ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HOÀNG THỊ THẮM NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA HỖN HỢP RUỘT BẦU ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA CÂY MỠ (Maglietia glauca Dandy) TẠI VƯỜN ƯƠM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành : Quản lý Tài nguyên rừng Khoa : Lâm nghiệp Khóa học : 2015 – 2019 Thái nguyên 2019 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HOÀNG THỊ THẮM NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA HỖN HỢP RUỘT BẦU ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA CÂY MỠ (Maglietia glauca Dandy) TẠI VƯỜN ƯƠM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM THÁI NGUN KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành : Quản lý Tài nguyên rừng Lớp : 47 – QLTNR Khoa : Lâm nghiệp Khóa học : 2015 – 2019 Giảng viên hướng dẫn : Th.S: Đào Hồng Thuận Thái nguyên 2019 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu khoa học thân Các số liệu kết nghiên cứu trình điều tra thực địa hồn tồn trung thực, chưa cơng bố tài liệu, có sai tơi xin chịu hồn tồn trách nhiệm ! Thái Nguyên, tháng năm 2019 XÁC NHẬN CỦA GVHD NGƯỜI VIẾT CAM ĐOAN Đồng ý cho bảo vệ kết trước hội đồng khoa học! Th.S Đào Hờng Tḥn Hồng Thị Thắm XÁC NHẬN CỦA GV CHẤM PHẢN BIỆN Giáo viên chấm phản biện xác nhận sinh viên sửa chữa sai sót sau Hội đồng chấm yêu cầu! (Ký, họ tên) ii LỜI CẢM ƠN Mục tiêu Khoa Lâm Nghiệp - Trường Đại Học Nông Lâm đào tạo kỹ sư khơng nắm vững lý thuyết mà cịn phải thành thạo thực hành Bởi vậy,thực tập tốt nghiệp giai đoạn khơng thể thiếu để sinh viên vận dụng học làm quen với thực tiễn, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ tích lũy kinh nghiệm cần thiết sau Để đạt mục tiêu đó, trí ban chủ nhiệm khoa Lâm Nghiệp - Trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên tiến hành thực tập tốt nghiệp với đề tài : “ Nghiên cứu ảnh hưởng hỗn hợp ruột bầu đến sinh trưởng Mỡ ( Maglietia glauca Dandy) vườn ươm trường đại học Nơng Lâm Thái Ngun” Để hồn thành khóa luận tơi nhận giúp đỡ tận tình cán cơng nhân viên vườn ươm khoa Lâm Nghiệp, thầy cô khoa Lâm Nghiệp, đặc biệt hướng dẫn bảo tận tình cô giáo hướng dẫn : Th.s Đào Hồng Thuận giúp đỡ tơi suốt q trình làm đề tài Nhân dịp tơi xin bày tỏ lịng biết ơn tới thầy cô giáo khoa Lâm Nghiệp, Gia đình, bạn bè giúp đỡ tơi vượt qua khó khăn bỡ ngỡ ban đầu q trình hồn thành khóa luận Trong q trình thực tập trình bày khóa luận tốt nghiệp khơng thể tránh khỏi thiếu sót hạn chế, tơi mong nhận góp ý, nhận xét phê bình quý thầy cô bạn Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, ngày….tháng….năm 2019 Sinh viện thực tập Hoàng Thị Thắm iii MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.3 Ý nghĩa nghiên cứu 1.3.1.