ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN - - NGUYỄN THỊ TUYẾT HẠNH HIỆN TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN - - NGUYỄN THỊ TUYẾT HẠNH HIỆN TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY Chun ngành: TRIẾT HỌC Mã số: 60.22.03.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS TRƯƠNG VĂN CHUNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tơi cam đoan cơng trình nghiên cứu, xây dựng sở tiếp thu tài liệu công bố hướng dẫn khoa học PGS, TS Trương Văn Chung Các số liệu, tài liệu nêu luận văn trung thực, dựa tìm tịi nghiên cứu tài liệu khoa học công bố trình khảo sát thực tế, điền dã, vấn sâu, đảm bảo tính khách quan, khoa học nghiêm túc Đây cơng trình khoa học riêng cá nhân tơi chưa cơng bố Nếu có gian dối, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm TP Hồ Chí Minh, ngày 02 tháng năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh MỤC LỤC Trang PHẦN MỞ ĐẦU Chương LÝ LUẬN CHUNG VỀ CẢI ĐẠO VÀ ĐẠO TIN LÀNH Ở BÌNH THUẬN 10 1.1 QUAN NIỆM VỀ CẢI ĐẠO 10 1.1.1 Khái niệm cải đạo 10 1.1.2 Bản chất cải đạo 13 1.1.3 Các nhân tố dẫn đến tượng cải đạo 15 1.2 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ ĐẠO TIN LÀNH Ở BÌNH THUẬN 21 1.2.1 Quá trình truyền bá đạo Tin lành tỉnh Bình Thuận 21 1.2.2 Thế giới quan, lễ nghi số hệ phái đạo Tin lành Bình Thuận 28 1.2.3 Những tác động đạo Tin lành dẫn đến cải đạo 32 Kết luận chương 35 Chương QUÁ TRÌNH CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY 37 2.1 NHỮNG ĐIỀU KIỆN TÁC ĐỘNG TỚI HIỆN TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN 37 2.1.1 Giới thiệu đơi nét tỉnh Bình Thuận q trình hình thành cộng đồng người Chăm Bình Thuận 37 2.1.2 Đặc điểm kinh tế, xã hội, văn hóa biến đổi nhân tố cộng đồng người Chăm Bàlamôn Bình Thuận 46 2.1.3 Văn hóa truyền thống, tín ngưỡng, tơn giáo cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận 53 2.2 THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA HIỆN TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY 59 2.2.1 Thực trạng tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận 59 2.2.2 Nguyên nhân tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận 74 2.2.3 Những vấn đề cấp bách đặt tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận 85 2.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI HIỆN TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY 92 2.3.1 Phương hướng giải vấn đề tượng cải đạo đặt 92 2.3.2 Một số giải pháp tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamôn, nhằm tạo ổn định đời sống tôn giáo cộng đồng người Chăm Bình Thuận 99 Kết luận chương 109 KẾT LUẬN 111 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 113 PHỤ LỤC 123 PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Tơn giáo khơng hình thái ý thức xã hội mà thiết chế kiến trúc thượng tầng, có tác động sâu sắc tồn diện đến đời sống xã hội nhiều quốc gia, dân tộc Từ xuất đến nay, tôn giáo biến động phản ánh biến đổi xã hội Trong đời sống xã hội thực, tôn giáo dù lớn hay nhỏ, dù truyền thống lâu đời hay mẽ phải thay đổi hình thức nội dung Sự thay đổi q trình tất yếu Sự biến đổi tơn giáo tùy thuộc vào hoàn cảnh