Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang I Phần mở đầu Lý chọn đề tài Trong năm gần đây, ngành giáo dục ln quan tâm đến cơng tác giáo dục nói chung, giáo dục Mầm non nói riêng cấp ngành quan tâm đặc biệt chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ Đây vấn đề quan tâm hàng đầu Để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ mầm non cần nhiều yếu tố khác nhau, yếu tố quan trọng đổi tổ chức hoạt động giáo dục xây dựng môi trường “Lấy trẻ làm trung tâm" Để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, cần thay đổi hoạt động trẻ Nhưng yếu tố quan trọng đổi nâng cao hình thức tổ chức hoạt động lấy trẻ làm trung tâm Trong môi trường lấy trẻ làm trung tâm đội ngũ giáo viên không truyền đạt kiến thức cho trẻ cách thụ động mà giáo viên phải tạo điều kiện, để trẻ lĩnh hội chủ động, sáng tạo, tích cực hoạt động, tự chiếm lĩnh kiến thức kinh nghiệm Để đạt điều giáo viên cần nắm môi trường hoạt động trẻ lớp, sở lựa chọn nội dung, phương pháp phù hợp với nhóm, cá nhân trẻ Trong trình giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần tạo hứng thú cho trẻ nhu cầu, kỹ năng, mạnh trẻ Để giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thực cách tốt có hiệu việc xây dựng môi trường giáo dục trường mầm non cần thiết, việc lập kế hoạch xây dựng giáo dục, tổ chức hoạt động vui chơi, hợp tác với cha mẹ học sinh việc chăm sóc giáo dục trẻ việc làm cần thiết Trong nhà trường cần tạo cảnh quan môi trường lành mạnh, an toàn trẻ, hợp với độ tuổi, đồ dùng phải hấp dẫn, lạ có tính thu hút trẻ, trẻ tự lựa chọn hoạt động cá nhân theo nhóm cách tích cực, qua kiến thức kỹ trẻ dần hình thành Đặc biệt, từ Bộ Giáo dục Đào tạo triển Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang khai Chương trình Giáo dục mầm non mới, vấn đề xây dựng mơi trường giáo dục cho trẻ mầm non đặt ngày cấp thiết Bởi mơi trường giáo dục ví người giáo viên thứ hai tổ chức hướng dẫn trẻ chơi, trẻ hoạt động để nhận thức phát triển Trên thực tiễn tiết học Khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mầm non quan trọng, bên cạnh việc thực đổi phương pháp dạy học giúp trẻ phát huy tính sáng tạo, tò mò ham học hỏi Đòi hỏi giáo viên phải linh động, sáng tạo, khuyến khích trẻ khám phá giới xung quanh trẻ đặt yêu cầu mới, giáo viên mầm non trình lựa chọn tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ Để dạy trẻ mầm non đạt hiệu cao môn khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm giáo viên phải tăng cường sử dụng phương pháp xây dựng môi trường lớp học cần thiết, mà tơi chọn đề tài “ Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” Mục tiêu, nhiệm vụ đề tài Mục tiêu Khảo sát khả nhận thức tư trẻ môn khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm sở đề số giải pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp giáo viên trình hướng dẫn trẻ mơn “Khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm” có hiệu như: Xây dựng mơi trường ngồi lớp học, kích thích tính tìm tịi, ham hiểu biết, thích khám phá phát triển trí tuệ ngơn ngữ cho trẻ Thơng qua nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo trẻ Nhiệm vụ: + Tổ chức hoạt động để trẻ khám phá, trả lời câu hỏi giải vấn đề đặt như: Hoạt động tham quan mơi trường, quan sát, thảo luận, trị Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang chuyện, vấn, tìm hiểu qua sách, tranh ảnh, khám phá trực tiếp thông qua thực hành, lao động + Tạo hội cung cấp, củng cố kinh nghiệm, làm tăng tò mò, hứng thú Qua thực đề tài nhằm giúp giáo viên tiết dạy tạo nhiều hội học tập lĩnh hội nhiều kiến thức nhằm phát huy tính sáng tạo, tính tị mị trẻ thơng qua chương trình dạy lấy trẻ làm trung tâm + Giúp giáo viên tìm giải pháp, biện pháp để tạo hứng thú cho trẻ hoạt động khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm + Cùng giáo viên giúp trẻ trải nghiệm, khám phá, tìm tịi, kích thích ham học hỏi trẻ, qua việc cho trẻ trải nghiệm trẻ thích tìm hiểu khám phá mơi trường xung