Học viện tài Chuyên đề thực tập LI NểI ĐẦU Trong kinh tế thị trường có quản lý nhà nước ta nay, tổ chức kinh tế, doanh nghiệp có quyền tổ chức thực hoạt động sản xuất kinh doanh cách độc lập tự chủ theo qui định pháp luật Họ phải tự hạch toán đảm bảo doanh nghiệp hoạt động có lợi nhuận, phát triển lợi nhuận đó, từ nâng cao lợi ích doanh nghiệp, người lao động Đối với nhân viên, tiền lương khoản thù lao nhận sau thời gian làm việc cơng ty Cịn cơng ty phần chi phí bỏ để tồn phát triển Một cơng ty hoạt động có kết tốt kết hợp hài hoà hai vấn đề Do vậy, việc hạch toán tiền lương công cụ quản lý quan trọng doanh nghiệp Hạch tốn xác chi phí lao động có ý nghĩa sở, để xác định nhu cầu số lượng, thời gian lao động xác định kết lao động Qua nhà quản trị quản lý chi phí tiền lương giá thành sản phẩm Mặt khác cơng tác hạch tốn chi phí lao động giúp việc xác định nghĩa vụ doanh nghiệp nhà nước Đồng thời nhà nước nhiều định liên quan đến việc trả lương chế độ tính lương cho người lao động Trong thực tế, doanh nghiệp có đặc thù sản xuất lao động riêng, cách thức hạch tốn tiền lương khoản trích theo lương doanh nghiệp có khác Từ khác mà có khác biệt kết sản xuất kinh doanh Từ nhận thức nên thời gian thực tập Công ty Tư vấn Xây dựng Phát triển Nơng thơn em chọn đề tài “Hồn thiện tổ chức cơng tác kế tốn tiền lương khoản trích theo lương Cơng ty Tư vấn Xây dựng Phát triển Nông thôn” để nghiên cứu thực tế viết thành chuyên đề Với hiểu biết hạn chế thời gian thực tế ngắn ngủi, với giúp đỡ lãnh đạo Cơng ty anh chị em Häc viƯn tài Chuyên đề thực tập phũng k toỏn Công ty, em hy vọng nắm bắt phần hiểu biết lĩnh vực kế tốn tiền lương Cơng ty Bài viết chia làm chương: Chương 1: Cơ sở lý luận chung kế tốn tiền lương khoản trích theo lương doanh nghiệp sản xuất Chương 2: Thực trạng cơng tác kế tốn tiền lương khoản trích theo lương Cơng ty Tư vấn Xây dựng Phát triển Nông thôn Chương 3: Một số kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn tiền lương khoản trích theo lương Cơng ty Tư vấn Xây dựng Phát triển Nông thôn Bài viết hồn thành với tận tình hướng dẫn, giúp đỡ Thầy giáo Văn Bá Thanh anh chị phịng kế tốn Cơng ty Tư vấn Xây dựng Phát triển Nông thôn Em xin chân thành cám ơn! Häc viƯn tµi chÝnh Chuyên đề thực tập Chng C S Lí LUN CHUNG VỀ KẾ TỐN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT 1.1 - MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG 1.1.1 Tiền lương: 1.1.1.1 Khái niêm: Trong kinh tế thị trường hoạt động thị trường sức lao động (hay gọi thị trường lao động), sức lao động hàng hoá, tiền lương giá sức lao động Khi phân tích kinh tế tư chủ nghĩa, nơi mà quan hệ thị truờng thống trị quan hệ kinh tế, xã hội khác Các Mác viết “ tiền công giá trị hay giá sức lao động mà hình thái cải trang giả trị hay giá sức lao động” Tiền lương phản ánh nhiều quan hệ kinh tế, xã hội khác Tiền lương trước hết số tiền mà nguời sử dụng lao động (người mua sức lao động) trả cho nguời lao động ( người bán sức lao động) Đó quan hệ kinh tế tiền lương Mặt khác, tính chất đặc biệt hàng hoá sức lao động mà tiền lương không đơn vấn đề kinh tế mà vấn đề xã hội quan trọng, liên quan đến đời sống trật tự xã hội Đó quan hệ xã hội Trong q ttrình hoạt động, hoạt động kinh doanh, chủ doanh nghiệp tiền lương phần chi phí cấu thành chi phí sản xuất kinh doanh Vì vậy, tiền lương ln ln tính tốn quản lý chặt chẽ Đối với người lao động, tiền lương thu nhập từ trình lao động họ phần thu nhập chủ yếu với đại đa số lao động xã hội có ảnh hưởng đến mức sống họ Phấn đấu nâng cao tiền lương mục đích người lao động Mục đích tạo động lực để người lao động phát triển trình độ khẳ lao động Häc viện tài