Ý nghĩa khoa học 1.3.2.Ý nghĩa thực tiễn PHẦN TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 2.1 Cơ sở khoa học vấn đề nghiên cứu 2.2 Những nghiên cứu giới 2.3 Những nghiên cứu Việt Nam 10 2.4 Một số thơng tin lồi Mỡ 13 2.5 Tổng quan khu vực nghiên cứu 15 PHẦN ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 18 3.1 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 18 3.1.1 Đối tượng nghiên cứu 18 3.1.2 Phạm vi nghiên cứu 18 3.2 Nội dung nghiên cứu 18 3.3 Phương pháp nghiên cứu 18 3.3.1 Phương pháp bố trí thí nghiệm 19 3.3.2 Các tiêu phương pháp theo dõi 21 3.3.3 Phương pháp xử lý số liệu 22 PHẦN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 24 4.1 Kết ảnh hưởng hỗn hợp ruột bầu đến tỷ lệ sống Mỡ 24 4.2 Kết nghiên cứu sinh trưởng chiều cao Mỡ ảnh hưởng công thức hỗn hợp ruột bầu 26 iv 4.3 Kết nghiên cứu sinh trưởng đường kính cổ rễ 00 Mỡ giai đoạn vườn ươm công thức nghiệm 29 4.4 Kết nghiên cứu động thái Mỡ cơng thức thí nghiệm 32 4.5 Dự tính tỷ lệ xuất vườn Mỡ cơng thức thí nghiệm 35 4.5.1 Phẩm chất Mỡ cơng thức thí nghiệm 35 4.5.2 Dự tính tỷ lệ Mỡ xuất vườn cơng thức thí nghiệm 37 PHẦN KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 40 5.1 Kết luận 40 5.2 Đề nghị 40 TÀI LIỆU THAM KHẢO 41 v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Kết phân tích mẫu đất 16 Mẫu bảng 3.1: Các tiêu sinh trưởng Hvn, D00, chất lượng 22 Mẫu bảng 3.3: Tỷ lệ xuất vườn công thức hỗn hợp ruột bầu 23 Bảng 4.1: Tỷ lệ sống Mỡ cơng thức thí nghiệm 24 Bảng 4.2: Kết sinh trưởng Mỡ giai đoạn vườn ươm cơng thức thí nghiệm 26 Bảng 4.3: Kết sinh trưởng 00 Mỡ cơng thức thí nghiệm 29 Bảng 4.4: Ảnh hưởng hỗn hợp ruột bầu đến số Mỡ cơng thức thí nghiệm 32 Bảng 4.5: Kết phẩm chất Mỡ cơng thức thí nghiệm hỗn hợp ruột bầu 35 Bảng 4.6: Dự tính tỷ lệ Mỡ xuất vườn công thức thí nghiệm 37 vi DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1: Ảnh lá, Thân, Hoa Mỡ 13 Hình 3.1 Sơ đồ bố trí cơng thức thí nghiệm 20 Hình 4.1 Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ sống (%) trung bình Mỡ CTTN 24 Hình 4.2 Biểu đồ biểu diễn sinh trưởng Mỡ CTTN 27 Hình 4.3 Ảnh minh họa chiều cao Mỡ cơng thức thí nghiệm 28 Hình 4.4 Biểu đồ biểu diễn đường kính cổ rễ (cm) Mỡ CTTN 30 Hình 4.5 Ảnh D00 Mỡ cơng thức thí nghiệm 31 Hình 4.6 Biểu đồ biểu diễn số Mỡ cơng thức thí nghiệm 33 Hình 4.7 Ảnh số Mỡ công thức thí nghiệm 34 Hình 4.8 Biểu đồ tỷ lệ % Tốt, Trung bình, Xấu Mỡ CTTN 36 Hình 4.9 Biểu đồ dự tính tỷ lệ phần trăm Mỡ xuất vườn 37 Hình 4.10 Hình ảnh tồn cơng thức thể tỷ lệ xuấy vườn 38 vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Cm : Xentimet CT : Công thức CTNN : Cơng thức thí nghiệm Di : Giá trị đường