B TR GIÁO D CăVĨă ĨOăT O NGă I H CăTH NGăLONG PH M TH LI N TH C TR NG CH NăTH TH TăL NGăVĨăM T S NG NGăC T S NG NG C ậ Y UT LIÊN QUAN C A I B NH T I KHOA PH U THU T C T S NG B NH VI N VI Tă CăN Mă2019 LU NăV NăTH CăS ăYăT CÔNG C NG Hà N i ậ 2020 B TR GIÁO D CăVĨă ĨOăT O NGă I H CăTH NGăLONG KHOA KHOA H C S C KH E B MÔN Y T CÔNG C NG PH M TH LI N TH C TR NG CH NăTH TH TăL NGăVĨăM T S NG NGăC T S NG NG C ậ Y UT LIÊN QUAN C A I B NH T I KHOA PH U THU T C T S NG B NH VI N VI Tă CăN Mă2019 Chuyên ngành: Y T CÔNG C NG Mã s : 72 07 01 LU NăV NăTH CăS ăYăT CÔNG C NG NG IH NG D N KHOA H C TS BS Nguy n ình Hòa Hà N i ậ 2020 Thang Long University Library L I C Mă N Tôi xin bày t lòng bi t n chân thành t i Ban Giám hi u Tr ng ih c Th ng Long, phòng Sau đ i h c qu n lý khoa h c, phòng ban c a nhà tr ng đư t o m i u ki n thu n l i đ đ c h c t p, nghiên c u hoàn thành lu n v n Tơi xin bày t lịng kính tr ng bi t n sâu s c t i PGS TS Vinh, TS BS Nguy n Xn ình Hịa, ng i th y đư h t lịng dìu d t tơi q trình h c t p, nghiên c u t n tình h ng d n tơi th c hi n đ tài, giúp gi i quy t nhi u khó kh n q trình th c hi n lu n v n, đóng góp c ng nh t o m i u ki n thu n l i đ giúp tơi hồn thành lu n v n Trân tr ng bi t n sâu s c lưnh đ o B nh vi n H u Ngh Vi t c, Khoa Ph u thu t c t s ng, nghiên c u viên, c ng s c a B nh vi n đư nhi t tình h tr , ph i h p th c hi n nghiên c u cung c p thông tin, s li u giúp tơi hồn thành đ tài Xin chân thành c m n anh, ch em đ ng nghi p b n bè đư quan tâm, đ ng viên, giúp đ tơi q trình h c t p nghiên c u Cu i cùng, xin dành tình yêu th ng cho nh ng ng i thân gia đình ch d a vơ to l n c v v t ch t l n tinh th n đ th c hi n hoàn thành lu n v n Hà N i, ngày 06 tháng 11 n m 2020 H c viên Ph m Th Li n L IăCAMă OAN Tôi Ph m Th Li n, h c viên l p cao h c khóa 7.2 n m 2018 tr ng i h c Th ng Long, chuyên ngành Y t công c ng, xin cam đoan: ây lu n v n b n thân tr c ti p th c hi n d is h ng d n c a Th y TS.BS Nguy n ình Hịa Cơng trình khơng trùng l p v i b t k nghiên c u khác đư đ c công b t i Vi t Nam Các s li u thông tin nghiên c u hồn tồn xác, trung th c, khách quan, đư đ c xác nh n ch p thu n c a c s n i nghiên c u Tơi xin hồn tồn ch u trách nhi m tr c pháp lu t v nh ng cam k t Hà N i, ngày 06 tháng 11 n m 2020 H c viên Ph m Th Li n Thang Long University Library DANH M C CÁC CH VI T T T Ch vi t t t Ch vi tăđ yăđ CS C t s ng CSC C t s ng c CSNTL C t s ng ng c – th t l ng CSTL C t s ng th t l ng CT Ch n th ng CTCS Ch n th ng c t s ng CTCSNTL Ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng CTXH Công tác xã h i H ih c S t s ng PHCN Ph c h i ch c n ng T HV Trình đ h c v n THCS Trung h c c s THPT Trung h c ph thông TNGT Tai n n giao thông TNL Tai n n lao đ ng TNSH Tai n n sinh ho t M CL C T V Nă CH NGă1:ăT NG QUAN TÀI LI U 1.1 Gi i ph u h c c t s ng 1.1.1 c m c a c t s ng 1.1.2 Ch c n ng c a c t s ng 1.1.3 c m vùng chuy n ti p 1.1.4 T y s ng 1.2 M t s ki n th c v ch n th 1.2.1 nh ngh a ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng ng c t s ng ng c – th t l ng 1.2.2 Nguyên nhân, c ch ch n th 1.2.3 Phân lo i ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng ng c t s ng ng c – th t l ng 1.2.4 Tri u ch ng lâm sàng c n lâm sàng c a ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng 1.2.5 Các ph ng pháp u tr ch n th 1.2.6 Phòng ch ng ch n th 1.3 Th c tr ng ch n th ng c t s ng ng c t s ng ng c – th t l ng 10 ng c t s ng ng c – th t l ng 12 1.3.1 Th c tr ng ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng th gi i 12 1.3.2 Th c tr ng ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng 1.4 M t s y