BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH KHOA LUẬT THƯƠNG MẠI - - ĐINH THỊ NGỌC MẾN QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THƠNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI KHỐ LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT Chuyên ngành Luật Thương mại TP HCM – 2009 TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH KHOA LUẬT THƯƠNG MẠI - - KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI SINH VIÊN THỰC HIỆN: ĐINH THỊ NGỌC MẾN Khoá: 30 MSSV: 3020219 GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: NGUYỄN THỊ THUỶ TP HỒ CHÍ MINH, NĂM 2009 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các thơng tin dẫn chứng trung thực Mọi hành vi gian dối việc đưa kết luận, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm Tác giả khố luận Đinh Thị Ngọc Mến MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU CHƯƠNG 1: PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI 1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN HÌNH THÀNH QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN 1.1.1.Khái niệm bảo hiểm thương mại 1.1.2.Quan hệ pháp luật bảo hiểm thương mại 1.1.2.1 Chủ thể quan hệ pháp luật bảo hiểm thương mại 1.1.2.2 Đối tượng quan hệ bảo hiểm thương mại 1.1.2.3 Hợp đồng bảo hiểm thương mại 1.1.3 Các yếu tố hình thành quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại 10 1.1.4 Lý giải cụ thể sở hình thành nghĩa vụ cung cấp thơng tin quan hệ bảo hiểm thương mại 14 1.1.4.1 Ở khía cạnh pháp lý 14 1.1.4.2 Ở khiá cạnh kinh tế 16 1.1.4.3 Ở khía cạnh xã hội 17 1.1.5 Sự hình thành nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại Việt Nam 17 1.2 QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI 21 1.2.1 Nội dung quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin 21 1.2.2 Hậu pháp lý việc vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin 27 KẾT LUẬN CHƯƠNG 31 CHƯƠNG 2: NHỮNG VƯỚNG MẮC VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI 34 2.1 NHỮNG VƯỚNG MẮC TRONG QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI 34 2.1.1 Những vướng mắc quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại 35 2.1.2 Những vướng mắc quy định pháp luật hậu pháp lý việc vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại 39 2.2 HƯỚNG HOÀN THIỆN NHỮNG VƯỚNG MẮC TRONG QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN 41 2.2.1 Định hướng cho việc hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin … 41 2.2.1.1 Xây dựng phát triển thị trường bảo hiểm vững mạnh 41 2.2.1.2 Phát triển hệ thống pháp luật bảo hiểm phù hợp với hoàn cảnh nước thông lệ quốc tế 42 2.2.2 Hướng hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại 44 2.2.2.1 Hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin hai bên quan hệ hợp đồng bảo hiểm thương mại 44 2.2.2.2 Hoàn thiện quy định pháp luật hậu pháp lý hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ hợp đồng bảo hiểm thương mại 48 KẾT LUẬN CHƯƠNG 53 KẾT LUẬN… 55 LỜI NĨI ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Nghị định số 100/CP/1993 ngày 18/12/1993 quy định kinh doanh bảo hiểm đời tạo tảng pháp lý cho đời thức hoạt động kinh doanh bảo hiểm nước ta Chỉ phát triển gần 15 năm nay, nên thị trường bảo hiểm Việt Nam non trẻ so với nước có kinh tế phát triển giới, vậy, nhận thức hiểu biết người lĩnh vực chưa nhiều Hoạt động kinh doanh bảo hiểm lĩnh vực có đóng góp nhiều cho thị trường tài chính, nơi huy động vốn nhanh hiệu không so với hoạt động ngân hàng tổ chức tài – tín dụng có nguồn tài dồi từ phí người tham gia bảo hiểm (đặc điểm bảo hiểm thời điểm thu phí bảo hiểm thời điểm bồi thường bảo hiểm cách khoảng thời gian định) Khơng thế, bảo hiểm đóng vai trị quan trọng xã hội, thể hiện, bảo hiểm hoạt động nhằm khắc phục hậu rủi ro, giúp bên bảo hiểm phục hồi sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống sản xuất Bảo hiểm lĩnh vực phức tạp, tính ngẫu nhiên đối tượng hoạt động kinh doanh bảo hiểm – rủi ro, phức tạp loại hình bảo hiểm, khái niệm bảo hiểm người mua bảo hiểm, người nhận bảo hiểm, người bảo hiểm…., điều kiện để hưởng bảo hiểm – điều phụ thuộc vào loại hình bảo hiểm mức độ phí bảo hiểm, khác Bên cạnh đó, phức tạp bảo hiểm gián tiếp tạo hội cho đối tượng có hiểu biết lợi có hành vi trục lợi bất Làm giúp bên tham gia vào quan hệ bảo hiểm cách tích cực? Làm để ngăn cản hành vi bất hợp pháp bảo hiểm? Ta thấy vấn đề nêu thiếu hiểu biết, thiếu thông tin bảo hiểm Giải vấn đề sở cho bước phát triển quan hệ bảo hiểm, giải vướng mắc nêu Thông tin cần thiết quan trọng quan hệ xã hội, giúp người hiểu rõ chất quan hệ xã hội mà tham gia Đặc biệt, quan trọng quan hệ bảo hiểm trừu tượng đối tượng hoạt động kinh doanh bảo hiểm – rủi ro phức tạp loại hình bảo hiểm, cách thức thực quyền nghĩa vụ bên quan hệ hợp đồng bảo hiểm Xuất phát từ chất bảo hiểm