ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP HCM TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA LÊ THANH PHƯƠNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY ĐIỆN LỰC BẾN TRE TRONG THỊ TRƯỜNG ĐIỆN CẠNH TRANH Ở VIỆT NAM Chuyên ngành : Quản Lý Năng Lượng Mã số: 60340406 LUẬN VĂN THẠC SĨ TP HỒ CHÍ MINH, tháng năm 2020 CƠNG TRÌNH ĐƯỢC HỒN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA –ĐHQG –HCM Cán hướng dẫn khoa học : PGS.TS Võ Ngọc Điều Cán chấm nhận xét : TS Nguyễn Phúc Khải Cán chấm nhận xét : TS Dương Thanh Long Luận văn thạc sĩ bảo vệ Phân hiệu Đại học Quốc gia – HCM tỉnh Bến Tre vào ngày 09 tháng năm 2020 Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm: Chủ tịch: TS Lê Kỷ Thư ký: TS Huỳnh Quốc Việt Phản biện 1: TS Nguyễn Phúc Khải Phản biện 2: TS Dương Thanh Long Ủy viên: TS Huỳnh Văn Vạn Xác nhận Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV Trưởng Khoa quản lý chuyên ngành sau luận văn sửa chữa (nếu có) CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG TS Lê Kỷ TRƯỞNG KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Lê Thanh Phương MSHV:1770254 Ngày, tháng, năm sinh: 28/12/1979 Nơi sinh: Bến Tre Chuyên ngành: Quản Lý Năng Lượng Mã số: 60340406 TÊN ĐỀ TÀI: NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY ĐIỆN LỰC BẾN TRE TRONG THỊ TRƯỜNG ĐIỆN CẠNH TRANH Ở VIỆT NAM I NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG: - Nhiệm vụ: - Nghiên cứu vấn đề lý thuyết, lý luận, phân tích hoạt động đánh giá hiệu sản xuất kinh doanh điện; thị trường điện cạnh tranh - Phân tích nguồn lực kết sản xuất - kinh doanh đạt giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2018 Công ty Điện lực Bến Tre - Đánh giá thực trạng, điểm mạnh, điểm yếu, điểm phù hợp, bất hợp lý mơ hình Cơng ty Điện lực Bến Tre - Đưa giải pháp để nâng cao hiệu sản xuất - kinh doanh điện Công ty Điện lực Bến Tre - Nội dung: - Hệ thống hóa hồn thiện số vấn đề liên quan đến phân tích hoạt động đánh giá hiệu sản xuất kinh doanh doanh nghiệp phân phối điện - Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh Công ty Điện lực Bến Tre nói riêng, Cơng ty Điện lực nói chung tham gia thị trường bán lẻ điện II NGÀY GIAO NHIỆM VỤ : III NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: IV.CÁN BỘ HƯỚNG DẪN : PGS.TS Võ Ngọc Điều Tp HCM, ngày tháng năm 2020 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN (Họ tên chữ ký) CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO (Họ tên chữ ký) PGS.TS Võ Ngọc Điều TRƯỞNG KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ (Họ tên chữ ký) LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tác giả xin chân thành cảm ơn hướng dẫn tận tình người hướng dẫn khoa học PGS.TS Võ Ngọc Điều suốt trình viết hoàn thành luận văn Tác giả xin bày tỏ lịng biết ơn đến thầy Hội đồng khoa học Trường Đại học Bách Khoa tạo điều kiện giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn Xin cảm ơn Ban lãnh đạo, Phòng/Ban/Đội chuyên môn, đồng nghiệp Công ty Điện lực Bến Tre anh chị học viên lớp Quản lý lượng Khóa 2019 hỗ trợ tài liệu tạo điều kiện giúp đỡ tơi q trình thực đề tài Trong trình thực luận văn, tác giả ln cố gắng tìm tịi nghiên cứu để hồn thành luận văn thời gian trình độ chun mơn cịn hạn chế nên luận văn khơng tránh khỏi thiếu sót Tác giả mong nhận góp ý chân thành q thầy cơ, nhà khoa học đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện hơn, tiếp thu bổ sung kiến thức q trình cơng tác, nghiên cứu tiếp nội dung liên quan đến vấn đề TP Hồ Chí Minh, ngày 19 tháng năm 2020 Học viên Lê Thanh Phương TÓM TẮT Qua nhiều thập kỷ, ngành điện Việt Nam hình thành theo cấu trúc độc quyền liên kết dọc ba khâu phát điện – truyền tải – phân phối điện năng, cản trở việc đáp ứng nhu cầu điện cho sản xuất, tiêu dùng ngày lớn xã hội Để thu hút thành phần kinh tế tham gia phát điện, phân phối điện, bán buôn điện bán lẻ điện, ngành điện Việt Nam khơng có đường khác, phải nhìn thẳng vào thật để tìm giải pháp hữu hiệu đẩy nhanh phát triển thị trường điện cạnh tranh Phát triển thị trường điện cạnh tranh xu hướng phát triển chung nước giới, động lực cho hoạt động hiệu sản xuất kinh doanh điện phát triển kinh tế xã hội Đề tài “Nâng cao hiệu kinh doanh Công ty Điện lực Bến Tre thị trường điện cạnh tranh Việt Nam” thực thu thập số liệu hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty Điện lực Bến Tre giai đoạn năm, phân tích đánh giá thực trạng, điểm mạnh, điểm yếu, điểm phù hợp, bất hợp lý mơ hình Cơng ty Điện lực Bến Tre Từ đó, Tác giả đề giải pháp để nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh điện Công ty Điện lực Bến Tre thị trường điện cạnh tranh ABSTRACT Over the decades, Vietnam's electricity industry was formed according to a vertical monopoly structure in all three stages of electricity generation transmission - distribution, which has hindered the satisfaction of electricity demand for production and consumption increasing of society In order to attract all economic sectors to participate in generation, distribution, wholesale and retail, Vietnam's electricity industry has no other way, to look to the truth to find all effective solutions to push fast develop competitive electricity market Developing the competitive electricity market is a common development trend of countries around the world, is a driving force for efficient operation in electricity production and business and socioeconomic development The project "Enhancement of Business Effect of Ben Tre Power Company in Vietnamese Competitive Market" collects data on production and business activities of Ben Tre Power Company in a 5-years period, analyze and assess the situation, the strengths, weaknesses, the suitable points, the irrationalities in the model of Ben Tre Power Company today Since then, the author proposes solutions to improve the efficiency of electricity production and trading of Ben Tre Power Company in the competitive electricity market LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Lê Thanh Phương, học viên lớp cao học Quản lý lượng Khóa 2017 – Trường Đại học Bách Khoa, niên khóa năm 2017 - 2019 Tơi xin cam đoan luận văn cơng trình nghiên cứu riêng tơi, hướng dẫn PGS.TS Võ Ngọc Điều Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc, số liệu, tài liệu; kết luận văn thực tế Tôi xin chịu trách nhiệm vấn đề liên quan nội dung đề tài Tác giả Lê Thanh Phương MỤC LỤC Mục lục Trang Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục bảng, biểu Danh mục sơ đồ, hình vẽ Phần mở đầu 10 Chương Thị trường điện cạnh tranh 1.1 Tổng quan xu hướng phát triển thị trường điện 12 1.1.1 Mơ hình ngành điện truyền thống 12 1.1.2 Mơ hình ngành điện theo chế thị trường điện 12 1.2 Quá trình hình thành phát triển thị trường điện số nước giới 14 1.2.1 Tại Liên hiệp Anh 14 1.2.2 Tại Australia 15 1.2.3 Tại Trung Quốc 16 1.2.4 Tại Chile 17 1.2.5 Tại Singapore 17 1.2.6 Đánh giá phát triển thị trường điện nước 18 1.3 Các mơ hình thị trường điện 19 1.3.1 Mơ hình thị trường điện Poolco 20 1.3.2 Mơ hình hợp đồng song phương (Bilateral contracts) 22 1.3.3 Mơ hình lai (Hybrid) 24 1.4 Sự thao túng thị trường (Market power) 25 1.5 Chức năng, nhiệm vụ Power Exchanger (PX) Independent system operator (ISO) 27 1.5.1 Chức năng, nhiệm vụ PX 27 1.5.2 Cơ quan vận hành hệ thống độc lập ISO 29 1.5.2.1 Chức năng, nhiệm vụ ISO 29 1.5.2.2 Phân loại dạng ISO 32 1.6 Lộ trình hình thành