ĐẠI HỌC QUỒC GIA HÀ NỘI BÁO CÁO TỎNG KÉT KẾT QUẢ TH Ụ C H IỆN ĐÈ TÀI K H & CN CẨP ĐẠI HỌC QUỐC GIA Tên đề tài: BÁO CHÍ VỚI VẤN ĐỀ BIÉN ĐỔI KHÍ HẬU Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Mã số đề tài: QG 15.57 Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS ĐINH VĂN H Ư Ờ NG Hà Nội, tháng năm 2017 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI BÁO CÁO TỎNG KÉT KÉT QUẢ TH ỤC HIỆN ĐÈ TÀI KH&CN CẤP ĐẠI HỌC QUÓC GIA Tên đề tài: B Á O C H Í VỚI V Ấ N Đ Ề BIÉN Đ Ổ I K H Í H Ậ U Ở V IỆ T N A M H IỆ N N A Y Mã số đề tài: Q G 15.57 Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS ĐINH VĂN HƯỜNG Hồ SO' bao gồm: Báo cáo tổng kết (Mẩu 14) Tóm tắt kết nghiên cứu tiếng Việt tiếng Anh Các viết, tạp chí, hội thảo, báo quốc tế, định nguòi hướng dẫn học viên sau Đại học ĐAi HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI 1‘RUNG TẦM THÔNG TIN THƯ VIỆN I CDOÉQŨÚŨ â Ạ ậ Hà Nội, tháng năm 2017 MẪU 14/KHCN (Bơn h n h kèm th e o Q u y ế t đ ịn h s ổ /Q Đ - Đ H Q G H N n g y th n g ] n ă m c ủ a G iá m đ ố c Đ i h ọ c Q u ố c g ia H N ộ i) PHÀN I T H Ô N G T IN C H U N G 1.1 Tên đề tài: BÁO C H Í V Ớ I VẤN Đ È BIÉN Đ Ĩ I K H Í HẬU Ở V I Ệ T N AM H IỆ N NAY 1.2 Mã số: QG.15.57 1.3 Danh sách chủ trì, th n h viên th a m gia th ự c đề tài TT C c d anh , học vị, họ tên Đơn vị cơng tác V trị th ự c đề tài P G S T S Đ in h V ă n H n g ĐHQGHN Chủ nhiệm đề tài TS N g u y ễn M in h T r n g ĐHQGHN Thành viên, Thư ký TS Đ Chí Nghĩa H ọ c viện B o chí & T u y ên tru y ền Thành viên TS N g u y ễn H n g M in h K h o a Sau đại học, ĐHQGHN Thành viên TS Chu Thái Thành T ạp chí M ôi trư n g (B ộ Thành viên Tài nguyên & Môi trường) Báo Tài nguyên Môi TS P h ạm M ỵ Thành viên trư n g (B ộ T N & M T ) Ơng N guyễn T ồn T hắng T ru n g tâm C ô n g n g h ệ ứ n g Thành viên phó B Đ K H ThS Đinh T rọ n g H o n g T rư n g Đ H K H T N Thành viên ThS Nguyễn Đình Hậu T rư n g Đ H K H X H & N V Thành viên T rư n g Đ H K H X H & N V Thành viên 10 ThS Phan Văn Kiền 1.4 Đon vị chủ trì: T ru ị ìig Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn 1.5 Thòi gian thực hiện: 1.5.1 Theo hợp đồng: từ tháng năm 2015 đến tháng 1.5.2 Gia hạn (nếu có): đến tháng n ăm 1.5.3 Thực thực tế: từ tháng năm 2015 đến tháng năm 2017 năm 2017 1.6 Nhũng thay đổi so v ó i thuyết minh ban đầu (nếu có): (Vê mục tiêu, nội dung, p h n g p h p , kết nghiên cứu tổ chức thực hiện; Nguyên nhân; Ỷ kiến Cơ quan quản lý) 1.7 Tống kinh phí phê duyệt đề tài: 300 triệu đồng PHẦN II TỎ N G Q U A N K É T Q U Ả N G H IÊ N cứu Đặt vấn đề Thứ nhất, xét từ bất cập thách thức thời B Đ K H với hiểu biết, nhận thức cộng đồng Biến đổi khí hậu vấn đề nóng tồn giới, khơng riêng quốc gia, dlân tộc Hiểm họa không đe dọa nghiêm trọng đến môi trường, tài nguyên, an ninh chíính trị, kinh tế, xã hội quốc gia, mà đến sơng người Đây vân đê tháich thức toàn cầu vừa vừa lâu dài Hiện BĐKH theo xu hướng ngày xấu nghiêm trọng Cả giới nói chung Việt Nam nói riêng bị ảnh hưởng rõ rệt lhiiện tượng Việt Nam nằm top nước đứng đầu giới dễ bị tổn thương trước BĐKCH Chỉ riêng hai thập kỷ qua, thiên tai liên quan đến khí hậu gây thiệt hại trung bình 1.8! tỷ USD/năm 1,2% GDP (trong PPP) trung bình hàng năm có 445 người tử vong Và theo dự báo, mực nước biển dâng lm , Việt Nam 5% diện tích đất đai, 11% người nhà c;ửa, giảm 7% sản lượng nông nghiệp 10% thu nhập quốc nội (GDP) Neu nước biến dâng m ức 3m - 5m, đồng nghĩa với thảm họa xảy Đấy ỉà thách thức, nguy lớn Tuy nihiiên BĐKH đem lại khơng thời cho nhân loại khả thích ứng, tự điều chỉnh, ứng p)hó, sáng tạo người để “sống chung với BĐKH”, khai thác tiềm năng, lợi q trìnhi inày mang lại đế phát triến bền vững Trước thực trạng đó, có nhiều công ước, nghị định hàng trăm họp, 1Hội nghị, tọa đàm để đưa khuyến cáo bàn cách ứng pho, giảm thiếu tác động BĐ)FK.H Tuy nhiên công tác tuyên truyền, phổ biến, giải thích cho cộng đồng cịn nhiều hạn chế, bất c ậ p nên hiểu biết, nhận thức họ chưa cao Thêm vào thờ ơ, chủ quan, khinh suất rmộ)t số phận lớn cộng đồng làm cho hiểu biết, nhận thức thời thách th ứ c BĐKH trở nên lo ngại Thứ hai, xét từ bất cập yêu cầu cấp bách ứng phó, giảm thiếu tác động; BĐKH với chủ trương, giải pháp hành động trị cùa cộng đồng Rõ ràng, BĐKH ảnh hưởng trực tiếp đến lĩnh vực đời sống xã hội Các 1hiện tượng thời tiết, bão, lũ, mưa, nước biển dâng ngày diễn biến phức tạp, khó lường Vì 'vậy, u cầu cấp bách lâu dài ứng phó, giảm thiểu tác động tiêu cực BĐKH đối v/óới xã hội, với cộng đồng Tuy nhiên cơng việc diễn chậm chạp, bị động có nhiều rào cản Miặạc dù trương, sách Đảng, Nhà nước có như: - Luật phịng, chống thiên tai ngày 19.6.2013; - QĐ số 158/'QĐ-TTg ngày 2.12.2008 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương I trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH; - QĐ số 1183/QĐ-TTg ngày 30.8.2012 Thủ tướng CP phê duyệt chương trình mụicc tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH giai đoạn 2012 -2015; - QĐ số 172/QĐ-TTg ngày 16.11.2007 Thủ tướng CP phê duyệt Chiến lược qucốòc gia phong, chổng giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020; - Của cộng đồng văn quan trọng nói chưa đến nơi, đến chốn, chưat í “phủ sóng” hết cộng đồng, hiểu biết cịn lơ mơ, rời rạc; chí có hiểu biết wẫ'ẫn cố tình làm ngược với chủ trương, sách nói (hủy diệt mơi trường, khai thác cạn kãciệt tài nguyên, thấy lợi trước mắt ); - Những năm qua có khơng giải pháp hành động kịp thời Tuy nhiên ÍSISO với yêu cầu thực tế giải pháp hành động chưa đủ Thứ ba, xét từ vai trị, vị trí, chức nhiệm vụ báo chí cơng tác truyền thơng đẽ nâng cao hiêu biết, nhận thức hcmh động cộng đồng ứng phó với tác động BĐ KH Việt Nam lâu dài Báo chí truyền thơng có vai irị quan trọng, tạo nên dịnu chảy tương tác, liên thơng ngành, lĩnh vực, tác động chi phối đến lĩnh vực khác tiến trình phát triến kinh tế - xã hội Báo chí có vai trị to lớn việc truyền tải thơng tin nhanh chóng, rộng khắp tới đơng đảo quần chúng tiếp nhận Báo chí truyền thơng thực chức trị tư tưởng, tác động vào ý thức xã hội để hình thành củng cố hệ tư tưởng xã hội với định hướng cụ thể hệ thống Đồng thời, báo chí có khả truyền bá giáo dục, nâng cao dân trí để người dân tham gia quản lý xã hội, dân số, môi trường, kinh tế, văn hóa, nhằm đảm bảo phất triển bền vững Chính vậy, báo chí truyền thơng có vai trị quan trọng việc thơng tin, tun truyền BĐKH cho cơng chúng Mặc dù có số tiến bước đầu thông tin BĐKH cho cơng chúng, nhiên cịn yếu, hạn chế thiếu toàn diện Đây vấn đề cần nghiên cứu cách nghiêm túc, có hệ thống, khoa học để đánh giá thực trạng thông tin báo chí BĐKH, từ đưa kiến nghị, giải pháp kịp thời, khả thi nhằm nâng cao chất lượng hiệu truyền thông cho lĩnh vực Mục tiêu Đe tài khẳng định vai trị quan trọng báo chí BĐKH Việt Nam, đánh giá thực trạng, thành công hạn chế báo chí với vấn đề này, từ đó, đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu báo chí vấn đề BĐKH Việt Nam Phương p h áp nghiên cứu Thực tế cho thấy, không phương pháp nghiên cún coi tối ưu nghiên cứu khoa học xã hội (benbasat et al 1987), vậy, nhà nghiên cứu thường phải kết hợp sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu, nhằm gia tăng chất lượng cho cơng trình nghiên cứu Do vậy, để thực đề tài này, áp dụng số phương pháp nghiên cứu sau đây: - Phương pháp nghiên cứu lịch sử sử dụng tài liệu thứ cấp (historical and secondary research) Đe tài sưu tầm văn kiện, thị, tư liệu Đảng Nhà nước liên quan nhằm tìm hiểu chủ trương, đường lối, định hướng Đảng Nhà nước vấn đề Đồng thời tập hợp, hệ thống tài liệu lý luận từ sách, tạp chí, cơng trình khoa học (trong ngồi nước) có liên quan đến đề tài - Phương pháp nghiên cứu trường hợp (case study): đề tài nghiên cứu trường hợp số vùng, miền địa phương như: Quảng Ninh, Nam Định, Thái Bình, Thanh Hóa, Quảng Nam (Cửa Đại) có ảnh hưởng tác động nhiều BĐKH Đồng thời, đề tài khảo sát, nghiên cứu trường hợp số quan báo chí trung ương địa phương VTV, v o v , Nhân dân, Lao động, Tiền phong, Nam Định, Thái Bình, Thanh Hóa, Quảng Ninh Tuoitre.vn, VietnamNet.vn, Vnexpress.vn - Phương pháp phân tích nội dung (content