ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHANTHALY SOUKSOUVANH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PECK, TỈNH XIÊNG KHOẢNG, NƯỚC CHDCND LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHANTHALY SOUKSOUVANH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PECK, TỈNH XIÊNG KHOẢNG, NƯỚC CHDCND LÀO Ngành: Giáo dục học Mã ngành: 8.14.01.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS TrầnThị Minh Huế THÁI NGUYÊN - 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thực hướng dẫn khoa học TS Trần Thị Minh Huế Các kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực chưa công bố cơng trình khác thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Thái Nguyên, tháng năm 2018 Tác giả KHANTHALY SOUKSOUVANH i LỜI CẢM ƠN Với tất kính trọng tình cảm chân thành mình, cho phép tơi bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc Ban Giám hiệu, Bộ phận Quản lý Đào tạo Sau đại học thuộc Phòng Đào tạo Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN, toàn thể thầy giáo, cô giáo Khoa Tâm lý Giáo dục, thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy tham gia quản lý tơi q trình học tập thực luận văn tốt nghiệp Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới TS Trần Thị Minh Huế giảng viên Trường Đại học Sư phạm - ĐHTN tận tình giúp đỡ tơi hồn thành luận văn Tơi xin gửi lời cảm ơn đến đồng chí Lãnh Sự quán, Bộ Giáo dục Thể thao, Ban Giám hiệu Trường Cao đẳng Sư phạm Khăng Khải tỉnh Xiêng Khoảng Nước CHDCND Lào; Tập thể giáo viên trường mầm non huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp cho tơi thông tin, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi trình nghiên cứu Cảm ơn gia đình, bạn bè đồng nghiệp động viên, giúp đỡ để trình học tập thực luận văn tốt nghiệp Mặc dù có nhiều cố gắng song luận văn khó tránh khỏi thiếu sót, mong nhận góp ý giúp đỡ Hội đồng khoa học Quý thầy cô, anh chị em đồng nghiệp bạn bè Xin trân trọng cảm ơn./ ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt iv Danh mục bảng v MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Khách thể đối tượng nghiên cứu Giả thuyết khoa học Nhiệm vụ nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Cấu trúc luận văn Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON 1.1 Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1 Trên giới 1.1.2 Nghiên cứu nước 1.2 Những khái niệm công cụ 10 1.2.1 Hoạt động vui chơi trẻ mẫu giáo 10 1.2.2 Tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 11 1.2.3 Biện pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường mầm non 12 1.3 Một số đặc điểm phát triển trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi 13 1.3.1 Đặc điểm sinh học 13 1.3.2 Đặc điểm tâm lý 13 iii 1.4 Một số vấn đề lý luận tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường mầm non 17 1.4.1 Vai trò hoạt động vui chơi phát triển nhân cách trẻ mẫu giáo 17 1.4.2 Mục tiêu giáo dục trẻ mẫu giáo - tuổi 19 1.4.3 Nguyên tắc tổ chức hoạt động vui chơi 21 1.4.4 Nội dung hoạt động vui chơi phân loại trò chơi trẻ 22 1.4.5 Hình thức tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ 26 1.4.6 Phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 30 1.4.7 Đánh giá kết tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 32 1.5 Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ 5-6 tuổi 32 1.5.1 Các yếu tố khách quan 32 1.5.2 Các yếu tố chủ quan 34 Kết luận chương 35 Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PECK, TỈNH XIÊNG KHOẢNG 36 2.1 Khái quát khảo sát thực trạng 36 2.1.1 Khái quát tình hình kinh tế - xã hội văn hóa huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào 36 2.1.2 Giới thiệu trường mầm non khảo sát 38 2.1.3 Mục tiêu