BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -   LÊ THỊ THANH HUYỀN VAI TRÒ CỦA GIA ĐÌNH TRONG HOẠT ĐỘNG PHỊNG CHỐNG CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH DỤC NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT KHĨA 29 Niên khóa: 2004 – 2008 Ngƣời hƣớng dẫn: Nguyễn Huỳnh Bảo Khánh Thạc sĩ Luật học TP.HCM – Năm 2008 Mục lục **0** LỜI NÓI ĐẦU DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CHƢƠNG 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH DỤC NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN VÀ HOẠT ĐỘNG PHÒNG CHỐNG CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH DỤC NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN 1.1 Các tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên theo quy định Bộ luật hình hành 1.2 Hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên 1.2.1 Các chủ thể phòng chống 1.2.1.1 Đảng cộng sản Việt Nam 1.2.1.2 Cơ quan quyền lực Nhà nước 10 1.2.1.3 Cơ quan hành pháp 12 1.2.1.4 Các quan tư pháp 13 1.2.1.5 Các chủ thể khác 17 1.2.2 Các biện pháp phòng chống 19 1.2.2.1 Biện pháp kinh tế 20 1.2.2.2 Biện pháp văn hóa, giáo dục, xã hội 21 1.2.2.3 Biện pháp tổ chức quản lý xã hội 23 1.2.2.4 Biện pháp tăng cường hiệu quan bảo vệ pháp luật 24 1.2.2.5 Biện pháp hoàn thiện pháp luật 25 CHƢƠNG 2: VAI TRỊ CỦA GIA ĐÌNH TRONG HOẠT ĐỘNG PHỊNG CHỐNG CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH DỤC NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN – THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP 28 2.1 Khái quát chung gia đình 28 2.1.1 Khái niệm gia đình 28 2.1.2 Các chức gia đình 31 2.1.2.1 Chức tái sản xuất người 31 2.1.2.2 Chức kinh tế 33 2.1.2.3 Chức giáo dục 34 2.1.2.4 Chức thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, tình cảm thành viên gia đình 37 2.2 Tình hình tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên năm gần vai trò gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên 38 2.2.1 Tình hình tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên năm gần 38 2.2.2 Hậu tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên ý nghĩa việc nghiên cứu vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên 42 2.2.2.1 Hậu tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên 42 2.2.2.2 Ý nghĩa việc nghiên cứu vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên 44 2.2.3 Vai trò gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên 45 2.2.3.1 Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên trước tội phạm xảy 45 2.2.3.2 Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên sau tội phạm xảy 49 2.3 Thực trạng vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên thời gian qua 52 2.3.1 Những kết đạt việc phát huy vai trị gia đình 53 2.3.2 Những mặt hạn chế 56 2.4 Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên giai đoạn 71 2.4.1 Giải pháp từ phía Nhà nước 72 2.4.2 Giải pháp phạm vi gia đình 78 KẾT LUẬN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO LỜI NÓI ĐẦU Tính cấp thiết đề tài: Sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh dạy “Vì lợi ích mười năm phải trồng cây, lợi ích trăm năm phải trồng người” Thấm nhuần lời dạy chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng Nhà nước ta ln dành quan tâm sâu sắc đến hệ trẻ Việt Nam có thiếu niên coi nghiệp cao quý, trách nhiệm to lớn tương lai dân tộc đất nước Việt Nam quốc gia khu vực, quốc gia thứ hai giới phê chuẩn công ước Liên Hiệp Quốc quyền trẻ em Sau phê chuẩn Công ước, Việt Nam ban hành nhiều văn nhằm bảo vệ trẻ em nói chung người chưa thành niên nói riêng Tuy nhiên, trước tác động sâu sắc, mạnh mẽ mặt trái kinh tế thị trường bất cập, thiếu sót cơng tác bảo vệ người chưa thành niên mà thời gian gần đây, tình trạng xâm phạm tình dục người chưa thành niên vấn đề đáng báo động Các hành vi xâm phạm tình dục khơng xâm hại đến phát triển bình thường mặt thể chất tinh thần người chưa thành niên mà ảnh hưởng đến tương lai tồn vong dân tộc Trong trình phát triển kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đời sống nhân dân cải thiện, đất nước bước tiến lên cách vững hội nhập vào khu vực giới với uy tín ngày