TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ Giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn NGUYỄN DUY TOÀN Ngành Quản lý kinh tế Giảng viên hướng dẫn: TS Trần Hồng Nguyên Viện: Kinh tế Quản lý HÀ NỘI, 2020 TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ Giải việc làm cho niên nông thơn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn NGUYỄN DUY TỒN Ngành Quản lý kinh tế Giảng viên hướng dẫn: TS Trần Hồng Nguyên Chữ ký GVHD Viện: Kinh tế Quản lý HÀ NỘI, 2020 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự – Hạnh phúc BẢN XÁC NHẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên tác giả luận văn: Nguyễn Duy Toàn Đề tài luận văn: Giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số SV: CA180044 Tác giả, người hướng dẫn khoa học hội đồng chấm luận văn xác nhận tác giả sửa chữa, bổ sung luận văn theo biên họp Hội đồng ngày 28/6/2020 với nội dung sau: - Rà sốt cách trình bày luận văn theo quy định trường (lỗi tả, trích dẫn nguồn, danh mục) Ngày 18 tháng năm 2020 Tác giả luận văn Giáo viên hướng dẫn TS Trần Hồng Nguyên Nguyễn Duy Toàn CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG TS Nguyễn Văn Nghiến ĐỀ TÀI LUẬN VĂN Giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Tác giả luận văn: Nguyễn Duy Toàn Mã số HV: CA180044 Giáo viên hướng dẫn Ký ghi rõ họ tên TS Trần Hồng Nguyên Lời cam đoan Tôi xin cam đoan luận văn cơng trình nghiên cứu khoa học, độc lập Các số liệu, tài liệu, kết nêu luận văn có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, chưa công bố nghiên cứu khác Tơi xin chịu trách nhiệm cơng trình nghiên cứu HỌC VIÊN Ký ghi rõ họ tên Nguyễn Duy Toàn Lời cảm ơn Em xin trân trọng cảm ơn sâu sắc thầy giáo, cô giáo trường đại học bách khoa hà nội giảng dạy, truyền đạt, hướng dẫn em tiếp thu kiến thức quý báu tạo điều kiện thuận lợi cho em suốt thời gian học tập, nghiên cứu trường Em xin trân trọng cảm ơn giúp đỡ tận tình thầy giáo TS Trần Hồng Nguyên cán UBND huyện, Phòng Tài nguyên & Mơi trường huyện, Phịng Lao động Thương binh & Xã hội huyện, Trung tâm Dạy nghề huyện, Huyện Đoàn Hữu Lũng nhiệt tình bảo, tạo điều kiện giúp đỡ q trình sưu tầm tài liệu, đóng góp ý kiến hỗ trợ tác giả trình hồn thiện luận văn Xin trân trọng cảm ơn! Tóm tắt nội dung luận văn Luận văn bao gồm nội dung sau: Chương 1: Cơ sở lý luận thực tiễn giải việc làm cho niên nông thôn Chương 2: Thực trạng giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2015-2019 Chương 3: Phương hướng giải pháp nhằm giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng giai đoạn 2020-2025 Học viên Ký ghi rõ họ tên Nguyễn Duy Toàn MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT iii DANH MỤC CÁC BẢNG iv MỞ ĐẦU 1.1 Lý luận chung việc làm 1.1.1 Một số khái niệm 1.1.2 Đặc điểm việc làm nông thôn 12 1.1.3 Đặc điểm lực lượng lao động niên nông thôn 14 1.2 Giải việc làm cho niên nông thôn 16 1.2.1 Khái niệm giải việc làm 16 1.2.2 Vai trò giải việc làm cho niên nông thôn phát triển kinh tế - xã hội 17 1.2.3 Nội dung hoạt động giải việc làm cho niên nông thôn 18 1.2.4 Các nhân tố tác động đến giải việc làm cho niên nông thôn 22 1.2.5 Quan điểm Đảng, sách Nhà nước giải việc làm cho niên nông thôn 23 1.3 Kinh nghiệm thực tiễn giải việc làm cho niên nông thôn số địa phương 25 1.3.1 Kinh nghiệm số địa phương 25 1.3.2 Những kinh nghiệm giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng 26 1.3.3 Kết luận 27 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN HUYỆN HỮU LŨNG GIAI ĐOẠN 2015 – 2019 28 2.1 Những đặc điểm tổng quan điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội huyện Hữu Lũng ảnh hưởng đến giải việc làm cho niên nông thôn 28 2.1.1 Điều kiện tự nhiên 28 2.1.2 Sự phát triển kinh tế - xã hội 32 2.1.3 Sự phát triển dân số, việc làm 35 2.2.1 Tình hình số lượng niên nông thôn huyện Hữu Lũng 36 2.2.2 Thanh niên nơng thơn phân theo trình độ văn hóa 36 2.2.3 Thanh niên nơng thơn phân theo trình độ chun mơn kỹ thuật 36 2.2.4 Thanh niên nông thôn ngành kinh tế 37 2.3 Thực trạng hoạt động giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng 37 2.3.1 Hoạt động hướng nghiệp, đào tạo nghề giới thiệu việc làm 37 2.3.2 Thực sách chương trình cho niên nơng thôn41 2.3.3 Phát triển sản xuất kinh doanh tạo việc làm cho niên nông thôn 42 i 2.3.4 Tình hình xuất lao động 47 2.3.5 Hoạt động Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tham gia giải việc làm cho niên .50 2.4 Kết quả, hạn chế nguyên nhân trình giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng 52 2.4.1 Những kết đạt 52 2.4.2 Những hạn chế 53 2.4.3 Nguyên nhân .54 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN NÔNG THÔN HUYỆN HỮU LŨNG GIAI ĐOẠN 2020-2025 56 3.1 Dự báo lao động, việc làm phương hướng giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng thời gian tới 56 3.2 Các định hướng giải việc làm cho niên nông thôn 60 3.2.1 Đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa nơng nghiệp, nơng thơn nhằm giải việc làm cho niên nông thôn 60 3.2.2 Phát triển kinh tế hàng hóa nơng nghiệp, nơng thơn .60 3.2.3 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực niên nông thôn 61 3.2.4 Phát huy vai trị tổ chức hệ thống trị nơng thơn, Đồn TNCS Hồ Chí Minh nịng cốt tham gia giải việc làm cho niên .61 3.2.5 Thực tốt chương trình quốc gia giải việc làm cho niên 62 3.3 Những giải pháp chủ yếu nhằm giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng 63 3.3.1 Nâng cao nhận thức tính tích cực chủ động niên huyện Hữu Lũng việc làm giải việc làm 63 3.3.2 Đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, đào tạo nghề, gắn đào tạo nghề với sử dụng lao động .63 3.3.3 Nâng cao hiệu thực sách Nhà nước giải việc làm cho niên nông thôn .65 3.3.4 Phát triển sản xuất kinh doanh nông thôn để thu hút lao động niên nông thôn 67 3.3.5 Đẩy mạnh hoạt động xuất lao động 71 3.3.6 Phối hợp tổ chức giải việc làm cho niên 72 KẾT LUẬN .74 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 76 ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CNH, HĐH : Cơng nghiệp hóa, đại hóa CNXH : Chủ nghĩa xã hội CSXH : Chính sách xã hội GDP GDTX : Thu nhập bình quân : Giáo dục thường xuyên GQVL HS, SV : Giải việc làm : Học sinh, sinh viên HTX HĐND : Hợp tác xã : Hội đồng nhân dân KT - XH LHTN : Kinh tế xã hội : Liên hiệp niên QĐ SXKD TTg THPT, THBT TNHH TNCS UBND VTMS XKLĐ : Quyết định : Sản xuất kinh doanh : Thủ tướng Chính phủ : Trung học phổ thơng, Trung học bổ túc : Trách nhiệm hữu hạn : Thanh niên cộng sản : Ủy ban nhân dân : Vệ sinh môi trường : Xuất lao động iii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng Thống kê diện tích loại đất năm 2017 30 Bảng 2 Thất nghiệp niên huyện Hữu Lũng giai đoạn 2015-2019 36 Bảng Số lượng niên định hướng nghề nghiệp 38 Bảng Số lượng niên đào tạo nghề ngắn hạn 39 Bảng Số lượng niên dạy nghề dài hạn qua năm 40 Bảng Tổng hợp chương trình vay vốn giải việc làm năm 42 Bảng Cơ cấu lao động niên có việc làm theo ngành nghề kinh tế 43 Bảng Tổng hợp số lao động niên tham gia XKLĐ qua năm 49 Bảng Dự báo dân số, quy mô tạo việc làm cho niên 58 Bảng Dự báo nhu cầu tạo việc làm địa bàn huyện 58 iv - Phối hợp với tổ chức, cá nhân hoạt động hướng nghiệp, tư vấn việc làm, đặc biệt người học tập trường nhằm hỗ trợ người học - Phối hợp với tổ chức Đồn TNCS Hồ Chí Minh, Hội LHTN hoạt động hướng nghiệp, tư vấn việc làm - Tăng cường tổ chức câu lạc hướng nghiệp, hoạt động ngoại khóa giao lưu với đơn vị có nhu cầu sử dụng lao động, giúp lao động niên nông thôn bổ sung kiến thức thực tế kỹ cần thiết * Quy hoạch hệ thống sở dạy nghề - Điều tra, khảo sát nhu cầu nhu cầu học nghề, thị trường lao động… - Tiếp tục củng cố, xếp sở dạy nghề huyện theo hướng đại, vững chắc, chất lượng có định hướng Cụ thể là: + Bổ sung nguồn lực nâng cấp Trung tâm dạy nghề huyện + Huy động nguồn lực để nâng cấp xây dựng bản, đổi trang thiết bị đồ dùng, phương tiện dạy học cho sở dạy nghề; khuyến khích động viên đội ngũ giáo viên tự làm thiết bị dạy nghề; phối hợp với sở sản xuất doanh nghiệp để sử dụng trang thiết bị công nghệ kỹ thuật dạy thực tập nghề; đưa dần công nghệ thông tin, công nghệ tự động hóa vào giảng dạy giáo viên học tập học viên - Lựa chọn nghề đào tạo có trọng tâm, trọng điểm hướng mạnh vào dạy nghề trồng trọt, chăn nuôi, thợ sửa chữa máy nơng nghiệp, thợ khí, thợ điện…phục vụ cho CNH, HĐH nơng nghiệp, nơng thơn - Đa dạng hóa ngành đào tạo, kết hợp đào tạo dạy nghề ngắn hạn với đào tạo nghề bậc cao, phục vụ cho yêu cầu chỗ chuyển dịch cấu kinh tế, đáp ứng yêu cầu cầu thị trường lao động XKLĐ * Chính sách đào tạo nghề - Củng cố hồn thiện cơng tác dạy nghề ngành truyền thống lĩnh vực nông nghiệp phát triển nông thôn đáp ứng tốt yêu cầu xã hội nâng cao đời sống người lao động nông thơn Trong đó, đặc biệt ý phát huy lợi hàng hóa “đặc sản” trồng trọt, chăn nuôi, trồng rừng nuôi trồng thủy sản…nhằm đẩy mạnh xuất hàng hóa nơng sản - Tập trung đào tạo ngành nghề phi nơng nghiệp, hình thức đào tạo chủ yếu ngắn hạn