khảo sát 41 2.1.4 Khách thể quy mô khảo sát 42 2.1.5 Nội dung khảo sát 42 2.1.6 Phương pháp khảo sát cách xử lý kết 42 2.2 Thực trạng nhận thức giáo viên tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo - tuổi trường mầm non 42 2.2.1 Nhận thức khái niệm 42 iv 2.2.2 Đánh giá CBQL, GV ý nghĩa tổ chức hoạt động vui chơi phát triển trẻ MG 5-6 tuổi trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào 43 2.2.3 Nhận thức CBQL, GV cần thiết tổ chức loại trò chơi cho trẻ mẫu giáo trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 45 2.2.4 Đánh giá GV ưu loại trò chơi giáo dục trẻ MG 5-6 tuổi 46 2.3 Thực trạng tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi cho trẻ trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 47 2.3.1 Thực trạng loại trò chơi tổ chức cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi hoạt động vui chơi trương MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 47 2.3.2 Thực trạng cách thức tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 52 2.3.3 Thực trạng xây dựng sử dụng môi trường tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ trường MN huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng 58 2.3.4 Thực trạng thực vai trò giáo viên tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ trường mầm non 61 2.3.5 Thực trạng kết tham gia loại trò chơi trẻ hoạt động vui chơi trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 62 2.3.6 Thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức hoạt động vui chơi 64 2.4 Những ưu điểm hạn chế tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ MG 5-6 tuổi trường MN 67 2.4.1 Về nhận thức 67 2.4.2 Những hạn chế 68 Kết luận chương 69 Chương 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PECK, TỈNH XIÊNG KHOẢNG 71 3.1 Nguyên tắc xây dựng biện pháp 71 v 3.1.1.Nguyên tắc mục tiêu 71 3.1.2 Nguyên tắc kế thừa 71 3.1.3 Nguyên tắc thực tiễn khả thi 71 3.1.4 Nguyên tắc chất lượng hiệu 71 3.1.5 Nguyên tắc đồng 72 3.2 Một số biện pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ MG 5-6 tuổi trường MN huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào 72 3.2.1 Biện pháp 1: Phát triển nội dung trò chơi cho trẻ 72 3.2.2 Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm 74 3.2.3 Biện pháp 3: Đổi phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm 78 3.2.4 Biện pháp 4: Làm đồ dùng, đồ chơi để sử dụng hoạt động vui chơi cho trẻ 79 3.2.5 Biện pháp 5: Thiết kế sử dụng môi trường tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ MG 5-6 tuổi theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm 82 3.3 Mối quan hệ biện pháp 85 3.4 Khảo nghiệm tính cần thiết khả thi biện pháp 86 3.4.1 Mục đích khảo nghiệm 86 3.4.2 Nội dung, cách thức khảo nghiệm 86 3.4.3 Kết khảo nghiệm tính khả thi tính cần thiết biện pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ 87 Kết luận chương 89 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL : Cán quản lý CHDCND Lào : Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ĐVTCĐ : Đóng vai theo chủ đề GD : Giáo dục GD&TT : Giáo dục thể thao GV : Giáo viên MG : Mẫu giáo MN : Mầm non SCN : Sau công nguyên TCHĐ : Tổ chức hoạt động TCHĐVC : Tổ chức hoạt động vui chơi TCN : Trước công nguyên iv DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Nhận thức CBQL GV khái niệm vui chơi, tổ chức hoạt động vui chơi, biện pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ 43 Bảng 2.2 Đánh giá nhận thức ý nghĩa tổ chức hoạt động vui chơi phát triển nhân cho trẻ MG 5-6 tuổi cho trẻ MG trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 44 Bảng 2.3 Nhận thức CBQL, GV cần thiết tổ chức loại trò chơi cho trẻ mẫu giáo trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 45 Bảng 2.4 Đánh giá GV ưu loại trò chơi giáo dục trẻ MG 5-6 tuổi trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 46 Bảng 2.5 Thực trạng loại trò chơi tổ chức cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường MN huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng 48 Bảng 2.6 Thực trạng trò chơi giáo viên tổ chức cho trẻ MG 5-6 tuổi trường MN huyện Peck tỉnh Xiêng Khoảng 50 Bảng 2.7 Thực trạng cách thức tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ thời điểm ngày hoạt động lễ, hội 52 Bảng 2.8 Đánh giá thực trạng hình thức tổ chức hoạt động hoạt động vui chơi cho trẻ MG 5-6 tuổi trường MN huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng 57 Bảng 2.9 Thực trạng xây dựng sử dụng môi trường tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ trường MN huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng 59 Bảng 2.10 Đánh giá thực trạng thực vai trò giáo viên tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ 61 Bảng 2.11 Thực trạng kết tham gia loại trò chơi hoạt động vui chơi trẻ 5-6 tuổi 63 Bảng 2.12 Thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến hiệu tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường mầm non 65 Bảng 3.1 Đánh giá CBQL, GV mức độ cần thiết tính khả thi biện pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ MG 5-6 tuổi trường MN huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng 87 v Câu Cô đánh giá mức độ cần thiết tổ chức loại trò chơi sau cho trẻ mẫu giáo ? Mức độ cần thiết Các loại trò chơi STT Đóng vai theo chủ đề Đóng kịch Lắp ghép – xây dựng Vận động Học tập Dân gian Loại trò chơi khác Rất cần Cần Không thiết thiết cần thiết Câu Theo ý kiến cơ, loại trị chơi sau có ưu giáo dục nội dung cho trẻ mẫu giáo? Các loại trò STT chơi Ý kiến đánh giá Ưu giáo dục trẻ Giúp phát triển trẻ em hiểu Đóng vai biết quan hệ xã hội; có theo chủ kỹ xã hội, đạo đức, phát đề triển kỹ ngơn ngữ; óc sáng tạo,… Giúp trẻ hiểu sâu nội dung câu truyện, làm cho trẻ nhớ lâu, đồng thời trải Đóng kịch nghiệm tính cách nhân vật thơng qua rút học cho mình….; phát triển kĩ đóng kịch… Đồng ý Khơng đồng ý Giúp trẻ phát triển trí thơng Lắp ghép – minh, sáng tạo, hiểu biết xây dựng đồ vật xung quanh…; kĩ lắp ghép-xây dựng… Giúp trẻ phát triển chất, Vận động đoàn kết với bạn; tính tổ chức, kỉ luật… Giúp trẻ học thơng qua nghiên cứu thăm dị, thơng Học tập qua việc sử dụng năm giác quan để phát triển nhận thức, phát triển giác quan… Tạo môi trường học tập thoải mái cho trẻ, giúp trẻ phát triển Dân gian có kỹ xã hội .; kĩ vận động tính kỉ luật; ngơn ngữ dân gian… Loại trị chơi khác Câu Trường tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi loại trò chơi nào? Các loại trị chơi STT Đóng vai theo chủ đề Đóng kịch Lắp ghép – xây dựng Vận động Học tập Dân gian Loại trò chơi khác Mức độ tổ chức RTX TX ĐK CBG Câu Cô tổ chức cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi chơi trò chơi chủ đề sau đây? STT Chủ đề giáo dục Loại trị chơi Đóng vai Lắp ghép xây dựng Trường mầm Vận động non Đóng kịch Học tập Dân gian Đóng vai Lắp ghép xây dựng Gia đình Vận động Đóng kịch Học tập Dân gian Đóng vai Giao thơng Lắp ghép xây dựng Vận động Đóng kịch Học tập Dân gian Đóng vai Chủ đề Nghề nghiệp Lắp ghép xây dựng Vận động Đóng kịch Học tập Dân gian Tên trị chơi tổ chức Câu Hãy nêu cách cô tổ chức cho trẻ chơi thời điểm theo chế độ sinh hoạt hoạt động lễ hội STT Hoạt động theo chế độ sinh hoạt Đón trẻ Hoạt động học Hoạt động chơi góc Hoạt động ngồi trời Hoạt động chiều Trả trẻ Ngày lễ, ngày hội Cách tổ chức Chuẩn bị Tổ chức trình Kết thúc Câu Cơ đánh giá thực trạng hình thức tổ chức hoạt động hoạt động vui chơi cho trẻ MG 5-6 tuổi giáo viên STT