HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM PHẠM BÁ LINH PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT THANH LONG RUỘT ĐỎ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN DIỄN CHÂU, TỈNH NGHỆ AN Ngành: Kinh tế nông nghiệp Mã ngành: 60 62 01 15 Người hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Phúc Thọ NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NƠNG NGHIỆP - 2018 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng rơi, kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực, khách quan chưa dùng để bảo vệ học vị Tôi xin cam đoan thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Phạm Bá Linh i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngồi nỗ lực thân, tơi cịn nhận giúp đỡ nhiệt tình nhiều cá nhân, tập thể trường Trước hết xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo Khoa Kinh tế Phát triển nông thôn – Học viện Nơng nghiệp Việt Nam hết lịng giúp đỡ truyền đạt cho kiến thức quý báu suốt trình học tập trường Đặc biệt tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới TS Nguyễn Phúc Thọ, tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tơi suốt q trình thực tập hồn thiện đề tài Qua đây, tơi xin gửi lời cảm ơn tới UBND huyện Diễn Châu hỗ trợ tơi q trình tìm hiểu, thu thập, phân tích số liệu hồn thành luận văn Cuối cùng, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè động viên giúp đỡ tơi suốt trình học tập nghiên cứu đề tài Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Phạm Bá Linh ii MỤC LỤC Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục hình hộp viii Trích yếu luận văn ix Thesis abstract…………………………………………………………………………… xi Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 1.4 Đóng góp luận văn 1.5 Kết cấu nội dung luận văn Phần Cơ sở lý luận thực tiễn phát triển sản xuất long ruột đỏ 2.1 Cơ sở lý luận 2.1.1 Một số khái niệm liên quan 2.1.2 Đặc điểm kinh tế, kỹ thuật Thanh Long ruột đỏ 2.1.3 Nội dung nghiên cứu phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ 12 2.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển Thanh Long ruột đỏ 16 2.2 Cơ sở thực tiễn 20 2.2.1 Tình hình sản xuất tiêu thụ Thanh Long giới 20 2.2.2 Kinh nghiệm phát triển sản xuất Thanh Long Việt Nam 25 2.2.3 Bài học kinh nghiệm rút cho huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An 30 Phần Phương pháp nghiên cứu 31 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 31 3.1.1 Đặc điểm tự nhiên 31 iii 3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội 34 3.2 Phương pháp nghiên cứu 37 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 37 3.2.2 Phương pháp xử lý số liệu 39 3.2.3 Phương pháp phân tích số liệu 39 3.2.4 Hệ thống tiêu nghiên cứu 40 Phần Kết nghiên cứu thảo luận 42 4.1 Thực trạng phát triển sản xuất long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu 42 4.1.1 Thực trạng phát triển quy mô sản xuất Thanh Long ruột đỏ 42 4.1.2 Thực trạng phát triển nguồn lực phục vụ sản xuất Thanh Long ruột đỏ 48 4.1.3 Thực trạng phát triển liên kết sản xuất Thanh Long ruột đỏ 60 4.1.4 Thực trạng sở hạ tầng phục vụ sản xuất Thanh Long ruột đỏ 62 4.1.5 Kết sản xuất Thanh Long ruột đỏ hộ điều tra 63 4.1.6 Đánh giá chung tình hình phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An 69 4.