1 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH - - NGUYỄN THỊ THU NGÂN CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT SỎI ỐNG MẬT CHỦ TẠI KHOA NGOẠI TỔNG HỢP BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ NĂM 2019 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH – 2019 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH - - NGUYỄN THỊ THU NGÂN CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT SỎI ỐNG MẬT CHỦ TẠI KHOA NGOẠI TỔNG HỢP BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ NĂM 2019 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Điều dưỡng ngoại khoa GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: BSCKII NGUYỄN QUANG HÒA NAM ĐỊNH – 2019 i LỜI CẢM ƠN Qua hai năm học tập, để hoàn thành chuyên đề này, nhận nhiều giúp đỡ hỗ trợ chân thành, hiệu thầy giáo, cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè người thân gia đình Trước tiên, tơi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám Hiệu, Phòng Đào tạo Sau đại họcvà Bộ môn Điều dưỡng Người lớn Ngoại khoaTrường Đại học Điều dưỡng Nam Định tạo điều kiện giúp đỡ hỗ trợ tơi hồn thành chun đề Với lịng biết ơn sâu sắc, tơi chân thành gửi đến: BSCKII Nguyễn Quang Hòa người Thầy tận tình hướng dẫn khóa học, truyền dạy cho kiến thức kinh nghiệm quý báu Thầy giúp tơi hồn thành chuyên đề Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Đảng ủy, Ban giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ tạo điều kiện cho thực tế sở Tôi xin cảm ơn toàn thể Bác sỹ, Điều dưỡng đồng nghiệp tham gia giúp đỡ đóng góp nhiều ý kiến q báu cho tơi q trình thực tập viết chuyên đề báo cáo Cuối cùng, ln ghi nhớ chia sẻ, động viên, hết lịng Bố mẹ, Chồng, bạn bè giúp đỡ, cho thêm nghị lực để học tập hồn thành chun đề Tơi xin trân trọng cảm ơn! Phú thọ, ngày 28 tháng 10 năm 2019 Học viên Nguyễn Thị Thu Ngân ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan chuyên đề riêng hướng dẫn Bác sỹ CKII Nguyễn Quang Hòa Tất nội dung báo cáo trung thực chưa báo cáo hình thức trước Nếu phát có gian lận tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm nội dung chuyên đề Phú thọ, ngày 28 tháng 10 năm 2019 Nguyễn Thị Thu Ngân iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i LỜI CAM ĐOAN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT iv DANH MỤC HÌNH VẼ v ĐẶT VẤN ĐỀ Chương 1:CƠ SƠ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 CƠ SƠ LÝ LUẬN: 1.2 CƠ SƠ THỰC TIỄN: 14 Chương 2: LIÊN HỆ THỰC TIỄN 18 Chương 3: ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP 36 KẾT LUẬN 37 TÀI LIỆU THAM KHẢO 39 iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung NB Người bệnh ĐD Điều dưỡng BVĐK Bệnh viện đa khoa CBYT Cán Y tế CSNB Chăm sóc người bệnh TD Theo dõi DHST Dấu hiệu sinh tồn HA Huyến áp M Mạch NT Nhịp thở T Nhiệt độ 1/ph Lần/phút h Giờ PT Phẫu thuật TSNS Tán sỏi nội soi TSNCT Tán sỏi thể NQ Niệu quản CT Scanner Cắt lớp vi tính PTNS Phẫu thuật nội soi v DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.Hình thể gan Hình 2: Giải phẫu đường mật Hình 3: Sỏi ống mật chủ Hình : Vị