ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ĐỖ ĐÌNH DƢƠNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN IA GRAI TỈNH GIA LAI TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 834 04 10 Đà Nẵng - Năm 2021 Cơng trình đƣợc hồn thành TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Nguyễn Hồng Cử Phản biện 1: GS.TS VÕ XUÂN TIẾN Phản biện 2: PGS.TS NGUYỄN THẾ TRÀM Luận văn đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Quản lý kinh tế họp trƣờng Đại học kinh tế, Đại học Đà nẵng vào ngày 27 tháng 3năm 2021 Có thể tìm hiểu Luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thƣ viện trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Bảo hiểm xã hội trụ cột hệ thống an sinh xã hội (ASXH) Sự vững hệ thống ASXH quốc gia đƣợc phản ánh qua sách BHXH quốc gia Trong hoạt động BHXH huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai, công tác quản lý thu BHXH đƣợc trọng Tuy nhiên, thực tiễn, quản lý thu BHXH cịn nhiều bất cập Để góp phần nhận rõ đƣợc hạn chế nguyên nhân nó, xác định biện pháp hoàn thiện quản lý thu BHXH BHXH huyện, chọn đề tài: “Quản lý thu Bảo hiểm xã hội Bảo hiểm xã hội huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai ” làm đề tài luận văn thạc sỹ Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2.1 Mục tiêu nghiên cứu tổng quát Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thu BHXH BHXH huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai, định ƣu điểm, hạn chế, nguyên nhân hạn chế đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý thu BHXH địa bàn thời gian tới 2.1 Mục tiêu cụ thể: - Hê thống hoá số vấn đề lý luận quản lý thu BHXH địa bàn huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai - Phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc quản lý thu BHXH địa bàn huyện Ia Grai, rõ kết đạt đƣợc, hạn chế nguyên nhân hạn chế - Đề xuất giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý thu BHXH địa bàn huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu vấn đề lý luận thực tiễn quản lý thu BHXH BHXH huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai 3.2 Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Nghiên cứu hoạt động quản lý thu BHXH BHXH huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai - Phạm vi thời gian: Nghiên cứu thực trạng quản lý thu BHXH BHXH huyện Ia Grai giai đoạn năm 2016 - 2019; giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý thu BHXH đƣợc đề xuất có ý nghĩa đến 2025 Phƣơng pháp nghiên cứu 4.1 Phương pháp thu thập liệu - Phƣơng pháp thu thập liệu thứ cấp: số liệu đƣợc công bố Niên giám thống kê, tổng kết BHXH huyện - Phƣơng pháp thu thập liệu sơ cấp: Đƣợc thu thập thông qua phiếu khảo sát tập hợp ý kiến đánh giá ngƣời tham gia BHXH, chuyên viên quản lý thu BHXH 4.2 Phương pháp phân tích - Phƣơng pháp thống kê, mơ tả, phƣơng pháp phân tích, tổng hợp; phƣơng pháp so sánh Tổng quan tài liệu nghiên cứu Trong