quanh + Sau vận dụng đề tài góp phần đắc lực giáo viên trình hình thành nhân cách phát triển tư cho trẻ Đối tượng nghiên cứu Một số biện pháp đạo giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học theo hướng xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm Giới hạn nghiên cứu Khuôn khổ nghiên cứu: Chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm vùng đồng bào DTTS trường MN Cư Pang Đối tượng khảo sát học sinh trường mầm non Cư Pang Thời gian nghiên cứu từ tháng năm 2017 đến tháng năm 2018 Phương pháp nghiên cứu Để thực đề tài ngiên cứu thành công, thực phương pháp sau: Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc nghiên cứu, tổng hợp tài liệu, nghiên cứu chun đề Sở, phịng giáo dục, tìm tòi tài liệu sách báo, tranh ảnh, chuyện tranh có liên quan đến đề tài nâng cao chất lượng giáo dục môn khám phá khoa học môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp phân tích: Dựa chứng cứ nghiên cứu, kết hợp với luận chứng đề tài, phân tích yếu tố đưa lý giải vấn đề Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Dựa chuyên đề, vấn đề trọng tâm Từ có sở để đề xuất số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm trường Mầm non Cư Pang Ngồi tơi cịn sử dụng thêm số phương pháp khác để bổ sung cho trình nghiên cứu đề tài Tiếp xúc trao đổi vận động tổ chức, ban ngành đoàn thể tuyên truyền tới bậc cha mẹ học sinh việc xây dựng môi trường lớp học việc cần thiết - Phương pháp thống kê toán học: Điều tra thu thập số liệu đưa kết luận vấn đề nghiên cứu II Phần nội dung Cơ sở lí luận Mơ đun nội dung: đặc điểm phát triển nhận thức, mục tiêu kết mong đợi trẻ mầm non nhận thức là: Kiểu tư chủ yếu trẻ ấu nhi trực quan - hành động phát triển tư trẻ gắn liền với hoạt động đồ vật đặc biệt quan trọng việc thực hành động công cụ Đến cuối tuổi ấu nhi bắt đầu xuất số hành động tư thực óc khơng cần phép thử bên ngồi Đó kiểu tư trực quan - hình tượng, sử dụng giải tốn đơn giản nhất, cịn chủ yếu sử dụng tư trực quan hành động Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Lúc đầu trí nhớ có chủ định trẻ chưa hồn thiện, trẻ nắm yêu cầu nhiệm vụ cần ghi nhớ, trẻ chưa nắm biện pháp ghi nhớ chưa biết làm để ghi nhớ tốt Ở trẻ mẫu giáo, trí nhớ trực quan hình tượng chủ yếu Những tài liệu trực quan ( Sự vật hình ảnh ) trẻ ghi nhớ tốt nhiều so với tài liệu ngôn ngữ Quá trình tư trẻ bắt đầu đưa vào sử dụng hình ảnh vật tượng có đầu, có nghĩa chuyển từ kiểu tư trực quan- hành động sang kiểu tư trực quan - hình tượng Theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm môi trường mầm non: Là quan điểm giáo dục tiến vị trí trẻ em vai trị giáo viên Quan điểm định hướng cho giáo viên mầm non việc xây dựng, sử dụng hiệu môi trường giáo dục, lập kế hoạch giáo dục tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ trường mầm non Căn cứ theo chương trình chăm sóc giáo dục mầm non Bộ GD Mầm non đặc điểm độ tuổi sau: * Trẻ độ tuổi lớp mầm (3-4 tuổi) - Ở lứa tuổi mầm non bước đầu trẻ tư trực quan hình tượng, biểu tượng gắn liền với hành động Trẻ chưa biết phân tích tổng hợp nên nhìn việc chi tiết * Trẻ độ tuổi lớp chồi (4-5 tuổi) - Trẻ có nhu cầu khám phá mối quan hệ vật tượng Tư trực quan hình tượng trẻ phát triển mạnh Trẻ bước đầu có khả suy luận * Trẻ độ tuổi lớp (5-6 tuổi) Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang - Khả tư trực quan hình tượng trẻ phát triển mạnh mẽ Trẻ ghi nhớ có chủ định có khả tập trung tốt, bền vững - Ở tuổi xuất tư trực quan sơ đồ cụ thể như: Trẻ sâu tìm hiểu mối quan hệ vật tượng có nhu cầu tìm hiểu chất chung Trẻ bắt đầu lĩnh hội tri thức trình độ khái quát cao số khái niệm sơ đẳng Trẻ bước đầu trình tư trừu tượng - Muốn hình thành nhân cách cho trẻ tất thuộc cô giáo Mầm non tạo nên tảng vững cho trẻ phát triển Đây thời điểm quan trọng nhất, thời điểm tất việc bắt đầu: bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn vận động đơi chân, đơi tay tất cử làm lên thói quen, kể thói xấu Thực trạng vấn đề nghiên