kính gốc Doo : Đường kính cổ rễ oo : Đường kính cổ rễ trung bình Hi : Giá trị chiều cao vút Hvn : Chiều cao vút : Chiều cao vút trung bình I : Thứ tự thứ i Mm : Milimet N : Dung lượng mẫu điều tra SL : Số lượng STT : Số thứ tự TB : Trung bình PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài Cây Mỡ (Maglietia glauca Dandy) đặc hữu miền Bắc nước ta phân bố nhiều vùng Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Phú Thọ đến Thanh Hóa, Hà Tĩnh rải rác đến tận Quảng Bình Những quần thụ Mỡ cịn gặp loại thứ sinh phục hồi sau nương rẫy rừng trồng Mỡ thường sống hỗn loài với Kháo, Giổi, Vạng trứng, Chò nâu, Trám, Gội, Xoan đào, Re Bộ NN PTNT, ( 2005).[12] Gỗ Mỡ trắng vàng nhạt, mềm nhẹ, tỷ trọng độ ẩm 15% 0,480 Dăm mịn, thịt đều, co rút, nứt nẻ, bị mối mọt mục Chịu mưa nắng, dễ cưa xẻ, bào trơn, tiện, chạm trổ, bắt sơn, đóng đinh Là loại gỗ tốt nhân dân ưa chuộng Thường gỗ Mỡ dùng vào nhiều công việc: Làm cột, kèo nhà Bộ NN PTNT, ( 2005).[12] Đất hoàn cảnh để sinh trưởng, phát triển sau này, sinh trưởng, phát triển tốt hay sấu đất cung cấp chất dinh dưỡng, nước khơng khí cho Tuy nhiên lớn nhu cầu dinh dưỡng cao đất không cung cấp đủ cho dinh dưỡng cần thiết phân bón giải pháp bổ sung chất dinh dưỡng cho sinh trưởng phát triển Cây trồng cần cung cấp chất dinh dưỡng để sinh trưởng phát triển Các chất dinh dưỡng bao gồm nguyên tố đa lượng, trung lượng, vi lượng nguyên tố khống cần thiết cho chúng có đất trồng hấp thụ qua hệ thống rễ Tuy nhiên số lượng nguyên tố đất khơng có khả cung cấp đủ cho trồng q trình sinh trưởng, phải bón phân bổ sung Phân bón có ý nghĩa quan trọng đời sống thực vật nói chung Mỡ nói riêng Nó khơng có tác dụng làm cho sinh 32 Để khẳng định kết trên, tiến hành kiểm tra ảnh hưởng công thức hỗn hợp ruột bầu đến sinh trưởng đường kính cổ rễ Mỡ, đề tài tiến hành phân tích phương sai nhân tố phần mềm SAS9.0 ( chi tiết phần phụ biểu) Kết cho thấy mức sác xuất ( Pr CT1 37 Tỷ lệ Mỡ có phẩm chất Trung bình: CT4 >CT3 > CT2 > CT1 Tỷ lệ Mỡ có phẩm chất xấu: CT1 > CT2 > CT3 > CT4 4.5.2 Dự tính tỷ lệ Mỡ xuất vườn cơng thức thí nghiệm Để dự tính dược tỷ lệ xuất vườn đề tài dựa vào tiêu Hvn, D00, phẩm chất tốt trung bình cơng thức Kết dự tính tỷ lệ xuất vườn Mỡ công thức thí nghiệm thể bảng 4.6 hình 4.9, 4.10: Bảng 4.6: Dự tính tỷ lệ Mỡ xuất vườn các cơng thức thí nghiệm cơng thức thí nghiệm Tỷ lệ (%) CT1 ( khơng có phân) 63,89 CT2 ( 99% đất + 1% Phân Vi Sinh) 67,95 CT3 ( 99% đất + 1% Supe Lân) 78,04 CT4 ( 99% đất + 1% NPK) 93,18 Ghi chú: Trong cột, cơng thức có kí tự giống không sai khác mức tin cậy 95% Hình 4.9 Biểu đồ dự tính tỷ lệ phần trăm Mỡ xuất vườn 38 CT1 Khơng có phân CT3 99% đất +1% Supe Lân CT2 99% đất + 1% Phân