TRƯỜNG TIỂU HỌC PHÚ ĐA TỔ: BỘ MÔN CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc BÀI THU HOẠCH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CÁ NHÂN NĂM HỌC 2013 - 2014 Họ tên: Lê Vũ Nhã Uyên Giới tính: Nữ Sinh ngày 20 tháng 01 năm 1983 Năm vào ngành: 2006 Trình độ chun mơn: ĐHSP Tổ chun mơn: Bộ mơn Mơn dạy: Mĩ thuật Trình độ ngoại ngữ: Anh Văn B Trình độ tin học: Tin học A Chức vụ: Giáo viên NỘI DUNG BỒI DƯỠNG 1: CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC Kiến thức kỹ tiếp thu mục đích, nội dung chương trình, tài liệu BDTX: I Vị trí vai trị 1.Vị trí 1.1 GVCN trước hết người đại diện cho Hiệu trưởng quản lí tồn diện học sinh lớp học trường tiểu học 1.2 GVCN lớp người đại diện quyền lợi, nguyện vọng đáng tập thể học sinh, “cầu nối” lớp với Hiệu trưởng thầy cô giáo 1.3 GVCN lớp cịn “cầu nối” nhà trường với gia đình tổ chức xã hội, người tổ chức phối hợp, liên kết lực lượng trình thực mục tiêu giáo dục Vai trò 2.1 Là nhà lãnh đạo; 2.2 Là nhà quản lí; 3.3 Là nhà giáo dục II.Nhiệm vụ, yêu cầu, quyền hạn GV 1.Nhiệm vụ (Điều 34/điều lệ trường TH theo TT 41) 1.1 Giảng dạy, giáo dục đảm bảo chất lượng theo chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học; soạn bài, lên lớp, kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh; quản lí học sinh hoạt động giáo dục nhà trường tổ chức; tham gia hoạt động chuyên môn; chịu trách nhiệm chất lượng, hiệu giảng dạy giáo dục 1.2 Trau dồi đạo đức, nêu cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín nhà giáo; gương mẫu trước học sinh, thương yêu, đối xử công tôn trọng nhân cách học sinh; bảo vệ quyền lợi ích đáng học sinh; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp 1.3 Học tập, rèn luyện để nâng cao sức khỏe, trình độ trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi phương pháp giảng dạy 1.4 Tham gia công tác phổ cập giáo dục tiểu học địa phương 1.5 Thực nghĩa vụ công dân, quy định pháp luật ngành, định Hiệu trưởng; nhận nhiệm vụ Hiệu trưởng phân công, chịu kiểm tra, đánh giá Hiệu trưởng cấp quản lí giáo dục 1.6 Phối hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, gia đình học sinh tổ chức xã hội liên quan để tổ chức hoạt động giáo dục Quyền hạn (Điều 34/điều lệ trường TH theo TT 41) 2.1 Được nhà trường tạo điều kiện để thực nhiệm vụ giảng dạy giáo dục học sinh 2.2 Được đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; hưởng nguyên lương, phụ cấp chế độ khác theo quy định cử học 2.3 Được hưởng tiền lương, phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp thâm niên phụ cấp khác theo quy định Chính phủ Được hưởng quyền lợi vật chất, tinh thần chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ theo chế độ, sách quy định nhà giáo 2.4 Được bảo vệ nhân phẩm, danh dự 2.5 Được thực quyền khác theo quy định pháp luật Yêu cầu 3.1 Hiểu đường lối, sách, mục tiêu, nguyên lí giáo dục, nắm vững quy chế, điều lệ, mục tiêu giáo dục cấp học, chương trình hoạt động trường 3.2 Thu thập xử lý thông tin, xây dựng hồ sơ học sinh lập kế hoạch phát triển (cụ thể xem tài liệu Chuẩn nghề nghiệp GV Tiểu học) 3.3 Biết lập kế hoạch năm học kế hoạch giáo dục ngắn hạn khác 3.4 Xây dựng tập thể học sinh lớp chủ nhiệm 3.5 Tổ chức hoạt động giáo dục hình thức giao lưu đa dạng 3.6 Đánh giá HS theo Thông tư số 32/2009/TT-BGDĐT ngày 27 tháng 10 năm 2009 v/v Quy định đánh giá xếp loại học sinh tiểu học Hướng dẫn số 5737/BGDĐT-GDTH ngày 21 tháng năm 2013 v/v Hướng dẫn thí điểm đánh giá học sinh tiểu học Mơ hình trường học Việt Nam GVCN cần nhìn HS theo quan điểm động phát triển Quan trọng đảm bảo đánh giá hành vi, không đánh giá nhân cách HS 3.7 Phối hợp với lực lượng giáo dục ngồi nhà trường xây dựng mơi trường giáo dục, tổ chức giáo dục đánh giá học sinh 3.8 Cập nhật hồ sơ công tác giáo viên chủ nhiệm hồ sơ học sinh Các yêu cầu thuộc lĩnh vực kỹ sư phạm Lập kế hoạch dạy học; biết cách soạn giáo án theo hướng đổi mới, thể hoạt động dạy học tích cực Tổ chức thực hoạt động dạy học lớp phát huy tính động sáng tạo học sinh Công tác chủ nhiệm lớp; tổ chức hoạt động giáo dục lên lớp Thực thông tin hai chiều quản lý chất lượng giáo dục; hành vi giao tiếp, ứng xử có văn hố mang tính giáo dục Xây dựng, bảo quản sử dụng có hiệu hồ sơ giáo dục giảng dạy B.Vận dụng kiến thức , kĩ bồi dưỡng vào hoạt động nghề nghiệp thông qua hoạt động giáo dục GVCN lớp với công tác quản lí giáo dục học sinh học khóa 1.1 Giáo dục kỷ luật tích cực Giáo dục kỷ luật tích cực giáo dục kỷ luật dựa ngun tắc lợi ích tốt HS, không làm tổn thương đến thể xác tinh thần HS, có thỏa thuận GV – HS phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý HS Lợi ích: GVCN lớp sử dụng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực học khóa cách hiệu tạo mơi trường giáo dục an tồn thân thiện để lôi kéo ủng hộ giúp đỡ nhiệt tình từ phía gia đình, cộng đồng xã hội 1.2 Những biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực HS học khóa 1.2.1 Thay đổi cách cư xử lớp học; 1.2.2 Quan tâm đến khó khăn HS học tậ;p 1.2.3 Tăng cường tham gia HS việc xây dựng nội dung học; GVCN lớp với hoạt động lên lớp (tiết chào cờ, sinh hoạt chủ nhiệm cuối tuần, hoạt động Sao nhi đồng Đội TNTP HCM, cắm trại TDTT, văn nghệ…) 2.1 Kỹ phân tích đặc điểm HS; 2.2 Kỹ lập kế hoạch hoạt động; 2.3 Kỹ phân tích sử dụng nguồn lực xã hội có liên quan đến tổ chức giáo dục; 2.4 Kỹ phán đốn mức độ tình hoạt động; 2.5 Kỹ kiểm tra, đánh giá kết hoạt động; 2.6 Kỹ tổ chức thực chương trình hoạt động giáo dục ngồi lên lớp GVCN lớp với cơng tác quản lí, giáo dục HS buổi thứ 2/ngày; Vấn đề phối hợp GVCN lớp với Ban đại diện cha mẹ học sinh; GVCN lớp với công tác giáo dục HS cá biệt NỘI DUNG BỒI DƯỠNG II I.CHÍNH TRỊ A.Qua học tập nghị TW (khóa XI) thân thu hoạch vấn đề sau Về vấn đề đất đai Trong nghị TW ( khóa XI), nghị tiếp tục đề cập đến vấn đề đổi sách, pháp luật đất đai; Nghị phát triển khoa học công nghệ; Kết