analysis): Đề tài sử dụng phương pháp đê khảo sát, phân tích nội dung hình thức số tờ báo khảo sát để đánh giá thực trạng, thành công hạn chế báo chí việc thơng tin BĐKH - Phương pháp vấn chuyên gia: Đe tài vấn chun gia báo chí, kinh tế, văn hóa, mơi trường, để tổng hợp ý kiến đóng góp chuyên gia với vấn đề quan trọng vai trò, trách nhiệm, nhiệm vụ báo chí với vấn đề BĐKH nước ta - Phương pháp điều tra xã hội học thông qua bảng hỏi anket: đề tài khảo sát, tập họp, phân tích ý kiến cơng chúng cư dân số vùng, miền (như lựa chọn trên) điều kiện, nhui cầu, thói quen, tâm lý tiếp nhận thông tin, nhận xét đánh giá họ chất lượng nội dung hình thức sản phẩm báo chí, nhận xét đánh giá họ vai trò báo chí vấn đề Tong kết kết nghiên cứu Chủ nhiệm đề tài nhóm nghiên cứu hệ thống hóa khái niệm cơng cụ liên quan đến đề tài như: Thế khí hậu? BĐKH? biểu tác động BĐKH? nguyên nhân khách quan chủ quan BĐKH? Những khái niệm có tính lý luận, lý thuyết soi đ ường cho giải vấn đề thực tiễn phần Đe tài nêu rõ, hệ thống quan điểm chi đạo Đảng, pháp luật Nhà nước Việt Nam BĐKH Tư tường xuyên suốt quán Đảng Nhà nước ta coi vấn điề ứng phó, thích nghi, hài hịa với BĐKH nhiệm vụ quan trọng, bản, vừa trước mắt, vừa lâu dài, có đầu tư thích đáng nguồn lực ngồi nước cho cơng tác Chủ nhiệm đề tài cộng nêu yêu cầu thông tin B.ĐKH báo chí, đặc biệt vai trị quan trọng báo chí với vấn đề BĐKH Đây c ũ n g sở lý thuyết, lý luận cần thiết, quan trọng để giải vấn đề thực tiễn đẽ tàii Chú nhiệm đề tài cộng nghiên cứu, tìm hiểu số phương thức thông tin, ttnuyền thông BĐKH giới, từ rút số học kinh nghiệm cho Việt Nam Đây làt iphần có giá trị tham khảo, vận dụng tốt số kinh nghiệm hay cho Việt Nam bối cảnh tháclh thức hội toàn cầu BĐKH Đe tài giành nhiều thời gian, công sức để khảo sát, phân tích, đánh giá tin, bàii, ảnh, chương trình phát thanh, truyền hình BĐKH thời gian qua Đây nộii (dung trọng tâm đề tài Qua khảo sát, phân tích, đánh giá tác phẩm báo chí, thấy nộii (dung thơng tin BĐKH phong phú, đa dạng, cung cấp cho cộng đồng xã hội kiến thúức khí hậu, BĐK.H, tác động tích cực tiêu cực BĐKH, nguyên nhân giải ipháp, biện pháp để ứng phó, thích nghi với BĐKH v ề hình thức thể hiện, nhìn chung hấp dẫn sinh động, phong phú (với báo in kíếtt hợp tốt chữ viết hình ảnh, đồ họa; báo điện tử phát huy tính đa phương tiện - chữ viếtt,, hình ảnh, audio videoclip; phát ý tiếng động, thông tin trường; truyềmi hình tăng hình ảnh động trường với thơng tin, lời bình tốt), sử dụng phong p>hiú, đa dạng thể loại tin, phản ánh, vấn, phóng sự, điều tra, chuyên luận Cả nội điuing hình thức thơng tin BĐKH báo chí Việt Nam nhìn chung tốt, nhiên chưa đíáịip ứng yêu cầu nhu cầu công chúng, chưa đạt hiệu sức lan tỏa cao mhưr imong muốn Các tác giả hàng loạt nguyên nhân hạn chế, khiếm khuyết nộỉ diiung hình thức chuyển tải BĐKH như: Một số lãnh đạo quan báo chí chưa có nhận thức điúáng đầy đù tầm quan trọng, cấp thiết cần thiết thông tin BĐKH ấn phẩm báo cchí phụ trách; hợp tác để chia sẻ, cung cấp thông tin trao đổi, chuyển tải thông tin giiũữa quan báo chí Bộ, ngành, địa phương chưa tốt; phóng viên, biên tập viên chưa cccó kiến thức sâu BĐKH; báo chí chưa thực cầu nối, diễn đàn người dân xã hội E3ỒĐKH; phận không nho công chúng cịn coi nhẹ, thờ với thơng tin BĐK.H; chuyên gia, nhà khoa học, n h q u ản lý ch a c ộ n g tác th n g x u yên , trách n h iệm với c q u a n báo chí; CƯ sở vật ch ất, tài chưa tương xứng với cơng tác ứng phó, thích nghi hài hòa với BĐKH; khen thưởng, kỷ lu.it chưa nghiêm minh, kịp thời, cơng bang Đó hạn chế, thiếu sót cần sớm có giải pháp khắc phục để nâng cao chất lưọrng hiệu thông tin Đánh giá kết q u ả đ ạt kết luận Cho đến nay, chưa có cơng trình khoa học (ở cấp tương đương với đề tài) triển khai nghiên cứu báo chí với vấn đề BĐKH Việt Nam Lần đầu tiên, đề tài áp dụng đồng bộ, hệ thống, kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu liên ngành nghiên cún lịch sử tài liệu thứ cấp, nghiên cứu trường hợp, phân tích nội dung, phong vấn sâu điều tra xã hội học dê thực dề tài nghiên cứu báo chí với vấn đề BĐKH Do đó, kết nghiên cứu đề tài đóng góp cách hữu ích, thiết thực lý luán thực tiễn báo chí truyền thông Việt Nam, đề xuất giải pháp quan trọng nhằm nâig cao vai trò, hiệu báo chí truyền thơng việc thơng tin, truyền thơng BĐKII ứng phó BĐKH Ket nghiên cứu đề tài tài liệu tham khảo cho cấp lãnh đạo, đạo, quản lý Trang ương địa phương Bộ, Ban, ngành khác việc khai thác, vận dụng, sử dụig báo chí đế thơng tin, truyền thơng BĐKH cho cơng chúng Những đánh giá thành công hạn chế báo chí đề xuất cụ thể đề tài việc nâng cao chất lượng nội dung hình thức sản phấm báo chí lĩnh vực tạo điéu kiện để quan báo chí, phóng viên, biên tập viên nâng cao chất lượng hiệu truyền thông Ket đề tài tài liệu tham khảo có ích sở đào tạo báo chí, để định hướng tính chuyên nghiệp trách nhiệm cho nhà báo tương lai Đối với Khoa Báo chí Truyền théng, Trường ĐHKHXH&NV, kết nghiên cứu đề tài phục vụ hừu ích cho số mơn học nhí “Cơ sở lý luận báo chí truyền thơng”, “Lý luận thực tiễn báo in, báo điện tử”, “ Báo chí mci trường” Các kênh truyền thông ĐHQGHN tham khảo, vận dụng tài liệu troig hoạt động thực tiễn (Xem thêm địa ứng dụng Báo cáo tổng quan) rỏ m tắt kết q u ả (tiếng Việt tiếng Anh) Đe tài “Bảo chí với vẩn đề BĐ K H Việt Nam nay” không mới, ln mrng tính thời sự, cấp thiết quan trọng với đất nước nói chung báo chí Việt Nam nói riêng Sai hai năm khảo sát, tìm hiểu, nghiên cứu, đánh giá, phân tích thơng tin BĐKH loại hìrh báo chí nước ta đề tài bước đầu đạt số kết quà sau đây: Thứ nhất, Chủ nhiệm đề tài nhóm nghiên cứu hệ thống hóa khái niệm cơng cụ bảt liên quan đến đề tài như: Thế khí hậu? BĐKH? biểu tác động BĐKH? nguyên nhân khách quan chủ quan BĐKH? Những khái niệm có tính lý luận, lý thuyết soi đường cho giải vấn đề thực tiễn phần Thứ hai, đề tài nêu rõ, hệ thống quan điểm đạo Đảng, pháp luật Nlìi nước Việt Nam BĐKH Tư tưởng xuyên suốt quán Đảng Nhà nước ta coi vấr đề ứng phó, thích nghi, hài hịa với BĐKH nhiệm vụ quan trọng, bản, vừa trước mắt, vừa lâu dài, có đầu tư thích đáng nguồn lực ngồi nước cho g tác Chù nhiệm đề tài cộng nêu yêu cầu thông tin BĐKH báo chí, đặc biệt vai trị quan trọng báo chí với vấn đề BĐKH Đây sở lý thuyết, lý luận cần thiết, quan trọng để giải vấn đề thực tiễn đề tà i Thứ hai, Chủ nhiệm đề tài cộng nghiên cứu, tìm hiểu số phương thức thơng tin, truyền thơng BĐKH giới, từ rút số học kinh nghiệm cho Việt Nam Đây phần có giá trị tham khảo, vận dụng tốt số kinh nghiệm hay cho Việt Nam bối cảnh thách thức hội toàn cầu BĐKH Thứ ba, đề tài giành nhiều thời gian, cơng sức để khảo sát, phân tích, đánh giiá tin, bài, ảnh, chương trình phát thanh, truyền hình BĐKH thời gian qua Đây mhững nội dung trọng tâm đề tài Qua khảo sát, phân tích, đánh giá tác phẩm báo chí, có th ễ thấy nội dung thông tin BĐKH phong phú, đa dạng, cung cấp cho cộng đồng xã hội kiến thức khí hậu, BĐKH, tác động tích cực tiêu cực BĐKH, nguyên nhân v giải pháp, biện pháp để ứng phó, thích nghi với BĐKH Đặc biệt báo chí góp phần nâng c a o hiểu biết, nhận thức cho lãnh đạo, cán bộ, người dân cộng đồng để chung tay hành động lĩnh vực Tuy nhiên nghiên cứu rằng, nội dung thơng tin BĐKH nhìn chu ng chưa kịp thời, cập nhật, chưa bám sát thực tiễn, nhu cầu người dân Đặc biệt, giải pháp C'.