CÁC CHỮ VIẾT TẮT CS Cộng Hb Hemoglobin MCH Lượng huyết sắc tố trung bình hồng cầu (Mean Corpuscular Hemoglobin) MCV Thể tích trung bình hồng cầu (Mean Corpuscular Volume) MCHC Nồng độ Hb trung bình hồng cầu (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) RDW Red Cell Ditribution of Width NST Nhiễm sắc thể TIF Liên đoàn thalassemia quốc tế ( Thalassemia International Federation) WHO Tổ chức y tế giới (World Health Organization) α thal α thalassemia β thal β thalassemia β thal/HbE β thalassemia huyết sắc tố E LIC Liver iron content LCR Locus control region LV Lentiviral vertor HLA Human Leukocyte Antigen HU Hydroxyurea DANH SÁCH BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU TT 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Họ tên Vũ Thị Việt Lý Thị Hồng Th Lê Thị Ch Nguyễn Thị Vân A Dương HuyềnTr Nguyễn Thị Kim T Giáp Kiều D Ngô Sỹ H Ngô Thị Nh Nguyễn Thị Q Nguyễn Thế C Ngô Sỹ H Triệu Văn Kh Dương Huyền Tr Nguyễn Văn H Hoàng Việt A Nguyễn Thế C Vũ Thị L Đào Mạnh T Bùi Thị Đ Lê Thị D Nguyễn Thành Đ Ngô Thị H Đào Tiến Th Trương Hồng Th Đinh Đức D Đỗ Hải Ch Tạ Thị Ch Tuổi Địa 42 27 52 38 23 19 36 38 24 18 33 23 41 23 28 18 33 30 27 22 24 17 37 21 28 19 21 53 Ninh Bình Quảng Ninh Thái Nguyên Hà Nội Hà Nội Hà Nội Hà Nội Thái Bình Hà Nam Bắc Giang Thanh Hoá Sơn La Phú Thọ Hà Nội Thanh Hố Bắc Giang Thanh Hố Nam Định Ninh Bình Hồ Bình Hà Nội Bắc Ninh Hà Nam Thái Nguyên Nghệ An Vĩnh Phúc Hà Nội Bắc Ninh Ngày vào viện 27.04.10 17.04.10 05.05.10 15.06.10 16.06.10 14.06.10 21.06.10 16.04.10 15.04.10 07.05.10 22.06.10 14.06.10 16.05.10 16.06.10 18.06.10 28.06.10 22.07.10 27.05.10 18.05.10 06.07.10 08.06.10 07.06.10 16.04.10 09.06.10 16.04.10 11.05.10 19.04.10 11.08.10 Ngày viện 04.05.10 26.04.10 07.05.10 22.06.10 22.06.10 26.06.10 23.06.10 20.04.10 20.04.10 14.05.10 28.06.10 19.06.10 21.05.10 19.06.10 23.06.10 01.07.10 28.07.10 11.06.10 24.05.10 13.07.10 14.06.10 14.06.10 19.04.10 14.06.10 23.04.10 13.05.10 03.05.10 16.08.10 TT 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 Họ tên Nguyễn Thị U Nguyễn Mạnh T Nguyễn Thị Nh Lương Thị H Vũ Thị T Trương Thị Ng Tạ Thị Ng Lê Thị Ch Lê Thị D Đỗ Thị Ng Lương Văn H Vũ Thị H Phạm Quốc V Mai Tuấn L Phạm Thị L Bùi Anh Đ Vũ Văn Q Phạm Thị L Đinh Văn T Lò Văn T Nguyễn Thị Thanh Ng Nguyễn Thị Minh H Vũ Gia H Lãnh Văn Đ Nguyễn Khắc T Bùi Thị Th Chu Văn Đ Quách Hương Tr Lưu Thị Ánh Ng Ninh Thị D Tuổi Địa 29 17 36 30 48 30 31 38 24 18 23 43 27 18 21 20 18 22 36 41 18 20 26 22 19 23 39 18 18 18 Hà Nội Hà Nội Hà Giang Sơn La Nam Định Bắc Giang Hà Nam Hà Nội Hà Nội Thanh Hoá Nghệ An Quảng Ninh Thanh Hố Hà Nội Ninh Bình Nam Định Thanh Hố Ninh Bình Phú Thọ Sơn La Thái Bình Hà Nội Bắc Ninh Bắc Giang Nghệ An Hồ Bình Bắc Giang Vĩnh Phúc Vĩnh Phúc Nam Định Ngày vào viện 21.05.10 15.05.10 22.04.10 26.04.10 05.05.10 10.05.10 13.05.10 05.05.10 04.05.10 24.05.10 20.05.10 13.05.10 12.04.10 26.04.10 15.04.10 16.04.10 21.05.10 15.04.10 01.05.10 20.04.10 20.04.10 12.04.10 12.04.10 13.04.10 12.04.10 13.06.10 25.05.10 11.05.10 09.07.10 27.05.10 Ngày viện 28.05.10 28.05.10 26.04.10 04.05.10 12.05.10 14.05.10 14.05.10 07.05.10 07.05.10 28.05.10 26.05.10 21.05.10 19.04.10 01.05.10 21.04.10 22.04.10 26.05.10 21.04.10 14.05.10 24.04.10 26.04.10 19.04.10 19.04.10 19.04.10 19.04.10 20.06.10 31.05.10 24.05.10 15.07.10 02.06.10 TT 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 Họ tên Dương Thị H Quách Thị Th Nguyễn Thị T Hoàng Văn T Nguyễn Phương Th Nguyễn Anh Ng Đặng Thị Quế A Nguyễn Thị Thu H Đặng Tú Q Lê Thành Đ Nguyễn Thị H Vũ Văn O Hà Quang Ng Hứa Thị T Triệu Hồng Ph Vũ Đức T Phạm Thị Th Vũ Thị L Nguyễn