SÁNG KIếN KINH NGHIệM Đề TÀI: “MộT Số BIệN PHÁP XÂY DựNG NHÀ TRƯờNG VĂN HOÁ TRƯờNG THPT Số BắC HÀ” NTH: Vũ Thu Hường PHẦN MỞ ĐẦU I Lý chọn đề tài Theo tinh thần Nghị Đảng, nghiệp cơng nghiệp hố, đại hoá mà tiến hành nhằm xây dựng sở vật chất cho Chủ nghĩa xã hội đặt nhiệm vụ cấp bách xây dựng xã hội khơng có kinh tế khoa học cơng nghệ phát triển cao, với phải mơi trường văn hóa sạch, lành mạnh, thực nguồn lượng tinh thần, “cái nơi” ni dưỡng tâm hồn, phát triển trí tuệ hình thành nhân cách người Đại hội Đảng tồn quốc lần thứ X khẳng định, phải phát triển nhanh bền vững; tăng trưởng kinh tế phải đôi với thực tiến bộ, công xã hội bảo vệ môi trường; mục tiêu chân – thiện – mỹ mục đích vươn tới văn hố Việt Nam Bên cạnh thành tựu đáng tự hào mà Việt Nam đạt công đổi vừa qua, phải nghiêm túc nhìn nhận thực trạng mơi trường văn hóa nước ta cịn nhiều hạn chế, bất cập đáng lo ngại: gia tăng nhanh chóng tệ nạn xã hội; băng hoại đạo đức, lối sống lớp người xã hội, đặc biệt lớp niên trẻ; công, phá hoại nhiều mặt lực thù địch ngồi nước làm xói mịn đạo đức, lối sống, phá vỡ phong mỹ tục, đảo lộn kỷ cương, phép nước … Ở lĩnh vực Giáo dục – Đào tạo, nhiều sở đào tạo trường học chưa thực coi trọng vấn đề xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh để đào tạo người phát triển toàn diện Nhiều trường học quan tâm tới việc truyền thụ kiến thức cho học sinh, chưa trọng mức đến việc giáo dục phẩm chất đạo đức, phát triển nhân cách người Một số tượng tiêu cực nảy sinh không kịp thời uốn nắn dẫn đến hậu đáng tiếc học sinh, sinh viên: lang thang bụi đời, trộm cắp, cướp giật, ma tuý, mại dâm, v.v… Trật tự học đường số trường chưa đảm bảo, mối quan hệ nhà trường – gia đình – xã hội lỏng lẻo, tạo điều kiện cho tệ nạn xã hội luồn lách, thâm nhập vào học đường Môi trường giáo dục số nơi thiếu lành mạnh hoạt động “thương mại hoá Trường THPT số Bắc Hà “giáo dục” số thầy cô giáo Ở vài trường học, sở vật chất phục vụ học tập chưa trang bị đầy đủ, bàn ghế thiếu thốn, sân chơi nhiều rác, nhà vệ sinh thiếu sẽ, mơi trường khơng khí bị nhiễm … làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục Đây xúc, đòi hỏi quan tâm hàng đầu cấp lãnh đạo, quan đoàn thể địa bàn Bên cạnh đó, với gia đình, nhà trường “cái nơi” q trình giáo dục, hình thành phát triển nhân cách người, tạo nên nguồn ngun khí quốc gia Vì để giáo dục em, chủ nhân tương lai đất nước thành người phát triển toàn diện phải ý đến việc xây dựng nhà trường văn hóa, nhà giáo mẫu mực.Vấn đề xây dựng nhà trường văn hóa coi có tính sống cịn trường, trường học mà thiếu văn hóa khơng thể làm chức chuyển tải giá trị kiến thức nhân văn cho hệ trẻ Xuất phát từ tình hình đó, đồng thời nhằm thực hiệu vận động xây dựng “Trường học thân thiện – Học sinh tích cực” mà ngành giáo dục triển khai tiến tới xây dựng nhà trường đạt tiêu chuẩn “Nhà trường vănhóa – nhà giáo mẫu mực – học sinh lịch”, chọn đề tài: “Một số biện pháp xây dựng nhà trường văn hoá trường THPT số Bắc Hà ” nhằm trao đổi kinh nghiệm công tác quản lý đạo nhà trường, giúp cho việc thực nhiệm vụ năm học ngày đạt hiệu cao II Mục đích nghiên cứu Đề tài nghiên cứu đề xuất số biện pháp đạo thực xây dựng nhà trường văn hóa ( NTVH ) trường THPT số Bắc Hà năm học 2010 - 2011 III Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu sở lý luận, sở thực tiễn việc xây dựng NTVH nói chung trường THPT số Bắc Hà nói riêng Đánh giá thực trạng việc xây dựng NTVH trường THPT số Bắc Hà - Lào Cai Đề xuất số biện pháp nhằm xây dựng Nhà trường văn hoá, nhà giáo mẫu mực, học sinh chăm ngoan Đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt”, đổi phương pháp dạy học, nâng cao hiệu giáo dục toàn diện; thực vận động “Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm” trường THPT số Bắc Hà IV Đối tượng nghiên cứu Những biện pháp đạo thực xây dựng NTVH trường THPT V Phương pháp nghiên cứu Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra, khảo sát, thực nghiệm Phương pháp mơ tả Phương pháp phân tích Phương pháp tổng hợp, tổng kết kinh nghiệm PHẦN NỘI DUNG I Cơ sở lý luận sở thực tiễn đề tài Cơ sở lý luận : Tiêu chuẩn: Nhà trường văn hóa – Nhà giáo mẫu mực – Học sinh lịch 1.1.Tiêu chuẩn chung: - Nhà trường văn hoá: Khung cảnh đẹp - Nền nếp tốt - Chất lượng cao - Nhà giáo mẫu mực: Phẩm chất tốt - Chuyên môn giỏi - Phong cách đẹp - Học sinh lịch: Đạo đức tốt - Học tập giỏi – Lối sống đẹp 1.2 Nội dung cụ thể: * Nhà