lịch sử, truyền thống văn hóa quốc gia, khu vực Từ nhiều thập kỷ qua, vấn đề tôn giáo diễn ngày phức tạp nhiều quốc gia giới Đời sống tôn giáo giới xu tồn cầu hóa với tất mặt tích cực tiêu cực nó, trở thành thách thức lớn tôn giáo Ở Việt Nam, tồn cầu hóa tác động đến mặt đời sống kinh tế - xã hội nói chung đến đời sống tơn giáo nói riêng Hiện nay, ảnh hưởng tồn cầu hóa đến tôn giáo Việt Nam diễn phức tạp Tình hình tơn giáo giới với biến động nhiều chiều tác động mạnh mẽ đến tình hình tơn giáo Việt Nam Việt Nam quốc gia đa tơn giáo, có tôn giáo ngoại nhập tôn giáo nội sinh Có thể kể đến tơn giáo lớn Việt Nam như: Phật giáo, Công giáo, Cao Đài, Tin lành, Hồi giáo, Hịa Hảo Trong năm qua, tơn giáo Việt Nam phát triển phong phú đa dạng làm cho tình hình tơn giáo Việt Nam có thay đổi Tôn giáo chi phối hoạt động nhiều mặt đời sống xã hội; có vai trị, vị trí định đời sống trị, văn hóa, xã hội dân tộc Các tơn giáo ViệtNam ngày tạo điều kiện để hoạt động tham gia xã hội hóa Tơn giáo có đóng góp khơng nhỏ vào nhiều lĩnh vực đời sống văn hóa – xã hội Bên cạnh tác động tích cực, tơn giáo Việt Nam ẩn chứa nhiều yếu tố khó lường Diễn biến lực thù địch, phản động lợi dụng tôn giáo chiêu chiến lược “Diễn biến hịa bình” để lơi kéo, kích động tín đồ chống phá Đảng Nhà nước ta Điển hình vụ tổ chức Tin lành Đềga cấu kết với bọn phản động FULRO hoạt động chống phá cách mạng Tây Nguyên; kiện Mường Nhé (Điện Biên) vào tháng 5/2011, bọn phản động tuyên truyền, kích động tín đồ gây trật tự ổn định vùng biên giới Tây Bắc Ngồi ra, tơn giáo Việt Nam cịn ẩn chứa yếu tố tiêu cực văn hóa - xã hội nạn bn thần, bán thánh, lợi dụng tín ngưỡng tơn giáo để đầu trục lợi Tình hình tơn giáo Việt Nam tiềm ẩn diễn biến phức tạp Chính vậy, nước ta dân tộc, tôn giáo vấn đề lớn liên quan đến sách ln Đảng Nhà nước quan tâm Đảng ta khẳng định: “Tiếp tục hồn thiện sách, pháp luật tơn giáo phù hợp với quan điểm Đảng giai đoạn đất nước; động viên tổ chức tôn giáo, chức sắc tín đồ sống tốt đời đẹp đạo, tham gia đóng góp tích cực cho cơng xây dựng bảo vệ Tổ quốc Quan tâm tạo điều kiện cho tổ chức tôn giáo sinh hoạt theo hiến chương, điều lệ tổ chức tôn giáo Nhà nước công nhận, quy định pháp luật Chủ động phòng ngừa, đấu tranh với hành vi lợi dụng tôn giáo, để chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc” [28, tr.81] Đường lối Đảng, sách Nhà nước tôn giáo đáp ứng nhu cầu thực tiễn nên nhận đồng tình chức sắc, tín đồ nhanh chóng vào đời sống đồng bào có đạo, có người Chăm nói chung cộng đồng người Chăm Bình Thuận nói riêng Bình Thuận địa phương tập trung nhiều người Chăm sinh sống với 41.000 người, theo hai tôn giáo truyền thống Bàlamôn Hồi giáo (Bàni) Cả hai tơn giáo có ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực đời sống văn hóa, xã hội, giữ vai trò chủ đạo đời sống tơn giáo, góp phần vào việc giữ gìn phát huy giá trị văn hóa đặc sắc cộng đồng người Chăm Bình Thuận Tuy nhiên, cộng đồng người Chăm Bình Thuận xuất xu hướng có phận tín đồ Bàlamơn từ bỏ tơn giáo truyền thống để gia nhập vào tơn giáo đạo Tin Lành Đạo Tin lành thu hút nhiều tín đồ từ bỏ đạo truyền thống để tham gia Bên cạnh tác động tích cực đời