Thành Tr Nguyễn Thị T Trần Thị H Hà Hải D Lê Văn Đ Đặng Thị Gi Ngơ Thị Nh Hồng Thị T Tạ Thị Y Hồng Thị B Lã Ngọc V Tơ Quỳnh Tr Tuổi Địa 24 24 29 24 18 17 25 30 29 16 24 20 17 33 26 36 26 30 28 29 34 17 29 25 24 23 50 31 41 22 Hà Nội Bắc Giang Lào Cai Sơn La Hà Nội Phú Thọ Hà Nội Vĩnh Phúc Hà Nội Quảng Ninh Vĩnh Phúc Hải Dương Phú Thọ Cao Bằng Vĩnh Phúc Ninh Bình Nam Định Nam Định Hà Nội Thái Bình Hà Nam Phú Thọ Hưng Yên Nghệ An Hà Nam Cao Bằng Hà Nội Hà Nội Hải Dương Hà Giang Ngày vào viện 24.05.10 01.06.10 16.06.10 20.04.10 06.05.10 10.05.10 05.05.10 07.04.10 20.04.10 27.04.10 11.05.10 16.04.10 15.04.10 25.05.10 21.04.10 16.06.10 23.04.10 27.05.10 25.05.10 16.06.10 21.05.10 17.05.10 16.04.10 28.04.10 15.04.10 21.05.10 21.04.10 26.04.10 08.06.10 09.06.10 Ngày viện 02.06.10 09.06.10 23.06.10 10.05.10 11.05.10 12.05.10 11.05.10 11.04.10 26.04.10 06.05.10 13.05.10 21.04.10 21.04.10 29.05.10 27.04.10 20.06.10 29.04.10 11.06.10 31.05.10 23.06.10 27.05.10 25.05.10 22.04.10 04.05.10 20.04.10 28.05.10 27.04.10 02.05.10 14.06.10 15.06.10 TT 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 Họ tên Lê Thị Tr Lại Thị Thu H Đồng Huy H Nguyễn Thu H Lăng Thi Ng Nguyễn Ng H Bùi Thị H Nguyễn Huy H Nguyễn Thị H Nguyễn Thị H Vũ Thị H Triệu Văn Ph Nguyễn Hải Ch Đinh Văn T XÁC NHẬN CỦA KHOA H4 Tuổi 38 26 28 26 19 23 28 19 28 26 31 26 21 36 Địa Hà Nội Hà Nam Bắc Giang Hà Nội Nghệ An Hưng Yên Yên Bái Bắc Giang Bắc Ninh Hà Nội Nam Định Vĩnh Phúc Hà Nội Phú Thọ Ngày vào viện 03.06.10 16.06.10 04.05.10 11.05.10 15.06.10 15.06.10 18.06.10 05.07.10 18.07.10 11.08.10 27.05.10 02.08.10 19.04.10 01.05.10 Ngày viện 09.06.10 21.06.10 14.05.10 14.05.10 24.06.10 22.06.10 24.06.10 10.07.10 21.07.10 19.08.10 02.06.10 09.08.10 03.05.10 14.05.10 XÁC NHẬN CỦA PHÒNG KẾ HOẠCH - TỔNG HỢP VIỆN HUYẾT HỌC TRUYỀN MÁU TRUNG ƯƠNG ĐẶT VẤN ĐỀ Thalassemia hội chứng bệnh hemoglobin di truyền, thiếu hụt tổng hợp hay nhiều mạch polypeptid globin hemoglobin Tùy theo thiếu hụt tổng hợp mạch alpha, beta, hay vừa mạch delta beta mà gọi alpha-thalassemia, beta-thalassemmia hay delta-beta-thalassemia [28] Bệnh thalassemia phổ biến giới khu vực châu Á Theo thống kê tổ chức y tế giới, năm 1981 có khoảng 241 triệu người giới mang gen bệnh, beta-thalassemia khoảng 67 triệu người, riêng châu Á 60 triệu người [36], [39], [49] Ở Việt Nam có khoảng 1,17-1,6 triệu người mang gen β-thalassemia [8] Bệnh thường khởi phát từ năm đầu đời phần lớn tử vong trước 15 tuổi, bệnh nghiên cứu nhiều Nhi khoa Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân đến bệnh viện lần đầu tuổi trưởng thành Các đặc điểm bệnh nhân chẩn đoán biến chứng bệnh nhân thalassemia chẩn đốn cịn nhỏ sống qua tuổi trưởng thành, tạo đa dạng với đặc điểm lâm sàng khác Hậu thiếu máu nhiễm sắt gây nhiều biến chứng suy tim, xơ gan, đái tháo đường, chậm phát triển thể chất Tuổi thọ bệnh nhân giảm nhiều [17], [33] Từ trước đến có nhiều phương pháp điều trị áp dụng với bệnh nhân thalassemia cắt lách, ghép tế bào gốc tạo máu, liệu pháp gen, Hydroxyura truyền máu, thải sắt sớm định kỳ phương pháp điều trị hiệu cải thiện chất lượng sống bệnh nhân [35], [36], [56] Tại Việt Nam có nhiều nghiên cứu thalassemia chủ yếu tập trung lĩnh vực nhi khoa, nghiên cứu bệnh người trưởng thành chưa nhiều Để góp phần nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân thalassemia tiến hành nghiên cứu đề tài: “Bước đầu nghiên cứu điều trị bệnh Thalassemia người trưởng thành viện Huyết học - Truyền máu Trung ương” với mục tiêu sau - Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng phân loại thalassemia người trưởng thành - Nghiên cứu kết điều trị