BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HẠ HUY TIẾN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HẠ HUY TIẾN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS HOÀNG SỸ KIM THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực có nguồn gốc rõ ràng Thừa Thiên Huế, ngày 27 tháng 12 năm 2017 Học viên Hạ Huy Tiến LỜI CẢM ƠN Để hồn thành chương trình đào tạo thạc sĩ chun ngành Quản lý cơng Học viện Hành Quốc gia; bên cạnh cố gắng, nỗ lực thân, tác giả nhận hướng dẫn, giảng dạy, động viên nhiều ý kiến đóng góp quý báu thầy giáo, giáo, gia đình, bạn bè đồng nghiệp Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến: Thầy giáo hướng dẫn TS Hoàng Sỹ Kim, Học viện Hành Quốc gia, Quý thầy giáo, giáo - Học viện Hành Quốc gia, Gia đình, bạn bè đồng nghiệp quan Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn! Học viên Hạ Huy Tiến MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục ký hiệu, chữ viết tắt Danh mục bảng MỞ ĐẦU Chương CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP 1.1.1 Khái niệm cấu kinh tế chuyển dịch cấu kinh tế 1.1.2 Khái niệm cấu kinh tế nông thôn chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn 10 1.1.3 Các loại cấu kinh tế 11 1.3 Sự cần thiết, yếu tố ảnh hưởng vai trò quản lý nhà nước chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp 14 1.3.1 Sự cần thiết chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp 14 1.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp 16 1.3.3 Vai trò nhà nước chuyển dịch cấu kinh tế 22 1.4 Nội dung chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp 25 1.4.1 Chuyển dịch cấu ngành 25 1.4.2 Chuyển dịch cấu vùng 26 1.4.3 Chuyển dịch cấu lao động 27 1.4.4 Chuyển dịch cấu đầu tư 31 1.4.5 Chuyển dịch cấu kỹ thuật 32 1.5 Kinh nghiệm nước số địa phương nước chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp 33 1.5.1 Kinh nghiệm nước 33 1.5.2 Kinh nghiệm nước 38 Tiểu kết chương 41 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI 42 2.1 Khái quát tình hình kinh tế, xã hội, tự nhiên có liên quan đến chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp huyện Trà Bồng 42 2.1.1 Điều kiện tự nhiên 42 2.1.2 Các đặc điểm kinh tế - xã hội 43 2.2 Thực trạng chuyển dịch cấu kinh tế huyện Trà Bồng 51 2.2.1 Cơ cấu kinh tế nông thôn 51 2.2.2 Cơ cấu lao động 54 2.3 Tác động quyền tỉnh chuyển dịch cấu kinh tế huyện 56 2.3.1 Hỗ trợ thêm đường giao thông, hệ thống điện, cấp nước 56 2.3.2 Hỗ trợ sản xuất 57 2.3.3 Hỗ trợ hộ gia đình, cá nhân, nhóm hộ thực mơ hình, dự án phát triển sản xuất thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nơng thơn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững 57 2.3.4 Hỗ trợ đầu tư xây dựng cơng trình hàng rào 58 2.4 Đánh giá kết chuyển dịch ngành nông nghiệp địa phương 59 2.4.1 Kết đạt 59 2.4.2 Những hạn chế 63 2.4.3 Nguyên nhân hạn chế 65 2.4.4 Những vấn đề đặt chuyển dịch cấu kinh tế huyện Trà Bồng 66 Tiểu kết chương 67 Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRÀ BỒNG 69 3.1 Phương hướng chuyển dịch cấu kinh tế địa bàn huyện Trà Bồng đến năm 2020 69 3.1.1 Căn mục tiêu chuyển dịch cấu kinh tế 69 3.1.2 Phương hướng chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp huyện Trà Bồng thời gian tới 77 3.2 Giải pháp thúc đẩy chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững 80 3.2.1 Xây dựng chiến lược quy hoạch phát triển vùng 80 3.2.2 Mở rộng thị trường để thúc đẩy chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp theo hướng cơng nghiệp hóa, đại hóa 81 3.2.3 Xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn kinh tế xã hội tạo tiền đề, sở để chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp 82 3.2.4 Cơ cấu quy hoạch nhu cầu sử dụng đất đến năm 2020 87 3.2.5 Huy động nguồn vốn đầu tư phát triển nông nghiệp kinh tế nông thôn 88 3.2.6 Giải pháp kinh tế - tổ chức 90 3.2.7 Chính sách kinh tế - xã hội 96 3.2.8 Nâng cao hiệu lực quản lý quyền địa phương 104 Tiểu kết chương 106 KẾT LUẬN 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CAC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, đại hóa GDP : Tổng sản phẩm quốc nội HTX : Hợp tác xã KTHH : Kinh tế hàng hóa KTNN : Kinh tế nhà nước KT-XH : Kinh tế - xã hội LLSX : Lực lượng sản xuất QHSX : Quan hệ sản xuất XHCN : Xã hội chủ nghĩa SXHH : Sản xuất hàng hóa SXKD : Sản xuất kinh doanh DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1: Chuyển biến cấu kinh tế cấu lao động 28 Bảng 2: Chuyển dịch cấu lao động theo trình độ chuyên môn kỹ thuật (%) 29 Bảng 2.1- Hiện trạng dân số: 44 Bảng 2.2- Thống kê trạm biến áp 48 Bảng2.3 Số lượng gia súc gia cầm qua năm 52 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Nơng nghiệp, nông thôn nông dân từ trước đến vấn đề có tầm chiến lược ln Đảng Nhà nước ta quan tâm Như diễn văn khai mạc Hội nghị lần thứ Bảy Ban chấp hành Trung ương (khóa X) Tổng Bí thư Nơng Đức Mạnh có đoạn: “Giải vấn đề nơng nghiệp, nơng dân, nông thôn nhiệm vụ chiến lược Đảng ta" Trong giai đoạn đầu thời kỳ độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ta xác định phát triển triển nông nghiệp kinh tế nông thôn nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng đầu để ổn định đời sống nhân dân, tạo điều kiện, sở cho việc phát triển triển KT-XH đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước Chính vậy, Đại hội lần thứ XII Đảng, xác định nhiệm vụ năm tới là: "Tiếp tục thực đồng hiệu Đề án tổng thể cấu lại kinh tế cấu lại ngành, lĩnh vực"[6, tr.88-89,281] Cụ thể cấu lại nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; đẩy mạnh cấu lại cơng nghiệp, tạo tảng cho cơng nghiệp hố, đại hoá; đẩy mạnh phát triển ngành dịch vụ; phát triển mạnh ngành kinh tế biển gắn với bảo vệ vững chủ quyền quốc gia nâng cao đời sống nhân dân vùng biển đảo; phát triển vùng khu kinh tế, tăng cường liên kết địa phương vùng vùng; đẩy mạnh phát triển doanh nghiệp Kinh tế nông thơn nước ta có vị trí quan trọng kinh tế quốc dân, khu vực chiếm 72% dân số 56,8% lao động nước Vì vậy, chuyển dịch cấu kinh tế nông nghiệp để đẩy mạnh phát triển kinh tế hàng hóa, xây dựng nơng thôn phù hợp với mục tiêu nâng cao thu nhập bình quân đầu người, ổn định đời sống phát triển kinh tế cho người dân địa bàn xã; phù hợp với yêu cầu thị trường số lượng, chất lượng cấu sản phẩm, nâng cao hiệu trình hội nhập khu vực Kinh tế nông thôn huyện Trà Bồng, chủ yếu nông, lâm nghiệp Mặc dù năm qua địa phương đạt thành tựu quan trọng kinh tế, văn hóa, xây dựng kết cấu hạ tầng nơng thơn…, góp phần ổn định bước vụ nông thôn để thu hút lực lượng lao động nơng dân nghèo khơng có đất vào hoạt động ngành nghề phi nông nghiệp Ba là: Thực sách “hạn điền” mềm dẻo, phù hợp với điều kiện cụ thể giai đoạn phát triển đất nước Bốn là: cần quy hoạch cụ thể cho vùng làm sở kêu gọi vốn đầu tư bố trí sản xuất phù hợp Căn vào lợi sinh thái bốn vùng có, mà quy hoạch cụ thể tiểu vùng cho phù hợp với đặc điểm trồng như: lúa, màu, ăn trái lâu năm, công nghiệp hàng năm… vùng NTTS, chăn ni gia súc, gia cầm… từ định hình việc đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng; có sách thu hút đầu tư phát triển công nghiệp chế biến phù hợp với loại nguyên liệu tập trung