trình nghiên cứu, luận văn tham khảo số tài liệu sau: - GS.TS Phan Huy Đƣờng (2015) Quản lý nhà nước kinh tế, NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội - Nguyễn Văn Định (2012) Giáo trình bảo hiểm, Trƣờng Đại học kinh tế quốc dân; NXB Đại học kinh tế quốc dân - Phạm Thị Định (2011) chủ biên; Giáo trình Kinh tế bảo hiểm, NXH: Đại học kinh tế quốc dân - Hoàng Mạnh Cừ, Đoàn Thị Thu Hƣơng chủ biên (2011): Giáo trình Bảo hiểm xã hội, Học viện Tài chính; NXB Tài Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục danh mục tài liệu tham khảo luận văn đƣợc kết cấu thành 03 chƣơng, bao gồm: Chƣơng I: Cơ sở lý luận quản lý thu BHXH Chƣơng II: Thực trạng công tác quản lý thu BHXH BHXH huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai Chƣơng III: Giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý thu BHXH BHXH huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai CHƢƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1 KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÕ CỦA QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm bảo hiểm xã hội a Khái niệm bảo hiểm xã hội BHXH phương pháp chuyển giao rủi ro thực thông qua việc tạo lập quỹ tài BHXH, nhằm đảm bảo thay bù đắp phần thu nhập NLĐ họ bị giảm thu nhập ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tàn tật, thất nghiệp, hết tuổi lao động chết b Đặc điểm BHXH - BHXH đƣợc hình thành sở quan hệ lao động, bên tham gia đƣợc hƣởng BHXH - BHXH trụ cột quan trọng hệ thống an sinh xã hội - BHXH hoạt động dịch vụ công, mang tính xã hội cao lấy hiệu xã hội làm mục tiêu hoạt động 1.1.2 Khái niệm, vai trò quản lý thu BHXH a Khái niệm thu BHXH quản lý thu BHXH “quản lý thu BHXH trình tác động quan BHXH tổ chức, cá nhân có liên quan đến thu BHXH theo quy trình từ xác định đối tượng thu, mức thu, phương thức thu, lập kế hoạch thu đến tổ chức thực kế hoạch kiểm tra đánh giá việc thực thu nhằm đạt mục tiêu thu đúng, thu đủ, thu kịp thời tiền thu BHXH đối tượng tham gia BHXH vào Quỹ BHXH nhằm đáp ứng nguồn kinh phí chi trả chế độ BHXH nguyên tắc có đóng, có hưởng” b Đặc điểm quản lý thu bảo hiểm xã hội - Thu BHXH nguồn thu định kỳ - Đối tƣợng thu tiền nên dễ xảy sai phạm, vi phạm đạo đức trục lợi cho cá nhân, lạm dụng quỹ vốn tiền thu BHXH - Số đối tƣợng phải thu lớn gia tăng theo thời gian c Vai trò quản lý thu BHXH Thứ nhất, định hƣớng cho hoạt động hệ thống BHXH, tạo thống hoạt động thu BHXH có ảnh hƣởng định đến hiệu hoạt động hệ thống BHXH Thứ hai, điều tiết hoạt động hệ thống BHXH, đảm bảo hoạt động thu BHXH bền vững, hiệu BHXH trụ cột Thứ ba, kiểm tra, đánh giá hoạt động thu BHXH Thứ tư, quản lý thu BHXH sở để đảm bảo nguồn thu, sở đảm bảo nguồn chi BHXH 1.2 NỘI DUNG CỦA QUẢN LÝ THU BHXH 1.2.1 Tuyên truyền chế độ, sách, pháp luật BHXH - Mục đích làm cho ngƣời lao động hiểu rõ sách BHXH - Nội dung công tác tuyên truyền chế độ, sách pháp luật BHXH gồm chủ trƣơng, sách Đảng, pháp