Chuyên đề thực tập Trong iu kin kinh tế hàng hoá nhiều thành phần nước ta nay, phạm trù tiền lương thể cụ thể thành phần kinh tế + Trong thành phần kinh tế nhà nước khu vực hành nghiệp (khu vực lao động nhà nước trả lương), tiền lương số tiền mà doanh nghiệp quốc doanh, quan, tổ chức nhà nước trả cho người lao động theo chế sách nhà nước thể hệ thống thang lương, bảng lương nhà nước qui định + Trong thành phần kinh tế quốc doanh, tiền lương chụi tác động chi phối lớn thị trường thị trường sức lao động Tiền lương khu vực dù nằm khuôn khổ pháp luật theo sách phủ giao dịch trực tiếp chủ thợ, “mặc cả” cụ thể bên làm thuê bên thuê Những hợp đồng lao động tác động trực tiếp đến phương thức trả cơng Đứng phạm vi tồn xã hội, tiền lương xem xét đặt quan hệ phân phối thu nhập, quan hệ sản xuất tiêu dùng, quan hệ trao đổi Do sáh tiền lương thu nhập luôn vấn đề quan tâm quốc gia Chúng ta cần phân biệt hai khái niệm tiền lương: +Tiền lương danh nghĩa: số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động Số tiền nhiều hay phụ thuộc trực tiếp vào xuất lao động, phụ thuộc vào trình độ, kinh nghiệm làm việc trình lao động + Tiền lương thực tế: Được hiểu số lượng loại hàng hoá tiêu dùng loại dịch vụ cần thiết mà người lao động hưởng lương mua tiền lương thực tế 1.1.1.2 Vai trị chức tiền lương: + Chức tái sản xuất sức lao động: Quá trình tái sản xuất sức lao động thực việc trả công cho người lao động thông qua lương Bản chất sức lao động l sn phm lch Học viện tài Chuyên ®Ị thùc tËp sử ln hồn thiện nâng cao nhờ thường xuyên khôi phục phát triển, chất tái sản xuất sức lao động có tiền lương sinh hoạt định để họ trì phát triển sức lao động (nuôi dưỡng, giáo dục hệ sau), tích luỹ kinh nghiệm nâng cao trình độ, hồn thiện kỹ lao động + Chức công cụ quản lý doanh nghiệp: Mục đích cuối nhà quản trị lợi nhuận cao Để đạt mục tiêu họ phải biết kết hợp nhịp nhàng quản lý cách có nghệ thuật yếu tố trình kinh doanh Người sử dụng lao động tiến hành kiểm tra giám sát, theo dõi người lao động làm việc theo kế hoạch, tổ chức thơng qua việc chi trả lương cho họ, phải đảm bảo chi phí mà bỏ phải đem lại kết hiệu cao Qua nguời sử dụng lao động quản lý chặt chẽ số lượng chất lượng lao động để trả cơng xứng đáng cho người lao động + Chức kích thích lao động ( đòn bẩy kinh tế): Với mức lương thoả đáng động lực thúc đẩy sản xuất phát triển tăng xuất lao động Khi trả cơng xứng đáng người lao động say mê, tích cực làm việc, phát huy tinh thần làm việc sáng tạo, họ gắn bó chặt chẽ trách nhiệm với lợi ích doanh nghiệp Do vậy, tiền luơng cơng cụ khuyến khích vật chất, kích thích người lao động làm việc thực có hiệu cao 1.1.1.3 Quỹ tiền lương: Quỹ tiền lương doanh nghiệp toàn tiền lương mà doanh nghiệp trả cho tất lao động thuộc doanh nghiệp quản lý Thành phần quỹ tiền lương bao gồm nhiều khoản lương thời gian (tháng, ngày, giờ), lương sản phẩm, phụ cấp (chức vụ, đắt đỏ, khu vực .), tiền thưởng sản xuất.Quỹ tiền lương(hay tiền công) bao gồm nhiều loại, nhiên hạch tốn chia thành tiền lương lao động trực tiếp tiền lương lao động gián tiếp, chi tiết theo tiền lương tiền lương phụ 1.1.2 Các khoản trớch theo lng: Học viện tài Chuyên đề thùc tËp 1.1.2.1 Bảo hiểm xã hội: 1.1.2.1.1 Khái niệm: Bảo hiểm xã hội(BHXH) nội dung quan trọng sách xã hội mà nhà nước đảm bảo trước pháp luật cho người dân nói chung người lao động nói riêng BHXH đảm bảo mặt vật chất cho người lao động, thông qua chế độ BHXH nhằm ổn định đời sống người lao động gia đình họ BHXH hoạt động mang tính chất xã hội cao Trên sở tham gia,đóng góp người lao động, người sử dụng lao động quản lý bảo hộ nhà nước BHXH thực chức đảm bảo người lao động