ụ thể, kinh nghiệm, sáng kiến hay chưa nhiều, chưa có sức lan tỏa, chưa hiệu quả, chí có l úc, có nơi thơng tin cịn sai thật “quan trọng hóa”, thổi phồng theo kiểu “tất ơng trịn'’?!, v ề hình thức thể hiện, nhìn chung hấp dẫn, sinh động, phong phú (với báo in kết hợp k h tốt chữ viết hình ảnh, đồ họa; báo điện tử phát huy tính đa phương tiện - chữ viết, hìnlh ảnh audio videoclip; phát ý tiếng động, thơng tin trường; truyền hiình tăng hình ảnh động trường với thơng tin, lời bình tốt), sử dụng phong phú día dạng thể loại tin, phản ánh, vấn, phóng sự, điều tra, chuyên luận Tuy nhiên, thô)ng tin BĐKH cần thể trường, hình ảnh thực, sống động, thuyết phục, hấp dẫn, lôii công chúng hình thức thể chưa đáp ứng được, cịn máy móc, dập khn, chặìm đổi hình thức thể Vì vậy, nội dung hình thức thơng tin BĐKH báo chí Việt Nam nhìn chtuing tốt, nhiên chưa đáp ứng vêu cầu nhu cầu công chúng, chưa đạt hiệu quíả sức lan tỏa cao mong muốn Các tác giả hàng loạt nguyên nhân hạn chế, khiếm khuyết nội dtuing hình thức chuyển tải BĐKH như: Một số lãnh đạo quan báo chí chưa có nhận thức điúing đầy đủ tầm quan trọng, cấp thiết cần thiết thông tin BĐKH ấn phẩm báo c h í phụ trách; hợp tác để chia sẻ, cung cấp thông tin trao đổi, chuyển tải thông tin giiữra quan báo chí Bộ, ngành, địa phương chưa tốt; phóng viên, biên tập viên chưa cccó kiến thức sâu BĐKH; báo chí chưa thực cầu nối, diễn đàn người dân xã hội BỈĐKH: phận khơng nhỏ cơng chúng cịn coi nhẹ, thờ với thông tin BĐKH; chuyên g>iia, nhà khoa học, nhà quản lý chưa cộng tác thường xuyên, trách nhiệm với quan báo chí; s ỡ Víậtt chất, tài chưa tương xứng với cơng tác ứng phó, thích nghi hài hịa với BĐKH; khen tlhưcởmg, kỷ luật chưa nghiêm minh, kịp thời, cơng Đó hạn chế, thiếu sót cần sớm có giải pháp khắc phục để nâng cao niữía chất lượng hiệu thơng tin Thứ tư, Chủ nhiệm đề tài cộng nghiên cứu, phân tích bối cảnh BĐKH nhận định rằng, BĐK.H đã, diễn giới nói chung Việt Nam nói riêng với tốc độ nhanh, phức tạp, khó lường Đó thật cần nhận thức đầy đủ BĐKH tác động ảnh hưởng tới tất lĩnh vực trị, kinh tế, văn hóa, đối ngoại, an ninh, quốc phòng, đời sống dân sinh Vì hàng loạt yêu cầu đặt cho báo chí bối cảnh là: Tiếp tục thơng tin đầy đủ xác, khách quan, kịp thời BĐKH; tăng cường thông tin giải ph.ip, biện pháp, sáng kiến cụ thể để ứng phó, thích nghi với BĐKH; thường xuyên đổi phương thức chuyển tải nội dung hình thức BĐK.H; tiếp tục nâng cao nhận thức, hiếu biết trá;h nhiệm cấp lãnh đạo, Bộ, ngành, địa phương công tác này; tăng nguồn lực, sở vậi chất, tài cho báo chí đế ứng phó, thích nghi với BĐKH; mở rộng hợp tác báo chí với quan, nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý nước Các yêu cầu nhiệm vụ liên quan mật thiết tác động lẫn Tiến hành đồng mang lại hiệu chất lượng cao cho báo chí trước tình hình Thứ năm , sở bối cảnh, thực trạng, yêu cầu báo chí BĐKH, tác giả thcng đề xuất kiến nghị cụ thể báo chí như: Tổng Giám đốc, Giám đốc, Tổng Biên tập quan báo chí khơng ngừng nâng cao nhận thức trách nhiệm thông tin BĐKH quan báo chí mình; Đào tạo, bồi dưỡng phóng viên, biên tập viên có kiến thức sâu BĐKH; Khơng ngừng đổi nội dung hình thức thơng tin BĐKH; tăng cường nguồn lực cho báo chi; mở rộng họp tác nước; tham gia người dân cộng đồng vào diễn đàn báo chí để chung tay hành dộng ứng phó, thích nghi, hài hịa với BĐKH, tăng tính chun nghiệp, khoa học, đại, đại chúng báo chí BĐKH Thứ sáu, kết nghiên cứu đề tài Chủ nhiệm cộng đề xuất địa tham khảo, vận dụng là: Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin Truyền thông, Hội Nhà bác Việt Nam, Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn, trường đại học, viên nghiên cứu có ngành báo chí truyền thơng, quan báo chí, phóng viên, biên tập viên quan tâm đến đề tài Mặc dù Chủ nhiệm đề tài cộng có nhiều cố gắng, nỗ lực, tâm huyết đế hồn thàih nhiệm vụ, số kết đáng nghi nhận , nhiên kết quà bước đầu Đề tài rộng, khó có tính phức tạp, cộng với thời gian lực nghiên cứu nên không tránh khoi hạn chế, khiếm khuyết Các tác giả chân thành tiếp thu tối đa ý kiến đóng góp để tiếp tục hoen chỉnh với chật lượng cao PHÀN III SẢN PH Á M , CÔ N G BÓ VÀ K É T QUẢ ĐÀO T Ạ O CỦA ĐÈ TÀI 3.1 Kết nghiên cứu Yêu cầu khoa học hoặc/và ticu kinh tế - kỹ th u ậ t TI Tên sản p h âm Đ ăng ký Đ ạt đưọc Báo chí với vấn đề biến đổi khí hậu Việt Nam Sách chuyên khảo Được NXB ĐHQGHN đồng ý xuất Vai trị báo chí Việt Nam với vấn đề BĐK.II Tham luận khoa học, Hội thảo khoa học quốc tế Việt Nam học lần thứ V - Hà Nội ngày 15 - 16/12/2016 Đã báo cáo ngày 15/12/2016 Vận dụng nghị Đại hội Đảng tồn quốc ứng phó với BĐKH vào hoạt động giảng dạy, nghiên cứu báo chí truyền thơng Tham luận khoa học, Hội thảo khoa học quốc gia (Học viện Chính trị quốc gia HCM - NXB Chính trị quốc gia) Đã báo cáo ngày 25/5/2015 Báo chí với vấn đề biến đổi khí hậu Việt Nam Bài báo khoa học Đã đăng: Người làm báo Tạp chí: Người làm báo Số tháng 9/2016, từ trang 50 - trang 52 Báo chí đồng bàng sơng Hồng ứng phó với BĐKH Bài báo khoa học Tạp chí: Người làm báo Đã đăng: Người m báo Số tháng 10/2016 từ trainịg 49 - trang 51 Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu báo chí vấn đề biến đổi khí hậu Bài báo khoa học Tạp chí: Lý luận Chính trị Truyền thơng Đã đăng: Lý luận Chính trị Truyền th n g ; số tháng 9/2016, từ trang 47 - trang 50 3.2 Hình thức, cấp độ cơng bố kết Tình trạ n g Ghi địa (Đã in/ chấp nhận in / nộp cảm ơn tài Sản phẩm đơn/ chấp nhận đơn trọ' TT hợp lệ/ cấp giấy xác ĐHQGHN nhận SH TT/ xác nhận sử dụng đ ú n g quy sản ohâm) đinh Sách chuyên khảo xuât ký họp đơng xt 1.1 Báo chí với văn đê biên đơi khỉ Đã câp Giây xác nhận Có hậu Việt Nam Bài báo tạp chí khoa học ĐHQGHN, tạp chí khoa học chuyên ngành quốc gia báo cáo khoa học đăng kỷ yếu hội nghị quốc tế 2.1 Vai trò báo chí Việt Nam Đã báo cáo Có với vấn đề BĐKH Đ án hi giá chiuing (Đcạt, khiơìng đíạit) Đ íạt Đạạtt viưiợt 2.2 Vận dụng nghị Đại hội Đáng tồn quốc ứng phó với BĐKH vào hoạt động giảng dạy, nghiên cứu báo chí truyền thơng Đã báo cáo Có Đcậtit V'uượt 2.3 Báo chí với vấn đề biến đổi khí hậu Việt Nam Đã in Có E » ạt 2.4 Báo chí đồng sơng Hồng ứng phó với BĐKH Đã in Có ÌĐDạt 2.5 Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu báo chí vấn đề biến đổi khí hậu Đã in Có ỈEĐạt tu y ê n tru y ền th ô n g qua chủ đề chuyên sâu như: T h ứ hai, m ộ t số lãnh đạo Bộ, N gành, th ế B Đ K H ; biểu tác động địa p h n g chưa q u an tâm coi trọ n g đ ú n g mức B Đ K H V iệt N am ; m ối q u an h ệ tăn g cô n g tá c th ô n g tin , tu y ên tru y ền B Đ K H ; việc trư n g k in h tế với B Đ K H ; cảnh báo từ việc n ân g cao n h ận thức, hiểu b iết hành độ n g ứng p h t triể n kin h tế thiếu bền vững tro n g b ố i cảnh tác p h ó với B Đ K H ch o cộng đồn g m ộ t p h ận cán đ ộ n g cùa B Đ K H ; tác động B Đ K H đối vớ i đời bộ, công chức, viên chức, d o an h nghiệp hạn chế; số n g co n neười; p h n g cách th ích ứng giảm cán làm công tá c chủ yếu kiêm nhiệm ; sừ th iể u th iệ t hại B Đ K H gây ra, n h ấ t dụng chưa hiệu nguồn lực; sở vật chất, tài vòing bị tác động nặng nề Đ n g sơng Cửu ch a đ áp ứng yêu cầu n h u cầu xã hội; L o n g, Táy N guyên, khu vực ven biển m iền Trung việc th ự c thi p h áp lu ật m trường, ứng p h ó với C ó th ể k h ẳ n g đ ịn h , q u an b o chí đ ã có B Đ K H ch a nghiêm ; công tác th a n h tra, kiểm tra n h iề u cố gắng, nỗ lực, đóng góp khơng n hỏ vào việc ch a th n g xuyên h iệ u lực B ên cạn h đó, th n g tin , tru y ền th ô n g n ân g cao n h ậ n thứ c cho p h ố i hợ p, hỗ trợ củ a n g ành chức năng, quan cộ n g đ ỏ n g vê B Đ K H ứ ng p h ó với B Đ K H Tuy ch u y ên m ô n , n h k h o a học, cá nh ân đối n h iê n , tro n g công tác th ô n g tin tru y ền th ô n g với p h ó n g viên b áo chí để khai thác, đưa th n g tin ch ủ dề “ n ó n g ” B Đ K H , b o chí nướ c ta vấn đ ề liên q u an đ ến B Đ K H không ph ải lúc k h n g khó k h ă n , hạn chế n th u ậ n lợi, n h ịp n h àn g h iệu T nhất, đ ó tư ợng m ộ t số lãnh đạo q u a n chủ q u ản q u an b áo chí chư a n h ận thức Một sô giải pháp đ ú n g đầy đủ tầ m q uan trọng, cần th iế t th ô n g tin, C ác cấ p lã n h đ ạo cần n h ậ n th ứ c đ ú n g , đầy đủ tu y ên truyền B Đ K H ứng p h ó với B Đ K H cho tầm q u an trọ n g , cần th iế t cấp th iế t B Đ K H cộ n g đồng; đội ngũ p h ó n g viên, biên tậ p viên đa số ứng p h ó v i B Đ K H để đạo sâu sát, liệ t ch a có kiến thứ c sâu B Đ K H ; chư a tổ chức B ộ , ngành, địa phương, quan, tổ chức, cá độ i ngũ chuyên gia, n h k h o a học, cộng tá c viên ổn n h â n , cộ n g đ n g tro n g đ ó có b áo chí tro n g đ ịn h th a m gia v h o t đ ộ n g này; ch u y ên tran g , c h iến ứng phó, th ích nghi, hài h ò a “ sống ch u n g ” ch u y ên m ục chư a có h o ặc khơng ổn định; số lượng với B Đ K H , p h ụ c vụ đắc lực cho p h t triể n bền vững tin , bài, ảnh chư a th n g xuyên; cô n g tác p h t k in h tế, xã h ộ i địa phương đất nước h n h