nâng cao Cùng với phát triển đất nước, gia đình Việt Nam ngày khẳng định vị trí, vai trị việc phịng chống tội phạm nói chung phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên nói riêng Việc phát huy vai trò tiền đề quan trọng gia đình hoạt động đấu tranh phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: mặt đảm bảo cho phát triển bình thường mặt thể chất tinh thần người chưa thành niên, đảm bảo cho em sống mơi trường lành mạnh an tồn bảo vệ giá trị đạo đức tốt đẹp dân tộc, góp phần vào phát triển nguồn nhân lực tương lai đất nước, vững mạnh dân tộc Với ý nghĩa trên, tác giả định chọn đề tài “Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên” làm khóa luận tốt nghiệp cho Mục đích khóa luận: Mục đích khóa luận nêu bật vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên, đánh giá, phân tích thực trạng vai trị gia đình giai đoạn từ đề xuất số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, vai trò gia đình hoạt động phịng chống tội Tình hình nghiên cứu: Xâm phạm tình dục người chưa thành niên vấn đề nóng bỏng thu hút quan tâm tồn xã hội Vì vậy, nay, có nhiều cơng trình nghiên cứu nhiều tác giả đấu tranh phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hệ thống chủ thể phịng ngừa tội phạm xâm phạm tình dục người chưa thành niên nước ta như: Luận văn cao học luật: Vai trò chủ thể việc phòng ngừa tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên tỉnh phía Nam Việt Nam Th.s Nguyễn Huỳnh Bảo Khánh, Nỗi đau thời đại tác giả Lê Thị Q, Phịng chống bn bán mại dâm trẻ em Vũ Ngọc Bình… Tuy nhiên, chưa có cơng trình nghiên cứu gia đình với tư cách chủ thể phòng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên Tiếp thu cơng trình nghiên cứu với kiến thức cịn hạn hẹp, chưa có kinh nghiệm việc nghiên cứu khoa học khả giới hạn, tác giả khóa luận tập trung nghiên cứu tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hoạt động đấu tranh phòng chống có gia đình với tư cách chủ thể phịng chống từ nêu bật vai trị gia đình hoạt động đấu tranh phịng chống tội Trên sở đó, nêu lên thực trạng vai trị gia đình số giải pháp nhằm nâng cao vai trò gia đình để đấu tranh có hiệu với nhóm tội Phạm vi nghiên cứu: Khóa luận tập trung nghiên cứu nội dung sau: - Khái quát chung tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hoạt động phòng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên - Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên – Thực trạng số giải pháp Phƣơng pháp nghiên cứu: Khóa luận nghiên cứu dựa sở lý luận chủ nghĩa Mác- Lênin người, gia đình tội phạm, dựa đường lối, chủ trương, sách Đảng Nhà nước ta cơng tác đấu tranh phịng chống tội phạm nói chung tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên nói riêng Khóa luận sử dụng phương pháp thống kê, so sánh, phân tích, tổng hợp, đánh giá vấn đề liên quan đến hoạt động phòng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên Đồng thời, phân tích làm sáng tỏ vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hai khía cạnh trước sau tội phạm xảy ra, sở đó, nêu lên thực trạng số giải pháp nhằm nâng cao vai trò gia đình Điểm ý nghĩa đề tài: Trên sở sách Đảng Nhà nước, khóa luận phân tích vai trị phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên gia đình Hiện nay, tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên gia tăng diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến hệ tương lai đất nước nòi giống dân tộc Vì vậy, mà việc đấu tranh phịng chống u cầu khách quan Nội dung khóa luận cung cấp nhìn đầy đủ gia đình với tư cách chủ thể quan trọng phòng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên Kết nghiên cứu khóa luận giúp cho chủ thể phịng chống tội phạm nhận thức vai trò tiền đề quan trọng gia đình, từ nâng cao hiệu phịng chống tội phạm Bên cạnh đó, khóa luận cịn tài liệu tham khảo cho người quan tâm đến đề tài Bố cục khóa luận: Khóa luận gồm: - Lời nói đầu: - Danh mục từ viết tắt - Chương 1: Khái quát chung tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hoạt động phòng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên - Chương 2: Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên – Thực trạng