nhằm nâng cao thu nhập cho niên nông thôn với định hướng “ Ly nông, bất ly hương” - Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng lực lượng lao động có kỹ thuật, thợ lành nghề Chú trọng đào tạo ngắn hạn với tạo nguồn phát triển lâu dài 64 - Thực biện pháp, sách nâng cao chất lượng đào tạo nghề từ khâu giáo dục định hướng, đào tạo, rèn luyện kỹ nghề, tác phong kỷ luật lao động, pháp luật lao động, đào tạo ngoại ngữ, phổ cập nghề, xây dựng danh mục ngành nghề đào tạo cho niên nông thôn - Cải tiến đổi nội dung chương trình đào tạo nghề phù hợp với thực tế sản xuất Biên soạn chỉnh lý chương trình nghề: giáo trình, giảng, tài liệu tham khảo… - Tăng cường đào tạo bồi dưỡng giáo viên dạy nghề theo hướng chuẩn hóa, đảm bảo cho sở đào tạo nghề có đủ số lượng, chất lượng giáo viên theo quy định, đồng thời cập nhật tiến khoa học kỹ thuật tiên tiến công tác dạy nghề * Giới thiệu việc làm - Phối hợp với tổ chức, cá nhân, đơn vị có nhu cầu sử dụng lao động việc đào tạo tuyển dụng đáp ứng theo nhu cầu - Các quan chức cần làm tốt công tác tham mưu với quyền chủ động tìm doanh nghiệp có thuận lợi điều kiện làm việc, thu nhập, chế độ sách với người lao động, việc làm người lao động để từ phối hợp tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm cho niên nơng thơn Thơng qua hình thức giới thiệu trực tiếp việc làm cho niên nông thơn, họ có thêm điều kiện việc nắm bắt thông tin việc làm - Xây dựng Website tập hợp liệu thông tin giới thiệu việc làm nhu cầu tuyển dụng lao động để niên nông thôn thuận tiện việc liên lạc đăng ký tìm việc làm Bằng hình thức tuyên truyền, phát tờ rơi hội nghị để giới thiệu nghề đào tạo nhu cầu tuyển dụng lao động quan, doanh nghiệp… - Việc tổ chức giới thiệu việc làm cho niên nông thôn phải chuẩn bị kĩ, thông tin phải trung thực, rõ ràng, đầy đủ theo qui định pháp luật 3.3.3 Nâng cao hiệu thực sách Nhà nước giải việc làm cho niên nông thôn Quỹ quốc gia giải việc làm có vai trị tích cực việc thực chương trình phát triển KT-XH địa phương Để phát huy tốt hiệu nguồn vốn, nhằm giải việc làm cho niên nông thôn Cần tranh thủ tối đa nguồn hỗ trợ ngành cấp trên, địa phương cho chương trình xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm cho niên 65 Nâng cao hiệu quả, vai trò, trách nhiệm cấp, đặc biệt ngành lao động thương binh xã hội, tổ chức trị xã hội Ngân hàng Thường xuyên kiểm tra giám sát việc tổ chức thực hiện, kịp thời phát sai sót điều hành, đảm bảo sử dụng nguồn vốn vay có hiệu quả, mục đích Mở rộng tranh thủ tối đa chương trình vay vốn lãi suất thấp cho niên nơng thơn thơng qua tổ chức tín dụng, ngân hàng, tổ chức Đồn niên danh cho chương trình xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm địa bàn huyện Có sách phù hợp, cân nhắc nên đầu tư vào ngành có tiềm phát triển, ngành sử dụng nhiều lao động địa bàn huyện ưu đãi vay vốn để phát triển doanh nghiệp vừa nhỏ nông thôn hoạt động lĩnh vực khai thác đá, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông lâm sản, dịch vụ Phân phối sử dụng vốn hợp lý, tránh đầu tư dàn trải Đầu tư vào ngành trọng điểm để đẩy mạnh ngành nghề có tiềm phát triển, giải việc làm cho niên nông thôn Tăng nguồn vốn vay trung hạn, dài hạn hỗ trợ cho niên nơng thơn q trình tạo việc làm chuyển đổi cấu kinh tế nông thôn Cần hướng dẫn, tư vấn cho niên nông thôn cách thức đầu tư sử dụng vốn vay để việc đầu tư mang lại hiệu quả, đồng thời tăng cường giám sát việc sử dụng vốn vay thơng qua tổ chức đồn thể địa phương Tránh tình trạng sử dụng vốn vay khơng mục đích khơng có khả hồn trả Hồn thiện chế sách phù hợp với điều kiện thực tế địa phương, tạo thơng thống việc triển khai thực hiện, đơn giản thủ tục hành chính, cơng khai hóa thực vai trò quan quản lý nhà nước quan hệ với chủ thể kinh tế, giúp cho niên nơng thơn hưởng sách ưu đãi Bên cạnh đó, lao động niên nơng thơn phải huy động vốn từ nguồn vốn tự có thân, gia đình quan trọng xác định kế hoạch sử dụng phân bổ vốn vay khâu trình sản xuất cho hợp lý Tranh thủ tối đa nguồn vốn vay hỗ trợ ngân hàng với lãi suất thấp, chương trình dự án Nhà nước Khuyến khích hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đầu tư địa phương có sử dụng nhiều lao động Thường xuyên cập nhật thị trường lao động, nhu cầu 66 việc làm khả thu hút doanh nghiệp, ngành nghề sở xây dựng kế hoạch giải pháp giải việc làm hàng năm 3.3.4 Phát triển sản xuất kinh doanh nông thôn để thu hút lao động niên nông thôn * Đẩy mạnh chuyển dịch cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn Nông nghiệp, nơng thơn ngành kinh tế có vị trí quan trọng đời sống kinh tế - xã hội huyện Hữu Lũng Tồn huyện có 90% dân số sống khu vực nông thôn Để thực chuyển dịch cấu kinh tế nơng nghiệp, nơng thơn có hiệu quả, tạo hội giải việc làm cho niên nông thôn Cần tập trung thực tốt giải pháp sau: - Nông nghiệp: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất Đặc biệt coi trọng công tác phát triển giống trồng Chọn lọc, đưa nhanh loại giống trồng suất cao, chất lượng tốt phù hợp với điều kiện sinh thái vùng Thực có hiệu việc chuyển đổi cấu mùa vụ, trồng; khai thác, sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên đất đai, lao động nguồn vốn Duy trì phát triển sản xuất hàng hóa tập trung vùng na, vùng nguyên liệu thuốc lá, vùng trồng măng, muồng tăng cường biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao suất, chất lượng sản phẩm Tập trung phát triển nơng nghiệp tồn diện theo hướng sản xuất hàng hóa, gắn mục tiêu xây dựng nông thôn Thực sách khuyến nơng, hỗ trợ vốn, chuyển giao tiến khoa học kỹ thuật, xây dựng nhân rộng mơ hình sản xuất có hiệu - Chăn nuôi: Tập trung đạo ưu tiên đầu tư phát triển sản xuất, chuyển dịch cấu nông nghiệp, nông thôn theo hướng tăng tỷ trọng chăn nuôi, sản xuất hàng hóa dịch vụ sản xuất nơng nghiệp Đổi cấu, cải tạo giống, trọng chăn ni loại giống có thị trường tiêu thụ có giá trị kinh tế cao Tập trung chăn ni theo hướng sản xuất hàng hóa - Lâm nghiệp: Khai thác hiệu tiềm tài nguyên đất lâm nghiệp, đẩy mạnh phát triển kinh tế lâm nghiệp, gắn quy hoạch sản xuất với bố trí lại dân cư hợp lý Chú trọng thực chương trình trồng rừng kinh tế, nâng cao chất lượng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, phát triển mạnh việc trồng khai thác bền vững rừng sản xuất Tiếp tục đẩy mạnh thực Chương trình xây dựng nơng thơn Tập trung xây dựng hạ tầng sở thiết yếu việc huy động nguồn lực, lồng ghép chương trình, dự án để thực hỗ trợ xây dựng sở hạ tầng thiết yếu xây dựng nông thôn ưu tiên phát triển nguồn nhân lực nông thôn; phát triển giao thông nông thôn thủy lợi… 67 * Phát triển ngành nghề nông thơn Huyện Hữu Lũng có số ngành nghề truyền thống chế biến nông lâm sản…và mang nét đặc trưng, nhiều ngành nghề mang lại hiệu kinh tế cao cho người lao động, doanh nghiệp, bao tiêu sản phẩm đầu góp phần tích cực nâng cao đời sống nơng thơn có ý nghĩa lớn việc giải việc làm Để tạo điều kiện phát triển ngành nghề, nâng cao suất chất lượng, cần thực số giải pháp sau: - Phát triển tiểu thủ công nghiệp Hỗ trợ xây dựng sở hạ tầng, tạo điều kiện thuận lợi mặt sản xuất, cung cấp điện nước bảo vệ môi trường cho sở sản xuất tạo việc làm cho niên nông thôn Có hình thức tín dụng ưu đãi hỗ trợ vốn công nghệ cho ngành nghề chế biến nông lâm sản, sản xuất nước sinh hoạt nông thôn - Đẩy mạnh phát triển ngành nghề mang tính phục vụ hỗ trợ cho sản xuất công nghiệp dịch vụ như: chế biến nông, lâm sản, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ nông nghiệp… - Du nhập nghề sử dụng nhiều lao động, có thị trường tiêu thị để tạo việc làm cho niên nông thôn - Phát triển kinh tế trang trại, kinh tế gia trại - Đổi trang thiết bị cơng nghệ, bước giới hóa lao động sản xuất Hỗ trợ, tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cho ngành nghề khai thác, sản xuất vật liệu xây dựng nông thôn gạch nung không nung, đá xây dựng nhằm nâng cao suất lao động chất lượng sản phẩm - Đào tạo bồi dưỡng nâng cao lực quản lý kinh doanh cho hộ, sở sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện cho người lao động độc lập, tự chủ sản xuất kinh doanh, vững chế thị trường - Thực mơ hình liên doanh liên kết doanh nghiệp Nhà nước doanh nghiệp tư nhân để gây dựng đào tạo cho ngành nghề phát triển - Khuyến khích phát triển thành phần kinh tế, ưu tiên phát triển doanh nghiệp vừa nhỏ - Khuyến khích thành phần kinh tế đầu tư phát triển ngành thương mại dịch vụ địa bàn Tăng nhanh khối lượng hàng hố bán bn bán lẻ phục vụ cho nhu cầu sản xuất tiêu dùng nhân dân Đẩy mạnh chương trình xúc tiến thương mại, tìm thị trường cho nơng sản hàng hố nước nước để tiêu thụ sản phẩm như: na, gỗ, rừng trồng loại sản phẩm khác mà địa phương mạnh Củng cố thành lập hợp tác xã tổ hợp tác thương mại dịch vụ địa bàn để tổ chức lưu thơng hàng hố thu 68 mua nông sản cho nông dân Tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng thương mại, cải tạo nâng cấp hệ thống chợ nông thôn, chợ đầu mối, tạo sở vật chất cho phát triển thương mại Có sách khuyến khích phát triển dịch