trí sỏi ống mật chủ siêu âm Citi Scannner Hình 5: Hình ảnh Bệnh viện đa khoa Tỉnh Phú Thọ 19 Hình 6: Hình ảnh dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật 31 Hình 7: Chăm sóc ống dẫn lưu ổ phúc mạc 32 Hình 8: Chăm sóc sonde dày, sonde niệu đạo – bàng quang 32 Hình 9: chăm sóc vết mổ 33 ĐẶT VẤN ĐỀ Sỏi mật bệnh bệnh lý đường tiêu hóa thường hay gặp với tỷ lệ mắc dao động từ 0,1 – 61,5% toàn giới, số người bị sỏi mật chiếm 10,7% dân số, gặp chủ yếu nữ giới, đặc biệt phụ nữ tiền mãn kinh Ở châu Âu – Mỹ: sỏi ống mật chủ hình thành phần lớn sỏi túi mật di chuyển xuống, thành phần chủ yếu Cholesterol Tính chất sỏi: cứng, màu vàng nâu, mặt gồ ghề Tỷ lệ nữ nhiều nam gấp lần, thường xảy người phụ nữ béo vận động Ở Châu Á: sỏi đường mật phần lớn giun chui lên đường mật gây nhiễm khuẩn đường mật, sỏi mật châu Á chủ yếu sỏi ống mật chủ sỏi gan Sỏi có màu nâu đen dễ vỡ, tỷ lệ nam nữ tương đương; gặp lớp người, lứa tuổi hay gặp trung niên Ở Việt Nam, theo Giáo sư Tôn Thất Tùng: Sỏi túi mật chiếm 10,8% - 11,4%, sỏi ống mật chủ sỏi gan chiếm sấp xỉ 80%, ngược lại Châu Âu sỏi túi mật chiếm 63,8% (7) Sỏi ống mật chủ trường hợp không gây tắc, nhiễm trùng khơng có triệu chứng, nhiên bị tắc gây nhiễm trùng thường nặng nề khơng điều trị kịp thời dễ có biến chứng gây tử vong Hiện phương pháp điều trị sỏi ống mật chủ chủ yếu phẫu thuật lấy sỏi qua phẫu thuật nội soi ổ bụng, phẫu thuât nội soi mở ống mật chủ lấy sỏi… Phương pháp mở ống mật chủ lấy sỏi – đặt dẫn lưu Kehr phẫu thuật kinh điển áp dụng kỷ qua với kết khả quan nhằm mục đích lấy hết sỏi đường mật, tạo lưu thông tốt cho mật ruột Trong thời đại khoa học kỹ thuật tiên tiến nay, với phát triển vũ bão phẫu thuật nội soi, phẫu thuật xâm hại áp dụng nhiều giới Việt Nam Tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, phẫu thuật mở OMC lấy sỏi thựa năm 1975, phẫu thuật mở OMC lấy sỏi + Nội soi tán sỏi đường mật thựa từ năm 2010 Phương pháp có ưu điểm lấy sỏi cho đối tượng, an tồn khơng cần trang thiết bị đại Tuy nhiên phương pháp cịn có hạn chế thời gian phẫu thuật dài, đường mổ rộng Kết phẫu thuật phụ thuộc nhiều vào công tác kỹ thuật, định chăm sóc người bệnh….Đặc biệt cơng tác chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật đóng vai trị quan trọng phẫu thuật Trong ngày đầu khơng chăm sóc tốt xảy biến chứng chiếm tỷ lệ 8-16% như: chảy máu đường mật, tụt, tắc kehr dẫn lưu đường mật, viêm tụy , Sau phẫu thuật người bệnh viện thường phải mang theo Kehr dẫn lưu mật Nếu người bệnh khơng chăm sóc tốt xảy số tai biến biến chứng phẫu thuật, ảnh hưởng đến chất lượng sống người bệnh, để đóng góp vào thành cơng q trình điều trị người điều dưỡng cần phải có kiến thức để chăm sóc người bệnh thực hành quy trình chăm sóc người bệnh Về triệu chứng, phương pháp điều trị bệnh nhiều nghiên cứu đề cập đến Tuy nhiên nghiên cứu cơng tác chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ đề cập Chính tơi tiến hành chun đề: “Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ khoa ngoại Tổng hợp bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ năm 2019”với