luận Trung ương tục xếp, đổi nâng cao hiệu doanh nghiệp nhà nước Nghị Trung ương lần rõ quyền sử dụng đất loại tài sản hàng hoá đặc biệt, quyền sở hữu, cần xác định cụ thể, phù hợp với loại đất, đối tượng sử dụng đất trường hợp giao đất, cho thuê đất Quy hoạch sử dụng đất phải đồng bộ, liên thông với quy hoạch ngành, lĩnh vực khác có sử dụng đất; phải tổng hợp, cân đối, phân bổ hợp lý, hiệu đất đai cho phát triển ngành, lĩnh vực, vùng lãnh thổ đơn vị hành nước; bảo đảm đất cho mục đích quốc phịng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích cơng cộng, dự án có mục đích xã hội, tín ngưỡng, tơn giáo, đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số Xử lý nghiêm trường hợp Nhà nước giao đất, cho th đất sử dụng khơng mục đích chậm đưa đất vào sử dụng Quản lý chặt chẽ việc chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất có rừng phịng hộ, rừng đặc dụng Thu hẹp đối tượng giao đất không thu tiền sử dụng đất; mở rộng việc giao đất có thu tiền sử dụng đất cho thuê đất để thực dự án sản xuất, kinh doanh thơng qua hình thức đấu thầu dự án đấu giá quyền sử dụng đất trực tiếp thực việc thu hồi đất, giao đất, giải toả, đền bù, hỗ trợ tái định cư theo nguyên tắc, trình tự, thủ tục, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch công Về phát triển khoa học công nghệ - Trong trình thực cơng đổi mới, điều kiện đất nước cịn nhiều khó khăn, nhờ có quan tâm Đảng, Nhà nước, nỗ lực, tâm huyết đội ngũ nhà khoa học, cố gắng doanh nghiệp nhân dân, khoa học công nghệ nước ta đạt nhiều thành tựu quan trọng, đóng góp thiết thực vào nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Tiềm lực khoa học công nghệ nâng lên Quản lý nhà nước khoa học công nghệ bước đổi Hệ thống pháp luật khoa học cơng nghệ trọng hồn thiện Thị trường khoa học cơng nghệ hình thành bước đầu phát huy tác dụng Hợp tác quốc tế đẩy mạnh chủ động số lĩnh vực, góp phần nâng cao lực, trình độ khoa học công nghệ nước Phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ, làm cho khoa học công nghệ thực động lực quan trọng để phát triển lực lượng sản xuất đại, kinh tế tri thức, nâng cao suất, chất lượng, hiệu sức cạnh tranh kinh tế; bảo vệ mơi trường, bảo đảm quốc phịng, an ninh, đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng đại vào năm 2020 nước công nghiệp đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa Về giáo dục đào tạo Chất lượng hiệu giáo dục cịn thấp Trình độ văn hố, nghề nghiệp, lực thực hành, hiểu biết xã hội, nhân văn học sinh yếu Một phận đáng kể học sinh yếu nhận thức trị, đạo đức, lối sống Thể lực học sinh giảm sút Số học sinh, sinh viên giỏi, xuất sắc có tăng lên số học sinh yếu kém, chất lượng thấp lại tăng nhanh Con người đào tạo thường thiếu động, chậm thích nghi với kinh tế - xã hội đổi Học sinh, sinh viên tốt nghiệp khó tìm việc làm Giáo dục trung học, giáo dục bổ túc giảm sút Quy mơ giáo dục đại học chun nghiệp cịn nhỏ bé Giáo dục vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng khó khăn suy giảm nhiều so với 10 năm trước Đại phận đội ngũ giáo viên chưa đào tạo bồi dưỡng tốt, bất cập với yêu cầu đổi giáo dục Đời sống giáo viên khó khăn, nhiều người phải làm thêm, "dạy thêm" để sinh sống Truyền thống tôn sư trọng đạo bị xói mịn, vị trí xã hội người thầy bị hạ thấp Ngành giáo dục không thu hút người giỏi Hệ thống trường sư phạm yếu, chất lượng thấp Tình trạng yếu đội ngũ giáo viên hệ thống trường sư phạm đáng lo ngại Cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân bất hợp lý Cơ sở vật chất kỹ thuật trường nghèo nàn, nhiều trường sở xuống cấp nghiêm trọng, thiết bị thí nghiệm, nghiên cứu khoa học thiếu thốn lạc hậu Thực sách khuyến khích vật chất tinh thần giáo viên, khuyến khích người giỏi làm nghề dạy học Có sách ưu đãi đặc biệt tiền lương phụ cấp giáo viên dạy nơi khó khăn thuộc vùng cao, vùng sâu, hải đảo số vùng miền núi Nhà nước có sách thu hút học sinh giỏi vào học trường sư phạm; tăng mức đầu tư tăng cường đạo để tạo chuyển biến chất trường sư phạm B.Qua học tập Nghị Trung ương VII ( Khóa XI) Bản thân nhận thức số vấn đề sau: Chuyên đề 1: Nghị Ban chấp hành Trung ương khóa XI tăng cường đổi lãnh đạo Đảng cơng tác dân vận tình hình Chuyên đề 2: Nghị Ban chấp hành Trung ương khóa XI chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên bảo vệ môi trường Chuyên đề 3: Kết luận Ban chấp hành Trung ương khóa XI tiếp tục đổi hồn thiện hệ thống trị từ Trung ương đến sở Chuyên đề 4: Kết luận báo cáo Ban chấp hành Trung ương khóa XI việc tiếp thu ý kiến nhân dân góp ý vào dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 Chuyên đề 5: Kết luận Ban chấp hành Trung ương khóa XI số vấn đề cải cách tiền lương, bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có cơng định hướng cải cách đến năm 2020 Thông qua nội dung năm chuyên đề trên, Chúng ta thấy hết quan tâm Đảng trường tồn phồn thịnh quốc gia, mối quan tâm đặc biệt đến An sinh xã hội Cụ thể Đảng, Nhà nước ban hành nhiều chủ trương, sách phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo; nâng cao đời sống vật chất tinh thần; phát huy quyền làm chủ nhân dân Thật vậy, với trình độ dân trí, kinh tế phát triển nay,Người Việt Nam có quyền tự hào sánh vai với bè bạn quốc tế Tuy nhiên, ngày tốt đẹp hơn, chất lượng cần phải bảo vệ môi trường cải thiện môi trường C.Nghị Trung ương khóa XI đổi bản, tồn diện giáo dục đào tạo Mục tiêu 1- Mục tiêu tổng quát Tạo chuyển biến bản, mạnh mẽ chất lượng, hiệu giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày tốt công xây dựng, bảo vệ Tổ quốc nhu cầu học tập nhân dân Giáo dục người Việt Nam phát triển toàn diện phát huy tốt tiềm năng, khả sáng tạo cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt làm việc hiệu Xây dựng giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cấu phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa sắc dân tộc Phấn đấu đến năm 