trường văn hóa: - Khung cảnh đẹp: + Có đủ điều kiện sở vật chất, trang thiết bị, có biện pháp giữ gìn, khai thác tốt tài sản, sở vật chất phục vụ dạy học + Cảnh quan sư phạm đảm bảo xanh, sạch, đẹp; mơi trường giáo dục lành mạnh, văn hố, an tồn + Các phịng học, phịng làm việc, phịng chức năng, thư viện, phịng thí nghiệm bố trí khoa học, ngăn nắp, đẹp, phục vụ hiệu cho hoạt động nhà trường - Nền nếp tốt: + Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật nhà nước, quy định, quy chế chuyên môn ngành, quy định cải cách thủ tục hành Đảm bảo kỷ cương quản lý, thực chất đánh giá; nếp làm việc, học tập, hội họp khoa học, thiết thực hiệu + Xây dựng thực tốt Quy chế dân chủ, quy định trách nhiệm thành viên nhà trường Triển khai có hiệu vận động Dân chủ - Kỷ cương - Tình thương Trách nhiệm.Xây dựng giữ gìn khối đồn kết tập thể nhà trường.Đảm bảo chế độ thông tin báo cáo + Thực nếp sống văn minh, tổ chức tốt phong trào thi đua hoạt động giáo dục nhà trường - Chất lượng cao: + Thực tốt hoạt động giáo dục toàn diện, thực đổi đạt kết cao hoạt động dạy học Thực tốt cơng tác xã hội hố giáo dục + Thực tốt công tác xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cán quản lý giáo dục + Đạt danh hiệu thi đua “Trường Tiên tiến” trở lên * Nhà giáo mẫu mực: - Phẩm chất tốt: + Yêu nước, yêu quê hương, làng xóm, yêu nghề, yêu trẻ, thực tốt đường lối giáo dục Đảng, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật nhà nước, quy định, quy chế ngành + Có tinh thần tập thể, ý thức trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật tinh thần đoàn kết Có đạo đức sáng, tận tuỵ với nghề, gương mẫu, trung thực, cần kiệm liêm chính, chí cơng vơ tư - Chun mơn giỏi: + Tích cực tham gia sinh hoạt chuyên môn, đảm bảo ngày công lao động cao Thực có hiệu việc đổi dạy học + Thường xuyên tham gia hoạt động bồi dưỡng tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, thực có chất lượng cơng tác nghiên cứu khoa học, đúc kết sáng kiến kinh nghiệm, có ý thức học hỏi, đồng nghiệp tin cậy + Chất lượng dạy học công tác tốt, học sinh phụ huynh tin tưởng Đạt danh hiệu Chiến sỹ thi đua Lao động tiên tiến trở lên - Phong cách đẹp: + Có nếp làm việc khoa học, lối sống lành mạnh, ứng xử giao tiếp văn hoá Quan hệ tốt với đồng nghiệp phụ huynh học sinh + Trang phục, tác phong, ngôn ngữ, cử thể nếp sống lịch người thầy, có tác dụng làm gương cho học sinh noi theo + Gia đình cơng nhận “Gia đình văn hố” * Học sinh lịch: - Đạo đức tốt: + Có ý thức phấn đấu tu dưỡng, động học tập đắn Có tinh thần khắc phục khó khăn, vươn lên học tập cơng tác.Tích cực, gương mẫu hoạt động tập thể, tham gia xây dựng nhà trường + Biết kính trên, nhường dưới, trọng già, quý trẻ, đoàn kết thân với bạn bè + Được xếp loại đạo đức Tốt, tập thể tín nhiệm - Học tập giỏi: + Có phương pháp học tập khoa học, đạt kết cao đồng mơn học, mặt hoạt động + Có ý thức rèn luyện, tinh thần tự học, không ngừng nâng cao kiến thức toàn diện Hăng hái tham gia hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao để trở thành người phát triển toàn diện Trung thực học tập kiểm tra, thi cử.Có ý thức giúp đỡ bạn học tập + Đạt danh hiệu Học sinh Tiên tiến trở lên - Lối sống đẹp: + Có nếp tốt học tập, sinh hoạt, vui chơi, giải trí; giữ gìn trật tự, vệ sinh nơi cơng cộng; có ý thức học tập để hiểu biết, kế thừa phát huy truyền thống văn hoá nếp sống lịch Trang phục, giao tiếp, ứng xử có văn hố + Nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, thực tốt nội quy, quy chế nhà trường Có ý thức bảo vệ mơi trường, bảo vệ cơng.Tích cực đấu tranh với biểu khơng lành mạnh phịng chống tệ nạn xã hội Các mối quan hệ nhà trường ý thực tốt, chặt chẽ đồng chắn trường THPT đạt hiệu tốt mặt giáo dục trở thành địa tin cậy học sinh phụ huynh Cơ sở thực tiễn Hiện du nhập lối sống sản phẩm công nghệ đại từ nước phát triển làm khơng học sinh xa rời giá trị đạo đức truyền thống, hình thành tư tưởng hưởng thụ, ăn chơi, đua địi, chịu tác động tệ nạn xã hội Những biểu văn hóa lệch lạc, lối sống thiếu lành mạnh, tượng tha hóa, sai lệch chức năng, chuẩn mực giá trị, đạo đức, xa rời phong mỹ tục dân tộc…đang xuất đời sống văn hóa học sinh Sự phát triển lan rộng hệ thống Internet bên cạnh mặt tích cực giúp phát triển tri thức, cập nhật thành công, mở rộng hiểu biết tăng cường mối quan hệ có tác động tiêu cực đến đời sống học sinh Từ việc sử dụng Internet làm cơng cụ giải trí tiêu phí