mục tiêu: Mô tả thực trạng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ khoa Ngoại tổng hợp Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ năm 2019 Chương CƠ SƠ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 CƠ SƠ LÝ LUẬN: 1.1.1 Giải phẫu gan đường mật * Gan Gan người trưởng thành thường nặng 1,4 - 1,6 kilơgam, mềm, có màu đỏ sẫm Gan quan nội tạng lớn đồng thời tuyến tiêu hóa lớn thể Gan nằm hoành phần trên, bên phải ổ bụng Gan nằm phía bên phải dày tạo nên giường túi mật Gan cung cấp máu hai mạch thùy phải: động mạch gan tĩnh mạch cửa (tĩnh mạch gánh) Động mạch gan thường bắt nguồn từ động mạch thân tạng Tĩnh mạch cửa dẫn lưu máu từ lách, tụy tiểu tràng nhờ mà gan tiếp cận nguồn dinh dưỡng sản phẩm phụ q trình tiêu hóa thức ăn Các tĩnh mạch gan dẫn lưu máu từ gan đổ trực tiếp vào tĩnh mạch chủ Hình 1.Hình thể gan 26 - Nguy thiếu hụt dinh dưỡng ăn thể trạng suy kiệt - Người bệnh ngủ lo lắng tình trạng bệnh * Mục tiêu mong đợi - Người bệnh đỡ đau vết mổ - Giảm nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Giảm nguy nhiễm trùng vết mổ - Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh - Người bệnh giảm lo lắng bệnh * Những nội dung thực ngày thứ - Vết mổ chăm sóc quy trình, người bệnh đau nhẹ vết mổ, vết mổ khơng có biểu nhiễm trùng - Thay băng chân kehr - Rút ống sonde dày, Sonde niệu quản, sonde vết mổ - Thực y lệnh thuốc an toàn, đầy đủ, - Đo dấu hiệu sinh tồn 6h/lần - Người bệnh cung cấp dinh dưỡng đầy đủ qua đường tĩnh mạch - Người bênh đỡ lo lắng bệnh Chăm sóc người bệnh ngày thứ (14/09/2019) * Chẩn đoán điều dưỡng - Đau vết mổ can thiệp phẫu thuật - Nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Nguy nhiễm trùng vết mổ - Nguy thiếu hụt dinh dưỡng ăn - Ngủ lo lắng tình trạng bệnh * Mục tiêu mong đợi - Người bệnh đỡ đau vết mổ - Giảm nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Giảm nguy nhiễm trùng vết mổ - Đảm bảo dinh dưỡng - Đảm bảo giấc ngủ cho người bệnh * Những nội dung thực ngày thứ 27 - Vết mổ chăm sóc quy trình, người bệnh đau nhẹ vết mổ, vết mổ khơng có biểu nhiễm trùng - Thay băng chân kehr - Thực y lệnh thuốc an toàn, đầy đủ, -Đo dấu hiệu sinh tồn lần/ ngày - Người bệnh cung cấp dinh dưỡng đầy đủ - Động viên người bệnh yên tâm điều trị Chăm sóc người bệnh ngày thứ (15/10/2019) * Chẩn đoán điều dưỡng - Nguy nhiễm trùng vết mổ - Giảm nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Nguy thiếu hụt dinh dưỡng ăn - Lo lắng thiếu hụt kiến thức bệnh * Mục tiêu mong đợi - Giảm nguy nhiễm trùng vết mổ - Giảm nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh - Người bệnh yên tâm điều trị * Những nội dung thực ngày thứ - Vết mổ chăm sóc quy trình, vết mổ khơng có biểu nhiễm trùng - Thay băng chân kehr - Thực y lệnh thuốc an toàn, đầy đủ, - Đo dấu hiệu sinh tồn lần/ ngày - Người bệnh cung cấp dinh dưỡng đầy đủ - Người bệnh đỡ lo lắng bệnh Chăm sóc người bệnh ngày thứ (16/10/2019) * Chẩn đoán điều dưỡng - Nguy nhiễm trùng vết mổ - Nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Nguy thiếu hụt dinh dưỡng ăn - Lo lắng thiếu hụt kiến