sống tôn giáo cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận, xuất đạo Tin lành cịn cho thấy hệ lụy làm phá vỡ tín ngưỡng tơn giáo truyền thống; làm xáo trộn đời sống kinh tế - xã hội, rạn nứt mối quan hệ gia đình, cộng đồng; tạo nên mâu thuẫn người theo đạo Tin lành người không theo đạo Tin lành cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận Hiện tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamôn Bình Thuận, gây nên nhiều bất ổn đời sống tôn giáo cộng đồng người Chăm Bình Thuận đặt nhiều vấn đề cần phải quan tâm giải công tác dân tộc tơn giáo Bình Thuận Chính vậy, tác giả chọn đề tài “Hiện tượng cải đạo cộng đồng người ChămBàlamơn Bình Thuận nay”, nhằm tìm hiểu nguyên nhân, động thực trạng tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận, đồng thời xác định vấn đề cấp bách đặt đề xuất số giải pháp mang tính định hướng tượng cải đạo, nhằm ổn định đời sống tôn giáo cộng đồng người Chăm Bình Thuận Tổng quan tình hình nghiên cứu Cho đến nay, có nhiều cơng trình nghiên cứu chuyển đổi tơn giáo; tín ngưỡng, tơn giáo cộng đồng người Chăm Bình Thuận đạo Tin lành Việt Nam Liên quan đến đề tài luận văn, kể đến số cơng trình tiêu biểu sau: Nghiên cứu chuyển đổi tôn giáo có cơng trìnhUnderstanding Religious Converson L.Rambo (1995), Yale University Press – Hiểu biết chuyển đổi tôn giáo Trong cơng trình này, tác giả nghiên cứu chuyển đổi từ tín ngưỡng đa thần sang Kitơ giáo Ngồi cịn có cơng trình liên quan như: Religious Conversion Buckser, and A Glazier, S.D.2003,Rowman & Littlefield Publishers, Maryland, USD; Psychological Explanations of Religious Socialization: Relious Conversion Falkenberg, S.2009, Eastern Kentucky University – Giải thích tâm lý xã hội hóa tơn giáo: Cải đạo Nghiên cứu tín ngưỡng, tơn giáo cộng đồng người Chăm Bình Thuận có cơng trình: Người Chăm Thuận Hải (1989), Phan Xuân Biên (chủ biên), Nxb Sở Văn hóa Thơng tin Thuận Hải Đây cơng trình nghiên cứu đời sống vật chất, tinh thần người Chăm, nêu lên số vấn đề kinh tế nông nghiệp, ngành nghề thủ công, dân số, tổ chức xã hội truyền thống, nhân gia đình, tín ngưỡng tơn giáo bước hòa nhập người Chăm đường xây dựng xã hội Xã hội chủ nghĩa Vấn đề tơn giáo người Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận – Thực trạng sách (2004) HồngMinh Đô (chủ nhiệm đề tài), tổng quan đề tài nghiên cứu khoa học cấp năm 2002 - 2003 Công trình này, tác giả trình bày thực trạng tôn giáo đồng bào người Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận dự báo xu hướng biến động tình hình tơn giáo vùng đồng bào Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận Tín ngưỡng, tơn giáo cộng động người Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận (2006), Hồng Minh Đơ (chủ biên), Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội Trong tác phẩm này, tác giả trình bày cách có hệ thống thực trạng tơn giáo, tín ngưỡng việc thực sách tôn giáo vùng đồng bào Chăm Ninh Thuận Bình Thuận Bên cạnh đó, tác giả dự báo xu hướng biến động tín ngưỡng tôn giáo đồng bào người Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận Trong đó, tác giả đề cập đến chuyển đổi từ tôn giáo truyền thống sang