chia sẻ rủi ro, hạn chế tổn thất rủi ro mang lại Mà rủi ro khách quan, không lường trước được, không chắn tổn thất, rủi ro điểm mấu chốt để thiết lập quan hệ bảo hiểm Nếu khơng có thơng tin phức tạp bảo hiểm không làm sáng tỏ, điều hạn chế bên xây dựng quan hệ mà đó, dịch vụ bảo hiểm thực Vấn đề cần thiết đặt phải có quy định pháp luật để nhằm kiểm soát, hạn chế đến loại trừ hành vi này, đồng thời định hướng cho hoạt động người xã hội, góp phần phổ biến vai trò bảo hiểm đời sống sản xuất, tạo niềm tin cho người dân bảo hiểm Việt Nam thức gia nhập tổ chức thương mại giới WTO, mở trình hội nhập phát triển cho kinh tế, có lĩnh vực thương mại dịch vụ với việc kí kết gia nhập hiệp định GATS (hiệp định thương mại dịch vụ) Do đó, việc xây dựng hệ thống pháp luật bảo hiểm cách đồng quan trọng nghĩa vụ cung cấp thông tin, sở cho việc khai thác phát triển thị trường bảo hiểm nhiều tiềm tương lai Mục đích nghiên cứu Mục đích việc nghiên cứu quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại xuất phát từ nhiệm vụ sau: - Thứ tìm hiểu cách tồn diện, có hệ thống quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm, vị trí việc quản lý phát triển ngày sôi động thị trường bảo hiểm Nghiên cứu vấn đề giúp giải thích phải có quy định pháp luật vậy, quy định để bảo vệ cho quyền lợi của bên quan hệ bảo hiểm - Thứ hai, tìm thiếu sót bất cập việc vận dụng quy định vào thực tiễn, để từ định hướng cho việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện quy định này, nhằm phù hợp với tình hình thực tế bảo vệ lợi ích tối đa bên tham gia quan hệ đáp ứng nhu cầu quản lý xã hội - Thứ ba, tìm nhân tố hợp lý cho việc xây dựng hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thông qua việc so sánh đối chiếu với quy định pháp luật trước pháp luật nước ngồi có quy định vấn đề Phương pháp nghiên cứu khố luận Trong q trình xây dựng luận án, tác giả dựa sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác – Lênin với phép vật biện chứng vật lịch sử, xem xét vấn đề cách toàn diện, kết hợp lý luận với thực tiễn xu hướng giới Cụ thể, khoá luận sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, chứng minh, so sánh đánh giá Trong đó, phương pháp phân tích đóng vai trò chủ đạo sử dụng xuyên suốt nội dung đề tài Trong Chương 1, để đưa sở lý luận cho việc hình thành nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm, nhằm làm rõ chất vai trị thơng tin quan hệ bảo hiểm thương mại, tác giả sử dụng phương pháp phân tích, so sánh Trong Chương – phát vướng mắc nhằm đề xuất hướng hoàn thiện, tác giả sử dụng tất phương pháp trên, nhằm tận dụng khai thác hết yếu tố có tác động đến việc hình thành quy định thiếu sót; đồng thời phục vụ cho việc tìm kiếm hướng hồn thiện phù hợp Việc sử dụng phương pháp chứng minh với dẫn chứng cụ thể, có vai trị quan trọng, nâng cao tính thuyết phục có tính chất gợi mở cho việc phát triển lối tư pháp lý Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu khoá luận dừng lại giới hạn việc xây dựng hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin phạm vi pháp luật kinh doanh bảo hiểm không bao gồm lĩnh vực bảo hiểm phi thương mại Bởi, vai trò hoạt động kinh doanh bảo hiểm phát triển thị trường bảo hiểm phát triển xã hội Chính xuất phát từ lợi nhuận bảo hiểm thương mại, nhiều người muốn lợi dụng để tìm kiếm lợi nhuận tối đa bất hợp pháp Ý nghĩa thực tiễn của khố luận Trong q trình nghiên cứu đưa đề xuất cho việc xây dựng quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại, tác giả không dựa sở lý luận cho việc hình thành nghĩa vụ cung cấp thơng tin mà cịn có so sánh, đối chiếu với quy định pháp luật quốc gia khác giới đồng thời có xem xét đến tình hình thực tiễn nước Nội dung khoá luận kết hợp lý luận thực tiễn, đó, có giá trị tài liệu tham khảo cho nhà nghiên cứu pháp luật có sở cho việc xây dựng hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại Với kiến thức bản, khoá luận cung cấp cho người đọc vấn đề quan trọng, hiểu biết cụ thể rõ ràng việc thực nghĩa vụ cung cấp thông tin nâng cao nhận biết hành vi vi phạm nghĩa vụ nhằm trục lợi Giúp bên có kiến thức vững vàng tham gia quan hệ bảo hiểm nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật họ Khố luận cịn có ý nghĩa định hướng cho thẩm phán trình xét xử trường hợp có tranh chấp bảo hiểm xảy có hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại Đóng góp khoa học khố luận Việc nghiên cứu quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin bên quan hệ bảo hiểm thương mại tập trung vào việc làm rõ sở lý luận vướng mắc quy định đó, nhằm định hướng cho việc xây dựng hoàn thiện quy định Việc có đóng góp khoa học cụ thể sau: - Thứ nhất, nguồn tài liệu tham khảo phục vụ cho giảng dạy giáo viên, phụ vụ cho việc học tập, nghiên cứu sinh viên lĩnh vực pháp luật bảo hiểm - Thứ hai, nội dung khố luận phân tích đánh giá vai