BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ***** VÕ DUY LONG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ UNG THƯ DẠ DÀY THEO GIAI ĐOẠN I, II, III LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC TP HỒ CHÍ MINH - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ***** VÕ DUY LONG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ UNG THƯ DẠ DÀY THEO GIAI ĐOẠN I, II, III Chuyên ngành: Ngoại Tiêu hóa Mã số: 62720125 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS.BS Đỗ Đình Cơng PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Bắc LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC TP HỒ CHÍ MINH - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tơi cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tôi, số liệu, kết nêu luận án trung thực chưa công bố cơng trình nghiên cứu khác Tác giả luận án VÕ DUY LONG MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục đối chiếu thuật ngữ Việt – Anh Danh mục bảng Danh mục biểu đồ Danh mục hình MỞ ĐẦU …………………………………………………………………… Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ……………………………… …… 1.1 Sơ lược lịch sử phẫu thuật cắt dày …………………….… 1.2 Nhắc lại giải phẫu dày ứng dụng phẫu thuật cắt dày nạo hạch ……………………………… 1.3 Cập nhật giải phẫu bệnh ung thư dày ………………… ……13 1.4 Vai trò nạo hạch điều trị ung thư dày ……….……15 1.5 Các phương pháp phẫu thuật điều trị ung thư dày 20 1.6 Hóa trị ung thư dày ……………………………………27 1.7 Các yếu tố ảnh hưởng đến tỉ lệ sống bệnh nhân sau mổ cắt dày ………………………………………… … 28 Tổng quan mổ mở cắt dày điều trị ung thư 1.8 dày ………………………………………………….……….29 Tình hình nghiên cứu giới phẫu thuật nội soi 1.9 điều trị ung thư dày ………………………………… …….31 1.10 Tình hình phẫu thuật nội soi điều trị ung thư dày Việt Nam ………………………………………………… ……35 Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……….37 2.1 Đối tượng nghiên cứu …………………………………… … 37 2.2 Phương pháp nghiên cứu ……………………………… …….38 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ………………………… ………53 Đặc điểm chung bệnh nhân ……………………… 53 3.2 Đặc điểm bệnh …………………………………… ………….55 3.3 Đặc điểm thương tổn ………………………………… ………57 3.4 Kết phẫu thuật …………………………………………….60 3.5 Kết sau mổ …………………………………… …………64 3.6 Tỉ lệ thành công PTNS cắt dày nạo hạch điều trị ung thư dày …………………………………… 66 3.7 Các yếu tố liên quan đến tai biến biến chứng …… ………66 3.8 Di căn, tái phát thời gian sống sau mổ ……………… 67 3.9 Các yếu tố liên quan đến thời gian sống sau mổ .………76 Chương 4: BÀN LUẬN ………………………………………… …… …85 4.1 Đặc điểm chung bệnh nhân ………………………… ……… 85 4.2 Tai biến mổ biến chứng sau mổ …………… ……….89 4.3 Tỉ lệ thành công PTNS cắt dày nạo hạch ……… 101 4.4 Đặc điểm kết phẫu thuật ………….……………….…102 4.5 Kết phương diện ung thư học …………………….… 108 4.6 Kết sống sau mổ …………………………………….113 4.7 Một số lưu ý kỹ thuật mổ ………………………… …… 118 4.8 Hạn chế nghiên cứu …………………………………… 122 KẾT LUẬN ………………………………………………… ………… 123 KIẾN NGHỊ ………………………………………………… ………… 125 DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1: BỆNH ÁN MẪU THU THẬP SỐ LIỆU PHỤ LỤC 2: DANH SÁCH BỆNH NHÂN TRONG NGHIÊN CỨU PHỤ LỤC 3: PHÂN CHIA CÁC NHÓM HẠCH DẠ DÀY PHỤ LỤC 4: PHÂN CHIA ĐẠI THỂ VÀ VI THỂ UNG THƯ DẠ DÀY THEO HIỆP HỘI UNG THƯ DẠ DÀY NHẬT BẢN PHỤ LỤC 5: PHÂN CHIA GIAI ĐOẠN TNM THEO HIỆP HỘI UNG THƯ DẠ DÀY NHẬT BẢN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BMI Body mass index CEA Carcino-embryonic antigen CI Confidence intervals ĐM Động mạch EMR Endoscopic mucosal resection ESD Endoscopic submucosal dissection M Metastasis N Lymph Node PTNS Phẫu thuật nội soi T Tumor TM Tỉnh mạch WMD Weighted mean differences BẢNG ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ VIỆT - ANH Cắt túi mạc nối Bursectomy Chỉ số khối thể Body Mass Index Loại, thể Type Phân loại Subtype DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1 Phân chia giai đoạn ung thư dày ………………………… .13 Bảng 1.2 Mức độ nạo hạch điều trị ung thư dày …………………25 Bảng 1.3 Tỉ lệ biến chứng tử vong mổ mở cắt dày ………… 30 Bảng 3.1 Số bệnh nhân nghiên cứu theo năm ……………………… 53 Bảng 3.2 Xuất độ triệu chứng lâm sàng ……………………………….55 Bảng 3.3 Tiền phẫu thuật bụng ……………………………………… 55 Bảng 3.4 Các bệnh lý nội khoa kèm ………………………………….…56 Bảng 3.5 Phân loại ASA ………………………………………………… 56 Bảng 3.6 Kết xét nghiệm máu lúc vào viện …………….…………56 Bảng 3.7 Vị trí thương tổn mổ …………………………….…………57 Bảng 3.8 Phân loại đại thể thương tổn theo Hiệp hội Ung thư Nhật Bản ….57 Bảng 3.9 Tỉ lệ giai đoạn T …………………………………………………58 Bảng 3.10 Tỉ lệ giai đoạn N …………………………………………………58 Bảng 3.11 Tỉ lệ giai đoạn TNM ………………………………………….…59 Bảng 3.12 Tỉ lệ đặc điểm giải phẫu bệnh ……………………………… ….59 Bảng 3.13 Tỉ lệ phương pháp mổ …………………………………… 60 Bảng 3.14 So sánh thời gian mổ nhóm giai đoạn T4a T4a ……60 Bảng 3.15 So sánh thời gian mổ phương pháp cắt toàn cắt bán phần…………………………………………………… 61 Bảng 3.16 So sánh lượng máu nhóm giai đoạn T4a T4a …61 Bảng 3.17 So sánh lượng máu phương pháp cắt toàn cắt bán phần …………………………………………………… 61 Bảng 3.18 So sánh số hạch lympho nạo vét nhóm giai đoạn T4a T4a ……………………………………………… 62 Bảng 3.19 So sánh di hạch lympho nhóm giai đoạn T4a T4a ………………………………………………………… 63 Bảng 3.20 So sánh số hạch lympho di nhóm giai đoạn T4a T4a …………………………………………………… 63 Bảng 3.21 So sánh thời gian trung tiện nhóm giai đoạn T4a T4a …………………………………………………….……64 Bảng 3.22 So sánh thời gian trung tiện nhóm cắt bán phần cắt toàn ……………………………………………………… 64 Bảng 3.23 So sánh thời gian nằm viện nhóm giai đoạn T4a T4a ……………………………………………………….…64 Bảng 3.24 So sánh thời gian nằm viện nhóm cắt bán phần cắt tồn ……………………………………………………… 65 Bảng 3.25 Các biến chứng xảy sau mổ …………………………… … 65 Bảng 3.26 Thời gian sống cịn tồn khơng bệnh ước lượng sau mổ ….69 Bảng 3.27 Thời gian sống cịn tồn không bệnh thực tế sau mổ …… 70 Bảng 3.28 Tỉ lệ bệnh nhân giai đoạn theo thời gian theo dõi ……………………………………………… ……… 70 Bảng 3.29 Tỉ lệ sống năm giai đoạn IIA ……… 71 Bảng 3.30 Tỉ lệ sống năm giai đoạn IIB ……………….…… 72 Bảng 3.31 Tỉ lệ sống năm giai đoạn IIIA ……………… …… 72 Bảng 3.32 Tỉ lệ sống năm giai đoạn IIIB ………………… … 73 Bảng 3.33 Tỉ lệ sống năm giai đoạn IIIC ………………… … 73 Bảng 3.34 Tỉ lệ sống năm giai đoạn II …………………… … 74 Bảng 3.35 Tỉ lệ sống năm giai đoạn III ……………………… 74 Bảng 3.36 So sánh sống theo giai đoạn II III theo Kaplan Meier ……………… …………………………… 75 Bảng 3.37 Thời gian sống cịn tồn theo di hạch lympho ……………………… …………………… 76 Bảng 3.38 Thời gian sống cịn tồn theo độ biệt hóa tế bào …………………………………… ……77 Bảng 3.39 Thời gian sống tồn theo kích thước thương tổn … …… 78 Bảng 3.40 Thời gian sống cịn tồn theo giai đoạn T ……………… … 79 Bảng 3.41 Thời gian sống cịn tồn theo nhóm tuổi ……………….…… 80 ... ? ?Đánh giá kết phẫu thuật nội soi điều trị ung thư dày theo giai đoạn I, II, III? ?? nhằm đánh giá tính khả thi, tính an toàn hiệu mặt ung thư học theo giai đoạn PTNS điều trị ung thư dày điều kiện... BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ***** VÕ DUY LONG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ UNG THƯ DẠ DÀY THEO GIAI ĐOẠN I, II, III Chuyên ngành:... trị ung thư 1.8 dày ………………………………………………….……….29 Tình hình nghiên cứu giới phẫu thuật nội soi 1.9 điều trị ung thư dày ………………………………… …….31 1.10 Tình hình phẫu thuật nội soi điều trị ung thư dày Việt