u t liên quan đ n m c đ ch n th Vi t Nam 16 ng c t s ng ng c – th t l ng………………………………………………………………………18 1.4.1 V phía ng i dân ng i b nh 18 1.4.2 Tình tr ng CTCS ng c – th t l ng c a ng i b nh 19 1.4.3 Ngành Y t 19 1.4.4 Các c s s n xu t kinh doanh, xây d ng 21 1.5 Khoa ph u thu t c t s ng – B nh vi n Vi t c 21 1.6 Khung lý thuy t nghiên c u 23 Thang Long University Library CH NGă2:ă it 2.1 IăT NGăVĨăPH NGăPHÁPăNGHIểNăC U 24 ng, đ a m th i gian nghiên c u 24 2.1.1 it 2.1.2 a m nghiên c u 24 ng nghiên c u 24 2.1.3 Th i gian ti n hành nghiên c u 24 2.2 Ph ng pháp nghiên c u 24 2.2.1 Thi t k nghiên c u 24 2.2.2 C m u cách ch n m u nghiên c u 24 2.3 Bi n s , ch s nghiên c u tiêu chí đánh giá 25 2.3.1 Bi n s ch s nghiên c u 25 2.3.2 Tiêu chí đánh giá 29 2.4 Ph ng pháp thu th p thông tin 30 2.4.1 Công c thu th p thông tin 30 2.4.2 K thu t thu th p thông tin 30 2.4.3 Qui trình thu th p thơng tin S đ nghiên c u 30 2.5 Phân tích x lý s li u 31 2.6 Sai s bi n pháp kh ng ch sai s 31 2.6.1 Sai s 31 2.6.2 Bi n pháp kh ng ch sai s 32 2.7 V n đ đ o đ c nghiên c u 32 2.8 H n ch c a đ tài 32 CH NGă3:ăK T QU NGHIÊN C U 33 3.1 Thông tin chung c a đ i t 3.2 Th c tr ng ch n th ng nghiên c u 33 ng c t s ng ng c – th t l ng c a ng khoa Ph u thu t c t s ng, B nh vi n Vi t c n m 2019 35 3.3 M t s y u t liên quan đ n m c đ ch n th l ng c a ng CH i b nh t i ng c t s ng ng c – th t i b nh t i Khoa Ph u thu t c t s ng, B nh vi n Vi t c 39 NGă4:ăBĨNăLU N 50 4.1 V Th c tr ng ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng c a ng Khoa Ph u thu t c t s ng, B nh vi n Vi t c n m 2019 51 4.2 V m t s y u t liên quan đ n m c đ ch n th l ng c a ng i b nh t i ng c t s ng ng c – th t i b nh t i Khoa Ph u thu t c t s ng, B nh vi n Vi t c 59 K T LU N 66 KHUY N NGH 68 TÀI LI U THAM KH O PH L C Thang Long University Library DANH M C B NG B ng 1.1 Phân lo i th ng t n ch n th ng c t s ng theo Frankel B ng 2.1 Các bi n s , ch s nghiên c u 25 B ng 3.1 Phân b đ i t ng nghiên c u theo ngh nghi p 34 B ng 3.2 Phân b đ i t ng nghiên c u theo khu v c đ a lý 34 B ng 3.3 T l ch n th ng c t s ng ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng t i Khoa Ph u thu t c t s ng – B nh vi n Vi t B ng 3.4 Nguyên nhân ch n th c n m 2019 35 ng c t s ng ng c – th t l ng c a đ i t ng nghiên c u 35 B ng 3.5 Hình th c s c p c u c a đ i t B ng 3.6 C ch ch n th ng nghiên c u 36 ng c t s ng ng c – th t l ng c a đ i t ng nghiên c u 36 B ng 3.7 V trí x y ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng c a đ i t ng nghiên c u 36 B ng 3.8 Th i gian x y ch n th c ađ it ng c t s ng ng c – th t l ng theo mùa ng nghiên c u 37 B ng 3.9 Th i gian x y ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng theo th i gian ngày mùa c a đ i t B ng 3.10 Phân lo i th đ it ng c t s ng ng c – th t l ng c a ng nghiên c u 38 B ng 3.11 Phân lo i th t ng t n c a ch n th ng nghiên c u 37 ng t n ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng c a đ i ng nghiên c u theo Frankel 38 B ng 3.12 M c đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng c a đ i t ng nghiên c u 39 B ng 3.13 Ph t ng pháp u tr ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng c a đ i ng nghiên c u 39 B ng 3.14 Tình tr ng ph c h i ch c n ng c a đ i t ng nghiên c u 39 B ng 3.15 M i liên quan gi a tu i, gi i c a ng i b nh m c đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng 40 B ng 3.16 M i liên quan gi a khu v c đ a lý c a ng th ng c t s ng ng c – th t l ng 41 B ng 3.17 M i liên quan gi a ngh nghi p c a ng th i b nh m c đ ch n i b nh m c đ ch n ng c t s ng ng c – th t l ng 42 B ng 3.18 M i liên quan gi