vùng Tạo gắn bó chặc chẽ lâu dài người sản xuất nguyên liệu chuyên canh doanh nghiệp chế biến sản phẩm nông nghiệp thuỷ sản, thực mua bán sở hợp đồng kinh tế doanh nghiệp chế biến với nơng dân, từ mà ổn định nguồn nguyên liệu lâu dài cho doanh nghiệp ổn định thị trường đầu cho nông dân, tác động qua lại tạo nên gắn bó lẫn nhau, thúc đẩy phát triển 3.2.7.3 Chính sách khoa học cơng nghệ Ngày nay, khoa học trở thành LLSX trực tiếp, đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế quốc dân nói chung nơng nghiệp, nơng thơn nói riêng Sự gia tăng giá trị sản xuất nông nghiệp thời gian qua phần không nhỏ nông dân tiếp thu, ứng dụng tiến khoa học công nghệ vào sản xuất Một số hàng nông sản năm gần tăng nhanh số lượng có chất lượng cao, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, chủ yếu nhờ ứng dụng tiến kỹ thuật công nghệ giống, bảo quản… Trong thời gian tới tỉnh, huyện xã cần đầu tư mức cho phát triển khoa học, công nghệ lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, áp dụng thành tựu công nghệ sinh học đại, ưu tiên đầu tư cho nghiên cứu lai tạo giống trồng, vật nuôi 98 3.2.7.4 Đào tạo nguồn nhân lực cho cơng nghiệp hố, đại hố nông nghiệp, nông thôn Trong nguồn lực phát triển kinh tế - xã hơi, nguồn nhân lực giữ vai trị định, để thực thắng lợi nhiệm vụ CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn cần tập trung đào tạo, nâng cao trình độ mặt cho người lao động vừa yêu cầu cấp bách đồng thời vấn đề có tầm chiến lược lâu dài Nơng thơn huyện Trà Bồng có mặt dân trí trung bình, năm gần trình độ tay nghề lao động nơng nghiệp khơng ngừng nâng lên, chưa đáp ứng cho nhu cầu phát triển Chất lượng lao động nông thơn cịn thấp, q trình lao động chủ yếu dựa vào kinh nghiệm thân tập quán cổ truyền Sự phát triển nông nghiệp đại, mở rộng ngành nghề phi nơng nghiệp, địi hỏi phải có đội ngũ người lao động có trình độ học vấn, tay nghề đáp ứng yêu cầu kỹ thuật ngày cao Do vậy, thời gian tới cần tập trung thực số công việc sau đây: - Ưu tiên đầu tư tập trung phát triển dạy nghề, để đào tạo đa ngành, đa trình độ, ngành nghề phục vụ chuyển dịch cấu kinh tế như: kỹ thuật trồng rừng, kỹ thuật chăn nuôi, nghề xây dựng, nghề mộc, thủ công mỹ nghệ, khí, nơng nghiệp,… - Đào tạo đội ngũ trí thức cho nơng nghiệp nơng thơn, cấu đội ngũ cán khoa học nông thôn phải phù hợp với yêu cầu quản lý điều hành nơng nghiệp q trình đại hóa Trước mắt cần bố trí lại kỹ sư nơng nghiệp Phịng Nơng nghiệp PTNT, Trạm Khuyến nơng, Trạm Trồng trọt Bảo vệ thực vật cán phụ trách nông nghiệp xã, thị trấn cho phù hợp với trình độ, lực sở trường; tiếp nhận bố trí việc làm cho sinh viên tốt nghiệp ngành nông nghiệp thuỷ sản - Bồi dưỡng kiến thức quản lý, khoa học công nghệ mới, đặc biệt công nghệ sinh học cho cán HTX, hộ nông dân, chủ trang trại người lao động địa bàn Chú trọng đến công nghệ ni, trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế, bảo 99 quản… để giúp bà nông dân nắm bắt quy trình sinh trưởng trồng, vật ni - Cơng nghiệp hóa nơng thơn đẩy mạnh, ngành nghề nông thôn ngày phát triển, đặc biệt cơng nghiệp nơng thơn mở rộng có nhu cầu lớn đội ngũ lao động có kỹ thuật, thạo tay nghề ngày cao Do đó, cần có chiến lược đào tạo nghề cho lực lượng lao động “bứt ra” từ nông nghiệp, để tham gia vào ngành nghề nơng thơn Vì vậy, trước mắt củng cố đưa vào hoạt động có hiệu Trung tâm GDNN-GDTX huyện huyện, trọng đào tạo nghề cho lao động xã, đặc biệt đào tạo nghề cho học sinh phổ thông học, em có ý muốn lao động nơng thôn để đáp ứng nhu cầu lao động cho cụm công nghiệp địa bàn huyện Trà Bồng Khu công nghiệp địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, khu công nghiệp: Tịnh Phong, Vsip, Dung Quất, Quảng Phú Ngoài để giải lao động dơi thừa chỗ, hạn chế dịng người đổ xơ vào thành thị cần đặt cách nghiêm túc có chủ trương sách đồng việc đào tạo phát triển nghề nông thôn Qua việc đào tạo nghề thực tế kiến thức sơ đẳng làm tăng khả lao động, bù đắp nhược điểm trình độ học vấn thấp nông thôn Bên cạnh việc tuyển lựa em nông dân gởi đào tạo tập trung để tạo nên lực lượng lao động kỹ thuật ổn định nơng thơn, cần ban hành sách ưu đãi để khuyến khích đội ngũ trí thức, nhà khoa học nơng thơn làm việc Đó giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, mâu thuẫn tiến trình CNH, HĐH nơng thơn, với việc thiếu hụt nghiêm trọng đội ngũ người lao động có trình độ cao nơng thơn 3.2.7.5 Chính sách an sinh xã hội Nhờ đường lối đổi Đảng đồng tình hưởng ứng nhân dân, nên nông nghiệp kinh tế nông thôn huyện Trà Bồng năm qua có phát triển đáng kể Trong nơng thơn phận nơng dân có vốn, có kiến thức, biết làm ăn, thích ứng với chế thị trường vươn lên làm ăn bước giàu có; Trong năm qua, với q trình đẩy nhanh CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn, huyện Trà Bồng quan tâm đến công tác giảm nghèo, trọng mở 100 lớp tập huấn chăn nuôi, trồng trọt, phòng chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm nhờ số hộ nghèo giảm nhanh, đời sống kinh tế địa bàn huyện ổn định, đến cuối năm 2015 xuống 42,9% (giai đoạn 2010 – 2015, bình quân hàng năm giảm 5,02%, đạt kế hoạch UBND tỉnh Quảng Ngãi giao hàng năm cho huyện miền núi) Thơng qua chương trình trình quốc gia xố đói giảm nghèo như: Chương trình 135 xây dựng kết cấu hạ tầng hỗ trợ phát triển sản xuất cho xã nghèo; Chương trình hỗ trợ nhà theo Quyết định 167 Chính phủ, đến tồn huyện xã xây dựng 989 nhà cho hộ nghèo Ngồi huyện Trà Bồng cịn phát động xây dựng nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo; xây dựng quỹ “mái ấm cơng đồn” để xây dựng nhà cho đồn viên cơng đồn huyện có khó khăn nhà Huyện tổ chức tập huấn, hướng dẫn cách làm ăn cho hộ dân địa bàn huyện; Đào tạo nghề hàng năm cho 550 lao động nông thôn theo Đề án 1956 Chính phủ; Tập huấn nâng cao lực 10 cán làm công tác giảm nghèo sở; hỗ trợ giáo dục em gia đình nghèo miễn, giảm học phí 100% lượt em học trường… Ngồi cịn nhiều sách khác để giúp hỗ trợ người nghèo vươn lên Một số vấn đề xã hội bất cập, việc làm cho người lao động xúc, đời sống nhân dân cịn nhiều khó khăn Sự phân hố giàu nghèo chênh lệch mức sống dân cư lớn, 20% nhóm hộ có thu nhập cao gấp 4,7 lần so với 20% nhóm hộ có thu nhập thấp Cịn nhiều hộ dân chưa sử dụng nước đạt chuẩn; tốc độ thị hố chậm Mặc dù, năm gần tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể cịn phận nơng dân khơng có điều kiện sản xuất tình trạng gặp nhiều khó khăn Đặc biệt khoảng cách giàu nghèo có xu hướng nới rộng Vì vậy, thời gian tới cần có nỗ lực ngành, cấp quan tâm đạo cấp ủy Đảng thực tốt chương trình quốc gia xố đói giảm nghèo bền vững với sách cụ thể sau đây: - Đối với hộ vừa thoát nghèo, tiếp tục hưởng sách hộ nghèo 02 năm như: Hỗ trợ giống trồng, vật nuôi, Riêng việc hỗ 101 trợ vốn, tiếp tục vay vốn với lãi suất ưu đãi năm để phát triển sản xuất, thoát nghèo bền vững - Về hỗ trợ vốn: Đa dạng hóa hình thức tín dụng Tăng nguồn vốn cho Ngân hàng sách xã hội Củng cố tổ vay vốn cho người nghèo theo tổ dân cư, đoàn thể - Về đào tạo nghề giải việc làm: Đẩy mạnh hoạt động Trung tâm dạy nghề, Trung tâm giới thiệu việc làm, tổ chức hội chợ việc làm, tạo hội tìm việc làm miễn phí cho người lao động Khuyến khích học nghề, ưu tiên