phát triển thị trường điện lực Việt Nam 35 1.6.1 Lộ trình phát triển thị trường điện lực 35 1.6.2 Thị trường phát điện cạnh tranh 36 1.6.3 Thị trường bán buôn điện cạnh tranh 38 1.6.4 Thị trường bán lẻ cạnh tranh 40 Chương Cơ sở phân tích đánh giá hiệu hoạt động doanh nghiệp kinh doanh điện 2.1 Tổng quan hiệu kinh doanh doanh nghiệp 44 2.1.1 Khái niệm kinh doanh hiệu kinh doanh 44 2.1.2 Bản chất hiệu kinh doanh 45 2.1.3 Phân loại hiệu kinh doanh 46 2.1.3.1 Hiệu kinh doanh cá biệt hiệu kinh doanh xã hội 46 2.1.3.2 Hiệu chi phí phận chi phí tổng hợp 47 2.1.3.3 Hiệu tuyệt đối hiệu so sánh (hay hiệu tương đối) 47 2.1.3.4 Các tiêu hiệu kinh doanh doanh nghiệp 47 2.1.4 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu kinh doanh 56 2.1.5 Trình tự phân tích hiệu kinh doanh 57 2.2 Hiệu kinh doanh doanh nghiệp kinh doanh điện 58 2.2.1 Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật ngành điện 58 2.2.1.1 Điện mặt hàng chiến lược có điều tiết Nhà nước 58 2.2.1.2 Điện loại hàng hóa đặc biệt 59 2.2.2 Các tiêu đánh giá hiệu kinh doanh điện 60 2.2.2.1 Nguồn lực đầu vào kết đầu hoạt động kinh doanh điện 60 2.2.2.2 Nhóm tiêu đặc thù kinh doanh điện 61 2.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu kinh doanh điện 71 2.2.3.1 Nhân tố bên doanh nghiệp 71 2.2.3.2 Nhân tố bên doanh nghiệp 74 2.3 Phân tích hiệu kinh doanh doanh nghiệp 76 2.3.1 Ý nghĩa việc phân tích hiệu kinh doanh 76 2.3.1.1 Khái niệm 76 2.3.1.2 Đối tượng phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh 76 2.3.1.3 Ý nghĩa 76 2.3.2 Nội dung phân tích hiệu kinh doanh 77 2.3.3 Nhiệm vụ phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh 77 139 + Trang bị đầy đủ phương tiện phục vụ cho công tác quản lý vận hành, bảo dưỡng xe thang, thiết bị kiểm tra phát nóng; đào tạo để nâng cao kiến thức tay nghề tính kỷ luật cho nhân viên vận hành; + Phối hợp lịch cắt điện công tác cho thời gian điện khách hàng nhỏ nhất, kiểm sốt việc thi cơng cơng trình cải tạo, sửa chữa, bố trí đầy đủ lực lượng cho phép cắt điện thi công; + Nghiên cứu áp dụng thêm số tiêu chí để đánh giá độ tin cậy cấp điện như: Chỉ số thời gian điện trung bình khách hàng (Customer Average Interruption Duration Index - CAIDI) - Chỉ số thể thời gian trung bình cần để phục hồi cung cấp điện cho khách hàng lần điện (kéo dài); số tần suất điện trung bình khách hàng (Customer Average Interruption Frequency Index - CAIFI) - Chỉ số thể số lần điện trung bình khách hàng (trong khu vực) năm; số tần suất điện trung bình hệ thống (Average System Interruption Frequency Index - ASIFI) mặt phụ tải - Được định nghĩa tỉ số tổng số công suất (kVA) bị gián đoạn tổng số công suất (kVA) cung cấp Ngoài ra, để tăng điện thương phẩm chuyển sang thị trường điện cạnh tranh cấp độ 3, Công ty phải quan tâm nhiều đến công tác dịch vụ chăm sóc khách hàng, khách hàng lớn, khách hàng trọng điểm 4.2.2.3 Kiểm soát áp dụng giá bán điện cho đối tượng khách hàng Để nâng cao giá bán điện bình quân, việc thực áp giá đối tượng theo quy định Nhà nước, Công ty cần quan tâm thực vấn đề như: - Ưu tiên đảm bảo cấp điện an toàn, liên tục (kể việc khắc phục nhanh cố) cho khách hàng, khu vực có thương phẩm lớn, giá bán điện cao; - Tạo điều kiện thuận lợi để rút ngắn thời gian cấp điện cho khách hàng mua điện qua trạm biến áp chuyên dùng, khách hàng sản xuất kinh doanh mua điện sau trạm biến áp công cộng Để làm điều này, Công ty phải xây dựng lại quy trình phát triển phụ tải mới, gộp công đoạn chi tiết thực thành giai đoạn: chuẩn bị, thực hồn tất cấp điện; 140 - Kiểm sốt việc áp giá bán điện dễ xảy sai sót áp dụng số hộ tính giá sinh hoạt bậc thang, xác định tỷ lệ giá khách hàng có nhiều mục đích sử dụng chung cơng tơ; - Trang