a nguyên nhân ch n th m c đ ch n th ng c a ng i b nh m c đ ng c t s ng ng c – th t l ng 43 B ng 3.20 M i liên quan gi a v trí ch n th ch n th i b nh ng c t s ng ng c – th t l ng 43 B ng 3.19 M i liên quan gi a c ch ch n th ch n th ng c a ng ng c a ng i b nh m c đ ng c t s ng ng c – th t l ng 44 B ng 3.21 M i liên quan gi a hình th c s c p c u m c đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng 45 B ng 3.22 M i liên quan gi a th i gian x y ch n th đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng 46 B ng 3.23 M i liên quan gi a th i gian x y ch n th đ ch n th ng theo ngày m c ng c t s ng ng c – th t l ng 47 B ng 3.24 M i liên quan gi a phân lo i th ch n th ng theo mùa m c ng t n ch n th ng m c đ ng c t s ng ng c – th t l ng 47 B ng 3.25 M i liên quan gi a th i gian t lúc b ch n th ng đ n lúc vào vi n v i m c đ CTCS ng c – th t l ng 48 B ng 3.26 M i liên quan gi a th i gian t lúc b ch n th ng đ n đ c u tr n i khoa ho c ph u thu t v i m c đ CTCS ng c – th t l ng 49 B ng 3.27 M i liên quan gi a th i gian ph u thu t v i m c đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng 49 B ng 4.1 Nguyên nhân CTCS ng c – th t l ng c a nghiên c u 51 B ng 4.2 Hình th c s c p c u c a nghiên c u 54 B ng 4.3 V trí ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng c a nghiên c u 55 B ng 4.4 Phân lo i th ng t n CTCS ng c – th t l ng theo Frankel 59 Thang Long University Library 65 quan v i m c đ ch n th ng i b nh đ v i 220 ng ng nh ng ch a có ý ngh a th ng kê v i p > 0,05 S c ph u thu t ho c u tr n i khoa < 24 gi chi m t l cao nh t i (81,8%) S ng iđ c ph u thu t ho c u tr n i khoa t 24 – 48 gi chi m t l th p nh t 3,7% Th i gian t b ch n th đ ng đ n c ph u thu t ho c u tr n i khoa ng n kh n ng b ch n th n ng cao h n th i gian dài nh ng ch n th tiên x lý tr ng đ c u c Trên th c t lâm sàng, bác s lâm sàng s phân lo i th t n đ xem xét m c đ phân lo i ng c u cho ng ng c t s ng n ng th ng u tiên c p c u cho ng ng i b nh M c đích c a q trình i b nh c p c u đ nhanh chóng quy t đ nh h i b nh theo u tiên, v i nguyên t c đ t ng ng x trí c p i b nh vào ch , th i m, lý do, bác s chuyên khoa th c hi n Ng b nh b ch n th i ng c t s ng ng c – th t l ng m t nh ng c p c u quan tr ng ngo i khoa nên c ng tuân theo quy trình nguyên t c Nh v y, k t qu nghiên c u c a chúng tơi hồn tồn phù h p th c t lâm sàng Có s khác gi a k t qu nghiên c u c a nghiên c u c a Lê V n Công ng ng V n Thích (2015) Nghiên c u c a h cho th y t l i b nh có th i m ph u thu t t 25 – 48 gi cao nh t, chi m 46,67%, ti p theo nhóm th i m d i 24 gi chi m 40% [9] Nghiên c u c a Nguy n V n Th ch (2010) cho th y th i gian đ c ph u thu t nhanh nh t 10 gi , lâu nh t 162 gi , trung bình 62,32 ± 36,9 gi [26] Nh ng nghiên c u c a Lê V n Cơng ng V n Thích (2015) nghiên c u c a Nguy n V n Th ch (2010) đ u có s m u nghiên c u nh h n nhi u l n so v i nghiên c u c a Th i gian ph u thu t có m i liên quan v i m c đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng có ý ngh a th ng kê v i p = 0,000 (< 0,001) S ng th i gian ph u thu t d S ng i gi 139 ng i có i chi m t l cao nh t v i 66,5% i có th i gian ph u thu t gi chi m t l th p nh t 5,7% K t qu nghiên c u cho th y, th i gian ph u thu t gi có kh n ng b ch n th ng n ng cao h n nhóm th i gian < gi t – gi Nhóm th i gian ph u thu t gi có t l 83,3%, nhóm th i gian ph u thu t d i gi có Thang Long University Library 66 t l 21,6% T ng t nh k t qu nghiên c u c a Lê V n Cơng Thích, t l s ng i có th i gian ph u thu t d ng V n i gi chi m t l cao v i 84,44%, th i gian m ng n nh t 80 phút, dài nh t 180 phút, trung bình 110,15 ± 3,22 phút [9] K