số giải pháp - Kết luận - Danh mục tài liệu tham khảo * Khóa luận thực với giúp đỡ tận tình Nguyễn Huỳnh Bảo Khánh, với nỗ lực, cố gắng thân tác động viên bạn bè gia đình Trong trình nghiên cứu đề tài, tác giả gặp nhiều khó khăn việc tìm hiểu thực tế, thiếu kinh nghiệm nghiên cứu khoa học Do đó, nội dung khóa luận chắn khơng tránh khỏi thiếu sót định, kính mong nhận dẫn đóng góp ý kiến quý thầy quan tâm đến khóa luận để khóa luận hồn chỉnh Trân trọng LÊ THỊ THANH HUYỀN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BLHS : Bộ luật hình BLTTHS : Bộ luật tố tụng hình HĐND : Hội đồng nhân dân NCTN : Người chưa thành niên TAND : Tòa án nhân dân TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh UBND : Ủy ban nhân dân VKSND : Viện kiểm sát nhân dân XPTDNCTN : Xâm phạm tình dục người chưa thành niên CHƢƠNG KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH DỤC NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN VÀ HOẠT ĐỘNG PHỊNG CHỐNG CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH DỤC NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN 1.1 Các tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên theo quy định BLHS hành: Theo quy định BLHS Việt Nam 1999 hành vi XPTDNCTN quy định hai chương khác Cụ thể: Chương XII BLHS Việt Nam 1999 tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm Bao gồm tội cụ thể: tội hiếp dâm (khoản điều 111), tội hiếp dâm trẻ em (điều 112), tội cưỡng dâm (khoản điều 113), tội cưỡng dâm trẻ em (điều 114), tội giao cấu với trẻ em (điều 115), tội dâm ô trẻ em (điều 116) Chương XIX BLHS Việt Nam 1999: tội xâm phạm an tồn cơng cộng, trật tự công cộng, bao gồm tội mua dâm người chưa thành niên (điều 256) Pháp luật hình cơng cụ sắc bén hữu hiệu góp phần tích cực vào việc bảo vệ NCTN trước hành vi xâm phạm tình dục thơng qua việc quy định điều luật cụ thể sau: Tội hiếp dâm (khoản điều 111 BLHS Việt Nam 1999): Điều 111 BLHS Việt Nam 1999 quy định: “ Người dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực lợi dụng tình trạng khơng thể tự vệ nạn nhân thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái ý muốn họ, bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm … Phạm tội hiếp dâm người chưa thành niên từ đủ 16 đến 18 tuổi, bị phạt tù từ năm năm đến mười năm” Hiếp dâm hành vi người dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực lợi dụng tình trạng khơng thể tự vệ nạn nhân dùng thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn họ [36-tr.178] Đối với nạn nhân mà nghiên cứu người từ đủ 16 đến 18 tuổi 10 dàng thực tội ác Còn nhiều trường hợp khác đời sống vật chất phần lớn gia đình người bị hại cịn q khó khăn, thiếu thốn nên kẻ phạm tội dùng thủ đoạn vật chất để dụ dỗ em cho quan hệ tình dục có ngàn lẻ xoài, cam, vài viên kẹo mà lại gây hậu thật khó lường Đây thực trạng đau lịng vùng nơng thơn mà nguyên nhân từ nghèo đói Trong thời gian vừa qua xảy thực trạng số vụ mua dâm NCTN diễn ngày nhiều, có nhiều đường dây tổ chức từ năm 2007 đến bị phát xử lý vụ mua dâm trẻ em Bình Định Kẻ phạm tội lợi dụng em gái ham chơi để dụ dỗ cách tiếp cận, rủ rê em bán dâm lợi dụng hoàn cảnh gia đình em khó khăn để mua dâm trường hợp Trịnh Thị Mỹ Lạc (làm nghề mua ve chai) chủ động mời mọc niên xóm (xã Mỹ Khánh, Châu Thành, Trà Vinh) mua bán dâm với 5.000 đồng [29] Rõ ràng tình trạng đời sống vật chất chưa đảm bảo, em dễ trở thành nạn nhân tội xâm phạm tình dục sống gia đình sung túc, có điều kiện người lớn quan tâm, chăm sóc Điều khiến tất phải suy ngẫm trách nhiệm gia đình, bậc làm cha làm mẹ giai đoạn Trong việc thực đề án Chính phủ, Bộ, ban ngành bảo vệ trẻ em nói chung NCTN nói riêng trước hành vi xâm phạm tình dục QĐ số 138/1998/QĐ- TTg ngày 31.07.1998,QĐ số 19/2004/QĐ- TTg ngày 12.02.2004 Thủ tướng Chính phủ, đề án “Ngăn chặn giải tình trạng trẻ em bị xâm phạm tình dục giai đoạn 2004 – 2010” Bộ Lao động, Thương binh Xã hội, đề án địa phương cụ thể …thì vai trị gia đình chưa phát huy hiệu Do phần lớn gia đình cha mẹ phải làm việc suốt ngày nên tổ chức, ban ngành triển khai phổ biến đề án gia đình khơng có thời gian hội họp phổ biến kinh nghiệm bảo vệ Chính vậy, đa số vụ xâm hại xảy