z TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI KHOA THƯ VIỆN – THÔNG TIN  TÌM HIỂU CƠNG TÁC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC Ở TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH (TĨM TẮT KHỐ LUẬN TỐT NGHIỆP) Người hướng dẫn : Ths Vũ Dương Thuý Ngà Sinh viên thực : Võ Lớp : Thư viện – Thông tin 36H Huế, 2008 Th Ngọc Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết đề tài Khoa học công nghệ đại thực trở thành nguồn lực cho phát triển phồn vinh quốc gia toàn nhân loại Sự phát triển vũ bão cách mạng khoa học công nghệ đại tiền đề tạo nên “cách mạng thông tin” Một xã hội thông tin phạm vi tồn cầu đuợc hình thành phát triển Và với tham gia vào việc cung cấp thông tin phục vụ bạn đọc , hoạt động Thông tin - Thư viện ngày chiếm vị trí quan trọng đời sống xã hội lồi người Trong tình hình chung đó, vấn đề tổ chức phục vụ bạn đọc ln phát sinh điều mẻ, địi hỏi phải có phương thức đại hơn, bên cạnh phương thức phục vụ truyền thống Vì vậy, tự động hóa cơng tác phục vụ bạn đọc thư viện trở thành nhu cầu tất yếu cấp thiết Trung tâm Thông tin – Thư viện trường đại học Vinh với đặc thù quan thông tin - thư viện trường đại học việc đáp ứng nhu cầu đọc cho bạn đọc nhiệm vụ quan trọng đặt nay, trước yêu cầu phát triển ngày cao đất nước nhu cầu thông tin phong phú, phức tạp bạn đọc Những năm gần đây, Trung tâm Thông tin - Thư viện trường đại học Vinh không ngừng đổi nâng cao chất lượng hình thức phục vụ bạn đọc để đáp ứng nhu cầu ngày tăng bạn đọc Sự đổi dẫn đến kết rõ rệt Đây mô hình cần nghiên cứu để nhân rộng Vì lý trên, em chọn đề tài: “Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Trung tâm Thông tin Thư viện trường Đại học Vinh” làm đề tài khoá luận tốt nghiệp Mục đích nghiên cứu đề tài Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh Trên sở nghiên cứu đặc điểm khảo sát thực trạng công tác phục vụ bạn đọc Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh, khóa luận đưa đánh giá, nhận xét công tác phục vụ bạn đọc đề xuất số giải pháp hồn thiện cơng tác phục vụ bạn đọc giai đoạn nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài Đối tượng nghiên cứu đề tài là: Công tác Phục vụ bạn đọc bao gồm công tác tổ chức máy tra cứu, công tác tổ chức hệ thống phòng phục vụ, hoạt động tuyên truyền giới thiệu sách… Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh Phạm vi nghiên cứu đề tài là: tập trung nghiên cứu công tác Phục vụ bạn đọc Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh giai đoạn Tình hình nghiên cứu đề tài Hiện có nhiều báo, tạp chí khoá luận, luận văn nghiên cứu đề tài Công tác Phục vụ bạn đọc quan thơng tin thư viện khác Nhưng chưa có đề tài nghiên cứu chuyên sâu công tác phục vụ bạn đọc Thư viện Đại học Vinh Phương pháp nghiên cứu Khoá luận sử dụng số phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể sau: - Phân tích tổng hợp tài liệu liên quan đến đề tài - Điều tra khảo sát thực tế phiếu điều tra - Phỏng vấn cán bạn đọc - Thống kê số liệu Kết cấu đề tài Ngồi phần lời nói đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục từ viết tắt, phụ lục, nội dung khoá luận gồm chương: Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Tìm hiểu công tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh Chương 1: Tổng quan Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh Chuơng 2: Thực trạng công tác Phục vụ bạn đọc Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh Chương 3: Nhận xét Kiến nghị Sau trình học tập nghiên cứu cách nghiêm túc, em hồn thành khóa luận tốt nghiệp Em xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo khoa Thư viện – Thơng tin, Đại học Văn hóa Hà Nội, Trường Văn hố Nghệ thuật Huế cơ, chú, anh, chị Trung tâm Thông tin – Thư viện trường Đại học Vinh tạo điều kiện cho em có tập nghiên cứu bổ ích Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn tới Thạc sỹ Vũ Dương Thúy Ngà, người trực tiếp hướng dẫn em hồn thành khóa luận Vì hạn chế thời gian trình độ nghiên cứu nên