BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH -  - NGUYỄN THỊ THỦY THỰC TRẠNG TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG NGOẠI TRÚ BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN & PHỤC HỒI CHỨC NĂNG BẮC NINH NĂM 2019 CHUYÊN ĐỀ BÁO CÁO TỐT NGHIỆP i NAM ĐỊNH - 2019 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH -  - NGUYỄN THỊ THỦY THỰC TRẠNG TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG NGOẠI TRÚ BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN & PHỤC HỒI CHỨC NĂNG BẮC NINH NĂM 2019 Chuyên ngành: Điều dưỡng Nội người lớn BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS ĐỖ MINH SINH ii NAM ĐỊNH - 2019 i LỜI CẢM ƠN Trong suốt trình học tập hồn thành chun đề tốt nghiệp, nhận nhiều giúp đỡ, tạo điều kiện tập thể, cá nhân, nhà khoa học, gia đình bạn bè Với lịng kính trọng biết ơn sâu sắc xin bày tỏ gửi lời cảm ơn chân thành tới: Đảng ủy, Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý Đào tạo Sau đại học, Khoa/Phòng khác Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định tạo điều kiện tốt để tơi học tập hồn thành khóa luận chun đề tốt nghiệp Tiến sĩ Đỗ Minh Sinh hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn động viên tạo điều kiện thuận lợi cho suốt q trình học tập, nghiên cứu hồn thành chuyên đề tốt nghiệp Xin gửi lời cảm ơn tới khoa Khám bệnh bệnh viện đa khoa Y học cổ truyền & phục hồi chức tỉnh Bắc Ninh tạo điều kiện phối hợp để triển khai nội dung chuyên đề Cuối cùng, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới người thân gia đình, bạn bè đồng nghiệp giúp đỡ, động viên tơi suốt q trình học tập hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp Hà Nội, tháng 12 năm 2019 Học viên Nguyễn Thị Thủy ii LỜI CAM ĐOAN Tôi Nguyễn Thị Thủy - học viên chuyên khoa I khóa VI Trường Đại học điều dưỡng Nam Định Chuyên ngành Nội người lớn, xin cam đoan: Đây khóa luận thân tơi trực tiếp thực hướng dẫn TS Đỗ Minh Sinh Các số liệu thông tin nghiên cứu hồn tồn xác trung thực khách quan, xác nhận chấp thuận nơi nghiên cứu Tôi xin chịu trách nhiệm điều cam đoan iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i LỜI CAM ĐOAN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC VIẾT TẮT v DANH MỤC BẢNG vi DANH MỤC BIỂU ĐỒ vii ĐẶT VẤN ĐỀ Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1.Cơ sở lý luận 1.1.1 Định nghĩa đái tháo đường 1.1.2 Chẩn đoán đái tháo đường[1] 1.1.3 Chẩn đoán tiền đái tháo đường[1] 1.1.4 Phân loại bệnh đái tháo đường[1] 1.1.5 Biến chứng bệnh ĐTĐ[3] 1.1.6 Một số yếu tố nguy đái tháo đường type II [11] 1.2 Cơ sở thực tiễn 1.2.1 Thực trạng tuân thủ điều trị người bệnh đái tháo đường 1.2.2 Một số giải pháp tuân thủ điều trị người bệnh đái tháo đường type II Chương LIÊN HỆ THỰC TIỄN 11 2.1 Thực trạng công tác tuân thủ điều trị người bệnh đái tháo đường type II ngoại trú Bệnh viện Y học cổ truyền Phục hồi chức tỉnh Bắc Ninh 10 tháng đầu năm 2019 11 2.1.1 Giới thiệu Bệnh viện 11 2.1.2 Thực trạng công tác quản lý người bệnh ĐTĐ type II ngoại trú 16 2.2 Một số ưu điểm tồn hoạt động dự phòng biến chứng cho người bệnh ĐTĐ bệnh viện 32 2.2.1 Một số ưu điểm nguyên nhân 32 2.2.2 Một số tồn nguyên nhân 33 Chương ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP 34 3.1 Đối với Lãnh đạo bệnh viện 34 iv 3.2 Đối với cán y tế trực tiếp khám điều