Vi Sinh CT4 99% đất +1% NPK Hình 4.10 Hình ảnh toàn cơng thức thể hiện tỷ lệ xuấy vườn Từ bảng 4.6 hình 4.9, 4.10 ta thấy tỷ lệ xuất vườn cơng thức: Cơng thức ( Khơng có phân) 63,89%, đạt thấp nhất, thấp công thức 4,06%, thấp công thức 14,15%, thấp công thức 29,29% 39 Công thức ( 99% đất + 1% Phân Vi Sinh) đạt 67,95%, cao công thức 4,06%, thấp công thức 10,09%, thấp công thức 25,23% Công thức (99% đất + 1% Supe Lân) đạt 78,04%, cao công thức 14,15%, cao công thức 10,09%, thấp công thức 15,14% Công thức (99% đất + 1% NPK) đạt 93,18%, cao công thức 29,29%, cao công thức 25,23%, cao công thức 15,14% Sắp xếp theo thứ tự từ cao đến thấp tỷ lệ Mỡ xuất vườn công thức sau; CT4> CT3> CT2> CT1 Nhận xét chung: Từ kết nghên cứu ảnh hưởng hỗn hợp ruột bầu đến sinh trưởng chiều cao, đường kính cổ rễ, số lá, phẩm chất Mỡ ta thấy công thức cho kết cao Do nhân giống Mỡ từ hạt,có bầu nên sử dụng hỗn hợp ruột bầu là: 99% đất + 1% NPK phù hợp cho sinh trưởng Mỡ để giảm chi phí cho sản xuất, đảm bảo số lượng, chất lượng 40 PHẦN KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 5.1 Kết luận Nghiên cứu Hỗn hợp ruột bầu ảnh hưởng đến tỷ lệ sống, sinh trưởng chiều cao, đường kính cổ rễ, số lá, phẩm chất Mỡ cơng thức thí nghiệm, xếp thứ tự từ cao đến thấp sau: - Cao công thức ( 99% đất + 1% NPK) có tỷ lệ sống đạt 97,78%, đạt 10,06 cm, 00 đạt 0,34 Cm, số đạt 8,06 cái, tỷ lệ tốt đạt 57,96% - Thứ hai công thức ( 99% đất + 1% Supe Lân) có tỷ lệ sống đạt 91,11%, đạt 8,6 cm, 00 đạt 0,25 cm, số đạt 7,16 cái, tỷ lệ tốt đạt 47,56% - Thứ công thức ( 99% đất + 1% Phân Vi Sinh) có tỷ lệ sống đạt 86,67%, đạt 7,05 cm, 00 đạt 0,22 cm, số đạt 6,63 cái, tỷ lệ rốt đạt 39,75% - Thấp công thức ( Khơng có phân) có tỷ lệ sống đạt 80%, đạt 6,41 cm, 00 đạt 0,2 cm, số đạt 6,1 cái, tỷ lệ tốt đạt 37,5% => Qua thí nghiệm ảnh hưởng cơng thức hỗn hợp ruột bầu đến sinh trưởng Mỡ cho ta kết công thức (99% đất + 1% NPK) có tỷ lệ cao so với cơng thức cịn lại 5.2 Đề nghị Do thời gian thực tập cịn hạn chế nên tơi đưa số kiến nghị cho nghiên cứu tiếp theo: - Sử dụng công thức hỗn hợp ruột bầu khác để đưa cơng thức thí nghiệm tốt - Chế độ chăm sóc ( tưới nước, che sáng, làm cỏ ) - Gieo ươm thời vụ khác - Phòng trừ sâu bệnh hại 41 TÀI LIỆU THAM KHẢO I TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT Nguyễn Tuấn Bình, 2002 Nghiên cứu ảnh hưởng số nhân tố sinh thái đến sinh trưởng Dầu song nàng ( Dipterocarpus dyeri Pierre) năm tuổi giai đoạn vườn ươm Luận văn thạc sĩ khoa học nơng nghiệp, trường Đại học Nơng Lâm TP Hồ Chí Minh Hồng Cơng Đãng (2000), Nghiên cứu ảnh hưởng mọt số nhân tố sinh thái đến sinh trưởng sinh khối Bần chua (Sonneratia caseolais) giai đoạn vườn ươm,tóm tắt luận án tiến