thời gian, sức lực tiền bạc vào game online, sử dụng tiện ích chát, truy cập trang web đen thú tiêu khiển, sinh thói lừa lọc, mua bán đồ đạc ảo tiền thật Từ môi trường giao tiếp ảo, nhiều học sinh ảo hố thơng tin cá nhân (tên, tuổi, giới tính, địa phương cư trú, hình dáng ) đến cung cấp thơng tin giả Hiện tượng phận học sinh mắc tệ nạn xã hội vấn đề khiến gia đình, nhà trường tồn xã hội khơng khỏi lo lắng Theo thống kê Cục Thống kê tội phạm, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, học sinh dễ mắc phải tội phạm như: cướp của, giết người, vận chuyển ma túy Năm 2009 tháng đầu năm 2010, riêng trẻ em 16 tuổi có 7000 vụ vi phạm, chiếm đến 70% tội phạm vị thành niên 18 tuổi Công an địa phương khởi tố điều tra 8.531 vụ với 11.732 đối tượng tất tội danh Xử lý hành lên tới 35.463 vụ với 48.187 đối tượng; giao cho gia đình giáo dục 21.484 đối tượng, xã phường quản lý, giáo dục 8.892 đối tượng, lập hồ sơ đưa trường giáo dục 5.616 đối tượng, áp dụng biện pháp khác 11.677 đối tượng Trong hàng loạt vụ cướp, đâm, chém… vừa qua, hầu hết thủ độ tuổi trẻ, chí 16 – 17 tuổi II THỰC TRẠNG XÂY DỰNG NHÀ TRƯỜNG VĂN HOÁ - TRƯỜNG THPT SỐ BẮC HÀ Đặc điểm tình hình Trường THPT số Bắc Hà Trường THPT số huyện Bắc Hà thành lập năm 2004 theo Quyết định số310/QĐ-UB ngày 02 tháng năm 2004 UBND tỉnh Lào Cai Trụ sở nhà trường đặt Xã Bảo Nhai, Huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai Sau năm thành lập trưởng thành, trường THPT số Bắc Hà tăng nhanh số lượng, phát triển mạnh quy mô, sở vật chất, nâng cao dần chất lượng giáo dục Quán triệt tinh thần Nghị Trung ương (Khoá VIII) Đảng coi Giáo dục & Đào tạo, Khoa học & Công nghệ “Quốc sách hàng đầu”.Trong năm qua, nghiệp giáo dục trường THPT số Bắc Hà có bước phát triển Nhà trường tổ chức xếp phát triển trường lớp khang trang, cải thiện khung cảnh sư phạm đáp ứng nhu cầu học trở thành địa tin cậy cha mẹ học sinh học sinh xã hạ huyện Bắc Hà xã Xuân Quang, Phong Niên thuộc huyện Bảo Thắng Cơ sở vật chất trường đầu tư đáng kể.Hệ thống lớp học điều chỉnh, xây dựng, tu bổ đảm bảo điều kiện học tập vui chơi học sinh.Với diện tích rộng, thống mát đáp ứng điều kiện cho em học sinh vui chơi học tập Việc bồi dưỡng đào tạo, chuẩn hoá đội ngũ giáo viên đem lại nhiều kết tốt Năm học 2010 – 2011, tổng số CBQL, giáo viên tồn trường 31 đồng chí, số giáo viên đạt chuẩn 96.8% Đội ngũ giáo viên ngồi việc phấn đấu bồi dưỡng chun mơn qua phong trào “dạy tốt, học tốt” bổ sung kiến thức, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp qua đợt bồi dưỡng theo chương trình qui định, buổi sinh hoạt tư tưởng thường kỳ Từ thành lập đến trường đạt thành tích sau: - Trường liên tục đạt danh hiệu tập thể Lao động tiên tiến - Chi liên tục đạt Chi vững mạnh - Số cán giáo viên giỏi cấp tỉnh: 01 - Số giáo viên giỏi cấp trường: 29 lượt - Cơng đồn: Liên tục đạt cơng đồn vững mạnh - Đồn niên: Liên tục đạt danh hiệu Đoàn trường vững mạnh xuất sắc Thực tế hoạt động xây dựng nhà trường văn hóa trườngTHPT số Bắc Hà năm qua Nhận thức rõ tầm quan trọng việc thực xây dựng NTVH, thực nghiêm túc Chương trình kế hoạch hoạt động Sở giáo dục & đào tạo Lào Cai, năm vừa qua, trường THPT số Bắc Hà tiến hành nhiêm vụ để tiến tới xây dựng Nhà trường văn hoá, nhà giáo mẫu mực, học sinh chăm ngoan, học giỏi Đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt”, đổi phương pháp dạy học, nâng cao hiệu giáo dục toàn diện; thực vận động “Dân chủ – Kỷ cương – Tình thương – Trách nhiệm”, triển khai vận động “Nói khơng với tiêu cựctrong thi cử bệnh thành tích giáo dục” nhà trường, xây dựng môi trường thân thiện, học sinh hoạt động tích cực Nhờ cố gắng vươn lên tập thể nhà trường, đồng thời có quan tâm đạo sát Ban giám hiệu, phối kết hợp chặt chẽ lực lượng xã hội Trong năm vừa qua, đặc biệt năm học 2009 - 2010 hoạt động xây dựng NTVH có chuyển biến rõ rệt chất lượng nội dung, đặc biệt giáo dục toàn diện cho học sinh 2.1 Đối với học sinh: Nhà trường phát động, triển khai phong trào thi tìm hiểu mơi trường xung quanh, nhằm nâng cao thói quen lễ giáo cho học sinh toàn trường Tổ chức thi “Học sinh lịch”, “Nữ sinh lịch” nhằm giáo dục nhận thức thẩm mỹ ứng xử sống Các hoạt động tạo sân chơi bổ ích, sinh hoạt văn hố lành mạnh nhằm phát triển người tồn diện.Thơng qua hoạt động này, mối quan hệ giáo viên học sinh cải thiện, kỷ cương trật tự nhà trường xây dựng, củng cố.Sự nhận thức em học sinh thói quen lễ giáo có biến chuyển tốt CNH, HĐH đất nước Khắc phục nhìn nhận phiến diện xây dựng NTVH, coi xây dựng NTVH đơn hoạt động mang tính chất bề nổi, khơng quan tâm đến chiều sâu - Chỉ đạo cho BGH BCHCĐ phối hợp triển khai hướng dẫn Ban đạo nhà trường vận động CBCC quan đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống Văn hóa: Văn minh – Sạch đẹp – An toàn - Chỉ đạo thành lập ban vận động xây dựng trường học có đời sống văn hóa tốt năm học 2010-2011 Kinh nghiệm cho thấy, sở có lãnh đạo, đạo chặt chẽ cấp uỷ Đảng, có sâu, sát đạo thực nhiệm vụ, kiểm tra, đánh giá phong trào, hoạt động hoạt động xây dựng NTVH có chuyển biến tốt Điều hoàn toàn dễ hiểu sở vai trò lãnh đạo, đạo Đảng quản lý Nhà nước thực tốt từ việc hoạch định chương trình, kế hoạch hoạt động đến việc tổ chức thực kết thực xây dựng NTVH đạt kết cao b Đối với BGH nhà trường : - Thực hình thức tuyên truyền, nhằm giáo dục cho cán giáo viên, học sinh nhà trường xây dựng nếp sống văn minh, đời sống văn hóa nhà tham mưu với phụ huynh trồng thêm nhiều xanh, tạo cảnh quan môi trường xanh - - đẹp - Vận động 100% CBCC đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống văn hóa tốt thực có hiệu phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Cổngtrường em đẹp – an toàn” - Chỉ đạo cho cán y tế trường học: Vận động em học sinh biết chăm sóc sức khỏe, giữ gìn vệ sinh chung cá nhân, bảo vệ sinh môi trường - xanh – -đẹp Tổ chức 100% khám sức khỏe ban đầu cho học sinh tuyên truyền phòng bệnh học đường, bệnh truyền nhiễm khác c Đối với BCH Cơng đồn : - Phối hợp tổ chức tốt hoạt động văn hóa văn nghệ; thể dục thể thao Thông qua hoạt động nhằm xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, ngăn ngừa phịng chống có hiệu tệ nạn xã hội xâm nhập vào trường; hoàn thành tốt tiêu thi đua Nghị Đại hội chi bộ, Đại hội Cơng đồn hội nghị cán - công chức nhiệm kỳ đề - Luôn có phối hợp chặt chẽ, đầy trách nhiệm, tất nghiệp Giáo dục Đào tạo trường; chung vai gánh vác, chia sẻ trách nhiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân phát triển - Vận động 100% Đồn viên cơng đồn, người lao động đơn vị đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống văn hóa tốt vận động đồn viên cơng đồn hạt nhân tích cực hưởng ứng thực xây dựng đời sống văn hóa nhà trường Chỉ đạo toàn thể đoàn viên đăng ký thực tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa, quan văn hóa gắn liền với vận động “Dân chủ - kỷ cương - tình thương - trách nhiệm” vận động xây dựng người cán “Trung thành - Sáng tạo – Tận tụy – Gươngmẫu” 3.2 Vai trò người Hiệu trưởng việc xây dựng nhà trường văn hóa: - Hiệu trưởng cần xây dựng bầu khơng khí dân chủ: cởi mở, hợp tác, chia sẻ hỗ trợ lẫn nhau; người tơn trọng, ln coi trọng có hội thể hiện, phát triển khả mình, xây dựng chế giám sát, đánh giá, khen thưởng hợp lý thúc đẩy người nỗ lực làm việc - Mỗi cán quản lý, giáo viên, nhân viên trường có mơ tả cơng việc, rõ trách nhiệm, quyền hạn nghĩa vụ - Hiệu trưởng tăng cường dự giờ, trao đổi chuyên môn với giáo viên đứng lớp cách dạy học, làm cho học sinh biết em yêu thương, quan tâm chăm sóc Cố gắng bảo đảm cho học sinh có tương lai xứng đáng với đầu tư cha mẹ em - Hiệu trưởng chia sẻ quyền lực, mạnh dạn trao quyền cho giáo viên đề cao vai trị lãnh đạo hoạt động dạy học giáo viên, cho người thấy hiệu trưởng đầy nhiệt tâm, trách nhiệm tình u thương học trị - Hiệu trưởng nên có mặt thường xuyên trường lớp học; tham dự nhiều sinh hoạt học sinh tốt - Hiệu trưởng thường xuyên trau dồi kỹ giao tiếp; lắng nghe tất người, khuyến khích phụ huynh học sinh tham gia vào hoạt động giáo dục trường làm cho phụ huynh hiểu rõ vai trị họ Hiệu trưởng ln suy nghĩ để học hỏi, để đổi nâng cao uy tín nhà trường 3.3 Nâng cao nhận thức cho giáo viên, cán bộ, công chức toàn thể học sinhđể xây dựng NTVH Nhà giáo dạy học giáo dục học sinh không người truyền đạt tri thức, rèn luyện kỹ mà phải gương để học sinh tin cậy noi gương phẩm giá cách sống đời, lẽ tự nhiên, “nghiệp” mình, nhà giáo phải mẫu mực Từ mẫu mực làm gương cho học trò, nhà giáo tác động vào cha mẹ học sinh, tạo dựng niềm tin gia đình vào nhà trường nhà giáo, đồng thời gương mình, nhà giáo điều chỉnh thái độ, hành vi cha mẹ Trường THPT số Bắc Hà Sáng kiến kinh nghiệm Vũ Thu Hường - Hiệu trưởng THPT số Bắc Hà Xây dựng NTVH cần phải huy động sức mạnh tồn trường, giải pháp giáo dục nhận thức cho giáo viên, cán bộ, công chức học