thức bệnh * Mục tiêu mong đợi 28 - Giảm nguy nhiễm trùng vết mổ - Giảm nguy tắc kehr - Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh - Người bệnh yên tâm điều trị * Những nội dung thực ngày thứ - Vết mổ chăm sóc quy trình, vết mổ khơng có biểu nhiễm trùng - Thay băng chân Kehr - Thực y lệnh thuốc an toàn, đầy đủ, - Đo dấu hiệu sinh tồn lần/ ngày - Người bệnh cung cấp dinh dưỡng đầy đủ - Người bệnh đỡ lo lắng bệnh Chăm sóc người bệnh ngày thứ (16/10/2019) * Chẩn đoán điều dưỡng - Nguy nhiễm trùng vết mổ - Nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Nguy thiếu hụt dinh dưỡng ăn - Lo lắng thiếu hụt kiến thức bệnh * Mục tiêu mong đợi - Giảm nguy nhiễm trùng vết mổ - Giảm nguy tắc kehr - Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh - Người bệnh yên tâm điều trị * Những nội dung thực ngày thứ - Vết mổ chăm sóc quy trình, vết mổ khơng có biểu nhiễm trùng - Thực y lệnh thuốc an toàn, đầy đủ, - Đo dấu hiệu sinh tồn lần/ ngày - Người bệnh cung cấp dinh dưỡng đầy đủ - Người bệnh đỡ lo lắng bệnh Chăm sóc người bệnh ngày thứ (17/10/2019) * Chẩn đoán điều dưỡng - Người bệnh có định: Cắt vết mổ - Nguy tắc kehr cịn sót sỏi 29 - Nguy thiếu hụt dinh dưỡng ăn - Lo lắng thiếu hụt kiến thức bệnh * Mục tiêu mong đợi - Vết mổ khô, liền tốt - Giảm nguy tắc kehr - Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh - Người bệnh yên tâm điều trị * Những nội dung thực ngày thứ - Thực y lệnh thuốc an toàn, đầy đủ, - Đo dấu hiệu sinh tồn lần/ ngày - Người bệnh cung cấp dinh dưỡng đầy đủ - Người bệnh đỡ lo lắng bệnh Chăm sóc người bệnh ngày thứ (18/10/2019) * Chẩn đoán điều dưỡng - Nguy tắc kehr cịn sót sỏi - Nguy thiếu hụt dinh dưỡng ăn - Lo lắng thiếu hụt kiến thức bệnh * Mục tiêu mong đợi - Giảm nguy tắc kehr - Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh - Người bệnh yên tâm điều trị * Những nội dung thực ngày thứ - Thực y lệnh thuốc an toàn, đầy đủ, - Đo dấu hiệu sinh tồn lần/ ngày - Người bệnh cung cấp dinh dưỡng đầy đủ - Người bệnh đỡ lo lắng bệnh Chăm sóc người bệnh ngày thứ (19/10/2019) * Xét nghiệm sinh hóa máu: - BilTP 19,2 (bt 0- 17,1) Bil TT 5,5( bt( 0-5,1) - GOT 42,9 U/L( bt 0-37).GPT 45,1(0-40) - Siêu âm: Hình ảnh Kehr khơng có sỏi, đường mật gan giãn nhẹ khơng có hình ảnh sỏi cản quang 30 - Chụp đường mật qua Kehr: OMC có hình ảnh Kehr, hình ảnh thuốc lưu thông qua ơddi tốt * Chẩn đốn điều dưỡng - Người bệnh có định viện - Lo lắng khả tự chăm sóc người bệnh sau viện * Mục tiêu mong đợi - Các xét nghiệm, siêu âm XQ tốt - Người bệnh tư vấn giáo dục sức khỏe trước viện - Người bệnh tái khám định kỳ theo hẹn * Những nội dung thực ngày thứ - Hướng dẫn người bệnh thủ tục viện - Người bệnh tư vấn giáo dục sức khỏe trước viện - Người bệnh tái khám định kỳ theo hẹn - Người bệnh phát tờ rơi tư vấn giáo dục sức khỏe trước viện - Người bệnh gia đình yên tâm trước viện * Nhận xét công tác chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ dẫn lưu Kehr 1.1 Chăm sóc dấu hiệu sinh tồn: Dấu hiệu sinh tồn theo dõi tùy theo tình trạng người bệnh, giai đoạn bệnh, tùy vào loại phẫu thuật Người điều