gia đình họ gặp rủi ro ốm đau, tuổi già, thai sản, tai nạn lao động, thất nghiệp, chết Theo công ước102 BHXH tính chất lao động quốc tế gồm: + Chăm sóc y tế + Trợ cấp ốm đau + Trợ cấp thất nghiệp + Trợ cấp tuổi già + Trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp +Trợ cấp gia đình + Trợ cấp thai sản, tàn tật Hiện Việt Nam thực loại nghiệp vụ bảo hiểm sau: +Trợ cấp thai sản, trợ cấp ốm đau + Trợ cấp tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp + Trợ cấp sức lao động, Trợ cấp tàn tật 1.1.2.1.2 Quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH): Là khoản tiền trích lập người lao động tạm thời hay vĩnh viễn sức lao động ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, nghỉ sức, nghỉ hưu Quỹ BHXH trích lập theo tỷ lệ phần trăm định chế độ tài Nhà nước quy định tổng số tiền lương thực tế phải trả cho công nhân viên tính vào chi phí sản xuất kinh doanh ca doanh nghip, Học viện tài Chuyên đề thùc tËp tuỳ theo mức độ phát triển kinh tế quốc dân, tuỳ theo chế độ tài quốc gia mà quy định tỷ lệ trích BHXH Như chế độ trích BHXH 20%, 15% trích vào chi phí SXKD, 5% trừ vào thu nhập người lao động 1.1.2.1.3 Bảo hiểm Ytế (BHYT): Là khoản trợ cấp tiền thuốc men, khám chữa bệnh cho người lao động, ốm đau phải điều trị thời gian làm việc cơng ty Quỹ BHYT trích theo tỷ lệ phần trăm quy định tổng số tiền lương phải trả cho cơng nhân viên đưọc tính vào chi phí SXKD Chế độ trích nước ta 3%, 2% trích vào chi phí SXKD, cịn 1% trích vào thu nhập người lao động 1.1.2.1.4 Kinh phí cơng đồn (KPCĐ): Quỹ xây dựng nên với mục đích chi tiêu cho hoạt động cơng đồn, hàng tháng doanh nghiệp phải trích theo tỷ lệ phần trăm quy định tổng số tiền lương thực tế phải trả cho người lao động Theo chế độ hành tỷ lệ trích kinh phí cơng đồn 2% trích vào chi phí sản xuất kinh doanh 1.2 - CÁC HÌNH THỨC TRẢ LƯƠNG Chính sách lương sách linh động, uyển chuyển phù hợp với hoàn cảnh xã hội, với khẳ cơng ty- xí nghiệp, đối chiếu với cơng ty – xí nghiệp khác ngành Chúng ta không nên áp dụng công thức lương cách máy móc có tính chất đồng cho cơng ty, xí nghiệp Có cơng ty áp dụng chế độ khốn sản phẩm xuất lao động cao, giá thành hạ Nhưng công ty khác lại thất bại áp dụng chế độ trả lương này, mà phải áp dụng chế độ trả lương theo cộng với thưởng Do việc trả lương đa dạng, nhiều công ty phối hợp nhiều phương pháp trả lương cho phù hợp với khung cảnh kinh doanh Thường cơng ty, xí nghiệp áp dụng hình thức trả lương sau : 1.2.1 Trả lương theo sản phẩm: Häc viÖn tài Chuyên đề thực tập Tr lng theo sn phẩm hình thức trả lương cho người lao động dựa trực tiếp vào số lượng chất lượng sản phẩm ( hay dịch vụ ) mà họ hoàn thành hình thức áp dụng rộng rãi doanh nghiệp doanh nghiệp sản xuất chế taọ sản phẩm Hình thức trả lương theo sản phẩm có ý nghĩa sau: + Quán triệt tốt nguyên tắc trả lương theo lao động tiền lương mà người lao động nhận phụ thuộc vào số lượng sản phẩm hồn thành Điều có tác dụng làm tăng xuất người lao động + Trả lương theo sản phẩm có tác dụng trực tiếp khuyến khích người lao động sức học tập nâng cao trình độ lành nghề, tích luỹ kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng, phát huy sáng tạo, để nâng cao khẳ làm việc xuất lao động + Trả lương theo sản phẩm cịn có ý nghĩa to lớn việc nâng cao hoàn thiện cơng tác quản lý, nâng cao tính tự chủ, chủ động làm việc người lao động Có chế độ trả lương sản phẩm sau: 1.2.1.1 Trả lương theo sản phẩm trực tiếp: Chế độ trả lương theo sản phẩm trực tiếp áp dụng rộng rãi người trực tiếp sản xuất điều kiện lao động họ mang tính độc lập tương đối, định mức nghiệm thu sản phẩm cách riêng biệt 1.2.1.2 Trả lương theo sản phẩm có