thời gian lâu gia đình trình báo Do vậy, kết giám định khơng cịn xác dẫn đến khâu xử lý việc khó khăn theo 73 2.4 Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa thành niên giai đoạn nay: Bảo vệ NCTN ngày trở nên cấp thiết tính chất đặc biệt nó, bảo đảm cho em không bị xâm hại nhằm tạo điều kiện cho em sống môi trường lành mạnh, an toàn Tương lai NCTN tương lai dân tộc, trước hết gắn với vai trị trách nhiệm gia đình Nếu gia đình khơng làm tốt vai trị hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục khơng thể nói đến việc chăm sóc, bảo vệ NCTN Vì thế, giai đoạn nay, việc nâng cao vai trò trách nhiệm gia đình khơng cịn vấn đề riêng gia đình, cặp vợ chồng mà phải xem xét nhiệm vụ Nhà nước toàn xã hội Trong phạm vi đề tài mình, tác giả xin đưa số giải pháp nhằm nâng cao vai trị gia đình hỗ trợ cho gia đình hoạt động phịng chống tội XPTDNCTN sau: 2.4.1 Giải pháp từ phía Nhà nƣớc: Về mặt pháp luật Trong năm vừa qua, công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật tội XPTDNCTN hậu mà gây triển khai thực việc tuyên truyền chưa đồng chưa mang lại hiệu vùng sâu, vùng xa Thực tế cho thấy, ngày có nhiều văn pháp luật ban hành người dân – người trực tiếp chịu điều chỉnh quy định văn pháp luật lại hoàn toàn khơng biết Vì vậy, Nhà nước cần phải nâng cao hiệu công tác thông tin tuyên truyền, tránh tuyên truyền theo kiểu hình thức, chạy theo phong trào; công tác tuyên truyền cần sâu xuống địa bàn, cụm dân cư, gia đình, nhà trường nhóm, đối tượng có nguy cao; ý tuyên truyền, phổ biến điển hình tốt, mơ hình hay phong trào đấu tranh ngăn chặn tệ nạn XPTDNCTN để người, nhà địa phương khác học tập kinh nghiệm Pháp luật phải tuyên truyền cho thật phù hợp với đối tượng Để việc tuyên truyền đạt hiệu 74 quả, nên tổ chức nhiều hình thức truyền đạt sinh động đố vui pháp luật, thuyết trình, hoạt cảnh, đóng kịch… để người dân dễ dàng tiếp thu, dễ nhớ dễ hiểu Ngoài ra, cần xây dựng tủ sách pháp luật phường, xã, mở thêm nhiều trung tâm tư vấn pháp luật miễn phí cho người nghèo trung tâm ứng dụng phổ biến pháp luật trường đại học Luật TP.HCM, trung tâm Trợ giúp pháp lý tỉnh… Về việc hoàn thiện pháp luật: BLHS 1999 đời sở kế thừa quy định BLHS 1985 có thay đổi để phù hợp với tình hình Tuy nhiên, theo tác giả, BLHS 1999 cịn có nhiều quy định chưa hợp lý nên nhiều án tuyên chưa thể tính nghiêm minh pháp luật chưa đủ sức răn đe người khác xã hội, làm cho kẻ phạm tội ngày hống hách, coi thường pháp luật Ví dụ trường hợp quy định tội hiếp dâm trẻ em (Điều 112 BLHS 1999), khoản điều 112 quy định: “Mọi trường hợp giao cấu với trẻ em chưa đủ 13 tuổi phạm tội hiếp dâm trẻ em người phạm tội bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân tử hình” Như vậy, khoảng cách hình phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân tử hình xa Các nhà làm luật quy định để tạo linh hoạt cho đội ngũ xét xử việc áp dụng pháp luật thực tế có nhiều trường hợp, hai địa phương khác hành vi phạm tội tương dựa vào ý chí chủ quan người xét xử nên Tịa án lại áp dụng hình phạt với người phạm tội khác nhau, gây bất bình, phẫn nộ nhân dân không đủ sức để răn đe tội phạm Ví dụ: án số 609/2007/HSST ngày 22/06/2008, TAND TP.HCM áp dụng khoản điều 112 BLHS xử phạt Trương Hồi Ngân 12 năm tù hiếp cháu Dương Thị Kim Linh, 11 tuổi, tháng, 18 ngày Trong đó, án số 25/2007/HSST ngày 03/08/2007, TAND tỉnh Quảng Trị áp dụng khoản điều 112 BLHS xử phạt Võ Minh Phong năm tù hiếp dâm cháu Nguyễn Thị Thu Hương (sinh năm 1994) Vì vậy, nên cần có quy định cụ thể chia khung hình phạt từ mười hai năm đến hai mươi năm làm điều khoản riêng khung hình phạt chung thân tử hình làm điều khoản riêng, cần phải ban hành nhiều văn quy định chi tiết, cụ thể tình tiết khung hình phạt cho việc áp dụng 75 hình phạt địa phương khác xác cơng bằng, để việc áp dụng pháp luật thống nhất, tránh bỏ lọt tội phạm Bên cạnh việc xây dựng, hoàn thiện pháp luật hình cần ý hồn thiện pháp luật TTHS theo hướng quy định cụ thể, rõ ràng nhiệm vụ quyền hạn quan tư pháp với nhau, quan tư pháp quan nhà nước khác việc đấu tranh phòng chống tội phạm Hiện nay, hệ thống pháp luật TTHS cịn chưa có quy định riêng quyền NCTN nạn nhân