số tôn giáo khác Tin lành, Islam, Công giáo phận người Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận Một số vấn đề tơn giáo, tín ngưỡng đồng bào Chăm hai tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận (2007), Nguyễn Hồng Dương (chủ biên), Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội Cơng trình trình bày rõ nét tơn giáo người Chăm Ninh Thuận Bình Thuận với hai tơn giáo Bàlamơn Bàni Bên cạnh đó, tác giả nêu rõ tách hình thành Islam giáo cộng đồng người Chăm theo đạo Bàni Bình Thuận Ảnh hưởng yếu tố tộc người tới phát triển kinh tế - xã hội dân tộc Chăm Ninh Thuận Bình Thuận (2007) Ngơ Thị Chính Tạ Long, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội Cơng trình nghiên cứu góp phần làm sáng tỏ đặc thù tộc người biến đổi phát triển kinh tế - xã hội dân tộc Chăm, đặc biệt người Chăm hai tỉnh Ninh Thuận Bình Thuận Trong tác giả phân tích bốn yếu tố có ảnh hưởng đến phát triển xã hội Chăm, là: Yếu tố tộc người đến phát triển kinh tế, yếu tố tộc người tác động đến vận động biến đổi xã hội Chăm, yếu tố tôn giáo yếu tố chi phối quan hệ cộng đồng tộc người Chăm Nghiên cứu đạo Tin lành, có cơng trình tiêu biểu sau: 150 giấc ngủ bình an cầu nguyện Chúa cho ngày mạnh khỏe, công việc thuận lợi Hỏi: Xin Ông cho biết, đạo Tin lành ảnh hưởng đến thân Ơng gia đình Ơng? Đáp: Từ tin Chúa, thấy sống gia đình tơi có nhiều thay đổi Gia đình tơi vượt qua khó khăn, bế tắc Tơi sống vui vẻ, bỏ rượu, bỏ thuốc Tôi cảm ơn Chúa cứu giúp gia đình tơi Hỏi: Hiện nay, Ơng có cịn niềm tin vào vị thần theo quan niệm đạo Bàlamôn không? Đáp: Tôi tin vào tồn Chúa mà Hỏi: Ơng có dùng giáo lý Tin lành để giáo dục cháu gia đình khơng? Đáp: Tơi đọc Kinh thánh ngày, thường khuyên bảo cháu làm theo điều mà Chúa dạy Gia đình tơi sống hạnh phúc, tơi lo làm ăn, cháu ngoan ngỗn, lễ phép Hỏi: Ơng có thường tham gia hoạt động địa phương tổ chức không? Đáp: Tôi tham gia bình thường Nhưng lễ cúng làng tơi khơng tham gia, đạo Tin lành chúng tơi khơng thờ cúng Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Ơng Tác giả kính chúc Ơng gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Đổng Đắc Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 151 BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU Hôm nay, vào lúc 16 30 phút ngày 27 tháng 02 năm 2015 2, xã Đông Giang, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận Tác giả có buổi nói chuyện trực tiếp với Chú Đổng Đại Diện (sinh năm 1966) vấn đề sau đây: Hỏi: Xin Chú cho biết, Chú làm nghề gì? Đáp: Hiện tơi làm nơng Hỏi: Được biết trước Chú theo đạo Bàlamôn, xin cho biết lý mà Chú theo đạo Tin lành? Đáp: Tôi tin vào Chúa nên theo Chúa Trước đây, cịn theo đạo Bàlamơn tơi thấy có nhiều ràng buộc Đạo Bàlamôn nặng lễ nghi, cúng kính lắm! Tơi thấy đạo Tin lành đơn giản, đâu cầu nguyện được, làm nhà tự do, khơng xem ngày, khơng phải mời thầy cúng Vì vậy, tơi đến với Chúa tin Chúa Hỏi: Chú cho vài nhận xét hệ thống lễ nghi đạo Tin lành? Đáp: Tôi thấy Tin lành tốt, tốt lắm! Lễ nghi đơn giản, không rườm rà, phức tạp bên đạo Bàlamôn Tin lành không thờ cúng nhiều bên Bàlamôn Chúng tự cầu nguyện lúc nơi Mỗi sáng thức dậy cảm ơn Chúa ban cho