bị đầy đủ công tơ điện tử ba giá để lắp đặt cho khách hàng thuộc đối tượng 4.2.2.4 Nâng cao chất lượng dịch vụ điện Nâng cao chất lượng dịch vụ địi hỏi khơng xuất phát từ phía khách hàng cộng đồng xã hội mà trước hết từ yêu cầu nội doanh nghiệp tạo dựng hình ảnh, thực thi văn hóa doanh nghiệp nhằm phát triển cách bền vững, mơi trường thị trường điện cạnh tranh hồn hảo Để thực điều này, việc ban hành, thực kiểm sốt quy trình nghiệp vụ, Công ty cần quan tâm đến công tác truyền thông, thông tin đến khách hàng đặc biệt tuyển chọn, tăng cường huấn luyện, đào tạo để nâng cao chất lượng lực lượng lao động đảm nhiệm khâu có liên quan đến dịch vụ khách hàng phận cửa phát triển giải yêu cầu khách hàng, phận lắp đặt công tơ, xử lý cố Quán triệt đến toàn thể CBCNV, tổ chức thực theo phương châm: Lấy khách hàng làm trung tâm; lấy giải yêu cầu khách hàng làm mục đích; đảm bảo cấp điện an toàn, liên tục làm sở; cải cách thủ tục, nâng cao chất lượng giải công việc cá nhân, phận làm phương tiện 4.2.3 Áp dụng tiến khoa học công nghệ Để tăng suất lao động, khơng có biện pháp khác phải đẩy mạnh đầu tư áp dụng tiến khoa học kỹ thuật đại vào sở hạ tầng quản lý Tuy nhiên, việc ứng dụng cần phải cân nhắc nguồn lực tài bỏ hiệu mang lại; việc giải chế độ sách cho lực lượng lao động thừa hay không đáp ứng yêu cầu vấn đề mà Cơng ty phải tính tốn kỹ trước thực 141 Sử dụng công nghệ thông tin, công nghệ mới, đo đếm điện đọc từ xa, cơng tác tính tổn thất, quản lý hệ thống đo đếm để nâng cao suất nhân viên làm cơng tác kinh doanh, thu ngân, ghi điện - Hồn thiện ứng dụng cơng nghệ thơng tin sẵn có Hiệu chỉnh, bổ sung ứng dụng, tiện ích hệ thống CMIS, POS, GIS Xây dựng chương trình tích hợp hệ thống CMIS để quản lý đại lý thu từ khâu quản lý hợp đồng dịch vụ đến việc theo dõi tính tiền cơng dịch vụ, suất nhân viên đại lý - Kiện toàn hệ thống thu thập quản lý thông tin nhằm đảm bảo tính xác thơng tin cập nhật độ tin cậy ứng dụng khai thác tảng liệu cập nhật - Ứng dụng công nghệ di động vào công tác kinh doanh điện Triển khai nâng cấp chấm xóa nợ trực tuyến máy POS đề tiến đến xóa nợ trực tuyến, bảo đảm hiệu chương trình đáp ứng tiêu chí tăng suất - Ứng dụng GIS quản lý tổn thất khu vực Khai thác thông tin tổn thất tính tốn CMIS để thể quản lý đồ GIS, tiến đến tích hợp hệ thống số thu thập từ xa để tính toán khai thác sản lượng theo thời điểm, tổn thất giai đoạn - Ứng dụng GIS quản lý thu tiền, qua người quản lý đánh giá trực quan tình hình thu, nợ tiền điện cân đối lại nguồn nhân, vật lực không hợp lý dựa đồ phân phối theo số lượng khách hàng nợ, số khách hàng thường tốn theo kế hoạch - Mở rộng cơng nghệ ứng dụng mã vạch thiết bị đo đếm để tinh giản công đoạn khuân vác, di chuyển quản lý vật tư Ứng dụng mã vạch vào tất khâu công tác quản lý khách hàng từ tiếp nhận hồ sơ đến lý hợp đồng - Kiện toàn hệ thống thu thập liệu từ xa cho đo đếm đầu nguồn, ranh giới, trạm công cộng, trạm chuyên dùng nhằm giảm bớt nhân công ghi điện, công tác kiểm tra đo tải, cosj Nâng cao hiệu cơng tác quản lý tính tốn tổn thất khu vực trung hạ thế, phát kịp thời bất thường hệ thống đo đếm 142 4.2.4 Hướng cho Công ty Điện lực Bến Tre thị trường cạnh tranh 4.2.4.1 Giải pháp giảm chi phí Bảng 4.2: So sánh tỷ số khả sinh lợi Công ty Điện lực Bến Tre với Cơng ty Cổ phần Điện lực Khánh Hịa năm 2018 [7] [15] Chỉ tiêu Doanh thu Giá vốn mua điện Chi phí phân phối Lợi nhuận gộp Lợi nhuận ròng Tổng tài sản Vốn chủ sở hữu Tỷ suất lãi gộp Tỷ suất lãi ròng ROA (tỷ suất sinh lời tài sản) ROE (tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu) ĐVT Tỷ đ Tỷ đ Tỷ đ Tỷ đ Tỷ đ Tỷ đ Tỷ đ % % % % Công ty Điện lực Bến Tre 2.596 2.169 397 427 30 708 211 16,4 1,2 Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hòa 4.523 4.269 201 254 53 1.904 630 5,6 1,2 4,2 2,8 14,2 8,4 Từ bảng so sánh trên, cho thấy Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hịa có chi phí phân phối điện hiệu so với Công ty Điện lực Bến Tre nên mang lại lợi nhuận nhiều nên Công ty Điện lực Bến Tre cần thực số giải pháp giảm chi phí sau: Thực tiết giảm chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh đơn vị Giảm chi phí mua điện việc giảm tổn thất thực điều hòa phụ tải, tuyên truyền đến khách hàng lớn dịch chuyển kế hoạch sản xuất từ cao điểm sang thấp điểm, bình thường để san phụ tải Kiểm tốn lượng để giảm điện tự dùng so với kỳ 143 Thực hồn thiện cơng tác quản lý tổn thất khu vực trung hạ thế, nhằm xác định xác thành phân gây tổn thất điện Khai thác, vận hành lộ 22kV trạm 110kV để giảm bán kính lưới trung giảm tổn thất điện Kết nối mạch vòng cao, trung hạ Thực điều chuyển hợp lý máy biến vận hành non tải, tải Kiểm tra hệ thống đo đếm, đảm bảo tính xác hệ thống đo đếm từ khâu kiểm định đến lắp đặt Thực tốt cơng tác bảo trì hệ thống đo đếm kết hợp thực di dời điện kế nhà khách hàng Thực tiết giảm chi phí phân phối tiết kiệm chi phí vật liệu hoạt động thường xuyên chi phí phát triển khách hàng Giám sát chặt chẽ tình hình thực chi phí, tận dụng tuyệt đối hàng tồn kho cịn khả sử dụng nhằm tiết kiệm chi phí Hàng năm xây dựng chương trình tiết kiệm chi phí tăng suất lao động, chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí với tiêu cụ thể Hạn chế việc mua sắm máy văn phòng, thực th máy móc để giảm chi phí Tiết kiệm văn phòng phẩm, xăng xe, điện nước, điều hòa, chiếu sáng… Một vấn đề lớn công ty điện lực nhà nước chi phí lao động cao Do đó, việc giảm số lượng lao động chiến lược cơng ty điện lực để tăng khả cạnh tranh thị trường điện Thực tế cho thấy, công ty khối tư nhân ln có tỷ lệ lao động đơn vị sản phẩm thấp công ty khối nhà nước Để nâng cao suất lao động môi trường cạnh tranh, Công ty điện lực cần phải đưa giải pháp để cắt giảm thuyên chuyển lao động dư thừa Tăng cường hiệu sử dụng vốn, kiểm tra, xử lý vật tư, thiết bị tồn đọng, kém, phẩm chất Giảm lượng hàng tồn kho trì tồn kho vật tư, thiết bị hợp lý, đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh Quản lý chặt chẽ khách hàng, xây dựng biện pháp chế tài hợp lý khách hàng vi phạm hợp đồng, khách hàng chậm tốn, khách hàng khơng tốn,… 144 4.2.4.2 Giải pháp tăng doanh thu Bảng 4.3: So sánh tỷ số khả tốn Cơng ty Điện lực Bến Tre với Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hòa năm 2018 [7] [15] Đơn vị: tỷ đồng Chỉ tiêu Tài sản lưu động Nợ Ngắn hạn Hàng tồn kho Khả toán thời Khả tốn nhanh Cơng ty Điện lực Bến Tre 83 365 22 0,23 0,17 Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hòa 604 649 129 0,93 0,73 Từ bảng so sánh trên, cho thấy Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hịa có khả tốn nhanh toán thời đểu tốt so với Công ty Điện lực Bến Tre thể doanh thu hoạt động Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hòa cao nên đề xuất đưa giải pháp tăng doanh thu sau: Nâng cao giá bán điện bình qn cơng tác kinh doanh Tổ chức lực lượng kiểm tra, rà soát giá bán điện hàng năm, phát kịp thời sai giá để điều chỉnh cho phù hợp Thực triệt để việc bán điện theo thời gian sử dụng ngày cho đối tượng theo quy định Lắp điện kế ba giá cho đối tượng khách hàng theo quy định Tăng cường công tác kiểm tra vi phạm sử dụng điện, kịp thời chấn chỉnh, đề xuất xử lý trường hợp sai giá Giải dứt điểm nợ tồn đọng khơng để phát sinh Thực quy trình thu theo dõi tiền điện, tăng cường công tác kiểm soát chặt chẽ thu quản lý quỹ tiền điện, khơng để xảy sai sót Xử lý nợ khó địi theo quy định Quản lý 100% khách hàng đủ điều kiện