thưởng có phạt: Tiền lương trả theo sản phẩm có thưởng có phạt tiền lương trả theo sản phẩm gắn với chế độ tiền lương sản xuất : Thưởng tiết kiệm vật tư, thưởng nâng cao chất lượng sản phẩm, thưởng giảm tỷ lệ hàng hỏng, phạt trường hợp người lao động làm sản phẩm hỏng, hao phí vật tư, khơng đảm bảo ngày cơng qui định, khơng hồn thành kế hoạch giao Cách tính sau: Tiền lương = Tiền lương theo sản phẩm + Tiền thưởng – Tiền trực tiếp (gián tiếp) phạt Häc viÖn tài Chuyên đề thực tập 1.2.1.3 Tr lng theo sản phẩm luỹ tiến: Theo hình thức tiền lương bao gồm hai phần: Phần thứ : Căn vào mức độ hồn thành định mức lao động, tính phải trả cho người lao động định mức Phần thứ hai : Căn vào mức độ vượt định mức để tính tiền lương phải trả theo tỷ lệ luỹ tiến Tỷ lệ hoàn thành vượt mức cao tỷ lệ luỹ tiến nhiều Hình thức khuyến khích người lao động tăng xuất lao động cường độ lao động đến mức tơí đa thường áp dụng để trả cho người làm việc khâu trọng yếu doanh nghiệp phải hồn thành gấp đơn đặt hàng 1.2.1.4 Hình thức trả lương khốn: Tiền lương khốn hình thức trả lương cho người lao động theo khối lượng chất lượng cơng việc mà họ hồn thành Hình thức áp dụng cho công việc giao cho chi tiết, phận khơng có lợi phải bàn giao tồn khối lượng cơng việc cho nhóm hồn thành thời gian định Hình thức bao gồm cách trả lương sau: + Trả lương khoán gọn theo sản phẩm cuối cùng: Là hình thức trả lương theo sản phẩm tiền lương tính theo đơn giá tập hợp cho sản phẩm hồn thành đến cơng việc cuối Hình thức áp dụng cho doanh nghiệp mà trình sản xuất trải qua nhiều giai đoạn công nghệ nhằm khuyến khích người lao động quan tâm đến chất lượng sản phẩm + Trả lương khốn quỹ lương : Theo hình thức doanh nghiệp tính tốn giao khốn quỹ lương cho phòng ban, phận theo nguyên tắc hồn thành cơng tác hay khơng hồn thành kế hoạch + Trả lương khoán thu nhập : tuỳ thuộc vào kết kinh doanh doanh nghiệp mà hình thành quỹ lương để phân chia cho người lao động Khi Học viện tài Chuyên đề thực tập tin lương khơng thể hạch tốn riêng cho người lao động phải trả lương cho tập thể lao động đó, sau tiến hành chia cho người Trả lương theo hình thức có tác dụng làm cho người lao động phát huy sáng kiến tích cực cải tiến lao động để tối ưu hố q trình làm việc, giảm thời gian cơng việc, hồn thành cơng việc giao khốn 1.2.2 Hình thức trả lương theo thời gian: Tiền lương trả theo thời gian chủ yếu áp dụng người làm công tác quản lý Đối với công nhân trực tiến sản xuất hình thức trả lương áp dụng phận lao động máy móc chủ yếu công việc tiến hành định mức cách chặt chẽ xác, tính chất sản xuất thực trả lương theo sản phẩm không đảm bảo chất lượng sản phẩm Hình thức trả lương theo thời gian có nhiều nhược điểm hình thức tiền lương theo sản phẩm chưa gắn thu nhập người với kết lao động mà họ đạt thời gian làm việc Hình thức trả lương theo thời gian có hai chế độ sau: 1.2.2.1 Trả lương theo thời gian đơn giản: Chế độ trả lương theo thời gian đơn giản chế độ tiền lương mà tiền lương nhận công nhân mức lương cấp bậc cao hay thấp thời gian làm việc thực tế nhiều hay định Chế độ trả lương áp dụng nơi khó xac định định mức lao động, khó đánh giá cơng việc xác Tiền lương đựơc tính sau: Ltt = Lcb x T Trong : Ltt - Tiền lương thực tế người lao động nhận Lcb - Tiền lương cấp bậc tính theo thời gian 10 Häc viƯn tµi Chuyên đề thực tập (Kốm theo cỏc bng trớch BHXH tháng 2003) Số: 22 Trích yếu Trích BHXH vào chi phí sản xuất chi phí quản lý tháng/03 Số hiệu tài khoản Nợ Có Số tiền 627 288.425.417 642 96.141.805 384.567.222 769.134.444 338.3 Cộng Ghi NGƯỜI LẬP KẾ TOÁN TRƯỞNG (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) + Trích BHYT vào chi