trị thơng tin q trình hình thành nghĩa vụ cung cấp thơng tin quan hệ bảo hiểm cách toàn diện đầy đủ, nhiều khía cạnh: kinh tế, pháp lý xã hội Giúp nhà nghiên cứu pháp luật, người có quan tâm pháp luật lĩnh vực bảo hiểm hiểu cách đầy đủ, rõ ràng quy định pháp luật, từ có hành động đắn phù hợp - Thứ ba, khoá luận đưa quan điểm riêng tác giả số vấn đề hợp đồng bảo hiểm bị đình thực hiện, bị tuyên bố vô hiệu, cách lấy mốc thời gian có hành vi vi phạm làm sở để xác định Những vấn đề có tính chất tham vấn, vấn đề gợi mở, để sở người nghiên cứu pháp luật phát triển đưa kết khác hợp lý thuyết phục Kết cấu khoá luận Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, khoá luận gồm hai chương: Chương 1: Pháp luật Việt Nam hành nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại Chương 2: Những vướng mắc hướng hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại CHƯƠNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI a CƠ SỞ LÝ LUẬN HÌNH THÀNH QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN Khái niệm bảo hiểm thương mại Nói đến bảo hiểm thương mại hiểu hành vi kinh doanh với mục đích sinh lợi thực chủ thể kinh doanh doanh nghiệp bảo hiểm Bảo hiểm lĩnh vực chuyên biệt, đặc thù chủ thể tiến hành hoạt động kinh doanh bảo hiểm đòi hỏi phải đáp ứng điều kiện mà pháp luật quy định Sở dĩ hoạt động kinh doanh mang tính đặc thù đối tượng kinh doanh hoạt động rủi ro – yếu tố khách quan, ngẫu nhiên, lường trước đươc Sự xuất hay biến rủi ro không phụ thuộc vào ý chí người Cho dù khoa học kĩ thuật có tiên tiến, đại đến đâu, giúp người có dự báo tốt rủi ro khơng thể giúp người triệt tiêu hồn toàn rủi ro Bảo hiểm thương mại hoạt động kinh doanh sinh lợi, bên cạnh đó, cịn mang tính xã hội nhân đạo Hai đặc tính thể tham gia tồn xã hội mà khơng có giới hạn đối tượng nào, cịn thể mục đích vai trị bảo hiểm Vai trị mục đích bảo hiểm việc bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, tài sản người giúp ổn định đời sống sản xuất, trì sống bình thường người Đối tượng hoạt động kinh doanh bảo hiểm – rủi ro, liền với tổn thất Ở mức độ tương đối, tổn thất bù đắp vật chất, nghĩa bù đắp có khoản tài đủ lớn Điều này, cá nhân thực tập hợp người vấn đề trở nên đơn giản nhiều Hoạt động tập hợp bảo hiểm hoạt động hướng vào người có mục đích chia sẻ rủi ro đối tượng hoạt động khoản tài đối tượng tham gia bảo hiểm Những khoản tài tập hợp lại tạo thành quỹ tài chính, thực thơng qua việc doanh nghiệp bảo hiểm thu phí người mua bảo hiểm Quỹ tài thu từ phí người mua bảo hiểm kết hợp với số vốn kinh doanh mà doanh nghiệp bảo hiểm sẵn có tạo thành quỹ bảo hiểm “văn hoá” kinh doanh mới, hợp đồng mẫu lĩnh vực bảo hiểm với đa dạng phức tạp Điều đòi hỏi quy định pháp luật mang tính phổ biến phải nâng cao tầm hiểu biết người dân lĩnh vực Khi xây dựng quy định pháp luật đảm bảo chất quan hệ phù hợp với yếu tố lịch sử mà phải có tương thích với pháp luật quốc tế, đặc biệt có tương thích với quy định WTO thương mại dịch vụ11 Không quốc gia tồn riêng lẻ được, đặc biệt lĩnh vực kinh tế trị Việc xây dựng quy định vừa phù hợp với hồn cảnh nước vừa có tương thích với xu thế giới vấn đề khơng dễ dàng, làm điều đó, tảng cho phát triển hệ thống pháp luật bảo hiểm đòn bẩy pháp lý cho phát triển vững mạnh thị trường bảo hiểm Hướng hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại 2.2.2.1 Hoàn thiện quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin hai bên quan hệ hợp đồng bảo hiểm thương mại  Về nghĩa vụ cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm Quy định pháp luật việc thực nghĩa vụ cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm quan hệ hợp đồng có khơng đồng Bộ luật Dân sự, Luật kinh doanh bảo hiểm, Bộ luật Hàng hải, gây khó khăn vấn đề xem xét việc thực nghĩa vụ cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm có tranh chấp xảy Như nói, Bộ luật Hàng hải luật quy định riêng lĩnh vực hàng hải, có quy định khác với luật chung phù hợp với đặc thù lĩnh vực mà điều chỉnh Nếu có tranh chấp xảy lĩnh vực áp dụng quy định pháp luật riêng lĩnh vực mà giải quyết, cụ thể quan hệ bảo hiểm hàng hải áp dụng Bộ luật Hàng hải, bên mua bảo hiểm phải tự cung cấp thơng tin mà biết liên quan đến việc giao kết hợp đồng Còn lĩnh vực bảo hiểm thương mại khác áp dụng Luật kinh doanh bảo hiểm, bên mua bảo hiểm cung cấp thông tin theo yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm với thông tin liên quan đến đối tượng bảo hiểm hợp đồng bảo hiểm Nếu nhìn hình thức lập luận nghe hợp lý Tuy nhiên, lĩnh vực bảo hiểm lĩnh vực đặc thù – đặc thù đối tượng kinh doanh rủi ro, hiểu biết xoay quanh vấn đề đánh giá dự đoán rủi ro, đưa biện pháp để phòng ngừa hạn chế tổn thất cho đối tượng bảo hiểm 11 Quy định WTO thương mại dịch vụ thể đầy đủ hiệp định GATS 40 Do đó, quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thơng tin địi