đêm ngon giấc lại cầu nguyện cho ngày Hỏi: Chú cho biết khó khăn mà Chú gặp phải theo đạo Tin lành? Đáp: Tôi theo Chúa nên bị người làng, dòng tộc chống đối lập Một thời gian gia đình tơi sống khó khăn bị 152 người phản đối Nhưng nhờ Chúa cứu, nên vượt qua Giờ tơi thấy lúc bình an tâm hồn Hỏi: Mỗi cầu nguyện Đức Chúa Trời, Chú có tin vào cứu giúp Chúa khơng? Đáp: Tôi cầu nguyện Chúa tin Chúa ban cho sáng suốt để vượt qua khó khăn sống Hỏi: Đạo Tin lành ảnh hưởng đến thân Chú gia đình Chú? Đáp: Từ lúc đến với Chúa, tơi thấy thân thay đổi hẳn Tôi sống tốt hơn, bỏ hút thuốc uống rượu, không la mắng vợ Các ngoan, biết lời cha mẹ, lễ phép với người Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Chú Tác giả kính chúc Chú gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Đổng Đại Diện Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 153 BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU Hôm nay, vào lúc 15giờ 30 phút ngày 26 tháng 02 năm 2015, thôn 2, xã Đơng Giang, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận Tác giả có buổi nói chuyện trực tiếp với Cô Đổng Thị Anh Đào (sinh năm 1974) vấn đề sau đây: Hỏi: Xin Cô cho biết, Cơ làm nghề gì? Đáp: Hiện làm nông Hỏi: Xin Cô cho biết nguyên nhân mà Cô từ bỏ đạo Bàlamôn để theo đạo Tin lành? Đáp: Tôi tin Chúa theo Chúa Trước biết Chúa, gia đình tơi gặp nhiều khó khăn Đạo Bàlamơn cúng nhiều, khóc phải cúng Mỗi cúng phải đặt tiền lễ mời thầy, lễ cúng có giá riêng, tốn lắm! Nhất cúng đất Bên Tin lành, khơng phải cúng kính, khơng có nhiều ràng buộc bên đạo Bàlamôn Hỏi: Bản thân Cô chịu áp lực từ theo đạo Tin lành? Đáp: Tơi chịu áp lực nhiều từ người dòng tộc chức sắc làng Những người dịng tộc phản đối lắm, tơi bị lập thời gian Những người Chăm khác làng khơng thích tơi Vì họ cho tơi theo Tin lành phản bội lại dân tộc Chăm Hỏi: Cô suy nghĩ có vài người quan niệm: Theo đạo Tin lành phản bội lại ông bà tổ tiên? Đáp: Tin lành không bắt bỏ ông bà tổ tiên Chúa dạy chúng tơi phải hiếu kính với ơng bà cha mẹ Và chúng tơi thể hiếu kính với ơng bà cha mẹ họ cịn sống Cịn lúc ơng bà cha mẹ đi, tưởng nhớ, chăm sóc mồ mã đàng hồng, khơng thờ cúng Vì có cúng kính, ơng bà tổ tiên khơng hưởng Với lại 154 phải thờ cúng đời đủ Đạo Tin lành quan niệm, Chúa tổ tơng lồi người Vì vậy, chúng tơi tơn thờ Chúa tơn thờ ơng bà tổ tiển rồi, đạo Tin lành không phản bội lại ông bà tổ tiên người nghĩ Hỏi: Từ lúc đến với Tin lành, thân Cơ gia đình có thuận lợi gì? Đáp: Từ lúc tin Chúa, sống vui thấy bình an tâm hồn Tơi ln cầu nguyện Chúa gặp khó khăn, trở ngại sống Gia đình tơi đỡ khó khăn hơn, tốn nhiều khoản tiền cho lễ cúng Số tiền đó, tơi dành dụm để ni học Tơi có thêm điều kiện để quan tâm, yêu thương giúp đỡ người khác Tôi dùng giáo lý Tin lành để khuyên dạy Con ngoan và vợ chồng sống hịa thuận Hỏi: Hiện Cơ có cịn tham gia nghi lễ bên người Chăm Bàlamôn tổ chức không? Đáp: Tôi tin vào Chúa, nên từ lúc theo Chúa tơi khơng cịn tham gia lễ nghi bên đạo Bàlamôn Hỏi: Hiện niềm tin Cô Chúa nào? Đáp: Tôi đặt hết đức tin nơi Chúa, gia đình tơi có bình an ngày hơm nhờ có Chúa cứu giúp Giờ dù có khó khăn, có phong ba bão táp, không lay động Tôi tin Chúa