cứu: Vào đầu năm học, tơi đạo cho Phó Hiệu Trưởng phụ trách chuyên môn lên kế hoạch khảo sát đầu năm, thân thống kê hoạt động khám phá khoa học để nắm bắt khả nhận thức cá nhân trẻ cụ thể: Đạt ST Tiêu chí T Chưa đạt Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ 84/262 32,1% 178/262 67,9% 77/262 29,4% 185/262 70,6% 91/262 34,7% 171/262 65,3% Trẻ tích cực hoạt động khám phá khoa học môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Có kỹ sử dụng, khai thác mơi trường lớp Có hứng thú tham gia hoạt động ` Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Dạy trẻ khám phá khoa học môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cơng việc địi hỏi giáo viên phải tổ chức để trẻ hứng thú bước vào hoạt động phát triển nhận thức cách tự nhiên Để trẻ trở thành chủ thể hoạt động tích cực, sáng tạo học Bản chất nhanh nhẹn, ham học hỏi, tìm hiểu khám phá giới xung quanh nét tâm lý bật trẻ thơ khiến trẻ nhanh chóng tìm đặc điểm bật vật, tượng, nhờ giáo trẻ có thêm hứng thú để học khám phá khoa học chơi vui vẻ ý nghĩa Nguyên nhân chủ quan: Ưu điểm: Là người quản lý lâu năm, tơi ln tìm tịi vận dụng biện pháp, hình thức, đổi phương pháp giảng dạy; tiếp thu chuyên đề tập huấn vận dụng vào đơn vị Thường xuyên tổ chức đợt sinh hoạt chuyên đề, hội thi đồ dùng, đồ chơi để rút kinh nghiệm áp dụng cho giáo viên trường Hạn chế: Đối với mơn khám phá khoa học địi hỏi phải có tranh ảnh thật sinh động vật thật trẻ khám phá điều khó khăn hầu hết lớp thời gian hạn chế thời gian cô đứng lớp từ sáng đến tối việc làm đồ dùng tìm kiếm hình ảnh cho trẻ khám phá khó khăn Một số giáo viên lớn tuổi, trường việc tiếp cận chương trình lấy trẻ làm trung tâm cịn hạn chế Nguyên nhân khách quan: Ưu điểm: Được quan tâm cấp ủy Đảng, quyền địa phương, hội cha mẹ học sinh đặc biệt quan tâm đạo phận chun mơn Phịng giáo dục đào tạo, nhà trường làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục cơng tác xây dựng sở vật chất trường học Hiện sở vật chất trường học vào ổn định Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Hạn chế: Trường Mầm non Cư Pang trường quốc lập thành lập từ tháng 6/2014 với nhiệm vụ thực công tác giáo dục chất lượng cấp mầm non, tách từ trường Mẫu giáo Hoa Sen địa bàn xã Ea Bông Đây điểm xã nghèo huyện Krơng Ana, trình độ dân trí thấp, chưa đảm bảo mức sống cho người dân Một số phận khơng nhỏ người dân chưa có nhận thức mức vị trí vai trị, tầm quan trọng việc cung cấp vốn kiến thức khoa học cho trẻ mầm non Coi vấn đề khơng quan trọng việc cho em ăn ngủ giờ, tăng cân vui chơi Do chưa có quan tâm đến em mình, phối hợp với nhà trường hạn chế Hầu hết cháu chưa đến trường, cháu bỡ ngỡ với tất hoạt động, đặt biệt hoạt động khám phá khoa học Nhận thức trẻ chưa có tập trung, ý Trường có điểm, điểm trường không tập trung nên quản lý đạo hoạt động gặp nhiều khó khăn Cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi trẻ đầu tư, mua sắm thiếu so quy định Hầu hết trẻ em thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo cận nghèo nhiều, nên việc chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ cịn hạn chế chưa quan tâm Với thực trạng nghiên cứu đề tài nêu ảnh hưởng đến định hướng thân việc giúp trẻ học tốt khám phá khoa học môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Chính để đề tài nghiên cứu đạt hiệu cao thân tiếp tục vận dụng biện pháp cũ để phát huy mặt mạnh, thành công, tận dụng thuận lợi thực trạng bổ sung linh hoạt hơn, ứng dụng thực tế, áp dụng lúc nơi Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Nội dung hình thức giải pháp: a Mục tiêu giải pháp Từ nguyên nhân, yếu tố thực trạng nêu lựa chọn giải pháp biện pháp phù hợp Những giải pháp biện pháp nhằm mục đích giúp giáo làm tốt cơng tác chủ nhiệm từ thu hút trẻ thích đến trường - Lựa chọn biện pháp, giải pháp phù hợp giải vấn đề từ lịng tin đến thay đổi cách nhìn bạc cha mẹ đưa em học trường lơp mầm non, từ giáo viên biết cách thu hút trẻ đến trường tăng tỷ lệ trẻ học chuyên cần - Khi áp dụng biện pháp thành công mang lại kết sau: Giáo viên có định hướng rõ ràng việc trang trí mơi trường ngồi lớp công tác tự làm đồ dùng dạy học…dạy trẻ hàng ngày, tạo mối liên hệ phối hợp giáo viên cộng đồng Trẻ phát triển đồng lĩnh vực, phát huy tính tích cực trẻ, giúp trẻ hứng thú hoạt động Trẻ mạnh dạn, tự tin, phản ứng tốt với tình hàng ngày trẻ Cha mẹ học sinh thấy thay đổi em mình, từ có phối hợp tốt nhà trường, giáo viên cha mẹ học sinh để cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt môn khám phá khoa học b Nội dung cách thức thực giải pháp Biện pháp 1: Các hình thức tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên: Từ đầu năm học tơi bám vào kế hoạch phịng giáo dục để lên kế hoạch cụ thể cho tháng Thực việc bồi dưỡng tự bồi dưỡng, giúp giáo viên có thêm kiến thức, kỹ thực giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Đồng thời qua giúp Ban giám hiệu chúng tơi có định hướng để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn suốt năm học thiết thực hiệu Tổ chức bồi dưỡng nhiều hình thức đạo giáo viên tự nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, sách hướng dẫn thực chương trình, tài liệu có liên quan đến giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Tổ chức cho giáo viên thảo luận nêu vướng mắc trình nghiên cứu tài liệu thực chương trình Bồi dưỡng chun mơn theo kế hoạch định kì đầu năm, hàng tháng việc làm thiếu cán quản lý Việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm mục tiêu hàng đầu để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ Tổ chức thao giảng cho giáo viên biện pháp bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên có hiệu Chuẩn bị đồ dùng, giáo cụ trực quan, nội dung kiến thức, kỹ năng, thái độ, phù hợp khả năng, nhu cầu, hứng thú, vốn kinh nghiệm trẻ Phương pháp dạy học phải phù hợp với khả trẻ, giúp trẻ đạt mục tiêu cần thiết Cách tổ chức lớp giáo viên phát huy tính tích cực trẻ từ rút ưu, khuyết điểm nguyên nhân cho thân giáo viên dự học hỏi kinh nghiệm Một yếu tố có hiệu cần phải thay đổi cách dự từ việc hướng tập trung vào giáo viên sang hướng tập trung vào trẻ Một hoạt động có thành công hay không quan sát đánh giá trình lên lớp, tác phong giáo viên mà lấy trẻ làm trung tâm, lấy kết trình hoạt động trẻ làm thước đo lực giáo viên Trong trình giáo viên thực hiện, ý kiểm tra đánh giá kịp thời chuyên đề theo tháng, nắm bắt khả tiếp cận kiến thức vận dụng thực tế giáo viên Tơi thấy hình thức bồi dưỡng chun mơn nghiệp vụ hàng tháng có hiệu việc nâng cao lực khả vận 10 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Ví dụ: Từ vật liệu phế thải vỏ chai nước loại, hộp nhựa, vỏ hộp diêm … Sau tổ chức hướng dẫn cho trẻ làm đồn tàu, làm phích đựng nước Thơng qua lúc làm đồ chơi trẻ biết yêu quí công việc biết yêu quý sản phẩm tự tay làm Hướng đẫn giáo viên xây dựng nhiều mơ hình cho trẻ hoạt động đẹp mắt, hấp dẫn mơ hình trang trại có vườn, ao, chuồng hay mơ hình vườn hoa bé với thực tế Bên cạnh giáo thường xun dạy hướng trẻ nhập vai vào môn học chủ yếu lấy trẻ làm trung tâm Để chuẩn bị tốt cho hoạt động “Khám phá khoa học” trước hết giáo viên cần phải chuẩn bị đồ dùng dạy học đầy đủ, phong phú, hấp dẫn, sinh động có liên quan đến nội dung học vật thật trẻ thấy, trẻ sờ, mó, nếm, ngửi … số tranh ảnh có màu sắc đẹp, rõ, hấp dẫn gây hứng thú cho trẻ Đồ dùng trẻ phải đẹp, hấp dẫn, phong phú sinh động nhằm kích thích hứng thú, tị mị lịng ham hiểu biết trẻ, tơi thường xun khuyến khích giáo viên sử dụng đồ thật, vật thật hình ảnh động cho tiết học Dựa vào yêu cầu thực tế dạy trẻ, xây dựng kế hoạch phân cơng cho phó hiệu trưởng phụ trách chun mơn hướng dẫn cho giáo viên trang bị đồ dùng dạy học cho lớp như: Bảng, tranh ảnh, áp pít có hình ảnh sinh động xây dựng mơi trường ngồi lớp để trẻ khám phá lúc nơi Giáo viên thường xuyên sưu tầm thơ, câu chuyện nói hình ảnh minh họa xung quanh trẻ, hình cho trẻ luyện đọc trao đổi với có chữ viết Vừa giúp trẻ củng cố hình ảnh vừa