b o in k h ó k h ăn ; th i lượng p h t sóng trê n L ãn h đạo quan b áo chí n h ận thức việc p h t th a n h - tru y ền h ìn h chư a nh iều ; th iế u chuyên th ô n g tin, tuyên truyền nhan h chóng, kịp thời, đầy đủ, n g h iệ p ; nội d u n g h ìn h thức chư a đ p ứng nhu ch ín h xác B Đ K H ứng p h ó với B Đ K H m ột cầ u củ a cộng đ n g xã hội N goài ra, m ộ t số hạn tro n g nhiệm vụ q u an trọng, thư ờng xuyên c h ế cũ n g th n g gặp h iệ n b o ch í tậ p trác h nhiệm người làm báo P hải thể tru n g th ô n g tin B Đ K H th e o p h o n g trà o , vai trị, tác động, hiệu báo chí việc đ ợ t C ủ n g có k h ô n g tá c p h ẩm b áo ch í th n g n ân g cao n h ận thức cho cộng đồng B Đ K H ứng tin biểu hậu B Đ K H , th iế u p h ó với B Đ K H đ ể p h ụ c vụ th n h cơng nghiệp p h â n tích sâu nguyên n hân, giải p h áp , cách cơng nghiệp hóa, đại hó a đ ất nước th ứ c ứ ng p h ó th íc h nghi cụ th ể , n h ữ n g kinh C c n g àn h tà i n g u y ên m ô i trư n g , nôn g n g h iệ m hay h o ặc n hữ ng n h ậ n định, b ình luận, đ ánh n g h iệ p p h t triể n nông th ô n m ộ t số ngành giá có tín h dự b o cao N h iều q u an b o chí cịn liên q u a n từ T rung ương đến đ ịa p h ng cần tăng lú ng tú n g th ô n g tin vấn đ ề gây tra n h cãi, c n g h ợ p tá c với q u an b o ch í đ ể tuyên ý k iế n trá i chiều; có n h iề u v iế t chủ trương, tru y ề n đ ịn h kỳ, th n g xuyên có đ ịn h hướng c h ín h sách, h o t độ n g ứng p h ó với B Đ K H tầm vĩ đ ú n g n hững vấn đề liên q u an đ ến B Đ K H , giúp m ô , ng lại b ài v iết tiế p cận vấn đề th e o cộ n g đ n g biết, kịp thờ i chủ đ ộ n g thích ứng, p h ị n g h n g từ cộ n g đ n g lên , h o ặc m ô tả h o t trá n h , h ạn chế th ấ p n h ấ t tác hại B Đ K H gây đ ộ n g , q u an điểm , nguyện vọng người dân B ộ T ài nguyên M ôi trư ng có th ể p h ố i hợp với n h cộng đồng m ộ t số quan báo chí thành lập m ạng lư i truyền NGƯỜI LÀM BÁO NGHIÊN c ứ u TRAO ĐỔI ■ th ô n g B Đ K H Đ ây sở q u an trọ n g để k ết chuyên gia, n h kh o a học Vì vậy, cần xây dựng mối nối đội ngũ người làm truyền th ô n g chuyên q u an hệ n h iề u ch iều q u an b áo chí với viết B Đ K H hội, đ o àn , tổ chức, n h k h o a học để nâng C ác q u an chức n ăn g cần chủ đ ộng có trách n h iệm tro n g việc cung cấp th ô n g tin B Đ K H c ao h iệu q u ả tru y ền th ô n g B Đ K H ứng p h ó với B Đ K H ch o quan b o chí N goài ra, ưu tiên cho K hai th c, lựa ch ọ n sử d ụ n g có hiệu sức co' q u a n b áo chí th a m gia từ đầu q u trìn h xây m n h lợi th ế củ a In te rn e t, củ a tru y ền th ô n g xã dự ng, triể n khai th c chương trìn h , dự án h ội tro n g việc chuyển th ô n g đ iệp B Đ K H Đ a liên q u an đến ứng p h ó với B Đ K H c ầ n th iế t kế d n g hó a, tậ n d ụ n g m ọi k ên h tru y ền th ô n g xã hội: đ a nội dung giảng dạy B Đ K H - m ôi trư n g F aceb o o k , Tw itter, Y o utube, Blog để tương tác, m ộ t nội dung chuyên sâu tro n g trư ng tru y ền c h ia sẻ, k ế t n ối với cộ n g đ ng Đ ây n h ữ n g th ô n g - b áo chí, n h ằm đ tạ o đội ngủ nhữ ng người p h n g tiệ n tru y ền th ô n g m ới đan g tạ o bước đột làm truyền thơng - báo chí chun sâu BĐKH mơi trường p h làm th a y đổi th ó i q u e n cách th ứ c tru y ền N ân g cao trìn h độ, chuyên m ôn, kỹ n ăn g tác B ài b o m ộ t p h ầ n k ế t q u ả n g h iên cứu đề n g h iệ p cho phó n g viên, biên tậ p viên B Đ K H tà i n g h iê n cứu k h o a h ọ c cấp Đ H Q G H N , m ã số th n g h iện ứng phó, thích nghi với B Đ K H (đ tạo, bồi dưỡng, Q G 15.57 “ B áo ch í với vấn đ ề b iến đổi khí h ậu tậ p h u ấ n tro n g n g o ài nước, th ự c tế nơi ản h V iệ t N am h iệ n n ay ” P G S TS Đ in h V ăn H ường hư ng nặng nề B Đ K H để xây dựng tác p h ẩm m chủ n h iệ m ■ có tín h chun ng h iệp cao) H ìn h th n h m ộ t diễn đ àn tru y ền th ô n g - b áo chí B Đ K H , xem “cầu n ố i” đ ể q u a n T À I L IỆ U T H A M K H Ả O q u ả n lý n h nước ch ủ độn g p h ố i h ợ p chia sẻ N ghị số 24 - N Q /T W ngày 31612013 n h ữ n g thông tin m ới n h ất, th ố n g n h ấ t tìn h B a n chấp h n h Tm ng ương “C hù động ứng p h ó hình, ho ạt động ứng phó với B Đ K H tro n g nước, với B Đ K H , tăng cường quản lý tài nguyên bảo vệ k h u vực th ế giới, tạ o diều kiện cho q u an m ỗ i trường"; b áo chí tiếp cận th ô n g tin nhanh b ề rộng chiều Văn p h ị n g C hính p h ủ , “Chiến lược quốc gia sâu để có th n g tin xác, khách qu an , biến đ ổi k h í h ậ u ”, Q uyết định số 2139 IQĐ-TTg, tru n g thự c trác h nhiệm ngày 5/12/2011; C ác quan b áo chí cần có sách lược, chiến lược Văn p h ị n g C hính ph ủ , “Chương ừình m ụ c xây dự n g tin, bài, ả n h , chư ơng trìn h p h t th a n h , tiêu quốc gia ứ n g p h ó với biến đ ổi k h í hậu giai truyền hình tá c p h ẩm b áo chí khác B Đ K H đoạn 2012 - ”, Q uyết định số 1183/QĐ-TTg, v ứng p h ó với B Đ K H m ộ t cách bản, ổn định, ngày 30/8/2012; h ệ thống, lâu dài chuyên nghiệp T ăng cường tá c p h ẩ m báo chí có tính ứng d ụng cao, th iết thực, cụ th ể , hữu ích, trự c tiế p cho cộng đồng để người d â n th ự c th i, vận d ụng tro n g m ôi trư n g Công ước K L H Q vê B Đ K H (UNF C C C ), n ă m 1992; N ghị định th Kyoto cắt giảm k h í nhà kính, n ă m 1997; B Đ K H , b ảo đảm sinh kế b ền vững cho họ Tài liệu H ộ i thảo “Tm yền thông nâng cao nơ i tá c đ ộng xấu củ a B Đ K H , “ sống c h u n g ” với n hận thức biến đ ổi k h í hậu hướng tới COP21 ”, B Đ K H , m ới thự c b ền vững, p h át triể n ngày 23 - 241912015 H Nội; lâ u dài T ạo điều kiện, chế sách tố t để tô n Tài liệu H ộ i thảo “Vai trị B áo ch í vinh, k h en thưở ng kịp thời nh b áo có tác p h ẩm việc ngăn chặn giảm thiểu tác động biến đổi b o chí tố t lĩnh vực k h í h ậ u ”, ngày 24 - 25/4/2013 c ầ n Thơ; Đ ể tă n g cư ờng th ô n g tin p h ản b iệ n m an g tín h H u y Vũ, “B o ch í tuyên truyền biến đổi k h í k h o a học B Đ K H ứng phó với B Đ K H , hậu: N h ìn từ đồng sông Cửu L o n g ”, Tạp chí q u a n b o chí rấ t cần giúp đỡ, h ợ p tác từ C ộng sản, số ngày 2911012013 NGƯỜ! LÀM BÁO - m Làm Báo Vĩ tụ an toan cho nhã bao CHUNG TAY BẢO VỆ LẺ PHẢI Kỷ niệm ngày D o a n h nhâ n Việt N a m (13/10), giới báo ch í xin gửi lời cliúc m n g tốt đẹp n h ấ t đến doanh nhân, d oanh nghiệp - nhữ ng người có nhiều đón g góp qua n trọng ch o nghiệp p h t triển đất nước B o ch í người bạn tin cậy, cầu nối thông tin quan trọng, giúp d o a n h nghiệp, doanh nhân p h t TỔNG BIÊN TẬP PGS.TS NGUYỄN THÀNH LỢI PHĨ TỐNG BIÊN TẬP TƠ VƯƠNG TỊA SOẠN: Tẳng 4,Tòa nhà Hội Nhà báo Việt Nam Khu đò thị Cáu Giấy, đường Dương Đình Nghệ, p Yên Hòa, Q Cẫu Giấy, Hà Nội ĐT: 04.3226.2994 h uy tinh thần sáng tạo, nghiệp p h t triển giàu m n h đất nước C ứ vào dịp ngày 20110, nư ớc hân hoa n chào m n g kỷ n iệm N gày truyền thống P hụ n ữ Việt N am G iới báo ch í tự h o k h i chứng kiến đội ngũ nhà báo n ữ ngày có đóng góp quan trọng cho nghiệp báo c h í nư ớc nhà N h â n dịp này, Tạp ch í N gười L m B o xin gửi lời trí ân Vũ nhữ ng lời chúc m ừng tốt đẹp tới nhữ ng n ữ chiến sĩ m ặ t trận tư tưởng - văn hóa Đàng Email: tcnguoilambao@gmail.com Trong n iềm vu i ch u n g n h ữ n g ngày trọng đại Tạp chí điện tử: nguoilambao.vn lambao.com.vn tháng 10, giới báo ch í củng n h d luận nước lại VPĐDtạiTP.HCM 226/23 Lê Văn Sỹ, Q.Tân Bình,TP HCM ĐT-Fax: 08.3991.3424 bị cản trở, h n h h u n g kh i tác nghiệp N h ữ n g hành vi VPĐD Đà Nẵng Số đường Lê Duẩn, Q Hải Châu Thành phổ Đà Nắng ĐT: 0913.491.746 VPĐDtại Nghệ An só đường Lênin.TP Vinh ĐT: 0913.016.119-038.860.182 VPĐD Khánh Hòa Chung CƯ 192 Dã Tượng, '/ĩnh Nguyên, TP Nha Trang ĐT - Fax: 058 3.880.399 Email: tcnguoilambaont@gmail.com vô bất bỉnh trước thực trạng p h ó n g viên, nhà báo “cơn đ ” trái p h p luật dó khô n g th ể chấp nhận m ộ t xã h ộ i p h p quyền xã h ộ i ch ủ nghĩa, xâ m hại nghiêm trọng quyền tự ngôn luận quyền tiếp cận thông tin công chúng H ộ i N h báo V iệt N a m - “ngôi nhà c h u n g ” 23.000 h ộ i viên, nhà báo nước kịp thời lên tiếng bảo vệ nhà báo - nhữ ng người đấu tranh cho lẽ phải, công xã hội Trong b ất c ứ hoà n n h nào, giới báo c h í truyền thơng nguyện làm m ìn h p h t triển chung xã hội H ãy chung tay, chung sức, đồng lòng p h ấ n