BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC KINH TẾ TP HCM LÊ THỊ BÍCH PHƯỢNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG CỦA HỆ THỐNG THANH TOÁN CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP.Hồ Chí Minh - Năm 2008 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC KINH TẾ TP HCM LÊ THỊ BÍCH PHƯỢNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG CỦA HỆ THỐNG THANH TOÁN CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM HIỆN NAY Chuyên ngành: Kinh tế tài – Ngân hàng Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: NGND TS NGUYỄN VĂN HÀ TP.Hồ Chí Minh - Năm 2008 LỜI CAM ðOAN Tôi tên Lê Thị Bích Phượng, học viên lớp Cao học khóa 14 – Tài ngân hàng – ðêm 2, Trường ðại học Kinh tế Tp Hồ Chí Minh Với đề tài “ Nâng cao hiệu hoạt động kiểm sốt rủi ro hoạt động tốn tốn bù trừ hệ thống bank Việt Nam nay” Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu đưa dựa báo thường niên ngân hàng, trung tâm dự báo tài lớn, có uy tín thị trường tài tiền tệ Các số liệu thu thập có trích nguồn rõ ràng Và cơng trình nghiên cứu chưa cơng bố tài liệu Tơi xin hịan tồn chịu trách nhiệm tính xác thực luận văn Tp Hồ Chí Minh, ngày 15 tháng 06 năm 2008 Người cam đoan Lê Thị Bích Phượng MỤC LỤC Danh mục từ viết tắt Danh mục bảng biểu hình vẽ minh họa Lời cam đoan Lời mở ñầu Chương I – Lý luận chung hệ thống toán 1.1 Giới thiệu hoạt động tốn 1.2 Tiêu chuẩn hệ thống toán 1.3 Hệ thống tốn họat động 1.4 Các ngun tắc hoạt động hệ thống toán 1.4.1 Nguyên tắc khung pháp lý 1.4.2 Nguyên tắc nhận thức quản lý rủi ro 1.4.3 Nguyên tắc qui trình, thủ tục quản lý rủi ro tín dụng rủi ro khoản 1.4.4 Nguyên tắc cho lần toán bù trừ 10 1.4.5 Nguyên tắc hệ thống bù trừ ñan xen 10 1.4.6 Nguyên tắc tiền tài sản Ngân hàng Trung Ương 11 1.4.7 Nguyên tắc yêu cầu cao an ninh độ xác họat động toán 11 1.4.8 Nguyên tắc tính hiệu khả thi 12 1.4.9 Nguyên tắc công bố tiêu chuẩn khách quan chung cho ñối tượng tham gia 12 1.4.10 Nguyên tắc tổ chức xếp công tác quản trị hệ thống 13 Kết luận chương I .13 Chương II - Thực trạng hệ thống toán ngân hàng Việt Nam 2.1 Thực trạng hệ thống toán 14 2.1.1 Hệ thống TTTðTLNH…………………………………………………15 2.1.1.1 Hệ thống tóan giá trị cao 15 2.1.1.2 Hệ thống toán giá trị thấp 16 2.1.2 Hệ thống chuyển tiền ñiện tử liên ngân hàng ………………………… 17 2.1.3 Hệ thống toán bù trừ………………………………………………18 2.1.4 Hệ thống toán nội hệ thống Corebanking tập trung tài khoản Ngân hàng Thương mại 19 2.1.5 Hệ thống chuyển tiền quốc tế (S.W.I.F.T) 20 2.2 Thành tựu nguyên nhân 20 2.2.1 Hệ thống toán sử dụng tiền mặt 21 2.2.2 Về hệ thống tốn điện tử 22 2.2.3 ðối với ngân hàng 23 2.2.4 Thành tựu mặt kinh tế 27 2.2.5 Thành tựu ñạt ñược mặt tín dụng 29 2.3 Những bất cập hoạt ñộng hệ thống toán 30 2.3.1 Bất cập cách quản lý 30 2.3.2 Bất cập trình vận hành hệ thống 32 Kết luận chương II 32 Chương III Kiến nghị nâng cao hiệu hoạt ñộng kiểm soát hệ thống toán hệ thống ngân hàng Việt Nam 3.1 ðịnh hướng phát triễn hệ thống tốn Ngân hàng Việt Nam35 3.2 Nhóm giải pháp ñối với ngân hàng thương mại 36 3.2.1 ðẩy mạnh phát triển phận kiểm soát nội quản trị rủi ro 36 3.2.2 Khai thác sản phẩm truyền