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu 71 4.2.1 Yếu tố tự nhiên 71 4.2.2 Chủ trương, sách 72 4.2.3 Năng lực, trình độ cán 73 4.2.4 Yếu tố thị trường 74 4.3 Giải pháp phát triển sản xuất long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh nghệ an 77 4.3.1 Quy hoạch vùng sản xuất 77 4.3.2 Xây dựng sở hạ tầng 78 4.3.3 Áp dụng đồng biện pháp kỹ thuật, tập trung thâm canh nâng cao suất, chất lượng Thanh Long ruột đỏ 79 4.3.4 Phát triển thị trường tiêu thụ Thanh Long ruột đỏ 81 4.3.5 Xây dựng, thực hiện, nhân diện mơ hình sản xuất có hiệu 81 4.3.6 Hồn thiện số sách 82 Phần Kết luận kiến nghị 84 iv 5.1 Kết luận 84 5.2 Kiến nghị 86 Tài liệu tham khảo 87 Phụ lục 90 v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng việt BQ Bình quân BVTV Bảo vệ thực vật GAP Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt HTX Hợp tác xã KHCN Khoa học công nghệ NN&PTNT Nông nghiệp Phát triển nông thôn PTNT Phát triển nông thôn QĐ Quyết định TB&XH Thương binh xã hội UBND Ủy ban nhân dân VSATTP Vệ sinh an toàn thực phẩm vi DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Diện tích, suất, sản lượng Thanh Long Việt Nam năm 2015 26 Bảng 3.1 Tình hình phân bổ sử dụng đất đai huyện Diễn Châu 36 Bảng 3.2 Tổng hợp mẫu thu thập thông tin 38 Bảng 4.1 Diện tích Thanh Long xã địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An 42 Bảng 4.2 Số hộ tham gia trồng Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu 44 Bảng 4.3 Diện tích trồng Thanh Long ruột đỏ bình quân/hộ 44 Bảng 4.4 Năng suất Thanh Long bình quân huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An 46 Bảng 4.5 Diện tích đất đai bình quân hộ gia đình khảo sát 48 Bảng 4.6 Sự thay đổi số loại đất nông nghiệp hộ từ năm 2010 đến 49 Bảng 4.7 Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp hộ nông dân trồng Thanh Long ruột đỏ năm 2014 - 2016 50 Bảng 4.8 Tình hình nhân lao động hộ 52 Bảng 4.9 Nguồn thu nhập hộ nơng dân khảo sát 54 Bảng 4.10 Thông tin nguồn vốn phục vụ sản xuất Thanh Long ruột đỏ 55 Bảng 4.11 Cơ cấu giống Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu 57 Bảng 4.12 Nguồn gốc mức độ tin tưởng nguồn gốc giống Thanh Long ruột đỏ hộ nông dân 58 Bảng 4.13 Tình hình tập huấn, thăm quan sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu 59 Bảng 4.14 Tỷ lệ hộ nông dân tham gia liên kết sản xuất Thanh Long ruột đỏ 61 Bảng 4.15 Đánh giá hệ thống giao thông phục vụ sản xuất hộ nơng dân 62 Bảng 4.16 Chi phí thời kỳ kiến thiết Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu 64 Bảng 4.17 Chi phí chăm sóc Thanh Long ruột đỏ giai đoạn sản xuất địa bàn huyện Diễn Châu 65 Bảng 4.18 Kết hiệu trồng Thanh Long ruột đỏ thời kỳ sản xuất kinh doanh hộ khảo sát 68 Bảng 4.19 Trình độ Cán bộ, viên chức quản lý ngành nông nghiệp huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An từ năm 2014 – 2016 74 vii DANH MỤC HÌNH VÀ HỘP Hình 2.1 Các khu vực sản xuất Thanh Long giới 21 Hình 4.1 Diện tích trồng Thanh Long ruột đỏ bình quân/hộ phân theo tuổi 45 Hình 4.2 Sản lượng Thanh Long địa bàn huyện Diễn Châu 47 Hình 4.3 Số năm kinh nghiệm trồng Thanh Long hộ nông dân 53 Hình 4.4 Cơ cấu nguồn vốn phục vụ sản xuất Thanh Long ruột đỏ hộ nông dân 56 Hộp 4.1 Vấn đề vay vốn phục vụ phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ 70 Hình 4.5 Kênh tiêu thụ Thanh Long ruột đỏ hộ nông dân địa bàn huyện Diễn Châu 75 viii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Phạm Bá Linh Tên luận văn: “Phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An” Ngành: Kinh tế