Giáo án Ngữ văn lớp 8 tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt Nam

* KNS: + Tự nhận thức kiến thức cơ bản về truyện kí hiện đại Việt Nam giai đoạn 1930- 1945 + Suy nghĩ trong việc nhận xét đánh giá nhân vật , những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của [r]

Ngày soạn: 21/10/2011

Ngày giảng: 8A:

8B:

Tiết 38

ễN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM

I Mục tiêu

1.Kiến

thức: Giúp HS hệ thống hoá và khắc sâu k/thức cơ bản về các vb truyện kí Việt Nam hiện đại đã học từ đầu năm -> nay

- Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại, ptbđ, nội dung, nghệ thuật

- Những nét độc đáo về nội dung, nghệ thuật của trong vb

- Đặc điểm của nhân vật trong các tp truyện

2 Kỹ năng

* KNS:

3.Thái độ

II.Chuẩn

bị

- Rèn luyện kĩ năng khái quát, hệ thống hoá và nhận xét về tp văn học trên một số phương diện cụ thể

- Cảm thụ nét riêng, độc đáo của tp đã học

+ Tự nhận thức kiến thức cơ bản về truyện kớ hiện đại Việt Nam giai đoạn 1930- 1945

+ Suy nghĩ trong việc nhận xột đỏnh giỏ nhõn vật , những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của tỏc phẩm

+ Giao tiếp: lắng nghe cảm nhận về nhõn vật, cốt truyện, tỏc giả của từng tỏc phẩm

- Giáo dục lòng yêu thích văn học nước nhà

1 GV: TLHDTH chuẩn KTKN, SGK, SGV Ngữ văn 8

2 HS : Trả lời câu hỏi ôn tập

III Phương pháp

- Phương pháp: đàm thoại, tích hợp, thuyết trỡnh

- Kĩ thuật: động não, hỏi trả lời

IV.Tiến trỡnh giờ dạy- giỏo dục

1- ổn định tổ chức (1’),

2- Kiểm tra bài cũ (4’)

? Trình bày những đặc sắc nội dung, nghệ thuật của văn bản “Hai cây

phong”? Đọc thuộc lòng đoạn văn em thích

* Đáp án:

- Nội dung: Từ việc ca ngợi vẻ đẹp của hai cõy phong , tỏc giả khẳng định tấm lũng gắn bú thiết tha của con người với quờ hương yờu dấu và ca ngợi người thầy chõn chớnh

- Nghệ thuật : Lựa chọn ngụi kể tạo nờn hai mạch kể lồng ghộp độc đỏo=>

cõu chuyện sống dộng chõn thật ; Nghệ thuật miờu tả sinh động đậm chất

hội hoạ,; nhiều liờn tưởng, tưởng tượng phong phỳ

- HS đọc đoạn văn tự chọn trong văn bản

3- Bài mới (30’)

A.Hệ thống hóa kiến thức ( 28’)

I Hệ thống hóa kiến thức về các tác phẩm truyện kí VN đã học: (

15’)

Hoạt động 1

P.P: Vấn đỏp, thuyết trỡnh

KT: Động nóo

STT Văn bản Tác giả Thể loại- Nội dung chủ yếu Đặc sắc nghệ thuật

1 Tôi đi học

(1941)

Thanh Tịnh (1911-1988)

Truyện ngắn

- Những kỉ niệm trong sáng về ngày

đầu tiên đến trường đi học mói khụng thể

nào quờn

- Miờu tả tinh tế chõn thực diễn biến tõm trạng nhõn vật

- Hỡnh ảnh so sỏnh đọc đỏo

- Giọng điệu trữ tỡnh trong sỏng

2 Trong lòng

mẹ (Những

ngày thơ ấu

1940)

Nguyên Hồng (1918-1982)

Hồi kí- tiểu thuyết

tự thuật

- Nỗi đắng cay, tủi cực và tình yêu mẹ mãnh liệt của bé Hồng khi xa mẹ và khi được nằm trong lòng mẹ

- Kết hợp TS + MT + BC

- Tạo dựn mạch truyện, mạch cảm xỳc chõn thực, tự nhiờn

- H/ả so sánh, liên tưởng độc đỏo, đặc sắc => Khắc hoạ hỡnh tượng bộ Hồng sinh động chõn thực( lời núi, hành động, tõm trạng)

3 Tức nước vỡ

bờ (Tắt đèn

1939)

Ngô Tất

Tố (1893-1954)

Tiểu thuyết (đoạn trớch)

- Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của

xó hội thực dõn nửa phong kiến

- Tõm hồn yờu thương, tinh thần

- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ và giải quyết hợp lí Cách xây dựng nhân vật

- Nghệ thuật kể

phản khỏng mónh liệt của người nụng dõn hiền lành chất phỏc

chuyện, miểu tả nhõn vật sinh động

4 Lão Hạc (Lão

Hạc -1943)

Nam Cao (1915-1951)

Truyện ngắn - Hiện thực về số phận đau thương và

phẩm chất cao đẹp của người nông dân trước cách mạng -Thái độ trân trọng của tác giả

- Tự sự + miêu tả+ biểu trữ tỡnh, lập luận thể hiện chiờu sõu tõm lớ nhõn nhõn vật và diễn biến tâm trạng phức tạp sinh sinh động

- Sử dụng ngụn ngữ chõn thực hiệu quả

- Lựa chọn ngụi kể phự hợp lý

Hoạt động 1

P.P: Vấn đỏp, thuyết trỡnh,

tổ chức cho HS tự tiếp thu

KT

KT: Động nóo, hỏi trả lời

? Điểm giống và khỏc nhau

chủ yếu về nội dung và

hỡnh thức nghệ thuật của ba

văn bản?

- Trong lũng mẹ

- Tức nước vỡ bờ

- Lóo Hạc

?) Các văn bản ở bài 2, 3, 4

giống nhau ở điểm nào?

a Thể loại văn bản:

b.Thời gian ra đời:(1930 –

1945)

b.Thời gian ra đời:(1930 –

1945)

c Đề tài, chủ đề:

d Giỏ trị tư tưởng

e Giỏ trị nghệ thuật:

II Điểm giống và khỏc nhau chủ yếu về nội dung và hỡnh thức nghệ thuật của ba văn bản: (13’)

1 Giống nhau

a Thể loại văn bản:

- Đều là văn tự sự hiện đại b.Thời gian ra đời:(1930 – 1945)

c Đề tài, chủ đề:

- Con người và cuộc sống xó hụi đương thời, đi sõu miờu tả cuộc sống con người cực khổ bị vựi dập

d Giỏ trị tư tưởng:

- Phản ánh hiện thực xã hội VN trước 1945: bộ mặt xấu xa của tầng lớp thống trị, đời sống cực khổ của người dân,…

- Đều chan chứa tinh thần nhân đạo:

+ Sự đồng cảm, yêu thương, sự trân trọng tình cảm, ngợi ca phẩm chất tốt đẹp của tác giả đối với những người nghèo khổ, bất hạnh

+ Tố cáo sự tàn ác, xấu xa

e Giỏ trị nghệ thuật:

- Đều có bỳt phỏp chân thực, gần đời sống, sinh động

- Có những sáng tạo độc đáo trong nghệ thuật tự sự +Kết hợp giữa tự sự - miờu tả - biểucảm,

+Lựa chọn ngôi kể, xây dựng nhân vật, miờu tả tõm lý nhõn vật cụ thể hấp dẫn

2 Khác nhau

a Về thể loại:

- Hồi kí, tiểu thuyết, truyện ngắn

- HS TL nhúm trỡnh bày

- GV bổ sung về dòng văn

học hiện thực phê phán, về

khái niệm truyện kí hiện đại

- GV treo bảng phụ

-> HS so sánh điểm khác

nhau:

-Về thể loại:

- Nội dung

b Nội dung:

+ Nỗi đau và tình yêu thương mẹ của chú bé + Phê phán xó hội TDPK bất cụng, ca ngợi phẩm chất và sức sống tiềm tàng của người nụng dõn

+ Số phận bi thảm và nhân phẩm cao đẹp của người nông dân

Hoạt động 3

P.P: V ấn đỏp, tổ chức cho HS tự tiếp

thu kiến thức

KT : Động nóo

? Chỉ ra các chi tiết tiêu biểu của thể loại

truyện kí trong một văn bản đã học mà

em thích ?

? Trong TP em thích nhất nhõn vật nào ?

vì sao ?

- Chỉ ra các chi tiết góp phần khắc họa

vẻ đẹp của các nhân vật : bé Hồng, lão

Hạc, chị Dậu

? Phân tích lối viết chân thực, sinh

động(bút pháp hiện thực) ở một vb

truyện đã học ?

? Phân tích lời vân tự sự giàu cảm xúc ở

một văn bản truyện đã học ?

- HS thảo luận nhóm nhỏ ->trả lời miệng

- GV chốt

B Luyên tập (8’)

1) BT 1: Trong văn bản 2, 3, 4 em thích nhất nhân vật nào? Đoạn văn nào? Vì sao?

- Bộ Hồng:

+ Tình yêu mẹ mãnh liệt của bé Hồng + Căm giận những hủ tục xấu xa đó đày đoạ mẹ + Hạnh phỳc sung sướng món nguyện khi được gặp mẹ ở trong lũng mẹ

- Lóo Hạc:

+ Lóo nụng nghốo khổ, khụng lối thoỏt, yờu thương con hết mực

+ Sống trong sỏng thuỷ chung õn nghĩa + Tự trọng, giàu đức hy sinh

4 Củng cố (3’)

- Truyện kớ Việt Nam giai đoạn 30- 45 cú điểm chung nào về giỏ trị tư

tưởng và nghệ thuật?

* ND:

- Phản ánh hiện thực xã hội VN trước 1945:bộ mặt xấu xa của tầng lớp thống

trị, đời sống cực khổ của người dân,…

- Đều chan chứa tinh thần nhân đạo:

+ Sự đồng cảm, yêu thương, sự trân trọng tình cảm, ngợi ca phẩm chất tốt

đẹp của tác giả đối với những người nghèo khổ, bất hạnh

+ Tố cáo sự tàn ác, xấu xa

* NT:

- Đều có bỳt phỏp chân thực, gần đời sống, sinh động

- Có những sáng tạo độc đáo trong nghệ thuật tự sự

+Kết hợp giữa tự sự - miờu tả - biểucảm,

+Lựa chọn ngôi kể, xây dựng nhân vật, miờu tả tõm lý nh õn vật cụ thể hấp dẫn

5 Hướng dẫn về nhà ( 2’)

* Bài cũ :- Học bài ôn tập, lập bảng ôn tập (theo hướng dẫn sgk),học thuộc những đoạn văn hay trong các văn bản

- PBCN về một nhân vật trong một TP truyện kí đã học

* Bài mới: Soạn : - Thông tin về ngày trái đất năm 2000

- Chia bố cục, phân tích nội dung từng phần

V Rút kinh nghiệm bài dạy

*********************