t qu nghiên c u c a Nguy n V n Th ch (2010) cho th y th i gian ph u thu t ng n nh t 55 phút, lâu nh t 240 phút, trung bình 108,03 ± 38,39 phút [26] Trên th c t lâm sàng c ng cho th y v i ng b ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng n ng c n th i gian ph u thu t, th i gian u tr dài h n so v i nh ng ch n th ph c t p h n, tình tr ng toàn thân c a ng b nh b ch n th nh h i b nh ng nh t n th i b nh th ng n ng h n, ng n ng h n so v i ng i ng c t s ng ng c – th t l ng nh Th i gian ph u thu t c ng b ng b i nhi u y u t nh k thu t kinh nghi m c a ph u thu t viên, công tác ph c v cu c ph u thu t c a phòng m , trang thi t b s d ng ph u thu t,…nên tìm hi u v v n đ v n có y u t liên quan đ n th i gian ph u thu t N u t t c đ i t ng nghiên c u m t ph u thu t viên ph u thu t u tr nghiên c u s t t h n ó c ng h n ch nghiên c u c a K t qu nghiên c u cho th y ng i bênh ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng n ng có th i gian n m vi n dài > 30 ngày chi m t l 100%, t l ng i b nh b ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng n ng có th i gian n m vi n ≤ ngày 18,7% i u hoàn toàn phù h p v i th c t , nh ng ch n th n ng c n có th i gian n m vi n theo dõi nhi u h n nh ng ch n th B nh vi n Vi t nh ng ch n th ng i b nh s đ ng ng nh c b nh vi n chuyên khoa n đ u v ngo i khoa nên ng nh đư đ c u tr n đ nh t i b nh vi n đa s c chuy n v n t nh đ u tr ti p Có th có r t nghiên c u đánh giá m i liên quan nên c ng đóng góp m i nghiên c u c a 67 K T LU N Th c tr ng ch năth ngă c t s ng ng c ậ th tă l ng c aă ng Khoa Ph u thu t c t s ng, B nh vi n Vi tă i b nh t i c Nghiên c u ti n hành 269 h s b nh án c a ng i b nh đ c ch n đoán xác đ nh CTCS ng c - th t l ng (T10 – L2) u tr t i Khoa Ph u thu t c t s ng n m 2019 K t qu nghiên c u cho th y nam gi i b ch n th chi m t l 74,3%, t l nam/n b ng 2,89 ng nhi u h n n gi i, tu i hay g p ch n th ng nhóm t 41 – 60 tu i chi m 52%, nhóm t 20 – 40 tu i chi m 35,3% ch y u g p nh ng ng i làm ngh công nhân nông dân s ng t i vùng nông thôn Nguyên nhân ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng ch y u tai n n lao đ ng, tai n n sinh ho t tai n n giao thơng Trong đó, ngun nhân tai n n lao đ ng chi m t l cao nh t 37,2% a s ng i b nh không đ c ch ch n th th c v n chuy n b ng cáng c ng chi m 70,6% ng ch y u c ch gián ti p v i 71,4% V trí x y ch n ng ch y u L1 (42,4%), L2 (18,2%) T12 (13,0%) Th i gian th x y ch n th ng ng c t s ng ng c – th t l ng mùa thu v i 32,7%, vào ban ngày ch y u, chi m t l 70,3% T l ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng so v i s ng n i trú t i khoa 15,7%, so v i s ng T l ng i b nh ch n th i b nh u tr ng c t s ng 57,3% i b nh b CTCS ng c – th t l ng có li t tu 49,8% không li t tu 50,2% CTCS ng c – th t l ng n ng chi m t l 24,5% Trong m u nghiên c u ch y u ng ng i b nh đ u đ i b nh đ c ph u thu t, chi m t l 77,7% t t c c t p ph c h i ch c n ng M t s y u t liênăquanăđ n m căđ ch năth l ngăc aăđ iăt Tu i c a đ i t ngăc t s ng ng c ậ th t ng nghiên c u ng nghiên c u có m i liên quan đ n m c đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng có ý ngh a th ng kê v i p  0,05 Gi a nhóm Thang Long University Library 68 tu i có m c đ ch n th ng n ng khác nhau, dao đ ng t 14,3 % đ n 62,5 % Có m i liên quan gi a khu v c đ a lý m c đ ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng, m c đ CTCS ng c – th t l ng gi a nông thôn thành th có s khác nh ng s khác ch a có ý ngh a th ng kê v i p = 0,515 Gi a nhóm ngh nghi p có s khác v m c đ ch n th ng nh ng ch a có ý ngh a th ng kê v i p = 0,382 Có m i liên quan gi a m c đ ch n th nguyên nhân, c