vụ tiêu dùng địa bàn bước đổi hoạt động dịch vụ tín dụng, tiền tệ bảo hiểm * Phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp Phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp vùng tập trung đông dân thị trấn, trung tâm cụm xã, vùng có nguồn ngun liệu chỗ Khuyến khích tạo môi trường thuận lợi, kêu gọi đầu tư phát triển sở hạ tầng đầu tư sản xuất, kinh doanh phát triển khu vực tập trung sản xuất công nghiệp dịch vụ, đặc biệt khu công nghiệp huyện Hữu Lũng Khai thác có hiệu tiềm lợi vùng để phát triển đa dạng hóa sản phẩm hàng hóa cơng nghiệp Phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp cần gắn với phát triển thương mại, dịch vụ bảo vệ môi trường sinh thái Duy trì phát triển sản xuất mặt hàng truyền thống sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nơng lâm sản mà huyện có lợi cạnh tranh Củng cố khuyến khích phát triển loại hình hợp tác xã tiểu thủ cơng nghiệp Thu hút quản lý, sử dụng có hiệu nguồn vốn đầu tư xây dựng Thực tập trung đầu tư vào cơng trình hạ tầng kinh tế, giao thơng, thủy lợi cơng trình, dự án phúc lợi công cộng để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội Tổ chức quản lý tốt dự án đầu tư thuộc chương trình quốc gia, dự án thuộc nguồn vốn tỉnh phân cấp cho huyện khai thác có hiệu nguồn vốn tự có địa phương, nguồn vốn đấu giá quyền sử dụng đất, nguồn vốn đóng góp dân cư vốn tài trợ quốc tế Thực nghiêm chế, sách Pháp luật đầu tư xây dựng bản, nâng cao chất lượng công trình với giá thành hợp lý Nâng cao trình độ quản lý dự án đầu tư, trình độ lực lượng cán làm công tác đầu tư xây dựng Ban hành quy chế quản lý đầu tư xây dựng bản, gắn trách nhiệm thực chức quản lý nhà nước phòng ban chuyên mơn cấp huyện với quy trình đầu tư dự án, tránh tình trạng chồng chéo Tổ chức tốt công tác phân cấp đầu tư cho xã sở số dự án có quy mô nhỏ Đổi phương pháp phân bổ, giao tiêu vốn đầu tư xây dựng thuộc nguồn vốn cấp huyện quản lý, đảm bảo tính cơng khai, dân chủ Thực nghiêm túc quy trình lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư phê duyệt tốn cơng trình, quan tâm cơng tác quản lý 69 sử dụng có hiệu cơng trình hồn thành sau đầu tư, tránh lãng phí góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa bàn Đẩy mạnh phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp yếu tố định đến chuyển dịch cấu kinh tế, cấu lao động, nâng cao chất lượng lao động Để đạt mục tiêu trên, cần thực giải pháp sau: - Đầu tư, kêu gọi đầu tư, phát triển khu công nghiệp huyện như: ưu tiên vốn ngân sách đầu tư sở hạ tầng, đơn giản hóa thủ tục hành chính…; đẩy mạnh đầu tư hạ tầng phát triển sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp phù hợp với quy hoạch, lợi địa phương nhu cầu thị trường - Phát triển ngành công nghiệp, tiểu thủ cơng nghiệp phát huy lợi tài ngun rừng nơng sản hàng hóa Khai thác tiềm đất đai, tài nguyên, lao động lợi khác để mở rộng sản xuất, thu hút lao động niên nông thôn - Đẩy mạnh phát triển nhanh ngành cơng nghiệp có lợi nguyên liệu chỗ, có thị trường ổn định có khả xuất khẩu, thu hút nhiều lao động chế biến, sản xuất mặt hàng gỗ, vật liệu xây dựng… * Tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng sản xuất nông thôn Để góp phần giải việc làm cho niên nơng thôn địa bàn huyện, cần thực số giải sau: - Thu hút quản lý sử dụng có hiệu nguồn vốn đầu tư xây dựng Thực tập trung đầu tư vào cơng trình hạ tầng kinh tế, giao thơng, thủy lợi cơng trình, dự án phúc lợi cơng cộng để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội - Tổ chức quản lý tốt dự án đầu tư thuộc chương trình mục tiêu quốc gia, dự án thuộc nguồn vốn tỉnh phân cấp cho huyện khai thác có hiệu nguồn vốn tự có địa phương - Thực nghiêm chế, sách pháp luật đầu tư xây dựng bản, nâng cao chất lượng cơng trình Nâng cao trình độ quản lý dự án đầu tư, trình độ, lực cán làm công tác đầu tư xây dựng - Quan tâm đầu tư phát triển sở hạ tầng, nâng cấp hệ thống đường giao thơng giao thơng vận tải, bưu viễn thơng, khoa học kĩ thuật, cung ứng vật tư, điện nước… - Quy hoạch, tổ chức lại mạng lưới, đầu mối trung tâm nông thôn, tạo điều kiện để nơng dân, có niên có mơi trường giao lưu, trao đổi hàng hóa 70 - Quy hoạch phát triển đồng thị trường đầu đầu vào hàng hóa Chú trọng khâu chế biến, sản xuất, phân phối, lưu thông Quản lý tốt thị trường giá cả, đảm bảo cho thị trường ổn định, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh - Thực đồng hóa giải pháp đẩy nhanh tốc độ phát triển du lịch, hoàn thiện quy hoạch khu du lịch trọng