ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA LÊ XN VINH XÂY DỰNG MƠ HÌNH KẾT HỢP HỆ THỐNG SẢN XUẤT TINH GỌN VÀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT SIGMA Chuyên ngành: KỸ THUẬT HỆ THỐNG CƠNG NGHIỆP LUẬN VĂN THẠC SỸ TP Hồ Chí Minh, tháng 03/2010 Lời cảm ơn Xin gởi lời cảm ơn chân thành tới thầy Đỗ Thành Lưu, người động viên tận tình hướng dẫn suốt q trình nghiên cứu Xin cảm ơn thầy khoa Kỹ Thuật Hệ Thống Công Nghiệp không ngừng cung cấp kiến thức để thực đề tài Cảm ơn ban giám đốc công ty TNHH Spartronics tạo điều kiện để triển khai mơ hình đây, Cảm ơn gia đình, vợ bạn ủng hộ ln đứng bên tơi lúc khó khăn nhất, để tơi hồn tất để tài Do khái niệm chuyển ngữ từ tiếng Anh, hạn chế thời gian thực nghiên cứu, phần trình bày khơng thể tránh khỏi sai sót, đặc biệt cách sử dụng thuật ngữ chuyên ngành Rất mong nhận phản hồi đóng góp người đọc i Tóm tắt Luận văn Thạc sỹ Trong xu hướng tất yếu môi trường sản xuất đại, Lean Sigma biết đến công cụ mạnh mẽ nhất, hiệu để kiểm soát cải tiến quy trình sản xuất Nhưng mơi trường sản xuất Việt Nam phải áp dụng cơng cụ cho thích hợp? Áp dụng nào? Và phải đâu? Theo tác giả nghiên cứu để đạt hiệu cao nhất, việc áp dụng Lean Sigma phải đôi với Đây mối quan hệ tương hỗ hai chiều Khả kiểm soát biến động Sigma giúp hiệu thực Lean rõ ràng hơn, bền vững Trong đó, cải tiến Lean với khả loại bỏ lãng phí tiết kiệm chi phí cung cấp động lực môi trường để áp dụng công cụ thống kê mạnh Sigma Trong nghiên cứu sau đây, mơ hình xây dựng dựa kết hợp Lean Sigma, tận dụng tối đa sức mạnh kiểm soát DMAIC q trình làm Lean đưa Mơ hình triển khai sản xuất thực tế, công ty Spartronics để đánh giá tính hiệu khả ứng dụng ii Mục Lục Chương Giới thiệu đề tài Đặt vấn đề Mục tiêu luận văn Nội dung nghiên cứu Giới hạn phạm vi luận văn Tổng quan cấu trúc luận văn Chương Các Lý Thuyết Nghiên Cứu thực Hệ thống sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) Các nhận định chưa HTSXTG Hệ thống quản lý Sigma Những nhận định chưa 6-sigma Xu hướng tất yếu phải kết hợp Lean va Sigma Những nỗ lực xây dựng mơ hình kết hợp 11 Chương Xây dựng mơ hình 12 Mơ hình kết hợp Lean sigma 12 Cơ cấu tiền đề để thực Lean – Sigma 15 Xác định mục tiêu doanh nghiệp thực hiên Lean – Sigma 15 Xây dựng Sơ Đồ Chuỗi Giá Trị 17 Phân tích hệ thống để tìm lãng phí hội cải tiến 27 Thực đề án cải tiến 32 Kiểm sốt tình trạng sau cải tiến 35 Chương Áp dụng mơ hình 38 iii Giới thiệu cơng ty TNHH Spartronics 38 Quá trình thực 44 Chương .Kết Luận Kiến Nghị 61 Tại PDCA mà phải DMAIC 61 Lợi nhuận kếch sù với vốn đầu tư chủ yếu cho người 61 Triển khai công cụ quản lý sản xuất nâng cao thơng quan mơ hình Lean – Sigma 62 Kiến nghị hướng phát triển đề tài 62 Tài liệu tham khảo 63 Phần phụ lục .65 iv Chương Giới thiệu đề tài Đặt vấn đề Sau thất bại chiến thứ hai, nhà công nghiệp Nhật bắt tay xây dựng mơ hình Hệ Thống Sản Xuất tinh gọn, mà điển hình lớn cơng ty Toyota Mơ hình thành công từ đất nước thất bại sau chiến, Toyota trở thành hãng xe dẫn đầu tình khủng hoảng kinh tế tệ hại Ở bên bờ Thái Bình Dương, Motorola khởi xướng cho phương cách cải tiến mang tên Sigma năm 1980 công bố khoản lợi khổng lồ từ việc đáp ứng tốt nhu cầu khách