dưỡng theo dõi dấu hiệu sinh tồn ngày đầu 30-60phút/ lần thời gian theo dõi 12 24 sau phẫu thuật Những ngày dấu hiệu sinh tồn bình thường theo dõi ngày lần - Các số sinh tồn người điều dưỡng thực quy trình thơng báo để người bệnh nghỉ 15 phút trước thực quy trình khơng ảnh hưởng đến độ xác số 1.2 Chăm sóc dẫn lưu : 1.2.1 Chăm sóc ống dẫn lưu Kehr 31 Hình 6: Hình ảnh dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật Người bệnh sau phẫu thuật lấy sỏi ống mật chủ, việc chăm sóc ống dẫn lưu Kehr, ống dẫn lưu gan quy trình đảm bảo ngun tắc đóng vai trị quan trọng người bệnh Ống dẫn lưu Kehr nối với túi vơ khuẩn, kín có vạch theo dõi số lượng 24h để thấp vị trí ống mật đảm bảo tránh trào ngược gây nhiễm khuẩn ngược dòng - Ống dẫn lưu gan, ống dẫn lưu ổ bụng nối với vỏ chai dịch vô khuẩn để thấp ổ bụng đảm bảo tránh trào ngược gây nhiễm khuẩn ngược dòng bảo đảm kín - Theo dõi dịch mật qua Kehr đầy đủ số lượng, màu sắc tính chất mật để tránh tắc mật bùn tụt ống dẫn lưu - Người bệnh có định bơm rửa Kehr dịch mật có nhiều cặn, khơng người điều dưỡng thực bơm rửa Kehr nước muối sinh lý vô khuẩn (0,9%), thực theo bước quy trình bơm rửa Kehr - Dịch mật lưu từ 6h sáng ngày hôm trước đến sáng ngày hôm sau - Các ống dẫn lưu gan, dẫn lưu ổ bụng rút định quy trình đảm bảo vơ khuẩn Tuy nhiên cịn số hạn chế chăm sóc Kehr như: - Chỉ định rút ống dẫn lưu Kehr + Thường để lưu từ 10-12 ngày sau phẫu thuật + Chỉ rút có định bác sĩ + Rút Kehr đường mật thông 32 Trên thực tế người bệnh thường điều trị ngày bệnh viện, người bệnh phải mang ống dẫn lưu hẹn khám lại Nếu nhà, người nhà chăm sóc ống dẫn lưu nhà khơng tốt gây biến chứng : tắc ống, tụt ống, dịch mật trào ngược gây trợt loét chân ống dẫn lưu 1.2.2: Chăm sóc ống dẫn lưu ổ bụng, ống dẫn lưu gan: Hình 7: Chăm sóc ống dẫn lưu ổ phúc mạc - Thực quy trình - Khơng có tình trạng trào ngược 1.2.3 Chăm sóc sonde dày, sonde niệu đạo bàng quang: Hình 8: Chăm sóc sonde dày, sonde niệu đạo – bàng quang - Thực quy trình - Khơng có nhiễm trùng ngược dịng chăm sóc quy trình đảm bảo vơ khuẩn, vệ sinh tốt, định rút sớm 33 1.3 Chăm sóc vết mổ Hình 9: chăm sóc vết mổ Vết mổ có xảy biến chứng chảy máu ngày đầu thường xảy nhiễm khuẩn vào ngày thứ trở đi, ưu điểm người điều dưỡng công tác chăm sóc vết mổ khoa Ngoại tổng hợp bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ là: - Môi trường Bệnh viện sẽ, thoáng mát - Mỗi người bệnh sử dụng riêng dụng cụ thay băng đóng gói riêng khoa Kiểm sốt nhiễm khuẩn cung cấp đảm bảo vô khuẩn - Người điều dưỡng thực quy trình kỹ thuật thay băng ban hành theo Bộ Y tế quy định Tuy nhiên chăm sóc vết mổ cịn hạn chế: Chưa trọng đến vấn đề vệ sinh bàn tay, chưa tuân thủ triệt để thời điểm vệ sinh bàn tay, nguyên nhân gây nhiễm khuẩn chéo từ người bệnh sang người bệnh khác 1.4 Chăm sóc dinh dưỡng cho người bệnh - Đây vấn đề quan trọng người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ, người bệnh bị sỏi đường mật thường ăn kém, dễ bị suy kiệt chế độ ăn cần trọng, chế độ ăn phải cân đối thành phần dinh dưỡng cần có chế độ ăn riêng cho loại bệnh - Tuy nhiên chuyên đề phản ánh việc chăm sóc dinh dưỡng chưa đảm bảo Trong ba ngày đầu chưa có nhu động ruột người bệnh phải nhịn ăn nuôi dưỡng đường tĩnh mạch, người bệnh nhận truyền 1000ml dung dịch Glucose 5%/24h Khi người bệnh có nhu động ruột việc ăn uống lại người 34 nhà đảm nhiệm dinh dưỡng người bệnh chưa phù hợp mà người điều dưỡng lại khơng kiểm sốt chế độ ăn gây ảnh hưởng đến phục hồi sau phẫu thuật người bệnh, khoa dinh dưỡng Bệnh viện triển khai suất ăn bệnh lý thực tế người bệnh không ăn theo chế độ bệnh lý hướng dẫn mà tự phục vụ theo nhu cầu sở thích cá nhân 1.5 Chăm sóc vận động: - Vận động sau phẫu thuật giúp cho người bệnh tránh nhiều biến chứng như: viêm phổi, viêm đường hô hấp - Kết thu chuyên đề vận động người bệnh chủ yếu người nhà đảm nhiệm, người điều dưỡng hướng dẫn người nhà người bệnh tập vận động mà khơng trực tiếp làm khơng giám sát việc vận động người bệnh đạt kết gì, người bệnh có thực theo hướng dẫn hay không ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc người bệnh 1.6 Chăm sóc vệ sinh - Kết vệ sinh chuyên đề người bệnh đến điều trị Bệnh viện cho mượn đầy đủ quần áo, chăn màn, thay đổi quần áo hàng ngày theo quy định việc vệ sinh cá nhân cho người bệnh lại người nhà người bệnh đảm nhiệm, người bệnh có định đặt sonde niệu đạo bàng quang không vệ sinh tốt phận sinh dục gây nhiễm khuẩn ngược dòng ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh, người bệnh không vệ sinh thân thể gây nhiễm trùng vết mổ đặc biệt người bệnh có ống dẫn lưu kehr, dẫn lưu gan, ổ bụng 1.7 Sự hài lòng người bệnh - Sỏi ống mật chủ bệnh dễ tái phát việc tư vấn cho người bệnh cách phát bệnh, nhận thức ăn uống, sinh hoạt, chế độ dùng thuốc, tái khám hẹn có ý nghĩa Tuy nhiên chuyên đề thấy người nhà tư vấn đầy đủ trước viện, người nhà người bệnh lúng túng việc tự chăm sóc phải mang theo ống dẫn lưu Kehr nhà ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh Các ưu, nhược điểm: 2.1 Ưu điểm : 35 Trong quy trình chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật lấy sỏi ống mật chủ đạt kết quả: - Chăm sóc quy trình kỹ thuật bơm rửa Kehr, thay băng vết mổ, quy trình tiêm an toàn v.v.v - Bệnh viện trang bị đầy đủ trang thiết bị cho cơng tác chăm sóc người bệnh - Đã áp dụng quy trình thay băng theo chuẩn lực q trình chăm sóc người bệnh, thực chăm sóc vết mổ cách hiệu người bệnh đánh giá cao, thấy thật hài lòng với việc giao tiếp với người bệnh người nhà 2.2 Nhược điểm : Tuy nhiên số nhược điểm chăm sóc: Chưa tạo thói quen vệ sinh bàn tay chăm sóc người bệnh - Người bệnh chưa chăm sóc tồn diện chăm sóc dinh dưỡng, chăm sóc vận động chủ yếu người nhà người bệnh đảm nhiệm - Kỹ tư vấn sức khỏe người điều dưỡng cho người bệnh cịn hạn chế Nhân lực cịn mà lượng người bệnh đơng thường xun tình trạng tải 2.3 Nguyên nhân việc làm chưa làm : - Trình độ đầu vào cịn chưa đồng chủ yếu trình độ điều dưỡng trung học, nhân lực điều dưỡng thiếu, chưa đáp ứng nhiệm vụ vị trị giao - Số lượng người bệnh ngày đông, người bệnh chưa tư vấn đầy đủ, chưa có phịng tuyên truyền riêng để người bệnh tiếp cận với