điểm, tiếp tục thu hút nguồn vốn để đầu tư sở hạ tầng du lịch, đẩy mạnh công tác quảng bá khu du lịch tâm linh như: Đền Bắc Lệ, Đền Quan Giám Sát, Đền Chầu Lục, Đền Suối Ngang, Đền Phú Vị… 3.3.5 Đẩy mạnh hoạt động xuất lao động Xuất lao động xác định công tác mũi nhọn vấn đề giải việc làm, xóa đói giảm nghèo phát triển kinh tế - xã hội huyện Trong năm tới để thực mục tiêu bước tăng quy mô xuất lao động, cần thực giải pháp sau: - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng Chỉ Thị số 41-CT/TW ngày 22/9/1998 Bộ Chính trị xuất lao động chuyên gia làm việc có thời hạn nước ngoài; Nghị định số 81/2003/NĐ-CP ngày 17/7/2003 Chính phủ quy định chi tiết thi hành Bộ Luật Lao động người lao động Việt Nam làm việc nước văn hướng dẫn xuất lao động phương tiện thông tin đại chúng tổ chức đoàn thể - Mở rộng liên doanh, liên kết với doanh nghiệp xuất lao động - Hỗ trợ kinh phí đào tạo, giáo dục định hướng cho niên nông thôn tham gia XKLĐ, đặc biệt đối tượng thuộc diện gia đình sách, thương binh, liệt sỹ - Tạo điều kiện cho niên nông thôn tham gia XKLĐ vay vốn hỗ trợ lãi suất ưu đãi để học nghề, tạo việc làm XKLĐ - Trong năm qua, hoạt động XKLĐ địa bàn huyện chủ yếu khai thác thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Malaysia, số lao động đưa XKLĐ chưa nhiều (tính từ năm 2015 đến năm 2019 đưa 387 người lao động nước ngồi) Do đó, thời gian tới, huyện cần phải củng cố nâng cao thị phần thị trường XKLĐ có đồng thời phải mở rộng thị trường khu vực Trung Đông, Châu Âu - Đầu tư sở vật chất trang thiết bị dạy nghề có đủ điều kiện đào tạo nguồn lao động đảm bảo chất lượng đáp ứng yêu cầu thị trường Xây dựng hoàn thiện chương trình đào tạo nghề cho niên nơng thơn phù hợp với nguồn lao động địa phương để nhanh chóng đào tạo nguồn lao động có trình độ 71 văn hóa cao, tay nghề chắc, ý thức tổ chức kỷ luật tốt đáp ứng yêu cầu ngày cao phía sử dụng lao động - Coi trọng nâng cao chất lượng công tác tra, kiểm tra góp phần quan trọng cơng tác quản lý nhà nước XKLĐ, hạn chế vi phạm đơn vị có nhu cầu XKLĐ, ngăn ngừa hành vi lừa đảo tổ chức, cá nhân xã hội - Đối với người lao động nước, đào tạo lại nhận vào làm việc doanh nghiệp để phát huy tay nghề kinh nghiệm Đây nguồn nhân lực phục vụ tốt cho trình CNH, HĐH địa phương 3.3.6 Phối hợp tổ chức giải việc làm cho niên * Đối với cấp Ủy đảng Xây dựng đường lối chiến lược phát triển KT-XH, đặc biệt chiến lược giải việc làm cách đắn, khoa học, phù hợp với thực tiễn địa phương - Tuyên truyền sâu rộng làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức cấp, ngành, tổ chức xã hội nhân dân chủ trương, sách phát triển KT-XH, khuyến khích thành phần kinh tế, tổ chức xã hội, mội người lao động tự tạo việc làm cho cho xã hội - Cụ thể hóa đường lối Nghị Đảng thành sách, giải pháp cụ thể tạo nhiều việc làm sở khai thác có hiệu tiềm sẵn có địa phương - Lãnh đạo, đạo tổ chức trị xã hội, đặc biệt Đồn TNCS Hồ Chí Minh tích cực vận động đồn viên niên nơng thôn thi đua giúp đỡ lẫn phát triển sản xuất, tạo nhiều việc làm cho niên Đưa vấn đề giải việc làm cho người lao động, đặc biệt niên nông thôn nhiệm vụ trị Đảng * Đối với cấp Chính quyền - Xây dựng chiến lược giải việc làm đến năm 2020 Thể chế hóa đường lối nghị Đảng thành sách, giải pháp cụ thể để tạo nhiều việc làm cho niên, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh - Tiếp tục đầu tư nâng cấp sở, máy móc trang thiết bị dạy nghề Thực chế độ ưu đãi cho đối tượng lao động, đặc biệt lao động niên nông thôn vùng sâu, vùng xa - Hoàn thiện nội dung chương trình, cấu ngành nghề đào tạo trường nghề, trung tâm dạy nghề huyện 72 - Tăng cường quản lý Nhà nước sách liên quan đến việc làm, đảm bảo hoạt động: tư vấn, hỗ trợ, đào tạo, sản xuất kinh doanh…được thơng thống * Đối với tổ chức Đồn TNCS Hồ Chí Minh - Tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng cán đoàn viên, niên chủ trương Đảng, sách pháp luật Nhà nước phát triển kinh tế xã hội nông thôn Đặc biệt Nghị số 26-NQ/TW Ban Chấp hành Trung ương Đảng vấn đề nông dân - nông nghiệp - nông thôn; Nghị số 25-NQ/TW tăng cường lãnh đạo Đảng công tác niên thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước - Xây dựng chương trình hành động cụ thể giúp đỡ cho niên nông thôn việc học nghề, vay vốn tạo việc làm, tự tạo việc làm, tìm việc làm… - Làm tốt cơng tác tham mưu cho Đảng, quyền địa phương việc làm giải việc làm cho niên - Đoàn niên phối hợp tham gia với Nhà nước bổ sung, hồn thiện sách liên quan đến việc làm cho niên, sách đào