sinh quan trọng, mang tính chất bao quát hoạt động nhằm tạo xác nhìn nhận văn hố, hiểu biết tồn diện văn hố, vai trị văn hố phát triển giáo dục đào tạo Từ biến hoạt động xây dựng NTVH thành hoạt động mang tính chất tự giác, thường xuyên giáo viên học sinh trường - Tăng cường công tác tuyên truyền vận động CBGV, NV nhà trường tích cực tham gia cơng tác xây dựng mơi trường văn hố sạch, lành mạnh - Tổ chức buổi nghe báo cáo chuyên đề, buổi hội thảo, tọa đàm cơng tác xây dựng nhà trường văn hố theo thời điểm cụ thể, hợp lý - Tổ chức hội thi, buổi giao lưu văn nghệ, thể dục, thể thao trường nhằm xây dựng phong trào thi đua sôi nổi, thu hút tham gia tích cực đơng đảo cán bộ, giáo viên, nhân viên học sinh 3.4 Phát huy sức mạnh tổng hợp giáo viên học sinh trường làmchuyển biến mạnh mẽ vận động xây dựng NTVH Mỗi thành viên trường phải nhận thức đầy đủ đắn xây dựng nhà trường văn hóa khơng riêng mà trách nhiệm, nghĩa vụ, trí tuệ, cơng sức thành viên nhà trường - Thông qua hội thảo, sinh hoạt tổ chun mơn, đồn thể, họp Hội đồng sư phạm hàng tháng, sinh hoạt chủ nhiệm, lồng ghép mơn… thành viên trường góp ý kiến giải pháp cụ thể để xây dựng tốt mối quan hệ: Mỗi người xây dựng cho lối sống sáng, lành mạnh, trách nhiệm, thẳng bao dung; lòng tự chủ, tự giác, tự trọng, tự chịu trách nhiệm biết hy sinh cho quyền lợi chung Không ngừng tự học tập bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ; tác phong làm việc khoa học, nhanh nhẹn, kịp thời, nói đơi với làm; hành vi, cử chỉ, điệu bộ, …mẫu mực mô phạm - Biết ứng xử với cá nhân: người – người; thầy – thầy, thầy - trò, trò - trò, vai trị người thầy chủ đạo ứng xử Biết ứng xử với tập thể: Nhà trường - Xã hội: Nhà trường - Phụ huynh, Nhà trường - với địa phương (Với quyền, đồn thể, di tích lịch sử, cơng trình cơng cộng…) Biết ứng xử với môi trường: Con người - Môi trường: Vệ sinh cá nhân, vệ sinh công cộng, trồng chăm sóc xanh, sử dụng bảo vệ sở vật chất kỹ thuật, danh lam thắng cảnh … Cụ thể hơn: - Mỗi giáo viên phải tham gia có hiệu vào phong trào thi đua “Giảngdạy tốt, học tập tốt, tổ chức quản lý phục vụ đời sống tốt” theo gương đạo đức Hồ Chí Minh vận động " Trung thành - Sáng tạo -Tận tuỵ - Gương mẫu", "Kỷ cương - Tình thương - Trách nhiệm", " Đền ơn đáp nghĩa”,“Nói khơng với tiêu cựctrong thi cử bệnh thành tích giáo dục”; “Xây dựng nếp sống văn minh trongcơ quan”; “Không hút thuốc trường học”; “Đảm bảo an tồn giao thơng”; “An tồn vệ sinh lao động”; “An tồn vệ sinh thực phẩm”; Vệ sinh mơi trường, xâydựng Nhà trường "Xanh - Sạch - Đẹp” , xây dựng gia đình văn hố - Bên cạnh việc truyền thụ kiến thức văn hóa, giáo viên cịn có nhiệm vụ giáo dục rèn luyện học sinh mặt phẩm chất, đạo đức để học sinh khơng có kiến thức mà cịn có cách sống, cách ứng xử văn hóa - Bản thân CBGV tích cực tham gia đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống văn hóa tốt, văn minh - đẹp - an tồn; vận động phụ huynh tích cực tham gia xây dựng nhà trường xanh - đẹp văn minh - Mỗi CBGV đăng ký xây dựng điểm sáng văn hóa quan - Tích cực đăng ký xây dựng gia đình văn hóa khu dân cư, phấn đấu đạt gia đình văn hóa tiêu biểu năm 2011 - Cùng với phong trào thi đua xây dựng nếp sống văn minh quan; xây dựng quan " Xanh - Sạch - Đẹp" hoạt động xã hội khác Qua giáo viên nhận thức hành động làm cho người lao động tự khẳng định thực tiễn sống cơng tác, thành viên nhà trường phân công đảm nhận công việc định để phấn đấu vươn lên đạt tới mục tiêu " trường trường, lớp lớp", nguồn động viên, cổ vũ người hết lịng nghiệp " trồng người" trường Thường xuyên hướng học sinh phấn đấu theo tiêu chí “Nhà trường văn hoá – Nhà giáo mẫu mực - Học sinh lịch” 3.5 Xây dựng thực quy tắc ứng xử văn hóa nhà trường 3.5.1 Các yêu cầu việc xây dựng quy tắc ứng xử nhà trường: a Xây dựng mối quan hệ thân thiện thầy trị: - Thầy giáo phải hết lòng thương yêu giúp đỡ học sinh, tạo nhiều hội để em có điều kiện gần gũi, giao tiếp, tâm - Thể công đánh giá, dành nhiều cảm thông cho học sinh bị hạn chế học lực - Thầy cô, lãnh đạo nhà trường phải hịa vào buổi sinh hoạt tập thể, buổi lao động, hoạt động GDNGLL với học sinh - Phải bình tĩnh, suy nghĩ chín chắn giải tình liên quan đến học sinh, để sau giải học sinh cảm thấy mến phục, mang tính giáo dục cao - Lãnh đạo nhà trường xếp thời gian để tiếp xúc nhiều với học sinh, kịp thời giải nguyện vọng đáng học sinh b Xây dựng môi trường quan hệ thân thiện trị