rèn luyện ngơn ngữ Từ tư trẻ phát triển 17 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Trong hoạt động “Khám phá khoa học” tơi đạo giáo viên thường xun tìm tịi từ tạp chí, hoạ báo, vật thật hình ảnh có màu sắc đẹp, hấp dẫn để tổ chức tốt học nhằm giúp trẻ hoạt động tích cực Giáo viên hướng dẫn cho trẻ tiếp cận với vật thật nhiều để trẻ sờ, nếm, ngửi… Đặc biệt thường xuyên cho trẻ tiếp cận nhiều hình ảnh thơng tin đại chúng Giáo viên hướng dẫn cho trẻ tự làm đồ dùng, đồ chơi đơn giản từ phế liệu, phế thải dễ kiếm để trẻ tìm hiểu biết thêm số cơng việc xung quanh Ví dụ: Từ chủ đề “Thế giới thực vật” chuyển sang chủ đề “Thế giới động vật” lưu thành tranh mảng tường tranh chủ đề với số xanh, hàng rào, thảm cỏ… bổ sung thêm: mơ hình chuồng vật, vật chất liệu khác nhau: nhựa, vải, bơng… kết hợp với gia đình để huy động cha mẹ học sinh đóng góp ủng hộ số thức ăn cho vật, sưu tầm số tranh ảnh loài động vật mang đến lớp cho mượn vài vật thật mèo, gà, thỏ…Tân dụng nguồn nguyên liệu, phế liệu Thông qua hoạt động làm đồ chơi trẻ biết u q cơng việc biết yêu quý sản phẩm tự tay làm Hướng đẫn giáo viên cho trẻ xây dựng nhiều mô hình hoạt động đẹp mắt, hấp dẫn mơ hình trang trại có vườn, ao, chuồng hay mơ hình vườn hoa, rau bé với thực tế Bên cạnh giáo dạy lồng ghép nhiều hoạt động khác để giúp trẻ đỡ nhàm chán Để chuẩn bị tốt cho hoạt động “Khám phá khoa học” trước hết giáo viên cần phải chuẩn bị đồ dùng dạy học đầy đủ, phong phú, hấp dẫn, sinh động có liên quan đến nội dung học vật thật trẻ thấy, trẻ sờ, mó, 18 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang nếm, ngửi… số tranh ảnh có màu sắc đẹp, rõ, hấp dẫn gây hứng thú cho trẻ Đồ dùng trẻ phải đa dạng phong phú, đẹp mắt nhằm lơi trẻ, kích thích vốn ham hiểu biết, thể trí thơng minh trẻ, Thường xuyên khuyến khích giáo viên sử dụng đồ thật, vật thật hình ảnh động cho tiết học Tình hình thực tế điểm trường, đồ dùng trang thiết bị cịn hạn hẹp, tơi lên kế hoạch mua sắm trang bị thiết bị phục vụ cho tiết học như: Bảng, tranh ảnh, lôtô xây dựng mơi trường ngồi lớp để trẻ khám phá lúc nơi trồng xanh phát triển thêm vườn hoa cảnh Đối với cha mẹ học sinh vận động sưu tầm tranh, truyện, đặc biệt tranh, sách, ảnh vật, cối, hoa lá, quả, Đối với giáo viên phải biết tận dụng nguyên vật liệu qua sử dụng như: vải vụn, cọng rơm khô, khô, hoa ép khô, vỏ khô để làm tranh ảnh cho tiết dạy Sưu tầm loại hạt keo, loại vỏ nghêu, ốc, để bổ sung giá đồ chơi trẻ - Giáo viên sưu tầm nhiều thơ mơi trường xung quanh, sau dùng hình ảnh minh hoạ có chữ viết Vừa giúp trẻ củng cố hình ảnh vừa để trẻ rèn luyện ngơn ngữ Từ tư trẻ phát triển Biện pháp 4: Một số biện pháp giúp giáo viên hướng dẫn trẻ đạt kết tốt hoạt động khám phá khoa học lồng ghép các hoạt động khác * Làm giàu vốn hiểu biết môi trường xung quanh: Cho trẻ biết biểu tượng giới xung quanh đến với trẻ nhiều hình thức như: Câu đố, hát, ca dao, tục ngữ, đồng dao, tranh ảnh, đồ vật, vật thật … giúp trẻ không bị nhàm chán, lại dễ tiếp thu để trẻ ghi nhớ xác hố thành biểu tượng 19 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Ví dụ: Cho trẻ làm quen với gà “Con có mào đỏ, có dáng cao cao, dài, ức đỏ gáy ị ó o? đố bé gì? - Trẻ đốn gà trống Nhưng đầu trẻ biểu tượng gà trống hiểu xác gà mào đỏ, đuuoi dài ,gáy ị ó o Ví dụ: Chiếc xe bt “Mình tơi dài rộng, có nhiều chỗ ngồi Muốn tơi, phải vào bến ”? đố bé xe gì? Trẻ đốn xe buýt Nhưng trẻ lại biết thêm xe buýt dài rộng, biết thêm luật muốn xe buýt phải bến… Từ trẻ so sánh xem gà con khác hay loại xe khác có đặc điểm giống nhau, có đặc điểm khác nhau? Sau trẻ phân nhóm tùy vào độ tuổi đặc điểm nhận thức trẻ Ngoài giáo viên dùng nhiều cách khác để cung cấp biểu tượng giới xung quanh cho trẻ, qua hình ảnh mơ hình, vật thật … * Giúp trẻ thích học, sáng tạo, ghi nhớ lâu tiết dạy: Muốn cho tiết dạy “Khám phá khoa học” giáo viên phải nghiên cứu kỹ dạy, đồ dùng trực quan sinh động liên quan đến đề tài khám phá khoa học Chuẩn bị đồ dùng cho