tạo nghề cho niên, sách đưa niên XKLĐ, phát triển doanh nghiệp vừa nhỏ… - Đoàn niên trực tiếp tham gia quản lý thực chương trình, dự án thuộc chương trình mục tiêu quốc gia xóa đói giảm nghèo việc làm, chương trình đào tạo nghề, XKLĐ, cho niên nông thôn… - Phối hợp với nguồn lực địa phương để hỗ trợ cho niên học nghề, vay vốn giải việc làm, tự tạo việc làm, tìm việc làm khu công nghiệp, khu chế xuất… 73 KẾT LUẬN Giải việc làm cho lao động nông thôn vấn đề quan trọng địa phương, tiền đề quan trọng để sử dụng có hiệu nguồn lực, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế đảm bảo an sinh xã hội Việc làm vấn đề giải việc làm cho người lao động nhiệm vụ quan trọng toàn Đảng toàn dân, cấp ngành hệ thống trị Trong năm qua Đảng, Nhà nước ta có nhiều chủ trương, sách giải pháp để giải việc làm cho lao động xã hội, có ưu tiên đặc biệt tạo việc làm cho lao động nơng thơn thơng qua chương trình, dự án phát triển kinh tế xã hội chương trình, dự án giải việc làm Thanh niên lực lượng xã hội to lớn, đầu phong trào giải phóng dân tộc, xây dựng bảo vệ Tổ quốc Trong nghiệp đổi mới, phát triển kinh tế thị trường, đẩy mạnh CNH, HĐH hội nhập, niên có vai trị quan trọng, phận đóng góp to lớn vào tăng trưởng phát triển kinh tế - xã hội Vì vậy, việc làm giải việc làm cho niên nông thôn mối quan tâm hàng đầu niên toàn xã hội Việc làm yếu tố đặc biệt quan trọng việc xóa đói, giảm nghèo tiến xã hội Huyện Hữu Lũng huyện trung du miền núi, kinh tế chủ yếu sản xuất nông nghiệp, mật độ dân số cao tỉnh, tài nguyên có hạn, tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm cịn cao Vì vậy, giải việc làm cho niên nông thôn mối quan tâm hàng đầu Đảng bộ, quyền nhân dân huyện Nhận thức rõ vị trí, vai trị giải việc làm, năm qua, Huyện ủy, Hội đồng nhân dân huyện, Uỷ ban nhân dân huyện, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc đoàn thể nhân dân huyện có nhiều chủ trương, giải pháp để giải việc làm cho niên nông thôn địa bàn huyện Những kết đạt phát triển KT – XH lĩnh vực tạo việc làm cho nhân dân lao động, có niên nông thôn, làm cho tỷ lệ thất nghiệp thiếu việc làm giảm xuống, bước đáp ứng yêu cầu thị trường lao động Tuy nhiên, giải việc làm cho niên nơng thơn cịn bộc lộ nhiều hạn chế: tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm cao, đặc biệt khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa; Số lượng lao động chưa qua đào tạo lớn, chất lượng lao động thấp, trình chuyển dịch cấu lao động chưa đồng đều, sách giải việc làm cịn thiếu đồng bộ… Để phát huy mạnh tiềm huyện gắn với giải việc làm cho niên, cần sử dụng có hiệu nguồn lực lao động, áp dụng đồng 74 giải pháp, việc thực sách tăng trưởng kinh tế tạo việc làm để niên nông thơn thực nịng cốt việc tham gia áp dụng kỹ thuật, đưa giống trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, thích ứng với thị trường, góp phần nâng cao suất nơng nghiệp, suất lao động Để nâng cao hiệu giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, cần tập trung thực tốt số giải pháp sau: Nâng cao nhận thức tính tích cực chủ động niên huyện Hữu Lũng việc làm giải việc làm; Đẩy mạnh công tác hướng nghiệp, đào tạo nghề, gắn đào tạo nghề với sử dụng lao động, quy hoạch hệ thống sở dạy nghề, xây dựng sách đào tạo nghề giới thiệu việc làm; Nâng cao hiệu thực sách Nhà nước giải việc làm cho niên; Phát triển sản xuất kinh doanh nông thôn để thu hút lao động niên, đẩy mạnh chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn, phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ngành nghề nông thôn, đầu tư kết cấu hạ tầng sản xuất nơng thơn gắn với tiêu chí xây dựng nông thôn mới; Đẩy mạnh hoạt động xuất lao động; Tăng cường phối hợp tổ chức giải việc làm cho niên Những giải pháp có giá trị ứng dụng, ý nghĩa thực tiễn trước mắt lâu dài cho vấn đề giải việc làm niên nông thôn huyện Hữu Lũng, góp phần thúc đẩy phát triển KT - XH cách bền vững Mặc dù cố gắng tìm tịi nghiên cứu lý luận thực tiễn việc làm giải việc làm cho niên nơng thơn để hồn thành luận văn, luận văn khơng tránh khỏi thiếu sót hạn chế, mong nhận tham gia góp ý thầy cô giảng viên bạn đọc để luận văn hoàn thiện 75 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Chính trị (1998), Chỉ Thị số 41-CT/TW ngày 22/9/1998 xuất lao động chuyên gia làm việc có thời hạn nước ngồi Bộ Lao động, Thương binh Xã hội (1991), Luận khoa học cho sách giải việc làm nước ta chuyển sang kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, Đề tài cấp Nhà