phí: BHYT tính: 2% Quỹ lương Là: 2.563.781.480 x 2% = 51.275.630đ Hạch toán: Nợ TK627 : 38.456.723 (75%) Nợ TK642 : 12.818.908 (25%) Có TK338.3 : 51.275.630 (2% Quỹ lương) Chứng từ ghi sổ trang sau: CHỨNG TỪ GHI SỔ Ngày 30 tháng năm 2003 (Kèm theo bảng trích BHYT tháng 2003) 47 Bảng số: 16 Häc viƯn tµi Chuyên đề thực tập S: 23 Trớch yu Trớch BHYT vào chi phí sản xuất chi phí quản lý tháng/03 Số hiệu tài khoản Nợ Có Số tiền 627 38.456.723 642 12.818.908 51.275.630 102.551.260 338.4 Cộng Ghi NGƯỜI LẬP KẾ TOÁN TRƯỞNG (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) + Trích KPCĐ vào chi phí: KPCĐ tính: 2% Lương tốn Lương CB thang đầu năm 2003 Công ty là: 336.562.000đ Là: 336.562.000 x 2% = 6.731.240đ Hạch toán: Nợ TK627 : 5.048.430 (75%) Nợ TK642 : 1.682.810 (25%) Có TK338.2 : 6.731.240 (2% Quỹ lương CB) Chứng từ ghi sổ trang sau: CHỨNG TỪ GHI SỔ Bảng số: 17 Ngày 30 tháng năm 2003 (Kèm theo bảng tổng hợp lương CB tháng 2003) Số: 24 48 Häc viện tài Chuyên đề thực tập Trớch yu Trớch KPCĐ vào chi phí sản xuất chi phí quản lý tháng/03 Số hiệu tài khoản Nợ Có 627 642 338.2 Cộng Số tiền Ghi 5.048.430 1.682.810 6.731.240 13.462.480 NGƯỜI LẬP KẾ TOÁN TRƯỞNG (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) 2.3.2.2.2 Hạch tốn tốn, trích nộp BHXH, BHYT, KPCĐ người lao động: - Trong tháng năm 2003, Cơng ty có 01 cán bị ốm trợ cấp BHXH Chị Nguyễn Thanh Xuân – Xưởng thiết kế Số - Chị Xuân nghỉ chăm ốm từ ngày 2/3/2003 đến ngày 18/3/2003, giấy tờ liên quan sau: + Phiếu nghỉ hưởng BHXH (trang sau) Mức trợ cấp BHXH với chị Nguyễn Thanh Xuân là: 75% lương cấp bậc với hệ số lương cấp bậc 1,78, trợ cấp BHXH hưởng ngày là: 1,78 x 290.000/22 x 75% = 17.598đ Tổng BHXH hưởng: 17.598 x 17 = 299.166đ PHIẾU NGHỈ HƯỞNG BHXH số:18 Số: 12 Họ tên: Nguyễn Thanh Xuân Đơn vị: Xưởng thiết kế số 49 Bng Học viện tài Chuyên đề thực tập Tờn quan Bệnh viện Bạch Mai Ngày tháng khám Lý Đau bụng Căn bệnh Đau dày Y bác sỹ ký tên, đóng dấu Số ngày nghỉ Tổng số 17 Từ ngày 2/3/03 Số ngày thực nghỉ Đến ngày 18/3/03 + Phiếu toán trợ cấp BHXH PHIẾU THANH TOÁN TRỢ CẤP BHXH Họ tên: Nguyễn Thanh Xuân Nghề nghiệp: Kiến trúc sư Đơn vị công tác: Xưởng thiết kế số Thời gian đóng BHXH: năm Tiền lương đóng BHXH tháng trước theo gệ số 1,78 Số ngày nghie: 17 Mức trợ cấp: 299.166đ Bằng chữ: Hai trăm chín chín ngàn, trăm sáu sáu đồng Chương 50 Xác nhận phụ trách phận Häc viện tài Chuyên đề thực tập MT S KIN NGHỊ NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC KẾ TỐN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CƠNG TY TƯ VẤN XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ĐÁNH GIÁ VỀ CƠNG TÁC HẠCH TỐN TIỀN LƯƠNG CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG Qua thời gian tìm hiểu thực tế cơng tác Kế tốn tiền lương khoản trích theo lương Công ty Tư vấn Xây dựng PTNT, kết hợp với kiến thức, lý luận hạch toán Kế toán trang bị trường học, em xin đưa số nhận xét sau: 3.1 Cơng tác Kế tốn chung: Việc tổ chức cơng tác tốn Kế tốn Cơng ty Tư vấn Xây dựng PTNT tương đối tốt Bộ máy Kế toán tổ chức chuyên sâu phân công hạch định nhiệm vụ rõ ràng, Kế tốn có trách nhiệm làm phần hành cụ thể từ phân xưởng, lập báo cáo tình hình xong gửi lên phịng Kế tốn Tài Việc tạo điều kiện cho nhân viên Kế toán phát huy tính sáng tạo chủ động, thành thạo cơng việc Các phần hành Kế toán phối hợp khéo léo tạo động lực thúc đẩy trình triển khai, khai thác nghiệp vụ đạt hiệu xác chế độ 3.1.1 Cơng tác hạch tốn tiền lương khoản trích theo lương 3.1.1.1 Hạch tốn chi tiết Cách tính tiền lương cho người lao động Cơng ty hợp lý xác, thơng qua việc kết hợp số lượng sản phẩm người lao động làm thời gian làm việc, ngày