luật Nhà nƣớc BHXH; lợi ích ngƣời tham gia BHXH Tiêu chí đánh giá: (1) Số lần tuyên truyền, số lƣợng báo, băng rơn, áp phích, đối thoại BHXH; (2) Sự phù hợp, tính đa dạng, phong phú, hấp dẫn nội dung, hình thức tuyên truyền; (3) Số lƣợt ngƣời tham gia hoạt động tuyên truyền 1.2.2 Lập dự toán thu BHXH Dự toán thu BHXH bảng tổng hợp số thu dự kiến BHXH thời kỳ định Lập dự toán thu việc xác định tiêu dự toán thu BHXH xây dựng biện pháp thực Quy trình lập dự tốn thu BHXH: - Xác định đối tƣợng thu BHXH - Xác định mức đóng BHXH: - Về phƣơng thức thu BHXH: - Cấp sổ, thẻ BHXH Tiêu chí đánh giá: (1) Lập dự tốn thu BHXH có tuân thủ quy định thời gian; (2) Việc lập dự tốn thu BHXH có đảm bảo tính khách quan, trung thực, đối tƣợng; (3) Tính kịp thời trong điều chỉnh số đối tƣợng thu số thu phù hợp với thực tiễn (4) Công tác quản lý đối tƣợng tham gia BHXH có đƣợc thực qui định; (5) Kết công tác cấp sổ, thẻ BHXH 1.2.3 Tổ chức thực thu BHXH a Tổ chức máy thực thu BHXH - Xây dựng quản lý sở liệu liên quan đến ngƣời lao động tham gia BHXH - Xây dựng kế hoạch hƣớng dẫn, theo phân cấp quản lý toán số tiền thu BHXH BHXH huyện theo định kỳ BHXH cấp thành phố tổ chức thu BHXH đơn vị SDLĐ đóng địa bàn Bảo hiểm xã hội huyện: Tổ chức, hƣớng dẫn thực thu BHXH; cấp sổ BHXH ngƣời sử dụng lao động ngƣời lao động theo phân cấp quản lý b Quản lý hoạt động thu BHXH - Thu quy định, thu đầy đủ đảm bảo công chức viên chức thực nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định Để đảm bảo nguyên tắc này, cán thu phải nắm rõ nguồn thu BHXH, đối tƣợng thu, mức thu, tức phải thực tốt công tác dự tốn thu BHXH - BHXH huyện có trách nhiệm: Điều tra, lập danh sách đơn vị sử dụng lao động thuộc đối tƣợng tham gia bảo BHXH địa bàn; thông báo, hƣớng dẫn đơn vị kịp thời đăng ký tham gia BHXH, đóng đầy đủ BHXH cho NLĐ theo quy định Luật BHXH Tiêu chí đánh giá: (1) Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu BHXH: đƣợc tính theo cơng thức: (2) Tỉ lệ nợ đọng BHXH: (3) Tốc độ tăng số lƣợng đối tƣợng tham gia BHXH: (4) Công tác tổ chức thu BHXH có đƣợc thực tốt, quy trình: 1.2.4 Quyết toán thu BHXH - Nguyên tắc thống nhất: - Nguyên tắc đầy đủ: - Nguyên tắc cân đối: - Nguyên tắc trung thực, xác: - Nguyên tắc thƣờng niên: - Nguyên tắc công khai minh bạch: - Nguyên tắc hạn định Tiêu chí đánh giá: (1) Quyết tốn có đảm bảo tính kịp thời; (2) Cơng tác tốn thu BHXH có đảm ngun tắc; (3) Tính xác số liệu tốn so với dự tốn; (4) Quyết tốn thu BHXH có đảm bảo tính công khai, minh bạch 1.2.5 Thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật quản lý thu BHXH Công tác kiểm tra, tra chức thiết yếu thiếu đƣợc công tác quản lý BHXH quản lý thu nói riêng (Quản lý = Quyết định + Tổ chức thực + Kiểm tra) Nội dung kiểm tra quản lý thu bảo BHXH, bao gồm: nguồn hình thành quỹ bảo hiểm xã hội; đối tƣợng tham gia bảo hiểm xã hội theo quy định pháp luật; trích tiền lƣơng, tiền cơng tháng NLĐ phần