truyền máu thải sắt bệnh nhân thalassemia người trưởng thành Chương TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Hemoglobin 1.1.1 Cấu trúc hemoglobin Hemoglobin (Hb) chromoproteid Phân tử Hb bình thường (HbA) gồm phần: phần protein gồm chuỗi globulin chuỗi α chuỗi β Phần Nhóm ngoại gồm nhân Hem nhân gắn với chuỗi globulin [9], [29], [49] ++ - HEM: hợp chất nhân porphyrin IX gắn với nguyên tử Fe (Fe ) Nhân porphyrin IX gồm nhân pyrol, liên kết với cầu ++ metylen (- CH = ) Fe chiếm 4% trọng lượng Hb - Globin gồm chuỗi polypeptid liên kết với tương tác khơng đồng hóa trị Mỗi chuỗi liên kết với hem Phân tích cấu trúc golobulin hemoglobin cho ta chuỗi polypeptid khác nhau: chuỗi alpha (α), beta (β), gamma (γ), delta (δ), epsilon (ε), zeta (ξ) Các chuỗi ε, ξ có thời kỳ bào thai, chuỗi α, β, γ, δ tồn suốt trình sống từ bào thai đến sau khỏi tử cung, tỷ lệ chuỗi khác tùy thời kỳ Chuỗi α gồm 141 acid amin, chuỗi β, γ, δ gồm 146 acid amin Các acid amin chuỗi gologulin xếp theo trình tự định, acid amin chuỗi bị thay đổi tạo hemoglolin bệnh lý 1.1.2 Các loại hemoglobin Trong trình phát triển cá thể người, số lượng globulin thay đổi theo giai đoạn sống Ở giai đoạn trưởng thành có hai loại HbA HbA1 (α2, β2) HbA2 (α2, δ2 ) Hb A1 chiếm 97- 99%; HbA2 chiếm 3- 1% - Hb A1 α2/β2 Hb chủ yếu người trưởng thành - Hb A2 α2/δ2 chiếm tỷ lệ 2-3% - Hb F α2/γ2 Hb bào thai - Một số Hb thời kỳ phôi thời kỳ đầu bào thai Hb Gower I ξ2/ε2; Hb Gower II α2/ε2; Hb Porland ξ2/γ2 1.1.3 Chức hemoglobin ++ Hemoglobin hồng cầu, nhờ chứa Fe oxy hố có vai trò vận chuyển oxy từ phổi đến tổ chức vận chuyển CO2 từ tổ chức đến + phổi Ngoài hemoglobin cịn có vai trị làm đệm để trung hồ H tổ chức giải phóng [53], [65] 1.1.4 Tổng hợp hemoglobin - Tổng hợp globin: Globin protein đơn, sản phẩm gen Gen globin có hai họ: họ gen α khơng α + Họ gen α: gồm gen α gen ξ nằm NST 16 + Họ gen không α: gồm gen β, gen δ, gen Aγ, gen Gγ gen ε, gen nằm NST 11 + Bình thường tế bào nguyên hồng cầu có gen β lại có tới gen α Lượng ARNm α tổng hợp nhiều ARNm β trình giả mã ARNm β nhanh lên chuỗi α β gần tương đương [59] - Tổng hợp HEM: trình hình thành vịng porphyrin, q trình ++ gắn Fe vào vịng porphyrin ty lạp thể nhờ men glutation khử 1.2 Lịch sử phân loại thalassemia: Thalassemia bệnh thiếu máu tan máu di truyền, giảm hẳn tổng hợp loại chuỗi globin [9], [28] Tuỳ theo thiếu hụt tổng hợp chuỗi alpha(α), beta(β), hay chuỗi delta (δ) beta mà có tên gọi α thalassemia, β thalassemia, hay δβthalassemia [28] 1.2.1 Lịch sử dịch tễ - Bệnh thalassemia phát năm 1925 Cooley Lee [11] Hai ông mô tả năm trẻ bị thiếu máu, gan lách to gọi thiếu máu Cooley Năm 1963 Whipple Bradford mô tả nhiều trường hợp thiếu máu vùng Địa Trung Hải giống thiếu máu Cooley lần thalassemia đặt tên cho loại bệnh Năm 1944 Valentin Neel cho thalassemia loại bệnh di truyền lặn, nhiễm sắc thể thường [9], [40], [56] Năm 1949 Pauling dùng kỹ thuật điện di Teselius để nghiên cứu Hb hồng cầu hình liềm, phát Hb bất thường sau gọi HbS Từ đến bệnh Hb có thalassemia phát nhiều nước giới, không gặp trẻ em mà gặp tuổi trưởng thành nghiên cứu sâu Người ta biết bất thường Hb thay đổi gen kiểm soát tổng hợp Hb Những hậu bệnh Hb gây tìm hiểu rõ Nhóm bệnh thalassemia thiếu hụt tổng hợp mạch alpha, beta mà gọi bệnh α thalassemia hay β thalassemia [79] - Thalassemia rối loạn di truyền phổ biến giới, bệnh liên quan đến nguồn gốc dân tộc, phân bố khắp toàn cầu song có tính địa dư rõ rệt, bệnh thường gặp vùng Địa Trung Hải, khu vực Trung Đông, Đông Nam Á Bắc Phi Số người mang gen bệnh thalassemia giới lớn, theo số liệu thống kê WHO - 1998, ước tính có khoảng 4,83% dân số 269 triệu người mang gen bệnh, 1,67% dân số giới bệnh nhân α thalassemia β thalassemia [8], [11], [41], [52] Các số liệu nghiên cứu cho thấy tần số mang gen bệnh số nước cao: mang gen β thal Cyprus 15-17% dân số, Hy Lạp khoảng 619%, Thái Lan 3-9% Tại Việt Nam, theo số liệu nghiên cứu tác giả Nguyễn Công Khanh CS tần số mang gen β-thal cộng đồng người Kinh khoảng 1,5-2%, tần số cao dân tộc người [8], [11], [55], [70] 63 DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường 30 Bảng 2.2 Tiêu chuẩn đánh giá xơ gan 30 Bảng 3.1 Phân bố nhóm tuổi theo thể bệnh đối tượng nghiên cứu 32 Bảng 3.2 Phân bố theo địa phương đối tượng nghiên cứu .33 Bảng 3.3 Phân bố bệnh nhân theo dân tộc đối tượng nghiên cứu 34 Bảng 3.4 Đặc điểm gan theo thể bệnh đối tượng nghiên cứu 34 Bảng 3.5 Đặc điểm lách to theo thể bệnh đối tượng nghiên cứu 35 Bảng 3.6 Đặc điểm biến dạng xương mặt lâm sàng đối tượng nghiên cứu .35 Bảng 3.7 Đặc điểm Hemoglobin theo thể bệnh đối tượng nghiên cứu 36 Bảng 3.8 Phân bố Hemoglobin theo thể bệnh đối tượng nghiên cứu 36 Bảng 3.9 Hemoglobin trung bình trước sau điều trị đối tượng nghiên cứu .39 Bảng 3.10 Hemoglobin đạt sau điều trị theo thể bệnh đối tượng nghiên cứu 39 Bảng 3.11 Khối lượng hồng cầu truyền sau đợt điều trị 40 Bảng 3.12 Tai biến truyền máu đối tượng nghiên cứu 40 Bảng 3.14 Biến chứng tim mạch siêu âm tim đối tượng nghiên cứu 43 Bảng 3.15 Biến chứng xạm da đối tượng nghiên 43 Bảng 4.1 So sánh lượng Hemoglobin theo thể bệnh người lớn trẻ em .48 Bảng 4.2 So sánh Hemoglobin trung bình trước điều trị theo thể bệnh .51 Bảng 4.3 So sánh Hemoglobin trung bình sau điều trị theo thể bệnh 54 Bảng 4.4 So sánh nồng độ Ferritin sau điều trị 56 64 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1 Phân bố đối tượng nghiên cứu theo giới tính 32 Biểu đồ 3.2 Lượng Bilirubin tự trung bình theo thể bệnh .37 Biểu đồ 3.3 Đặc điểm Ferritin theo thể bệnh 37 Biểu đồ 3.4 Tỷ lệ xét nghiệm Coombs theo thể bệnh 38 Biểu đồ 3.5 Đặc điểm sỏi mật theo thể bệnh 38 Biểu đồ 3.6 Nồng độ ferritin trung bình trước sau điều trị thải sắt 41 Biểu đồ 3.7 Biến chứng xơ gan (theo phân loại Child-pugh) 42 Biểu đồ 3.8 Biến chứng rối loạn đường huyết .42 BỆNH ÁN NHIÊN CỨU I Hành Họ tên:……………………………… Dân tộc: ……………………………… Tuổi:……………… Giới: Nam Địa Nữ chỉ:……………………………………………………………………………… Ngày vào viện: ……………………… Ngày viện:…………………………… Chẩn đoán: ………………………………………………………………………… Mã bệnh án: …………………………… Số hồ sơ:……………………………… II Tiền sử: Bạn bị thiếu máu chưa? III Có: Khơng: Bệnh sử: Tuổi chẩn đoán:………………………………………………………… Lần vào viện thứ: ……………………………………………………………… Phát triển thể chất: Chiều cao: ……………cm Dậy thì: Trọng lượng:………… kg BMI: Bình thường Muộn Sớm Tuổi có kinh nguyệt lần đầu: ……………………………………………………… IV Khám lâm sàng: Thiếu máu: - Không: - Nhẹ: - Vừa: - Nặng: Hồng đảm: - - Khơng: Có: Lách to: - Đã cắt: To: Không to: Gan to: Có: Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Không: tnu.edu.vn Xơ gan: Theo tiêu chuẩn Child-Pugh A: B: C: Xạm da: Có: Khơng: Biến dạng xương: Biến dạng mặt: Có: Khơng: Biến dạng Xquang: Có: Khơng: Lỗng xương: Có: Khơng: V Xét nghiệm: Tế bào máu ngoại vi: Chỉ số Lúc nhập viện Ra viện Số lượng hồng cầu Hb Hct MCV MCH MCHC Sinh hóa: Chỉ số sắt huyết Lúc vào viện Sau điều trị tháng tháng 12 tháng Glucose Ferritin Bilirubin toàn phần Bilirubin gián tiếp Albumin Điện di Hb trước truyền: HbA1: HbA2: HbF: HbE: Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên HbH: tnu.edu.vn HbBarts Thời gain PT: Lúc vào……………………………………………………… Sau tháng ……………………………………………… Sau tháng………………………………………………… Coombs: Coomb TT: Âm tính: Dương tính: CoombGT: Âm tính: Dương tính: Siêu âm: Sỏi mật: Có: Khơng: Siêu âm Doopler tim: Buồng thất trái Bình thường Giãn: Phân xuất tống máu thất trái Bình thường Giảm Áp lực động mạch phổi Bình thường Tăng Xét nghiệm virut: HIV Có Khơng HCV Có Khơng HBV Có Khơng VI Điều trị Truyền máu: Số lượng máu truyền lần điều trị: …… ……………………….ml HCK Nồng độ Hb Vào viện Ra viện Hb Thời gian truyền máu trung bình đợt điều trị 1-2 tuần Có Khơng 2-6 tuần Có Khơng >6 tuần Có Khơng Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn Tai biến truyền máu Tan máu cấp Có Khơng Nổi mề đay Có Khơng Tổn thương phổi Có Khơng Tan máu muộn Có Khơng Sốt Có Không Thải sắt Thời gian Sau tháng Sau tháng Nồng độ ferritin Tai biến thải sắt Shock Có Khơng Sốt Có Khơng Đau khớp Có Khơng Đau bụng Có Khơng Thay đổi dấu hiệu sau điều trị Xơ gan Child A Có Khơng Child B Có Khơng Child C Có Khơng Đái tháo đường Có Khơng Rối loạn chuyển hóa đường Có Khơng Xạm da Có Khơng Đái tháo đường Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT Bùi Thị Mai An, Nguyễn Thị Y Lăng, Nguyễn Thị Lan, Đỗ Trung Phấn (2001), “Tình hình nhiễm HIV,HBV, HCV BN bị bệnh máu viện Huyết học – Truyền máu hai năm 1998 -1999”, Tạp chí Y học Việt Nam, 12 (267), tr 15 -20 Nguyễn Thị Minh An (2006), “Thiếu máu tan máu: lâm sàng phân loại”, Bài giảng huyết học truyền máu, Nhà xuất Y học Hà nội, tr 182 – 189 Trần Văn Bé CS (1993), “Bệnh beta thalassemia điều trị trung tâm Truyền máu Huyết học Thành phố Hồ Chí Minh”, Hội Nghị khoa học lần thứ XV, tr 34 Trần Văn Bé, Trần Minh Hiếu (2003), “Phát đột biến gây bệnh beta thalassemia Đông Nam Á phương pháp ASO”, Tạp chí Y học Việt Nam, 1/2003, tr 1-5 Các mơn Nội, (2004), “ Chẩn đốn lách to”, Nội khoa sở (Tập II), Nhà xuất Y học, Hà Nội, tr 70 -76 Lê Thị Hảo (2001), “NC ứng dụng kỹ thuật di truyền phân tử phát đột biến gen beta thalassemia Việt Nam”, http://www.ctu.edu.vn/workshop/hnkh-y11/tphcm/lthao.htm Ngô Quang Huy, Phạm Quang Vinh CS(2001), “Một số đặc điểm lâm sàng huyết học bệnh anpha thalassemia”, Kỷ yếu cơng trình NC khoa học viện Huyết học – Truyền máu TW, tr 149 – 154 Nguyễn Công Khanh (2004), “Phân loại chẩn đoán thiếu máu, Thalassemia”, Huyết học lâm sàng Nhi khoa, Nhà xuất Y học Hà nội, trang 33-35, 132-146 Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn Nguyễn Công Khanh, (2009), “Hemoglobin”, Huyết học lâm sàng Nhi khoa, Nhà xuất Y học, Hà Nội, tr 124 -147 10 Nguyễn Công Khanh, (1985), Một số đặc điểm lâm sàng, huyết học bệnh beta Thalassemia người Việt Nam, Luận văn phó tiến sĩ Y học, Đại học Y Hà Nội 11 Nguyễn Công Khanh, (1993), “ Tần số bệnh Hemoglobin Việt Nam”, Tạp chí Y học Việt Nam, tập 174 (số 8), tr 11 -16 12 Nguyễn Công Khanh (2002), “Beta Thalassemia”, Tạp chí thơng tin Y Dược, (số 2), tr 10 -16 13 Nguyễn Cơng Khanh, Tạ Thu Hồ, Lê Thị Thư, Nguyễn Xuân Thụ (1993), “Kết cắt lách điều trị thalassemia số thay đổi máu ngoại vi sau cắt lách”, Tạp chí Y học Việt Nam, tập 174(số 8): tr 71 -78 14 Nguyễn Công Khanh, Phan Thị Phi Phi, Trần Hồng Hà, Võ Thanh Hương, Chu Thị Tuyết, Tạ Thu Hoà (1993), “Nghiên cứu động học đáp ứng miễn dịch trẻ bị thalassemia điều trị cắt lách”, Tạp chí Nhi khoa, tập (số 1), tr – 15 Nguyễn Công Khanh, Dương Bá Trực (1993), “Beta – Thalassemia huyết sắc tố E gặp viện Bảo vệ sức khoẻ trẻ em”, Tạp chí Y học Việt Nam, tập 174 (số 8), tr 23 -30 16 Nguyễn Công Khanh, Dương Bá Trực (1994), “Một số đặc điểm hồng cầu máu ngoại vi beta thalassemia”, Tóm tắt kỷ yếu cơng trình Nhi khoa, tr173 17 Bùi Ngọc Lan (1995), Bước đầu NC phát triển thể chất BN beta thalassemia thể nặng thể kết hợp beta thalassemia /HbE, luận văn thạc