theo Chúa Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Cơ Tác giả kính chúc Cơ gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Đổng Thị Anh Đào Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 155 BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU Hôm nay, vào lúc 16giờ 30 phút ngày 28 tháng 02 năm 2015, thôn 2, xã Đông Giang, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận Tác giả có buổi nói chuyện trực tiếp với Anh Đổng Đại Hoàng Khiêm (sinh năm 1995) vấn đề sau đây: Hỏi: Xin Anh cho biết, Anh làm nghề gì? Đáp: Hiện tơi làm nơng Hỏi: Là người Chăm Bàlamôn, xin Anh cho biết lý mà Anh theo đạo Tin lành? Đáp: Tôi tin Chúa nên theo Chúa Tôi nhận thấy đạo Tin lành phù hợp với sống tơi Vì cịn theo đạo Bàlamơn, tơi nhận thấy bị ràng buộc nhiều thứ, lễ nghi phức tạp So sánh với Tin lành, thấy Tin lành phù hợp nên theo Tin lành Hỏi: Sống cộng đồng người Chăm Bàlamơn, Anh gặp khó khăn Anh tín hữu Tin lành? Đáp: Người Chăm Bàlamơn khơng thích người Tin lành Vì vậy, tơi theo Tin lành, nhận chống đối người dòng tộc, chức sắc làng Họ buộc bỏ đạo Tin lành Bạn bè người Chăm Bàlamơn khơng thích tơi Nhưng tơi đọc Kinh thánh, tin Chúa theo Chúa Hỏi: Anh cho biết giáo lý Tin lành có ảnh hưởng đến việc rèn luyện đạo đức thân Anh? Đáp: Giáo lý Tin lành khuyên dạy người ta sống tốt Tôi cảm thấy thân tơi ngày hồn thiện Tơi khơng thuốc lá, cờ bạc, rượu chè Tơi thấy giàu tình cảm ơn, thân thiện hay giúp đỡ người 156 Hỏi: Anh có cịn tin vào vị thần theo quan niệm đạo Bàlamôn không? Đáp: Trước cịn theo đạo Bàlamơn, tơi có tin Nhưng từ lúc theo Chúa tơi khơng cịn tin vào vị thần Hiện tơi tin vị thần Chúa mà thơi Hỏi: Anh có thường xun đọc Kinh thánh tham gia buổi sinh hoạt Tin lành tổ chức không? Đáp: Tôi đọc Kinh thánh ngày sáng chủ nhật hàng tuần sinh hoạt điểm nhóm Tin lành Thỉnh thoảng tơi có tham dự lễ nhà thờ, tơi xa nhà thờ quá! Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Anh Tác giả kính chúc Anh gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Đổng Đại Hoàng Khiêm Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 157 BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU Hôm nay, vào lúc 30 phút ngày 01 tháng 03 năm 2015, Điểm sinh hoạt nhóm Tin lành thuộc xóm 3, thôn 2, xã Đông Giang, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận Tác giả có buổi nói chuyện trực tiếp với Bạn Đổng Thị Anh Thư (sinh năm 1998) vấn đề sau đây: Hỏi: Xin Bạn cho biết lý Bạn theo đạo Tin lành? Đáp: Tôi đọc Kinh thánh bên Tin lành Tôi tin Chúa nên theo đạo Tin lành Hỏi: Bản thân Bạn có gặp áp lực Bạn theo đạo Tin lành không? Đáp: Khi biết theo đạo Tin lành, người bạn tơi người Chăm khơng thích tơi, chí có vài người ghét Họ khuyên nên bỏ đạo Tin lành, tin Chúa theo Chúa Hỏi: Bạn thấy đạo Tin lành ảnh hưởng đến thân bạn nào? Đáp: Tôi đọc Kinh thánh làm theo điều Chúa dạy Tôi sống tốt, lời ông bà cha mẹ, hay phụ giúp ba mẹ cơng việc gia đình Hỏi: Đạo Bàlamơn quan niệm có nhiều vị thần tồn tại, bạn có tin vào điều khơng? Đáp: Giờ tơi khơng cịn tin tơi tin có tồn Chúa Hỏi: Bạn tham gia sinh hoạt bên đạo Tin lành nào? Đáp: Tôi cầu nguyện Chúa ngày, tối trước ngủ sáng thức