• * Tóm lại , bằng cách lấy động tả tĩnh, cùng với cách cảm nhận thiên nhiên.. bằng tâm hồn tinh tế- nhạy cảm , nhà.[r]
(1)Bài dạy văn học 11
Nguyễn KhuyÕn
(2)I/ TÌM HIỂU CHUNG
- Là người tài năng, có cốt cách cao ,có lịng u nước thương dân bất lực trước vận nước.
- Là nhà thơ có nhiều
đóng góp lớn cho văn học dân tộc mảng thơ Nôm viết về làng quê văn học
Trung đại.
=> Nguyễn Khuyến nhà thơ
1/ Tác giả
Nguyễn Khuyến
(3)• Xuất xứ, đề tài – hoàn cảnh sáng tác - bố cục
của thơ :
• a Xuất xứ- đề tài:
• - “Câu cá mùa thu” ba thơ chùm thơ viết cảnh thu Nguyễn Khuyến.
• b.Hồn cảnh sáng tác: Cả ba thơ nhà thơ viết thời gian sau cáo quan ở ẩn quê nhà.
• c.Bố cục : phần
• + câu đầu : Giới thiệu cảnh câu cá mùa thu. • + câu giữa: Cảnh thu câu cá.
(4)• Đọc giải nghĩa từ khó :
• Tìm hiểu nội dung - nghệ thuật thơ:
• a Cảnh thu :
• - Điểm nhìn nhà thơ : từ ao thu lạnh lẽo. • - Từ điểm nhìn ấy, nhà thơ quan sát ghi
lại hình ảnh :
(5)• + Sóng gợn nhẹ; vàng rơi nhanh… • + Trời thu xanh cao, tầng mâu lơ lửng. • + Lối vào làng quanh co, trúc mọc dày.
• + Tiếng cá đớp mồi khẽ chân bèo
• =>- Cảnh thu nhà thơ quan sát cảm nhận
một cách tinh tế nhiều góc độ: từ gần tới xa; từ thấp đến cao từ cao –xa lại thu gần hẹp lại trong khơng gian ao thu.
• - Đặc biệt cảnh thu cảm nhận gắn với gam
màu lạnh thiên nhiên : xanh ao, xanh bờ, xanh trời, xanh bèo …gợi cảm giác lạnh lẽo, u buồn
(6)• * Tóm lại , bằng cách lấy động tả tĩnh, cùng với cách cảm nhận thiên nhiên
bằng tâm hồn tinh tế- nhạy cảm, nhà
thơ dùng ngơn ngữ tạo hình - biểu
cảm để vẽ lại tranh thu đẹp
(7)• b.Tình thu :
• - Nói câu cá thực khơng phải ý
vào việc câu cá
• - Nói câu cá thực nhà thơ muốn đón
nhận cảnh, trời thu vào cõi lịng.
• - Cõi lịng nhà thơ n tĩnh - vắng lặng thể
hiện qua cách cảm nhận cảnh thu : • + Sự nước.
• +Cái gợn tí sóng. • +Cái độ rơi khe khẽ lá.
• + Âm khẽ tiếng cá đớp động
• => Cảnh thu tĩnh lặng gợi cô quạnh, uẩn khúc
và tâm thời nhà thơ : buồn đau - bất
(8)• * Những đặc sắc nghệ thuật thơ :
• - Ngơn ngữ giản dị, sáng , giàu sức tạo hình - biểu cảm.
• - Cách gieo vần “eo” độc đáo, góp phần diễn tả khơng gian thu nhỏ, khép kín
cảnh thu tù đọng nông thôn phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khúc tác giả.
(9)• -Nguyễn khuyến nhà thơ có nhân cách
– yêu nước bất lực trước vận nước
• - “Câu cá mùa thu” thể sự cảm nhận
nghệ thuật gợi tả tinh tế Nguyễn Khuyến về cảnh sắc mùa thu đồng Bắc bộ.
Đồng thời cho thấy tình yêu thiên nhiên, đất
nước, tâm trạng thời tài thơ Nôm nhà thơ
(10)