tạo điều kiện cho em gia đình sách, em gia đình nghèo học nghề để có việc làm - Hướng dẫn bà nông dân kiến thức sản xuất, chuyển đổi cấu ngành nghề, tạo thêm việc làm nông thôn; tổ chức lớp tập huấn kỹ thuật để hướng dẫn phương thức sản xuất kinh nghiệm làm ăn Trung tâm học tập cộng đồng xã - Đẩy nhanh chuyển dịch cấu kinh tế, cấu lao động theo hướng giảm dần tỷ lệ lao động khu vực nông nghiệp, nông thôn, tăng tỷ lệ lao động khu vực công nghiệp dịch vụ, cách mở rộng ngành nghề ngồi nơng nghiệp, phát triển làng nghề, doanh nghiệp vừa nhỏ, tạo việc làm việc làm thêm cho người lao động - Tuyên truyên vận động niên tham gia xuất lao động nước như: Nhật Bản, Hàn Quốc số nước có mức thu nhập cao để tạo công ăn việc làm cho thân người lao động tạo thu nhập cho gia đình - Hỗ trợ cho người nghèo y tế: Trợ giúp cho người nghèo việc chăm sóc sức khỏe ban đầu, phát triển nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên y tế vùng sâu, vùng xa, tiếp tục đầu tư sở vật chất đưa bác sỹ trạm y tế xã để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế xã, xã nghèo đặc biệt khó khăn + Bảo đảm tài để thực việc hỗ trợ khám chữa bệnh cho người nghèo, thơng qua tài phân bổ ngân sách, huy động cộng đồng, đảm bảo việc mua 100% bảo hiểm y tế cho người nghèo 102 + Huy động cộng đồng việc xây dựng quỹ khám chữa bệnh cho người nghèo, quỹ hỗ trợ bệnh nhân nghèo, khám chữa bệnh nhân đạo - Hỗ trợ giáo dục cho em gia đình nghèo: miễn giảm học phí khoản đóng góp xây dựng trường lớp, hỗ trợ tập viết, sách giáo khoa cho học sinh thuộc diện nghèo, khuyến khích học sinh nghèo học giỏi giải thưởng, học bổng chế độ ưu đãi khác Tăng cường sở vật chất, nâng cao chất lượng giáo dục để đào tạo cán bộ, cán sở - Thực tốt cơng tác xã hội hóa hoạt động giáo dục; khuyến khích tổ chức, cá nhân tình nguyện tham gia giúp học sinh nghèo, tổ chức lớp học phổ cập, mở lớp học tình thương, tạo điều kiện để trẻ em khuyết tật nghèo hưởng phúc lợi giáo dục… - Tiếp nhận triển khai kịp thời đầy đủ khoản kinh phí Trung ương phân bổ cho địa phương, đảm bảo mục đích đạt u cầu chương trình đề Ngân sách địa phương bố trí khoảng 1% tổng chi ngân sách hàng năm tỉnh, huyện cho dự án liên quan đến công tác giảm nghèo như: Tăng vốn cho Quỹ giải việc làm huyện, bổ sung vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội để hỗ trợ vốn cho xuất lao động, đào tạo nghề… - Vận động tài trợ quốc tế, lập dự án kêu gọi nguồn vốn tài trợ nước ngồi (tổ chức phi phủ) hỗ trợ cho người nghèo, thúc đẩy sản xuất, phát triển ngành nghề, làng nghề truyền thống - Mặt trận Tổ quốc thành viên tham gia thực chương trình, tổ chức thành viên Mặt trận trực tiếp tham gia vào hai vấn đề cụ thể, phân công hội viên, đoàn thể kèm cặp, hướng dẫn, giúp đỡ hộ nghèo cách thức làm ăn, thoát nghèo, cho vay vốn xoay vịng đồn thể, tổ chức thành tổ vay vốn đoàn thể, phát động phong trào hội viên đồn thể nghèo tiến lên làm giàu Bên cạnh sách hỗ trợ đầu tư vốn Nhà nước vào cơng trình nơng thôn, cần phát động phong trào “tương thân tương trợ”, “lá lành đùm rách” nhân dân để hỗ trợ giúp đỡ người nghèo với nhiều hình thức đa dạng, 103 thích hợp, đặc biệt khơi dậy nhân tố “nội sinh” từ người nghèo, hộ nghèo, xã nghèo để họ tự vươn lên, thoát khỏi cảnh đói nghèo bước có sống ổn định, góp phần xây dựng nông thôn văn minh, đại 3.2.8 Nâng cao hiệu lực quản lý quyền địa phương Để thực thắng lợi chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng CNH, HĐH, nhân tố khơng phần quan trọng tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước quyền cấp địa phương Đây nhân tố có ảnh