trích đơn vị đóng bảo hiểm xã hội cho NLĐ thông qua chuyển khoản vào hệ thống Ngân hàng Kho bạc; toán chế độ ngắn hạn cho NLĐ đơn vị; kiểm tra, đối chiếu công nợ BHXH thực tính lãi, phạt tiền vi phạm pháp luật BHXH đóng BHXH NSDLĐ Tùy thuộc vào mục đích, yêu cầu, nội dung thời gian kiểm tra để có loại hình kiểm tra cho phù hợp Theo thời gian có loại hình thƣờng xuyên hay định kỳ; kiểm tra trƣớc, kiểm tra sau, kiểm tra đột xuất Sau có kết luận tra, kiểm tra, quan BHXH cấp phải theo dõi, đôn đốc thực kết luận tra, kiểm tra tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật BHXH Tiêu chí đánh giá: (1) Tính thƣờng xuyên tra, kiểm tra biểu số lƣợng tổ chức tra; (2) Các tra, kiểm tra có thực theo qui định; (3) Tính cơng khai, nghiêm túc công tác tra, kiểm tra; (4) Xử lý vi phạm pháp luật BHXH có đƣợc xử lý kịp thời, mức 1.3 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ THU BHXH 1.3.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội địa phƣơng - Tốc độ phát triển tăng trƣởng kinh tế - Trình độ dân trí tăng lên, nhận thức ngƣời dân đƣợc nâng cao, họ ý thức rủi ro nhƣ tầm quan trọng bảo vệ sức khỏe, chăm lo cho sống mình, từ tự giác, chủ động tham gia BHXH 1.3.2 Cơ chế, sách, pháp luật BHXH - Hệ thống văn Luật BHXH đƣợc ban hành đầy đủ, kịp thời, đồng tạo điều kiện thuận lợi cho cơng tác quản lý thu BHXH - Cơ chế, sách BHXH đƣợc xây dựng đắn, phù hợp sở để đảm bảo lợi ích quan BHXH 1.3.3 Tổ chức máy QL thu BHXH lực cán - Sự phối hợp hoạt động quan QLNN - Trình độ, lực cán quản lý thu BHXH Tỷ lệ đơn vị S gia BHXH bắ (3=1/2) (%) Nguồn: BHXH huyện Ia Grai + Tỷ lệ NLĐ tham gia BHXH bắt buộc diện bắt buộc phải tham gia BHXH bắt buộc đạt bình quân năm 14 gần khoảng 75% Nhƣ tỷ lệ đơn vị ngƣời lao động chƣa tham gia BHXH bắt buộc cịn cao Bảng 2.13: Tình hình NLĐ tham gia BHXH huyện Ia Grai giai đoạn 2016 – 2019 S - Quản lý mức thu BHXH phương thức thu BHXH BHXH huyện Ia Grai hồ sơ đơn vị ngƣời tham gia để xác định đối tƣợng, tiền lƣơng, mức đóng, số tiền phải đóng BHXH ngƣời tham gia đơn vị theo phƣơng thức đóng đơn vị, ngƣời tham gia 2.2.3 Thực trạng công tác tổ chức thu BHXH Lập giao kế hoạch thu BHXH BHXH huyện Ia Grai vào danh sách lao động, quỹ lƣơng trích nộp BHXH đơn vị SDLĐ đối tƣợng tham gia BHXH BHXH huyện quản lý, thực kiểm tra, đối chiếu, tổng hợp lập 02 kế hoạch thu BHXH năm sau (theo mẫu số K01TS) 01 lƣu BHXH huyện, 01 gửi BHXH tỉnh trƣớc ngày 05/09 15 Quản lý nguồn thu BHXH Việc quản lý nguồn thu BHXH địa bàn huyện Ia Grai năm qua đƣợc đảm bảo theo quy định Quy trình thu nộp BHXH đƣợc thực nghiêm ngặt Quản lý tiền thu BHXH - Theo quy định, tiền thu BHXH không đƣợc sử dụng để chi cho việc gì; Khơng đƣợc áp dụng hình thức gán thu bù chi tiền BHXH đơn vị - BHXH huyện Ia Grai chuyển tiền thu BHXH tài khoản chuyên thu BHXH tỉnh Gia Lai có số dƣ phát sinh tài khoản chuyên thu BHXH từ 150 triệu đồng trở lên Riêng tháng cuối năm chuyển toàn số