trị: - Thầy giáo mà trước hết GVCN phải kịp thời phát ngăn chặn mâu thuẫn xảy học sinh với - Tạo mơi trường em có điều kiện giao tiếp học sinh lớp, lớp lớp khác - Tạo điều kiện cho học sinh quan tâm, giúp đỡ lẫn có hồn cảnh khó khăn, học tập rèn luyện - Quan tâm rèn luyện ý thức tự giác cho học sinh - Luôn tạo hội cho học sinh sửa chữa lỗi lầm - Xây dựng đội ngũ cán lớp đáng tin cậy, có uy tín với lớp c Xây dựng mối quan hệ thân thiện thầy với thầy: - Trước hết thực tốt quy chế dân chủ trường học, công khai minh bạch hoạt động, đặc biệt nguồn tài - Xây dựng tốt mối quan hệ thành viên lãnh đạo nhà trường với tập thể CBCNVC - Lãnh đạo phải đối xử thật công với người - Lãnh đạo tạo hội cán bộ, giáo viên có hội giao tiếp, tâm - Lãnh đạo giải cơng việc cần nhẹ nhàng, hợp tình hợp lý; phải lắng nghe dư luận để chọn lọc, tôn trọng ý kiến đồng nghiệp, phải biết hy sinh - Kịp thời chia sẻ hoàn cảnh khó khăn đồng nghiệp với - Phát huy vai trị “tổ ấm” tổ cơng đồn xây dựng mối quan hệ thành viên nhà trường d Rèn luyện kỹ sống cho học sinh : - Tổ chức tốt hoạt động GDNGLL - Tạo môi trường giao tiếp - Tổ chức cho học sinh tham quan, giao lưu với trường bạn - Tổ chức tư vấn cho học sinh thông qua buổi HĐGDNGLL 3.5.2 Nội dung Quy tắc ứng xử văn hoá trường THPT số Bắc Hà: a Đối với học sinh: - Quan hệ bạn bè mật thiết, cởi mở tinh thần động viên tích cực học tập, rèn luyện - Không phát ngôn bừa bãi, lời nói diễn đạt có văn hóa - Hàng ngày đến trường, lớp, bạn bè chào hỏi thân thiện, vui vẻ - Có thái độ kính nhường dưới, sẵn sàng chia sẻ với người - Khi gặp thầy cô giáo, cán nhân viên chào hỏi niềm nở - Tuyệt đối khơng gây gổ, xích mích, xâm phạm thân thể lẫn - Có thái độ bình tĩnh đề nghị thầy cô giáo, cán nhân viên nhà trường giải vấn đền quyền lợi thân - Tự giác sửa chữa lỗi lầm vi phạm điều nội quy nhà trường - Ln có ý thức xây dựng bảo vệ trường lớp ngày xanh đẹp - Có ý thức tham gia bảo vệ cơng trình văn hóa, di tích lịch sử địa phương - Khi có khách đến thăm trường phải biết chào hỏi lịch - Mỗi học sinh cần phải có ý thức rèn luyện kỹ sống học tập b Đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên - Xây dựng lối sống lành mạnh, vui vẻ hòa đồng - Mỗi gặp chào hỏi thân thiện, cấp chào hỏi trước cấp trên, người nhỏ chào hỏi trước ngưòi lớn - Ai có ý thức xây dựng tập thể đoàn kết, xây dựng nhà trường ngày vững mạnh - Ln ln có ý thức tơn trọng đồng nghiệp học sinh - Chào hỏi ân cần, niềm nở lịch có khách đến trường - Có thái độ bình tĩnh nhẹ nhàng bày tỏ ý kiến, khơng phát ngơn lời lẽ thiếu văn hóa - Mỗi người có trách nhiệm giữ gìn vệ sinh sẽ, chăm lo cảnh quan, bảo vệ sở vật chất nhà trường - Tác phong, đạo đức, lối sống mẫu mực để học sinh noi theo - Không xâm phạm đến danh dự, thân thể đồng nghiệp học sinh - Kịp thời trao đổi, đề xuất với lãnh đạo có tình bất thường xảy nhà trường - Mỗi cán bộ, giáo viên nhân viên phải tự rèn luyện tốt kỹ sống để học sinh noi theo 3.6 Tăng cường biện pháp giáo dục hành vi văn hóa cho học sinh hiệnnay: Giáo dục hành vi văn hóa cho học sinh nhà trường giáo dục cho họ tinh thần tự ý thức, tự đánh giá vai trò điều chỉnh lương tâm, cách ứng xử hoạt động thực tiễn Là người trực tiếp tham gia vào trình giáo dục học sinh, đồng thời qua ý kiến đồng nghiệp, xin đề xuất giải pháp nhằm bước ngăn chặn khắc phục hành vi sai lệch học sinh: 3.6.1 Trang bị cho học sinh hiểu biết đạo đức, chuẩn mực đạo đức mà xã hội yêu cầu, giúp em nhận thức giá trị đạo đức mà thời đại quan tâm Cái yếu phải nêu cao giá trị văn hoá học đường Những hiệu “Tiên học lễ, hậu học văn”, “Tơn sư trọng đạo”, “Tất học sinhthân yêu”… phải cấp thiết giữ gìn nêu cao Nhận thức khâu đầu tiên, quan trọng quy định đến việc hình thành giá trị đạo đức, nhân cách người, có hiểu biết đắn đầy đủ chuẩn mực đạo đức học sinh, sinh viên có sở thực hành vi đạo đức phù hợp Thực tế chứng minh: nhận thức kim nam cho hoạt động người, sở để hình thành thái độ hành vi văn minh Ngược lại nhận thức sai lệch nguyên nhân hành vi sai lệch 3.6.2 Coi trọng công tác giáo dục trị tư tưởng đạo đức cho học sinh nhiệm vụ hàng đầu nhà trường Ngày với phát triển xã hội, chuẩn mực, giá trị đạo đức có thay đổi theo chiều hướng khác Nhiều chuẩn mực đạo đức hình thành, nhiều giá trị truyền thống bổ sung nhiều có thay đổi Chính thay đổi gây rối loạn nhận thức học sinh chuẩn mực phù hợp.Nếu khơng có định hướng học sinh dễ bị phương hướng