khóa luận khơng thể tránh khỏi thiếu sót định Em mong nhận nhận xét, đóng góp thầy bạn để khố luận hoàn thiện Xin chân thành cảm ơn! Sinh viên thực hiện: Võ Thúy Ngọc Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh Chương TỔNG QUAN VỀ TRUNG TÂM THÔNG TIN – THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH 1.1 Lịch sử hình thành phát triển Ngày 16-7-1959, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ký định số 375/NĐ thành lập phân hiệu Đại học Sư phạm Vinh Ngay sau đó, ban giám hiệu bắt tay vào xây dựng Thư viện Những năm chiến tranh, phải sơ tán tới tỉnh khác, thư viện lưu động để phục vụ công tác dạy học cán sinh viên trường với hàng vạn sách trang thiết bị Năm 1988, đựơc hưởng mức A dự án giáo dục Đại học từ quỹ nâng cao chất lượng ngân hàng giới, với số tiền 500.000 USD, trường dùng ngân sách để nâng cấp thư viện xây dựng Trung tâm Thông tinThư viện Do nhu cầu phát triển, đến năm 2001, với định đổi tên trường Đại học Sư phạm Vinh thành trường Đại học Vinh (quyết định số 62/2001/QĐ-TTg ngày 25-4-2001 Thủ tướng Chính phủ đổi tên “Trường Đại học Sư phạm Vinh” thành “Trường Đại học Vinh” ), ngày 0409-2001 Bộ GD&ĐT định số 4947/QĐ - BGD & ĐT – TCCB thành lập Trung tâm Thông tin - Thư viện, sở sát nhập thư viện trường thư viện khoa Lịch sử, Ngữ văn (hiện thư viện khoa Ngoại ngữ với 1107 sách phục vụ cho sinh viên chuyên ngành tiếng nước ngoài) Được đạo trực tiếp Đảng uỷ, đầu tư thích đáng Ban giám hiệu, nỗ lực vượt bậc cán bộ, công chức quan; Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh đại hố trang thiết bị máy móc đại đảm bảo cho việc cài đặt, vận hành phần mềm quản trị thư viện ILIB công tác quản lý nghiệp vụ, quản lý chuyên môn nghiệp vụ Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh Thấy vai trị, vị trí quan trọng trung tâm thơng tin-thư viện việc nâng cao chất lượng đào tạo, lãnh đạo Đại học Vinh đầu tư thích đáng để xây dựng trung tâm đại, ngang tầm với thời đại Ngày 4-22004, nhà trường khởi công xây dựng Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh tầng với vốn đầu tư 25 tỷ đồng Và tháng 9-2007, trung tâm đưa vào sử dụng phục vụ bạn đọc 1.2 Chức nhiệm vụ Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh Cũng nhiều thư viện trường đại học khác, Trung tâm Thông tin Thư viện trường đại học Vinh đảm nhiệm chức giữ gìn, thu thập tổ chức việc xây dựng sở liệu, tổ chức in ấn, phát hành cung cấp loại tài liệu nhằm truyền bá tri thức, cung cấp thông tin phục vụ nghiên cứu, giảng dạy, học tập cho cán bộ, công chức, học sinh, sinh viên học viên cao học trường Đại học Vinh Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh xác định số nhiệm vụ cụ thể sau: - Không ngừng đáp ứng yêu cầu tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, học sinh, sinh viên việc sử dụng vốn tài liệu Thư viện - Thu thập, bổ sung xử lí nghiệp vụ vốn tài liệu, bảo quản vốn tài liệu lọc khỏi kho tài liệu lạc hậu, hư nát theo quy chế Thư viện - Tổ chức tìm tin, tuyên truyền, giới thiệu vốn tài liệu thư viện, tham gia xây dựng hình thành thói quen đọc sách báo cán bộ, học sinh, sinh viên - Xử lý thông tin, biên soạn ấn phẩm thông tin khoa học phù hợp với chức năng, nhiệm vụ - Nghiên cứu, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến vào công tác thư viện, xây dưng nguồn CSDL, bước đại hoá thư viện, Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh xây dựng thư viện điện tử, thực việc hợp tác, trao đổi tài liệu liên thông thư viện nước - Tổ chức việc in ấn, phát hành cung cấp tài liệu, giáo trình, mẫu biểu phục vụ cho công tác đào tạo trường SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TRUNG TÂM THÔNG TIN – THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH: BAN GIÁM HIỆU BAN GIÁM ĐỐC TT Phòng phân loạiBiên mục Phịng Thơng tin Tư liệu Tổ in Phịng phục vụ Phòng đọc Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Phòng mượn Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh 1.3 Đội ngũ cán làm công tác Phục vụ bạn đọc