hưởng quan trọng đến chuyển chuyển dịch cấu kinh tế Muốn vậy, trọng thời gian tới cần thực số công việc sau đây: - Trên sở chiến lược phát triển KT-XH đất nước, cấp quyền từ tỉnh đến xã cần hồn thiện cụ thể hóa, chi tiết hóa thành mục tiêu chiến lược phát triển KT-XH, cần ý chiến lược chuyển dịch cấu kinh tế Trong chiến lược có chia giai đoạn cụ thể để định hướng cho chủ trương, sách sản xuất kinh doanh tạo điều kiện cho phát triển ổn định bền vững Trên sở ngành liên quan đến nơng nghiệp, nơng thơn như: Sở nông nghiệp PTNT, Sở Công thương, Sở Khoa học Công nghệ, Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Giao thông Vận tải, Sở Lao động - TB&XH, Sở Y tế… hướng vào mục tiêu chiến lược mà đề chương trình phát triển ngành cho phù hợp, từ thúc đẩy nhanh trình chuyển dịch cấu kinh tế địa phương - Cần củng cố nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước sở, thực tốt chế dân chủ nông thôn để phát huy lực trí tuệ cán bộ, chủ thể sản xuất kinh doanh nông nghiệp, nông thôn Ở huyện Trà Bồng đội ngũ cán có qua đào tạo song cịn yếu thiếu, lực hoạt động máy nhiều hạn chế Để nâng cao hiệu lực quản lý quyền cấp huyện cấp xã giai đoạn cách mạng cần phải: Một là: Đào tạo cán kiện toàn máy cấp huyện Vì huyện cấp sở gắn liền với sản xuất nông, lâm nghiệp ngành công nghiệp - dịch vụ nơng thơn Do đó, việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức quản lý nhà nước, quản 104 lý nông nghiệp phát triển nông thôn cho cán cấp sở, thích ứng với chế mới, có đủ lực để triển khai nhiệm vụ phát triển KT-XH địa bàn nông thôn quan trọng Hai là: Cần có sách ưu đãi nhằm khuyến khích phận cán quản lý, nhà khoa học, chuyên gia nông thôn công tác Đặc biệt cần ổn định đội ngũ cán bộ, công chức máy cán xã, trọng cán quản lý kinh tế nông nghiệp phát triển nông thôn, cán kỹ thuật, khuyến nông Ba là: Tăng cường xây dựng tổ chức sở Đảng sạch, coi nhân tố định thực thắng lợi nhiệm vụ địa phương Nâng cao lực lãnh đạo sở Đảng vai trò tiên phong, gương mẫu đảng viên, tăng cường kỷ luật Đảng để tạo chỗ dựa đáng tin cậy nhằm thúc đẩy trình chuyển dịch cấu kinh tế, bước xây dựng nông thôn văn minh, đại theo hướng công nghiệp đô thị 105 Tiểu kết chương Chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp chủ trương lớn Đảng Nhà nước ta Việc phát triển mạnh, vững chắc, có hiệu công nghiệp - dịch vụ nông thôn, tăng nhanh tỷ trọng ngành cấu nông nghiệp - công nghiệp - dịch vụ trình có tính quy luật, nhằm chuyển đổi nơng nghiệp từ nông, tự túc, tự cấp sang nông nghiệp đa canh, đa ngành phát triển kinh tế hàng hoá Là phận hữu cấu thành nông nghiệp nước, nông thôn Trà Bồng phát triển theo hướng có tính quy luật chung, đồng thời chịu tác động, chi phối vùng sinh thái đặc thù Hướng sản xuất phát triển vùng chuyên canh, tập trung nông nghiệp thuỷ sản tạo nguồn nguyên liệu lớn, chất lượng cao giá thành hạ, đủ tiêu chuẩn đáp ứng yêu cầu nước xuất Sản xuất tập trung chuyên canh đôi với phát triển tổng hợp, kết hợp phát triển tồn diện nơng nghiệp - thuỷ sản gắn với phát triển công nghiệp dịch vụ nông thôn, bước xác lập cấu kinh tế nông nghiệp -công nghiệp -dịch vụ hợp lý, theo hướng đại nơng thơn Trong q trình phát triển nông nghiệp kinh tế nông thôn, kinh tế nông hộ, kinh tế thị trường hoạt động mối liên kết với thành phần kinh tế khác tỉnh, đồng thời vận động theo xu hướng vào đường làm ăn tập thể nhiều hình thức đa dạng, nịng cốt HTX Kinh tế tập thể đời phát triển tiền đề để lên sản xuất lớn, giải khó khăn sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản… để nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập, góp