HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM CAO ĐỨC THUẬN ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA VIỆC SỬ DỤNG VACXIN RTD PRRS-1 TRÊN ĐÀN LỢN NUÔI TẠI TỈNH HÀ TĨNH Ngành: Thú y Mã số: 60.64.01.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Hồng Ngân NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2017 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, cơng trình nghiên cứu tơi, số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị Mọi giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Cao Đức Thuận ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn nỗ lực thân, nhận quan tâm giúp đỡ thầy giáo, cô giáo Học Viện Nông nghiệp Việt Nam, cán bộ, công nhân viên Công ty cổ phần phát triển cơng nghệ nơng thơn - RTD gia đình, người thân bạn bè Nhân dịp xin bày tỏ lòng cám ơn sâu sắc tới PGS.TS Phạm Hồng Ngân trực tiếp giúp đỡ, hướng dẫn cho tơi suốt q trình thực hồn thành luận văn Xin chân thành cảm ơn cán bộ, công nhân viên chức Công ty cổ phần phát triển công nghệ nông thôn - RTD tạo điều kiện, giúp đỡ dẫn cho tơi q trình thực đề tài Xin chân thành cảm ơn giúp đỡ thầy, cô khoa Thú y tạo điều kiện cho thực đề tài có đóng góp quý báu cho q trình thực đề tài Nhân cho tơi gửi lời biết ơn tới gia đình, người thân bạn bè ln động viên, giúp đỡ tơi hồn thành luận văn Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Cao Đức Thuận iii MỤC LỤC Lời cam đoan ii Lời cảm ơn iii Mục lục iv Danh mục chữ viết tắt vii Danh mục bảng viii Danh mục hình ix Trích yếu luận văn x Thesis abstract .xii Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục đích đề tài 1.3 Ý nghĩa đề tài Phần Tổng quan tài liệu 2.1 Tình hình nghiên cứu PRRS 2.1.1 Tình hình nghiên cứu giới PRRS 2.1.2 Tình hình nghiên cứu nước PRRS 2.2 Bệnh prrs gây biện pháp phòng bệnh 2.2.1 Một số hiểu biết PRRS bệnh PRRSv gây 2.2.1.3 Virus học PRRS 2.2.2 Hội chứng rối loạn sinh sản hô hấp lợn- PRRS 13 2.3 Phương pháp chẩn đoán PRRS 15 2.3.1 Phương pháp huyết học 15 2.3.2 Phương pháp phát virus 16 2.4 Phòng điều trị PRRS 16 2.4.1 Vacxin vacxin phòng PRRS 17 2.4.1.1 Hiểu biết chung Vacxin 17 2.4.1.2 Đặc tính vacxin 17 2.4.1.3 Thành phần vacxin 17 2.4.1.4 Phân loại vacxin 18 2.4.1.5 Vacxin phòng PRRS 22 Phần Vật liệu phương pháp nghiên cứu 23 iv 3.1 Địa điểm nghiên cứu 23 3.2 Thời gian nghiên cứu 23 3.3 Nguyên liệu 23 3.4 Nội dung nghiên cứu 23 3.4.1 Đánh giá hiệu giá kháng thể lợn nái sau sử dụng vacxin 23 3.4.2 Theo dõi tình hình sinh sản lợn nái lơ thí nghiệm đối chứng 23 3.4.3 Đánh giá số tiêu sinh trưởng, phát triển tình hình dịch bệnh lợn sinh từ lợn nái lơ thí nghiệm đối chứng 23 3.5 Phương pháp nghiên cứu 24 3.5.1 Phương pháp lấy mẫu 24 3.5.1.1 Bố trí thí nghiệm 24 3.5.1.2 Lấy mẫu 24 