sỹ Y học, Đại học Y Hà Nội 18 Nguyễn Nghiêm Luật (2006), “Chuyển hoá sắt rối loạn chuyển hoá sắt”, Bài giảng hoá sinh sau đại học, Nhà xuất Y học Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn 19 Đỗ Trung Phấn (2004) Một số số huyết học người Việt nam bình thường từ 1995 – 2000, nhà xuất Y học Hà nội, tr 332 – 338 20 Thái Quý, Nguyễn Hà Thanh (2006), “Chuyển hoá sắt thiếu máu thiếu sắt”, Bài giảng huyết học truyền máu, nhà xuất Y học, Hà nội, trang 208 – 213 21 Dương Bá Trực (2004), “Phòng bệnh Beta Thalassemia - vấn đề cấp thiết khả thi”, Một số chuyên đề Huyết học truyền máu ,tập I, nhà xuất Y học Hà nội, tr 195 - 199 22 Dương Bá Trực (1996), Đặc điểm lâm sàng bệnh HbH trẻ em Việt Nam, bước đầu tìm hiểu tần suất α Thalassemia Hà Nội, Luận án tiến sĩ Y học, Đại học Y Hà Nội 23 Dương Bá Trực (1997), “Một số kiểu gen beta – thalassemia người miền Bắc”, Tạp chí Y học thực hành – Kỷ yếu cơng trình NCKH viện BVSKTE, tr 79 -82 24 Bùi Văn Viên (1999), Một số đặc điểm lâm sàng huyết học bệnh Hemoglobin E tần suất mang gen Hb E dân tộc Mường Hồ Bình, Luận án tiến sĩ Y học, Đại học Y Hà Nội 25 Bùi Văn Viên, Nguyễn Công Khanh (1996), “Đối chiếu lâm sàng huyết học thể dị hợp tử kép bệnh HbE-Beta thalassemia với beta thalassemia đồng hợp tử”, Tạp chí Nhi khoa, tập 5(4), tr 195 -206 26 Bùi Văn Viên, Dương Bá Trực, Nguyễn Công Khanh (1999), “ Nhận xét bước đầu sở di truyền phân tử mối liên quan kiểu gen mức độ thiếu máu MCV bệnh HbE/β Thalassemia”, Tạp chí Nhi khoa, tập 8(số 1), tr 45 – 48 27 Bùi Văn Viên, (2009), “NC thực trạng truyền máu cho BN thalassemia bệnh viện Nhi trung ương số yếu tố liên quan đến giảm nồng độ Hb sau truyền”, đề tài sở, Trường Đại học Y Hà Nội Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn 28 Phạm Quang Vinh, (2009), “Cấu trúc, chức tổng hợp Huyết sắc tố”, Bài giảng Huyết học Truyền máu, Nhà xuất Y học, Hà Nội, tr 69 -75 29 Phạm Quang Vinh, (2009), “Bệnh huyết sắc tố”, Bài giảng Huyết học Truyền máu, Nhà xuất Y học, Hà Nội, 190-197 30 Bài giảng bệnh học nội khoa tập (2002), Nhà xuất Y học, Hà Nội, 193-202 31 Nguyễn Anh Vũ (2008), “Siêu âm tim từ đến nâng cao” Nhà xuất Đại học Huế, tr 171-179 32 Trang Thanh Minh Châu (2009) “Hiệu thải sắt điều trị trẻ em mắc β thalassemia bệnh viên An Giang” 33 Phùng Thị Hồng Hạnh (2009) “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, xét nghiệm bước đầu nhận xét kết điều trị bệnh nhân thalassemia người lớn viện Huyết học Truyền máu Trung Ương” Luận văn thạc sỹ y học trường Đại Học Y Hà Nội 34 Mã Phương Hạnh (2008) “Đặc điểm bệnh nhân thalassemia thể nặng có ứ sắt viện nhi đồng I ” TIẾNG ANH 35 Anderson LJ, Wonke B, Prescott E et al (2002), “Improved myocardial iron levels and ventricular function with oral deferiprone compared with subcutaneous desferrioxamine in thalassaemia” Lancet 360, p 516–520 36 Androulla Eleftheriou (2000), Compliance to Iron Chelation Therapy with Desferrioxamin, Thalassemia International Federation Publications 37 Angastiniotis M, Modell B(1998), “Global epidemiology of hemoglobin disorders”, Ann NY Acad Sci, 850, p251 – 269 38 Ashutosh V and Elliott V (2004), “The role of Fetal Hemoglobin – Enhancing Agent in Thalassemia” Hematology Vol 41 (4) sup Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn 39 Bacbara Wild, Bacbara J Bain (2007), “Investigation of abnormal th haemoglobin and thalassemia”, Practical Haematology 10 , p 272 – 307 40 Bahador A, Banani SA, Foroutan HR, et al(2007), “A comperative study of partial vs total splenectomy in thalassemia major patients”, J Indian Assoc Pediatric Surg, 12(3), p 133 – 135 41 Betty Ciesla (2007), “The thalassemia Syndrom”, Hematology in Practical, p72 – 81 42 Beutler E, Hoffbrand AV, Cook JD(2003) “Iron deficiency and overload” Hematology (Am Soc Hematol Educ Program), p40-61 43 Cappellini M D, Cohen A, Eleftherion A, et al (2007), Guilines for the clinical management of thalassemia (2nd), Thalassemia International Federation, Nicosia, Cyprus 44 Cappellini MD, Cohen A, Piga A, et al(2006), “A phase study of deferasirox (ICL670), a once-daily oral iron chelator, in patients with beta-thalassemia”, Blood 107(9), p3455-3462 45 Centis F, Tabellini L, Lucarelli G, et al(2006), “The importance of erythroid expansion in determining the extent of apoptosis in erythroid precursors in patients with beta-thalassemia major”, Blood 96(10), p 3624-3629 46 Chui DHK, Fucharoen S, Chan V (2003), “Hemoglobin H Diasease: not necessarily a beginn disoder”, Blood, 101(3), p 791 – 800 47 Cunningham MJ, Macklin EA, Neufeld EJ, et al, (2004) “Complications of beta-thalassemia major in North America” Blood 104(1), 34-39 48 Cylan C (2007), Evaluation of reticulocyte parameters in iron deficiency, Vitamin B12 deficiency and Beta Thalassemia minor patients International Journal of Laboratory heamatology vol 29 (5) p 327-334 Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn 49 David J Weatherall (2006), “Disorders of globin synthesis”, The th Thalassemia, William Hematology edition, p 633-666 50 De Sanctis V, Vullo C et al(1993), “Growth in Thalassemia major”, Thalassemia today, Thalassemia blood transfusion association, p71 51 Ed Uthman(2003), “Hemoglobinopathies and Thalassemias”, Blood Cell and anemia, American Board of Pathology 52 Eleftheriou A (2007), About Thalassemia, Thalassemia International Federation, Nicosia, Cyprus 53 Eleftheriou A, Angastisniotis M (2007), Alpha Thalassemia education booklet, Thalassemia International Federation, Nicosia, Cyprus 54 Eleftheriou A, Angastisniotis M (2007), Beta Thalassemia education booklet, Thalassemia International Federation, Nicosia, Cyprus 55 Elizabeth G(1998), Thalassemia carrier diagnosis in Malaysia, Thalassemia diagnostic service in Hospital University Kebangsaan Malaysia 56 Fosburg M, Nathan DG(1990), “Treatment of Cooley's anemia”, Blood 76, p 435 – 450 57 Fucharoen S, Ketvichit P, Pootrakul P, et al(2000), “Clinical manifestation of beta-thalassemia/hemoglobin E disease”, J Pediatr Hematol Oncol, 22(6), p 552-557 58 Fucharoen S(2001), “Disorders of hemoglobin: Genetics, pathophysiology and clinical management”, Hemoglobin disorders, Cambridge University Press p1139-1153 59 Fung EB, Harmatz PR, Lee PD, et al(2006), “Increased prevalence of iron-overload associated endocrinopathy in thalassaemia versus sicklecell disease”, Br J Haematol 135(4), p574-582 Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn 60 HarrisonPM, ArosioP(1996),“Ferritins: molecular properties, iron storage function and cellular regulation”, Bba-Bioenergetics 1275, p161-203 61 Hassan M Yaish (2007), Thalassemia, University of Utah School of Medicine 62 Jose F.A(2005),“Measuremant of reticulocyte and red blood cell indice in patients with iron deficiency anemia and Beta Thalassemia minor”, Clinical chemisstry and laboratory medicine, vol 43 (2), p195- 197 63 Kazazian HH Jr (1990), “The thalassemia syndromes: molecular basis and prenatal diagnosis in 1990”, Semin Hematol 27(3), p 209- 228 64 Lilleyman JS, Hann IM, Blanchette V (2000), “The thalassemia”, Pediatr Hematol, p307-327 65 Manfred W (1998), “Iron metabolism and its disorders”,Clinical Laboratory Diagnostics,p 268-283 66 Martin HS, Edward JB (2005), “Pathobiology