phần xố đói giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, văn minh, đại Để thực có hiệu nhiệm vụ trên, nhằm thúc đẩy chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp, Huyện Trà Bồng cần thực đồng bảy giải pháp trên, vấn đề xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn; giải vấn đề tiêu thụ nông sản; vốn cho sản xuất; đào tạo nguồn nhân lực cho ngành nghề nông 106 thơn có tầm quan trọng đặc biệt Các sách KT-XH khác Nhà nước tác nhân tích cực để thực hóa việc Chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, đại hóa Trà Bồng thời gian tới 107 KẾT LUẬN Nông nghiệp, nông thôn nông dân từ trước đến vấn đề có tầm chiến lược cách mạng Việt Nam Vì vậy, diễn văn khai mạc Hội nghị lần thứ Bảy Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) Tổng Bí thư Nơng Đức Mạnh có đoạn: “Giải vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn nhiệm vụ chiến lược Đảng ta Trong trình CNH, HĐH đất nước theo định hướng XHCN, nông nghiệp, nơng dân, nơng thơn tiếp tục giữ vị trí quan trọng: Nông nghiệp sở, nông thôn địa bàn, nơng dân lực lượng đơng đảo góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, ổn định trị - xã hội bảo đảm an ninh, quốc phịng” Với ý nghĩa giai đoạn nay, sức tập trung phát triển nông nghiệp kinh tế nông thôn nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để ổn định đời sống nhân dân, tạo điều kiện, tiền đề cho bước phát triển tiến trình cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước - Chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp nội dung trọng yếu cơng nghiệp hóa, đại hóa Mục tiêu Chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp nhằm khai thác tối đa nguồn lực: Đất đai, vốn, công nghệ, ngành nghề, sức lao động dồi dào, ưu địa lý sinh thái vùng… để tăng suất trồng, vật nuôi, tăng hiệu sản xuất kinh doanh Trên sở bước chuyển đổi kinh tế nơng nghiệp lạc hậu, nơng, mang tính tự túc, tự cấp sang phát triển nông nghiệp đa dạng, kinh doanh tổng hợp theo hướng kinh tế thị trường - Từ sau đổi đến nay, nông thôn Trà Bồng đạt thành tựu to lớn: Sản xuất bước đầu khỏi tình trạng nơng, tự túc, tự cấp; tỷ suất hàng hóa sản phẩm nông nghiệp ngày nâng lên; đời sống nông dân cải thiện rõ nét, xố hộ đói, giảm nhanh hộ nghèo… Tuy nhiên, kinh tế nông, nhỏ lẻ, phân tán, phân đoạn, chuyên canh lúa đặc trưng kinh tế nông thôn Trà Bồng; tốc độ chuyển đổi cấu kinh tế nông thơn cịn chậm, chưa tương xứng với vị trí, tiềm lợi so sánh địa phương; công tác giống trồng, vật nuôi chậm đổi chất lượng công nghệ sản 108 xuất,… nên việc phát triển kinh tế địa phương thiếu bền vững Đó khó khăn, thách thức đường phát triển kinh tế nông thôn huyện Trà Bồng - Là phận hữu cấu thành nông nghiệp huyện, tỉnh, có đặc thù riêng, nơng thơn Trà Bồng vừa chịu tác động chi phối quy luật chung, vừa chịu ảnh hưởng quy luật mang tính đặc thù nó, phương hướng Chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn huyện xác định hướng sau: Chuyển từ kinh tế trình độ sản xuất hàng hóa giản đơn sang đa canh, đa ngành theo hướng phát triển kinh tế thị trường; khai thác ưu điều kiện sinh thái, hướng sản xuất vào tập trung chun canh mặt hàng nơng sản có giá trị xuất cao, đặc biệt nông nghiệp; phát triển tồn diện nơng nghiệp - Lâm nghiệp gắn với phát triển công nghiệp dịch vụ nông thôn, bước xây dựng cấu kinh tế nông nghiệp - công nghiệp - dịch vụ đại nông thôn; khơi dậy, giải phóng phát triển LLSX nơng thơn, khuyến khích kinh tế nơng hộ, kinh tế thị trường phát triển; sử dụng cấu kinh tế nhiều thành phần, kinh tế nhà nước với kinh tế tập thể ngày