nông nghiệp Mã số: 60 62 01 15 Tên sở đào tạo: Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam Phát triển sản xuất ăn nói chung Thanh Long ruột đỏ nói riêng có vai trị ý nghĩa quan trọng việc khai thác có hiệu lợi cạnh tranh ngành nông nghiệp Việt Nam bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế Có thể nói trồng Thanh Long ruột đỏ chứng tỏ hướng phù hợp sản xuất nông nghiệp cần mở rộng diện tích thâm canh, tạo sản phẩm hàng hóa nhằm nâng cao thu nhập cho người sản xuất Hiện nay, địa bàn tỉnh Nghệ An nói chung, huyện Diễn Châu nói riêng người dân quan tâm đến Thanh Long ruột đỏ Tuy nhiên, hình thức trồng cịn nhỏ lẻ, manh mún chưa tạo sản phẩm hàng hóa cung ứng cho thị trường Mặt khác, với việc trồng manh tính tự phát khơng tn thủ quy trình kỹ thuật nên suất chưa cao, hình thức mẫu mã (quả nhỏ, khơng trịn đều, ) Để phát triển mở rộng diện tích sản xuất Thanh Long ruột đỏ theo quy mơ tập trung, áp dụng quy trình kỹ thuật để sản xuất nhằm suất cao, chất lượng tốt nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt nơi cịn khó khăn, có tài ngun đất nguồn lực lao động chưa phát triển huyện Diễn Châu cần thiết Xuất phát từ thực tế nêu thực nghiên cứu đề tài “Phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An” cần thiết nhằm đề xuất xuất định hướng, giải pháp phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa phương thời gian tới Mục tiêu nghiên cứu đánh giá thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Từ đề xuất giải pháp phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện thời gian tới Đối tượng nghiên cứu đề tài vấn đề có tính lý luận thực tiễn phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ Đối tượng điều tra hộ nông dân trồng Thanh Long ruột đỏ, thương lái, cán địa phương địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Nghiên cứu bàn luận khái niệm phát triển, phát triển bền vững, sản xuất, phát triển sản xuất Nghiên cứu hệ thống hóa đặc điểm kinh tế, kỹ thuật Thanh Long ruột đỏ Các nội dung phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ đề tài nghiên cứu là: quy mô sản xuất, đầu tư cho sản xuất long ruột đỏ, sở hạ tầng phục vụ sản xuất, kỹ thuật sản xuất, liên kết sản xuất, kết ix 4.3.5.2 Các biện pháp - Tăng cường công tác khuyến nông cho người dân trồng Thanh Long ruột đỏ: so sánh với khó khăn tổ chức nghề làm vườn thiếu đất đai am hiểu nghề làm vườn người dân yếu tố quan trọng Đặc biệt xu phát triển nay, vai trị cơng tác khuyến nông, hội nông dân phải phát huy việc xây dựng lớp học, tổ chức buổi hội thảo chun đề, hội nghị tham gia mơ hình… - Hỗ trợ xây dựng vùng trồng thâm canh Thanh Long ruột đỏ, mơ hình hộ, trang trại trồng Thanh Long ruột đỏ có suất cao làm nơi trình diễn, tham quan học tập kinh nghiệm cho hộ nông dân khác - Tổ chức tổ hợp tác làm nơi tiếp nhận áp dụng chuyển giao tiến khoa học kỹ thuật cho nông dân Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến khích người dân tận dụng nguồn lực đất đai vườn nhà, đất nông nghiệp địa phương để chuyển đổi sang trồng Thanh Long ruột đỏ, tích cực áp dụng tiến khoa học kỹ thuật vào trình sản xuất - Xây dựng mơ hình: Trên sở kết khảo sát vùng trồng ăn có, xây dựng mơ hình ứng dụng tiến khoa học kỹ thuật tiên tiến, phù hợp để áp dụng rộng rãi địa bàn huyện 4.3.6 Hoàn thiện số sách 4.3.6.1 Mục đích - Tạo chế, sách khuyến khích người sản xuất, người tiêu thụ sản phẩm Thanh Long ruột đỏ - Hỗ trợ nông dân vốn, tích tụ đất đai, khoa học cơng nghệ để chuyển hướng sản xuất hàng hóa - Xây dựng sở hạ tầng đồng bộ, đảm bảo kích thích sản xuất, tiêu thụ sản phẩm Thanh Long ruột đỏ 4.3.6.2 Các biện pháp - Hỗ trợ phát triển vùng sản xuất tập trung + UBND huyện Diễn Châu xin chủ trương ban hành thêm sách khuyến khích tạo điều kiện cho nơng dân phát triển sản xuất ăn đặc sản nói chung Thanh Long ruột đỏ nói riêng cách ổn định, lâu dài Cần cụ thể hóa sách đất đai để chuyển diện tích đất sản xuất hiệu sang trồng ăn đặc sản gắn với phát triển mơ hình trang trại sinh thái 82 Hỗ trợ xây dựng sở vật chất kỹ thuật phục vụ sản xuất hoàn thiện hệ thống giao thông, hệ thống thủy lợi đặc biệt hệ thống tưới vùng đồi Cần tập trung tổ chức lại sản xuất, xây dựng mơ hình kinh tế hợp tác: Củng cố lại hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp sẵn có địa bàn huyện Đồng thời có chế độ hỗ trợ, khuyến khích nhà vườn thành lập hợp tác xã hay tổ hợp tác sản xuất vùng chuyên canh Thanh Long ruột đỏ, tạo điều kiện để mơ hình kinh tế hợp tác sản xuất vùng chuyên canh, tạo điều kiện để mơ hình kinh tế hợp tác phát huy hiệu quả, phát huy mạnh mẽ lợi so sánh kinh tế trang trại, doanh nghiệp nông nghiệp lĩnh vực sản xuất hàng hóa - Chính sách đất đai + Tiếp tục thực tốt Luật đất đai năm 2013, tiếp tục đẩy mạnh việc “dồn điền, đổi thửa”, khuyến khích hỗ trợ nơng dân thực quy hoạch sản xuất, tập trung đất đai để hình thành trang trại, vùng sản xuất hàng hóa tập trung, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lĩnh vực nông nghiệp + Chuyển số diện tích ruộng đất sản xuất hàng năm (cây lương thực, rau màu…) hiệu sang trồng ăn quả, đặc biệt Thanh Long ruột đỏ + Phát triển mơ hình trang trại, ý trang trại gắn với du lịch sinh thái Tạo điều kiện để hộ có vốn, kinh nghiệm sản xuất nhận thêm đất (hoang hóa) theo Luật đất đai để trồng Thanh Long ruột đỏ, trọng phát triển vùng đồi, gị - Chính sách tài chính, tín dụng + diện tích trồng ăn chưa cho sản phẩm, cần có sách tín dụng cho vay vốn đầu tư với mức lãi suất ưu đãi theo chu kỳ sản xuất Thanh Long để tạo điều kiện cho nông dân có điều kiện đầu tư mở rộng thâm canh sản xuất + Đối với hộ tham gia mơ hình sản xuất Thanh Long ruột đỏ, cần hỗ trợ 100% giống lần đầu, 30% vật tư (phân bón, thuốc BVTV, túi bao quả) thời gian 36 tháng diện tích trồng mới, 24 tháng diện tích thâm canh 83 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 KẾT LUẬN Phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ có ý nghĩa quan trọng việc phát triển nông nghiệp bền vững, tạo mặt cho ngành trồng trọt, nâng cao đời sống người dân, bảo vệ môi trường Xây dựng phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ vấn đề quan tâm ngành nơng nghiệp nói chung ngành trồng trọt nói riêng Qua q trình thực hiện, đề tài đạt số kết sau: Về lý luận: hệ thống hóa số khái niệm như: phát triển, phát triển bền vững, sản xuất, phát triển sản xuất Ngoài nghiên cứu hệ thống hóa đặc điểm kinh tế, kỹ thuật Thanh Long ruột đỏ Bên cạnh đó, nội dung yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ đề tài hệ thống cụ thể Đi kèm sở lý luận, sở thực tiễn đề tài nghiên cứu thông qua việc khái quát kinh nghiệm phát triển sản xuất Thanh Long số nước giới Việt Nam kinh nghiệm phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ số địa phương nước để từ rút học kinh nghiệm cho phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu Về thực trạng phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ thời gian qua huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, nghiên cứu cho thấy: Về quy mô sản xuất: diện tích trồng Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu có xu hướng tăng lên năm gần với tốc độ tăng bình quân đạt 15,79%/năm Quy mô hộ tham gia trồng tăng lên hàng năm, năm 2014 97 hộ đến năm 2016 122 hộ dân Về suất, sản lượng: suất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu tăng lên hàng năm theo độ tuổi Tính chung, tốc độ tăng bình qn đạt 7,88%/năm Kéo theo sản lượng Thanh Long ruột đỏ tồn huyện tăng từ 117,07 năm 2014 lên 182,70 năm 2016 Về nguồn lực phục vụ phát triển sản xuất: Diện tích đất sản xuất nơng nghiệp hộ nông dân khảo sát tương đối lớn, với 1.548,11m2/hộ, chiếm 78,39% tổng số đất đai hộ Tuy nhiên, tỷ lệ lao động chưa qua đào tạo 84 tương đối cao, với kinh nghiệm sản xuất Thanh Long ruột đỏ hộ nơng dân cịn Bởi ảnh hưởng khơng nhỏ đến phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Nguồn vốn phục vụ trồng Thanh Long ruột đỏ hộ điều tra thường hộ sử dụng nhiều từ người thân, lượng vốn vay phục vụ sản xuất hạn chế Về phát triển kỹ thuật: Các lớp tập huấn kỹ thuật sản xuất Thanh Long ruột đỏ tổ chức địa bàn huyện nhận nhiều quan tâm hộ nông dân Số lượng người tham gia tập huấn tăng lên qua năm, nhiên việc mở lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người dân hạn chế mặt thời gian Về phát triển liên kết sản xuất: Hầu hết hộ trồng Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện liên kết với với hộ nơng dân khác q trình sản xuất Tuy nhiên, liên kết tiêu thụ sản phẩm Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu hộ tham gia, tỷ lệ tham gia liên kết hộ - hộ khâu chiếm 5% năm 2014 tăng lên 6,7% năm 2016 Về kết hiệu sản xuất: hộ nông dân trồng địa bà nhuyện Diễn Châu đạt hiệu kinh tế cao Giá trị gia tăng tổng chi phí (VA/TC) giao động từ 1,59 lần đến lên 2,57 lần (tùy thuộc vào độ tuổi cây) Đặc biệt thu nhập hỗn hợp hộ nông dân trồng Thanh Long rột đỏ tương đối cao, từ năm thứ đạt mức 4.649 nghìn đơng/sào hộ có vườn Thanh Long năm đạt 8.664 nghìn đồng/sào/năm Kết nghiên cứu cho thấy có yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, bao gồm: Yếu tố tự nhiên; Chủ trương, sách; Năng lực, trình độ cán yếu tố thị trường Trên sở nghiên cứu này, đề tài đề xuất giải pháp nhằm phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu thời gian tới sau: (1) Quy hoạch vùng sản xuất; (2) Xây dựng sở hạ tầng; (3) Áp dụng đồng biện pháp kỹ thuật, tập trung thâm canh nâng cao suất, chất lượng Thanh Long ruột đỏ; (4) Phát triển thị trường tiêu thụ Thanh Long ruột đỏ; Hoàn thiện số sách; (5) Xây dựng, thực hiện, nhân diện mơ hình sản xuất có hiệu 85 5.2 KIẾN NGHỊ Phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ yêu cầu tất yếu việc phát triển loại ăn Nghệ An nói chung huyện Diễn Châu nói riêng Vì vậy, thơng qua nghiên cứu này, đề tài kiến nghị số nội dung sau: - Tỉnh Nghệ An UBND huyện Diễn Châu cần tập trung nguồn lực để thực đồng giải pháp Đặc biệt ý nội dung: + Quy hoạch vùng phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ theo hướng hàng hóa, chuyên canh gắn với phát triển du lịch sinh thái + Đầu tư sở hạ tầng, hệ thống thủy lợi, giao thông, tạo thuận lợi phát triển sản xuất lưu thơng sản phẩm, góp phần hạ giá thành, nâng cao thu nhập cho người trồng Thanh