nhân viên Y tế để hiểu bệnh chia sẻ thắc mắc - Sự hiểu biết người bệnh người nhà chăm sóc người bệnh sau mổ sỏi ống mật chủ hạn chế, người bệnh cần cung cấp kiến thức tự chăm sóc sau mổ đề phịng biến chứng - Đội ngũ điều dưỡng chăm sóc người bệnh cịn trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm việc chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật 36 Chương ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP Đối với bệnh viện: - Cần phát động tổ chức thực chương trình vệ sinh bàn tay cho người điều dưỡng - Tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chun mơn cho điều dưỡng Cập nhật kiến thức cho điều dưỡng cơng tác chăm sóc, tư vấn cho người bệnh - Thường xuyên tập huấn kỹ giao tiếp, tư vấn sức khỏe cho điều dưỡng Đối với khoa/ Trung tâm: - Điều dưỡng trưởng cần giám sát chặt chẽ việc thực quy trình theo dõi dấu hiệu sinh tồn điều dưỡng viên, việc ghi chép vào bảng phiếu theo dõi thường xuyên họp điều dưỡng rút kinh nghiệm cho điều dưỡng viên - Điều dưỡng trưởng phải tăng cường giám sát việc thực quy trình điều dưỡng viên - Thường xuyên lồng ghép tư vấn giáo dục sức khỏe cho người bệnh vào buổi họp Hội đồng người bệnh cấp khoa Đối với điều dưỡng viên: - Phải nâng cao ý thức tự giác, lòng yêu nghề, đạo đức nghề nghiệp, có tinh thần trách nhiệm việc thực chăm sóc người bệnh, khơng gao phó cho người nhà người bệnh - Cần tuân thủ thời điểm rửa tay thực thành thạo quy trình rửa tay, tạo thói quen vệ sinh bàn tay chăm sóc người bệnh - Cần phải trực tiếp hỗ trợ vận động cho người bệnh, khuyến khích giúp đỡ người nhà người bệnh cần hướng dẫn cẩn thận có giám sát - Cần hướng dẫn hỗ trợ (khi cần thiết) người nhà người bệnh có giám sát chăm sóc vệ sinh cho người bệnh, tránh biến chứng xảy người nhà người bệnh thiếu kiến thức tụt ống dẫn lưu kehr, tắc gập ống gây trào ngược dịch 37 KẾT LUẬN Qua nghiên cứu chuyên đề: Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ có đặt ống dẫn lưu Kehr khoa Ngoại tổng hợp Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ năm 2019 nhận thấy * Ưu điểm  Người điều dưỡng chăm sóc quy trình kỹ thuật bơm rửa Kehr, thay băng vết mổ, quy trình tiêm an tồn v.v.v  Bệnh viện trang bị đầy đủ trang thiết bị cho công tác chăm sóc người bệnh  Người bệnh hướng dẫn chế độ ăn uống tập luyện sau phẫu thuật, tư vấn chế độ ăn bệnh lý phù hợp với bệnh  Người bệnh sau viện hướng dẫn chế độ nghỉ ngơi, tái khám lại sau có bất thường  Các điều dưỡng áp dụng quy trình thay băng theo chuẩn lực q trình chăm sóc người bệnh, thực chăm sóc vết mổ cách hiệu đánh giá cao * Nhược điểm chăm sóc:  Người điều dưỡng chưa tuân thủ thời điểm rửa tay, tạo thói quen vệ sinh bàn tay chăm sóc người bệnh  Người bệnh chưa chăm sóc tồn diện chăm sóc dinh dưỡng, chăm sóc vận động chủ yếu người nhà người bệnh đảm nhiệm  Kỹ giao tiếp, tư vấn sức khỏe người điều dưỡng cho người bệnh hạn chế  Đội ngũ điều dưỡng trẻ kinh nghiệm chưa nhiều việc thực hành chưa thành thạo * Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ có đặt ống dẫn lưu Kehr khoa ngoại tổng hợp Để nâng cao chất lượng