sỹ nơng nghiẹp, Viện Khoahọc lâm nghiệp Việt Nam, Hà Nội Nguyễn Minh Đường, 1985 Nghiên cứu trồng Dầu, Sao, Vên vên dạng đất đai trống trọ khả sản xuất gỗ lớn, gỗ quý Báo cáo khoa học 01.9.3 Phân viện Lâm nghiệp phía Nam Giáo trình thực vật học Nguyễn Bá, (2009) Nguyễn Thị Mừng (1997), “Nghiên cứu ảnh hưởng tỉ lệ che bóng, hỗn hợp ruột bầu đến sinh trưởng Cẩm lai (Dalbergia bariaensis Pierre) giai đoạn vườn ươm Kom Tum”, Luận văn thạc sĩ khoa học lâm nghiệp, Trường Đại học Lâm Nghiệp Nguyễn Thị cẩm Nhung (2006,Nghiên cứu điều kiện cất trữ và gieo ươm Huỷnh liên (Tecoma stans) phục vụ cho trồng xanh đô thị, Luận văn thạc sỹ khoa học lâm nghiệp, Trường Đại học Nơng lâm TP Hồ Chí Minh 7.Nguyễn Xuân Quát (1985), Thông nhựa Việt Nam - yêu cầu chất lượngcây hỗn hợp ruột bầu ươm để trồng rừng,Tóm tắt luận án Phó Tiến sĩ khoa học nông nghiệp Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam Mai Quang Trường, Lương Thị Anh (2007), Giáo trình Trồng rừng, Nxb NN Hà Nội 42 Nguyễn Văn Sở Trần Thế Phong, 2003 Trồng rừng nhiệt đới Tủ sách Trường Đại học Nông Lâm Tp Hồ Chí Minh 10 Nguyễn Văn Sở, 2004 Kỹ thuật sản xuất vườn ươm Tủ sách Trường Đại học Nơng Lâm Tp Hồ Chí Minh 11 Viện Thổ nhưỡng nơng hóa (1998), sổ tay phân tích đất, nước, phân bón trồng, Nhà xuất Nơng Nghiệp, Hà Nội 12 Bộ NN& PTNT, 2005, Chiến lược phát triển Lâm Nghiệp Việt Nam năm 2006-2020 13 Trịnh Xuân Vũ tác giả khác, 1975 Sinh lý thực vật Nhà xuất Nông nghiệp hà Nội 14.https://xemtailieu.com/tai-lieu/khoa-luan-nghien-cuu-anh-huong-cua-phanbon-den-sinh-truong-cua-cay-phay-duabanga-sonneratioides-hamgiai-doan-vuon-uom-tai-truong-dai-hoc-nong-lam-thai-nguyen882982.html II TÀI LIỆU TIẾNG ANH 15 Ekta Khurana and J.S Singh, 2000 Ecology of seed and seedling growth for conservation and restoration of tropical dry forest: a review Department of Botany, Banaras Hindu University, Varanasi India 16 Thomas D Landis, 1985 Mineral nutrition as an index of seedling quality Evaluating seedling quality: principles, procedures, and predictive abilities of major tests Workshop held October 16-18, 1984 Forest Research Labortory, Oregon State University 43 Phụ Lục Kết xử lý: Thi nghiem yeu to RCBD The ANOVA Procedure Class Level Information Class Levels Values k 3 t a b c d Number of observations 24 Thi nghiem yeu to RCBD The ANOVA Procedure Dependent Variable: Tỉ lệ sống Source DF Model Error Corrected Total Sum of Squares Mean Square F Value 497.3300000 62.1662500 16.42 56.7950000 3.7863333 554.1250000 R-Square Coeff Var 0.897505 7.66927 Source k t Root MSE Pr > F F 62.8950000 324.4350000 16.5316667 78.8770000 4.66 33.48 0.0171 F F 52.8950000 444.4350000 17.6316667 68.8870000 4.66 43.47 0.0171