Long ruột đỏ tác nhân tham gia chuỗi cung ứng Thanh Long ruột đỏ + Khuyến khích nơng dân áp dụng khoa học cơng nghệ mới, thực theo quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng Thanh Long ruột đỏ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm + Rà sốt tiếp tục hồn thiện chế, sách nhằm khuyến khích phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa phương theo hướng hàng hóa - Đối với hộ trồng Thanh Long ruột đỏ: Cần áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến, nâng cao chất lượng mẫu mã trái Thanh Long ruột đỏ - Đối với doanh nghiệp: Cần ký hợp đồng trực tiếp với hộ trồng Thanh Long ruột đỏ để giúp cho hộ trồng Thanh Long tăng cường ứng dụng tiến kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm, nâng cao giá trị hàng hóa sản phẩm Thanh Long ruột đỏ 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Nông nghiệp PTNT (2006) GAP Thanh Long Diễn đàn khuyến nông cơng nghệ Bình Thuận tháng 09/06/2006 Lê Văn Diễn (1991), Phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam, NXB Nông nghiệp, Hà Nội Lê Quốc Điền (2003) Dầu khống bảo vệ thực vật Hội thảo thơng tin quản lý vườn ăn theo hướng hữu cơ, tháng 12/2003 Lê Thị Điểu (2007) Nghiên cứu thành phần sâu hại thiên địch Thanh Long Hylocereus undatus số biện pháp phòng trừ huyện Châu Thành, tỉnh Long An Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ khoa học ngành sinh học, đại học tổng hợp, Tp Hồ Chí Minh Lê Xuân Đính, 2006 Vài điều biết Thanh Long Trong: Diễn đàn khuyến nông @ công nghệ lần 7, chuyên đề GAP Thanh Long, Bình Thuận, ngày 09/6/2006 Phụ trách biên tập Mai Thành Phụng, văn phòng trung tâm Khuyến nông quốc gia, trang – 10 Nguyễn Thế Đồng (2013) Sản xuất tiêu thụ bền vững Việt Nam – Thực trạng giải pháp, Truy cập từ https://congnghiepxanh.wordpress.com/2015/07/12/sanxuat-va-tieu-thu-benvung-o-viet-nam-thuc-trang-va-giai-phap/ Nguyễn Văn Kế (2005) Cây Thanh Long (Hylocereus undatus Haw.) Nhà xuất Nông Nghiệp, Tp Hồ Chí Minh, 35 trang Quyền Đình Hà (2005) “Giáo trình Phát triển nơng thơn”, Nhà xuất đại học Nông nghiệp Hà Nội Nguyễn Như Hiến (2000) Nghiên cứu kỹ thuật bón phân cho Thanh Long (Hylocereus undatus (Haw.) Britt et Rose) đất xám phù sa cổ Bình Thuận Luận án tiến sĩ khoa học Nông Nghiệp, viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam 10 Vũ Văn Hùng (2012) Chính sách tiêu thụ nơng sản Việt Nam q trình thực cam kết với tổ chức thương mại giới, Luận án tiến sĩ, Trường Đại học Kinh tế quốc dân 11 Malcom Gillis (1983), Phát triển nông nghiệp bền vững, ðỗ Kim Chung dịch (2009), NXB Nông nghiệp, Hà Nội 87 12 Trần Quốc Nhân (2012) Phân tích nguyên nhân dẫn đến việc thực thi hợp đồng tiêu thụ nông sản nông dân doanh nghiệp Việt Nam, Tạp Chí Khoa học Phát triển 2012 10 (7) tr - 13 Nguyễn Đăng Nghĩa (1999) Những biện pháp kỹ thuật nâng cao hiệu kinh tế Thanh Long Hội thảo khoa học Thanh Long tỉnh Bình Thuận Tháng 12/1999 14 Phạm Ngọc Linh (2013) Giáo trình kinh tế phát triển Nhà xuất đại học Kinh tế quốc dân Tái lần 15 J.B.Nugent (1991), The development process in the context of internationalization, Oxford University, London 16 Võ Phước Tấn (2003) Phương thức tiêu thụ nông sản vùng Đông Nam Bộ, thực trạng giải pháp đổi phù hợp yêu cầu chuyển dịch cấu kinh tế Việt Nam Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ Nông nghiệp & phát triển nơng thơn 17 Hồng Minh Tấn Nguyễn Quang Thạch Trần Văn Phẩm (2000) Sinh lý thực vật Nhà xuất Nơng nghiệp 18 Hồng Minh Tấn Nguyễn Quang Thạch (1993) Chất điều hòa sinh trưởng trồng Nhà xuất Nông nghiệp Tp Hồ Chí Minh 42 trang 19 Lê Đình Thắng (1993), Phát triển kinh tế hộ theo hướng sản xuất hàng hóa, NXB Nơng nghiệp Hà Nội 20 Nguyễn Thơ (2008) Dự án phát triển Thanh Long Bình Thuận giai đoạn 2006- 2010 21 Tạ Minh Tuấn, Huỳnh Văn Vũ Đồn Hữu Tiến (2005) Thơng tin giải pháp phát triển thị trường Thanh Long Trong: Kết nghiên cứu khoa học công nghệ rau hoa 2003 – 2004 Biên tập Nguyễn Minh Châu Lê Thị Thu Hồng Nhà xuất Nông Nghiệp, trang 519 – 531 22 Sở Nông nghiệp Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận (2015) Báo cáo tình hình thực nhiệm vụ năm 2015 23 Dương Hoa Xô (2006) Tăng cường sử dụng phân bón hữu – giải pháp định tăng suất cho Thanh Long Bình Thuận Trong: Diễn đàn khuyến nông công nghệ lần 7, chuyên đề GAP Thanh Long, Bình Thuận, ngày 09/6/2006 Phụ trách biên tập Mai Thành Phụng, văn phòng trung tâm Khuyến nông quốc gia, tr 128 -131 24 Minh Xuân (2015) Phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững Truy cập 12/2015 từ: http://vccinews.vn/news/14899/phat-trien-nong-nghiep-theo- huongben-vung.html 88 25 UBND tỉnh Long An (2017) Hội nghị Tỉnh ủy Long An, Hội nghị lần thứ 8, sơ kết tháng đầu năm 2017 26 Văn phòng xúc tiến thương mại Việt Nam Úc (2017) Tình hình sản xuất, thị trường xuất nhập Thanh Long giới Truy cập ngày 19/4/2017, http://vietnamtradeoffice.net/tinh-hinh-san-xuat-thi-truong-xuat-nhap-khauthanh-long-tren-the-gioi/ 27 Viện Chính sách chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (2008) Tiềm triển vọng thị trường cho ngành hàng trái Việt Nam Trong: Hội nghị đánh giá trạng bàn giải pháp phát triển sản xuất, tiêu thụ ăn tỉnh phía Nam, Tiền Giang, ngày 31/7/2008 Biên tập Nguyễn Văn Hòa, Nguyễn Thị Thanh 89 PHỤ LỤC Phụ lục PHIẾU ĐIỀU TRA Tên đề tài: Phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Tôi học viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam đến vấn hộ ông/bà phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ hộ Tôi xin chân thành cảm ơn giúp đỡ ông/bà Tôi đảm bảo thông tin ông/bà cung cấp vấn giữ kín tuyệt đối Những thơng tin sử dụng cho mục đích phân tích nghiên cứu khoa học không cung cấp cho khác I Thông tin chung hộ Họ tên người vấn: Tuổi:………… Giới tính:………………Dân tộc………………….………… Địa (Thơn/xã):…………………………………………………………… Trình độ văn hóa: Tiểu học [ ] Trung học sở [ ] Trung học phổ thơng [ ] Gia đình ơng/bà có trồng Thanh Long ruột đỏ khơng? Có [ ] Khơng [ ] Nếu khơng, sao? .7 Diện tích đất đai bình qn hộ gia đình Chỉ tiêu Số lượng (m2) Diện tích đất trung bình/hộ I Theo nguồn gốc đất Diện tích đất giao Diện tích đât thuê II Theo loại đất Diện tích đất phi nơng nghiệp Diện tích đất nơng nghiệp 90 Ghi Sự thay đổi số loại đất nông nghiệp hộ từ năm 2010 đến Tăng lên Không thay đổi Đất trồng lúa Đất trồng ăn Đất màu Đất thủy sản Diện tích loại đất hộ Diện tích (m2) Loại đất Tổng số Đất trồng lúa Đất trồng Thanh Long ruột đỏ Đất trồng ăn khác Đất màu Đất thủy sản 10 Tình hình nhân lao động hộ Chỉ tiêu ĐVT Người Số nhân bình quân Nam Nữ Số lao động bình quân/hộ Người Số năm học chủ hộ Năm Trình độ chuyên môn chủ hộ Chưa qua đào tạo Người Trung cấp Người Cao đẳng Người Đại học Người 91 Số lượng Giảm 11 Nguồn thu nhập hộ Nguồn thu nhập Có thu nhập từ nguồn Trong nguồn (Có thể có nhiều lựa chọn) (Một lựa chọn nhất) Nông nghiệp Tiểu thủ công nghiệp Dịch vụ, buôn bán Tiền lương Làm thuê Khác 12 Thu nhập bình quân hàng tháng hộ Từ - triệu đồng [ ] Từ - triệu đồng [ ] Từ - triệu đồng [ ] Trên triệu đồng [ ] 13 Gia đình ơng/bà có phải vay vốn đề phục vụ sản xuất khơng? Có [ ] Khơng [ ] 14 Nếu có, xin cho biết số thơng tin nguồn vốn phục vụ sản xuất? Nguồn vốn vay Diễn giải ĐVT Ngân hàng Lượng vốn vay bình quân Trđ Lãi suất Phải trả lãi suất % Không phải trả lãi % Thời hạn vay Có thời hạn vay % Không xác định % 92 Người Bạn thân bè Khác 15 Nguồn vốn phục vụ sản xuất Thanh Long ruột đỏ hộ (đối với hộ có trồng Thanh Long ruột đỏ) Ngân hàng Nguồn vốn Người thân Bạn bè Khác Mức đầu tư (trđ) 16 Trong năm qua gia đình ơng/bà bán Thanh Long ruột đỏ cho ai, đâu vào số lượng bao nhiêu? Đối tượng Số lượng (kg) Người thu gom địa phương Thương lái nơi khác Ra chợ địa phương Khác 17 Ông/bà đánh giá hệ thống giao thông phục vụ sản xuất địa phương nào? Rất tốt [ ] Tốt [ ] Bình thường [ ] Kém [ ] Rất [ ] 18 Ý kiến khác gia đình việc phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa phương 18.1 Ông (bà) gặp thuận lợi, khó khăn phát triển Thanh Long ruột đỏ? a Thuận lợi b Khó khăn: 93 18.2 Ơng (bà) có kiến nghị để Thanh Long ruột đỏ phát triển có thị trường tiêu thụ ổn định? a Kỹ thuật b Chính sách c Hỗ trợ khác Ý kiến khác Xin chân thành cám ơn! Người vấn Người vấn 94 Phụ lục PHIẾU ĐIỀU TRA PHỎNG VẤN NGƯỜI THU MUA Tên đề tài: Phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Tôi học viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam đến vấn hộ ông/bà phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu Tôi xin chân thành cảm ơn giúp đỡ ông/bà Tôi đảm bảo thông tin ông/bà cung cấp vấn giữ kín tuyệt đối Những thơng tin sử dụng cho mục đích phân tích nghiên cứu khoa học không cung cấp cho khác Họ tên người vấn: Tuổi:………… Giới tính:………………Dân tộc………………….………… Địa (Thơn/xã):…………………………………………………………… II Nội dung vấn Ông/bà thu mua Thanh Long ruột đỏ theo hình thức nào: Đến tận nhà dân? Mua qua người thứ ba? Trung bình năm ông/bà thu mua khoảng kg Thanh Long ruột đỏ huyện Diễn Châu? …… Giá thu mua sản phẩm Thanh Long ruột đỏ thường giao động khoảng bao nhiêu? ……………………………………………………………………………… Ông/bà thu mua Thanh Long ruột đỏ bán trực tiếp cho người tiêu dùng hay tiếp tục bán nơi khác? Số lượng Thanh Long bán nào? Tại chợ địa phương: …………(kg) Chuyển nơi khác: …………(kg) Nếu tiếp tục bán nơi khác nơi đâu? Những thuận lợi khó khăn việc kinh doanh Thanh Long ruột đỏ ơng/bà gặp phải gì? a Thuận lợi 95 b Khó khăn: Ơng/bà có phải nộp loại thuế không? 10 Ơng/bà mong muốn có sách cho việc kinh doanh Thanh Long ruột đỏ thuận lợi? 11 Trong năm tiếp theo, ơng/bà có tiếp tục thu mua hay khơng thu mua Thanh Long ruột đỏ huyện Diễn Châu không? ………… Tại sao? Xin cảm ơn ông (bà) Người vấn Người vấn 96 ... triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ; Đánh giá thực trạng phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An; Phân tích yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất Thanh Long ruột. .. tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Từ đề xuất giải pháp phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện thời gian tới Đối tượng... tài ? ?Phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An? ?? cần thiết nhằm đề xuất xuất định hướng, giải pháp phát triển sản xuất Thanh Long ruột đỏ địa phương thời gian