công làm việc người lao động 3.1.1.2 Hạch toán tổng hợp Sổ sách Kế toán tổng hợp các: Sổ, thẻ Kế toán chi tiết, bảng tổng hợp chi tiết, chứng từ ghi sổ, sổ Công ty thiết kế với chế độ Kế tốn quy định Cơng ty làm tốt việc trính BHXH BHYT đưa vào bảng toán lương Kế toán tách rời Bảng tổng hợp phần chi lương giảm bớt cồng kềnh sổ sách Kế toán tin lng Doanh 51 Học viện tài Chuyên đề thùc tËp nghiệp áp dụng sổ sách chứng từ ghi sổ để hạch tốn, hình thức phù hợp cho việc sử dụng Kế toán máy, nhiên đại phận Công ty đặc biệt phận Kế tốn thống kê trang bị thiếu hụt máy vi tính Điêù tạo nhiều khó khăn cho việc triển khai thực cơng tác Kế tốn đạt hiệu quả, xác cao, gọn nhẹ tinh giảm cơng tác Kế tốn 3.1.2 Thuận lợi khó khăn, phương hướng mục tiê Công ty Tư vấn Xây dựng Phát triển Nông thôn việc sử dụng Quỹ lương Những ưu điểm thuận lợi: + Trong cơng tác lý chung, cơng ty có kết hợp hài hồ phịng ban chức năng.Cùng với đội ngũ nhân viên có lực, có trình độ, nhiệt tình cơng việc có chế độ thưởng phạt phân minh nên công ty tạo bầu khơng khí làm việc hăng say,phát huy lực sáng tạo công nhân, + Công ty áp dụng hình thức trả lương theo cơngtrình đơn vị sản xuất thích hợp, khai thác khẳ tiềm tàng người công nhân, sử dụng hết cơng suất máy móc thiết bị, làm nhiều sản phẩm cho công ty,thu nhập ngưịi lao động cao,đồng thời từ ngày làm cho công ty phát triển + Việc theo dõi BHXH, BHYT, giúp cho người lao động thực tin tưởng vào quan tâm công ty đến sức khoẻ nguời lao động thân gia đình họ, trích lập quỹ đảm bảo cho nhu cầu khuyến khích sản xuất , thể quan tâm nhà nước tương lai nguời lao động + Việc trả lương cho công nhân trực tiếp sản xuất theo sản lượng thực tế hoàn thành nhập kho hoàn toàn hợp lý đảm bảo yêu cầu: “làm theo lực, hưởng theo lực”của xã hội đại Bên cạnh lương sản phẩm, họ hưởng lương thưởng lương 8% lương sản phẩm, khoản phụ cấp hoàn toàn phù hợp với sức lao động bỏ người lao động 52 Häc viƯn tµi Chuyên đề thực tập + i vi b phn gián tiếp phục vụ sản xuất, phận lý việc tính lương theo sản phẩm bình qn ngày theo hệ số qui định cho người cách gián tiếp khuyến khích gắn chặt vai trị gián tiếp phục vụ sản xuất họ, đòi hỏi quan tâm, phục vụ tôt cho công tác sản xuất công ty + Về tổ chức máy kế tốn: Bộ máy kế tốn cơng ty gọn nhẹ, có người quản lý tồn nghiệp vụ kế tốn cơng ty Có phân cấp tính tốn tiền lương: phịng tổ chức tiền lương, tổ chức tính tốn lập đơn giá chi tiết sản phẩm, công đoạn sản phẩm sản phẩm hồn thành Từ chia trên” Bảng kê tốn lương sản phẩm”, tính lương sản phẩm cho cơng nhân phân xưởng Cuối tháng, phịng kế tốn làm khâu cuối kiểm tra, tính khoản khấu trừ tốn tiền lương Chính phân cấp đảm bảo gọn nhẹ, linh hoạt mà chặt chẽ tồn phận khâu tính lương tốn lương cơng ty Hình thức sổ kế tốn cơng ty sử dụng: Là hình thức kế tốn chứng từ nghi sổ Đây hình thức hạch tốn phù hợp với mơ hình tổ chức sản xuất cơng ty, thuận lợi cho việc áp dụng kế toán máy, khối lượng công việc cho nhân viên giảm bớt, đảm bảo xác hợp lý Những nhược điểm khó khăn: + Do Cơng ty Tư vấn Xây dựng PTNT áp dụng việc trả lương theo hiệu hoạt động sản xuất kinh doanh xưởng, tạo điều kiện cho xưởng độg sáng tạo tự chủ việc hạch toán chi trả lương cho người lao động đồng thời nhạy bén việc tìm hợp tãc quan hệ làm ăn với bạn hàng có nhu cầu dịch vụ, mặt hàng mà Cơng ty đáp ứng Cơng ty sớm thực thi áp dụng mức lương tối thiểu cho người lao động 290.000đ/tháng, tạo điều kiện thuận lợi co người lao động có khả tốn khoản chi phí sinh hoạt gia tăng Tuy nhiên Cơng ty để xưởng tự hạch toán kinh doanh dẫn tới tình trạng thu nhập người lao động khơng đồng giưa xưởng dù họ có 53 Häc viƯn tài Chuyên đề thực