tiền thu BHXH huyện Ia Grai BHXH tỉnh trƣớc 24 ngày 31/12 Quản lý nợ tiền đóng BHXH - Đơn đốc xử lý nợ đọng BHXH - Tổng hợp báo cáo UBND huyện, quan quản lý Nhà nƣớc lao động huyện kiểm tra, lập biên - Khởi kiện đơn vị nợ đọng kéo dài - Kết công tác quản lý thu BHXH: + Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu BHXH: BHXH Ia Grai ln hồn thành hồn thành vƣợt mức kế hoạch thu.Qua số liệu thống kê bảng cho thấy, giai đoạn từ năm 2016 - 2019, kết thu BHXH huyện Ia Grai ln hồn thành vƣợt mức kế hoạch thu cấp giao, cụ thể: Trong giai đoạn từ 2016 - 2019, BHXH huyện Ia Grai thực tốt công tác thu BHXH bắt buộc, đảm bảo tiến độ hoàn thành vƣợt mức kế hoạch BHXH tỉnh giao, góp phần đảm bảo quyền lợi cho hàng ngàn NLĐ địa bàn huyện, đảm bảo chủ động 16 cho việc chi trả chế độ BHXH cho NLĐ góp phần giảm bớt gánh nặng cho Ngân sách nhà nƣớc, góp phần đảm bảo cơng tác an sinh cho nhân dân địa bàn huyện Tuy nhiên, số ngƣời tham gia BHXH tự nguyện có tăng nhƣng mức tăng chậm Hiện đạt chƣa đến 1% ngƣời lao động không tham gia BHXH bắt buộc tham gia BHXH tự nguyện, số cách xa so với mục tiêu chung huyện đạt khoảng 10% + Tỷ lệ đơn vị nợ đọng trốn đóng BHXH: Bảng 2.15: Tình hình đơn vị SDLĐ nợ đọng trốn đóng BHXH huyện Ia Grai giai đoạn 2016 - 2019 STT Nguồn: BHXH huyện Ia Grai Số liệu thực tế cho thấy số đơn vị bắt buộc phải tham gia BHXH địa bàn huyện chƣa tham gia BHXH lớn, tới 59 đơn vị, chiếm 26,48% 17 + Tỷ lệ số tiền thu nợ đọng BHXH: Bảng 2.16: Tình hình thu nợ đọng BHXH huyện Ia Grai giai đoạn 2016 - 2019 TT Tổng số tiề BHXH tron Tổng số t đọng BHX kỳ Tổng số t thu kỳ Tỷ kỳ (4 Tỷ kỳ (5 Nguồn: BHXH huyện Ia Grai Qua số liệu thống kê bảng, ta thấy: dù tỷ lệ nợ BHXH không nhiều song BHXH huyện Ia Grai cần tăng cƣờng biện pháp quản lý thu có đơn đốc thu, đặc biệt đơn vị DNNQD để tiếp tục nâng cao hiệu cơng tác thu BHXH Qua khảo sát thấy công tác thu BHXH huyện Ia Grai có điểm bình qn đƣợc đánh giá mức 2,42 tốt Số ý kiến đánh giá mức không hợp lý chiếm tỷ lệ thấp Kết khảo sát 200 ngƣời lao động tham gia BHXH địa bàn huyện Ia Grai công tác tổ chức thu BHXH đạt 2,23 điểm Công tác tổ chức thu BHXH tồn thực tế 18 nhiều đơn vị nộp BHXH chậm, chƣa thời gian quy định, quan BHXH phải đôn đốc nhiều lần 2.2.4 Thực trạng toán thu BHXH - Kết thực cơng tác tốn thu BHXH: Số tiền thu BHXH tiêu kế hoạch giao đƣợc thực đảm bảo qua năm, tỷ lệ nợ gần nhƣ không đáng kể Tỷ lệ nợ đọng dƣới ngƣỡng cho phép BHXH Việt Nam (1,6%) Đánh giá kết cơng tác tốn thu BHXH thơng qua khảo sát có điểm bình qn đạt 2,38, có tới từ 90-96% đánh giá mức hợp lý hợp lý Đối với ngƣời tham gia BHXH, điểm đánh giá bình quân cho nội dung đạt 1,96 điểm, điểm đánh giá cho tiêu chí số liệu tốn thu đƣợc cơng bố thời gian đạt 1,77 điểm 2.2.5 Thực trạng công tác tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật quản lý thu BHXH Trong giai đoạn 2016-2019, quan tra huyện Ia Grai tiến hành 80 tra, kiểm tra, tra