ngày mai Ví dụ: Khám phá số loại hoa giáo viên dặn trẻ quan sát nhà số loại hoa có sẵn mang đến lớp để lớp quan sát Trong tiết dạy với tranh ảnh hay vật thật giáo viên cho trẻ quan sát kỹ, cho trẻ đưa nhiều ý kiến nhận xét để tìm đầy đủ xác đặc điểm vật quan sát 20 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Ví dụ: Làm quen với mèo, trẻ tìm đặc điểm mèo có hai mắt tinh, chân có móng vuốt… Sau đặt câu hỏi gợi mở “đố biết mèo lại trèo cây? Như trẻ biết mèo có đặc điểm mà trẻ cịn biết mơi trường sống chúng, cách vận động, “Đi ?” phận thể Nắm rõ đặc điểm trẻ quan sát dễ hơn, từ so sánh rõ ràng phân loại tốt Trong tiết dạy môi trường xung quanh thường xuyên nhắc nhở giáo viên lồng ghép thích hợp mơn khác cách nhẹ nhàng, lơ âm nhạc, tạo hình, văn học, tốn… để trẻ thêm hứng thú, ghi nhớ tốt hơn, hiểu vấn đề sâu rộng Ví dụ: Trong tiết dạy làm quen với vật đáng yêu quanh bé Tôi cho trẻ thi “đố vui” hai đội câu đố cho giải câu đố đội bạn “Con chân ngắn, mỏ lại có màng Mỏ bẹt màu vàng, hay kêu cạp cạp”? Như trẻ câu đố vui vẻ hào hứng, kích thích tư duy, làm phong phú vốn từ ngôn ngữ mạch lạc Giáo viên đưa âm nhạc xen kẽ phần chuyển tiếp tiết dạy trò chơi để tiết dạy thêm hào hứng, sôi động Trong tiết dạy giáo viên kích thích khả sáng tạo nghệ thuật trẻ cách gắn dán, hay tơ màu để hồn thiện bức tranh Giáo viên thường tổ chức trò chơi tiết học, trò chơi động, trò chơi tĩnh đan xen để tạo hứng thú, tiết dạy vui tươi, trẻ thêm phần hoạt bát nhanh nhẹn 21 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Với hình ảnh cho trẻ làm quen có từ tương ứng để ln tắm mơi trường chữ viết * Nâng cao kỹ quan sát, so sánh phân loại trẻ Với tuỳ thuộc vào đối tượng cho trẻ làm quen, giáo viên tìm cách vào khác để gây ý, tị mị trẻ, dùng câu đố, hát … để trẻ nhận biết đối tượng tranh ảnh đồ vật, vật thật mơ hình Với đối tượng trẻ làm quen, trẻ quan sát thật kỹ, trẻ biết đưa ý kiến nhận xét mình, với câu hỏi gợi mở cô, cứ lần làm quen giáo viên lồng ghép nội dung giáo dục vào Trẻ khơng hiểu vật mà cịn có cách ứng xử, hành động với chúng Sau trẻ làm quen - đối tượng (trong 1bài) giáo viên cho trẻ so sánh đối tượng , để trẻ dễ dàng hồn thành nhiệm vụ phân loại trò chơi Tổ chức trò chơi tiết dạy, giáo viên thường tổ chức đan xen trò chơi động với trò chơi tĩnh, làm cho khơng khí tiết dạy vui tươi hào hứng hiệu Trong tiết học khác giáo viên lồng ghép kiến thức môi trường xung quanh để củng cố vốn hiểu biết biểu tượng có trẻ Trong hoạt động ngồi trời trẻ giáo viên cung cấp kiến thức cũ, làm quen kiến thức tận dụng lúc, nơi để giáo dục trẻ Trong hoạt động góc, trẻ chơi góc thiên nhiên, trẻ tưới cây, nhặt lá, bắt sâu, xem sách môi trường xung quanh, đặc biệt trẻ chơi nhiều đồ vật thật, hoạt động nhiều với đồ vật thật, trẻ nhìn, sờ, nắn, ngửi … Từ có hình ảnh trọn vẹn xung quanh trẻ, khơng mà tơi cịn hướng dẫn giáo viên phát huy tính sáng tạo trẻ cách cho trẻ làm tranh từ nguyên liệu thiên nhiên như: Hoa, ép khô, vỏ cây, cọng rơm, vỏ ốc, hến,sò … 22 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Qua buổi dạo chơi, tham quan, hoạt động trời, dã nngoại … trẻ quan sát thường hướng trẻ quan sát có chủ đích, hướng dẫn trẻ sử dụng giác quan để trẻ trọn vẹn đối tượng Ví dụ: Cơ trẻ quan sát loại hoa, hướng trẻ nhận biết màu sắc cánh hoa cho trẻ sờ cánh hoa, ngửi mùi thơm loại hoa Trẻ quan sát kỹ, trải nghiêm thực tế từ trẻ có đầy đủ đặc điểm đối tượng nên trẻ so sánh tốt phân loại nhanh Dạo chơi tham quan hoạt động ngồi trời, khơng để trẻ khám phá giới xung quanh mà giáo viên cịn giáo dục tình yêu thiên nhiên ý thức bảo vệ môi trường * Biện pháp 5: Công tác tuyên truyền, phối hợp cộng đồng cha mẹ học sinh: Bản thân Hiệu Trưởng nhà trường nên việc xây dựng Cơ sở vật chất cảnh quan môi trường tối ln đặt lên hàng đầu tơi nghĩ cơng tác chăm sóc, ni dưỡng, giáo dục trẻ, sở vật chất đầy đủ khang trang tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trẻ, bậc cha mẹ trẻ tin tưởng cho em tới trường