nước Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (2009), Thơng tư số 54/2009/TTBNNPTNT Phạm Đức Chính (2005), Thị trường lao động, sở lý luận thực tiễn Việt Nam, Nhà xuất Chính trị Quốc gia, Hà Nội An Đình Doanh (2006), Việc làm niên nông thôn - thực trạng giải pháp, Tạp chí Nơng thơn mới, (172), trang 2-3, 6 Nguyễn Hữu Dung (2005), Thị trường lao động định hướng nghề nghiệp cho niên, Nhà xuất Lao động - Xã hội, Hà Nội Nguyễn Hữu Dũng, Trần Hữu Trung (1997), Về Chính sách giải việc làm Việt Nam, Nhà xuất Chính trị Quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (1993), Nghị số 04-NQ/HNTW công tác 10 11 12 13 14 15 niên thời kỳ mới, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nhà xuất Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nhà xuất Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2008), Nghị số 25-NQ/TW tăng cường lãnh đạo Đảng công tác niên thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, đại hóa, Hà Nội Đảng huyện Hữu Lũng (2015), Văn kiện trình Đại hội Đại biểu Đảng tỉnh lần thứ XXIII, Lưu hành nội Đinh Đăng Định (Chủ biên) (2004), Một số vấn đề lao động, việc làm đời sống người lao động Việt Nam nay, Nhà xuất Lao động, Hà Nội Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Hữu Lũng (2015), Báo cáo Tổng kết cơng tác Đồn phong trào TTN năm 2015, Hữu Lũng Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Hữu Lũng (2016), Báo cáo Tổng kết cơng tác Đồn phong trào TTN năm 2016, Hữu Lũng 76 16 Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Hữu Lũng (2017), Báo cáo Tổng kết cơng tác Đồn phong trào TTN năm 2017, Hữu Lũng 17 Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Hữu Lũng (2017), Báo cáo trị BCH Huyện đồn khố XXII trình Đại hội đại biểu Đồn TNCS Hồ Chí Minh huyện Hữu Lũng lần thứ XXIII, nhiệm kỳ 2017 2022, Hữu Lũng 18 Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Hữu Lũng (2018), Báo cáo Tổng kết công tác Đoàn phong trào TTN năm 2018, Hữu Lũng 19 Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Hữu Lũng (2019), Báo cáo Tổng kết cơng tác Đồn phong trào TTN năm 2019 Hữu Lũng 20 Nguyễn Hoàng Hiệp (2006), Việc làm cho niên tiến trình cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước, Tạp chí Lao động Xã hội, (292), Tr1113 21 Hồ Chí Minh (1996), Tồn tập, Tập (1945-1946), Nhà xuất Chính trị 22 23 24 25 quốc gia, Hà Nội Hồ Chí Minh (1996), Tồn tập, Tập 10 (1945 - 1946), Nhà xuất Chính trị Quốc gia, Hà Nội Trần Đình Hoan (1991), Sử dụng nguồn lao động giải việc làm Việt Nam, Nhà xuất Sự thật, Hà Nội Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1994), Bộ Luật Lao động, Nhà xuất Chính trị quốc gia, Hà Nội Chu Tiến Quang (2001), Việc làm nông thôn Thực trạng giải pháp, Nhà xuất Nông nghiệp 26 Chu Tiến Quang (Chủ biên) (2005), Huy động sử dụng nguồn lực phát triển kinh tế nông thôn thực trạng giải pháp, Nhà xuất Chính trị Quốc gia, Hà Nội 27 Thủ tướng Chính phủ (2005), Chỉ thị số 06/2005/CT-TTg ngày 21/3/2005 phát huy vai trò niên phát triển kinh tế xã hội 28 Thủ tướng Chính phủ (2008), Quyết định số 103/2008/QĐ-TTg ngày 21/7/2008 phê duyệt Đề án Hỗ trợ niên học nghề tạo việc làm giai đoạn 2008 - 2015 29 Thủ tướng Chính phủ (2009), Quyết định số 1956/2009/TTg ngày 27 tháng 11 năm 2009 phê duyệt Đề án Dạy nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 77 30 Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (2015), Hoạt động Đồn tham gia phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn nay, Nhà xuất Thanh niên, Hà Nội 31 Ủy ban nhân dân huyện Hữu Lũng (2019), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội huyện Hữu Lũng giai đoạn 2015-2019, Hữu Lũng 32 Uỷ ban nhân dân huyện Hữu Lũng (2019), Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm giai đoạn 2020- 2025, Hữu Lũng 33 Uỷ ban Quốc gia niên Việt Nam (2003), Cơ sở lý luận thực tiễn Chiến lược phát triển niên, Nhà xuất Thanh niên, Hà Nội 78 ... làm cho niên nông thôn Hai là: Đánh giá thực trạng giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn Ba là: Đề xuất giải pháp giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng. .. tiễn giải việc làm cho niên nông thôn Chương 2: Thực trạng giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2015-2019 Chương 3: Phương hướng giải pháp nhằm giải việc làm cho. .. tiễn giải việc làm cho niên nông thôn Chương 2: Thực trạng giải việc làm cho niên nông thôn huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2015-2019 Chương 3: Phương hướng giải pháp nhằm giải việc làm cho