ch ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng ng nh ng ch a có ý ngh a th ng kê Nhóm nguyên nhân tai n n giao thơng có nguy c b ch n th v i nhóm khác Ng ch n th i b nh b ch n th ng n ng cao h n so ng theo c ch tr c ti p có nguy c ng n ng cao h n so v i c ch gián ti p nh ng ý ngh a th ng kê v i p = 0,113 V trí ch n th quan v i m c đ ch n th ng hình th c s c p c u đ u có m i liên ng có ý ngh a th ng kê v i p = 0,000 Th i gian x y ch n th vi n, th i gian t b ch n th ng, th i gian t lúc b ch n th ng đ n đ khoa có m i liên quan v i m c đ ch n th ng đ n lúc vào c ph u thu t ho c u tr n i ng c t s ng ng c – th t l ng nh ng ch a có ý ngh a th ng kê Th i gian ph u thu t có m i liên quan đ n m c đ CTCS ng c – th t l ng có ý ngh a th ng kê v i p  0,05 69 KHUY N NGH Tuyên truy n cho ng đ u v n chuy n ng T ng c i dân c ng đ ng bi t th c hành x lý ban i b nh b CTCS ng c – th t l ng ng nghiên c u liên quan đ n ch n th đ ng, tâm lý c a ng i b nh b ch n th công tác xã h i đ i v i ng ng c t s ng, nhu c u vi c làm i b nh ch n th s ng ng c – th t l ng ch n th ng c t s ng c ng ng c t s ng, ch n th ng c t ng nói chung khám u tr di n r ng h n Thang Long University Library TÀI LI U THAM KH O TI NG VI T B Y t (2018), H n 88.000 ca tai n n th Thành ph H ng tích n m 2017 t i Chí Minh, https://tinyurl.com/urlcdy6, truy c p ngày 31/01/2020 B nh vi n H u ngh Vi tă c (2016), Gi i thi u b nh vi n, https://tinyurl.com/um259bf, ngày truy c p 31/01/2010 B nh vi n H u ngh Vi tă B nh vi nă aăkhoaăQu c t Vinmec (2019), C t s ng ng c (2019), Báo cáo t ng k t n m 2018-2019 i c u t o th nào, https://tinyurl.com/t7vep4w, ngày truy c p 31/01/2020 ngă h Thanh C n, Nguy n H u Thanh (2018), Gi i ph u c t s ng th n kinh ngo i biên, https://bitly.com.vn/x1Chi, ngày truy c p 13/05/2020 H Báă Chơn,ă HoƠngă c ng h c Ki t (2001), Nghiên c u đ c m hình nh ng t ch n th ng c t s ng t y s ng ng c th t l ng, Cơng trình nghiên c u khoa h c B nh vi n H u Ngh 1988 – 2001, 434 – 436 Tr n Chi n (2015), “ ánh giá k t qu ph u thu t n p vít c tr b nh nhân ch n th ng c th p t i B nh vi n a khoa trung c u tr ng Thái Nguyên”, T p chí Y H c Thành ph H Chí Minh, T p 19 s 6, trang 85-89 V ăVi t Chính, Nguy n Thành Nhân, Ch n th ng c t s ng, https://tinyurl.com/yxxyugth, ngày truy c p 11/03/2020 LêăV năCơng,ă th ngăV năThích (2015), ánh giá k t qu ph u thu t ch n ng c t s ng l ng – th t l ng b ng l i sau t i B nh vi n Quân Y 121, B nh vi n Quân Y 121, C n Th 10 V ăV năC ng (2014), ánh giá k t qu u tr ph u thu t ch n th c t s ng c th p có li t t y qua đ Vi t ng c tr c t i B nh vi n H u Ngh c, Lu n v n t t nghi p Bác s n i trú B nh vi n, Tr Hà N i ng ng ih cY 11 ngăHanhă (2010), C p c u ngo i khoa t p 1, Nhà xu t b n Giáo d c Vi t Nam, Hà N i 12 Nguy n Tri t Hi n, Nguy n T nă thu t u tr ch n th vi n t (2017), “ ánh giá k t qu ph u ng c t s ng l ng – th t l ng b ng l i sau t i B nh a khoa Trung tâm An Giang”, H i ngh khoa h c B nh vi n An Giang, s tháng 10, trang 182 – 189 13 Nguy nă ìnhăHịa (2015), “ ánh giá ch c n ng bàng quang u tr ch n th ng c t s ng li t t y c p tính có ng d ng ghép t bào g c trung mô ngu n g c mô m t thân”, T p chí Y h c Thành ph H Chí Minh,, T p 19 s 4, trang 138 – 145 14 Nguy nă ìnhăHịa (2015), Nghiên c u ng d ng ghép t bào g c mô m t thân u tr ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng li t t y hoàn toàn, Lu n án Ti n s Y h c, Tr 15 ng i h c Y Hà N i Nguy năV năHoƠng (2011), Nghiên c u u tr gãy c t s ng ng c – th t l ng m t v ng đ n thu n có th ng t n th n kinh ch n th ng b ng vít qua cu ng, Lu n án Ti n s Y h c, H c vi n Quân Y, Hà N i 16 H