tội phạm nói chung, nạn nhân hành vi XPTDNCTN nói riêng nên có thủ tục tố tụng bất cập mà gây cho NCTN nạn nhân hành vi xâm phạm tình dục “sự tổn thương lần thứ hai” trình tố tụng quy định khoản điều 51, điều 68 BLTTHS lời khai người bị hại “Người bị hại phải có mặt theo giấy triệu tập Cơ quan điều ra, Viện kiểm sát, Tòa án; từ chối khai báo mà khơng có lý đáng phải chịu trách nhiệm hình sự…” Quy định theo tác giả chưa hợp lý trường hợp bị xâm hại NCTN thường hoảng loạn hành vi phạm tội gây nên lời khai thường khơng đầy đủ, chí có mâu thuẫn với việc thiếu nhân chứng khiến trình điều tra thường gặp khó khăn, người bị hại NCTN nên nhận thức chưa đầy đủ Hơn nữa, pháp luật nước ta có quy định việc bảo vệ quyền lợi cho người bị hại, người làm chứng nhiều trường hợp bị đe dọa nên họ không tố giác tội phạm Trong thực tế, người bị hại xuất phiên tịa mà có người đại diện hợp pháp họ có nhiều trường hợp gia đình nạn nhân gia đình người phạm tội bồi thường trước khoản tiền thường có thỏa thuận, thương lượng nên gia đình người bị hại thường xin giảm án cho người phạm tội việc bảo vệ quyền lợi nạn nhân không đảm bảo Vì vậy, tình hình nay, đến lúc đặt yêu cầu phải xây dựng Tòa án vị thành niên với chức xét xử vụ án liên quan đến NCTN nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho họ Tại điều 18 Bộ luật TTHS có quy định “Trong trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật Nhà nước, phong mỹ tục dân tộc để giữ bí mật đương theo yêu cầu đáng họ Tịa án xét xử kín, phải tun án công khai” Quy định không bảo vệ quyền lợi người bị hại 76 cách triệt để vì: thứ có nhiều trường hợp họ khơng biết pháp luật có quy định để u cầu khơng phải người dân có hiểu biết pháp luật; thứ hai khơng biết để u cầu xét xử kín nên vụ án xâm phạm tình dục NCTN đưa xét xử cơng khai lưu động cịn nhiều Tuy vụ án đưa xét xử cơng khai lưu động có tác dụng giáo dục, răn đe người phạm tội người khác xã hội lại gây tổn thương cho nạn nhân gia đình họ lớn người biết họ người bị tội phạm xâm hại, qua có thái độ kỳ thị, xa lánh Vì vậy, pháp luật nên cần có quy định bắt buộc xét xử kín trường hợp xâm phạm tình dục, đặc biệt vụ án xâm phạm tình dục mà nạn nhân NCTN, trẻ em để bảo vệ quyền lợi cho em cách tốt nhất, tránh gây tổn thương cho em thêm lần Về tổ chức quản lý xã hội: Song song với việc tuyên truyền pháp luật, địa phương cần tích cực tham gia vận động “toàn dân đoàn kết, xây dựng sống khu dân cư”, xây dựng thơn, xóm văn hóa, gia đình văn hóa góp phần hóa, lành mạnh hóa mơi trường sống cho nhân dân Mỗi địa phương cần phối hợp với Đoàn niên địa phương tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích cho thiếu niên Đổi hình thức nội dung sinh hoạt cho bổ ích, thiết thực, phong phú hấp dẫn để lôi kéo tham gia sinh hoạt thiếu niên địa phương góp phần làm cho hệ trẻ tránh xa ảnh hưởng tiêu cực tệ nạn xã hội Gia đình pháo đài phòng chống tội XPTDNCTN thành viên gia đình thực thương u, chăm sóc, bảo vệ cho Nhà nước ta nên có nhiều sách để củng cố bền vững tình yêu thương thành viên gia đình thường xuyên tổ chức nhiều thi để thành viên tham gia, qua tăng cường gắn bó thành viên; khuyến khích để nhà văn, nhà báo, nhạc sĩ viết nhiều đề tài gia đình; tuyên truyền vận động phương tiện thơng tin đại chúng (báo chí, đài phát thanh, đài truyền hình…) nhằm bảo vệ phát huy giá trị gia đình Việt Nam truyền thống sở tiếp thu giá trị tiên tiến gia đình đại 77 Các quan chức đặc biệt quan văn hóa thơng tin cần phải có quy chế kiểm tra chặt chẽ ấn phẩm, băng đĩa hình thị trường, để từ hạn chế bớt ảnh hưởng lớn từ luồng văn hóa độc hại, đặc biệt văn hóa phẩm đồi trụy; quản lý tốt dịch vụ kinh doanh, du lịch, khách sạn tránh để xảy trường hợp kẻ phạm tội lợi dụng nơi làm địa điểm phạm tội Ngoài ra, cần tăng cường phối hợp quan hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm Hội liên hiệp phụ nữ, Ủy ban dân số, gia đình trẻ em… với quan cơng an, Viện kiển sát, Tịa án; thường xuyên trao đổi thông tin, tổ chức hội nghị chuyên đề để có phương hướng đấu tranh có hiệu với hành vi XPTDNCTN Bên cạnh NCTN sống mơi trường gia đình hạnh phúc, đầm ấm, học, vui chơi giải trí Nhà nước ta dành