dấu m ộ t báo c h í hiệu quả, chuyên nghiệp NGƯỜI LÀM BÁO Giáy phép xuất số 652/GP-BTTTT Bộ Thông tin ĩruyển thông cấp ngày 19/11/2015; In Công ty TNHH MTV in Tạp chí Cộng sản; Giá: 16.000 đồng MỤC LỤC ■ BÁO CHÍ VỚI DOANH NGHIẺP HOẠT ĐỘNG CƠNG TÁC HỘI VÀ TIẾNG NĨI T C SỞ 32 Thanh Bình Thành Huy Long Dấu ấn m ột phấn tư kỷ Báo chí truyền thơng biển, đảo, biên giới vấn đề 37 Lê Thị Tuyết Hạnh Mai Thị Thanh Hà nóng vùng Tây Nam Bộ Báo chí tiếp cận nguồn thơng tin Khoa học công nghệ Huy Long, Ngọc Thành Khi công luận lên tiếng: NHỮNG NẺO ĐƯỜNG TÁC NGHIỆP Vi số vụ nhà báo bị hành không giảm? 39 Nguyễn Thị Hồng Hạnh Kỳ I: Nỗi lo người cấm bút Khi nhà báo nữ tác nghiệp 11 Phạm Dung 41 V ĩnh Thành Kiện toàn tổ chức, nâng cao Kỷ niệm với Trường Sa lực công tác Hội sở 43 Vĩnh Trà CHÂN DUNG NHÀ BÁO Phía trước tình 14 Nguyễn Uyển NGHIÊN CỨU TRAO ĐỔI Trần Công Mân: 47 Bùi Thị Vân Anh Người tiên phong đổi Báo nhúng - hướng báo chí hoạt động Hội báo chí đại VẤN ĐÉ s ự KIỆN 49 Đ inh Văn Hường 16 Nguyền Đắc Tài Báo chíTDỗng bâng sơng Hốnc Tiếp tục phát huy vai trị ứng phó với biến đổi khí hậu Câu lạc Nhà báo nữ 52 Xuân Tân, Lan Phương 17 Nguyễn Trâm Tiếng quê hương với người xa CLB Nhà báo nữViệt Nam: xứ sóng v o v 15 năm - m ột chặng đường 54 Vũ Q uang Hào 18 Đoàn M inh Long Quản trị rủi ro tin thời Những hoa truyền hình tảng đời thường kỹ thuật số G ó c NHÌN NGƯỜI LÀM BÁO BÁO CHÍ THÊ GIỚI 20 Hài Vân 58 Phú Trang Đạo văn vi phạm đạo đức nghề nghiệp 22 Phan Văn TÚ Nếu người bình thường sợ nhà báo 24 N guyễn Ván Hải Đừng "gieo gió'' để''gặt bão" DIỄN ĐÀN NGƯỜI LÀM BÁO 26 Thanh Bình, Kim Loan, Ngọc Bích Nhà báo nữ đòi hỏi niềm đam mê Sức hấp dẫn từ m ột chương trình truỵển hình đặc biệt 60 Chu Hổng Thắng Truyền thông câu chuyện ẢNH BÁO CHÍ 30 M inh Phượng Tiếp bước em tới trường bình dị Tổng thống Mỹ ĐỜI VÀ NGHỀ 64 Ong Vị Vẽ Bản sắc văn hóa dân tộc NGƯỜI LÀM BÁO Báo chí Đồng sơng Hồng ứng phó vói biến đổỉ khí hậu PGS, TS Đ IN H VÂN HƯ ỜNG Hải Phịng, Thái Bình Nam Định, từ thập niên 90 kỷ XX đến đâ hứng chịu khoảng 30 trận bão, trận lốc, trận lũ gây thiệt hại lớn người tài sản, ước tính hàng chục nghìn tỷ Các tượng thời tiết cực đoan nhiệt độ tăng cao, nắng nóng kéo dài, lượng mưa thay đổi bất thường, mức độ rét đậm, rét hại, áp thấp nhiệt đới, bão lũ, hạn hán, sạt lở đất, nước biển dâng, dịch bệnh, xâm nhập mặn đặt cho địa phương nước nói chung thách thức nghiêm trọng tới phát triển bền vững Báo chí góp phần phát triển bền vững B Đ K H ? N g u y ên n h â n củ a B Đ K H ? T ác H ải P h ò n g , T hái B ình N am Đ ịn h xác đ ộ n g tích cực tiê u cự c B Đ K H đ ố i với đ ịn h b áo in đài PT-TH lực lượng chủ V iệt N am ch ín h đ ịa p h n g th ế n ? lực Đ ây hai q u an b o chí lớn n h ấ t, G iải p h p ứng p h ó , th ích ứ ng hài h ị a với tiế n g nói đ ả n g bộ, ch ín h quyền n h ân B Đ K H sa o ? T h ế n p h t triể n b ền d â n địa p h n g B áo ch í T rung ơng địa vững? M ụ c đích củ a n h ữ n g th ô n g tin trê n p h n g có ưu th ế hạn chế riêng Tuy nhiên từ n g b c g iú p ch o cô n g c h ú n g đ ịa p h n g đ ịa p h n g vai trị, tác độ n g b áo chí h iể u b iế t n h ậ n th ứ c đ ú n g đ ể h n h đ ộ n g đ ịa p hư ơng có ý nghĩa trực tiếp, th iế t thực, hữu tro n g th ự c tế ích cần th iế t nội dung: B áo ch í đ ịa p h n g cũ n g k ịp th i tu y ên tru y ền , p h ổ b iến, giải th ích chủ trương, đường H ầu h ế t tờ b áo in đài PT-TH lối củ a Đ ản g , củ a T ỉn h ủy, T h àn h ủy chế, tìn h , th n h p h ố q u an tâm , kịp th i tuyên ch ín h sá ch , p h p lu ậ t củ a n h nước, U B N D truyền, p h ổ biến, giải thích cho cơng chúng tỉnh , cấp , n g àn h tro n g tỉn h , th n h p h ố vấn đề biến đổi k hí h ậu (B Đ K H ): T h ế ứng p h ó với B Đ K H đ ịa phương N h ữ n g NGƯỜI LÀM BÁO NGHIÊN cứu TRAO ĐĨI ■ th n g tin giúp cô n g ch ú n g h iểu b iế t, có N h ữ n g th n g tin rấ t hữu ích, th ự c tế, n iềm tin sỏ' để h àn h đ ộ n g tro n g th ự c cần th iế t, quý giá ch o người d ân cộng đồng tiễn Đ ây th ô n g tin q u an trọ n g , th iế t Q u a k h ả o sá t, n g h iên cứu, tìm hiểu thực, hữu ích cho m ọi người q u an b áo chí củ a ba tỉn h , th n h p h ố , Báo chí tỉnh đ ã p h ản án h kịp thờ i b iế t m ộ t lượng th ô n g tin k h ô n g n h ỏ h o t độ n g người d â n tro n g việc p h ò n g p h ản án h q u an hệ hợ p tác tra o đổi ứng ngừa, giảm th iể u th iê n tai ứ n s p h ó với p h ó với B Đ K H đ ịa p h n g với n hau, B Đ K H trồ n g rừng n gập m ặn , đ ắp đ ê, kè đ ịa p h n g với T rung ương, địa bờ, củng cố k ên h m ương, bê tơng h óa m ặt đê ph ng với nước n g o ài ngược lại Các mối đặc b iệ t cách thứ c m người d ân đ an g q u an h ệ h ợ p tác, tra o đổi góp p h ần nâng thích ứng d ần sống hài hòa với B Đ K H n h cao n h ận thức, trách n hiệm , n g u n lực hành chuyển đổi trồ n g , vật nuôi, thay đ ổ i m ù a độ n g ch u n g để ứng p h ó , th ích nghi, hài hò a, vụ, lai tạ o giống, cải tạ o n h cửa, xếp lại “sống c h u n g ” với B Đ K H sống đ ể “ sống ch u n g ” với B Đ K H Đ ây N h ìn ch u n g b áo ch í H ải Phịng, T hái Bình n hữ ng biện p h p q u an trọ n g , cần th iế t để N am Đ ịn h đ ã th ô n g tin, p h ả n án h kh đa ứng p hó, thích nghi, hài h ò a với B Đ K H , từ dạng, p h o n g phú, kịp thời nội dung ứng phó trì sinh kế bền vững, ổn định, lâu dài cho với B Đ K H địa phư n g , g ó p p h ần tích cực, người d ân , b ảo đảm p h t triể n b ền vững địa cụ th ể ch o p h t triể n b ề n vững ch ín h địa p h n g nước phương cho nước M ột tro n g n hữ ng nội dung q u an trọ n g m b áo chí địa p hư ng đề cập th ô n g tin, p h ổ Hình thức chuyển tải thông tin biến sáng kiến, kinh nghiệm , giải p h p Đ ố i với tờ b áo in củ a H ải Phòng, T hái để ứng p h ó với B Đ K H , p h ụ c vụ p h t triể n b ền B ìn h N am Đ ịn h th ì h ìn h th ứ c chuyển tải vững B áo chí đ ã cung cấp kịp th i, sinh th ô n g tin ứng p h ó với B Đ K H chù yếu q ua độ n g giải p h p d o chuyên gia, n h h y ếu tố, th ứ n h ấ t ch ữ v iết (văn tự) b ao khoa học đề xuất; kinh nghiệm, sáng kiến gồm tin, p h ản án h , p h ó n g sự, điều tra người d ân hiểu b iế t củ a giới b áo ch í p h ó n g v iên , cộ n g tá c v iên, th ô n g tin viên v ấn đ ề B áo ch í đ ã n q u trìn h n h ậ n công ch ú n g Trong số này, ch ú n g thấy thức hợp lý, đắn người B Đ K H p h ản án h , đ iều tra, p h ó n g có tác độn g n h từ chống B Đ K H sang ứng p h ó với B Đ K H hiệu q u ả n h ấ t đ ịn h bở i th ô n g tin n h an h , mới, thích nghi, hài h ò a, “ sống c h u n g ” với có c h iề u sâu tín h th ự c tiễ n cao H là, B Đ K H N h ận thức q u an trọ n g p h ù h ợ p th ô n g tin q u a hình ảnh tĩn h (phi văn tự) bao với quy lu ậ t tự n h iên xã hội T h e o đ ó gồm ản h ch ụ p , đồ h ọ a, b iể u đồ, sơ đồ cho giải p h p tro n g th ự c tiễ n đượ c b o ch í chuyên m ục, chuyên tran g h o ặc cho th ô n g tin kịp thờ i đ ể giúp người d ân , đ ặ c b iệ t góp p h ầ n chuyển tải n ộ i d u n g sinh động, h ấp vùng có ản h hưởng trự c tiế p củ a B Đ K H để dẫn Trong yếu tố này, ản h ch ụ p đồ h ọ a ứng xử đúng, p h ù hợ p với điều kiện cụ th ể có sức h ấp d ẫn , lơi cu ố n hơ n tín h xác thực, B áo chí địa phươ ng p h ản án h k ịp thời sinh động, b m ắ t th u y ế t p h ụ c cao N h ìn cách thức, giải p h p đ ể th ích nghi “ sống ch u n g hai yếu tố ch ữ viết (văn tự) hình ảnh chung” với xâm n hập m ặn, hạn h án n h nghiên tĩn h (phi văn tự), b ổ sung, tá c độn g cho n h au , cứu th nghiệm giống lúa, ăn q u ả, thủy, tạ o sức m n h riên g củ a b áo in (bên cạnh h ạn hải sản, đ ộ n g vật có k h ả n ăn g ch ố n g ch ịu chế vốn có củ a loại h ìn h này) sinh trư ng tố t tro n g m ôi trư ng nước m ặ n Đ ố i với p h t th a n h - tru y ền h ìn h ba địa đ ất h ạn hán N hững giải p h áp cụ th ể n h p h n g th ì ch u y ển tả i th ô n g tin q u a hai loại m ới tạ o sinh k ế lâu dài, ổn định p h t triển h ìn h đ ọ c trê n đ ài p h t th a n h (người n g h e bền vững cho người dân địa phươ ng nước tiế p n h ậ n q u a d io , lo a tru y ền th a n h h o ặ c máv tính bảng, đ iệ n thoại di động, b áo điện từ L ãn h đ o q u an b áo chí địa pb (au d io ) tru y ền hình với h ình ảnh động củng n h ậ n thức th ô n g tin, tuyên tru y ền ’ h ấp ilẫn, sinh động M ỗi loại h ìn h có điểm ch ó n g , k ịp th i, đầy dủ xác th ự c B Đ m ạn h , điểm yếu riêng, ng q u a th e o dõi, ứng p h ó với B Đ K H m ộ t tro n g nhữrự k h ảo sát d a số người dân thích xem vụ trọng tâm , quan trọng, thường xuyên Va hình ảnh độ n g q u a p h ó n g sự, ghi n h a n h , phim trác h n h iệ m củ a đội ngũ làm b o chí tà i liệu ứng p h ó với B Đ K H trê n tru y ền N âng cao trìn h độ, chuvên m ơn kỹ n ă n e tác hình Đ ây điều dễ hiểu đ ặc trư ng n g h iệ p ch o p h ó n g v iên , b iê n tậ p viên th ế m n h tru y ền hình B Đ K H ứ ng phó, th ích nghi với B Đ K H (d Tuy n h iê n , b o chí b a địa p h n g tạo bồi dưỡng, tậ p h u ấn tro n g ngồi nước, cịn kh n g k hó khăn, hạn chế v ề p h ía chủ thự c tế nơi ản h hưởng n ặn g nề B Đ K H q u an m ột số lãnh đ ạo q u an b áo chí để xây d ự n g tác p h ẩm có tín h chuyên n g h iệp chư a n h ận thức h ết tầm q u an trọ n g , cần th iế t cao) th ô n g tin ứng p h ó với B Đ K H p h ụ c vụ p h t C ó sách lược, ch iến lược xây dựng tin, bài, triể n b ền vững địa phư ng; đội ngũ p h ó n g ản h , ch n g trìn h p h t th a n h , tru y ền h ìn h viên, biên tậ p viên đa số chư a có kiến thức sầu sản p h ẩ m tru y ền th ô n g k h ác ứng p h ó B Đ K H ; chư a tổ chức đội ngũ chuyên với B Đ K H m ộ t cách b ài b ản , ổn đ ịn h , h ệ gia, n h k h o a học, cộng tá c viên ổ n định th a m th ố n g , lâu d ài ch u y ên n g hiệp T ăn g cường gia vào ho t độ n g này; số lượng tin, bài, ảnh sản p h ẩ m b áo ch í có tín h ứng d ụ n g cao, b áo in chưa thườ ng xuyên; công tác p h t th iế t thự c, cụ th ể , hữ u ích, trự c tiế p cho người h àn h b áo in k h ó k h ăn ; th i lượng p h t sóng d â n đ ể h ọ th ự c thi, vận d ụ n g tro n g m ôi p h át th a n h - truyền hình chưa nhiều, chưa trư n g B Đ K H , b ảo đ ảm sinh kế b ền vững cho ch u yên n g h iệ p ; nội d u n g h ìn h th ứ c chư a h ọ tạ i nơi tá c đ ộ n g xấu củ a B Đ K H đ áp ứng n hu cầu n h ân dân X ây d ự n g đ ộ i ngũ chuyên gia, n h k h o a T p h ía kh ách q u an, m ộ t số lãnh d ạo học, cộ n g tá c viên cô n g c h ú n g th a m gia tích địa phương chưa quan tâm coi trọng cơng cực, Ổn định lâu dài vào hoạt động thông tác này; n h ậ n thức, hiểu b iế t h àn h độ n g tin tru y ề n th ô n g ứng p h ó , th ích nghi với ứng p hó với B Đ K H địa phư ng m ột B Đ K H đ ịa p h n g đ ể p h ụ c vụ p h t triể n p h ậ n cá n bộ, n h â n d ân , d o a n h n g h iệ p b ề n vững ch o đ ịa phươ ng th ấ p ; cán làm công tá c chủ yếu kiêm T ăn g cư ờn g tra o đổi, h ợ p tác, ch ia sẻ kinh nh iệm ; sử dụ n g chư a h iệ u q u ả ng u n lực; n g h iệm cô n g tá c th ô n g tin tru y ề n th n g sở vật chất, tài chưa đáp ứng yêu cầu với c q u an b o ch í T rung ơng địa n h u cầu củ a đ ịa p hư ng; việc th ự c th i p h p ph n g , với V iện n g h iê n u, sở lu ậ t m ôi trư ờng, ứng p h ó với B Đ K H chư a đ o tạ o , cá n h â n , tậ p th ể ứ ng p h ó , th ích n g h iê m ; cô n g tá c th a n h tra , kiểm tr a chư a nghi với B Đ K H đ ể tạ o sức m n h c h u n g ch o th ng xuyên hiệu lực b áo ch í đ ịa p h n g to n quốc Đ ầ u tư th ích đ án g sở vật ch ất, k in h p h í Một số giải pháp L ãn h đ o địa phư ng n h ậ n thức đúng, đầy n h â n lự c ch o q u an b o chí để thực h iệ n tố t n h ấ t cô n g tá c th ô n g tin tru y ền đủ tầm q u a n trọ n g , cần th iế t cấp th iế t ứng th ô n g ứ n g p h ó , th ích nghi với B Đ K H , p h ụ c p h ó với B Đ K H để đ o sá t sao, liệt vụ b ề n vững đ ịa phươ ng q u a n , b a n n g ành m ọi người d ân địa Bài b o m ộ t p h ầ n k ết q u ả n g h iên cứu ph ng, tro n g đ ó có b áo chí tro n g chiến với B Đ K H , p h ụ c vụ đ ắc lực cho p h t triển bền Đ ề tà i N C K H c ấ p Đ H Q G H N , m ã số: QG.15.57 “B o ch í với vấn đề biến đ ổi k h í hậu Việt Nam nay" d o P G S ,T S Đ in h V ăn vững địa phương H n g m C h ủ n h iệm ■ ứng p h ó , thích nghi, hài h ị a “ sống ch u n g ” NGƯỜI I ÀM RÁO Mục lục « TẠP CHÍ X U Á T BẢN H Ả N G T H Á N G • Phát biêu cua GS TS N G UY ẺN X U À N TH ÀN G - ủ y viên BCH T Đang, Giám đôc Học viện Chính trị qc gia Hơ Chi Minh Lễ khai giảng n ă n học 2016-2017 cùa Học viện- BC-TT SỚ TH ÁNG -2 ISSN: 1859-1485 1ỌC V IỆ N C H ÍN H TRỊ Q U Ố C G IA H Ò C H Í M IN H IỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN T R Ư Ơ N G N G Ọ C NAM: Tiếp tục đổi ban toàn diện, nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, mạnh hội nhập quốc tế lập thành tích chào m ừng Kỷ niệm 55 năm thành lập Học viện Báo chí Tuyên truyền V Ậ N D Ụ N G N G H Ị Q U Y ẾT ĐẠI HỘI x n CỦA ĐẢ NG V À O GIẢNG DẠY LL C T V À BÁ O C H Í - TR U Y ẺN TH ÔNG TRÀ N V Ã N PHÒNG: N hững yếu tố ảnh hường đến đổi tư lý luận HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP BÙ I T H Ị T H A N H H Ư Ơ N G : N guyên tắc khách quan N ghị Đ ại hội X II Đ ảng C h ủ tịch PGS, TS TRƯƠNG NGỌC NAM Phó Chủ tịch PGS, TS PHẠM HUY KỲ 10 PH A N M Ạ N H TOÀN: M ột số yêu cầu xây dựng quan hệ sản xuất nước ta theo tình thần Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII 14 17 N G H IÊ N C Ứ U - TR A O ĐỐI ủy viên PGS, TS TÔ HUY RỨA N G U Y Ễ N T H Ị TH ÌN : Triết lý ngoại giao Hồ Chí M inh: TS ĐINH THẾ HUYNH GS, TS TẠ NGỌC TẤN GS, TS LÊ HỮU NGHĨA T tư tường đ ến thực tiễn D Ư Ơ N G TH Ị TH Ụ C ANH: phát h u y vai trò chức xã hội nhà nước ta 21 25 PGS, TS PHẠM VĂN ĐỨC PGS, TS LƯU VĂN AN N G U Y ÊN Á N H HỒNG: P hát triển văn hóa dân tộc bối cảnh tồn cầu hóa giao lưu, tiếp biến văn hóa PGS, TS NGUYỄN v ũ TIẾN PGS, TS HOÀNG ANH PGS, TS HỒNG ĐÌNH cúc PGS, TS LƯƠNG KHẲC HIẾU GS, TS DƯƠNG XUÂN NGỌC PGS, TS TRÀN VĂN HẢI PGS, TS NGUYỄN VĂN DŨNG 29 H O À N G TH Ị K IM OANH: Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho mục tiêu tăng trường bền vững Việt Nam 32 Đ IN H TH Ị T H Ú Y HẰNG: Vai trò quan hệ công chúng lãnh đạo, quản lý 36 LƯ U T H Ú Y H Ô N G : Ảnh hường báo m ạng điện tử hoạch định sách cơng Việt N am 40 A N H TH U 44 TS TRÀN XUÂN HỌC Phát đ a phương tiện T H Ụ C TIẺN - K IN H N G H IỆ M Lytuan chinh tri &TRUỶẾN THÔNG ĐINH VÃN HƯỜNG - NGUYÊN MINH TRƯỜNG: G iảĩpháp nâng cao chât lượng, hiệu quà báo chi vấn đề biến đổi khí hậu TRÀN THỊ TÚ ANH: Mơ hình tiêu chn đánh giá chất lượng chương trình đào tạo đại học ngành báo chi truyền thông Việt Nam NGUYÊN DUY LONG: Vai trị cơng tác tun truyền với việc xây dựng hệ giá trị chuẩn mực người Việt Nam 51 55 N G U Y ỄN VĂN N G U Y ÊN : Kiên định giá trị hạnh phúc nhân dân phát triển bền vững nước ta Bìa 1: GS,TSNGUYỄNXUÂNTHẮNG Lễ khai giảng năm học 2016-2017 cua Học viện BC-TT theo quan điểm Hồ Chí M inh 59 BÙI H O ÀN G THAO: Đổi m ới nội dung, chương trình giáo dục lý luận trị trường đại học Việt Nam 63 Tổng biên tập: PGS, TS PHẠM HUY KỲ HOÀNG ANH THAO: Thực trạng giải pháp phịng, chống suy thối tư tưởng trị, đạo đức, lối sống sinh viên Việt N am 67 Phó Tổng biên tập: Đ OÀN THỊ TRANG: Giải pháp chù yếu để phát triển du lịch TS TRƯƠNG THỊ KIÊN Việt N am thành ngành kinh te mũi nhọn 71 PGS, TS PHẠM MINH SƠN THÔNG T IN -T Ư L IỆ U Tịa soạn: LÊ THANH BÌNH: Sự phát triển cùa phương tiện thơng tin đại chúng Na Uy 75 Tồn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược giành độc lập dân tộc 79 Phương thức xây dựng thương hiệu cá nhân Tông thông M ỹ Barack Obama 82 36 Xuân Thủy, c ầ u Giấy, H Nội PV: Điện thoại: PH Ạ M V Ă N HỆ: (04) 37.546.963 (máy lè 414) F ax : (04) 37.548.949 NHÂN V Ậ T -D I SẢN 86 CHUÔNG LÀNG BÁO 88 S ự K IỆ N -B ÌN H LUẬN 89 Số 244/G P-B V H T T ẢNH CỦA BẠN 91 cấp ngày 8.5.2001 GIỚI THIỆU SÁCH 92 THẾ GIỚI TRONG LỊNG BÀN TAY 94 THƠNG TIN KHOA HỌC 96 TÓM TẮT TIỀNG ANH 98 G iấy phép xuất bản: E -mail: llcttt 1994@ yahoo.com THỰC TIỄN - KINH NGHIÊM Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu báo chí VỀ vấn flề biến đổi khí hậu ■ • PGS, TS ĐINH VĂN HƯỜNG Đại học Quốc gia Hà Nội • TS NGUYỄN MINH TRƯỜNG Đại học Quốc gia Hà Nội Trên nôn tảng nguyên lý truyền thơng, quan hệ cơng chúng cách thức mà tô chức, hay cá nhân quản lý thông tin để tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với cơng chúng đích họ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu công việc Muốn làm tốt chức quản lý, người lãnh đạo phải hiếu công chúng phát triển tổ chức họ, từ tạo lịng tin độ tin cậy nhóm cần hướng tới Hiểu rõ nguyên lý hoạt động quan hệ công chúng thơng qua truyền thơng nhà quản lý có thê trì mối quan hệ lâu dài nhằm tạo nên phát triển bền vững đơn vị BĐKH thành tựu, thách thức CO’ )ản báo chí Chúng ta biết vấn đề BĐKH ln có tính hai nạt, mặt tích cực gia tăng nhiệt độ làm cho ranh ĩiới ừồng nhiệt đới dịch chuyển phía /ùng cao hơn; số vùng trước không gieo rông trồng nhiệt đới gieo rồng được, tạo sản phẩm nơng nghiệp láp dẫn có hiệu kinh tế cao nhiều mặt tích 'ực khác Tuy nhiên BĐKH gây mặt rái nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống /à mơi trường phạm vi tồn giới Một ìhững Ihiện tượng điển hình gia tăng nhiệt độ, nực nước biển dâng gây ngập lụt, gây nhiễm mặn Ìgn nước, ảnh hưởng đến nơng nghiệp, gây rủi ro ớn công nghiệp hệ thống kinh tế - xã hội rong Kiện tương lai BĐKH làm thay đổi toàn ỉiện sâu sắc trình phát triển an ninh tồn ỉố tlĩámg 9-2016 cầu lượng, nước, lương thực, xã hội, việc làm, ngoại giao, văn hóa, kinh tế, thương mại Theo đánh giá ủy ban liên phủ Liên họp quốc BĐKH (IPCC), khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề chỉnh vùng đồng đông dân cư ven biển Châu Á, có Việt Nam, với khoảng 1/6 diện tích vàl/3 dân số bị ảnh hưởng Thực tế, theo kết thống kê, nhiệt độ trung bình Viêt Nam 50 năm qua tăng lên khoảng 0,7°c, mực nước biển dâng khoảng 20 cm Hiện tượng EL-Nino, La-Nina ngày tác động mạnh mẽ đến Viêt Nam BĐKH thực làm cho thiên tai, đặc biệt bão, lũ, xâm nhập mặn, sạt lở, nóng, lạnh bất thường, hạn hán ngày diễn biến phức tạp với hậu khó lường Thực tiễn nước ta chứng minh, cơng ứng phó vói BĐKH, trì, đảm bảo phát triển bền vững kinh tế - xã hội tương L ý lu ậ n c h ín h t r ị & T r u y ề n th ô n g 47 Hực TIỀN - KINH NGHIỆM lucn mặt trận nóne bỏng, đầv khó khăn, ách thức Đây nhiệm vụ chung cá nhân, chức xã hội, đồng thời trách nhiệm to lớn, lan trọng giói báo chí, truyền thơng nước, trị báo chí trước tiên đươc thê qua viêc âng cao hiêu biết, nhận thức hành động gửời dân nham ứng phó, thích nghi với BĐKH 'ăng mạnh nhanh chóng, kịp thời, khách quan xác thơng tin, báo chí đóng vai trị quan ■ọng việc thơng tin số mặt tích cực ũng nhu cảnh báo hậu quả, tác hại to lớn ỈĐKH địi với cơng đồng xã hội Ngồi ra, báo hi cịn tạo dựng diễn đàn thảo luận giải pháp, ách thức, hành động thiết thực, phù họp để ứng phó, hích nghi với BĐKH cho khu vực cộng tổng cụ thể Có thể khắng định, thời gian qua, quan •áo chí nước ta góp phần khơng nhỏ vào việc hông tin, truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng BĐKH ứng phó với BĐKH, ;óp phần vào phát triển bền vững đất nước, 'íhững ưu điểm, thành tựu đáng ghi nhận, uy nhiên thực tiễn cho thấy, công tác thông in, truyền thông vê BĐKH báo chi nước ta ;ặp khơng khó khăn, thách thức Đó là: - Tính chất trừu tượng, khó xác định BĐKH khó khăn việc lựa chọn, chắt lọc ược dẫn chímg cụ thể, rõ ràng tác ộng luận khoa học xác đáng ê thuyết phục quần chúng nhân dân BĐKH lột chủ đề quan trọng, cần thiết phải lưu tâm - BĐKH tác động có ảnh hưởng ên nhiều bên liên quan, kể với nhóm đối -rợng có xung đột lợi ích kinh tế chinh trị Điều ày khiến cho việc điều phối nồ lực truyền thông đảm bảo quán thơng điệp truyền lơng báo chí việc không dễ dàng Những lông điệp không rõ ràng, chí số •ường hợp trái ngược nhau, góp phần tạo nên tư lởng hồ nghi chất thực BĐKH hững tác động đến quốc gia nhóm ối tượng khác - Những thành tựu kiến thức cập nhật khoa ọc BĐKH lại kiến thức chun •8 ngành mang tính kỹ thuật, điêu gây khó khăn cho nhà khoa học việc truyền tải, phô biến nhũng kết nghiên cứu cho nhóm đối tượng khác Việc truyền tải thôns; tin diễn giải chúng theo ngôn neừ đơn aiản, phô cập dễ hiêu cho nhóm đối tượng khác thường giới báo chí truyền thơng đảm nhận Tuy nhiên, thân báo chí có khó khăn đặc thù viết BĐKH thách thức không chi dừng hiểu biết hạn chế BĐKH mà cịn việc tìm kiếm đề tài khách quan, đáng tin cậy, đủ hấp dẫn có kha thu hút thuyết phục cơng chúng - Ở nước ta năm qua, hệ thống báo chí truyền thơng theo ngành dọc xây dựng hoạt động tương đối hiệu nhiều lĩnh vực (Y tế, Giáo dục, Lao động, Xã hội ), loại hình báo in, phát thanh, truyền hình báo điện tử phát triển khơng ngùng song song vói tiến khoa học kỹ thuật, nhiên, việc phối họp truyền thông liên ngành chia sẻ thông tin ngành, lĩnh vực vói với giới báo chí cịn nhiều hạn chế, bất cập Khơng vậy, mặt chủ quan kỹ lực chun mơn, nghiệp vụ đội ngũ phóng viên, biên tập viên báo chí cịn nhiều hạn chế, khơng đồng đều, thiểu tính chủ động, đặc biệt việc tìm kiếm khai thác đề tài BĐKH địa phương vùng sâu, vùng xa, biên giói, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn - Làm để báo chí thơng túi BĐKH phát huy hiệu quả, cung cấp thơng tin đến nhóm cơng chúng gặp khó khăn đồng bào dân tộc thiểu số, người sống vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, hay xảy thiên tai Khơng thể phủ nhận đóng góp vai trị to lớn, quan trọng báo chí đạt thời gian qua việc thông tin truyền thông, góp phần làm thay đổi nhận thức hành động người dân BĐKH, nhiên nhận diện thực trạng để đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu báo chí với vấn đề BĐKH, nhận thấy số hạn chế, yếu như: Ngoài ra, thực trạng phổ biến báo chí thường tập trung thơng tin BĐKH theo L ý lu ậ n c liín h t r ị & T r u v ề iì th n g Số tháng 9-20lố THỰC TIỄN - KINH NGHIỆM phong trào, kỳ, có hội nghị, hội thảo xảy kiện, cố liên quan đến BĐKH địa bàn Cũng có khơng tác phẩm báo chí túy thông tin biểu hậu BĐKH, thiếu phân tích sâu nguyên nhân, cách ứng phó thích nghi cụ thể, kinh nghiệm hay nhận định, bình luận, đánh giá, dự báo xác , chưa đạt hiệu cảnh báo, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, hành động cụ thể cho công chúng vấn đề BĐKH Bên cạnh đó, quan báo chí đăng tải, tuyên truyền chủ đề BĐKH chưa khai thác, sử dụng phát huy vai trò, sức mạnh, hiệu Internet, loại hình truyền thơng xã hội, có mạng xã hội Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu báo chí vói vấn đề BĐKH giai đoạn BĐKH chủ đề lớn, có tính bao trùm nhiều mặt đến đời sống, xã hội Trên sở nhận diện thực trạng đề cập đây, để tiếp tục tăng cường chất lượng, hiệu báo chí cơng tác tun truyền BĐKH ứng phó vói BĐKH, thời gian tới cần trọng số giải pháp sau đây: Thứ nhất, cần phải có thay đổi quan niệm, nhận thức góc độ đạo quản lý nhà nước Các cấp lãnh đạo cần nhận thức đúng, đầy đủ tầm quan trọng, cần thiết cấp thiết BĐKH ứng phó với BĐKH để đạo sâu sát, liệt bộ, ngành, địa phương, quan, tổ chức, cá nhân, cộng đồng, có báo chí ừong chiến phịng ngừa, ứng phó, thích nghi, hài hòa “sống chung’' với BĐKH, phục vụ đắc lực cho phát triển bền vững kinh tế, xã hội địa phương đất nước Thử hai, quan chức cần chủ động việc cung cấp thơng tin BĐKH cho quan báo chí Ưu tiên cho quan báo chí tham gia từ đầu trình xây dựng, triển khai thực chương trình, dự án liên quan đến ứng phó với BĐKH Ngồi ra, sách liên quan đến BĐKH, hành động ứng phó, thích nghi với BĐKH, vai trị, trách nhiệm báo chí phải phân định rõ ràng, cụ thể, có kiểm tra, giám sát quan chức Báo chí cần phải trở thành cầu nối đưa sách vào thực tiễn sống, phản ánh kịp S ố tháng 9-2016 thịi, xác tác động sách để có điều chinh phù họp với thực tiễn nhằm mang lại hiệu cao Thứ ba, vào liệt cộng đồng xã hội, quan, ban ngành, đặc biệt ngành tài nguyên môi trường, nông nghiệp phát triển nông thôn số ngành liên quan từ trung ương đến địa phương để với quan báo chí việc tuyên truyền định kỳ, thường xuyên có định hướng vấn đề liên quan đến BĐKH Bộ Tài ngun Mơi trường phối họp với số quan báo chí thành lập mạng lưới truyền thông BĐKH Đây hội tốt để kết nối đội ngũ người làm báo chí, truyền thơng chun viết BĐKH Thứ tư, góc độ lãnh đạo, quản lý quan chủ quản báo chí lãnh đạo quan thơng tấn, báo chí cần nhận thức việc thơng tin, tun truyền nhanh chóng, kịp thời, đầy đủ, xác BĐKH ứng phó với BĐKH nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên người làm báo Phải đặt mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu cùa báo chí cơng tác tuyên truyền BĐKH ứng phó với BĐKH để phục vụ thành cơng nghiệp cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước định hướng quan trọng, ưu tiên lâu dài quan báo chí Thứ năm, quan báo chí cần có sách lược, chiến lược xây dựng tin, bài, ảnh, chương trình phát thanh, truyền hình tác phẩm báo chí khác BĐKH ứng phó với BĐKH cách bản, ổn định, hệ thống, lâu dài chuyên nghiệp Tăng cường tác phẩm báo chi có tính ứng dụng cao, thiết thực, cụ thể, hữu ích, trực tiếp cho cộng đồng để người dân thực thi, vận dụng môi trường BĐKH, bảo đảm sinh kế bền vững cho họ nơi có tác động xấu BĐKH, “sống chung” với BĐKH, thực bền vững phát triển lâu dài Tạo điều kiện, chế sách tốt để tơn vinh, khen thưởng kịp thời nhà báo có tác phẩm báo chí tốt lũih vực Thứ sáu, quan báo chí phải có đội ngũ người làm báo giỏi chun mơn, có kiến thức nhận thức sâu sắc BĐKH; giỏi kỹ tiếp L ý l u ậ n c h ín h t r i & Tlruyền th ô n g 49 lự c TIỄN - KINH NGHIÊM t, khai thác xử lý thơng tin, ln có ý mg sáng tạo, đổi cách thể am u cơng nghệ để tiếp cận kênh, đa dạng hóa : hình thức truyền tải nhằm đạt hiệu thơng tin ) Thứ bảy, giải pháp nội đung thơng tin báo í Nội dung thơng tin đăng tải BĐKH cần có ững thay đổi, phù họp với thực tiễn nhu cầu a công chúng Theo đó, cần thay đổi nội dung theo ứng: Tăng so lượng tin, bài, ảnh BĐKH ĩ phẩm báo chi khác có liên quan đến BĐKH; Bổ ng thông tin nguyên nhân BĐKH nhẩm đưa ch thức, biện pháp ứng phó thích nghi hiệu lất; đề xuất sách cụ thể mối liên hệ ti sách khác; cần đưa giải pháp cụ thể, ng tạo, hữu ích, mẻ, phù họp cho người dân, tao >ng lực để người chung tay hành động ứng LÓvới BĐKH; dự báo cần khách quan, khoa học Isát hợp với thực tiễn Thứ tám đối hình thức thể loại thơng tin íng yếu tố quan trọng mang lại ành công hiệu cho báo chí nói chung báo ú BĐKH nói riêng Để đạt hiệu lư mong muốn, hình thức thơng tin ưên báo chí ĐKH cần có thay đổi theo hướng ngắn gọn, tượng, sinh động, hấp dẫn, phong phú, dễ hiểu l thực ứiực tiễn Báo in, báo điện tử io ảnh cần sử dụng hài hòa, họp lý lợi lừ viêt (văn tự) ảnh, hình ảnh, đồ họa, biểu bảng, àu sắc (phi văn tự) để tăng tính sinh động, hấp dẫn 10 chuyển tài nội dung tác phẩm; phát cần gia ng tiêng động trường chương trình mang ìh tơng hợp, đan xen để người nghe đỡ nhàm chán I tăng tính chân thực, thuyết phục cho họ; truyền nh cân gia tăng hỉnh ảnh động ừuờng, ỉ bình sát với hình ảnh, kết hợp âm thanh, màu sắc !thu hút người xem thề loại, báo in cần phát huy mạnh hàn ánh, phóng sự, điều tra, bình luận, chuyên ận ; phát thanh, truyền hình, báo điện tó cần sử mg nhiều Tin, phóng sự, ghi nhanh, điều tra, Ún ánh để tạo phong phú, đa dạng, hấp dẫn 11thông tin BĐKH Thứ chín, cần táng cường thơng tin phản biện mang tính khoa học BĐKH ứng phó với BĐKH Muốn làm điều đó, quan báo chí cần giúp đỡ, họp tác từ chuyên gia, nhà khoa học Vì vậy, cần xây dựng mối quan hệ nhiều chiều quan báo chí với hội, đồn, tổ chức, nhà khoa học để nâng cao hiệu truyền thông BĐKH ứng phó với BĐKH Hợp tác chặt chẽ quan báo chí để tạo tính quán, liên tục, thống truyền thông nhằm tác động mạnh mẽ đến nhận thức hành động cộng đồng BĐKH ứng phó, thích nghi với BĐKH Chia sẻ phối hợp thông tin, kinh nghiệm làm nghề người làm báo lĩnh vực Thứ mười, việc khai thác, chọn lựa sử dụng có hiệu sức mạnh lợi thể Internet, truyền thông xã hội việc chuyển thơng điệp BĐKH Đa dạng hóa, tận dụng kênh truyền thông xã hội: facebook, twitter, youtube, blog để tương tác, chia sẻ, kết nối với cộng đồng Đây phương tiện truyền thông tạo bước đột phá làm thay đổi thói quen cách thức truyẻn thơng Tóm lại, để nâng cao chất lượng, hiệu báo chí với vấn đề BĐKH nhằm phục vụ nghiệp xây dựng phát triển đất nước bền vững thi phải tiến hành đồng nhiều giải pháp, có mười giải pháp nêu.G TÀI LIỆU THAM KHẢO: N g h ị số 24 - N Q /T W ngày 3.6.2013 Ban chấp hàn h T rung ương chủ động ứng phó với B Đ K H , tăng cường qu ản lý tài nguyên v bảo vệ m ôi trường V ăn phịng C hính phủ, Chiến lược quốc gia biến đổi k h í hậu, Q uyết đ ịn h số 2139 /Q Đ -T T g, ngày 5.12.2011; V ăn phịng C hính phủ, C hư ơng inh m ục tiêu quốc gia Ư n g p h ó với biến đ ổi kh í hậu g ia i đoạn 2012 - 2015, Q uyết đ ịn h số 1183/Q Đ -T T g, ngày 30.8.2012; C ông ướ c K cùa L H Q B Đ K H (U N FCCC ), năm 1992; N g h ị định th K yoto cắt g iảm khí nhà kinh, năm 1997; Đ ỗ Chí N ghĩa, ‘T c p h ẩ m truyền hình biển đổi kh í h ậ u - ch ấ t lượng hiệu quà tác động”, Tham luận Hội thảo q u ố c tế Truyền th ô n g đ ại n g Việt N am với BĐ K H , H; 2014 L ý lu ậ n c h ín h t r i & Tk*uvền th ô n g Sô tháng 9-20ỉ ố ĐẠI HỌC QUỐC GỈA HÀ NỘI T R Ứ Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C K H O A IĨỌ C XÃ H Ộ I V À N H Â N V Ă N C Ộ N G H Ò A X Ã H Ộ I C H Ù N G H ĨA V IỆ T N A M Độc lập - T ự đo - Hạn h phức S Ố : / f Ợ /QĐ-XHNV Hà Nội, ngày L y- tháng năm 2016 HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN Căn c ứ Q uy đ ịn h v ề T ổ ch ứ c v H o ạt đ ộ n g c ủ a đ o n vị th n h v iên v đơn vị trự c th u ộ c Đ ại h ọ c Q uốc e ia H N ộ i đ ợ c b an h àn h bời Q u v ết đ ịn h số /Q Đ -T C C B ngày /1 /2 củ a G iám đố c Đại học Q u ố c gia H N ội; C ăn c ứ Q uy c h ế Đ tạ o Sau đại học ỏ' Đ ại h ọ c Q u ố c e ia H N ộ i ban h àn h th e o Q u y ết đ ịn h số 5 /Q Đ -Đ H Q G H N ngày 25/5/201 đ ợ c sử a đổi, bổ su n g th e o Q u y ết đ ịn h số /Q Đ -Đ H Q G H N ngày 17/9/2012 c ù a G iám đốc Đ ại học Q uố c gia H N ộ i; Căn Q uy định T chức H oạt động T rư ò n g Đ ại học K hoa học X ã hội N h ân văn ban hành theo Q uyết định số 510/Q Đ -X H N V ngày 05/3/2015 H iệu trưở ng T'rường Đại học K hoa học X ã hội N hân văn; X ét đề nghị củ a T rư n g k h o a B áo ch í - T ru y ề n th ô n g v T rư n g p h ò n g Đ tạo , QUYẼT ĐỊNH: Điều Công nhận PGS TS Đinh Văn H ường cán hướng dẫn cho học viên Lê V ân Trúc Ly, học viên cao học kho QH-2014-X Đê tài: Bảo Trung Bộ với vân để biến đối kh ỉ hậu Chuyên ngành: Báo chí học; M ã sồ: 60 01 01 Điều H ọc viên cao học cán hướng dẫn có tên điều hường chế độ theo quy chế hành Điều Thủ trưởng đơn vị có liên quan, cán hướng dẫn học viên cao học có tên chịu trách nhiệm thi hành định ^ — ^K T H IỆ U TRƯỞNG TĨÌT Tĩ TR ĩ rỞ N C 1h ậ n«4 :■ Nf\íơ/>’iI nV - N h điều 3; - L u n H C -T H , Đ T PGS TS Hoàng Anh Tuấn ĐẠI H Ọ C Q U Ố C G ỈA HÀ NỘ I T R Ư Ơ N G Đ Ạ I H Ọ C KHOA H Ọ C XẢ H Ộ I V À N IỈÂ N V Ã N s°v- " C Ộ N G H Ò A X Ã H Ộ I C H Ù N G H ĨA V IỆ T N A M Đ ộ c ỉâ p - T ir d o - H a n h p h ú c — ■L — ĩ— — — /Q Đ X H N V / / q N ộ ị' n g y th n g n ăm QƯYÉT ĐỊNH Vê việc công nhận đê tài người hướng dẫn cho học viên cao học IIIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ H Ộ I VÀ NHÂN VẤN C ăn Q uy đ ịn h v ề T ổ c v H o ạt đ ộ n g củ a đ o n vị th n h v iê n v n vị trự c th u ộ c Đ ại học Q uốc gia H N ộ i đ ợ c ban h àn h bời Q u y ết đ ịn h số /Q Đ -T C C B n g ày /1 /2 củ a G iám đốc Đ ại học Q u ố c gia H N ội; C ăn c ứ Q uy ch ế Đ tạ o Sau đại học Đ ại h ọ c Q u ố c g ia H N ộ i b an h n h th e o Q u y ết định số 5 /Q Đ -Đ H Q G H N n g ày /5 /2 1 đ ợ c sử a đổi, bổ su n g th e o Q u y ết đ ịn h sổ /Q Đ -Đ H Q G H N ngày 17/9/2012 c ủ a G iá m đố c Đ ại h ọ c Q u ố c gia H N ộ i; Căn Q uy định T ổ chức H oạt động T rư ò n g Đại h ọc K hoa học X ã hội N hân văn đưọ'c ban hành theo Q uyết định số 510/Q Đ -X H N V ngày 05/3/2015 cùa H iệu trường T ru ù n g Đại học K hoa học X ã hội N hân văn; X ét đề n g h ị c ủ a T rư n g k h o a B áo ch í - T ru y ề n th ô n g T rư ỏ n g p h ò n g Đ tạo, QUYẾT ĐỊNH: Diều Công nhận PGS TS Đinh Văn Hường cán hướng dân cho học viên Lê H uy Phúc, học viên cao học khoá QH-2014-X Đ e t a i ! TlìOi^iỊ* tiĩi Vẽ hữti CỊua CIÍCÌ ỊỈ£Ĩ7 ỔOỈ ỈCỈ71 hữu ÍT2/7 b a o ã ỉ£ ìĩ tic Vi£t Nũitỉ Chuyên ngành: Báo chí học; M ã số: 60 31 01 01 Đ iều Học viên cao học cán hướne dẫn có tên điều đưọ’c hưởng chế độ theo quy chế hành Đ iều Thủ trưởng đơn vị có liên quan, cán hướng dẫn học viên cao học có tên chịu trách nhiệm thi hành định n y ^ ^ /^ > TRƯỜNG T rrỐ ìỉÌỆ U TRƯỞNG Nơi lĩltạn ■“ : N h đ iề u 3; Lưu H C -T H , ĐT PGS TS Hoàog Anh Tuấn