dậy Sáng chủ nhật, tơi tham gia sinh hoạt nhóm Tin lành 158 Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Bạn Tác giả kính chúc Bạn gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Đổng Thị Anh Thư Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 159 BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU Hôm nay, vào lúc 10 15 phút ngày 01 tháng 03 năm 2015, Điểm sinh hoạt nhóm Tin lành thuộc xóm 3, thơn 2, xã Đơng Giang, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận Tác giả có buổi nói chuyện trực tiếp với Bạn Đổng Đặng Quốc Bảo (sinh năm 1998) vấn đề sau đây: Hỏi: Xin Bạn cho biết nguyên nhân Bạn theo đạo Tin lành? Đáp: Bản thân người Chăm Bàlamôn, nhận thấy nhiều quy định đạo Bàlamôn không phù hợp với sống tơi Trong dịng tộc tơi có nhiều ràng buộc quá! Tôi thấy Tin lành phù hợp hơn, Chúa giúp tơi gia đình tơi khỏi ràng buộc dịng tộc nên tơi tin Chúa theo Chúa Hỏi: Bản thân Bạn có gặp khó khăn Bạn theo Tin lành Đáp: Những người dịng tộc tơi hay khun tơi nên từ bỏ đạo Tin lành họ khơng thích tơi theo đạo Thậm chí, họ cấm bạn bè lứa tuổi tơi chơi với tôi, bị người xa lánh Hỏi: Bạn có thấy thân bạn có thay đổi theo Tin lành? Đáp: Trước tơi ham chơi lắm, lười làm việc Từ lúc đọc Kinh thánh làm theo lời dạy Chúa, siêng hơn, sống vui hơn, không hút thuốc bạn trang lứa Hỏi: Bạn có cịn tham gia lễ hội bên đạo Bàlamơn tổ chức không? Đáp: Trước theo Tin lành, có tham gia, từ tin Chúa, tơi khơng tham gia Hỏi: Bạn tham gia sinh hoạt bên đạo Tin lành nào? Đáp: Tôi đọc Kinh thánh, cầu nguyện Chúa tham gia sinh hoạt nhóm Tin lành vào sáng chủ nhật 160 Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Bạn Tác giả kính chúc Bạn gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Đổng Đặng Quốc Bảo Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 161 BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU Hôm nay, vào lúc 09 45 phút ngày 22 tháng 03 năm 2015 Hội thánh Tin lành – Chi hội Ma Lâm, thị trấn Ma Lâm, tỉnh Bình Thuận Tác giả có buổi nói chuyện trực tiếp Bạn Mang Khánh Sang (sinh năm 1998) vấn đề sau đây: Hỏi: Xin Bạn cho biết, lý bạn theo đạo Tin lành? Đáp: Tôi người Tin lành cho đọc Kinh thánh, từ tơi tin vào Chúa theo Chúa Nhiều người dịng tộc khun tơi từ bỏ Chúa, tơi thấy đạo Bàlamơn cịn nhiều phong tục, tập quán lạc hậu quá, không phù hợp với sống Nhưng định theo Chúa Hỏi: Bản thân Bạn có gặp trở ngại Bạn theo Tin lành? Đáp: Những bạn bè người Chăm Bàlamơn thường khơng thích chơi với tơi biết tơi theo Tin lành, chí vài người ghét Hỏi: Bạn thấy đạo Tin lành ảnh hưởng đến sống thân Bạn? Đáp: Từ biết đến Kinh thánh, thấy Kinh thánh dạy điều hay, sống làm theo lời dạy Chúa Tôi siêng lao động giúp đỡ ba mẹ, biết yêu thương người khác Tôi không hút thuốc hay uống bia rượu Hỏi: Nếu có người vận động bạn bỏ đạo Tin lành để với đạo Bàlamôn, bạn có đồng ý bỏ đạo Tin lành khơng? Đáp: Cũng có nhiều người Chăm Bàlamơn khun tơi bỏ đạo Tin lành, họ cho Tin lành khơng tốt Nhưng kiên không bỏ đạo Tin lành, tin Chúa Hỏi: Bạn tham gia sinh hoạt bên đạo Tin lành nào? 162 Đáp: Tôi cầu nguyện Chúa, đọc Kinh thánh sáng chủ nhật hàng tuần đến Hội thánh để dự