tập cựng bc th, cựng số năm cơng tác Cơng ty người có lương cao người có lương thấp, tạo tâm lý bất ổn người lao động việc dễ dẫn tới việc báo cáo tính chinhs xác hiệu sản xuất kinh doanh xưởng làm cho Cơng ty thất nguồn thu giảm lợi nhuận, két hoạt động kinh doanh Công ty khơng đảm bảo tính trung thực + Về thời gian tốn lương cho cơng nhân viên : Việc tốn lương cho cơng nhân viên lần vào ngày cuối tháng khơng đảm bảo giải nhu cầu sinh hoạt cho công nhân viên, làm họ thiếu tiền tiêu dùng thời hạn lĩnh lương chưa tới + Về cách tính lương công ty : Đây doanh nghiệp tương đối lớn với số lượng cán công nhân viên lên lớn, lương công nhân sản xuất trực tiếp biến động thường xuyên, lượng cán công nhân viên nghỉ phép không ổn định, không đặn giữ tháng năm q trình tính lương cơng ty khơng trích trước tiền lương nghỉ phép cho phận trực tiếp sản xuất Vì vậy, việc có ảnh hưởng định tới việc tính giá thành sản phẩm + Mặc dù nhìn tổng quan dù có người lương cao thấp (bất đồng thu nhập), độ trung thực báo cáo kinh doanh xưởng, Công ty đảm bảo doanh thu có lãi hiệu sản xuất kinh doanh cao + Vấn đề đặt cho Công ty cần phải đưa mức lương hợp lý, chế độ đãi ngộ thoả đáng cho người lao động, tạo tâm lý yên tâm cống hiến công tác Công ty Phương hướng, mục tiêu: Công ty Tư vấn Xây dựng PTNT có kế hoạch trang bị thêm số máy móc in phun màu đại đáp ứng nhu cầu thị trường, tăng suất lao động, hiệu cơng việc Bên cạnh Cơng ty xem xét đưa giải pháp hữu hiệu việc triển khai nghiệp vụ Kế toán tiền lương, 54 Häc viện tài Chuyên đề thực tập cỏc khon trớch theo lương đạt độ xác cao, thoả mãn nhu cầu người lao động Cố gắng mức thu nhập người lao động không mức thu nhập người lao động cơng tác doanh nghiệp làm ăn có hiệu phát đạt, tạo yên tâm cho người lao động Công ty bạn hàng muốn ký kết làm ăn 3.2 Một số ý kiến nhằm hoàn thiện cơng tác tiền lương khoản trích theo lương Công ty Tư vấn Xây dựng PTNT: Sau nhận xét có thời gian thực tập Công ty Tư vấn Xây dựng PTNT, với ý tưởng hồn thiện cơng tác kế tốn để ln cơng cụ đắc lực quản lý kinh tế hoạch định kế hoạch sản xuất kinh doanh em xin đưa số kiến nghị nhằm hoàn thiện cơng tác hoạch tốn tiền lương khoản trích theo lương Cơng ty Tư vấn Xây dựng PTNT, góp phần tạo hiệu cao việc hạch toán Kế toán Về thủ tục chứng từ tiến hành tính lương: + Việc chấm công cần phải quan tâm chặt chẽ tới đội ngũ lao động gián tiếp hưởng lương theo ngày công, rõ trường hợp muộn sớm chí làm việc ngày để đảm bảo công cho ngươì thực nghiêm chỉnh hành quan + Đối với phận trực tiếp sản xuất xưởng thiết kế, phòng ban khác áp dụng chế độ lương khoán theo cơng trình, dự án song phải có bảng chấm cơng để kế tốn tiền lương cịn có sở xác định xác số tiền hưởng nghỉ hưởng lương hưởng chế độ BHXH, BHYT,… + Mỗi bảng ứng lương cơng trình phận trực tiếp sản xuất cần ghi rõ cơng trình, dự án tránh trường hợp nhầm lẫn xảy ứng lương mà ghi nhầm vào cơng trình Mặt khác cơng trình có tên gần sát trùng nhau, khác tên chủ đầu tư nên kế tốn lương đối chiếu với kế tốn cơng nợ kế toán chi tiết tiền mặt thấy nhm ln ú 55 Học viện tài Chuyên đề thùc tËp + Bảng chia lương sản lượng vào cuối Quý II cuối năm cần chia cụ thể theo người, chủ nhiệm đồ án Công ty nên xem xét việc chia lương vào niên độ theo chủ nhiệm đồ án để họ tự trả lương cho cán phòng ban khác tham gia vào dự án Về tài khoản kế tốn: + Cơng ty nên áp dụng tài khoản 136 - Phải thu nội bộ, coi xưởng thiết kế, phòng ban đơn vị nội cần xácđịnh cơng Thoe tơi, làm có ưu điểm sau: Thứ nhất, Công ty quản lý vốn chặt chẽ hơn, tránh nhầm lẫn cơng trình, đưo nvị tự theo dõi khoản ứng tốn Thứ hai, Công ty coi khoản ứng khoản cơng nợ cần tính