việc lựa chọn giá trị phù hợp với yêu cầu xã hội Giáo dục trị tư tưởng đạo đức cho học sinh hướng vào việc làm cho học sinh nhận thức cách rõ ràng đầy đủ chuẩn mực đạo đức truyền thống đại phù hợp, giữ gìn, cần bổ sung, tiếp thu để vừa phù hợp với người Việt Nam không lỗi thời so với phát triển nhân loại 3.6.3 Cần xây dựng tập thể sư phạm vững mạnh Mỗi cán giáo viên phải gương sáng cho học sinh noi theo Chính gương người thực, việc thực tác động trực tiếp đến tư tưởng, tình cảm em, kích thích em phải làm theo Phải kiên chống bệnh thành tích, nhận thực tế chất lượng dạy học để khắc phục điểm yếu 3.6.4 Tổ chức rèn luyện cho học sinh thói quen hành vi phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội Mục đích q trình giáo dục đạo đức cho học sinh biến hiểu biết đạo đức thành hành vi đạo đức cụ thể hành vi phải trở thành thói quen, thành ý thức thường trực sống hàng ngày Những hiểu biết đạo đức, xúc cảm tình cảm đạo đức học sinh sở tâm lý để rèn luyện thói quen hành vi đạo đức cho họ Để làm điều nhà giáo dục phải biết cách tổ chức đặt yêu cầu cụ thể hướng học sinh rèn luyện thói quen theo yêu cầu đó, đồng thời phải thường xuyên theo dõi giám sát, kịp thời điều chỉnh hành vi khơng phù hợp, chuyển hóa hành vi tự phát thành hành vi đạo đức Thường xuyên tổ chức cho học sinh tham gia vào hoạt động xã hội: hoạt động nguồn, đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc người tàn tật, trẻ mồ cơi từ mà khơi dậy tinh thần cộng đồng, người học sinh Những hoạt động thường xuyên làm biến đổi nhận thức hoạt động học sinh giúp cho họ thấy trách nhiệm việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức thân tự giác hành động theo theo chẩn mực đạo đức chung xã hội 3.6.5 Cần có giải pháp khắc phục mặt trái kinh tế thị trường chạy theo lợi nhuận mà làm tổn hại đến thuẩn phong mỹ tục, tán tận lương tâm tác động đến học sinh: - Tổ chức sân chơi bổ ích lành mạnh, thu hút học sinh tham gia như: câu lạc thể dục thể thao, câu lạc văn hóa văn nghệ, câu lạc bộ mơn…góp phần ngăn chặn chống lại tệ nạn xã hội có nguy lây lan vào trường học - Cần làm cho học sinh chủ thể tích cực đấu tranh chống biểu sai trái đạo đức, trái với lối sống lành mạnh Đề cao ý thức hành động tự rèn luyện, tự hoàn thiện nhân cách học sinh - Thành lập văn phòng tư vấn vấn đề đời sống học sinh (tình yêu, tình bạn, sống thực tại, cung cách ứng xử mối quan hệ) Văn phịng Đồn niên phụ trách, mời chuyên gia có uy tín có kỹ tư vấn lĩnh vực Có vậy, đối tượng tư vấn nghe theo, tin theo làm theo - Thành lập trang web hành vi vi phạm đạo đức, pháp luật để học sinh truy cập tìm hiểu 3.6.6 Tăng cường xây dựng kỷ cương, trật tự xã hội, kỷ cương trật tự trường học Xử lý nghiêm công hành vi vi phạm đạo đức học sinh Làm cho học sinh ngày tự hào ngơi trường mà học tập rèn luyện, gắn bó suốt đời với tất lương tâm trách nhiệm tơn vinh mà xã hội dành cho họ 3.6.7 Phối hợp chặt chẽ với gia đình, nhà trường xã hội việc giáo dục văn hóa học đường cho học sinh Gia đình mơi trường xã hội giáo dục hình thành chuẩn mực đạo đức, đặc biệt chuẩn mực truyền thống trách nhiệm nghĩa vụ người, thành viên xã hội (về cách ứng xử người với người) Nhà trường bên cạnh việc cung cấp tri thức cho học sinh cần giáo dục cho họ đạo đức.Khi mà việc giáo dục đạo đức nhà trường ý việc tơn sư trọng đạo, kính nhường dưới, ý thức chấp hành luật pháp, ý thức công dân học sinh thực tốt Ở phạm vi xã hội, cần tạo nên dư luận xã hội lành mạnh ủng hộ khuyến khích hành vi mang tính đạo đức lên án mạnh mẽ hành vi mang tính phi đạo đức, lệch chuẩn học sinh, sinh viên Khi dư luận xã hội lên tiếng mạnh mẽ hành vi lệch chuẩn, phi đạo đức giảm không xuất Cần kết hợp chặt chẽ gia đình, nhà trường, xã hội việc giáo dục đạo đức cho học sinh.Việc coi nhẹ yếu tố đếu làm suy giảm hiệu việc giáo dục học sinh Bác Hồ nói : “Giáo dục nhà trường dù tốt đến đâu thiếugiáo dục gia đình ngồi xã hội kết khơng hồn tồn” Giáo dục hành vi văn hóa học đường có vai trị to lớn việc hình thành phát triển nhân cách học sinh Trong tình hình nay, giáo dục hành vi văn hóa cho học sinh nhiệm vụ quan trọng hàng đầu cấp bách Đây việc làm có tính chất lâu dài khơng đơn giản trước sóng nhiễu thời kì hội nhập chế thị trường Tuy nhiên, xác định biết sử dụng hợp lý biện pháp với chung tay cộng đồng có thệ hệ vừa hồng vừa chuyên 3.7 Tăng cường xây dựng nguồn lực sở vật chất cho hoạt động xâydựng NTVH trường THPT số