lễ Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Bạn Tác giả kính chúc Bạn gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Mang Khánh Sang Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 163 BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU Hôm nay, vào lúc 10 00 phút ngày 15 tháng 03 năm 2015 Hội thánh Tin lành – Chi hội Ma Lâm, thị trấn Ma Lâm, tỉnh Bình Thuận.Tác giả có buổi nói chuyện trực tiếp với Chị Thuận Thị Diếm (sinh năm 1984) vấn đề sau đây: Hỏi: Xin Chị cho biết, Chị làm nghề gì? Đáp: Hiện làm nông Hỏi: Theo biết, Chị theo đạo Tin lành từ năm 2009, Chị cho biết Chị đến với đạo Tin lành trường hợp không? Đáp: Trước năm 2009, chưa Chúa cứu giúp Sau thời gian lập gia đình, đời sống gia đình tơi gặp nhiều khó khăn Đầu năm 2009, lần chợ, gặp người Tin lành, họ nói chuyện với tơi kể cho họ nghe sống gia đình tơi Sau đó, tơi theo Chúa tin Chúa Đến với Tin lành, tơi nhận tình thương Chúa, nhận quan tâm giúp đỡ tinh thần người Hội thánh Tôi biết ơn chúa, Chúa ban phước lành cho Hỏi: Khi theo đạo Tin lành, Chị có gặp trở ngại từ phía gia đình không? Đáp: Chồng người Cơho, ban đầu tin Chúa anh phản đối, sau khơng phản đối Hiện tại, tơi tơi tin Chúa, có chồng tơi chưa tin Chúa Hỏi: Chị tham gia sinh hoạt bên Tin lành nào? Đáp: Từ lúc tin Chúa, hàng tuần vào sáng chủ nhật, đến dự lễ Nhà thờ, thực nghi thức nghe mục sư truyền giảng Kinh thánh Mỗi tối trước ngủ sáng thức dậy, cầu nguyện Chúa ban bình an cho tơi, cho chồng tơi 164 Hỏi: Được biết trước Chị tín đồ đạo Bàlamơn, chị cịn thực hoạt động cúng kính, coi ngày, xem bói khơng? Đáp: Bây sau tin vào Chúa, từ lúc tin Chúa tơi khơng cịn thờ cúng thực lễ nghi đạo Bàlamôn Hỏi: Khi theo đạo Tin lành, Chị có thấy sống có thay đổi so với trước khơng? Đáp: Từ đến với Chúa Chúa cứu giúp, tơi thấy sống tơi có nhiều thay đổi Đời sống gia đình tơi đỡ khó khăn trước, dù vợ chồng làm việc vất vả để nuôi con, biết thương yêu nhau, biết lời giúp đỡ ba mẹ Tôi cảm ơn Chúa cho gia đình tơi có sống ngày hơm Hỏi: Chị có nhận xét Chị tiếp xúc với tín đồ Tin lành? Đáp: Người Tin lành gần gũi, họ thương yêu quan tâm đến người khác Khi sinh hoạt Hội thánh, nhận yêu thương, quan tâm, giúp đỡ người Tơi thấy ngày biết u thương người khác nhiều hơn, sống tốt Xin cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Chị Tác giả kính chúc Chị gia đình nhiều sức khỏe tràn đầy Hồng Ân Thiên chúa Trân trọng kính chào! Khách thể vấn Thuận Thị Diếm Chủ thể vấn Nguyễn Thị Tuyết Hạnh ... giáo cộng đồng người Chăm Bình Thuận 37 Chương QUÁ TRÌNH CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY 2.1 NHỮNG ĐIỀU KIỆN TÁC ĐỘNG TỚI HIỆN TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI... TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMÔN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY 59 2.2.1 Thực trạng tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamơn Bình Thuận 59 2.2.2 Nguyên nhân tượng cải. .. TƯỢNG CẢI ĐẠO TRONG CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CHĂM BÀLAMƠN Ở BÌNH THUẬN HIỆN NAY 92 2.3.1 Phương hướng giải vấn đề tượng cải đạo đặt 92 2.3.2 Một số giải pháp tượng cải đạo cộng đồng người Chăm Bàlamôn,