2030, giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến khu vực 2- Mục tiêu cụ thể - Đối với giáo dục mầm non, giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, hiểu biết, thẩm mỹ, hình thành yếu tố nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ bước vào lớp Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ tuổi vào năm 2015 - Đối với giáo dục phổ thơng, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, lực cơng dân, phát bồi dưỡng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, lực kỹ thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn Nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục, thực giáo dục bắt buộc năm từ sau năm 2020 Phấn đấu đến năm 2020, có 80% niên độ tuổi đạt trình độ giáo dục trung học phổ thông tương đương - Đối với giáo dục nghề nghiệp, tập trung đào tạo nhân lực có kiến thức, kỹ trách nhiệm nghề nghiệp Hình thành hệ thống giáo dục nghề nghiệp với nhiều phương thức trình độ đào tạo kỹ nghề nghiệp theo hướng ứng dụng, thực hành, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhân lực kỹ thuật công nghệ thị trường lao động nước quốc tế - Đối với giáo dục đại học, tập trung đào tạo nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài, phát triển phẩm chất lực tự học, tự làm giàu tri thức, sáng tạo người học - Đối với giáo dục thường xuyên, bảo đảm hội cho người, vùng nơng thơn, vùng khó khăn, đối tượng sách học tập nâng cao kiến thức, trình độ, kỹ chun mơn nghiệp vụ chất lượng sống; tạo điều kiện thuận lợi để người lao động chuyển đổi nghề; bảo đảm xóa mù chữ bền vững Hồn thiện mạng lưới sở giáo dục thường xuyên hình thức học tập, thực hành phong phú, linh hoạt, coi trọng tự học giáo dục từ xa - Đối với việc dạy tiếng Việt truyền bá văn hóa dân tộc cho người Việt Nam nước ngồi, có chương trình hỗ trợ tích cực việc giảng dạy tiếng Việt truyền bá văn hóa dân tộc cho cộng đồng người Việt Nam nước ngồi, góp phần phát huy sức mạnh văn hóa Việt Nam, gắn bó với quê hương, đồng thời xây dựng tình đồn kết, hữu nghị với nhân dân nước Nhiệm vụ, giải pháp 1- Tăng cường lãnh đạo Đảng, quản lý Nhà nước đổi giáo dục đào tạo 2- Tiếp tục đổi mạnh mẽ đồng yếu tố giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, lực người học Trên sở mục tiêu đổi giáo dục đào tạo, cần xác định rõ công khai mục tiêu, chuẩn đầu bậc học, mơn học, chương trình, ngành chun ngành đào tạo Coi cam kết bảo đảm chất lượng hệ thống sở giáo dục đào tạo; giám sát, đánh giá chất lượng giáo dục, đào tạo Đổi chương trình nhằm phát triển lực phẩm chất người học, hài hịa đức, trí, thể, mỹ; dạy người, dạy chữ dạy nghề Đổi nội dung giáo dục theo hướng tinh giản, đại, thiết thực, phù hợp với lứa tuổi, trình độ ngành nghề; tăng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật ý thức công dân Tập trung vào giá trị văn hóa, truyền thống đạo lý dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, giá trị cốt lõi nhân văn chủ nghĩa Mác-Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh Tăng cường giáo dục thể chất, kiến thức quốc phòng, an ninh hướng nghiệp Dạy ngoại ngữ tin học theo hướng chuẩn hóa, thiết thực, bảo đảm lực sử dụng người học Quan tâm dạy tiếng nói chữ viết dân tộc thiểu số; dạy tiếng Việt truyền bá văn hóa dân tộc cho người Việt Nam nước ngồi Đa dạng hóa nội dung, tài liệu học tập, đáp ứng yêu cầu bậc học, chương trình giáo dục, đào tạo nhu cầu học tập suốt đời người Tiếp tục đổi mạnh mẽ phương pháp dạy học theo hướng đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo vận dụng kiến thức, kỹ người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt chiều, ghi nhớ máy móc Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo sở để người học tự cập nhật đổi tri thức, kỹ năng, phát triển lực Chuyển từ học chủ yếu lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, ý hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin truyền thông dạy học Tiếp tục đổi chuẩn hóa nội dung giáo dục mầm non, trọng kết hợp chăm sóc, ni dưỡng với giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm lý, sinh lý, yêu cầu phát triển thể lực hình thành nhân cách Xây dựng chuẩn hóa nội dung giáo dục phổ thơng theo hướng đại, tinh gọn, bảo đảm chất lượng, tích hợp cao lớp học phân hóa dần lớp học trên; giảm số môn học bắt buộc; tăng môn học, chủ đề hoạt động giáo dục tự chọn Biên soạn sách giáo khoa, tài liệu hỗ trợ dạy học phù hợp với đối tượng học, ý đến học sinh dân tộc thiểu số học sinh khuyết tật Nội dung giáo dục nghề nghiệp xây dựng theo hướng tích hợp kiến thức, kỹ năng, tác phong làm việc chuyên nghiệp để hình thành lực nghề nghiệp cho người học Đổi mạnh mẽ nội dung giáo dục đại học sau đại học theo hướng đại, phù hợp với ngành, nhóm ngành đào tạo việc phân tầng hệ thống giáo dục đại học Chú trọng phát triển lực sáng tạo, kỹ thực hành, đạo đức nghề nghiệp hiểu biết xã hội, bước tiếp cận trình độ khoa học cơng nghệ tiên tiến giới 3- Đổi hình thức phương pháp thi, kiểm tra đánh giá kết giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan 4- Hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng hệ thống giáo dục mở, học tập suốt đời xây dựng xã hội học tập 5- Đổi công tác quản lý giáo dục, đào tạo, bảo đảm dân chủ, thống nhất; tăng quyền tự chủ trách nhiệm xã hội sở giáo dục, đào tạo; coi trọng quản lý chất lượng 6- Phát triển đội ngũ nhà giáo cán quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục đào tạo 7- Đổi sách, chế tài chính, huy động tham gia đóng góp toàn xã hội; nâng cao hiệu đầu tư để phát triển giáo dục đào tạo 8- Nâng cao chất lượng, hiệu nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ, đặc biệt khoa học giáo dục khoa học quản lý 9- Chủ động hội nhập nâng cao hiệu hợp tác quốc tế giáo dục, đào tạo II NGHIỆP VỤ CHUYÊN MÔN 1.GIÁO DỤC TÀI NGUYÊN BIỂN ĐẢO VÀ ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU QUA CÁC MƠN HỌC VÀ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC *Phần nhận thức: Mục tiêu: - Giáo dục tài nguyên, môi trường biển hải đảo môn đạo đức nhằm giúp HS bước đầu nhận thức vai trò, ý nghĩa to lớn tài nguyên, môi trường biển, hải đảo công phát triển quê hương đất nước sống người; - Hình thành phát triển em thái độ, hành vi tình yêu biển đảo quê hương, đất nước; - Biết quan tâm tới mơi trường xung quanh, sống hịa hợp với thiên nhiên; - Tích cực tham gia hoạt động tài nguyên, môi trường biển, hải đảo lớp, trường địa phương phù hợp với lứa tuổi - Thời tiết đặc trưng nhiệt độ, lượng mưa, nắng, gió xảy thời gian ngắn (một giờ, ngày vài ngày), địa phương - Khí hậu giá trị trung bình nhiều năm nhiệt độ, lượng mưa, nắng, gió nơi tỉnh, nước, vùng lãnh thổ rộng lớn Chuỗi số liệu để đánh giá khí hậu thường có độ dài 30 năm - BĐKH thay đổi khí hậu diễn khoảng thời gian dài, ấm lên lạnh đi, lượng mưa tăng giảm, gió, tượng thời tiết mạnh lên yếu khoảng thời gian dài * Biểu rõ nét BĐKH thể qua biến đổi nhiệt độ, lượng mưa, gió, tượng thời tiết cực đoan…và dâng lên mực nước biển * Đặc điểm biến đổi khí hậu: - BĐKH diễn chậm, từ từ, khó phát hiện, khó ngăn chặn đảo ngược - BĐKH diễn phạm vi tồn cầu, có ảnh hưởng đến tất lĩnh vực có liên quan đến đời sống hoạt động người - BĐKH diễn với cường độ ngày tăng, gây nên hậu thiệt hại to lớn, khó lường trước - BĐKH nguy lớn mà người phải đối mặt với tự nhiên suốt lịch sử phát triển * Nguyên nhân: - Tự nhiên - Núi lửa - Thay đổi quỹ đạo - Khí nhà kính (Khí nhà kính chất khí có khả hấp thụ lượng mặt đất phát ra, tỏa lượng trả lại mặt đất, làm mặt đất ấm lên Các chất khí nhà kính tự nhiên khí bao gồm nước, Cacbon điơxit, mêtan, ơxít nitơ, ozơn.) hoạt động người * Tác động BĐKH: - Nhiệt độ tăng - Tác đến điều kiện tài nguyên khí hậu - Tác động BĐKH đến hệ sinh thái: hạn hán, băng tan, tác động đến phân bố lượng mưa thời kỳ mùa mưa mùa khô Tác động BĐKH đến tần số vài yếu tố hồn lưu khí quyển: Tần số áp thấp nhiệt đới bão Biển Đông tăng lên đáng kể trị số trung bình trị số cao nhất, trị số thấp - Tác động BĐKH sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp - Tác động đến lĩnh vực KT - XH: thiếu nước + Tác động BĐKH công nghiệp, lượng xây dựng +Tác động BĐKH đến ngành giao thông vận tải du lịch + Lũ lụt + Sạt lở - Tác động BĐKH sức khỏe đời sống người.: bệnh tật - Nước biển dâng tác động đến tài nguyên đất - Tác động BĐKH đến tài nguyên nước: nguồn cung cấp nước, triều cường * Ứng phó với biến đổi khí hậu hoạt động người nhằm thích ứng giảm nhẹ tác nhân gây biến đổi khí hậu - Thích ứng với biến đổi khí hậu điều chỉnh hệ thống tự nhiên 20’ ’ 1’  Hoạt động 3: Thực hành - Cho học sinh vẽ vào thực hành - Quan sát lớp – hướng dẫn học sinh  Hoạt động 4: Nhận xét– đánh giá: - Chọn số - Cho học sinh tập nhận xét - vẽ * Sắp xếp hình vẽ cân đối, hình vẽ gần với mẫu - Theo dõi - Nêu nhận xét:  cách vẽ  bố cục  màu sắc - Nhận xét chung - Xếp loại - Biểu dương  Dặn dò: - Quan sát dáng người tranh ảnh dáng người, hoạt động cho sau TẬP NẶN DÁNG NGƯỜI III.KẾT LUẬN Thiết kế kế hoạch học cho hình thành kiến thức theo hướng dạy học tích cực Trước hết cần vào yêu cầu dổi phương pháp dạy học Chương trình sách giáo khoa phần tạo điều kiện để giáo viên học sinh thực phương pháp tích cực hóa hoạt đơng học sinh, giáo viên đóng vai trò người tổ chức để dẫn dắt học sinh quan sát tìm tịi, thu nhận kiến thức hình thành kĩ Giáo viên cần xây dựng vào trình độ học sinh lớp, điều kiện lớp học để xây dựng kế hoạch học Mục đích học giáo viên truyền thụ lời giảng mình-học sinh nghe, ghi nhớ nhắc lại Mục đích cao để chủ thể học sinh, hướng dẫn giáo viên, chiếm lĩnh tri thức, hình thành phát triển kĩ Các hoạt động hình thành kiến thức cần thiết kế theo hướng phát huy tích cực học sinh, học sinh chủ động, tự tìm tịi, chiếm lĩnh tri thức, giáo viên người tổ chức hướng dẫn Trong trình hướng dẫn học sinh tự tìm tịi, khám phá, chiếm lĩnh tri thức mới, cần lưu ý: - Cách gợi mở, thu hút vấn đề để thu hút ý học sinh - Cách củng cố kiến thức cũ, huy động vốn sống để học sinh tự giải vấn đề - Tổ chức, hướng dẫn học sinh độc lập suy nghĩ, thảo luận có hiệu - Quan sát, theo dõi q trình học sinh tự tìm tịi, khám phá, ý đến dấu hiệu nhận biết học sinh có thực tìm tịi, khám phá hay khơng, - Động viên,khuyến khích học sinh kiên trì, vượt khó khăn, tích cực học tập - Sử dụng thiết bị dạy học cách hợp lí, phát huy tính tích cực, chủ động học sinh - Lưu ý đến khó khăn thường gặp học sinh tìm cách khắc phục Để thiết kế kế hoạch học cho luyện tập theo hướng dạy học tích cực, cần lưu ý bước tiến hành thiết kế kế hoạch học cho luyện tập theo hướng dạy học tích cực: - Giao việc cho học sinh: nhằm giúp tất học sinh lớp nắm vững yêu cầu cần luyện tập + Cho học sinh trình bày yêu cầu câu hỏi, tập sách giáo khoa Học sinh đọc nguyên văn câu hỏi, tập Sau giáo viên đề nghị em nêu tóm tắt yêu cầu câu hỏi, tập + Cho học sinh thực phần câu hỏi, tập tong sách giáo khoa + Tóm tắt nhiệm vụ, nêu điểm học sinh cần ý làm - Giúp học sinh chữa phần tập - Tổ chức cho học sinh luyện tập + Học sinh luyện tập cá nhân theo nhóm phụ thuộc vào nội dung tiết học + Cần lưu ý kiểm tra học sinh nhằm mục đích: Xem học sinh có làm việc khơng, học sinh khơng chịu làm việc cần tìm hiểu lí do, động viên em làm việc để đảm bảo yêu cầu tích cực hóa hoạt động người học Xem học sinh có hiểu việc phải làm khơng, học sinh khơng hiểu việc phải làm cần giải thích, hướng dẫn lại cho học sinh làm để hoạt động em đạt mục đích đề Trả lời thắc mắc học sinh (nếu có) - Tổ chức báo cáo kết trước lớp + Các hình thức là: báo cáo trực tiếp với giáo viên; báo cáo nhóm; báo cáo trước lớp + Các biện pháp là: báo cáo miệng bảng con, bảng lớp, phiếu học tập ; thi đua nhóm trình bày cá nhân MƠ ĐUN TH15 MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TIỂU HỌC Phương pháp dạy học tích cực thuật ngữ rút gọn, dùng nhiều nước để phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo người học Phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức người học, nghĩa tập trung vào phát huy tính tích cực người học khơng phải tập trung vào phát huy tính tích cực người dạy, nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực giáo viên phải nổ lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động I Mục tiêu - Hiểu chất phương pháp dạy học tích cực - Nắm vai trị nội dung số phương pháp dạy học tích cực - Thực phương pháp dạy học tích cực số giảng - Khẳng định cần thiết có ý thức tự giác, sáng tạo áp dụng phương pháp tích cực II Nội dung Phương pháp dạy học tích cực gì? a Định hướng đổi phương pháp dạy học: Phương pháp giáo dục phổ thơng phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo học sinh; phù hợp với đặc điểm lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh b Thế tính tích cực học tập? Tính tích cực học tập thực chất tính tích cực nhận thức, đặc trưng khát vọng hiểu biết, cố gắng trí lực có nghị lực cao qúa trình chiếm lĩnh tri thức tính tích cực nhận thức hoạt động học tập liên quan trước hết với động học tập Động tạo hứng thú Hứng thú tiền đề tự giác Hứng thú tự giác hai yếu tố tạo nên tính tích cực Tính tích cực sản sinh nếp tư độc lập Suy nghĩ độc lập mầm mống sáng tạo Tính tích học tập biểu dấu hiệu như: hăng hái trả lời câu hỏi giáo viên, bổ sung câu trả lời bạn, thích phát biểu ý kiến trước vấn đề nêu ra; hay nêu thắc mắc, địi hỏi giải thích cặn kẽ vấn đề chưa đủ rõ; chủ động vận dụng kiến thức, kĩ học để nhận thức vấn đề mới; tập trung ý vào vấn đề học; kiên trì hồn thành tập, khơng nản trước tình khó khăn… c Phương pháp dạy học tích cực: Phương pháp dạy học tích cực thuật ngữ rút gọn, dùng nhiều nước để phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo người học "Tích cực" PPDH - tích cực dùng với nghĩa hoạt động, chủ động, PPDH tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức người học, nghĩa tập trung vào phát huy tính tích cực người học khơng phải tập trung vào phát huy tính tích cực người dạy, nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực giáo viên phải nỗ lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động Trong đổi phương pháp dạy học phải có hợp tác thầy trò, phối hợp nhịp nhàng hoạt động dạy với hoạt động học thành công d Mối quan hệ dạy học, tích cực với dạy học lấy học sinh làm trung tâm Dạy học lấy học sinh làm trung tâm cịn có số thuật ngữ tương đương như: dạy học tập trung vào người học, dạy học vào người học, dạy học hướng vào người học… Các thuật ngữ có chung nội hàm nhấn mạnh hoạt động học vai trò học sinh qúa trình dạy học Thơng qua hoạt động học, đạo thầy, người học phải tích cực chủ động cải biến kiến thức, kĩ năng, thái độ, hồn thiện nhân cách, khơng làm thay cho Vì vậy, người học khơng tự giác chủ động, khơng chịu học, khơng có phương pháp học tốt hiệu việc dạy hạn chế Như vậy, coi trọng vị trí hoạt động vai trị người học đương nhiên phải phát huy tính tích cực chủ động người học Tuy nhiên, dạy học lấy học sinh làm trung tâm phương pháp dạy học cụ thể Đó tư tưởng, quan điểm giáo dục, cách tiếp cận trình dạy học chi phối tất qúa trình dạy học mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện, tổ chức, đánh giá… liên quan đến phương pháp dạy học Đặc trưng phương pháp dạy học tích cực a Dạy học khơng qua tổ chức hoạt động học tập học sinh Trong phương pháp dạy học tích cực, người học - đối tượng hoạt động "dạy", đồng thời chủ thể hoạt động "học" - hút vào hoạt động học tập giáo viên tổ chức đạo, thơng qua tự lực khám phá điều chưa rõ khơng phải thụ động tiếp thu tri thức giáo viên đặt Dạy theo cách giáo viên khơng giản đơn truyền đạt tri thức mà hướng dẫn hành động Chương trình dạy học phải giúp cho học sinh biết hành động tích cực tham gia chương trình hành động cộng đồng b Dạy học trọng rèn luyện phương pháp tự học Phương pháp tích cực xem việc rèn luyện phương pháp học tập cho học sinh không biện pháp nâng cao hiệu dạy học mà mục tiêu dạy học Phải quan tâm dạy cho học sinh phương pháp học từ bậc Tiểu học Trong phương pháp học cốt lõi phương pháp tự học Nếu rèn luyện cho người học có phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý chí tự học tạo cho họ lịng ham học, khơi dậy nội lực vốn có người, kết học tập nhân lên gấp bội c Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác Trong lớp học mà trình độ kiến thức, tư học sinh đồng tuyệt đối áp dụng phương pháp tích cực buộc phải chấp nhận phân hóa cường độ, tiến độ hoàn thành nhiệm vụ học tập, học thiết kế thành chuỗi công tác độc lập Tuy nhiên, học tập, tri thức, kĩ năng, thái độ hình thành hoạt động độc lập cá nhân Lớp học môi trường giao tiếp thầy - trò, trò - trò, tạo nên mối quan hệ hợp tác cá nhân đường chiếm lĩnh nội dung học tập Thông qua thảo luận, tranh luận tập thể, ý kiến cá nhân bộc lộ, khẳng định hay bác bỏ, qua người học nâng lên trình độ Trong nhà trường, phương pháp học tập hợp tác tổ chức cấp nhóm, tổ, lớp trường Học tập hợp tác làm tăng hiệu học tập, lúc phải giải vấn đề gay cấn, lúc xuát thực nhu cầu phối hợp cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ chung Trong hoạt động theo nhóm nhỏ khơng thể có tượng ỷ lại; tính cách lực thành viên bộc lộ, uốn nắn, phát triển tình bạn, ý thức tổ chức, tinh thần tương trợ d Kết hợp đánh giá thầy với tự đánh giá trò Trong dạy học, việc đánh giá học sinh không nhằm mục đích nhận định thực trạng điều chỉnh hoạt động học trò mà đồng thời tạo điều kiện nhận định thực trạng điều chỉnh hoạt động dạy thầy Trước giáo viên giữ độc quyền đánh giá học sinh Trong phương pháp tích cực, giáo viên phải hướng dẫn học sinh phát triển kĩ tự đánh giá để tự điều chỉnh cách học Liên quan với điều này, giáo viên cần tạo điều kiện thuận lợi để học sinh tham gia đánh giá lẫn Tự đánh giá điều chỉnh hoạt động kịp thời lực cần cho thành đạt sống mà nhà trường