Bắc Hà Nguồn lực vốn đầu tư cho hoạt động xây dựng NTVH: Tài nhân tố định tới kết hoạt động Đối với hoạt động xây dựng NTVH trường THPT số Bắc Hàtrong nhiều năm qua việc đầu tư kinh phí lớn, song để trì tốt hoạt động này, cần có đầu tư kinh phí cách hợp lý Để thực giải pháp cần phải huy động vốn từ hai nguồn: nguồn Ngân sách Nhà nước nguồn vốn huy động từ nhân dân địa phương đóng góp Thực tốt chủ trương xã hội hoá hoạt động văn hoá – giáo dục, khuyến khích nhân dân tích cực tham gia đóng góp vào quỹ xây dựng trường ngành văn hoá Trên thực tế, nhà trường tập trung đầu tư kinh phí trang bị sở vật chất đảm bảo có đầy đủ phịng học cho học sinh, phòng chức đạt yêu cầu chuẩn với thiết bị dạy học đại, sân chơi có nhiều xanh bóng mát tạo khung cảnh sư phạm nhà trường xanh – – đẹp 3.8 Xây dựng mơi trường đạo đức tích cực, sáng, lành mạnh trongNhà trường Môi trường đạo đức mơi trường quy tắc xử cao đẹp xã hội chấp nhận người tuân thủ cách thường xuyên trở thành chuẩn mực, niềm tin cộng đồng Xây dựng môi trường đạo đức Nhà trường tạo lập giáo viên học sinh nếp nghĩ, hành vi ứng xử mối quan hệ tốt đẹp người với người gắn liền với việc kế thừa giá trị đạo đức tốt đẹp dân tộc tiếp thu giá trị đạo đức cuả thời đại, chống lại cũ, xấu, giả dối Khẳng định đúng, tốt, đẹp, xây dựng bầu khơng khí tinh thần lành mạnh xã hội Muốn xây dựng môi trường đạo đức Nhà trường với tiêu chí cần phải trọng tới biện pháp sau: Xây dựng cho cá nhân giáo viên học sinh ý thức hành vi đạo đức phù hợp với chuẩn giá trị xã hội văn minh tiến bộ, xây dựng mối quan hệ đạo đức sáng, xây dựng môi trường đạo đức nuôi dưỡng giá trị nhân văn Mặt khác, cần không ngừng phấn đấu học hỏi vươn lên sống để tiếp thu, tiếp cận mới, tốt đại hơn, khoa học Việc xây dựng môi trường đạo đức phải cụ thể hố chương trình hành động kế hoạch hoạt động Nhà trường PHẦN KẾT LUẬN Trường THPT số Bắc Hà năm gần đạt nhiều thành tích, có chuyển biến rõ rệt việc giáo dục toàn diện học sinh Để đáp ứng yêu cầu nghiệp giáo dục người mới, người tồn diện có đầy đủ tri thức, văn hoá để hướng tới xây dựng nhà trường văn hóa đặt yêu cầu nhiệm vụ cho nhà trường thời gian tới phải tiếp tục xây dựng nhà trường văn hóa – nhà giáo mẫu mực – học sinh chăm ngoan Quá trình xây dựng NTVH Trường THPT số Bắc Hà thời gian vừa qua thu hút quan tâm đông đảo cán giáo viên, nhân viên học sinh, tạo nên đồng thuận nhà trường để bảo vệ giá trị văn hoá truyền thống dân tộc, xây dựng giá trị văn hố mới, góp phần xây dựng hoàn thiện nhân cách cho học sinh Nhà trường Sự nhiệt tình tham gia giáo viên học sinh tạo nên chuyển biến bước đầu quan trọng làm tiền đề để nghiệp giáo dục đạo đức, văn hoá Trường THPT số Bắc Hà tiếp tục phát triển hướng vững Xây dựng NTVH trở thành nội dung quan trọng hoạt động giáo dục đào tạo Nhà trường năm học Tuy nhiên, thành tựu chưa vững Vì vậy, Chi Đảng Ban giám hiệu Nhà trường tiếp tục quán triệt sâu sắc, toàn diện chủ trương xây dựng NTVH đạo đức nhà trường đến toàn thể giáo viên học sinh, hoạt động phải tiến hành cách đồng thường xuyên Trong đó, cần trọng nâng cao lực hiệu đạo Đảng việc xây dựng NTVH Trên toàn ý tưởng cá nhân xây dựng nhà trường văn hố Mong đồng nghiệp đóng góp, bổ sung để ý tưởng tơi hồn thiện TÀI LIỆU THAM KHẢO Văn kiện Đại hội X Đảng Cộng sản Việt Nam NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội – 2006 Nghị Đại hội Đảng IX Nghị TW khóa Nguyễn Sinh Huy (chủ biên, 1995) Giáo dục học đại cương - Chương trình giáo dục đại học Lê Văn Hồng (chủ biên 1995) Tâm lý học lứa tuổi tâm lý học sư phạm Kỉ yếu hội thảo khoa học, hội khoa học tâm lý- giáo dục Việt Nam, khóa IV, năm 2008 Nghị Đại hội chi trường THPT số Bắc Hà, nhiệm kỳ 2009 – 2011 Bản kế hoạch thực nhiệm vụ năm học trường THPT số Bắc Hà - Lào Cai ... hoạt động xây dựng nhà trường văn hóa trường THPT số Bắc Hà, cần phải có giải pháp cụ thể III MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NHÀ TRƯỜNG VĂN HÓA THPT SỐ BẮC HÀ NĂM HỌC 20 10 – 20 11 Giải pháp xây dựng “phần... TRẠNG XÂY DỰNG NHÀ TRƯỜNG VĂN HOÁ - TRƯỜNG THPT SỐ BẮC HÀ Đặc điểm tình hình Trường THPT số Bắc Hà Trường THPT số huyện Bắc Hà thành lập năm 20 04 theo Quyết định số3 10/QĐ-UB ngày 02 tháng năm 20 04... ? ?Nhà trường vănhóa – nhà giáo mẫu mực – học sinh lịch”, chọn đề tài: ? ?Một số biện pháp xây dựng nhà trường văn hoá trường THPT số Bắc Hà ” nhằm trao đổi kinh nghiệm công tác quản lý đạo nhà trường,