Hiện nay, Trung tâm Thơng tin - Thư viện trường Đại học Vinh có 42 cán bộ, riêng phòng phục vụ 19 người (chiếm 45,2% tổng số cán toàn trung tâm), trực tiếp hay gián tiếp tham gia vào quy trình Phục vụ bạn đọc Trong đó, có 13 cán tốt nghiệp ngành thư viện - thông tin Tất nắm vững lí thuyết quy trình phục vụ bạn đọc, sử dụng thành thạo máy vi tính, nhiên, số cịn có hạn chế kinh nghiệm cơng tác, trình độ ngoại ngữ… Với trình độ số lượng cán nay, phòng phục vụ triển khai hoạt động đáp ứng đầy đủ nhu cầu đọc bạn đọc 1.4 Vốn tài liệu sở vật chất Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh: 1.4.1 Đặc trưng vốn tài liệu: Vốn tài liệu trung tâm phong phú nội dung đa dạng loại hình: gồm giáo trình, sách tham khảo, tạp chí khoa học, báo tài liệu phục vụ cho chuyên ngành đào tạo nghiên cứu nhà trường việc nâng cao trình độ trị tư tưởng, tìm hiểu văn học, lịch sử, văn hoá đất nước nhu cầu giải trí Trung tâm có 26.000 đầu sách, 30 vạn sách, báo, tạp chí, luận văn, xây dựng CSDL dịch vụ khoa học công nghệ, tổ chức bao gói liệu đĩa CD ROM, thu thập, chọn lọc, xử lý, nhập tổ chức liệu CSDL tiếng việt, tiếng Anh với lĩnh vực công nghệ sinh học, khoa học công nghệ tổng hợp gồm lĩnh vực mũi nhọn vật liệu, lượng, điện tử, tin + Về mặt ngôn ngữ: Tài liệu có trung tâm phần lớn tiếng Việt, sau tiếng Nga, tiếng Anh số tài liệu thể ngôn ngữ khác Trường có 16 khoa đào tạo, khối phổ thông chuyên Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh S Tên khoa – khối đào tạo TT Số lượng tên sách Toán học 582 Sinh học 692 Hoá học 355 Tin học 235 Vật lí 660 Kinh tế 462 Công nghệ 700 Nông - Lâm - Ngư 1239 Văn học 2376 Lịch sử 514 GD trị 594 Địa lí 245 GD thể chất 109 GD quốc phòng 80 GD tiểu học 626 Ngoại ngữ 297 Khối phổ thông 219 Tổng số 9905 1 Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H Tìm hiểu công tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh Bảng 1: Thống kê đầu tên sách theo khoa Bằng nguồn vốn Tiểu dự án Giáo dục đại học, trung tâm mua CSDL toàn văn (bằng tiếng Việt Tiếng Anh) Trung tâm Khoa học Tự nhiên Công nghệ Quốc gia, tổng công ty phát hành Việt Nam, CSDL thư mục sách thư viện Quốc gia Việt Nam… Hiện tại, bạn đọc đến trung tâm tra cứu tin trực tiếp máy tính nguồn tin: - CSDL thư mục sách: Trên 20.000 biểu ghi (sách tiếng Việt tiếng Anh, tiếng Nga,…) - CSDL toàn văn luận án: 4.000 biểu ghi - CSDL toàn văn giáo trình giảng điện tử: gần 300 biểu ghi (do cán giảng dạy trường biên soạn) - CSDL trực tuyến Blackwell, Ebsco 11.000 tạp chí tồn văn đa lĩnh vực - Tài liệu dạng nghe nhìn: băng cassette, video, đĩa CD-ROM Ngồi ra, bạn đọc tra tìm thơng tin CSDL thông qua mạng LAN mạng internet Tuy nhiên, Vốn tài liệu lưu trữ trung tâm chưa đáp ứng đầy đủ trước yêu cầu đổi công tác GD-DT nhà trường (đặc biệt thiếu đầu sách ngành khoa học thực nghiệm) Số lượng sách chưa nhiều số tên sách số sách Tính theo chuyên ngành đào tạo số đầu tên sách chưa đồng đều: cao ngành văn học có 2376 đầu tên sách, thấp ngành giáo dục quốc phịng có 80 đầu tên sách Xu hướng xây dựng vốn tài liệu trung tâm năm tới bổ sung sách, tài liệu theo nhu cầu người dạy người học Ưu tiên bổ sung tài liệu cho khoa, mã ngành mở, chuyên ngành hẹp Loại hình tài liệu bổ sung có thay đổi bên cạnh dạng tài liệu truyền thống giấy, trọng bổ sung thêm dạng tài liệu điện tử 1.4.2 Cơ sở vật chất: Võ Thúy Ngọc Lớp: TVTT 36H ... Tìm hiểu cơng tác phục vụ bạn đọc Thư viện ĐH Vinh Chương 1: Tổng quan Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh Chuơng 2: Thực trạng công tác Phục vụ bạn đọc Trung tâm Thông tin - Thư. .. 9-2007, trung tâm đưa vào sử dụng phục vụ bạn đọc 1.2 Chức nhiệm vụ Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh Cũng nhiều thư viện trường đại học khác, Trung tâm Thông tin Thư viện trường đại. .. cấp thư mục chuyên ngành) 1.6 Khái quát công tác phục vụ bạn đọc Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Vinh: 1.6.1 Yêu cầu nhiệm vụ công tác Phục vụ bạn đọc Công tác Phục vụ bạn đọc