c vi n Quân Y (2003), Ch n th ng kín c t s ng t y s ng, Ph u thu t th n kinh, Nhà xu t b n Quân đ i nhân dân, Hà N i 17 Nguy n Quang Huy (2001), “C t s ng t y s ng”, Gi i ph u lâm sàng, trang 370 – 384 18 Nguy n Quang Huy (2010), ánh giá k t qu ph u thu t ch n th s ng ng c b ng ph ng c t ng pháp b t vít qua cu ng t i B nh vi n Vi t Lu n v n Th c s Y h c, Tr ng c, i h c Y Hà N i 19 Nguy năV năHuy (2008), “H x 20 Ph măV năLìnhăvƠăc ng s (2008), “Ch n th ng”, Gi i ph u ng i, trang 51 – 57 ng c t s ng”, Ngo i b nh lý, t p 2, trang 332 – 340 21 Tr nhăV năMinhăvƠăc ng s (2010), Gi i ph u ng i t p 3, Nhà xu t b n Giáo d c Vi t Nam, Hà N i Thang Long University Library ƠoăV năNhơn,ă 22 thu t ch n th B nh vi n ng Ng c Trí (2012), “K t qu b c đ u u tr ph u ng c t s ng l ng – th t l ng b ng b t vít qua cu ng t i a khoa t nh Bình nh”, T p chí Y h c Thành ph H Chí Minh, T p 16 s 4, trang 341 – 345 23 Nguy n Quang Quy n, Ph mă ngăDi u (2016), Atlas Gi i ph u ng i, Nhà xu t b n Y h c, Hà N i 24 Cao Thiên Sàng (2001), Nghiên c u đ c m hình nh c t l p vi tính ch n th ng c t s ng c , ng c th t l ng, Tr 25 Chu T năS (2017), Ch n th ng i h c Y Hà N i ng c t s ng t y s ng, https://tinyurl.com/tcwln9w, ngày truy c p 11/03/2020 26 Nguy năV năTh ch (2010), “ ánh giá k t qu ph u thu t ch n th ng c t s ng b n l ng c – th t l ng t i Khoa Ph u thu t c t s ng B nh vi n Vi t c t 1/2010 đ n 4/2010”, T p chí nghiên c u Y h c, Ph tr ng 74(3), trang 217 – 220 27 Nguy n Hoàng Minh Thi, Nguy n Thanh Th o (2015), “Nghiên c u đ c m hình nh XQ c t l p vi tính c t s ng ch n th c ”, T p chí Y D c h c – Tr ng ih cYD ng c t s ng c Hu , T p s 5, trang 12 – 19 28 Tr năV năThi t, Lê Minh Bi n (2014), “ ánh giá k t qu u tr ph u thu t 324 b nh nhân ch n th vi n ng c t s ng vùng ng c – th t l ng t i B nh a khoa Thanh Hóa”, T p chí Y h c Thành ph H Chí Minh, T p 18 s 6, trang 37 – 40 29 D ngăTh Thùy (2019), Ho t đ ng công tác xã h i h tr ng ch n th ng c t s ng li t t y t i B nh vi n H u ngh Vi t Th c s công tác xư h i, Tr ng i c, Lu n v n i h c Khoa h c xã h i nhân v n, i h c Qu c gia Hà N i 30 Nguy n Tr ng Tín (2005), “Tình hình ch n th B nh vi n Ch n th khoa h c th ng ng c – th t l ng t i ng ch nh hình Thành ph H Chí Minh”, H i ngh ng niên l n th XV B nh vi n Ch n th ph H Chí Minh, trang 269 – 275 ng ch nh hình Thành i u tr ph u thu t gãy lún nhi u m nh c t 31 Nguy n Tr ng Tín (2010), ng pháp gi i ép t i thi u, Lu n v n Ti n s s ng l ng – th t l ng b ng ph Y h c, Tr ng ih cYD 32 Lê H u Trí (2019), “ c Thành ph H Chí Minh c m lâm sàng, c n lâm sàng ch n th s ng ng c – th t l ng đa t ng t i B nh vi n N ng”, T p chí Y D ng c t ch c Quân s , S 4, trang 48 – 54 33 Hà Kim Trung (2010), “Ch n th ng c t s ng l ng – th t l ng có th ng t n th n kinh”, C p c u ngo i khoa, trang 123 – 132 34 Lê Xuân Trung c ng s (2003), B nh h c ph u thu t th n kinh, Nhà xu t b n Y h c, Hà N i 35 Nguy n Hoài Trung (2015), Nghiên c u hi u qu k t h p tiêm Phenol ph c h i ch c n ng b nh nhân li t c ng hai chi d tu s ng, Lu n v n Ti n s Y h c, Tr ng i t n th ng i h c Y Hà N i ng Thanh Tu n (2013), Nghiên c u đ c m lâm sàng, chu n đốn 36 hình nh k t qu u tr ph u thu t ch n th ng c t s ng đo n b n l ng c – th t l ng có li t t y khơng hồn tồn t i B nh vi n Vi t v n Th c s Y h c, Tr 37 Tr ngă ng c, Lu n i h c Y Hà N i i h c Y Hà N i (2006), “Ch n th ng c t s ng”, Bài gi ng b nh h c ngo i khoa, t p II, trang 111 – 117 38 Tr ngă ph u ng i h c Y Hà N i (2011), “Các x ng kh p c a thân”, Gi i i, trang 401 – 406 39 Ngô Tu n Tùng (2015), ánh giá k t qu ph u thu t ch n th ng c t s ng đo n b n l ng c – th t l ng