hàng, tăng trưởng doanh số giá trị đầu tư General Electrics Allied Signal sau tiếp nối đường Motorola tiếp tục thành công Cho đến tại, General Electrics sử dụng khái niệm Lean để giải tốn thời gian giao hàng Trong đó, bước tiếp cận với Lean Sigma Việt Nam thời điểm thụ động Một số công ty bị bắt buộc phải thực thi Lean gia công đơn hàng lớn cho Nike, Adidas Một số khác tiếp cận với Sigma thơng qua cơng ty mẹ tập đồn khổng lồ, chưa phát huy mạnh công cụ Các nỗ lực kết hợp Lean Sigma lại tỏ đơn lẻ, chủ yếu xuất phát từ công ty tư vấn quản lý cung cấp công cụ rời rạc không tạo kết nối Đã đến lúc thiết lập hướng tiếp cận chung, cách thức triển song song hai công cụ công ty Việt Nam cách chủ động hiệu Mục tiêu luận văn Mục tiêu đề tài nghiên cứu đề mơ hình kết hợp hai công cụ thông qua việc ứng dụng công cụ chủ chốt Sơ đồ chuỗi giá trị, cách thức phân tích cải tiến theo loại lãng phí, phương pháp luận DMAIC Các phương thức cơng cụ cần thiết đề đảm bảo thành công xây dựng mơ 5S, quản lý dự án cải tiến, kỹ làm việc nhóm… bàn đến Mục tiêu cuối đưa mơ thức để áp dụng rộng rãi công ty Việt Nam Nội dung nghiên cứu Để đạt mục tiêu xây dựng kiểm chứng mơ hình kết hợp, nghiên cứu thơng qua nội dung sau: - Xác định phương pháp kết hợp Lean Sigma - Mô tả hoạt động sản xuất kinh doanh Spartronics - Mô tả hệ thống sản xuất Spartronics - Xây dựng Sơ đồ Chuỗi giá trị - Xác định vấn đề chất lượng lãng phí - Xác định biện pháp hoàn chỉnh dự án cải tiến Giới hạn phạm vi luận văn Trong phạm vi đề tài luận văn thạc sỹ, việc áp dụng mơ hình áp dụng mơi trường sản xuất, triển khai dòng sản phNm Spartronics: EMC 101 Đây dịng sản phNm lắp ghép điện tử có độ phức tạp cao, giá trị sản phNm lớn sử dụng ngành công nghiệp hàng không Tổng quan cấu trúc luận văn Các chương tiếp sau trình bày tồn q trình từ lúc xây dựng ý tưởng áp dụng Spartronics ghi nhận kết quả: Chương tổng hợp lý thuyết liên quan tời Lean Sigma số cách nhìn nhận chưa nỗ lực trước để kết hơp hai công cụ Chương đưa mơ hình bước thực theo trình tự DMAIC (Define – Measure – Analyze – Improve – Control) Chương trình bày phương pháp nghiên cứu trình tự tiến hành để triển khai kết hợp Lean – sigma mô hình sản xuất cụ thể Chương trình bày trình thực kết thu triển khai mơ hình cơng ty Spartronics, dây chuyền sản xuất dòng sản phNm EMC101 Chương đánh giá kết thực mơ hình kết hợp Lean – sigma kiến nghị để mở rộng nghiên cứu Các đề cải tiến tài kết làm việc nhóm khơng tính vào khối lượng công việc nghiên cứu chi tiết trình, phương pháp kết thực cụ thể trình bày phần phụ lục Chương Các Lý Thuyết Nghiên Cứu thực Hệ thống sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) Lean Manufacturing (tạm dịch Hệ Thống Sản Xuất Tinh Gọn) nhóm phương pháp, áp dụng ngày rộng rãi khắp giới, nhằm loại bỏ lãng phí bất hợp lý quy trình sản xuất, để có chi phí thấp tính cạnh tranh cao cho nhà sản xuất Lợi ích hệ thống giảm chi phí sản xuất, tăng sản lượng, rút ngắn thời gian sản xuất Cụ thể hơn, mục tiêu bao gồm Thứ Phế phNm lãng phí - Giảm phế phNm lãng phí hữu hình khơng cần thiết, bao gồm sử dụng vượt định mức nguyên vật liệu đầu vào, phế phNm ngăn ngừa, chi phí liên quan đến tái chế phế phNm, tính sản phNm