trị cho người bệnh 34 3.3 Đối với người bệnh: 34 Chương KẾT LUẬN 35 4.1 Thực trạng tuân thủ điều trị người bệnh đái tháo đường: 35 4.2 Nhận xét người bệnh tuân thủ điều trị người bệnh 35 4.2 Đề xuất giải pháp 37 TÀI LIỆU THAM KHẢO 38 PHỤ LỤC 36 v BẢNG DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ĐTĐ Đái tháo đường THA Tăng huyết áp CBYT Cán y tế NVYT Nhân viên y tế YHCT&PHCN-BN Y học cổ truyền & phục hồi chức tỉnh Bắc ninh COPD Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính WHO Tổ chức y tế giới RLDNGM Rối loạn dung nạp glucose máu BKLN Bệnh không lây nhiễm KCB Khám chữa bệnh BS Bác sỹ KTV Kỹ thuật viên CKI, CKII Chuyên khoa I,chuyên khoa II TMH Tai Mũi Họng ĐDTK Điều dưỡng trưởng khoa YHCT Y học cổ truyền NB Người bệnh CLS Cận lâm sàng vi DANH MỤC BẢNG Bảng Một số kết thực nhiệm vụ Khoa khám bệnh làm 10 tháng đầu năm 2019 15 Bảng 2 Một số thông tin nhân học người bệnh 17 Bảng Tình trạng nhân trắc người bệnh 18 Bảng Thời gian phát bị Đái tháo đường 19 Bảng Thời gian khám bệnh ĐTĐ bệnh viện 19 Bảng Thời gian khám bệnh gần 19 Bảng Sổ theo dõi đường huyết cá nhân 19 Bảng Thực trạng tuân thủ chế độ ăn người bệnh (tỷ lệ %) 20 Bảng 2.9 Mức độ ông bà sử dụng đồ uống có chứa cồn 22 Bảng 10 Nếu có sử dụng đồ uống có chứa cồn ông bà uống ml/tuần23 Bảng 2.11 Thời gian ông bà tập thể dục buổi/tuần 24 Bảng 2.12 Mức độ gắng sức ông bà lần tập 24 Bảng 2.13 Tỷ lệ bệnh nhân ĐTĐ nhận đủ thuốc vòng tháng 26 Bảng 2.14 CBYT hỏi giải thích tác dụng phụ thuốc 28 Bảng 2.15 Bệnh nhân ĐTĐ gặp tác dụng phụ thuốc 29 Bảng 16 Cách CBYT xử lý bệnh nhân ĐTĐ gặp tác dụng phụ thuốc 29 Bảng 17 CBYT hỏi thăm lối sống sinh hoạt hàng ngày bệnh nhân ĐTĐ29 Bảng 18 CBYT tư vấn đưa lời khuyên cho bệnh nhân ĐTĐ 29 Bảng 19 Nội dung CBYT tư vấn đưa lời khuyên cho bệnh nhân ĐTĐ 30 Bảng 2.20 Điều kiện để bệnh nhân ĐTĐ điều trị tốt 31 vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 Đánh giá người bệnh sử dụng đồ uống có đườngError! Bookmark not defined Biểu đồ 2.2 Mức độ sử dụng đồ uống có đường người bệnhError! Bookmark not defined Biểu đồ 2.3 Đánh giá người bệnh tuân thủ tập thể dụcError! Bookmark not defined Biểu đồ 2.4 Ông bà tập dục thao hình thức nàoError! Bookmark not defined Biểu đồ Đánh giá tình trạng tuân thủ dùng thuốc người bệnh Error! Bookmark not defined Biểu đồ 2.6 Tỷ lệ bệnh nhân ĐTĐ thực uống thuốc nhàError! Bookmark not defined Biểu đồ 2.7 Hoạt động hẹn tái khám CBYT Error! Bookmark not defined Biểu đồ Ý kiến bệnh nhân cách CBYT tư vấnError! Bookmark not defined Biểu đồ 2.9 Mức độ hài lòng bệnh nhân ĐTĐ hoạt động đón tiếp, khám bệnh NVYT Error! Bookmark not defined ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) bệnh rối loạn chuyển hóa khơng đồng nhất, có đặc điểm tăng glucose huyết khiếm khuyết tiết insulin, tác động insulin, hai Tăng glucose mạn tính thời gian dài gây nên rối loạn chuyển hóa carbohydrate, protide, lipide, gây tổn thương nhiều quan khác nhau, đặc biệt tim mạch máu, thận, mắt, thần kinh [12] Theo Liên đoàn Đái tháo đường Thế giới (IDF), năm 2017 tồn giới có khoảng 7,5 triệu người chẩn đốn đái tháo đường, nhóm người từ 2079 tuổi 4,84 triệu người; dự báo đến năm 2045 số 9,5 6,37 triệu Số người bị tử vong ĐTĐ vào khoảng triệu người/năm Tổng số chi phí dành để chăm sóc điều trị bệnh 727 tỷ đô la/năm, số đạt 776 tỷ đô vào