hỏi phải đảm bảo việc giải vấn đề Nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại xoay quanh vấn đề nêu trên, không phụ thuộc vào lĩnh vực cần bảo hiểm Các lĩnh vực bảo hiểm khác khác nghiệp vụ lựa chọn nội dung việc đánh giá thông tin đối tượng bảo hiểm doanh nghiệp bảo hiểm Còn cách thức thực nghĩa vụ khác nhau, mục đích cuối nhằm đạt tối đa lượng thông tin cần thiết quan trọng việc dự đoán đánh giá rủi ro Nếu hiểu vậy, ta nói việc khơng thống quy định phạm vi giới hạn cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm cho bên bảo hiểm quy định pháp luật có liên quan bảo hiểm khơng có sở Chính vậy, theo quan điểm riêng, tác giả cho khơng thể có quy định khác cách thức thực nghĩa vụ cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm quy định pháp luật hành Việt Nam vấn đề Việc đưa quy định pháp luật để điều chỉnh quan hệ xã hội phải dựa vào chất quan hệ xã hội đó, ngồi phải xem xét đến tính quốc tế - phù hợp với xu hướng quốc tế đặc biệt quy định pháp luật quốc gia phải phù hợp với hồn cảnh nước Chính vậy, quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin văn pháp luật liên quan đến bảo hiểm phải phù hợp với trình độ hiểu biết cịn non người dân Việt Nam bảo hiểm, cụ thể, phải có hướng dẫn việc thực nghĩa vụ bên có hiểu biết lĩnh vực bảo hiểm Mặt khác, nghĩa vụ cung cấp thông tin đặt nhằm để triệt tiêu bất đối xứng làm hài hồ lợi ích bên quan hệ bảo hiểm thương mại Đặc biệt, bên mua bảo hiểm người nắm giữ thông tin đối tượng bảo hiểm bên bảo hiểm ln muốn có cách đầy đủ trung thực Do đó, quy định pháp luật phải hướng đến việc làm để bên bảo hiểm có thơng tin từ bên mua bảo hiểm cách xác đầy đủ Vấn đề địi hỏi phải có tự nguyện thực nghĩa vụ từ bên mua bảo hiểm Và điều phù hợp với nguyên tắc cốt lõi12 giao kết hợp đồng Xuất phát từ đặc thù đối tượng kinh doanh bảo hiểm, quan hệ hợp đồng bảo hiểm thương mại, yêu cầu đầy đủ tính xác cần thiết việc đánh giá rủi ro – yếu tố thực thời điểm Do đó, tất thông tin phục vụ cho việc đánh giá rủi ro cần thiết Những thông tin không liên quan đến đối tượng bảo hiểm mà liên quan đến vấn đề khác phục vụ cho việc đến 12 Các nguyên tắc cốt lõi cho việc giao kết hợp đồng quy định điều 389 Bộ luật Dân 41 định giao kết hợp đồng bảo hiểm Cần phải biết rằng, bên thống giao kết hợp đồng phát sinh vấn đề quan hệ bảo hiểm Mặt khác, có trường hợp bên mua bảo hiểm khơng có thơng tin đối tượng bảo hiểm mà họ nắm giữ thông tin khác liên quan đến việc giao kết hợp đồng Để mang tính tổng quát, nhằm tập hợp tối đa thông tin phục vụ cho việc giao kết hợp đồng đánh giá rủi ro, nên có quy định phạm vi thơng tin liên quan đến tất vấn đề giao kết hợp đồng13 mà bên mua bảo hiểm biết Tổng hợp vấn đề phân tích trên, theo tác giả, pháp luật cần quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm sau: “Bên mua bảo hiểm phải tự theo yêu cầu bên bảo hiểm, cung cấp cách đầy đủ trung thực tất thông tin liên quan đến việc giao kết hợp đồng có giá trị việc đánh giá dự đoán rủi ro việc đưa biện pháp phòng ngừa hạn chế tổn thất cho đối tượng bảo hiểm.”  Nghĩa vụ cung cấp thông tin bên bảo hiểm Việc quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin bên bảo hiểm quy định Luật kinh doanh bảo hiểm 2000; Bộ luật Dân 1995 Bộ luật Hàng hải 1990 sau Bộ luật Dân 2005 Bộ luật Hàng hải 2005 chưa có quy định vấn đề Việc quy định Luật kinh doanh bảo hiểm cho thấy nhận thức đắn chất quan hệ bảo hiểm – chia sẻ rủi ro bên bảo hiểm không thụ động thông tin bên mua bảo hiểm cung cấp đặc điểm hợp đồng bảo hiểm loại hợp đồng mẫu Vì vậy, doanh nghiệp bảo hiểm người hiểu rõ điều khoản hợp đồng vấn đề khác mang tính kĩ thuật nghiệp vụ theo nguyên tắc bình đẳng, họ bị ràng buộc nghĩa vụ cung cấp thông tin cho bên mua bảo hiểm Nhưng thông tin mà bên mua bảo hiểm cung cấp theo quy định pháp luật hành dừng lại việc giải thích điều kiện, điều khoản bảo hiểm; quyền nghĩa vụ bên mua bảo hiểm Để đạt hiệu cao việc đánh giá rủi ro, pháp luật quy định cho bên mua bảo hiểm nghĩa vụ mang tính chất gần trung thực thiện chí tuyệt đối – cung cấp hết tất biết liên quan đến việc giao kết hợp đồng Theo tính đối xứng hợp đồng song vụ nguyên tắc bình đẳng quan hệ hợp đồng phải quy định 13 Trong vấn đề liên quan đến việc giao kết hợp đồng nội dung hợp đồng, bao gồm đối tượng hợp đồng đối tượng bảo hiểm Vì thế, quy định việc cung cấp thơng tin liên quan đến việc giao kết hợp đồng mang tính tổng quát 42 cho doanh nghiệp bảo hiểm nghĩa vụ mang tính chất Với hiểu biết mình, nghĩa vụ cung cấp thơng tin doanh nghiệp bảo hiểm không nên dừng lại việc giải thích điều khoản hợp đồng mà nghĩa vụ doanh nghiệp bảo hiểm nên quy định việc cung cấp cho bên mua bảo hiểm thông tin chất rủi ro – thiệt hại xem rủi ro, cung cấp tất loại bảo hiểm14 tư vấn cho bên mua bảo hiểm biết loại bảo hiểm thật phù hợp đối tượng bảo hiểm Đồng thời phải