m t v ng t i B nh vi n H u Ngh Vi t c, Lu n v n Th c s Y h c, Tr 40 ng i h c Y Hà N i Ơoă V (2012), Nghiên c u hi u qu u tr bàng quang t ng ho t đ ng nguyên nhân th n kinh b ng tiêm Botulinum toxin nhóm A ph c h i ch c n ng b nh nhân ch n th h c, Tr ng ng c t s ng, Lu n v n Ti n s Y i h c Y Hà N i Thang Long University Library TI NG ANH 41 Adam Greenspan (1992), “Spine”, Orthopedich radiolog Apractical approach, pp 10.1 – 10.53 42 ASIA (2006), American spinal injury association neurological classification of spinal, – 43 Calancie, B., M.R Molano, and J.G Broton (2004), “Epidemiology and demography of acute spinal cord injury in a large urban setting”, The journal of spinal cord medicine, 28(2):92-96 44 Christopher J L Murray, Theo Vos, Rafael Lozano, et al (2012), “Disability-adjusted life years (DALYs) for 291 diseases and injuries in 21 regions, 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010”, Lancet, 380 (9859), 2197-2223 45 Dennis F (1983), “The three – column spine and its signficane in the classification of acute thoracolumbar spinal injuries”, Spine, 8, 817 – 831 46 Dennis F, Amtrong G.W, S.K, et al (1984), “Acute thoracolumbar base fracture in the Absence of neurologic deficit”, Clin orthop, 189, 142 – 149 47 Divanoglou, A and R Levi (2009), “Incidence of traumatic spinal cord injury in Thessaloniki, Greece and Stockholm, Sweden: a prospective population-based study”,Spinal Cord, 2009 47(11): p 796-801 48 El Masry W.S., Tsubo M., Katoh S (1996), “Validation of the American Spinal Injury Association (ASIA) Motor Score and the National Acute Spinal cord injury study (NASCIS) Motor score”, Spine, 21, 641 – 649 49 Frankel H., Hancock D.O, Hyslop G (1969), “The value of postural reduction in the initial management of close injuries of spine with paraplegia and tetraplegia”, Paraplegia, 7, 179 – 192 50 Huang QS Chi YL, Wang XY, Mao FM (2008), “Comparative percutaneous with open pedicle screw fixation in the treatment of thoracolumbar burst fracture without neurological dificit”, Zhonghua wai, pp 112 – 114 51 Kaveh Haddadi, Farzaneh Yosefzadeh (2015), Epidemiology of Traumatic Spinal Injury in North of Iran, Orthopedic Research Center, Mazandaran University Of Medical Sciences, Sari, Mazandaran, Iran, (4), p 11 – 14 52 Keynan O., Fisher C.G (2006), “Radiographic measurement prameters in thoracolumbar fracture: A systematic review and consensus statement of the spine trauma study group”, Spine, 31 (5), 156 – 165 53 L.M.R (1998), Fractures, dislocation and fracture – dislocations of spine, Campbell’s operative orthopaedics, 3, ninth edition, Mosby CD online 54 M J H Davies W E, Hill V (1980), “An analysis of conservation (non – surgical) management of thoracolumbar fractures and fracture – dislocation with neural damage”, J Bone Joint Surg, 62A, 1324 – 1328 55 Magerl F., Aebi M., Gertzbein SD, et al (1994), A comprehensive classification of thoracic and lumbar injuries Eur Spine J, 3, 184 – 201 56 Ning, G.Z., et al (2012), “Epidemiology of traumatic spinal cord injury in Asia: a systematic review”, The journal of spinal cord medicine, 35(4): p 229 – 239 57 Nobunaga, A.I., B.K Go, and R.B (1999), “Karunas.Recent demographic and injury trends in people served by the Model Spinal Cord Injury Care Systems”, Archives of physicalmedicine and rehabilitation, 80(11): 13721382 58 Pavlov H., Burkes M (1999), Orthopedistis guide to plain film imaging: thoracic and lumbar spine, Stuttgart, New York 59 Rahimi-Movaghar, V., et al (2009), “Prevalence of spinal cord injury in Tehran, Iran”, The journal of spinal cord medicine, 