trở thành tảng vững cho phát triển nhanh bền vững nông thôn; giải lao động dôi thừa, tăng thu nhập cho dân cư nông thôn, giảm hộ nghèo, tăng nhanh hộ giàu có, góp phần đổi mặt nông thôn, xây dựng nông thôn ngày phồn vinh, văn minh đại - Để thúc đẩy nhanh trình chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp huyện Trà Bồng theo hướng công nghiệp hóa, đại hóa, phải thực đồng giải pháp chủ yếu Đó là: Xây dựng chiến lược quy hoạch phát triển vùng; mở rộng thị trường nước nước ngoài; xây dựng kết cấu hạ tầng KT-XH nông thôn, tạo tiền đề vật chất cần thiết mở đường cho đẩy mạnh SXHH, thúc đẩy Chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn, nhiều phương thức huy động nguồn vốn nước sử dụng vốn có hiệu quả; thực quán sách kinh tế nhiều thành phần nông nghiệp kinh tế nông thôn, tạo 109 mối liên kết thành phần kinh tế để phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững; nâng cao hiệu lực quản lý máy Nhà nước địa phương, đồng thời xây dựng tổ chức Đảng sở vững mạnh, nhân tố định bảo đảm thúc đẩy Chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn theo hướng cơng nghiệp hóa, đại hóa, bước xây dựng nông thôn huyện Trà Bồng theo diện mạo công nghiệp đô thị theo hướng đại 110 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Chính trị (1998), "Nghị 06 số vấn đề phát triển nông nghiệp, nôngthôn, ngày 10-11-1998", Báo Nhân dân, ngày 23-11-1998 C.Mác (1995), Tư bản, 4, phần 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Con đường CNH, HĐH nông nghiệp, nơng thơn Việt Nam (2002), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng huyện Trà Bồng (2005), Văn kiện Đại hội X, Đảng huyện Trà Bồng Đảng huyện Trà Bồng (2010), Văn kiện Đại hội XI Đảng huyện Trà Bồng Đảng huyện Trà Bồng (2015), Văn kiện Đại hội XII Đảng huyện Trà Bồng Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (2016),Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội Hội đồng Trung ương đạo biện soạn Giáo trình Quốc gia mơn khoa học Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh (1999), Giáo trình kinh tế Chínhtrị Mác-Lênin, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 10 Niên giám thống kê huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi, 2011 - 2016 11 Đặng Ngọc Dinh (chủ biên) (1997), Vấn đề phát triển công nghiệp nơng thơn nước ta, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 12 Phạm Ngọc Dũng (2001), Chuyển dịch cấu kinh tế công - nông nghiệp vùng đồng Sông Hồng, thực trạng giải pháp, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội 13 Nguyễn Điền (1997), Cơng nghiệp hố nơng nghiệp, nơng thơn nước Châu Á Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 14 Phạm Hùng (2002), Chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn miền Đông Nam Bộ theo hướng công nghiệp hố, đại hố, Nxb Nơng nghiệp, Hà Nội 15 TS Hoàng Sỹ Kim, Ths Nguyễn Quốc Tuấn chủ biên“Một số vấn đề nông nghiệp, nông thôn nông dân” Nxb Lao động 2013 ... “Giải vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn nhiệm vụ chiến lược Đảng ta" Trong giai đoạn đầu thời kỳ độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ta xác định phát triển triển nông nghiệp kinh tế nông thôn nhiệm... Bồng, tỉnh Quảng Ngãi Chương CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH NÔNG NGHIỆP Việt Nam độ lên chủ nghĩa xã hội từ nước nông nghiệp lạc hậu; địa bàn nông thôn Việt Nam nơi sinh... Kinh tế nông thôn khu vực kinh tế gắn liền với địa bàn nông thôn Kinh tế nông thôn vừa mang đặc trưng chung kinh tế LLSX QHSX, chế kinh tế… vừa có đặc điểm riêng gắn liền với nông nghiệp, nông thôn