phải trang bị cho học sinh Việc kiểm tra, đánh giá dừng lại yêu cầu tái kiến thức, lặp lại kĩ học mà phải khuyến khích trí thơng minh, óc sáng tạo việc giải tình thực tế Từ dạy học thụ động sang dạy học tích cực, giáo viên khơng cịn đóng vai trị đơn người truyền đạt kiến thức, giáo viên trở thành người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn hoạt động độc lập theo nhóm nhỏ để học sinh tự lực chiếm lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ theo yêu cầu chương trình Giáo viên phải có trình độ chun mơn sâu rộng, có trình độ sư phạm lành nghề tổ chức, hướng dẫn hoạt động học sinh mà nhiều diễn biến tầm dự kiến giáo viên Một số phương pháp dạy học tích cực cần phát triển trường Tiểu học a) Phương pháp đặt giải vấn đề Trong xã hội phát triển nhanh theo chế thị trường, cạnh tranh gay gắt phát sớm giải hợp lý vấn đề nảy sinh thực tiễn lực đảm bảo thành cơng sống Vì vậy, tập dượt cho học sinh biết phát hiện, đặt giải vấn đề gặp phải học tập, khơng có ý nghĩa tầm phương pháp dạy học mà phải đặt mục tiêu giáo dục đào tạo Cấu trúc học (hoặc phần học) theo phương pháp đặt giải vấn đề thường sau * Đặt vấn đề, xây dựng tốn nhận thức - Tạo tình có vấn đề; - Phát hiện, nhận dạng vấn đề nảy sinh; - Phát vấn đề cần giải * Giải vấn đề đặt - Đề xuất cách giải quyết; - Lập kế hoạch giải quyết; - Thực kế hoạch giải * Kết luận: - Thảo luận kết đánh giá; - Khẳng định hay bác bỏ giả thuyết nêu ra; - Phát biểu kết luận; - Đề xuất vấn đề * Có thể phân biệt bốn mức trình độ đặt giải vấn đề: Mức 1: Giáo viên đặt vấn đề, nêu cách giải vấn đề Học sinh thực cách giải vấn đề theo hướng dẫn giáo viên Giáo viên đánh giá kết làm việc học sinh Mức 2: Giáo viên nêu vấn đề, gợi ý để học sinh tìm cách giải vấn đề Giáo viên học sinh đánh giá Mức 3: Giáo viên cung cấp thơng tin tạo tình có vấn đề Học sinh phát xác định vấn đề nảy sinh, tự đề xuất giả thuyết lựa chọn giải pháp Học sinh thực cách giải vấn đề Giáo viên học sinh đánh giá Mức : Học sinh tự lực phát vấn đề nảy sinh hoàn cảnh cộng đồng, lựa chọn vấn đề giải Học sinh giải vấn đề, tự đánh giá chất lượng, hiệu quả, có ý kiến bổ sung giáo viên kết thúc b) Phương pháp hoạt động nhóm: Lớp học chia thành nhóm nhỏ từ đến người Tuỳ mục đích, yêu cầu vấn đề học tập, nhóm phân chia ngẫu nhiên hay có chủ định, trì ổn định hay thay đổi phần tiết học, giao nhiệm vụ hay nhiệm vụ khác Nhóm tự bầu nhóm trưởng thấy cần Trong nhóm phân cơng người phần việc Trong nhóm nhỏ, thành viên phải làm việc tích cực, ỷ lại vào vài người hiểu bết động Các thành viên nhóm giúp đỡ tìm hiêu vấn đề nêu khơng khí thi đua với nhóm khác Kết làm việc nhóm đóng góp vào kết học tập chung lớp Để trình bày kết làm việc nhóm trước tồn lớp, nhóm cử đại diện phân cơng thành viên trình bày phần nhiệm vụ giao cho nhóm phức tạp * Phương pháp hoạt động nhóm tiến hành: Làm việc chung lớp: - Nêu vấn đề, xác định nhiệm vụ nhận thức - Tổ chức nhóm, giao nhiệm vụ - Hướng dẫn cách làm việc nhóm Làm việc theo nhóm: - Phân cơng nhóm - Cá nhân làm việc độc lập trao đổi tổ chức thảo luận nhóm - Cử đại diện phân cơng trình bày kết làm việc theo nhóm Tổng kết trước lớp: - Các nhóm báo cáo kết - Thảo luận chung - Giáo viên tổng kết, đặt vấn đề cho tiếp theo, vấn đề Phương pháp hoạt động nhóm giúp thành viên nhóm chia sẻ băn khoăn, kinh nghiệm thân, xây dựng nhận thức Bằng cách nói điều nghĩ, người nhận rõ trình độ hiểu biết chủ đề nêu ra, thấy cần học hỏi thêm Bài học trở thành q trình học hỏi lẫn khơng phải tiếp nhận thụ động từ giáo viên Thành công học phụ thuộc vào nhiệt tình tham gia thành viên, phương pháp gọi phương pháp tham gia c) phương pháp vấn đáp * Vấn đáp: Là phương pháp giáo viên đặt câu hỏi để học sinh trả lời, học sinh tranh luận với với giáo viên; qua học sinh lĩnh hội nội dung học Căn vào tính chất hoạt động nhận thức, người ta phân biệt loại phương pháp vấn đáp: * Vấn đáp tái hiện: Giáo viên đặt câu hỏi yêu cầu học sinh nhớ lại kiến thức biết trả lời dựa vào trí nhớ, khơng cần suy luận Vấn đáp tái khơng xem phương pháp có giá trị sư phạm Đó biện pháp dùng cần đặt mối liên hệ kiến thức vừa học * Vấn đáp giải thích - minh hoạ: Nhằm mục đích làm sáng tỏ đề tài đó, giáo viên nêu câu hỏi kèm theo ví dụ minh hoạ để học sinh dễ hiểu, dễ nhớ Phương pháp đặc biệt có hiệu có hỗ trợ phương tiện nghe - nhìn * Vấn đáp tìm tịi: Giáo viên dùng hệ thống câu hỏi xếp hợp lý để hướng học sinh bước phát chất vật, tính quy luật tượng tìm hiểu, kích thích ham muốn hiểu biết Giáo viên tổ chức trao đổi ý kiến – kể tranh luận – thầy với lớp, có trị với trị, nhằm giải vấn đề xác định d) Phương pháp đóng vai Đóng vai phương pháp tổ chức cho học sinh thực hành số cách ứng xử tình giả định Phương pháp đóng vai có ưu điểm sau: - Học sinh rèn luyện thực hành kỹ ứng xử bày tỏ thái độ mơi trường an tồn trước thực hành thực tiễn - Gây hứng thú ý cho học sinh - Tạo điều kiện làm nảy sinh óc sáng tạo học sinh - Khích lệ thay đổi thái độ, hành vi học sinh theo chuẩn mực - Có thể thấy tác động hiệu lời nói việc làm vai diễn v Cách tiến hành sau: - Giáo viên chia nhóm, giao tình đóng vai cho nhóm quy định rõ thời gian chuẩn mực, thời gian đóng vai - Các nhóm thảo luận chuẩn bị đóng vai - Các nhóm lên đóng vai - Giáo viên vấn học sinh đóng vai - Vì em lại ứng xử vậy? - Cảm xúc, thái độ em thực cách ứng xử? - Lớp thảo luận, nhận xét : Cách ứng xử vai diễn phù hợp hay chưa phù hợp? Chưa phù hợp điểm nào? Vì sao? - Giáo viên kết luận cách ứng xử cần thiết tình v Những điều cần lưu ý sử dụng: - Phải dành thời gian phù hợp cho nhóm chuẩn bị đóng vai - Người đóng vai phải hiểu rõ vai tập đóng vai - Nên khích lệ học sinh nhút nhát tham gia e) Phương pháp động não Động não phương pháp giúp học sinh thời gian ngắn nảy sinh nhiều ý tưởng, nhiều giả định vấn đề Thực phương pháp này, giáo viên cần đưa hệ thống thông tin làm tiền đề cho buổi thảo luận v Cách tiến hành - Giáo viên nêu câu hỏi, vấn đề cần tìm hiểu trước lớp trước nhóm - Khích lệ học sinh phát biểu đóng góp ý kiến nhiều tốt - Liệt kê tất ý kiến phát biểu đưa lên bảng giấy khổ to - Phân loại ý kiến - Làm sáng tỏ ý kiến chưa rõ ràng thảo luận sâu ý MÔ ĐUN TH 16 CHUYÊN ĐỀ : MỘT SỐ KỸ THUẬT DẠY HỌC Ở BẬC TIỂU HỌC Mở đầu: Kỹ thuật dạy học (KTDH): Là động tác, cách thức hành động giáo viên học sinh tình hành động nhỏ nhằm thực điều khiển trình dạy học Các KTDH chưa phải PPDH độc lập Bên cạnh KTDH thường dùng, kể đến số KTDH phát huy tính tích cực, sáng tạo người học như: Kỹ thuật công não, kỹ thuật thông tin phản hồi, kỹ thuật bể cá, kỹ thuật tia chớp… Khái niệm: Kĩ thuật dạy học biện pháp, cách thức hành động GV HS tình hành động nhỏ nhằm thực điều khiển trình dạy học Sự phân biệt KTDH PPDH nhiều không rõ rang Có thể hiểu rằng: Khi sử dụng PPDH ta cần phải có kĩ thuật dạy học Ví dụ: Khi sử dụng PP đàm thoại GV phải có kĩ thuật đặt câu hỏi I Kĩ thuật đặt câu hỏi: Sử dụng câu hỏi có hiệu đem lại hiểu biết lẫn HS – GV HS – HS Kĩ đặt câu hỏi tốt mức độ tham gia HS nhiều; HS học tập tích cực Trong dạy học theo PP tham gia, GV thường phải sử dụng câu hỏi để gợi mở, dẫn dắt HS tìm hiểu, khám phá thông tin, kiến thức, kĩ Để đánh giá kết học tập HS, HS phải sử dụng câu hỏi để hỏi lại, hỏi thêm GV HS khác nội dung học chưa sáng tỏ *Khi đặt câu hỏi cần đảm bảo yêu cầu sau: 1.Câu hỏi phải liên quan đến việc thực mục tiêu học; 2.Ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu; 3.Đúng lúc, chỗ; 4.Phù hợp với trình độ HS; 5.Kích thích suy nghĩ HS; 6.Phù hợp với thời gian thực tế; 7.Sắp xếp theo trình tự từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp; 8.Khơng ghép nhiều câu hỏi thành câu hỏi móc xích; 9.Khơng hỏi nhiều vấn đề lúc * Khi nêu câu hỏi cho HS cần ý: 1.Đưa câu hỏi với thái độ khuyến khích, với giọng nói ơn tồn, nhẹ nhàng 2.Thu hút ý HS trước nêu câu hỏi 3.Chú ý phân bố hợp lí số HS định trả lời 4.Chú ý khuyến khích HS rụt rè, chậm chạp 5.Sử dụng câu hỏi mở câu hỏi đóng phù hợp với trường hợp 6.Khi kiểm tra sử dụng câu hỏi đóng; Khi cần mở rộng ý ta dùng câu hỏi mở Ví dụ: Em có nhận xét tranh Thiếu nữ bên hoa huệ? 8.Khơng nên nêu câu hỏi q đơn giản Ví dụ : Đối với HS lớp 4, mà GV nêu: Các em xem có hình vẽ? Hoặc hỏi HS: Hiểu chưa? II Kĩ thuật dạy học theo góc: Học theo góc hình thức tổ chức hoạt động học tập theo người học thực nhiệm vụ khác vị trí cụ thể không gian lớp học, đáp ứng nhiều phong cách học khác Học theo góc người học lựa chọn họat động phong cách học: Cơ hội “Khám phá”, ‘Thực hành”; Cơ hội mở rộng, phát triển, sáng tạo; Cơ hội đọc hiểu nhiệm vụ hướng dẫn văn người dạy; Cơ hội cá nhân tự áp dụng trải nghiệm + Do vậy, học theo góc kích thích người học tích cực thơng qua hoạt động; Mở rộng tham gia, nâng cao hứng thú cảm giác thoải mái, đảm bảo học sâu, hiệu bền vững, tương tác mang tính cá nhân cao thầy trị, tránh tình trạng người học phải chờ đợi Ví dụ: Với chủ đề mơi trường giao thơng tổ chức góc: Viết; Đọc; Vẽ tranh: Xem băng hình; Thảo luận nội dung chủ đề *Áp dụng: Tổ chức học theo góc tiết ơn tập tốn Góc HS giỏi; Góc HS cịn yếu; Góc HS trung bình đến Kĩ thuật lắng nghe phản hồi tích cực *Mục đích: Cập nhật hệ thống hố số kĩ thuật lắng nghe phản hồi tích cực, áp dụng vào dạy học mơn học • A Lắng nghe tích cực *Đặc tính: Lắng nghe tích cực khả ngừng suy nghĩ làm việc để hồn tồn tập trung vào mà nói Lắng nghe mặt giao tiếp sống • *Kỹ lắng nghe tích cực kỹ bẩm sinh người Bất muốn thành công học tập, giảng dạy, cơng việc khác, phải trau dồi học cách làm chủ Lắng nghe tích cực bắt đầu với sẵn sàng nhận giá trị đối thoại bạn tham gia • *Có thể dùng để: Thu thập, phân tích thơng tin, hiểu biết, giải trí học hỏi Cảm thơng mối quan hệ người với người • 1.Thế lắng nghe tích cực? Lắng nghe tích cực khả ngừng suy nghĩ làm việc để hồn tồn tập trung vào mà nói Lắng nghe mặt giao tiếp sống • 2.Cách thực hiện: Lắng nghe bao gồm hoạt động liên quan với xảy theo chuỗi liên tiếp: • - Tham dự: Nghe thông tin cách tự nhiên ghi chép • - Diễn giải (phân tích thơng tin): gắn ý nghĩa lời nói dựa theo giá trị, ý kiến, kỳ vọng, vai trò, yêu cầu, trình độ bạn • - Ghi nhớ: Lưu giữ thơng tin để tham khảo sau • - Đánh giá: ứng dụng kỹ phân tích phê bình để đo lường nhận xét diễn giả • - Đáp lại: Phản hồi lại bạn đánh giá thơng tin người nói Tóm lại việc lắng nghe đòi hỏi phối hợp hoạt động thể chất tinh thần, nên bị chi phối rào cản hai hoạt động Bởi vậy, muốn lắng nghe tích cực cần phải rèn luyện để nhận biết sửa chữa rào cản *Đối với HS tiểu học, đặc điểm tâm lí lứa tuổi, muốn em lắng nghe tích cực, GV phải có kĩ thuật • + Nghĩa phải tạo cho em có đầy đủ thể chất tinh thần • + Tạo khí học tập cho HS từ đầu tiết học: Lời nói, cử chỉ, ánh mắt thân thiện; Không nên quở trách, răn dạy, bắt phạt, v.v… • + Giới thiệu hấp dẫn • + Khi giảng khơng nên lại nhiều • + Giọng nói GV phải phù hợp • + Khi HS có biểu mệt mỏi, GV phải tổ chức cho em thư giãn • B Phản hồi tích cực: Cách thực hiện: • Đối với HS tiểu học, GV cần có thái độ khuyến khích HS phản hồi giọng nói, cử nhẹ nhàng, đánh giá ý kiến HS tinh thần động viên, khen ý kiến • Phương pháp trị chơi đổi PP dạy học Tiểu học Bản chất phương pháp sử dụng trò chơi học tập dạy học thông qua việc tổ chức hoạt động cho học sinh Dưới hướng dẫn GV, HS hoạt động cách tự chơi trị chơi mục đích trị chơi chuyển tải mục tiêu học Luật chơi (cách chơi) thể nội dung phương pháp học, đặc biệt phương pháp học tập có hợp tác tự đánh giá IV Kĩ thuật tổ chức trò chơi học tập: Sử dụng trị chơi học tập để hình thành kiến thức, kỹ củng cố kiến thức, kỹ học Trong thực tế dạy học, GV thường tổ chức trò chơi học tập để củng cố kiến thức, kỹ Tuy nhiên việc tổ chức cho học sinh chơi trị chơi để hình thành kiến thức, kỹ cần để tạo hứng thú học tập cho học sinh từ bắt đầu học 1.Quy trình thực • Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích trị chơi • Bước 2: Hướng dẫn chơi Bước bao gồm việc làm sau: • - Tổ chức người tham gia trị chơi: Số người tham gia, số đội tham gia (mấy đội chơi), quản trị, trọng tài • - Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, quân bài, thẻ từ, cờ…) • - Cách chơi: Từng việc làm cụ thể người chơi đội chơi, thời gian chơi, điều người chơi khơng làm… • - Cách xác nhận kết cách tính điểm chơi, cách giải chơi (nếu có) • Bước 3: Thực trị chơi • Bước 4: Nhận xét sau chơi Bước bao gồm việc làm sau: • - Giáo viên trọng tài HS nhận xét thái độ tham gia trò chơi đội, việc làm chưa tốt đội để rút kinh nghiệm Trọng tài công bố kết chơi đội, cá nhân trao phần thưởng cho đội đoạt giải • Một số học sinh nêu kiến thức, kỹ học mà trò chơi thể 2.