vốn khơng khách hàng yêu cầu (Womack and Jones, 1996) Thứ Chu kỳ sản xuất - Giảm thời gian quy trình chu kỳ sản xuất cách giảm thiểu thời gian chờ đợi công đoạn, thời gian chuNn bị cho quy trình thời gian chuyển đổi mẫu mã hay quy cách sản phNm Thứ Mức tồn kho - Giảm thiểu mức hàng tồn kho tất công đoạn sản xuất, sản phNm dở dang công đoạn Mức tồn kho thấp đồng nghĩa với yêu cầu vốn lưu động Thứ Năng suất lao động - Cải thiện suất lao động, cách vừa giảm thời gian nhàn rỗi công nhân, đồng thời phải đảm bảo công nhân đạt suất cao thời gian làm việc (không thực công việc hay thao tác không cần thiết) Thứ Tận dụng thiết bị mặt - Sử dụng thiết bị mặt sản xuất hiệu cách loại bỏ trường hợp ùn tắc gia tăng tối đa hiệu suất sản xuất thiết bị có, đồng thời giảm thiểu thời gian dừng máy Thứ Tính linh động - Có khả sản xuất nhiều loại sản phNm khác cách linh động với chi phí thời gian chuyển đổi thấp Thứ Sản lượng - Nếu giảm chu kỳ sản xuất, tăng suất lao động, giảm thiểu ùn tắc thời gian dừng máy, cơng ty gia tăng sản lượng cách đáng kể từ sở vật chất có [Womack and Jones, 1996] Hầu hết lợi ích dẫn đến việc giảm giá thành sản xuất – ví dụ như, việc sử dụng thiết bị mặt hiệu dẫn đến chi phí khấu hao đơn vị sản phNm thấp hơn, sử dụng lao động hiệu dẫn đến chi phí nhân công cho đơn vị sản phNm thấp mức phế phNm thấp làm giảm giá vốn hàng bán Tuy vậy, số thay đổi Lean Manufacturing đặt gây gián đoạn hoạt động sản xuất không áp dụng đúng, đồng thời vài phương diện Lean Manufacturing áp dụng cho công ty Các nhận định chưa HTSXTG Mặc dù trở thành khái niệm thông dụng sử dụng thành công nhiều ngành công nghiệp, thực tế tồn quan điểm khơng xác HTSXTG Sa thải nhân công số ấn tượng sai nhiều người nhắc đến HTSXTG Trong HTSXTG, nhân viên làm việc hoạt động không mang đến giá trị, quản lý nhân viên tìm giải pháp tốt để loại bỏ hoạt động không mang giá trị Sa thải nhân công không mang lại ảnh hưởng tốt sản xuất loại bỏ khả làm việc nhân viên có trình độ khiến nhân viên cịn lại có ấn tượng xấu HTSXTG Vì vậy, sa thải nhân công gặp phải HTSXTG trừ trường hợp việc tái bổ nhiệm tái đào tạo thất bại.[Emiliani, 2001] Bên cạnh đó, định kiến khả thành công HTSXTG giới hạn công ty Nhật thường xảy Cần lưu ý HTSXTG thực chất áp dụng thành công nhiều tổ chức khắp giới Phụ Lục 1: Các thiết bị quy trình sản xuất Máy quét kem chì Mặt nạ in kem chì 66 Máy gắn linh kiện SMT Máy hàn linh kiện SMT 67 Máy hàn linh kiện PTH Máy rửa board mạch in 68 Máy Test điện Flying Probes Máy Test chức 69 70 Phụ lục 2: Sơ đồ chuỗi giá trị VSM Phụ lục 3: Kết thống kê hàng tồn quy trình 71 72 Phụ Lục 3: Các Đề án Cải tiến 73 74 75 76 77 78 79 80 ... mặt xưởng d Xây dựng hệ thống sản xuất kéo Có thể sử dụng hệ thống Kanban để xây dựng mơ hình sản xuất kéo 23 “Kanban” hệ thống cấp đầy vật tư theo mơ hình pull sử dụng dấu hiệu tượng hình, thẻ... Xu hướng tất yếu phải kết hợp Lean va Sigma Những nỗ lực xây dựng mô hình kết hợp 11 Chương Xây dựng mơ hình 12 Mơ hình kết hợp Lean sigma 12 Cơ cấu... hình kết hợp, nghiên cứu thông qua nội dung sau: - Xác định phương pháp kết hợp Lean Sigma - Mô tả hoạt động sản xuất kinh doanh Spartronics - Mô tả hệ thống sản xuất Spartronics - Xây dựng Sơ