32(4): p 428 60 Ricardo Vieira Botelho and et al (2014), “Epidemiology of traumatic spinal injuries in Brazil”, Arq Bras Neurocir, 33(2): 100-6 61 Rivo Andriandanja Rafidimalala, et al (2019), “Neurosurgical Ballistic Injuries in Madagascar”, EC Orthopaedics 10.11, pp 86 – 94 Thang Long University Library 62 Robert Mever, Osmar A (2005), “Correlation between Neurological Deficit and Spinal Canal Compromise in 198 patients with thoracolumbar and lumbar fractures”, Spine, 30 (7), 787 – 791 63 Sang H.K, et al (2013), Autologous Adipose Dirived MSCs Trasplantation in patient with Spinal Cord Injury Clinical trial study 64 Tobias Ludwig Nascimento, Luiz Pedro Willimann Rogério (2016), “Thoracolumbar spinal arthrodesis – epidemilogy and costs”, Columna, 16 (1), pp 52 – 55 65 Van den Berg, M., et al (2010), “Incidence of spinal cord injury worldwide: a systematic review”, Neuroepidemiology, 34(3): p 184-192 PH L C PHI U TRÍCH XU T B NH ÁN NGHIÊN C U S :…… S b nhăán:… Ph n 1: Thông tin chung c aăđ iăt ng nghiên c u Mã s b nh nhân: Nam N Gi i tính Tu i: Dân t c:  Kinh  Dân t c thi u s Ngh nghi p  Nông dân  Công nhân (xây d ng, h m m ,…)  Cán b , viên ch c  Khác (ghi rõ) N i làm vi c/ N i hi n t i  Nông thôn  Thành th Ngày vào vi n: Ngày ph u thu t: Ngày vi n: Ph n 2: Th c tr ng ch năth ngăc t s ng ng c ậ th tăl ngăc aăng t i Khoa Ph u thu t c t s ng ậ B nh vi n Vi tă i b nh mă2019 10.Nguyên nhân CTCS ng c – th t l ng  TNL  TNGT  TNSH  Khác (ghi rõ):………………………………… 11 Hình th c s c p c u  Khơng có cáng c ng 12 C ch ch n th  Có cáng c ng ng  Tr c ti p  Gián ti p  Khác (ghi rõ):…… Thang Long University Library 13 V trí ch n th ng c t s ng ng c – th t l ng  T10  L2  T11  T n th  T12  Khác ng đ t s ng tr lên  L1 14 Th i gian x y ch n th ng  Mùa xuân (Tháng – 3)  Ban ngày (6h – 18h)  Mùa hè (Tháng – 6)  Ban đêm (18h – 6h  Mùa thu (Tháng – 9) sáng hôm sau)  Mùa đông (Tháng 10 – 12) 15 Phân lo i th ng t n c a CTCS  CTCS ng c – th t l ng có li t tu  CTCS ng c – th t l ng không li t tu 16 Ng i b nhăcóăđ c PHCN khơng?  Có  Không Ph n 3: M t s y u t liênăquanăđ n CTCS ng c th tăl ngăc aăng t i Khoa Ph u thu t c t s ng ậ B nh vi n Vi tă 17 Th i gian t lúc b ch n th c ng đ n lúc vào vi n  6 ngày c u tr n i khoa ho c ph u thu t  < 24 gi  24 – 48 gi  > 48 gi Ng i b nhăđ căđi u tr n i khoa b qua câu 20 19 Th i gian ph u thu t  < gi i b nh  T – gi  > gi 20 Th i gian n m vi n u tr  ≤ ngày  – 15 ngày  16 – 30 ngày  >30 ngày 21 K t qu c n lâm sàng: 22 Phân đ t n th ng theo Frankel B ng 1.1 Phân lo i th Frankel ng t n ch n th ng c t s ng theo Frankel (1969) Bi u hi n Li t hoàn toàn, m t ch c n ng c m giác v n đ ng d A t n th ng Li t khơng hồn tồn, c m giác cịn, m t v n đ ng d B t n th i vùng i vùng ng Li t khơng hồn tồn, c m giác còn, v n đ ng gi m (C l c đ t C 2/5-3/5 m) Li t khơng hồn tồn, c m giác cịn, v n đ ng gi m (C l c đ t D 4/5 m) C m giác v n đ ng bình th E ng  Frankel A  Frankel D  Frankel B  Frankel E  Frankel C 23 Ph ng pháp u tr  N i khoa  Ph u thu t Thang Long University Library ... 3.25 M i liên quan gi a th i gian t lúc b ch n th ng đ n lúc vào vi n v i m c đ CTCS ng c – th t l ng 48 B ng 3.26 M i liên quan gi a th i gian t lúc b ch n th ng đ n đ c u tr n i khoa ho... t l ng c a ng khoa Ph u thu t c t s ng, B nh vi n Vi t c n m 2019 35 3.3 M t s y u t liên quan đ n m c đ ch n th l ng c a ng CH i b nh t i ng c t s ng ng c – th t i b nh t i Khoa Ph u thu... t l ng c a ng Khoa Ph u thu t c t s ng, B nh vi n Vi t c n m 2019 51 4.2 V m t s y u t liên quan đ n m c đ ch n th l ng c a ng i b nh t i ng c t s ng ng c – th t i b nh t i Khoa Ph u thu