năm, vào đầu năm học xây dựng kế hoạch đề xuất với cấp lãnh đạo đoàn thể đơn vị đầu tư, tu sửa sở vật chất mua sắm trang thiết bị phù hợp với địa phương tình hình thực tế nhà trường xã thuộc vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nên trường công ty Đăk Man đầu tư xây dựng sở vật chất khang trang Buôn Knul, nhiên bên cạnh môi trường lớp chưa thực đầy đủ Huy động nguồn lực hợp lý nhân dân trồng thêm xanh, vườn hoa, đồ dùng phục cho hoạt động học chơi cho trẻ Cha mẹ học sinh giáo viên hai thành phần giáo dục có mối liên hệ chặt chẽ nhằm góp phần vào phát triển tồn diện trẻ hoạt động nói 23 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang chung hoạt động “Khám phá khoa học” nói riêng, gia đình động lực lớn thúc đẩy rèn luyện ý thức hoạt động trẻ, gia đình cịn nguồn lực tạo mơi trường học tập cho trẻ cần hợp tác sở vật chất cho môn học phong phú Ví dụ: Hàng năm tổ chức đại hội cha mẹ học sinh để trao đổi thông tin, tuyên truyền chủ trương, sách, quyền lợi trẻ đến trường để cha mẹ học sinh phối hợp với nhà trường cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ 24 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Hình ảnh: Đại hội đại biểu cha mẹ học sinh năm học 2017-2018 c Mối quan hệ giải pháp, biện pháp Các giải pháp, biện pháp thực đề tài có mối quan hệ liên quan mật thiết với nhau, biện pháp hỗ trợ cho biện pháp nhằm hòa quyện nội dung lại với để đến thể thống tìm giải pháp tối ưu đảm bảo tính xác, khoa hoc lơ gíc giải pháp biện pháp d Kết khảo nghiệm, giá trị khoa học vấn đề nghiên cứu phạm vi hiệu ứng dụng Qua thời gian thực phấn khởi kết đạt cao: a Đối với giáo viên Có nhiều kinh nghiệm việc hướng dẫn trẻ khám phá khoa học cuối năm đạt kết tốt Nâng cao tay nghề Giáo viên tạo môi trường học tập vui chơi cho trẻ ngồi lớp có khoa học Bổ sung nhiều đồ dùng,đồ chơi cho hoạt động học 25 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang chơi đặc biệt môn khám phá khoa học Giáo viên biết cách phối hợp với cộng đồng cha mẹ trẻ công tác huy động ngn lực săn có địa phương b Đới với trẻ Trẻ ttự tin thể cách thoải mái thơng qua hoạt động nhóm, tập thể Trẻ hứng thú say mê, tích cực tham gia vào hoạt động cô để nắm số kiến thức môi trường xung quanh, đồng thời giúp trẻ phát triển mặt Trẻ biết nhận biết phân biệt đặc điểm số vật tiếng kêu, thức ăn, đẻ con, đẻ trứng, hai chân, bốn chân … biết số tượng thiên nhiên mưa, nắng, nóng … biết thêm hoạt động đời sống xung quanh mạnh dạn trả lời câu hỏi cô đầy đủ, rõ ràng, trọn câu, phát âm chuẩn xác cụ thể sau Về cha mẹ học sinh Đa số cha mẹ học sinh hiểu rõ tầm quan trọng việc đưa em đến trường mầm non, nên 100% bậc phụ huynh đồng tình ủng hộ tích cực tinh thần, lẫn vật chất tạo điều kiện cho trường Màm non Cư Pang hồn thành tốt cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ đặc biết môn khám phá khoa học kết thể rõ nét bảng so sánh STT Tiêu chí Trẻ tích cực hoạt động khám phá khoa học môi trường giáo Đầu năm Chưa Đạt đạt Cuối năm Đạt Chưa đạt 84/262 178/262 241/262 21/262 dục lấy trẻ làm trung tâm Có kỹ sử dụng, khai thác 32,1% 67,9% 92% 8% 77/262 185/262 245/262 17/262 môi trường lớp 29,4% 70,6% 93,5% 6,5% 26 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Có hứng thú tham gia hoạt động 91/262 171/262 239/262 23/262 34,7% 65,3% 91,2% 8,8% III Phần kết luận, kiến nghị Kết luận Từ kết nghiên cứu rút kết luận sau: Việc dạy trẻ môn “Khám phá khoa học” lấy trẻ làm trung tâm nội dung lớn chương trình giáo dục cho trẻ Mầm non Nhằm phát triển trí tuệ hình thành nhân cách cho trẻ, đặc biệt trẻ - tuổi chuẩn bị kỹ sống cho cho trẻ vào lớp phổ thơng Muốn việc làm địi hỏi giáo viên Mầm non cần nắm vững nội dung phương pháp, hình thức tổ chức Tiếp thu chuyên đề nắm vững kiến thức chương trình để vận dụng vào tiết học Ngoài việc cung cấp cho trẻ kiến thức, kỹ phải thường xuyên tổ chức cho trẻ luyện tập nhiều hình thức phù hợp nhằm ôn luyện, củng cố nâng cao hiểu biết giới xung quanh Vì việc