ xuất phát từ xoang Valsalva phải chạy vòng sau ĐMC tưới máu cho thành bên sau thất trái ( Retro Aortic Course of LCx ) LCA ARISES FROM PA ( Anomalous Origin of Left Coronary Artery from Pulmonary Artery ) LCA LM PA LAD PA RCAPA Anomalous Origin of the Right Coronary Artery off The Pulmonary Artery AO RCA PA Trường hợp lâm sàng Bệnh nhân nam 50 tuổi, đau ngực đội 30 phút Điện tâm đồ XN máu ĐMV không bị hẹp MSCT LM& LAD LCX Động mạch vành không bị hẹp MSCT RCA RAMUS INTERMEDIUS Hình D tồn hệ ĐMV Cầu tim ( Myocardial Bridge ) Bất thường lỗ xuất phát& phần sau xuất phát Kết luận Bất thường xuất phát& đường ĐMV gặp, tần suất xác dân số chắn chưa xác Đa số không triệu chứng chẩn đốn bất thường quan trọng, để phòng ngừa giảm bớt đột tử ( tránh gắng sức, thuốc ức chế bêta, phẫu thuật bắc cầu…) Bất thường xuất phát từ đối bên gây biến cố tim mạch nặng gập góc ĐMV ĐMV bị kẹp đại động mạch MDCT phương pháp chẩn đốn nhanh, khơng xâm lấn, gần khơng có chống định, dựa vào kết chụp mạch vành để nghiên cứu tần suất dạng bất thường xuất phát đường ĐMV Tài liệu tham khảo 1-Jonathan D Dodd et al (2007)."Congenital Anomalies of Coronary Artery Origin in Adults: 64-MDCT Appearance" AJR:188.Feb 2007 2-Giuseppe Gatti et al "Single coronary artery anomaly and chest pain" J Cardiovasc Med 2017, 18:983-984 3-Christos Graidis et al ( 2015 )."Prevalence and characteristics of coronary artery anomalies in an adult population undergoing multidetector row computed tomography for the evaluation of coronary artery disease."BMC Cardiovascular Disorder ( 2015 ), 15:122, pp 2-10 4-Hoffman JL, Kaplan S, Liberthson RR ( 2004 )."Prevalence of congenital heart disease" Am Heart J 2004; 147:425-439 5-Stuart J Hutchison, Naeem Merchant ( 2015 )."Principles of cardiac and vascular computed tomography" Elsevier 6-Hye-Jeong Lee et al (2012)."Anomalous Origin of the Right Coronary Artery from the Left Coronary Sinus with an interarterial course: Subtypes and Clinical Importance" Radiology: Volume 262:Number1-January 2012 radiology rsna.org 7-Prashanth Panduranga, Abdulla Amour Riyami (2016 ) "Single Coronary Artery from right aortic sinus in a very elderly patient" J Saudi Heart Assoc:2016 Oct; 28(4)-260 8-Satish Prasad, Deepti Harihapura Vijayakumar ( 2017 )."Detection of Coronary Artery Anomalies Using 64 slice MDCT Angiography" International Journal of Contemporary Medicine Surgery and Radiology 2017;2(3):75-79 9-Serkan Yuksel et all ( 2013 )."The primary anomalies of coronary artery origin and course: A coronary angiographic analysis of 16,573 patients" Clin Cardiol 2013;18(2):121-123