liên ngành chuyên ngành Quá trình thực tra, kiểm tra đƣợc thực quy định pháp luật, nghiêm túc quy trình Các thanh, kiểm tra chủ yếu tập trung chủ yếu vào nội dung công tác thu nhƣ: Hợp đồng lao động, bảng lƣơng, bảng toán thuế, mức đóng, trích thu nộp, cơng tác quản lý đối tƣợng đơn vị SDLĐ; phối hợp với Đoàn tra liên ngành huyện (thành phần gồm có: Thanh tra huyện – trƣởng đồn, Cơng an huyện, Phòng LĐTBXH, Thuế, LĐLĐ huyện quan liên quan) để thanh, kiểm tra liên ngành nhiều đơn vị SDLĐ Qua công tác kiểm tra kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh 19 thiếu sót đơn vị việc thực pháp luật lao động pháp luật BHXH nhƣ: công tác lập danh sách ngƣời lao động tham gia BHXH đơn vị SDLĐ đƣợc kiểm tra chƣa tốt, chƣa cập nhật kịp thời; Ngồi cịn số bất cập cơng tác phối hợp liên ngành là: cơng tác phối hợp với Đồn tra liên ngành huyện chƣa cao Điểm bình qn thơng qua khảo sát nội dung đạt 2,15 điểm, tức mức tốt Khảo sát 200 ngƣời lao động tham gia BHXH địa bàn huyện Ia Grai công tác tra, kiểm tra BHXH huyện Ia Grai, kết có điểm bình qn ngƣời tham gia BHXH đánh giá nội dung 2,48 điểm, tức đạt mức tốt 2.3 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH CỦA BHXH HUYỆN IA GRAI 2.3.1 Về ƣu điểm - Về công tác tuyên truyền chế độ, sách, pháp luật BHXH: góp phần nâng cao nhận thức cấp, ngành, địa phƣơng nhân dân chủ trƣơng, sách BHXH, BHYT - Về cơng tác lập dự tốn thu BHXH: ln bám sát vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội thực tế địa phƣơng, số lƣợng đơn vị, doanh nghiệp, đối tƣợng thu BHXH số thu BHXH Công tác quản lý đối tƣợng tham gia BHXH qua năm đạt đƣợc nhiều kết tốt số lƣợng chất lƣợng Công tác quản lý thu BHXH đƣợc sử dụng máy tính nên hiệu quả, xác, khoa học giúp tiết kiệm thời gian nhân lực - Về công tác tổ chức thu BHXH: Số thu BHXH tăng qua năm, công tác quản lý số tiền thu, số nợ đƣợc theo dõi, giám sát chặt chẽ, thƣờng xuyên Công tác thu BHXH đƣợc thực theo 20 quy trình BHXH Việt Nam quy định nên đảm bảo thu đúng, thu đủ tuân thủ pháp luật - Về công tác tốn thu BHXH: ln đƣợc thực thƣờng xuyên Sổ sách, hồ sơ, chứng từ thu BHXH đầy đủ xác - Về cơng tác tra, kiểm tra, xử lý vi phạm: đƣợc trọng, phát xử lý triệt để vụ việc nợ đọng, trốn đóng BHXH đơn vị đặc biệt doanh nghiệp 2.3.2 Hạn chế - Về cơng tác tun truyền chế độ, sách, pháp luật BHXH: công tác tuyên truyền chƣa đƣợc thực cách thƣờng xuyên, liên tục Nội dung tuyên truyền chƣa phù hợp cịn hạn chế rào cản ngơn ngữ - Về cơng tác lập dự tốn thu BHXH: Cơng tác lập dự tốn thu BHXH cịn bị động Q trình lập dự tốn phải điều chỉnh nhiều Cơng tác quản lý đối tƣợng chƣa thực nghiêm túc - Về cơng tác tổ chức thu BHXH: cịn bộc lộ nhiều hạn chế dẫn đến việc chấp hành quy định Luật BHXH số đơn vị sử dụng lao động cịn chƣa nghiêm - Về cơng tác toán thu BHXH: triển khai thẩm định số liệu, tốn thu BHXH cịn chậm so với quy định - Về công tác tra, kiểm tra, xử lý vi phạm: chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu thực tiễn Tình trạng nợ đọng BHXH số đơn vị, doanh nghiệp kéo dài chƣa có chế tài đủ mạnh 2.3.3 Nguyên nhân hạn chế a Nguyên nhân khách quan - Luật pháp, sách BHXH chƣa hồn thiện thƣờng xun thay đổi - Trình độ dân trí cịn hạn 21 - Mức độ phát triển kinh tế xã hội địa bàn thấp b Nguyên nhân chủ quan - BHXH cấp huyện chƣa có kế hoạch, chiến lƣợc cụ thể để phát triển đối tƣợng tham gia BHXH - Đội ngũ viên chức có chất lƣợng chƣa đồng đều, chƣa đƣợc đào tạo chuyên sâu nên việc lập dự tốn tốn thu - Cơng tác giảm sát thu BHXH chƣa hiệu KẾT LUẬN CHƢƠNG CHƢƠNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU BHXH TẠI BHXH HUYỆN IA GRAI, TỈNH GIA LAI 3.1 CĂN CỨ CỦA CÁC GIẢI PHÁP 3.1.1 Các dự báo thay đổi môi trƣờng quản lý thu Bảo hiểm xã hội tƣơng lai - Thay đổi pháp luật, có pháp luật BHXH - Các sách BHXH: Các sách BHXH ngày đƣợc bố sung, hoàn thiện áp dụng rộng rãi cho nhiều đối tƣợng - Trình độ dân trí tăng lên làm thay đổi nhận thức ngƣời dân tầm quan trọng, ý nghĩa việc tham gia BHXH - Hội nhập quốc tế ngày sâu rộng đẫn đến hình thành nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngồi, nhiều hình thức liên doanh, liên kết BHXH cần phát triển để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế 3.1.2 Cơ sở pháp lý để đề xuất giải pháp - Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 điều chỉnh, sửa đổi Luật BHXH - Nghị số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 Ban Chấp 22 hành Trung ƣơng cải cách sách Bảo hiểm xã hội - Căn Kế hoạch số 93-Ctr/HU ngày 09/10/2018 Huyện ủy Ia Grai thực Nghị số 28/NQ-TW ngày 23/5/2018 Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng khóa XII cải cách sách BHXH - Quy hoạch phát triển KT-XH huyện Ia Grai đến 2025 3.1.3 Định hƣớng hồn thiện cơng tác quản lý thu BHXH - Bảo hiểm xã hội trụ cột hệ thống ASXH - Từng bƣớc mở rộng vững diện bao phủ bảo hiểm xã hội, hƣớng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân Mục tiêu quản lý thu BHXH BHXH huyện là: + Thay đổi chất cơng tác tun truyền, vận động + Hồn thành chƣơng trình quản lý đối tƣợng thu + Nâng cao chất lƣợng cơng tác dự tốn thu BHXH + Hoàn thiện khâu tổ chức thu BHXH + Tăng cƣờng kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm + Xây dựng chế phối hợp chặt chẽ, hiệu với quan, ban ngành, đoàn thể có liên quan đến cơng tác thu BHXH 3.2 GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH TẠI BHXH HUYỆN IA GRAI, TỈNH GIA LAI 3.2.1 Đổi mới, nâng cao hiệu công tác tuyên truyền chế độ, sách, pháp luật BHXH - Đổi nội dung, hình thức, phƣơng pháp tuyên truyền - Tăng cƣờng nguồn lực cho công tác tuyên truyền: - Phối hợp chặt chẽ với quan đơn vị hoạt động tuyên truyền: - Tổ chức tốt công tác tƣ vấn chế độ sách BHXH 23 3.2.2 Hồn thiện cơng tác lập dự tốn thu BHXH - Tăng cƣờng khả dự báo, tích cực mở rộng đối tƣợng thu BHXH để tăng nguồn thu, BHXH tự nguyện - Tăng cƣờng hoàn thiện