nghiên cứu tìm tịi biện pháp dạy học để có hiệu hỗ trợ phương pháp việc giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn “Khám phá khoa học” lấy trẻ làm trung tâm cần thiết giáo viên mầm non Để tạo hứng thú cho trẻ nâng cao chất lượng dạy học hoạt động “Khám phá khoa học”, trước hết đòi hỏi người giáo viên phải nắm đặc điểm tâm sinh lý trẻ độ tuổi Nắm chuyên đề tiếp thu vận dụng vào chương trình giảng dạy, bên cạnh giáo viên cần phải học tập qua lớp bồi dưỡng vận dụng vào thực tế từ đúc rút nhiều kinh nghiệm khắc phục hạn chế hình thức tổ chức 27 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Tạo môi trường lạ ngồi lớp để áp dụng vào cơng tác giảng dạy Tích cực sáng tạo làm nhiều đồ dùng, đồ chơi sinh động hấp dẫn nguyên vật liệu phế thải Rèn luyện cho trẻ tiếp xúc nhiều với cơng nghệ thơng tin nhằm kích thích tính tị mị ham hiểu biết trẻ 2.Kiến nghị Đối với UBND huyện : Cần quan tâm đến sở vật chất trường học, hỗ trợ kinh phí để xây dựng sở vật chất : Phòng học, phòng vệ sinh, tường rào sân chơi đảm bảo cho công tác dạy học Đối với UBND xã: Hỗ trợ nguồn nước sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm Đủ nước uống cho trẻ mùa khô Đối với Phòng giáo dục đào tạo : Thường xuyên tổ chức buổi sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề để cán quản lý số giáo viên đúc rút kinh nghiệm chương trình dạy học lấy trẻ làm trung tâm để áp dụng vào môn học Chuyên đề sáng kiến kinh nghiệm đạt giải cấp để truyền tải kinh nghiệm vào thực tế cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ đơn vị Đặc biệt mơn “Khám phá khoa học” Hỗ trợ kinh phí xây dựng tường rào, sân chơi, cơng trình vệ sinh, nước điểm lẻ thiếu nhu cầu Trên số kinh nghiệm nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “ Lất trẻ làm trung tâm, không dừng lại kết mà cố gắng học hỏi trường bạn để áp dụng vào trường mầm non Cư Pang cách tốt Tuy nhiên kinh nghiệm nhiều hạn chế, kính mong góp ý giúp đỡ đồng nghiệp Hội đồng sáng kiến cấp Xin chân thành cảm ơn./ 28 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Ea Bông, ngày 15 tháng năm 2018 Người viết Lê Thị Hạnh Viên NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Giáo dục với cộng đồng - Nhà trường xã hội – 1998 Tài liệu Bồi dưỡng cán quản lý - Công chức nhà nước ngành Giáo dục đào tạo Của Phó Tiến sĩ: Đặng Xn Hải 2.Xã hội hóa cơng tác giáo dục - nhận thức hành động -1999 Viện Khoa học giáo dục xuất Các Tác giả: Bùi Gia Thịnh-Võ Tấn Quang-Nguyễn Thanh Bình 3.Xã hội hố cơng tác giáo dục: Nhà xuất giáo dục: Bộ giáo dục Đào tạo - Ban khoa giáo trung ương - Công đoàn giáo dục Việt Nam - Viện khoa học giáo dục Của Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Minh Hạc 29 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang 4.Những giảng quản lý trường học Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên: Module đặc điểm phát triển nhận thức, mục tiêu kết mong đợi trẻ mầm non nhận thức, module Xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 3-6 tuổi MỤC LỤC MỤC NỘI DUNG SỐ TRANG I Phần mở đầu 1 Lý chọn đề tài Mục tiêu, nhiệm vụ đề tài Đối tượng nghiên cứu Giới hạn phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu II Phần nội dung 30 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Cơ sở lý luận Thực trạng vấn đề nghiên cứu Nội dung hình thức giải pháp Phần kết luận, kiến nghị 26 Kết luận 26 Kiến nghị 27 III Tài liệu tham khảo 29 Mục lục 30 31 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên ... cảnh quan môi trường sử dụng học 14 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm... giáo dục Việt Nam - Viện khoa học giáo dục Của Phó Giáo sư Tiến sĩ Phạm Minh Hạc 29 Người thực : Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường. .. Lê Thị Hạnh Viên Một số biện pháp đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn khám phá khoa học môi trường giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” trường Mầm non Cư Pang Nội dung hình thức giải pháp: a Mục