cung cấp cho bên mua bảo hiểm biết biện pháp để họ tự bảo vệ đối tượng họ tránh thiệt hại từ rủi ro Mặc dù vấn đề thực doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, lúc với người mua bảo hiểm muốn mua bảo hiểm họ biết để tìm đến doanh nghiệp mơi giới bảo hiểm Vì vậy, để đảm bảo lợi ích cho bên quan hệ bảo hiểm, đặc biệt đảm bảo cho bên mua bảo hiểm đạt mục đích tối đa, doanh nghiệp bảo hiểm cần cung cấp cho bên mua bảo hiểm vấn đề Những cách hiểu khác rủi ro, việc lựa chọn sai sản phẩm bảo hiểm cho đối tượng bảo hiểm làm cho bên mua bảo hiểm giao kết hợp đồng không theo ý muốn thật họ, điều khơng lỗi ai, hiệu bảo hiểm khơng đạt bên mong muốn Bên cạnh đó, doanh nghiệp bảo hiểm nên có thơng tin giúp bên mua bảo hiểm có biện pháp đưa biện pháp hỗ trợ bên mua bảo hiểm tự bảo vệ đối tượng họ tránh tổn thất Như nói, việc cung cấp thơng tin bên bảo hiểm khơng đem lại lợi ích cho bên mua bảo hiểm mà cịn đem lại lợi ích cho doanh nghiệp bảo hiểm Mặt khác, việc quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin cho bên bảo hiểm kênh tuyên truyền bảo hiểm pháp luật bảo hiểm cách hiệu quả, giúp cải thiện hiểu biết bên mua bảo hiểm lĩnh vực bảo hiểm 2.2.2.2 Hoàn thiện quy định pháp luật hậu pháp lý việc vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại Như phân tích, nghĩa vụ cung cấp thông tin quan trọng quan hệ hợp đồng bảo hiểm Việc vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin làm cho bên thiếu khơng thể có sở cho việc đánh giá dự đoán rủi ro – điều quan trọng hoạt động 14 Trong nhiều lĩnh vực bảo hiểm , có nhiều loại bảo hiểm khác nhau, bảo hiểm nhân thọ, có loại như: bảo hiểm nhân thọ định kì, bảo hiểm nhân thọ suốt đời, bảo hiểm nhân thọ toàn năng, bảo hiểm nhân thọ đa biến; khơng có hiểu biết bên mua bảo hiểm tiến hành mua sản phẩm bảo hiểm không ý mà họ mong muốn 43 bảo hiểm Mặt khác, hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin dạng hành vi trục lợi nhằm tìm kiếm lợi nhuận bất hợp pháp, hành vi ảnh hưởng lớn đến thị trường bảo hiểm Yêu cầu đặt pháp luật phải có quy định nhằm kiểm sốt, hạn chế, từ đến triệt tiêu hành vi Tuy nhiên, quy định pháp luật vấn đề chưa thống nhất, khiến bên quan nhà nước có thẩm quyền lúng túng việc giải có tranh chấp xảy Như nói mục 2.1.2 “Những vướng mắc quy định pháp luật hậu pháp lý việc vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại” chương này, thấy hành vi lừa dối trình giao kết hợp đồng Bộ luật Dân Luật kinh doanh bảo hiểm lại có quy định khác hậu pháp lý Hành vi lừa dối q trình giao kết hợp đồng có hai loại hành vi: hành vi cố ý cung cấp thông tin sai thật, hai hành vi cố ý khơng cung cấp thơng tin mà biết Trong quan hệ hợp đồng bảo hiểm, hai hành vi có mức độ nguy hiểm nhau, làm hạn chế việc dự đoán đánh giá rủi ro Do đó, nên có quy định chung hậu pháp lý cho hai hành vi Trong quy Bộ luật Dân hợp đồng nói chung – có hành vi lừa dối làm cho giao dịch dân vô hiệu Bộ luật Dân quy định hợp đồng bảo hiểm hành vi cố ý cung cấp thông tin sai thật bên mua bảo hiểm – dạng hành vi lừa dối lại làm cho hợp đồng bị đơn phương chấm dứt Điều xảy tương tự quy định Luật kinh doanh bảo hiểm Xét chất, hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin15 xảy thời điểm giao kết hợp đồng làm cho hợp đồng vô hiệu hợp lý, vì, khơng tn thủ ngun tắc để hình thành hợp đồng có hiệu lực Việc giao kết hợp đồng bên giống buổi nói chuyện, với mục đích tạo sản phẩm hợp đồng bảo hiểm, tạo sản phẩm đạt điều kiện định (các điều kiện điều kiện có hiệu lực hợp đồng) Buổi nói chuyện không đạt điều kiện cần thiết khơng làm hình thành sản phẩm – hợp đồng bảo hiểm nào, đương nhiên khơng làm hình thành quyền nghĩa vụ (là vấn đề ghi nhận hợp đồng) bên tham gia quan hệ bảo 15 Nói đến hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin nói đến hai loại hành vi:(1)hành vi cố ý cung cấp thông tin sai thật; (2) hành vi cố ý khơng cung cấp thơng tin mà biết Và theo logic phân tích bài, hai hành vi gọi chung tên – hành vi lừa dối hợp đồng bảo hiểm 44 hiểm Vì vậy, có hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin q trình giao kết hợp đồng làm cho hợp đồng vô hiệu hợp lý Việc quy định đình thực hợp đồng nên quy định cho hành vi vi phạm xảy trình thực hợp đồng nghĩa hợp đồng có hiệu lực, có hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin làm chấm dứt việc hưởng quyền tiếp tục thực nghĩa vụ Trong trường hợp này, tồn hợp đồng hợp pháp – đảm bảo điều kiện giao kết hợp đồng trình thực quyền nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng, bên khơng có thiện chí, hợp tác nên có hành vi vi phạm Qua phân tích, nhằm làm rõ quan điểm rõ ràng để quy định hậu pháp lý có hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin, vào nguyên nhân thời điểm có hành vi vi phạm Cụ thể, tác giả cho nên có quy định: thời điểm giao kết hợp đồng, có hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin làm cho hợp đồng bảo hiểm vô hiệu, khơng làm phát sinh quyền nghĩa vụ bên quan hệ hợp đồng; có hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin q trình thực hợp đồng làm cho hợp đồng bị đơn phương chấm dứt thực bên bị vi phạm thời điểm có hành vi vi phạm Thời điểm chấm dứt hợp đồng bảo hiểm trường hợp bị đơn phương chấm dứt có nhiều tranh cãi; có quan điểm cho hợp đồng nên chấm dứt thời điểm bên vi phạm nhận thông báo chấm dứt – quan điểm có sở pháp lý quy định điều 426.3 Bộ Luật Dân Sự Nhưng lại có quan điểm cho hợp đồng bảo hiểm nên chấm dứt thời điểm xảy hành vi vi phạm16 Ủng hộ quan điểm thứ hai, cho nên quy định thời điểm chấm dứt thời điểm có hành vi vi phạm Để chứng minh cho quan điểm này, xin đưa lập luận sau Thứ nhất, với hợp đồng dân thơng thường, thời điểm chấm dứt thời điểm bên vi phạm nhận thông báo hợp lý, đảm bảo cho bên vi phạm có chuẩn bị, nhận thơng báo chấm dứt thời điểm chấm dứt quyền nghĩa vụ bên, hành vi vi phạm khơng nguyên nhân hành vi thực nghĩa vụ hợp đồng Trong hợp đồng bảo hiểm, khách thể rủi ro vậy, nghĩa vụ cung cấp thông tin quan trọng việc dự đoán đánh giá rủi ro, 16 Quan điểm trình bày luận án tiến sĩ Luật học “Xây dựng phát triển pháp luật bảo hiểm tài sản Việt Nam” (2009) – tác giả Nguyễn Thị Thuỷ 45 đề xuất biện pháp nhằm hạn chế ngăn chặn thiệt hại xảy cho đối tượng bảo hiểm, hay nói cách khác, hành vi thực nghĩa vụ cung cấp thông tin tiền đề cho loạt hành vi Thứ hai, đặc điểm bảo hiểm đóng góp số đơng cho thiệt hại số ít, hoạt động bảo hiểm hoạt động có liên quan đến nhiều đối tượng doanh nghiệp bảo hiểm dùng phí bảo hiểm người để chi trả cho trường hợp thuộc trách nhiệm bảo hiểm Trong trường hợp xảy rủi ro không phát hành vi vi phạm, doanh nghiệp bảo hiểm phải tiến hành chi trả cho trường hợp Vì thế, hành vi vi phạm trường hợp cá biệt có ảnh hưởng đến doanh nghiệp bảo hiểm, ảnh hưởng đến quỹ bảo hiểm tất nhiên ảnh hưởng đến lợi ích cộng đồng người tham gia quan hệ bảo hiểm Thứ ba, kết hợp hai điều trên, cho thấy “tính chất nguy hiểm” hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ hợp đồng bảo hiểm thương mại, hành vi cần thiết phải ngăn chặn sớm tốt Nếu đem đối chiếu cột mốc thời gian, thời điểm cần ngăn chặn hành vi vi phạm xảy ra, tức phải trước thời điểm bên vi phạm nhận thông báo chấm dứt Hợp đồng bảo hiểm chấm dứt không làm phát sinh trách nhiệm bồi thường doanh nghiệp bảo hiểm kể từ thời điểm Việc quy định thời điểm chấm dứt thời điểm có hành vi vi phạm khơng làm phát sinh nghĩa vụ bên mua bảo hiểm việc đóng phí (trong trường hợp việc đóng phí chia thành nhiều đợt) không làm phát sinh trách nhiệm bảo hiểm doanh nghiệp bảo hiểm Nếu quy định hợp đồng chấm dứt thời điểm bên nhận thơng báo, khoảng thời gian từ thời điểm có hành vi vi phạm đến thời điểm bên nhận thơng báo, có rủi ro xảy ra, doanh nghiệp bảo hiểm phải thực nghĩa vụ chi trả bảo hiểm cho trường hợp Nếu doanh nghiệp bảo hiểm khơng chi trả bảo hiểm doanh nghiệp bảo hiểm không thực nghĩa vụ theo cam kết hợp đồng Lúc bên doanh nghiệp bảo hiểm bị coi có hành vi vi phạm hợp đồng Nếu hành vi vi phạm xuất phát từ phía bên doanh nghiệp bảo hiểm, hợp đồng chấm dứt thời điểm kể từ thời điểm đó, bên mua bảo hiểm thực nghĩa vụ cam kết Lúc này, doanh nghiệp bảo hiểm bên bị xâm phạm đến lợi ích khơng khơng bảo vệ mà cịn bị thiệt hại bên mua bảo hiểm khơng đóng phần phí mà lẽ họ phải đóng thời điểm chấm dứt hợp đồng 46 Do đó, việc quy định thời điểm chấm dứt trường hợp hợp đồng bảo hiểm bị đơn phương chấm dứt, nên thời điểm có hành vi vi phạm Ở khía cạnh kinh tế, giúp giảm thiểu thiệt hại hành vi vi phạm gây cho bên bị thiệt hại, cịn khía cạnh pháp lý, giúp sớm ngăn chặn hành vi trục lợi bảo hiểm cách bất hợp pháp Bàn ngược lại vấn đề quy định hậu pháp lý việc vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin q trình giao kết hợp đồng, vấn đề có nhiều tranh cãi Có quan điểm khác với quan điểm trình bày trên, cụ thể quan điểm tác giả Phí Thị Quỳnh Nga Tác giả Quỳnh Nga cho khơng có mâu thuẫn quy định pháp luật hậu qủa pháp lý hành vi cố ý cung cấp thông tin sai thật hành vi lừa dối trình giao kết hợp đồng Vấn đề đặt hành vi “cố ý cung cấp thông tin sai thật ” để bảo vệ cho bên bị lừa dối khơng thể áp dụng hợp đồng vô hiệu theo Điều 22 Luật kinh doanh bảo hiểm Bởi áp dụng điều luật này, “tiếp tay” cho người mua bảo hiểm “thoải mái” cung cấp thông tin sai thật giao kết hợp đồng để nhận tiền bảo hiểm bồi thường thiệt hại trường hợp xấu hợp đồng bị tuyên vơ hiệu người mua bảo hiểm chẳng Và vậy, mục đích bảo vệ người bị lừa dối không đạt được, nguyên tắc giao kết thực hợp đồng (trung thực, thiện chí, bình đẳng ) không đảm bảo, doanh nghiệp bảo hiểm khơng thể hoạt động bình thường17 Tuy nhiên đưa vấn đề này, tác giả Quỳnh Nga dường chưa kết hợp với nguyên tắc bồi