mua công suất phản kháng theo quy định Thực thu đúng, thu đủ doanh thu công suất phản kháng Tăng doanh thu hoạt động sản xuất khác Thực sửa chữa, bảo trì máy biến thế, thiết bị đóng cắt cho khách hàng Đơn giản hóa thủ tục để phục vụ khách hàng có nhu cầu xây lắp điện Tăng cường công tác quản lý sở hạ 145 tầng dùng chung, kiểm điếm cột điện cho thuê để tăng doanh thu Đẩy nhanh tiến độ tổ chức xử lý tài sản, vật tư thiết bị thu hồi, ứng đọng, phẩm chất Đối với khoản tiền tạm thời nhàn rỗi nợ phải trả chưa đến hạn trả gửi tiết kiệm ngắn hạn để tăng nguồn thu lãi tiền gửi ngân hàng Từng bước tiến đến việc tự thi cơng thực cơng trình đầu tư xây dựng, sửa chữa lớn từ tiết giảm giá trị cơng trình tăng thu nhập cho cán công nhân viên Nghiên cứu tiềm mở rộng dịch vụ sau công tơ nhằm tăng doanh thu bước đầu chuẩn bị nâng cao dịch vụ khách hàng tham gia thị trường điện 4.2.4.3 Giải pháp thu hút khách hàng Hiện nay, công ty điện lực bán điện cho khách hàng phạm vi địa lý định Khi thị trường chuyển sang cạnh tranh, doanh nghiệp có hội thu hút nhiều khách hàng nhiều khu vực khác Để thu hút khách hàng, điều cần thiết nâng cao chất lượng cung cấp điện Trong trường hợp công ty quản lý lưới điện phân phối, cần nâng cao chất lượng điện năng, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện thông qua việc đầu tư sở vật chất, hệ thống bảo vệ, sử dụng công nghệ lưới điện thông minh… Tuy nhiên, giới, hầu hết thị trường bán lẻ cạnh tranh hoạt động theo mơ hình cơng ty bán lẻ bán điện, khơng quản lý lưới phân phối Mơ hình linh hoạt quản lý vận hành lưới điện Do vậy, việc nâng cao chất lượng cung cấp điện không nằm tầm kiểm sốt cơng ty bán lẻ Để thu hút khách hàng, công ty bán lẻ điện cần có số giải pháp: - Nâng cao dịch vụ chăm sóc khách hàng, đặt phương chăm hoạt động kinh doanh hướng đến khách hàng, xây dựng hệ thống chăm sóc khách hàng rộng khắp, tạo điều kiện tốt để khách hàng dễ tiếp cận dịch vụ, tham gia dịch vụ giám sát, cụ thể như: • Lực lượng tư vấn, hỗ trợ chăm sóc khách hàng trực tuyến, điện thoại, tin nhắn,… phục vụ 24/7 146 • Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào cơng tác kinh doanh, chăm sóc khách hàng: Công khai trực tuyến thủ tục đăng ký, đăng ký dịch vụ online; xây dựng trang mạng niêm yết thông tin giá bán điện, giá dịch vụ dây dẫn sau công tơ, cẩm nang sử dụng điện an tồn tiết kiệm, thơng tin ngừng, giảm cung cấp điện, • Định kỳ thăm hỏi, kiểm tra an toàn thiết bị điện, tư vấn cải tạo đảm bảo an toàn sử dụng điện nhà khách hàng • Đào tạo nguồn nhân lực chun nghiệp, ln sẵn sàng đáp ứng nhu cầu hỗ trợ, chăm sóc khách hàng - Đưa quy trình phát triển khách hàng nhanh gọn, thuận tiện, đơn giản - Xây dựng sách, phương thức tính giá điện linh hoạt, sách khuyến hợp lý, hấp dẫn cạnh tranh như: • Chính sách giảm giá dành cho khách hàng toán tiền hạn; khách hàng cam kết sử dụng lâu năm, khách hàng toán ứng tiền trước tháng, tháng, năm,… Ví dụ trả tiền điện hạn vịng năm giảm giá 28% (gói “esaver” Cơng ty Origin Energy - Úc) • Chính sách hấp dẫn nhằm lơi kéo khách hàng sử dụng điện nhà cung cấp khác giảm giá dịch vụ dây dẫn sau cơng tơ, giảm giá điện sử dụng,… Ví dụ khách hàng dùng điện công ty khác, chuyển sang dùng điện cơng ty giảm 50% tiền điện cho tháng sử dụng (gói “daily saver” Cơng ty Origin Energy - Úc) • Xây dựng sách giá, hình thức tốn hấp dẫn, linh hoạt cho nhóm đối tượng khách hàng Ví dụ hình thức tốn trọn gói (cam kết lượng điện tối thiểu sử dụng tháng), hình thức tốn theo lượng sử dụng thực tế,… • Chính sách giá cho khung cao điểm, thấp điểm - Đưa hình thức thành tốn linh hoạt, thuận tiện: cho khách hàng lựa chọn toán online, qua bưu điện, tài khoản ngân hàng, đại lý… - Cung cấp dịch