quan tâm đặc biệt đến đối tượng trẻ em lang thang, khơng gia đình cách mở tổ ấm, nhà mở em chăm sóc, bảo vệ có điều kiện để tiếp tục đến trường Tuy nhiên, thực tế lại nảy sinh nhiều vướng mắc em muốn vào tổ ấm phải có chứng minh nhân dân, em trẻ lang thang đâu có hộ khẩu, nên khơng thể làm chứng minh Vì vậy, để bảo vệ quyền lợi cho em, nên Nhà nước ta xem xét cho cấp giấy tờ có giá trị pháp lý tương đương với chứng minh nhân dân để em lang thang có giấy tờ để học hành, làm việc sau Việc thực đề án Chính phủ dự án, chương trình hành động thực Luật bảo vệ, chăm sóc trẻ em phát triển toàn diện NCTN mở hội, kịp thời cải thiện, tạo điều kiện cho em phát triển tồn diện Tuy nhiên, việc triển khai cịn thiếu đồng bộ, chưa nhận ủng hộ cặp vợ chồng trẻ gia đình người bị hại thường né tránh tư vấn; hoạt động mơ hình chưa phong phú, em chưa chia sẻ cập nhật thông tin, kiến thức; tài liệu liên quan đến công tác phịng ngừa NCTN bị xâm phạm tình dục cịn thiếu Bên cạnh đó, hoạt động chủ thể tuyên truyền chưa thể đạt hiệu mong muốn thù lao thấp, địa bàn hoạt động rộng nên việc tun truyền khơng hiệu Vì vậy, cần tăng cường đầu tư sở vật chất cho chủ thể hoạt động phòng chống tội phạm, nên bổ sung tiền lương tiền 78 phụ cấp cho chuyên viên sở, phòng, ban cán tuyên truyền pháp luật địa phương, có khuyến khích chủ thể tham gia tích cực vào cơng tác phịng chống tội phạm Ngoài ra, Nhà nước cần đầu tư trang thiết bị, dịch vụ phục vụ cho việc tuyên truyền pháp luật, sở hạ tầng phục vụ cho hoạt động xét xử nên thay thế, xây dựng đại Tội phạm ngày tinh vi, cần phải quan tâm đến sở vật chất phục vụ cho hoạt động phòng chống tội phạm để việc phòng chống đạt hiệu Về kinh tế: Nhà nước cần có sách giúp đỡ gia đình phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất tinh thần gia đình để NCTN có hội chăm sóc, giáo dục, học hành; Nhà nước cần hỗ trợ em gia đình khó khăn có vốn bn bán nhỏ, góp phần ổn định đời sống để cha mẹ có điều kiện chăm sóc cái, tránh để trường hợp đáng tiếc xảy ra, đảm bảo cho gia đình thành lũy vững chãi để bảo vệ NCTN trước phức tạp sống Ngoài ra, Nhà nước cần có sách để trợ giúp cho đối tượng mại dâm hòa nhập với cộng đồng, giúp họ hồn lương, xóa bỏ mặc cảm tội lỗi tổ chức dạy nghề, giải công ăn việc làm … để họ có hội làm lại đời 2.4.2 Giải pháp phạm vi gia đình: Để việc phịng chống tội XPTDNCTN đạt hiệu gia đình nên xếp thời gian để quan tâm đến cái, cha mẹ không giữ vai trò cha, mẹ mà người bạn lớn con, có dễ dàng việc chia sẻ, tâm sự, tìm hiểu khúc mắc sống hàng ngày để gần gũi với hơn; lắng nghe thấu hiểu con, đặc biệt người mẹ Ngoài ra, gia đình cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường việc giáo dục, dạy dỗ NCTN, không nên đặt nặng vấn đề giáo dục nhà trường Để hiểu kỹ vấn đề giới tính ngồi nhà trường, vai trị người lớn gia đình quan trọng Là người làm cha, làm mẹ, cha mẹ phải vượt qua rào cản tâm lý ngại ngùng giải thích cho giới tính, xem việc bình thường, cần thiết giáo dục giới tính cho tuổi lớn, để giúp tránh sai lầm đáng tiếc Cha mẹ nên thẳng thắn, tế nhị giảng giải cho vấn đề giới tính tình dục, trẻ lớn để em biết, cảnh giác có phương pháp để 79 tự bảo vệ Đây điều quan trọng tự bảo vệ hình thức có hiệu việc chống bị xâm phạm Khi gia đình biết “yêu sớm” độ tuổi học sinh, tốt với lời khuyên chân thành xuất phát từ kinh nghiệm thân cha mẹ để định hướng hành vi đắn cho là lời trách móc, cấm đốn Ngồi ra, cha mẹ cần phải quan tâm đặc biệt đến giáo dục gái độ tuổi dậy thì, lúc em giai đoạn người lớn trẻ em nên tính cách có nhiều thay đổi, nơng nổi, thích tìm hiểu thích tự khẳng định… nên dễ trở thành nạn nhân tội ác Đối với em trai gia đình nên dành nhiều thời gian để quan tâm đến hơn, thường xuyên giáo dục, uốn nắn kịp thời có hành vi sai trái, hướng dẫn đọc sách báo, xem phim ảnh có nội dung lành mạnh, không tiếp xúc với phim ảnh khiêu dâm, bạo lực Trẻ bị xâm hại tình dục khơng bị tổn thương nặng nề thể chất mà nỗi ám ảnh ghê sợ theo em suốt đời Vì vậy, khơng cha mẹ người thân gia đình phải lưu tâm đến trẻ, đặc biệt mối quan hệ với người khác giới, hàng xóm để ngăn chặn kịp thời người lớn có hành vi thân mật, gần gũi khơng