thường thiệt hại Theo quy định Bộ luật Dân sự, điều 137.2: “khi giao dịch dân vơ hiệu… bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường” Phải biết hợp đồng vơ hiệu có thiệt hại xảy ra, bên có lỗi việc gây thiệt hại phải bồi thường Lúc này, khoản bồi thường bên mua bảo hiểm cho bên bảo hiểm có nhiều khoản tiền mà họ nhận bảo hiểm từ doanh nghiệp bảo hiểm có thiệt hại xảy Bên mua bảo hiểm phải trả cho bên bảo hiểm tất khoản tiền mà bên bảo hiểm bỏ ra, bao gồm: khoản tiền mà bên bảo hiểm chi trả có trường hợp thuộc trách nhiệm bảo hiểm chi phí chi phí điều tra, chi phí bỏ để đảm bảo an tồn cho đối tượng bảo hiểm, chi phí cho việc giải Toà án, khoản lợi nhuận lẽ có thời gian tranh chấp Tồ án… Nói chung tất thiệt hại từ việc cung cấp thông tin sai thật bên mua bảo hiểm phải bồi thường 17 Trích từ viết “Lý luận thực tiễn áp dụng quy định hành vi lừa dối Luật kinh doanh bảo hiểm” tác giả Phí Thị Quỳnh Nga 47 Tóm lại, việc đưa quy định pháp luật hậu pháp lý hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin hay cịn gọi hành vi lừa dối quan hệ bảo hiểm, nên dựa vào thời điểm có hành vi vi phạm xảy (trong trình giao kết hợp đồng hay q trình thực hợp đồng) khơng nên dựa vào biểu hành vi Bởi hành vi lừa dối quan hệ bảo hiểm thương mại bao gồm hai loại hành vi phân tích chúng có mức độ, khả gây thiệt hại cho bên bị vi phạm Chính vậy, hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thơng tin q trình giao kết hợp đồng làm cho hợp đồng vơ hiệu, cịn hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin xảy trình thực hợp đồng làm cho hợp đồng bị đình thực thời điểm có hành vi vi phạm 48 KẾT LUẬN CHƯƠNG Hiện nay, lĩnh vực bảo hiểm Việt Nam ngày phát triển phát triển kinh tế thị trường, cần phải xây dựng quy định pháp luật lĩnh vực cho phù hợp đặc biệt quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin – vấn đề quan trọng, mấu chốt quan hệ bảo hiểm giúp bên hiểu chất quan hệ xã hội mà họ tham gia, hiểu biết rõ ràng dịch vụ bảo hiểm Để xây dựng quy định pháp luật đắn hợp lý bên cạnh việc dựa vào sở cho việc hình thành nghĩa vụ cung cấp thơng tin, cịn phải phù hợp tình hình thực tại, dự đốn xu hướng phát triển mối quan hệ tương lai, vừa phải đảm bảo có thống hệ thống pháp luật có liên quan lĩnh vực bảo hiểm nước mà vừa phải có thống với thơng lệ quốc tế Qua phân tích cho thấy, dường Việt Nam chưa có sở rõ ràng chặt chẽ việc xây dựng quy định nghĩa vụ cung cấp thơng tin cịn bị chi phối tư tưởng pháp lý pháp luật quốc gia khác, đặc biệt lĩnh vực hàng hải – lĩnh vực mang tính quốc tế cao Quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại phần quan trọng hệ thống pháp luật bảo hiểm, nhiên nhiều thiếu sót bất cập Xuất phát từ vị trí vai trị thơng tin quan hệ bảo hiểm, việc xây dựng hoàn chỉnh quy định pháp luật cần thiết Những quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin quy định hậu pháp lý cuả hành vi vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại khơng hồn chỉnh khơng không điều chỉnh quan hệ bảo hiểm mà tạo điều kiện cho hành vi lợi dụng để trục lợi bất hợp pháp, gây ảnh hưởng đến niềm tin người vào bảo hiểm làm kìm hãm phát triển thị trường bảo hiểm Việc xây dựng quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thơng tin địi hỏi phải có thống văn pháp luật có liên quan, cần phải có sở lý luận rõ ràng đầy đủ với việc kết hợp tình hình phát triển thị trường bảo hiểm Việt Nam phù hợp với thông lệ quốc tế Không thể xây dựng dựa yếu tố chủ quan, cảm tính hay bị chi phối tính tức thời địi hỏi quốc tế mà khơng có lý do, mục đích qn cho việc hình thành nên quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin Việc phát thiếu sót pháp luật bảo hiểm nói chung quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin nói riêng để có hướng hồn thiện hệ thống 49 pháp luật cho phù hợp với chất quan hệ bảo hiểm, ngăn chặn hành vi trục lợi bất hợp pháp, gây ảnh hưởng kìm hãm phát triển thị trường bảo hiểm Một hệ thống bảo hiểm hồn thiện địn bẩy thúc đẩy phát triển thị trường bảo hiểm, giúp ổn định thúc đẩy phát triển ngành khác kinh tế, đồng thời thu hút đầu tư nước 50 KẾT LUẬN Thị trường bảo hiểm Việt Nam sôi động ngày phát triển với tham gia doanh nghiệp bảo hiểm nước với đa dạng loại hình bảo hiểm Đánh dấu cho thức đời phát triển thị trường bảo hiểm Việt Nam từ ban hành nghị định số 100/CP/1993 ngày 18/12/1993 Qua thấy vai trị quan trọng pháp luật phát triển kinh tế Pháp luật tạo môi trường pháp lý, định hướng cho hoạt động chủ thể xã hội Đặc biệt, hoạt động kinh doanh nói chung hoạt động kinh doanh bảo hiểm nói riêng, pháp luật ngày có vai trị quan trọng tính bất ổn mn hình mn vẻ hoạt động Mơi trường pháp lý kích thích kìm hãm phát triển hoạt động kinh doanh Một môi trường pháp lý tốt phải tạo hệ thống pháp luật đồng bộ, thống phải phù hợp với thay đổi quan hệ xã hội mà điều