chăm sóc cho người bệnh sau mổ sỏi ống mật chủ dẫn lưu kehr: Bệnh viện cần xây dựng kế hoạch bổ xung nhân lực đặc biệt đội 38 ngũ điều dưỡng, kỹ thuật viên tăng cường giai đoạn bệnh nhân tải để đảm bảo chất lượng chăm sóc phục vụ người bệnh Cần hướng dẫn thực quy trình chăm sóc vết mổ khoa, lập kế hoạch thực kế hoạch chăm sóc cách tồn diện, chun nghiệp, mang tính chất chuyên sâu.Thường xuyên tổ chức lớp tập huấn để bổ sung cập nhật kiến thức chăm sóc tồn diện cho người bệnh Thường xun kiểm tra giám sát việc thực quy trình chăm sóc người bệnh nói chung chăm sóc người bệnh sau mổ sỏi ống mật chủ có dẫn lưu kehr nói riêng Tổ chức định kỳ rèn luyện kỹ thực quy trình chăm sóc 39 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1- PGS.TS Lê Trung Hải Nhà xuất Y học (Năm 2011) "Hướng dẫn chăm sóc người bệnh sau mổ" 2- Nhà xuất Y học (Năm 2005) "Bệnh học Ngoại khoa" Bộ Y Tế - Cục khoa học đào tạo 3- Nhà xuất y học (Năm 2011) "Điều dưỡng Ngoại Khoa" Bộ Y tế- cục Khoa học đào tạo 4- Trần Việt Tiến (2015) “Chăm sóc người bệnh sỏi đường mật” Điều dưỡng ngoại khoa -Trường Đại học điều dưỡng Nam Định – Bộ môn Điều dưỡng Ngoại Tr 141-180 5- Trần Việt Tiến (2003) “Một số nhận xét chăm sóc dẫn lưu Kehr sau phẫu thuật sỏi đường mật khoa Ngoại Bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định”Báo cáo khoa học – Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định 6- Nguyễn Dương Quang (1985) “Cấp cứu ngoại khoa gan mật”Nhà xuất Y học Hà Nội, tr 122-148, 188-223 7- Đỗ Kim Sơn (2004) “Sỏi ống mật chủ” Bệnh học ngoại khoa tập 1, Nhà xuất Y học, 2004,tr 167 -174 8- Nguyễn Đức Phúc (2010) "Đánh giá kết phương pháp phẫu thuật khâu kínống mật chủ sau lấy sỏi đểđiều trị sỏi đường mật gan " - Luận án thạc sỹ y học – Đại học Y Hà Nội 9- Nguyễn Đình Hối (2006) "Nghiên cứuứng dụng tiến khoa học công nghệ chẩnđoán vàđiều trị sớm bệnh sỏi mật" - Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước- Bộ khoa học công nghệ môi trường 10- Phác đồ điều trị khoa Ngoại Tổng Hợp - Bệnh viện đa khoa Tỉnh Phú Thọ năm 2016 - tr 214-232 11- Nguyễn Ngọc Bích (2009) "Kết phẫu thuật lấy sỏi nội soi lấy sỏi khâu ống mật chủ bệnh Viện Bạch Mai " - Y học thực hành số 6/2009 - Trang 34 - 37 40 12- Ahmed Pradhan.C, Beckingham I J et al (2008) " Is a T - tube after common bile duct exploration ", World J Surg, 32(7), pp 14851488 ... sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ cịn đề cập Chính tơi tiến hành chuyên đề: ? ?Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ khoa ngoại Tổng hợp bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ năm 2019? ??với mục... THU NGÂN CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT SỎI ỐNG MẬT CHỦ TẠI KHOA NGOẠI TỔNG HỢP BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ NĂM 2019 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Điều dưỡng ngoại khoa GIẢNG... lượng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật sỏi ống mật chủ có đặt ống dẫn lưu Kehr khoa ngoại tổng hợp Để nâng cao chất lượng chăm sóc cho người bệnh sau mổ sỏi ống mật chủ dẫn lưu kehr: Bệnh viện