Hình thức tổ chức Cho trẻ chơi tự Cho trẻ chơi hướng dẫn giáo viên Mức độ sử dụng Thứ RTX TX ĐK CBG TB Bậc (4đ) (3đ) (2đ) (1đ) 30 11 3,57 35 3,7 3.77 3,68 3,86 Chơi cá nhân 35 10 Chơi theo nhóm 34 Chơi tồn lớp 33 12 Chơi phịng nhóm 29 14 3,6 Chơi trời 20 22 3.37 Câu Hãy cho biết ý kiến cô thực trạng xây dựng sử dụng môi trường tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ MG 5-6 tuổi Mức độ RTX (4đ) TX (3đ) ĐK (2đ) CBG (1đ) Xây dựng môi trường sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi trời cho trẻ chơi 30 10 Xây dựng môi trường sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi lớp cho trẻ chơi 33 3 Xây dựng mơi trường tâm lý tích cực cho trẻ (quan hệ tốt trẻ trẻ; giáo viên với trẻ, giáo viên với giáo viên) 31 12 Sử dụng môi trường sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi lớp cho trẻ chơi 32 10 Sử dụng môi trường sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi trời cho trẻ chơi 29 15 Sử dụng môi trường tâm lý tích cực thúc đẩy hoạt động chơi trẻ (quan hệ tốt trẻ trẻ; giáo viên với trẻ, giáo viên với giáo viên) 30 STT Nội dung Câu 10 Trong q trình tổ chức cho trẻ chơi, thực vai trò nào? Mức độ thể STT Vai trò giáo viên RTX TX ĐK KBG (4đ) (3đ) (2đ) Người lập kế hoạch cho hoạt động vui chơi cho trẻ Người tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ Người tạo tâm hoạt động thích hợp cho trẻ Người hướng dẫn cho trẻ tự thực hoạt động chơi Người quan sát trình hoạt động trẻ để hỗ trợ trẻ thực tốt hoạt động chơi Người tạo hội cho trẻ tích cực hoạt động chưa có hành động chơi Người đánh giá kết chơi trẻ Người giúp trẻ tự đánh giá kết chơi Người xử lý tình xảy trình chơi 10 Người đảm bảo an toàn cho trẻ hoạt động chơi (1đ) Câu 11 Thực trạng kết tham gia loại trò chơi hoạt động vui chơi trẻ 5-6 tuổi Mức độ đạt Số Các trò chơi lượng trẻ Tốt Khá Trung bình S/L Tỉ S/L Tỉ S/L Tỉ trẻ lệ% trẻ lệ% trẻ lệ% Đóng kịch Lắp ghép – xây dựng Vận động Đóng vai Học tập Dân gian Câu 12 Hãy cho biết yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường mầm non? Mức độ ảnh hưởng STT Các yếu tố ảnh hưởng Quan điểm đạo Đảng, Nhà nước, cấp quản lý giáo dục việc tổ chức hoạt động vui chơi Nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức Mơi trường sở vật chất tổ chức hoạt động vui chơi Môi trường tâm lý tổ chức hoạt động vui chơi Sự phối hợp với gia đình Rất ảnh hưởng (3đ) Thường xuyên (2đ) Đôi (1đ) Năng lực tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ người GV Đặc điểm chung phát triển trẻ mẫu giáo Kĩ chơi trẻ hoạt động vui chơi Yếu tố khác: …………… Câu 13 Hãy cho biết thuận lợi khó khăn cô tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi trường mầm non? Thuận lợi: Khó khăn: Câu 14 Cơ có đề xuất với nhà trường cha mẹ trẻ để nâng cao hiệu tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm non? Với nhà trường:…………………………………………… Với cha mẹ học sinh:…………………………………………… Trân trọng cảm ơn cô! PHỤ LỤC MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI CHO TRẺ MẪU GIÁO – TUỔI Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PECK, TỈNH XIÊNG KHOẢNG ... hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trường mầm non huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào Chương Biện pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trường mầm non huyện. .. cứu 5. 1 Xây dựng sở lý luận tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trường mầm non 5. 2 Khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi 05 trường mầm. .. mầm non huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào 5. 3 Đề xuất số biện pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trường mầm non huyện Peck, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào