ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRUỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỤ• NHIÊN • • • NGHIÊN CỨU ĐẶC TRƯNG MÔI TRƯỜNG SINH THÁI ĐẤT VÀ N c MẶT THEO CÁC LOẠI HÌNH s DỤNG ĐẤT CHÍNH TRONG SẢN XUẤT NỒNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG - TỈNH NAM ĐỊNH M Ã S Ó :Q T -0 -3 CHỦ TRÌ ĐÈ TÀI: Ths P h m Thị Phin CÁC CÁN B ộ THAM GIA: Ths Nguyễn Xuân Son CN Phạm Sỹ Liêm ĐAI HỌC G> r-l* Nv ' TRUNG 1ÁM ÍHGNG r ; ’ IHỰ v iệ n c i x q c c a HÀ N ộ i - 2009 j ị _ _ BÁO CÁO TÓM TẮT a/ Tên đề tài: “N ghiên cứu đặc trưng m ôi trường sinh thái đất nước m ặt theo loại hình sử dụng đất sản xuất nơng nghiệp địa bàn huyện N ghĩa H n g - Tỉnh N am Đ ịnh ” M ũ số: QT-09-38 b/ Chủ trì đề tài: Ths Phạm Thị Phin c/ C ác cán th a m gia: Ths Nguyễn Xuân Sơn C N P h m sỹ L i ê m d/ M ụ c tiêu v nội d u n g n g h iê n cứu: M ụ c tiê u n g h iên cử u Đ n h g iá đ ợ c m ứ c độ ả n h h n g c ủ a t n g loại h ìn h sử d ụ n g đấ t n ô n g n g h iệ p đ ế n c h ấ t l ợ n g đ ât v n c m ặt n g ợ c lại ản h h n g c ủ a ch àt lư ợ n g đất v n c m ặ t d ê n nănư, sLiàt trơng, thủy sản T d ó xác đ ịn h đ ợ c y câu sinh lý v s in h thái c ủ a t n g loại hình sử d ụ n g đât, t n g t r n ” , n h ó m trồng T r ê n c sỏ' đ ó đ ề x u ấ t biện p h p c a n h tác v c h u y ê n đôi CO' câu trồng, t h ủ y sản t h í c h h ọ p , hướno, đế n m ục liêu sử dụno, đất b ề n v n g N ộ i d u n g n g h iên cử u - T h ự c t r n g c h â t l ợ n g dât n c m ặ t th e o loại h ìn h sử d ụ n g đât c h ín h tr o n g s ả n x u ấ t n ô n g n g h i ệ p - Đ n h g i c h ấ t l ợ n g dât n c m ặ t th e o loại h ìn h sử d ụ n g đất ch ính tr o n g sản x u ấ t n ô n u ns,hiệp h u y ệ n N o h ĩ a H n g , tỉ nh N a m Đ ịn h - Ả n h h n g c ủ a c h ế độ can h tác ù m loại hình s d ụ n g đất tro nu san x u ấ t n ô n g n g h i ệ p đ ế n c h â t l ợ n g đât v n c m ặ t - T c d ộ n » c u a c h ấ t lượno, dât n c m ặ t d ê n n ă n g suât trỏ nụ C c k ết q u ả đ t đ ợ c : + K e t q u ả k h o a học: 01 b o cáo t ô n g h ọ p : “N ghiên cứu đặc trung m ôi trường sinh thái đát nước m ặt theo loại hình s dụng đât sản x u â t nơng nghiệp địa bàn huyện N ghĩa H u n g - Tỉnh N am Đ ịnh ” + K e t q u ả ứ n g d ụ n g ( n ê u có): + K e t q u ả c ô n g bố: 01 b o b o đ ă n g trê n H ộ i n g h ị K h o a h ọ c Đ ị a lý T o n q u ố c lần t h ứ V + K e t q u ả đ o tạo: 01 sinh vi ên n g n h Đ ị a c h í n h m k h ó a luận tơt imhiệp T ìn h h ìn h k i n h p h í c ủ a đ ề tài ( h o ặc d ự án): 0 0 đ n g KIIOA QUẢN LÝ (Ký ghi rõ họ tên) TS T rân A nh Tuấn CHỦ TRÌ ĐẺ TÀI (Ký ghi rõ họ tên) T h s P h m T h ị Phin TR ƯỜN G ĐẠI HỌC KIIOA HỌC TỤ NHIÊN SUM MARY Title: Studying the ecological environment characteristic o f soil and oround \vater arccording to main landuse types in argriculture production at N s h i a Huna district - N am Dinh province Code: QT 09 -38 • Managing Institution: MSc P H A M THI PHIN • Coordinator: - MSc Nguyen Xu an Son - Faculty o f Geography - Hanoi Univerrsity o f Science - BA Pham Sy Liem - Paculty o f Geoeraphy - I lanoi Univerrsitv o f Science O B J E C T I V E S A N D STƯ D Y IN G C O N T E N T S • Objective Assessment the affect o f each arericulture ianduse type into the quality o f soil and ground vvater as well as the aíTect o f soil and around vvater quality to the capacities o f plants and aquatic Products From that define the physioloơical and ecological dem an d o f each landuse type, each plant and each group o f plants On the base o f it, pr op osina the useful solutions for cultivation, chan sin s: the plant structure and aquatic product in order to for\vard the tarset o f sustainable landuse Studying Contcnts - Studyins the status o f soil and ground \vater quality arcc odin” to the main landuse types in arsricuỉture production - Asscssment the quality o f soil and Siround \vatcr arccodino to the main landuse types in arericulture production at Nghia Hung district - Nam Dinh province - The aiĩcct oi'tlic cultivation lb nn in cach landuse type in arm iculture production to the quality oí soil and íiround \\ater - The impact o f soil and ground water quality to the plants capacities MA IN R E S U L T S • Results in Science - 01 Science report: “ Studying the characteristic o f soil and sround water ecological environment arccording to main lanđuse sectors in arericulture production at Nghia H ung disírict - Na m Dinh province” • Results in publication - 01 S c i e n c e article issued in the Fifth National Conlerence o f Geosraphical Science • Results in training - Trainine 01 Bachelor o f Land Aministration BƯDGET The budget o f project are followed the ĩinancial dìne o f Hanoi ưniversity o f Science - Hanoi National ưnviersity M Ụ C LỤC Tran Si MỞ ĐẦU Đặt vấn đ ề Mục đích nghiên cứu Phạm vi nghiên c ứ u Nội dung nghiên c ứ u Phương pháp nghiên c ứ u Chương MỘT SỐ VÁN ĐỀ LÝ LUẬN c BẢN VẺSI NI ITHẢI MÒI TRƯ ỜNG ĐẤT VẨ NƯỚC 1.1 Những khái niệm 1.2 Những thành phàn chu yêu môi trườne dàt nước 1.3 Một số nguyên nhân eây ô nhiễm đất nước hoạt độne san xuất nông nghiệp 1.3.1 Sử dụng thuốc báo vệ thực vật kích lliích tăiiíi tnrờnạ 1.3.2 Sử dụng phân bón 1.4 Các phương pháp đánh giá chất lượng; dât mỏi tưưng quan với nãnẹ suất trồng 1.4.1 Quan sát tình hình sinh trương, phát trièn năne suất cua càv trồng, 1.4.2 Đánh giá chất lượng đất thơng qua chi tiêu lý hóa sinh học đât 1.4.3 Một số tiêu đánh giá chất lượn ti đất nước mặt Việt Nam 14 Ảnh hưởng loại hình sư dụng đât đên chàt lượne đât 16 Chương THỤC TR ẠNG CHÁT LƯỢN G ĐẮT VÀ NƯỚC MẠT HUYỆN NGHĨA HỮNG TỈNH NA M ĐỊN11 18 2.1 Điều kiện lự nhiên, kinh lè - xã hội huyện Níihìa 1hrnu linh Nam Định 18 2.1.1 Điều kiện tự nhiên 18 2.1.2 Thực trạng phát trièn kinh tô, xã hội huvện Níihĩn Hime 22 2.1.3 Đánh ạiá chuna nhù '112 lợi thê hạn chè \ ỏ diêu kiện tự nhiên, kinh lõ = ^ ' xã hội 15 I 2.1.4 Thực trạng sử dụng đất địa bàn huyện Nahĩa Huns tỉnh Nam Định 26 2.2 Đánh giá chất lượns đất nước mặt theo loại hình sử dụng đất sản xuất nơng nghiệp huyện Nahĩa Hưne tỉnh Nam Định 2.2.1 Loại hình sử dụng đất chuyên lúa 29 2.2.2 Loại hình sử dụng đất lúa m u 36 2.2.3 Loại hình sử dụne, đất chuyên m u 41 2.2.4 Loại hình sử dụng đất chun nuỏi trơn tlui}sán nước mặn 45 2.3 Thực trạng kỳ thuật canh tác loại hình sử dụnií dàt trone san xuảt nơng nghiệp huyện Nghĩa Hưng tỉnh Nam định 2.4 Thực trạng suất trung bình số trơng, thúy sàn 52 Chương ĐỀ X U Ấ T CÁC BIỆN PHÁP NÀNG CAO CHÁT LƯỢN G ĐÁT VA NƯỚC M ẶT TH EO CÁC LOẠI HÌNH SƯ DỤNG DÁT CHÍNH TRONG SẢN XƯ ÁT N Ơ N G NGHIỆP HUYỆN NGHĨA HƯNG 1ỈNH NAM ĐỊNH S4 3.1 Ảnh hưởng chế độ canh tác đến chất lượn ti dat nước mặt 54 3.1.1 Trên mẫu nghiên cứu tìrne loại hình sư đụne đ ất 54 3.1.2 Trên loại hình sử dụng đ ấ t ro 3.2 Chất lượn đất nước mặt ánh h ươn tỉ tiên năny suàl sỏ câ_\ trôn li , ' thủy săn - 56 3.3 Đe xuất sổ biện pháp nâng cao chât lượim đât nước mặt trona sản xuất nông nghiệp 3.3.1 Làm đất hợp l ý 57 3.3.2 Tăna c u n s dinh dưỡng trorm dât bănti cách bón phân họp K’ 60 3.3.3 Luân canh câv t r ô n g 63 3.3.4 Nâng cao chất lượng nước nuôi trô ne tluiY s a n 64 3.3.5 Giảm độ mặn cho đ â t 65 KẾT LU ẬN 67 TÀI LIỆU THAM K H A O 69 ii DANH MỤC HÌNH VA BANG Bảng 1.1: Hàm lượng kim loại nặna tron ú sỏ phân bón thơng thường Bảng 1.2: Thang đánh giá số tiêu dinh dưỡne đất Bảng 1.3: Thang đánh giá sổ tiêu độ mặn đất Bàng 1.4: Giới hạn hàm lượng tổng số số kim loại nậns đất nông nshiệp Bảng 1.5: Giá trị thị hàm lượng số chất dinh dường đất Việt Nam Bảng 1.6: Mức giới hạn tối đa cho phép sơ chất nước tưới Bảng 1.7: Giá trị giới hạn số thông số nước biên ven bờ Bảng 1.8: Giá trị giới hạn thông số chất lượim nước mặt Bảng 1.9: Độ xôp đât tâng canh tác tro na mơ hình lúa - lúa lúa - tôm Bảng 1.10: Ket số tiêu hố học đất ỏ' mơ hình sử dụng đất Bảng 2.1: Diện tích đất đai huyện Nghĩa Hưn° năm 2009 Bảng 2.2: Hiện trạng diện tích đât nơng nghiệp huyện Nghĩa Hung năm 2009 Bảng 2.3: Vị trí lấy mẫu đát chuyên lúa Bảng 2.4: Một sô tiêu đánh giá chât lirợna dâi loại hỉnh sử dụng đất chuyên lúa Bảng 2.5: Một số tiêu đánh giá độ mặn kim loại nặng đất chuyên lúa Bảng 2.6: Một sổ tiên đánh giá chất lirọua lurức mặt đãt chuyên lúa Bảng 2.7: Vị trí lây mâu đàt lúa màu Bảng 2.8: Một số tiêu đánh giá chất lượns dát loại hình sư dụng đất lúa màu Bảng 2.9: Một sô tiêu đánh eiá độ mặn kim loại nặns trons đât lứa màu Bàng 2.10: Một sô tiêu đánh giá chất lượn nước mặt đât lúa màu Bànao 2.11: Vị7 trí lấy mâu đât chuyên màu Báng 2.12: Một số chì tiên đánh giá chất lượiiii đài loại hình sư dụna đất chuvên mau i Bảng 2.13: Một số tiêu đánh giá độ mặn kim loại nặng đất chuyên màu Bảng 2.14: Vị trí lây mẫu đát chuyên nuôi trồns thủy sàn nước mặn Bảng 2.15: Một sơ liêu đánh giá chất luợim đất loại hình sử dụng đất thúy san nước mặn Bảng 2.16: Một sô tiêu đánh giá độ mặn kim loại nặng đất loại hình SƯ dụng đất thủy sản nước mặn Bảng 2.17: Một sỏ tiêu đánh giá chất liiọiiii nước mặt loại hình sư dụng đất tlúiy sản nư c m ặn Bảng 2.18: Kêt điêu tra suất trung bình trơng tiêu vùng Bảng 2.19: Kết điều tra suất trung bình cùa thúy sản nước mặn Hình 2.1: Bản đồ hành huyện Nghĩa Hirna Hình 2.2: Cơ cấu sử dụng đất huyện Nghĩa Hu na, năm 2009 M Ở ĐẦU Đặt vấn đề Môi trường đất nước gồm có sinh vật chất vơ hừu Mơi trươníi đàt nước vùng khác có khác sinh thái, tính chất vật lý hóa học đặc tính sinh vật Mỗi trồng, tổ hợp trồna có yêu cầu sử dụnu đất giống thích hợp với mơi trường sinh thái dảt nưó'c mặt định Hiện nay, diện tích đất canh tác ngà) thu hẹp thị hố dân số IVSA) tăng, đòi hỏi lương thực, thực pham ngày củna nhiều, ne.ười phái áp đụim biện pháp để tăng mức sản xuất tănc cư ờnc khai thác độ phì đất nhầm mím” lại lợi nhuận tối đa cho Hoạt động sản xuất cua neưịi nsày đà lác độiiíỉ mạnh mẽ đất mơi trường sinh thái đất nước Sụ- ánh hư on a phụ thuộc vào VƠII tổ xã hội trình độ sàn xuất ngưòi Tất hoạt động sản xuất trồim rừim khai thác rừnsi, dốt mrưiiíi làm rẫy, định canh định cư, sử dụng phân bón, thuv lọi đêu tác động tói mơi trườnu dắt Nông nghiệp thể kỷ 21 nên nông nghiệp sinh tluii nịng, nuhiệp Nhiệm vụ lồi người phải tạo nên nông nuhiệp hỏn vững tro 112 dó eiam đến mức độ tối đa chất phê thải cììnR eiảm đến mức lịi da việc chất dinh dườiiLi trình sử dụng phân bón để khơng làm ỏ nhiễm mơi trườno Nếu hiên bièi vè môi trường sinh thái đất nước có thê hơ trí hạp lý trồntL sư dụnú dài nơn ụ nghiệp có hiệu q u ả bền vững Nghĩa H u n g huyện ven biển linh N.::n Dịnh vói vị trí năm iiiáp SŨ1U2 Đào, sông Đáy sông Ninh Cơ, đất đai N s h ĩa Ilưim chu yếu đất phù sa hệ thông sô na bồi đẳp Thể mạnh YÌmu iùt\ sản xuất 110112 neliiệp nuôi trône thủy sản Tro ng n h n a năm qua sản xuât nônu nuhiệp có n ns bnớc chuvcn biến suất chuyên đổi cấu câ\' tron^ Tuy việc sử dụIILL đất cua nơng dân cịn m ang tính chủ quan, theo kinh nuliiệm han địa clura có nlìừnLi lóp lạp hn vê kỳ thuật canh tác dựa sơ khoa học Mòi irưònu sinh thái dắt \ IUIUC mặt huyện đà có dấu hiệu bị ô nhiễm, nhiễm mận imày càne sâu vào đái liền canh tác không hựp iý Đẽ sư dụ n a đất nịng nuhiựp có qua \ bên YĨnm cằn co hiêu bièt môi t rư n s sinh thái đàt va turirc [\icci JAJ ioại 11 m h su dụ nu ú:\l ỉl í i ) n ơns nuhiệp khác Vì \ ậv "Nahiên cứu dặc in m u mòi trưòim sinh d;'it \;i Epi Gleyi - Salic -Fluvisols ( F L S - e l ) is suitable vvith manerove forest and aquaculture; En Gleyi- Hapli - Salic -Fluvisois (FLSh-g2) is suitable \vith aquaculture; En Gleyi - Molli- Salic - Fluvisols (FLSm-g2) is suitable vvith specila rice; Sali - Eutric - Fluvisols (FLe-s) occupies large proportion o f asricultural land o f Nghia Hun g District This soil is suitable with rice, particularly special rice It is suitable vvith for spring rice and erovvs crops; Areni- Eutric -Fluvisols (FLe-a) and Areni- Cambic- Fluvisols (FLl>a) is suitable with subsidary crops and rice; Gleyi- Eutric -Pluvisols (FLe-g), Silti- Eutric - Pluvisols (FLe-si) and GleyiCambic- Flưvisols (FLb-g) are locatcd in the north District, \vhich is suitable with rice and subsidary crops M đầu Đât có ng n gơc phát sinh, có phát triển, dát vật thể tới xốp bề mặt đât, găn với điêu kiện khí hậu dắt dược hình thành từ sản phẩm phoim hóa cua đá mẹ có tính chất khác nhau, tác đ ộns sinh vật la thực vật mà hình thành Khơng có vai trị sinh vật sản phẩm phong hóa chưa hình thành đất Nông dân ta từ ngàn xưa đà biết phân biệt lừng loại dát dặc diểm sử dụna chúng đất phù sa, đât xám đât đỏ clât vàng, dât đen đât mặn đất phèn, đat cát đất sét, đât sỏi đ Tuy vậy, nêu nhận biẽt định tính bê mặt chưa du điều tra phân loại đ ấ t đ ể b i ế t m ộ t c c h t ổ n a q u t t o n b ộ t í n h c h ấ t c u a m ộ t loại đấ t n o d ỏ n h ằ m sử dụng tốt cho trồim bỏ'i trồng hav nhóm câv trỏim khác cỏ u câu tính chất đất khác n h a u [ ] Nghĩa Hưns, hu yệ n thuân nône thuộc khu vực ven biên tỉnh Nam Định, dược bao bọc ba sôn a s ô n s Đào SƠỈ12 Ninh Cơ sơng Đáy tạo nên vùng bãi bôi rộng lớn Đất đai H uyện m ang dặc thù đất ven biển Bẳc Bộ Muốn tô chức sư dụng hợp lý đất đai, đất nỏna nahiệp cần thiết phai có ban du dat ' mức dộ bán chi tiết đến chi tiết, n h n s huyện Nghĩa Hưnơ chưa có ban đất Đ ược sụ liơ trọ • kinh p liícủ a đề tài QT-09-38 sư ban dồ đất tỷ lộ '50.000 tinh Nam Định, tác eià tiến hành điều tra phúc tra xày dựníi ban dơ đât mức bán chi tiêt (tỷ lệ 25.000) cho huyện Nghĩa H u n ẹ , tỉnh Nam ĐỊnlì D ữ liệu s d ụ n g p l n i o n g p h p nghiên cửu 2.1 D ữ l i ệ u s ( lụ n g B ản đồ đất tỉnh N a m Định tỷ lệ 1/50.000; Bản đồ địa hình tỉnh Nam Định tỷ lệ 1/25.000; Bàn đồ trạng sử dụng đất huyện Nghĩa H n s năm 2005 tỷ lệ 1/25.000: số tài liệu khác [3], [4], [5] 2.2 Phương pháp nghiên cứu 1/ Phư ng pháp thu thập tài liệu thông tin thứ cấp 2/ Phư ng pháp điều tra thực địa 3/ P hư ng pháp chọn mẫu 4/ P hư ng pháp ph ân tích đất [6 ] 5/ P hư ng pháp phân loại đất theo FAO - UNESCO [1], [7] 6/ Phư ơn g ph áp GIS đồ C sử lý lu ậ n x ây d ụ n g b ả n đồ đ ấ t theo F A O U N E S C O 3.1 P h â n l o i đ ấ t Cơ sở khoa học Phân loại đất theo F A O - U N E S CO dựa vào nguồn sốc phát sinh tính chất (như hình thái, lý tính, hóa lính tiêu dùng đê định lượng tầns chẩn đốn, đặc tính chẩn đốn vật liệu chẩn đoán) dể tiến hành phân loại đất Các tính chất sản p h ấ m q trình phát sinh biến đơi diễn trone đat Kêt định lượng tầng chẩn đoán, đặc tính chẩn đốn vật liệu chân đốn cho phép đặt tên đất Phân loại đất theo phương pháp FAO - UNESCO c h ấ t c ủ a q u t r ì n h h ì n h t h n h đ ấ t , c c t í n h c h ấ t h i ệ n t i CO' s đánh giá bủn d ẻ b ố trí c â y thực biện pháp bao vệ đât, củi tạo đât [ ] Nội dung p h n g pháp: 1/ Nghiên cứu yếu tố hình thành đất: Khí hậu: địa hình, địa mạo; mẫu chất, đá mẹ; thảm thực vật 2/ Nghiên cứu phau diện đất: Mỏ tủ phẫu diện đát gồm yếu tố liên quan tới hình thành biến đổi diễn đất, mô tá tâng đât phâu diện 3/ Phân tích tính chất đất: - Tính chất vật lý: Phân tích tiêu vè thành phần giới, dung trọng, tỷ trọng, độ xốp, độ ẩm đất, hạt kết độ bền hạt kêt : - Tính chất hóa học: Thườníi phân tích cúc tiêu O C% N p K tông sô dễ tiêu, loại độ chua CEC cation trao dôi, BS (° o) RC tỏng muôi tan S " C1 Những tiêu phân tích phụ thuộc vào điều kiện cụ thể cua vùng nghiên cứu 4/ Định l ợ n tầng chẩn đốn, dặc tính chân đoán vật liệu chân doan - Các tâng chẩn đốn: Tâng chẩn đốn tập hợp đặc tính hình thái tính chất định lượng tầng đất dùng để phân biệt nhóm đơn vị đất T ầ n s chẩn đốn chia làm nhóm: n hóm tàng mặt nhóm tầng bên dưới; - Các đặc tính chân đốn vật liệu chẩn đốn M ột sổ đặc tính sử dụng để phân chia đơn vị đất khô n s xem tâng, chúng n hữ ng đặc tính chân đốn tâna vật liệu đất mà sử dụns cho mục đích ph ân loại cần phải xác định theo định lượng [ ], [ ] Hệ thống p h â n vị: Hệ thông phân vị phân loại đât FAO —U N E S CO có cấp từ lớn đến nhỏ, cấp n hóm đất (Mạịor Soil Groupings) cấp don vị đắt (Soil Units) cấp đơn vị phụ đất (Soil Subunits), cấp pha đất (Phase) [ ] [ ] 3.2 M ú c đ ộ đ i ề u t r a x â y d ự n g b â n đ đ ấ t M ức độ điều tra chia làm cấp: Điều tra khái quát, điều tra thăm dò điều tra bán chi tiết điều tra chi tiết Xây dựns đồ đất tỷ lệ 1/25.000 mức diều tra bán chi tiêt Điêu tra bán chi tiêt th n 2, cỏ giá trị cho việc quy hoạch phát triển Việc điều tra đât không dừ ng ỏ' clìât loại dât phân bơ chúng mà thiêt lập yêu cầu ve mặt kỹ thuật quan lý đủl dai liên quan lới đơn vị ban đỏ Mật độ phẫu diện bổ trí tù' phẫu d iện /15 - phan diện 50 tùy thuộc vào phức tạp đất đai, thổ n hư ỡng mục đích việc diêu tra [ ] [2 ] Điều tra, phúc tra xây d ụ n g ban đồ đất tỷ lệ 1/25.000 huyện iNglũa Hung, tính Nam Đ ịn h 4.1 X c đ ịn h t ầ n g c h ẩ n H oán vù c c y ế u tố c h â n đ o n Trên sở đồ thổ nhưỡng ty lệ 1/50.000 xây dụng năm 2001 tỉnh Nam Định tác giả kết hợp với sinh viên K50 - ngành khoa học đất Tnrờng Đại học Nông nghiệp I Hà Nội tiến hành 84 phẫu diện Trong dỏ: có 12 phẫu diện (mơ tả chi tiết đánh số lèn đồ VÌ1 lấy mau đủ tầng dè phân tích) 36 phẫu diện phụ (mơ tủ chi tiết, đánh số lèn ban dồ lấy sổ mau tầng mặt) 36 phẫu diện thăm dò (mô tả sơ đánh sô lcn ban đô) đò phúc tra \ a \ dụng ban đo đat lni\ẹn Nghĩa Hưns, tỉnh N a m Định tỷ lệ 1/25.000 X ác định tâỉ c/n đốn Trên sở kct CỊI nnhicn CƯU vc hmh tliíii pliíiu LỈ1v_n di.it \i.i so licii phi.ui tích, co thể xác định tàng chân đoan clc phan loịii dai chí) l u n ụ i Nghiu Ilung tmi) Nam Đinh: Tâng A Ochrich (tâng mặt màu sáng): dùng đê chẩn đốn đất thuộc nhóm Arenosols (đât cát), Fluvisols (đât phù sa); tâng A Mollic (tầns mặt kết cấu tốt): dung đs chan đoan đât thuộc nhóm Fluvisols; tâng A Umbric (tần° mặt °iàu hữu cơ): dùng để chẩn đốn đất thuộc nhóm Fluvisols Salic Fluvisols; tầna H Histic (tâng hữu cơ) v tâng B Cambic (tầng biến đổi): tầns d ù ns để chuần đốn đất thuộc nhóm Gleysols Các đặc tỉnh chân đốn: Đặc tính Andic; đặc tính Salic (mặn); đặc tính Fluvic liên quan đên trâm tích sơng, biển, đầm, hồ; dặc tính Gleyic liên quan đến đất nhiêu năm sô thời kỷ bị ngập nước quanh năm ngập nước, biểu trình khử có khử biến đổi sát; đặc tính bào hịa bazơ vào độ no bazơ (BS%) đất có BS > 50% thuộc loại Eutric - đất trung tính chua, ngược lại đất có BS < 50% thuộc loại Dystric - đắt chua Các yếu tổ định hình dùng đê dặt tôn đơn vị phụ dốt: Areni: Thành phần giới cát - 100 m; Gleyi: Có đặc trưng elây thuộc độ sâu - 100 cm; Sali: Có tầnc mặn độ sâu - 100 cm; Hypo Sali: Có độ dan diện tronsi dịclì chiết > 4dsm, Eutri: BS>50% độ sâu 20 - 100 cm; Silti: Thành phân siứi truim bình nặnu vào tv ]ệ cấp hạt có đất (thườne có hàm lượna limon tronu đất > 40%) [5] [6 ] 4.2 P h â n lo i đ ấ t x â y (h n iíỊ b n (tồ (lất Trên sờ kết quà phân tích đat, quan sát phau diện ngồi tlụrc địa cho thây, huyện Nghĩa H ng có nhóm đât tươna nu với don vị dât dơn vị phụ dât sau: * Nhóm đát cát - Arenosoỉs (AR) N h ó m đất cát có đon vị đất đất cát điên hình - Ilaplic Arenosols (ARh) Đơn vị đất có đơn vị phụ đất cát điển hình bão hịa bazơ - Eutri Haplic Arenosols (ARh-e) Kết phân tích phẫu diện đơn vị phụ dát cho thây: Nhóm hạt cát > 80% khơng có kết cấu thường xun khô hạn Hàm lượng chất dinh dưỡng đất nghèo O C % < 0.5 %: đạm tông số nghèo N% < 0.1% Làn tồng số lân dễ tiêu nghèo ne hèo, P O < 0.1%; p 20 5dt < 5.0 mg lOOg đất Kali dễ tiêu nghèo K 2Odt < lOms/lOOe đất Đất có phan ứ n s trung tính kicm u có độ no bazơ cao BS% > 80% Dun g tích hấp phụ cua đất thấp CEC xung quanh ldl ]00g dât kha giữ nước chất dinh dưỡng * Nhóm đất mặn —Salic Fluvisols (FLS) N h ó m đát mặn có dơn vị dắt t!ưn vị dắt cln có dơn vị phụ: Đơn vị dát mặn sú vẹt ctircrc - Gleyi Saiic l-'luvisols (I I.Su) co đon vị phụ đắt mặn sú, vẹt đước, giày nông - Kpi Cilc>i Salic I-lu\ isols: don vị dủt mặn nhiều - Hapli Salic Fluvisols (FLSh) có đơn vị phụ đất mặn điển hình elây sâu —Endo Gleyi Hapli Salic Fluvisols (FLSh-g2); đơn vị đất mặn truna bình - Molli Salic Fluvisols (F LS m) có đơn vị phụ đất mặn truns bình alâv sâu —Endo Glevi Molli Salic Fluvisols (F L S m -g ) - Đât mặn sú, vẹt, đước giây n ô n g - Epi Gleyi Salic Pluvisols ( F L S - a l) Đ n VỊ p h ụ đ â t n y t h n g x u y ê n c h ị u s ự t c đ ộ n u c ủ a b i ể n , m ỗ i k h i í h ủ v t r i è u lên toàn đât ngập nước biển Kết phân tích phẫu diện đơn vị đất cho thây: T hà nh phân giới đất thay đổi từ cát cát pha đến thịt pha cát có kết câu cục, cột, tảng rât điển hình Đẩt bị elây rõ tầng mặt T ổ n s số muổi tan đất cao, chủ yếu mức > 0.65% Hàm lượn chất hữu tồna số trune bình khá, OC% khoảng 1,0 % Lân tổne số trunc bình, lân dễ tiêu imhèo Đất có phàn írns trung, tính, độ no bazơ B S % > 80% Dung tích hấp phụ đất CEC thay đổi từ - lđl/lOOg đất - Đất m ặn điển hình giây sâu - Endo Gleyi Hapli Salic Fluvisols (PLSh - c2) Ket phân tích phẫu diện đơn vị phụ đất cho thây: Đàt có thành phần giới trung bình liên nhẹ Hàm lượna mi tan cùa đât cao thưòim > 0,6 % Hàm lượng chất hữu tơne số truim bình aiàu OC % khoaim 1.0 % Đạm tỏng sỏ trung bình, N % — 0,1% Lân tổng số trung bình nghèo, lân dễ tiêu nghèo Kali dỗ tiêu trung bình chủ yếu (10 - 14 mg/lOOg dát) Đất cỏ phán ứng trung tính, dộ no bazơ cao, B S % > 80% Dun g tích hấp phụ đất thay đổi tùy thuộc vào thành phần giới, CEC từ - 15 lđl/lOOg đất - Đất mặn trung bình giây sâu - Enđo Glevi Molli Salic Fluvisols (FLSm-g2) Kết phân tích phẫu diện đon vị dát nàv cho thây: Đât cỏ thành phân giới trung bình nặns, kêt câu cục tảng cột Độ mặn đâl tăng theo chiều sâu phẫu diện cho thấy nước n s âm đàt chửa nhiêu muôi tan (EC tăng theo chiều sâu rõ) H m lư ọne chât hữu CO' đât giàu O C % tâng nìặt > 1.5 % Đạm tổnơ số trung bình Lâ n tơnÍZ sơ dê tiêu trung bình đơn nghèo Kali dê tiỏu tiung binh giàu (10 - 15 mg/lOOs đất) Đất có phản ứng trung tính chua chua, độ no bazơ cao B S % > 80% D u n s tích hấp phụ cua đất cao CEC từ 10 - 15 Iđl/lOOg N h ậ n x é t c h u n g c h u tih ó ììĩ (ỉú t m ậ n ' Hí-in c h c CU£1 n h o m đ í i t m ụ n lo c l i m i n h i c u muối tan s iả m lượnẹ mi tan đàt xuong < đất thích hợp với nhiều loại trồng, đặc biệt lúa nước * Nhóm đắt ph ù sa —riỉivisols (FLj: co don vị đât 0.2 u thi dat mạn la nhom Đất ph ù sa trung tính chua - Eutric Fluvisols có đơn vị phụ đất Đat phu sa co tâng đôm rỉ - Cambic Fluvisols (FLb) có đơn vị phụ đất - Đat phu sa trung tính chua giới trung bình nặne —Silti Eutric Pluvisols (FLe-si) Kêt phân tích phẫu diện đơn vị đất nàv cho thảy: Đất có thành phàn giới trung bình nặng, nhóm hạt limon thường > 40%, nhóm cấp hạt sét > % Đât có kêt câu viên, hạt, cục, điển hình bền Hàm lượns chất dinh dưỡna, đât: Chât hữu tông sô đất cao chù vếu mức trunu bình íỉiàu OC% > 1,0 % Đ m tổng số trung bình, N % > 0,1% Lân tổng số nghèo, p 20 5% < 0,1%; lân dê tiêu nghèo nehèo P 7O 5CU < 5.0 mo/lOOs đất Kalỉ dễ tiêu trung bình giàu, K 2Ơdt > 20m g/100 g đất Đất có phản ứns trunc tính chua, có độ no bazơ cao, B S % > 50% Dung tích hấp phụ đất cao CEC biến đ ộns từ 10 - 15 lđl/lOOg đất chất lượng cao, cation trao đổi C'a+\ M s K+ Na* chiếm thành phần chủ yếu CEC - Đất phù sa trung tính chua có tầnsì ulây - Glcvi r.utric riuvisols (FLe-£) Trong phâu diện uặp tâiiíi elâv nhẹ nỏnii sâu, kêl phân tích phẫu diện đơn vị đât cho thây: Dàt có thành phàn uiói truim bình nặnu, có kết cấu viên, hạt cục hạt kêl bên Hàm lirợim chât hữu cư tônu sỏ ironu clât cao, tầng canh tác thường có OC % > 1,0 % Đạm tơim sỏ trunu bình nuhèo Lân tổng sổ nghèo, P 7O < 0,1%; lân dề tiêu imhèo nuhèo, biến độim troniỉ phạm vi 1,0 - 5,0 m e / 0 đất Kali dễ tiêu nơhèo trune bình Đất có phân ứns chua có độ no bazơ cao, BS% > 50% Duno tích hấp phụ dat cao CEC biến dộnc từ 10 - 15 lđl/100iĩ đất cation kiềm chiêm thành phàn chủ yêu CEC '1'rono số vùng, t n s đất cù ns có tích lũy muối mức độ mặn nhẹ xấp xỉ mặn nhẹ - Đất phù sa truna tính chua nhiễm mặn - Sali Eutric Fln\ isols FLe-s) Kết phân tích phẫu diện dưn \ ị phụ dàt cho thày phân lỏn tính chất giổnc vói đon vị phụ dât FLc-u FLe-si ĐÍC111 kliac ban dộ dân diện tầng đủt tănu dần theo chiôu sau \ ’à thường co trị sỏ lơn nliât tăng dât dưói Điều cho kết luận nước ns âm vùnc níiy mặn \ nguNC]] nhân làm cho đât bị nhiễm mặn - Đ ắ t p h ù s a t r u II li l í n h c h u a c u i o i n h c - A r c n i I Alt 1c M u \ ì o s l s ( M O - Í I ) Đat co thành phân giới nhẹ, hạt kêt không bền Chất hữu tổng số truns binh va ngheo O C % chủ yêu < %, rât mâu có o c > % Đạm tổna số nahèo tổng số, dễ tiêu ng hèo nghèo (nhiều mẫu đất nho 0.05%) p 20 5dt < mg/lOOg đat Kali dê tiêu nghèo, K^Odt < 10 ms/lOOa đất Đất có phản ứ ns truns tính chua, độ no bazơ > 50% Dung tích hấp phụ đất thấp, CEC < 10 lđl/lOOs đất - Đất phù sa có tàng đốm ri bị glâv - Gleyi Cambic Fluvisols (FLb-íz) Tâng mặt xuât đốm ri màu nâu đỏ nâu vàn ti vàim; tảim phía xuât đặc tính glâv Kẻt qua phân tích phẫu diện cho thấy, dắt có thành phân giới trung bình, kết cấu dạng hạt, viên, cục, hạt két bền Chat hữu cư tông sô đât giàu O C % >1% Đạm tổng số trung bình Lân tổns số dễ tiêu rmhèo rât nghco, p 20 5% < 0,1%, P2Ojđt từ 1-2 mulOOíi dát Kali dỗ tiêu truns bình giàu Đất có phản ứng chua chua, độ no bazơ cao BS (%) > 50% Duna tích hấp phụ đất biến động từ - lđl/lOOa đát - Đ â t p h ù s a c ó t â n ” đ ố m rỉ CO' aiứi BAN o o D AT H U rỈH NCfHĨA H Ư fíG ■ TlNH UẢM OỊNH TÝ LẼ 1/25 000 nhẹ - Areni Cambic r iuv is ols (FLb-a) Đ t c ó t h n h p h â n CƯ liiói n h ẹ \ thường xun bị khơ hạn Đất cỏ phán ứnsi chua đến chua, độ no bazơ thường, > 50% Chất hữu tôna số đất biên động từ n eh èo đến tru nu bình (O C% từ 0.5 - %) Đạm tốna, sô nahèo Lân tỏne sỏ dễ tiêu nghèo rât nohèo p 20 5% < , %, p 70 5dt < , m a / 0 ” đát Kali dễ tiêu nghèo (K iO dt