vụ phụ cho khách hàng: dịch vụ tư vấn tiết kiệm lượng; tư vấn lựa chọn lắp đặt thiết bị hiệu suất cao, an toàn; tư vấn thiết 147 kế hệ thống điện phù hợp với thiết bị điện tòa nhà, văn phòng, hộ gia đình… 4.3 Các kiến nghị 4.3.1 Đối với Nhà nước - Nhà nước cần nghiên cứu ban hành thêm giá bán điện theo công suất cho phù hợp với thực tiễn - Nhà nước cần ban hành quy định, hướng dẫn để cụ thể hóa cơng việc cần thực theo định số 63/2013/QĐ-TTg 4.3.2 Đối với Tập đồn Tổng cơng ty - Sớm sửa đổi ban hành lại quy chế quản lý tài cho phù hợp với quy chế “Tổ chức hoạt động Công ty/Điện lực cấp Tỉnh Bến Tre/Huyện Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt Nam” - Xây dựng phương án thành lập, quy chế hoạt động Ban Quản lý dự án chuyên ngành, Ban Quản lý dự án khu vực để đảm bảo tiến độ hiệu đầu tư dự án theo theo quy định quản lý đầu tư xây dựng - Đẩy nhanh việc giao thực hạch toán độc lập cho Công ty Điện lực - Đề xuất phương án tách phận phân phối bán lẻ nhằm triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh Một điều kiện cấu ngành điện để hình thành thị trường bán lẻ điện cạnh tranh Công ty Điện lực phải tách bạch tổ chức máy hạch toán phận phân phối đơn vị bán lẻ điện Tùy vào tình hình hoạt động, mơ hình điều kiện kỹ thuật hệ thống điện EVN SPC thiết kế tổng thể thị trường bán buôn cạnh tranh, sở qui định hướng dẫn hành thị trường điện, đề xuất phương án tách bạch phận phân phối bán lẻ nhằm triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh: + Sử dụng hệ thống đo đếm phía hạ trạm biến áp công cộng 22/0,4kV điểm đấu nối đường trục hạ nhánh dây mắc điện làm ranh giới phận phân phối bán lẻ điện + Các Công ty Điện lực đảm nhiệm chức phân phối 148 + Các Đơn vị bán lẻ (được tách độc lập sở Trung tâm Kinh doanh) đảm nhiệm chức bán lẻ điện bán buôn cho số khách hàng mua buôn 149 CHƯƠNG KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN ĐỀ TÀI 5.1 Kết luận Nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh mục tiêu cuối mà doanh nghiệp phải đặt tìm biện pháp để đạt được, đặc biệt chế thị trường toàn cầu hóa Để làm điều này, trước hết doanh nghiệp phải tổ chức quản trị tốt cơng tác phân tích hoạt động đánh giá hiệu sản xuất kinh doanh Đối với Công ty Điện lực nói chung Cơng ty Điện lực Bến Tre nói riêng, với đặc điểm doanh nghiệp Nhà nước, vừa mang tính doanh nghiệp kinh doanh lại vừa mang tính hoạt động phục vụ cơng ích, vừa thể tính độc lập lại thiếu tự chủ hạch tốn phụ thuộc nên việc phân tích hoạt động đánh giá hiệu sản xuất kinh doanh chưa đặt thời gian qua Để chuẩn bị tốt cho việc tham gia vào thị trường bán lẻ điện thời gian tới, từ Cơng ty điện lực phải đặt vào mơi trường cạnh tranh với hội thách thức, khó khăn để nâng cao doanh số bán hàng sở giữ lượng khách hàng có trung thành đồng thời mở rộng khách hàng Vì vậy, làm để nâng cao hiệu kinh doanh điện Công ty Điện lực vấn đề tương đối phức tạp Đề tài “Nâng cao hiệu kinh doanh Công ty Điện lực Bến Tre thị trường điện cạnh tranh Việt Nam” xuất phát từ thực tiễn, nắm bắt chủ trương chung Nhà nước, EVN, EVN SPC, với mong muốn đề giải pháp nhằm nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh Công ty Điện lực Bến Tre thời gian tới 5.2 Hướng phát triển đề tài Qua nghiên cứu, hệ thống sở lý thuyết thực tế liên quan đến phân tích hoạt động, đánh giá hiệu sản xuất kinh doanh điện Công ty Điện lực Bến Tre nói riêng, Cơng ty Điện lực có đặc điểm tương tự nói chung 150 làm rõ, giúp cho người quản lý Công ty Điện lực có nhìn tổng thể hoạt động đơn vị định hướng phát triển thị trường điện cạnh tranh toàn phần Việt Nam Luận văn nghiên cứu phạm vi Cơng ty Điện lực Bến Tre nên chưa mang tính tổng quát, đại diện cho Công ty Điện lực, cần tiếp tục nghiên cứu số Cơng ty điện lực có đặc điểm tự nhiên, xã hội khác để đến đánh giá cách khách quan, toàn diện hơn, mơ hình tổ chức quản lý chuyển sang hoạt động môi trường bán lẻ điện cạnh tranh 151 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] PGS.TS Phạm Văn Dược, TS Trần Phước (2010), Phân tích hoạt động kinh doanh, nhà xuất Đại học Cơng nghiệp, TP Hồ Chí Minh [2] Phạm Ngọc Thúy, Phạm Tuấn Cường, Trần Mỹ Hạnh (2015), Kế toán đại cương, nhà xuất Đại học Quốc gia, TP Hồ Chí Minh [3] ThS Lê Tuấn (2019), giảng “Kế toán đại cương”, Khoa Quản lý công nghiệp Trường Đại học Bách Khoa - Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh [4] PGS TS Võ Ngọc Điều (2018), giảng “Cấu trúc vận hành thị trường điện”, Khoa Điện – Điện tử Trường Đại học Bách Khoa Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh [5] Nguyễn Thanh Sơn (2014), Xây dựng phát triển thị trường bán buôn điện cạnh tranh Việt Nam, Luận án Tiến sĩ Kinh tế, Đại học Đà Nẵng [6] Nguyễn Hoài Nam (2018), Phát triển thị trường điện lực Việt Nam, Luận án Tiến sĩ Kinh tế phát triển, Học viện trị Quốc gia TP Hồ Chí Minh [7] Cơng ty Điện lực Bến Tre (2014, 2015, 2016, 2017, 2018), Báo cáo tình hình nhân sự, tài chính, kinh doanh, kỹ thuật năm 2014 – 2018 [8] Công ty Điện lực Bến Tre (2014, 2015, 2016, 2017, 2018), Báo cáo tổng kết công tác sản xuất kinh doanh năm 2014 - 2018 [9] Tập đồn Điện lực Việt Nam (2017), Bộ quy trình kinh doanh điện áp dụng Tập đoàn Điện lực Việt Nam [10] Tổng công ty Điện lực miền Nam (2014, 2015, 2016, 2017, 2018), Báo cáo Tổng kết kinh doanh năm 2014-2018 [11] Tổng công ty Điện lực miền Nam (2015), Quy định phương pháp xác định tổn thất điện [12] Quy hoạch phát triển lưới điện Tỉnh Bến Tre 2016-2025 có xét đến năm 2035 [13] Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg ngày 08/11/2013 Thủ tướng Chính phủ Quy định lộ trình, điều kiện cấu ngành 152 điện để hình thành phát triển cấp độ thị trường điện lực Việt Nam văn hướng dẫn hành [14] Luật Điện lực năm 2005, Luật sửa đổi văn hướng dẫn hành [15] Công ty Cổ phần Điện lực Khánh Hòa (2018), Báo cáo kết hoạt động kinh doanh năm 2018 [16] Các trang web Bộ Công thương, UBND Tỉnh Bến Tre, EVN, EVN SPC [17] Loi Lei Lai (2001), Power System Restructuring and Deregulation, John Wiley & Sons, UK [18] Mohammand Shahidehpour, Hatim Yamin, Zuyi Li (2002), Market Operation in Electric Power System, John Wiley & Sons, INC., Publication 153 LÝ LỊCH PHẦN LÝ LỊCH TRÍCH NGANG Họ tên khai sinh: Lê Thanh Phương Sinh ngày: 28/12/1979 Phái: Nam Nơi sinh: Bến Tre Địa thường trú: Số 290 Ấp Thạnh Đông - xã Hương Mỹ - huyện Mỏ Cày Nam - tỉnh Bến Tre Địa liên lạc: Số 251A Nguyễn Văn Tư - Phường - Thành phố Bến Tre tỉnh Bến Tre Điện thoại: 0966936468 Email: lephuongkhkt123@gmail.com QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO Từ năm 1998-2003: Học trường Đại học Bách Khoa TP HCM Từ năm 2009-2011: Học trường Đại học Ngoại ngữ Đà Nẵng QUÁ TRÌNH CƠNG TÁC Từ năm 2003-2005: Làm việc Cơng ty Kỹ nghệ lạnh Từ năm 2005-đến nay: Làm việc Công ty Điện lực Bến Tre ... Cơng ty Điện lực Bến Tre Từ đó, Tác giả đề giải pháp để nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh điện Công ty Điện lực Bến Tre thị trường điện cạnh tranh ABSTRACT Over the decades, Vietnam's electricity... pháp nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh Công ty Điện lực Bến Tre 4.1 Cơ hội thách thức cho Công ty Điện lực thị trường bán lẻ cạnh tranh 126 4.1.1 Vai trò công ty bán lẻ thị trường điện. .. giữ gìn nâng cao uy tín Tập đồn Điện lực quốc gia Việt Nam cộng đồng xã hội Với lý trên, nghiên cứu ? ?Nâng cao hiệu kinh doanh Công ty Điện lực Bến Tre thị trường điện cạnh tranh Việt Nam? ?? phù