quy trình lập dự tốn thu BHXH, đổi kê - khai, chủ động bám sát diễn biến tình hình phát triển - Tăng cƣờng nghiệp vụ chuyên môn cho cán - Nâng cao chất lƣợng dự toán thu BHXH, BHXH - Hồn thiện cơng tác cấp sổ thẻ BHXH áp dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý 3.2.3 Hồn thiện cơng tác tổ chức thực thu BHXH - Tiếp tục hoàn thiện hệ thống sổ sách biểu mẫu quản - Xây dựng quy trình thu BHXH phù hợp 3.2.4 Hồn thiện cơng tác toán thu BHXH - Chú trọng đào tạo, bồi dƣỡng nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ cho cán chuyên quản thu BHXH đơn vị - Đổi phƣơng thức toán, phải thực thời gian quy định, theo tháng tránh tình trạng để dồn vào cuối năm - Phải thƣờng xuyên đánh giá tổ chức tự kiểm tra nội bộ, kiểm tra chéo phận nghiệp vụ 3.2.5 Tăng cƣờng công tác kiểm tra, tra xử lý vi phạm lĩnh vực BHXH - BHXH cần tham mƣu, đề xuất cấp có thẩm quyền phân cấp cơng tác tra, kiểm tra cho BHXH cấp huyện; định kỳ tổ chức - Tăng cƣờng đợt thanh, kiểm tra đột xuất việc thu, nộp BHXH đơn vị SDLĐ địa bàn - Xử lý nghiêm túc, kịp thời vi phạm BHXH - Thƣờng xuyên bồi dƣỡng, hƣớng dẫn nâng cao nghiệp vụ 24 tra, kiểm tra có chun mơn giỏi 3.2.6 Các giải pháp khác a Nâng cao trình độ, lực chuyên mơn phẩm chất trị cho đội ngũ cán bộ: b Đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành c Phối hợp chặt chẽ với quan, ban ngành đoàn thể KẾT LUẬN CHƢƠNG KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ Kiến nghị với Chính phủ, ngành liên quan - Cụ thể hóa Hệ thống văn đạo, hƣớng dẫn thực sách BHXH dƣới Luật - Chỉ đạo Bộ, ngành có liên quan để tăng cƣờng cơng tác quản lý Nhà nƣớc BHXH địa phƣơng - Sửa đổi, cụ thể hóa quy định công tác tra, kiểm tra - Nghiên cứu điều chỉnh chế quản lý thu - chi quỹ BHXH Kiến nghị BHXH Việt Nam BHXH tỉnh Gia Lai - Sớm triển khai sử dụng Thẻ BHXH điện tử - Bổ sung nhân đủ số lƣợng chất lƣợng để thực nhiệm vụ đƣợc giao - Đề nghị BHXH Việt Nam tiếp tục kiện tồn, sửa đổi, bổ sung quy trình thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ - BNN, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT; quy trình hƣớng dẫn thực chế độ sách BHXH phù hợp với tình hình thực tế ... Gia Lai CHƢƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1 KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÕ CỦA QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm bảo hiểm xã hội a Khái niệm bảo hiểm xã hội. .. CHƢƠNG THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN IA GRAI, TỈNH GIA LAI 2.1 ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA HUYỆN IA GRAI CĨ ẢNH HƢỞNG ĐẾN CƠNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH 2.1.1 Đặc điểm... huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai 3.2 Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Nghiên cứu hoạt động quản lý thu BHXH BHXH huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai - Phạm vi thời gian: Nghiên cứu thực trạng quản lý thu