of the human erythrocyte th and its hemoglobin”, Hematology, edition, p.442 – 443 67 Mc Donagh, AW Nienhuis(1993), “The Thalassemia”, Hematology of infancy and childhood, GD Nathan & F.A.O.Oski.WB Sauders Company, p 783 – 879 68 Modell B(1977), “Total management of thalassaemia major”, Arch Dis Child 52, p 489 69 Olivieri NF, Brittenham GM (1997), “Iron chelating therapy and the treatment of thalassemia”, Blood 89, p 739–761 70 Pawich V, Porpatku M, Sriroohgrueng W(1992), “The propblem of the thalassemia in Thailand”, Sout heast Asian J Trop Med Public Health, p23 71 Pornvaree L, Kovit P, Wanna M (2000), “Reticulocyte counting in Thalaseemia using Different automated Technologie”, Hematology 6, p 73 – 78 Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn Laboratory 72 Porter JB, Davis B (2002), “Monitoring chelation therapy to achieve optimal outcome in the treatment of thalassaemia”, Best Practice and Research in Clinical Haematology 15, p 329–368 73 Reich S, Buhrer C, Henze G, et al(2000), “Oral isobutyramide reduces transfusion requirements in some patients with homozygous betathalassemia”, Blood, 96(10), p 3357-3363 74 Renzo G, Androulla E, Joanne T, John O, Mary P, Michael A (2005), Prevention of thalassemias and other Haemoglobin Disorders, Thalassemia International Federation Publications, vol1 75 Singer ST, Wu V, Mignacca R, et al (2000), “Alloimmunization and erythrocyte autoimmunization in transfusion - dependent thalassemia patients of predominantly asian descent”, Blood, 96(10), p3369-3373 76 Sharma V, Kumar B, Kumar G, Saxena R(2009), “Alpha globin gene numbers: an important modifier of HbE/beta thalassemia”, Hematology;14(5), p 297-300 77 Teshima D, Hall J et al (1993), “Microcopic Erythrocyte Morphologic changes assciated with anpha thalassemia”, Clin Lab Sci 6, p 236- 240 78 Thein SL (1992), “Dominant beta thalassaemia: molecular basis and pathophysiology”, Br J Haematol 80(3), p 273-277 79 Guidelines For The Clinical Management OF Thalassemia (2008) 80 VichinskyEB(2000),“Report of proceedings 1999 international conference on E/ β thalassemia”, J pediatr Hematol Oncol,22(6), p550 81 About Thalassemia (2003) 82 Zahra Ashena CS (2007) “ The relation between left ventricular diastolic indices and serum ferritin in thalassemia major” Pediatric hematology and Oncology, 24: 3-14 Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn 83 Mourad FH CS (2003) “Comparison between desferrioxamine and combined therapy with desferrioxamine and deferiprone in iron overloaded thalassemia patients” Br J Hematol.2003 Apr;121 (1) 187-9 84 Nadeem Ikram CS (2004) “Ferritin levels in patients of beta thalassemia major” International journal Pathology 2(2):71-74 85 Wintrobe M.M (1981), “The thalassemia and related disorders”, Quatitative Disorders of hemoglobin synthesis, Clinical Hematology, p869-903 Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tnu.edu.vn ... nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân thalassemia tiến hành nghiên cứu đề tài: ? ?Bước đầu nghiên cứu điều trị bệnh Thalassemia người trưởng thành viện Huyết học - Truyền máu Trung ương” với mục... người bệnh Truyền máu: Truyền máu định kỳ biện pháp điều trị chủ y? ??u cho bệnh nhân thalassemia Liệu pháp điều trị truyền máu thích hợp an toàn trọng tâm chế độ điều trị Quyết định điều trị truyền... đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng phân loại thalassemia người trưởng thành - Nghiên cứu kết điều trị truyền máu thải sắt bệnh nhân thalassemia người trưởng thành Chương TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Hemoglobin