lãi, hạn chế việc cơng trình kéo dài khơng thực tiền ứng Thứ ba, Kế tốn tiền lương khơng lúng túng việc định khoản kế toán mà cần hạch toán khoản ứng lương hàng tháng theo tài khoản phải thu nội đơn vị, ví dụ như: TK136.1 - Phải thu xưởng TK Số 1; TK 136.2 - Phải thu Xưởng TK Số 2;… + Công ty nên áp dụng tài khoản chi tiết lương ví dụ như: 334.1 Lương bản; TK334.2 - Lương sản lượng; TK334.3 - Lương chi cộng tác viên;… Về vấn đề công nghệ, nhân lực: + Công ty nên đưa cán đào tạo, đội ngũ kế toán trực tiếp, áp dụng phần mềm kế tốn, nhằm làm giảm tối thiểu giừo cơng, tăng suất lao động, tăng cường trang thiết bị máy tính, máy in cho phịng kế tốn,… + Cơng ty cần trọng vào việc đào tạo nhân lực thông qua quỹ đầu tư phát triển, đặc biệt việc đào tạo, đào tạo lại, chuyên tu đội ngũ nhà làm tài thống kê, cụ thể b phn K toỏn 56 Học viện tài Chuyên ®Ị thùc tËp + Cơng ty cần ý tăng lương thoả đáng cho cán công nhân viên đặc biệt tỷ lệ khốn lương 25% cịn thấp ngành nghề thiết kế – chi phí chủ yếu nhân cơng + Hình thức trả lương hợp lý địn bẩy kinh tế quan trọng có tác dụng khuyến khích cơng nhân khơng ngừng tăng suất lao động, sử dụng đầy đủ hợp lý thời gian lao động, nâng cao chất lượng sản xuất Việc tăng lương thoả đáng, sách đãi ngộ kịp thời động lực sống người lao động họ gắn trách nhiệm Cơng ty, ngồi việc đảm bảo độ tin cậy bạn hàng, chiếm lĩnh mở rộng thị trng/ 57 Học viện tài Chuyên đề thực tập KẾT LUẬN Hạch tốn tiền lương khoản trích theo lương doanh nghiệp cơng việc nghiệp vụ đơn giản nhiên để hạch toán tiền lương khoản trích theo lương vừa công cụ hữu hiệu cho nhà quản lý vừa chỗ dựa đáng tin cậy cho người lao động doanh nghiệp làm Điều địi hỏi phải có kết hợp khéo léo chế độ lao động tiền lương hành đặc thù lao động đơn vị Kế toán cần phải nắm chức năng, nhiệm vụ Kế toán tiền lương khoản trích theo lương Cơng tác hạch tốn tiền lương khoản trích theo lương phải vào mơ hình chung đặc trưng sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, quy định ghi chép luân chuyển chứng từ để có hướng hồn thiện thích hợp Mặt khác hạch tốn tiền lương hạch toán Kế toán phần hành Kế tốn phải cung cấp thơng tin cách kịp thời xác cho nhà quản lý qua góp phần quản trị nhân đề biện pháp tăng suất lao động Với kiến thức học đượ c trường với thời gian thực tập thực tế Công ty Tư vấn Xây dựng PTNT Với giúp đỡ bảo thầy hướng dẫn, anh, chị làm việc Công ty, em viết luận văn với hy vọng công trình nghiên cứu nhỏ bé em góp phần hồn thiện cơng tác tiền lương Cơng ty Tư vấn Xây dựng PTNT Do hiểu biết có hạn nên chắn luận cịn nhiều sai sót em mong thơng cảm đóng góp ý kiến người đọc 58 Häc viện tài Chuyên đề thực tập Em xin chõn thành cảm ơn giúp đỡ tận tình thầy hưỡng dẫn, với bảo anh, chị phịng Kế tốn, phịng tổ chức nhân Công ty Tư vấn Xây dựng PTNT việc hoàn thành chuyên đề Hà Nội, ngày tháng năm 2003 Sinh viên Nguyễn Thị Thu Thuỷ 59 Học viện tài Chuyên đề thực tập Ti liu tham khảo Lý thuất thực hành Kế toán tài (PTS Phạm Văn CơngNXB tài Hà Nội 2000) Chế độ báo cáo tài (Bộ tài – NXB tài Hà Nội 2000) Đổi chế sách quản lý lao động tiền lương (NXB trị – Quốc gia 1995) Chi phí tiền lương doanh nghiệp Nhà nước kinh tế thị trường (Bùi Tiến Quý-Vũ Quang Thọ-NXB trị Quốc gia 1997) Các văn quy định chế độ tiền lương (Tập 1, tập 2, tập 3Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam -1997) Hệ thống văn hành lao động – Việt Nam tiền lương, BHXH (Tổng liên đoàn lao động Việt Nam 1997) Tạp chí lao động xã hội Luận văn tốt nghiệp 2002 (Đại học Tài Kế tốn) Giáo trình Kế tốn tài PGS.TS Ngơ Thế Chi; TS Nguyễn Đình Đỗ – Trường đại học Tài Kế tốn 60 Häc viƯn tµi chÝnh Chuyên đề thực tập 61