Ưu điểm • - Trị chơi học tập hình thức học tập hoạt động, hấp dẫn HS trì tốt ý em với học • - Trị chơi làm thay đổi hình thức học tập hoạt động trí tuệ, đo giảm tính chất căng thẳng học, học kiến thức lý thuyết • - Trị chơi có nhiều học sinh tham gia tạo hội rèn luyện kỹ học tập hợp tác cho HS 3.Nhược điểm: • - Khó củng cố kiến thức, kỹ cách có hệ thống • - Học sinh dễ sa đà vào việc chơi mà ý đến tính chất học tập trị chơi • Một số điều cần lưu ý • Sử dụng trị chơi học tập phương pháp vận dụng để dạy học Ngữ văn tất lớp bậc học phổ thơng, có dạy học Tiếng việt Tiểu học 4.Khi sử dụng phương pháp này, GV cần ý số điểm sau: • - Lựa chọn tự thiết kế trò chơi đảm bảo u cầu: • + Mục đích trị chơi phải thể mục tiêu học phần chương trình • + Hình thức chơi đa dạng giúp HS thay đổi hoạt động học tập lớp, giúp HS phối hợp hoạt động trí tuệ với hoạt động vận động • + Luật chơi đơn giản để HS dễ nhớ, dễ thực Cần đưa cách chơi có nhiều HS tham gia để tăng cường kỹ học tập hợp tác • + Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm dễ tìm kiếm chỗ • • - Chọn quản trị chơi có lực phù hợp với yêu cầu trò chơi - Tổ chức chơi vào thời gian thích hợp học để vừa làm cho học sinh hứng thú học tập vừa hướng cho học sinh tiếp tục tập trung nội dung khác học cách có hiệu V Các kĩ thuật dạy học mang tính hợp tác: Các lí áp dụng kĩ thuật dạy học mang tính hợp tác: Kích thích, thúc đẩy tham gia tích cực; Tăng cường hiệu học tập; Tăng cường trách nhiệm cá nhân; Yêu cầu áp dụng nhiều lực khác nhau; Tăng cường hợp tác, giao tiếp, chia sẻ kinh nghiệm * Một số kĩ thuật DH mang tính hợp tác Kĩ thuật “Khăn trải bàn” a Thế kĩ thuật “khăn trải bàn”? Là hình thức tổ chức hoạt động mang tính hợp tác kết hợp hoạt động cá nhân hoạt động nhóm nhằm: 1- Kích thích, thúc đẩy tham gia tích cực; 2- Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm cá nhân HS; 3- Phát triển mơ hình có tương tác HS với HS b.Cách tiến hành kĩ thuật “Khăn trải bàn” - Hoạt động theo nhóm (4 người /nhóm)(có thể nhiều người hơn) - Mỗi người ngồi vào vị trí hình vẽ minh họa (xem sơ đồ file đính kèm) - Tập trung vào câu hỏi (hoặc chủ đề,…) - Viết vào ô mang số bạn câu trả lời ý kiến bạn (về chủ đề ) Mỗi cá nhân làm việc độc lập khoảng vài phút - Kết thúc thời gian làm việc cá nhân, thành viên chia sẻ, thảo luận thống câu trả lời - Viết ý kiến chung nhóm vào khăn trải bàn (giấy A0) Một vài ý kiến cá nhân với kĩ thuật “Khăn trải bàn” - Kĩ thuật giúp cho hoạt động nhóm có hiệu hơn, học sinh phải đưa ý kiến chủ đề thảo luận, khơng ỷ lại vào bạn học khá, giỏi - Kĩ thuật áp dụng cho hoạt động nhóm với chủ đề nhỏ tiết học, toàn thể học sinh nghiên cứu chủ đề - Sau nhóm hồn tất cơng việc giáo viên gắn mẫu giấy “khăn trải bàn” lên bảng để lớp nhận xét Có thể dùng giấy nhỏ hơn, dùng máy chiếu phóng lớn - Có thể thay số tên học sinh để sau giáo viên đánh giá khả nhận thức học sinh chủ đề nêu Cách tổ chức: Kĩ thuật khăn trải bàn: - Chia giấy A0 thành phần phần xung quanh Chia phần xung quanh thành phần theo số thành viên nhóm - Cá nhân trả lời câu hỏi viết phần xung quanh - Thảo luận nhóm, thống ý kiến viết vào phần - Treo SP, trình bày *Đối với chương trình tiểu học, GV chọn nội dung phù hợp để tổ chức kĩ thuật khăn trải bàn Ví dụ : Bài Năng lượng (Khoa học 5) Yêu cầu tập : Hãy nói tên số nguồn cung cấp lượng cho hoạt động người, động vật, máy móc, … (câu hỏi có nhiều đáp án) Ví dụ : Bài Mở rộng vốn từ : Công dân (LT&C lớp 5) Bài tập : Xếp từ chứa tiếng cơng cho vào nhóm thích hợp: Cơng cộng, cơng bằng, … a) Cơng có nghĩa Nhà nước b) Cơng có nghĩa “khơng thiên vị Ví dụ 3: Bài Sự biến đổi hóa học u cầu: Trong trường hợp đây, trường hợp có biến đổi hóa học ? Tại sao? + Nếu có ghế rời tổ chức kĩ thuật khăn trải bàn Kĩ thuật “Các mảnh ghép” Thế kĩ thuật “Các mảnh ghép”? Là hình thức học tập hợp tác kết hợp cá nhân, nhóm liên kết nhóm nhằm: + Giải nhiệm vụ phức hợp + Kích thích tham gia tích cực HS: Nâng cao vai trị cá nhân q trình hợp tác (Khơng hồn thành nhiệm vụ Vịng mà cịn phải truyền đạt lại kết vịng hồn thành nhiệm vụ Vòng 2) Cách tiến hành kĩ thuật “Các mảnh ghép” VỊNG Hoạt động theo nhóm người Mỗi nhóm giao nhiệm vụ (Ví dụ : nhóm : nhiệm vụ A; nhóm 2: nhiệm vụ B, nhóm 3: nhi ệm v ụ C) Đảm bảo thành viên nhóm trả lời tất câu hỏi nhiệm vụ giao Mỗi thành viên trình bày kết câu trả lời nhóm VỊNG 2: Hình thành nhóm người (1người từ nhóm 1, người từ nhóm người từ nhóm 3) • Các câu trả lời thơng tin vịng thành viên nhóm chia sẻ đầy đủ với • Nhiệm vụ giao cho nhóm vừa thành lập để giải • Lời giải ghi rõ bảng Ví dụ Chủ đề: Câu tiếng Việt : * Vòng 1: Nhiệm vụ 1: Thế câu đơn? Nêu phân tích VD minh họa Nhiệm vụ 2: Thế câu ghép? Nêu phân tích VD minh họa Nhiệm vụ 3: Thế câu phức? Nêu phân tích VD minh họa * Vòng 2: Câu đơn, câu phức câu ghép khác điểm nào? Phân tích VD minh hoạ Kết qủa đánh giá, xêp loại BDTX giáo viên cuối năm học KQ đánh giá ND1 ND2 MĐ 12 MĐ 13 ND MĐ 14 ĐTB MĐ 15 XL MĐ 16 Kết tự đánh giá cá nhân Kết đánh giá Tổ chuyên môn Kết xếp loại Nhà trường Hiệu trưởng Lê Văn Hổ Phú Đa, ngày 22 tháng 05 năm 2014 Người viết Lê Vũ Nhã Uyên