bình thường trẻ Đặc biệt gia đình có người phụ nữ tái kết gái lớn, người mẹ cần nhắc nhở khơng nên q tình cảm, gần gũi với bố dượng Những va chạm vơ tình thể xác nguyên nhân gây tai họa số trường hợp Người mẹ có gái riêng lớn phải đặc biệt quan tâm đến hành vi bất thường chồng để có biện pháp xử lý từ manh nha, tránh để việc đáng tiếc xảy Gia đình cần quan tâm đến việc chăm sóc, dạy dỗ cái, tránh để cịn q nhỏ giao cho người khơng quen biết chăm sóc, trơng nom, đồng thời, không NCTN lang thang, lao động kiếm sống xa gia đình Các bậc cha mẹ nên tự trang bị cho kiến thức tin học cách tìm đến trung tâm đào tạo tin học để có kiến thức máy tính để bảo vệ em Gia đình cần lên án mạnh mẽ hành vi xâm phạm tình dục, khơng bao che cho kẻ phạm tội thực tế cho thấy, bao che hay nương nhẹ 80 kẻ thủ ác tái phạm Đồng thời, gia đình cần gần gũi, giúp đỡ em khơng may bị xâm phạm tình dục; giúp em vươn lên hòa nhập vào sống Không thể xem em người thương hại mà cần phải tôn trọng, tin cậy để em kể cho người lớn dù nhỏ xảy với em ngồi gia đình, khơng em giấu giếm điều thực nghiêm trọng xấu hổ sợ hãi Chỉ vậy, em đủ mạnh dạn, tự tin để tự bảo vệ thân, kêu gọi người giúp sức Yếu tố thiếu để hỗ trợ hiệu cho cơng tác phịng chống xâm phạm tình dục NCTN Như vậy, sở thực trạng vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội XPTDNCTN phân tích trên, đề số biện pháp nhằm nâng cao vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội Trước thực trạng tội XPTDNCTN gia tăng nay, việc thực biện pháp đấu tranh phịng chống thật trở thành yêu cầu cấp bách Để cho cơng tác đấu tranh phịng chống đạt hiệu địi hỏi phải có phối hợp đồng chặt chẽ tổ chức, quan nhà nước tồn xã hội đặc biệt nêu cao vai trị tiền đề quan trọng gia đình Từ đó, đảm bảo phát triển bình thường mặt thể chất, tinh thần cho NCTN giá trị tốt đẹp dân tộc Việt Nam, góp phần đảm bảo cho phát triển vững bền dân tộc ****** 81 KẾT LUẬN Người chưa thành niên hạnh phúc gia đình, tương lai dân tộc Bảo vệ, chăm sóc người chưa thành niên công việc quan trọng, lâu dài có ý nghĩa chiến lược nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội nước ta Truyền thống đạo lý dân tộc ta dành tình cảm quan tâm chăm sóc đặc biệt cho người chưa thành niên coi nghiệp cao quý, trách nhiệm to lớn tương lai dân tộc đất nước Trước tác động sâu sắc, mạnh mẽ mặt trái kinh tế thị trường thiếu sót cơng tác bảo vệ người chưa thành niên mà thời gian vừa qua, tình trạng xâm phạm tình dục người chưa thành niên ngày gia tăng Nhận thức điều đó, thời gian qua, cơng tác đấu tranh phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên nhận quan tâm Nhà nước tồn xã hội đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò tiền đề quan trọng gia đình Việc phát huy vai trị gia đình hoạt động đấu tranh phòng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên có ý nghĩa to lớn: đảm bảo cho phát triển thể chất tinh thần người chưa thành niên, bảo vệ giá trị đạo đức tốt đẹp dân tộc, góp phần vào phát triển vững bền dân tộc Từ nhận thức đây, khóa luận tập trung nghiên cứu tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hoạt động đấu tranh phịng chống nêu bật gia đình với tư cách chủ thể phịng chống quan trọng hiệu quả, phân tích vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hai khía cạnh: - Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên trước tội phạm xảy - Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên sau tội phạm xảy Từ đó, nêu lên thực trạng vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên sở đề xuất 82 số giải pháp nhằm nâng cao vai trò gia đình đấu tranh phịng chống tội Đó là: - Giải pháp từ phía Nhà nước - Giải pháp phạm vi gia đình Khóa luận thực góp phần khơng nhỏ vào cơng tác đấu tranh phịng chống tội phạm nói chung đặc biệt tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên giai đoạn Tuy nhiên kinh nghiệm nghiên cứu khoa học kiến thức thực tiễn thân tác giả hạn chế, khóa luận khơng tránh khỏi kiếm khuyết Vì vậy, tác giả mong nhận dạy thêm từ thầy cơ, đóng góp ý kiến từ bạn bè tất người dành quan tâm đề tài 83 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ luật Hình Việt Nam 1999 Bộ luật Tố tụng hình 2003 Hiến pháp nước Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 Luật tổ chức Quốc hội 1992 Luật tổ chức Chính phủ 1992 Luật tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân 1992 Luật tổ chức Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân 2002 Luật Hơn nhân gia đình Việt Nam 2000 Báo cáo tổng kết ngành Tòa án TAND tối cao năm 2000, 2001 10 Báo cáo tổng kết công tác kiểm sát VKSND tối cao năm 2000 11 Báo cáo tổng kết Cục cảnh sát hình - Bộ công an năm 2004, 2005, 2006, 2007 12 Báo cáo tổng kết TAND TP.HCM năm 2003, 2004, 2005 13 Báo cáo tổng kết VKSND TP.HCM năm 2006, 2007, tháng đầu năm 2008 14 Báo niên số 148, thứ ngày 27/05/2008 15 Vũ Ngọc Bình – Phịng chống bn bán mại dâm trẻ em NXB Chính trị Quốc gia, 2002 16 Mai Huy Bích – Xã hội học gia đình NXB Khoa học xã hội, 2003 17 C Mac & Ăngghen, tập 3, NXB Chính trị Quốc gia, 1995 84 18 C Mac & Ăngghen, tập 21, NXB Chính trị Quốc gia, 1995 19 C Mac & Ăngghen – Hệ tư tưởng Đức NXB Sự thật 1984 20 Trần Đức Châm – Phòng chống tệ nạn xã hội NXB Chính trị Quốc gia, 2007 21 Điều lệ hoạt động Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam 22 Điều lệ Đoàn niên cộng sản Hồ Chí Minh, Điều lệ Hội liên hiệp niên Việt Nam 23 Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học NXB Chính trị Quốc gia, 2004 24 Giáo trình Luật hình Việt Nam, Đại học luật Hà Nội NXB Cơng an nhân dân, 2005 25 Giáo trình Tội Phạm học, Đại học luật Hà Nội NXB Công an nhân dân, 2004 26 Hồ Chí Minh tồn tập NXB Sự thật, 1986 27 Hồ Chí Minh bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em NXB Chính trị Quốc gia, 1997 28 Nguyễn Huỳnh Bảo Khánh – Luận văn cao học Luật: Vai trò chủ thể việc phịng ngừa tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên tỉnh phía Nam Việt Nam 29 Kỷ yếu tổng kết 10 năm thi hành Luật Bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em; Ủy ban Dân số, gia đình trẻ em NXB Thống kê, 8/2003 30 Lạm dụng tình dục trẻ em – Nỗi phẫn uất cộng đồng NXB Phụ nữ, 1996 31 Thanh Lê – Xã hội học gia đình NXB ĐHQG TP.HCM, 2001 32 Tạ Minh – Giáo trình xã hội học đại cương NXB ĐHQG TP.HCM, 2007 33 TS Dương Thị Minh – Gia đình Việt Nam vai trò người phụ nữ giai đoạn NXB Chính trị Quốc gia, 2004 34 Ph Ăngghen – Nguồn gốc gia đình, chế độ tư hữu Nhà nước NXB Sự thật, 1972 35 Đinh văn Quế - Bình luận khoa học BLHS 1999, Phần tội phạm (tập 1) NXB TP.HCM 36 Lê Thị Quý – Nỗi đau thời đại NXB Phụ nữ, 1996 85 37 GS Lê Thi – Vai trò gia đình việc xây dựng nhân cách người Việt Nam NXB Phụ nữ, 1997 38 Hoàng Bá Thịnh – Tìm giải pháp ngăn chặn tệ nạn mua, bán dâm trẻ em, NXB Chính trị Quốc gia, 1998 39 Huỳnh Thu Thảo – Luận văn: Đấu tranh phòng chống tội lạm dụng tình dục trẻ em 40 Từ điển tiếng Việt 2006, Viện ngôn ngữ học NXB TP.HCM 41 Tạp chí Nhà nước pháp luật, số tháng 2/2003, “Các quy định pháp luật hoạt động phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em – Thực trạng phương hướng hoàn thiện” 42 V.I Lênin, toàn tập, tập 43 43 V.I Lênin, toàn tập, tập 44 44 Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X NXB Chính trị Quốc gia, 2006 45 GS.TS Nguyễn Xuân Yêm – Tội phạm học đại phòng ngừa tội phạm NXB CAND, 2002 46 GS.TS Nguyễn Xuân Yêm, TS Phan Đình Khánh, Nguyễn Thị Kim Liên – Mại dâm, ma túy, cờ bạc tội phạm thời đại, NXB CAND, 2003 47 GS.TS Nguyễn Xuân Yêm (chủ biên) – Phòng chống thiếu niên phạm tội, trách nhiệm gia đình, nhà trường xã hội NXB CAND, 2004 Internet: 48 http://www.google.com.vn 49 http://www.giadinh.net 50 http://www.vnexpress.net 51 http://www.thanhnien.com.vn 52 http://www.congan.com.vn số trang web khác 86 87 ... chung tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên - Chương 2: Vai trò gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa. .. xâm phạm tình dục người chưa thành niên hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên - Vai trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục người chưa thành niên –... trị gia đình hoạt động phịng chống tội xâm phạm tình dục ngƣời chƣa trƣớc tội phạm xảy ra: Vai trị gia đình người trở thành người phạm tội: Vai trị gia đình người trở thành người phạm tội hoạt động