3.5.2 Phương pháp Elisa xác định kháng thể PRRS 24 3.5.3 Phương pháp theo dõi số tiêu sinh trưởng, phát triển đàn lợn 25 3.5.4 Phương pháp đo thân nhiệt lợn nái 26 3.5.5 Phương pháp xử lý số liệu 27 Phần Kết thảo luận 28 4.1 Kết theo dõi tiêu lâm sàng lợn trước sau tiêm vacxin prrs 28 4.1.1 Triệu chứng lâm sàng lợn trước sau tiêm 28 4.1.1.1 Triệu chứng lâm sàng lợn trước tiêm vacxin 28 4.1.1.2 Triệu chứng lâm sàng lợn sau tiêm vacxin 28 4.1.2 Thân nhiệt lợn trước sau tiêm vacxin 29 4.2 Kết xét nghiệm kháng thể trước sau tiêm vacxin Rtd Prrs phương pháp Elisa 33 4.2.1 Kết xét nghiệm kháng thể PRRSV lợn trước tiêm vacxin PRRS nhược độc đông khô RTD PRRS - 33 4.2.2 Kết xét nghiệm kháng thể PRRSV lợn sau tiêm vacxin PRRS nhược độc đông khô RTD PRRS - 34 v 4.3 Tình hình sinh sản lợn nái hai lơ thí nghiệm đối chứng 36 4.3.1 Khả sinh sản lợn nái hai lơ thí nghiệm đối chứng 36 4.3.2 Thời gian động dục lại lợn nái hai lơ thí nghiệm đối chứng 39 4.4 Một số tiêu sinh trưởng, phát triển tình hình dịch bệnh lợn sinh từ lợn nái lơ thí nghiệm đối chứng 40 Phần Kết luận Kiến nghị 47 5.1 Kết luận 47 5.2 Kiến nghị 47 Tài liệu tham khảo 49 vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt cs Cộng ĐC Đối chứng ELISA Enzyme linked immunosorbent assay HCRLSS & HH Hội chứng rối loạn sinh sản hô hấp IPMA Immunoperoxidase monolayer assay Nxb Nhà xuất OIE Office International des Epizooties PRRS Porcine reproductive and respiratory syndrome PRRSV Porcine reproductive and respiratory syndrome virus S/P Sample/position TN Thí nghiệm vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Lịch sử phát bệnh Bảng 2.2 Một số tên gọi bệnh Bảng 2.3 Sự tương đồng Nucleotid chủng virus phân lập số nước với VR2332 Bảng 4.1 Triệu chứng lâm sàng lợn sau tiêm vacxin .28 Bảng 4.2 Thân nhiệt lợn trước sau tiêm vacxin 30 Bảng 4.3 Kết xét nghiệm kháng thể kháng PRRSV phương pháp ELISA .33 Bảng 4.4 Kết xét nghiệm kháng thể trước sau tiêm vacxin RTD PRRS-1 phương pháp ELISA 35 Bảng 4.5 Kết xét nghiệm kháng thể sau tiêm vacxin RTD PRRS-1 phương pháp ELISA 35 Bảng 4.6 Tình hình sinh sản nái lơ thí nghiệm đối chứng 37 Bảng 4.7 Thời gian động dục trở lại lợn nái lơ thí nghiệm đối chứng 39 Bảng 4.8 Khối lượng lợn lúc sơ sinh 41 Bảng 4.9 Khối lượng lợn lúc cai sữa 42 Bảng 4.10 Kết theo dõi tăng trọng lợn 43 Bảng 4.11 Tình hình dịch bệnh lợn 44 viii DANH MỤC HÌNH Hình 4.1 Biến động nhiệt độ lợn trước sau tiêm vacxin RTD PRRS-1 31 Hình 4.2 Hàm lượng kháng thể lợn nái trước tiêm vacxin 34 Hình 4.3 Tỷ lệ chết loại thải đàn lợn lơ thí nghiệm đối chứng 37 Hình 4.4 Thời gian động dục trung bình lợn nái lơ thí nghiệm đối chứng 40 Hình 4.5 Khối lượng trung bình lợn lúc sơ sinh 41 Hình 4.6 Khối lượng trung bình lợn lúc cai sữa 42 Hình 4.7 Tỷ lệ mắc bệnh lợn sinh từ lợn nái lô thí nghiệm đối chứng 44 Hình 4.8 Một số hình ảnh trình thực đề tài 46 ix TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Cao Đức Thuận Tên luận văn: Đánh giá hiệu việc sử dụng vacxin RTD PRRS-1 đàn lợn nuôi tỉnh Hà Tĩnh Chuyên ngành: Thú y Mã số: 60.64.01.01 Cơ sở đào tạo: Học viện Nơng Nghiệp Việt Nam Nội Dung Mục đích nghiên cứu Bước đầu đánh giá hiệu vacxin RTD PRRS-1 phòng bệnh tai xanh đàn lợn nuôi tỉnh Hà Tĩnh Đối tượng nghiên cứu Lợn nái có ngày đẻ dự kiến trùng nhau, tiêm vacxin RTD PRRS-1 Nội dung nghiên cứu Theo dõi hàm lượng kháng thể lợn nái sau tiêm vacxin RTD PRRS-1 Theo dõi tình hình sinh sản lợn nái lơ thí nghiệm đối chứng Đánh giá số tiêu sinh trưởng, phát triển, tình hình dịch bệnh lợn sinh từ lợn nái lơ thí nghiệm đối chứng Phương pháp nghiên cứu Phương pháp lấy mẫu Phương pháp ELISA Phương pháp theo dõi số tiêu sinh trưởng, phát triển đàn lợn Phương pháp cân khối lượng đàn lợn Phương pháp xử lý số liệu Kết Hàm lượng kháng thể lợn nái lơ thí nghiệm đạt mức cao đồng cá thể tiêm vacxin, đó, hàm lượng kháng thể lơ đối chứng khơng có đồng cá thể Khả sinh sản lợn nái lơ thí nghiệm cao lơ đối chứng qua đợt thí nghiệm, tỷ lệ chết loại thải lợn lô đối chứng cao lơ thí nghiệm 13,22% so với 2,36% Thời gian động dục lại lợn nái lơ thí nghiệm ngắn so với lô đối chứng 6,6 ngày so với 9,3 ngày x Tỷ lệ sống đàn lợn sinh từ lơ lợn nái thí nghiệm cao tỷ lệ sống đàn lợn sinh từ lô lợn nái đối chứng cụ thể đợt lơ thí nghiệm tỷ lệ sống 98,36% lơ đối chứng 89,83%, tương tự lô thứ 96,97% so với 83,87% Qua hình 4.3 cho thấy: Tỷ lệ chết loại thải trung bình sau thí nghiệm đàn lợn sinh từ lơ nái thí nghiệm thấp tỷ lệ chết loại thải trung bình đàn lợn sinh từ lô lợn nái đối chứng Tỷ lệ chết loại thải đàn lợn sinh từ lợn nái lơ thí nghiệm 2,36% tỷ lệ chết loại thải đàn lợn lô đối chứng 13,22% Điều giải thích lợn nái tiêm vacxin RTD PRRS-1, lợn sinh nhận lượng kháng thể thơng qua thai, giúp cho lợn lơ thí nghiệm có khả chống lại mầm bệnh, cịn lơ đối chứng, khơng có kháng thể nên virus từ mơi trường xâm nhập vào, tác động vào hệ thống đại thực bào, làm cho hệ thống khơng cịn khả bảo vệ thể, đồng thời với mầm bệnh kế phát bên ngồi xâm nhập vào sức đề kháng lợn giảm xuống, tỷ lệ loại thải chết lô đối chứng cao so với lô thí nghiệm Từ kết tổng hợp bảng 4.6 hình 4.3 cho thấy tổng số lợn sinh số lợn sống lơ thí nghiệm cao so với lơ đối chứng, cịn số lợn chết loại thải lơ thí nghiệm lại thấp lơ đối chứng, điều giải thích q trình mang thai kỳ cuối lợn nái lơ thí nghiệm tiêm vacxin, hàm lượng kháng thể tạo chủ động, đồng cá thể, lơ đối chứng hàm lượng kháng thể tạo chủ yếu từ virus ngồi mơi trường, nênmức độ đồng không cao, tồn số cá thể có S/P