chỉnh Quan hệ bảo hiểm thương mại quan hệ phức tạp đa dạng phong phú loại hình bảo hiểm doanh nghiệp bảo hiểm Sự phát triển thị trường bảo hiểm kéo theo thay đổi quy định pháp luật bảo hiểm cho phù hợp Quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm phần quan trọng quy định pháp luật điều chỉnh quan hệ bảo hiểm Quan trọng quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm điều chỉnh quan hệ xã hội mà từ quan hệ xã hội làm nảy sinh hàng loạt vấn đề quan hệ bảo hiểm Tuy nhiên, bất cập thiếu sót quy định làm hạn chế bên tham gia quan hệ bảo hiểm nói chung quan hệ bảo hiểm nói riêng Nhận thức vai trị quan trọng thơng tin quan hệ bảo hiểm để từ có động lực thúc đẩy việc xây dựng, hoàn thiện phát triển quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin Cần phải biết rằng, nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại nghĩa vụ hai chiều, bên mua bảo hiểm bên nhận bảo hiểm phải có nghĩa vụ Tuy nhiên, số quy định pháp luật quan tâm đến nghĩa vụ cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm cho có thông tin đối tượng bảo hiểm mà bên mua bảo hiểm nắm giữ quan trọng việc đánh giá dự đoán rủi ro Luật kinh doanh bảo hiểm nhìn nhận vấn đề cách khái quát, có quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin bên mua bảo hiểm, điều phù hợp với tinh thần chia sẻ quan hệ bảo hiểm đảm bảo cho nguyên tắc thiện chí, bình đẳng vận hành Tuy nhiên, quy định vấn đề chưa đầy đủ chất mà dừng lại 51 việc doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ giải thích điều kiện điều khoản bảo hiểm Tất thiếu sót bất cập quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin môi trường thuận lợi để sản sinh hành vi tiêu cực, trục lợi bảo hiểm cách bất hợp pháp Để nhận thấy bất cập thiếu sót quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại cần phải hiểu chất nhìn nhận vấn đề cách tồn diện; đồng thời phải biết so sánh, đối chiếu với quy định pháp luật trước Nhận thức rõ xây dựng thói quen pháp lý mạnh cho việc xây dựng hoàn thiện nội dung quy định pháp luật vấn đề Quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin phận quy định pháp luật bảo hiểm Việc hoàn thiện, củng cố phát triển quy định địi hỏi phải có đồng bộ, phù hợp thống toàn hệ thống pháp luật lĩnh vực bảo hiểm phải có thống với quy định pháp luật lĩnh vực khác; đồng thời phải kết hợp với mục tiêu phát triển thị trường bảo hiểm thời kì Một hệ thống pháp luật hồn thiện cịn hành lang pháp lý cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm nước kích thích hoạt động đầu tư nước ngồi Một nhà đầu tư khơn ngoan ln tìm kiếm mơi trường đầu tư mà có ổn định trị, có tiềm kinh tế, đặc biệt có hệ thống pháp luật phù hợp mang lại hiệu quản lý cao Sự hoàn thiện phù hợp với thực tiễn quy định pháp luật bảo hiểm đặc biệt quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại giúp lọc lành mạnh quan hệ bảo hiểm, ngăn chặn đến loại trừ hành vi trục lợi bảo hiểm bất hợp pháp, làm thị trường bảo hiểm, củng cố niềm tin người vào bảo hiểm, tạo tảng cho phát triển thị trường bảo hiểm, đem lại lợi ích cho kinh tế 52 53 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Luật kinh doanh bảo hiểm 2000 Bộ luật hàng hải 1990 Bộ luật hàng hải 2005 Bộ luật dân 1995 Bộ luật dân 2005 Nguyễn Thị Thuỷ (2009), “Xây dựng phát triển pháp luật bảo hiểm tài sản Việt Nam” Luận án tiến sĩ luật học, Đại học Luật TP.HCM Hiền Pha, “Cần hoàn thiện quy định pháp lý chấm dứt hợp đồng bảo hiểm”, Trang web http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/2008/01/21/123412/, cập nhật ngày 18/6/2009 Phạm Sĩ Hải Quỳnh (3/2004), “Cơ sở hình thành nghĩa vụ cung cấp thơng tin giao kết hợp đồng bảo hiểm”, Tạp chí khoa học pháp lý – ĐH Luật TP.HCM Phí Thị Quỳnh Nga: “Lý luận thực tiễn áp dụng quy định hành vi lừa dối Luật kinh doanh bảo hiểm” đăng trang web http://www.baoviet.com.vn/print.asp?newsid=256&lang=VN, cập nhật ngày 25/6/2009 10 Phan Tiến Nguyên, st: “Lịch sử đời bảo hiểm hàng hải” trang web http://www.baoviet.com.vn/newsdetail.asp?websiteId=1&newsId=354&catId=110&lang= VN, cập nhật ngày 27/5/2009 11 Lê Thị Bích Thọ, “Lừa dối – yếu tố vô hiệu hợp đồng kinh tế” đăng trang web http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/2008/02/05/566335/, 21/5/2009 cập nhật ngày ... QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI NHỮNG VƯỚNG MẮC TRONG QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI Quan. .. HÀNH VỀ NGHĨA VỤ CUNG CẤP THÔNG TIN TRONG QUAN HỆ BẢO HIỂM THƯƠNG MẠI Nội dung quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin Cơ sở hình thành nên nghĩa vụ cung cấp thơng tin quan hệ bảo hiểm thương. .. hiểm thương mại mà giới hạn cụ thể quy định pháp luật nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại 31 Những vướng mắc quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin quan hệ bảo hiểm thương mại