năm 2045 [11] Bệnh tiểu đường vấn đề sức khỏe toàn cầu Bệnh tiểu đường giết chết gây tàn tật, tác động đến người độ tuổi làm việc hiệu họ gây nên tình trạng nghèo hóa làm giảm tuổi thọ Bệnh tiểu đường mối đe dọa phổ biến không phân biệt biên giới tầng lớp xã hội Khơng có quốc gia miễn dịch với bệnh tiểu đường bệnh dự kiến tiếp tục gia tăng Gánh nặng bệnh tiểu đường làm cạn kiệt ngân sách y tế quốc gia, làm giảm suất, làm chậm tăng trưởng kinh tế, gây gánh nặng chi tiêu cho hộ gia đình dễ bị tổn thương gánh nặng cho hệ thống chăm sóc sức khỏe Bệnh tiểu đường trường hợp khẩn cấp sức khỏe toàn cầu lớn kỷ 21 Bệnh tiểu đường nằm số 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu toàn cầu với số bệnh không truyền nhiễm khác ung thư, tăng huyết áp, COPD [11] Tại Việt Nam, theo báo cáo WHO năm 2014 tỷ lệ người chẩn đoán mắc ĐTĐ chiếm khoảng 5% dân số [13] Theo kết điều tra năm 2015 Bộ Y tế, 68,9% ngu ời ta ng đu ờng huyết chu a đu ợc phát hiẹ n Chỉ có 28,9% người bệnh ĐTĐ quản lý sở y tế Đây thực khoảng trống lớn chênh lệch nhu cầu cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe[3] Bệnh viện Y học cổ truyền Phục hồi chức tỉnh Bắc Ninh bệnh viện 30 Bảng 19 Nội dung CBYT tư vấn đưa lời khuyên cho bệnh nhân ĐTĐ Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Uống thuốc hàng ngày 92 92% Giảm ăn đồ 86 86% Hạn chế mỡ động vật 94 94% Hạn chế rượu/bia 66 66% Không hút thuốc lá/lào 48 48% Tăng cường rau xanh, hoa tươi 88 88% Tập thể dục mức độ vừa phải 30-60 phút/ngày 80 80% Tránh lo âu, căng thẳng 36 36% Khác 0% Kết nội dung CBYT tư vấn đưa lời khuyên cho bệnh nhân ĐTĐ uống thuốc hàng ngày chiếm 92%, chế độ ăn giảm đường, hạn chế mỡ động vật, tăng cường rau tươi xanh, tập luyện vừa sức chiếm tỷ lệ cao 6% 24% Rất rõ ràng 70% Rõ ràng Tương đối rõ ràng Biểu đồ Ý kiến bệnh nhân cách CBYT tư vấn Kết ý kiến bệnh nhân cách CBYT tư vấn rõ ràng chiếm tỷ lệ cao (70%),24 % rõ nội dung 6% tương đối rõ ràng 31 Biểu đồ 2.9 Mức độ hài lịng bệnh nhân ĐTĐ hoạt động đón tiếp, khám bệnh NVYT Kết mức độ hài lịng bệnh nhân ĐTĐ hoạt động đón tiếp, khám bệnh NVYT chiếm 70%, Tương đối hài lịng 18%,Rất hài lịng 10%, 2% khơng hài lịng Bảng 2.20 Điều kiện để bệnh nhân ĐTĐ điều trị tốt Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Có tài liệu hướng dẫn để sử dụng lâu dài 48 48 Được CBYT tư vấn nhiều 86 86 Thành lập câu lạc người bệnh ĐTĐ 46 46 Được nhận đủ hàng tháng 5 Khác 0 Kết điều kiện để bệnh nhân ĐTĐ điều trị tốt hơn, Được CBYT tư vấn nhiều 86%, có tài liệu hướng dẫn để sử dụng lâu dài 48%, 46% muốn thành lập câu lạc người bệnh ĐTĐ 32 2.2 Một số ưu điểm tồn hoạt động dự phòng biến chứng cho người bệnh ĐTĐ bệnh viện 2.2.1 Một số ưu điểm nguyên nhân 2.2.1.1 Ưu điểm Lứa tuổi trung bình phải điều trị ĐTĐ typs II, 65 tuổi lứa tổi đủ để chín chắn nhận thức mức độ nguy hiểm bệnh họ thay đổi hành vi lối sống, tỷ lệ người bệnh sống thành thị cáo so với nông thôn,thời gian tập thể dục ,trên 30 phút chiếm 72%và tập thể dục hàng ngày chiếm tỷ lệ 56% ,mức độ sử dụng đồ uống có đường uống đồ uống có đường 70%, hạn chế đồ ăn chất tinh bột hàng ngày chiếm 44%, tuân thủ uống thuốc theo dẫn cán y tế chiếm 84% Kết người bệnh tuân thủ chế độ điều trị tốt nên kiểm soát đường huyết lần khám gần đo (100BN)là từ 3,3mmol/l-6,4mmol/l chiếm đến 58% đường huyết từ 6,5mmol/l-