thống phát triển thị truờng bán lẻ 37 3.2.3 Hồn thiện chế tín dụng 38 3.2.4 ðầu tư phát triển công nghệ 41 3.3 Nhóm giải pháp ngân hàng nhà nước 42 3.3.1 Hiện đại hệ thống tốn Phát triển mạng lưới thông tin 42 3.3.2 Tập trung hoá tài khoản toán bù trừ 44 3.3.3 Kiểm soát ñánh giá 45 3.4 Kiến nghị vấn ñề có liên quan đến mơi trường pháp lý sách Các kiến nghị khác .46 3.4.1 Môi trường pháp lý 46 3.4.2 Các sách nhằm hỗ trợ nâng cao lực hoạt ñộng cho hệ thống ngân hàng Việt Nam 48 Kết luận chương III 50 PHẦN KẾT LUẬN…………………………………………………………… 50 Các phụ lục Tài liệu tham khảo DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT WTO: Tổ chức thương mại giới NHVN: Ngân hàng Việt Nam TCTD: Tổ chức tín dụng NHTƯ: Ngân hàng Trung Ương NHTM: Ngân hàng thương mại NHNN: Ngân hàng nhà nước CTðT: Chuyển tiền ñiện tử ATM: Máy rút tiền tự ñộng IAS: Tiêu chuẩn kế toán quốc tế TTðTLNH: Thanh toán ñiện tử liên ngân hàng TTBT: Thanh toán bù trừ CNTT: Công nghệ thông tin NHTMCP: Ngân hàng thương mại cổ phần HMTD: Hạn mức tín dụng DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1: Ngân hàng tổ chức tín dụng phi ngân hàng Việt Nam 22 Bảng 2: Tình hình ứng dụng cơng nghệ thơng tin Ngân hàng Việt Nam 24 Bảng 3: Tỷ lệ % tham gia vào NHTM đối tác nước ngồi 25 Bảng 4: Tình hình tài sản hệ số an toàn vốn Ngân hàng Việt Nam 26 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ MINH HỌA Hình 1: Tình hình huy động vốn hệ thống ngân hàng 28 Hình 2: Tổng dư nợ cho vay hệ thống ngân hàng Việt Nam 29 Ngồi cịn cần trọng đến cơng tác đào tạo, bồi dưỡng cán tín dụng ngân hàng ñại kinh tế thị trường ñể ñảm ñương nhiệm vụ bao toán, hoán ñổi lãi suất, hàng hóa, kinh doanh ngoại hối chứng khốn cơng cụ phát sinh…đồng thời bồi dưỡng tác phong làm việc ñại ñể nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng 3.2.4 ðầu tư phát triển cơng nghệ Cơng nghệ ngân hàng (NH) “địn bẩy” cho ñột phá hoạt ñộng kinh doanh Do vậy, đại hóa NH u cầu tất yếu bối cảnh Tuy nhiên, phát triển cơng nghệ NH địi hỏi phải có bước giải pháp phù hợp, ñồng Việc áp dụng hệ thống tốn liên ngân hàng địi hỏi ngân hàng phải có tảng tiềm lực sở hạ tầng, cơng nghệ đủ mạnh ñề hệ thống có thề hoạt ñộng tốt bền vững, đồng thời việc đưa tiện ích ngân hàng mới, ví dụ mở rộng việc sử dụng thẻ ngân hàng, Home Banking, Internet Banking, Mobile banking v.v tốn Các tiện ích phát triển nhanh, góp phần nâng cao tác dụng tầm quan trọng hệ thống tốn Bên cạnh tiến hành song song với việc tăng cường liên kết hệ thống NHTM để khách hàng sử dụng thẻ ATM giao dịch với hệ thống NHTM khác Gắn kết dịch vụ ngân hàng dịch vụ tài chính, dịch vụ thơng mại, dịch vụ du lịch, mở rộng ñiểm tiếp nhận toán thẻ, tiếp nhận séc du lịch hình thức tốn quốc tế khác Việc ứng dụng cơng nghệ quản trị ngân hàng ñem lại hiệu cao hơn: chẳng hạn ứng dụng công nghệ BAM( business activities monitoring) nhằm đảm bảo xác thơng tin ln cập nhật - 42 - Ngồi nguồn nhân lực cho phát triển công nghệ cần phải đư¬ợc tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng, củng cố, bổ sung ñội ngũ cán chuyên sâu ñể làm chủ cơng nghệ ngân hàng đại ðể phục vụ cho công tác phát triển nguồn nhân lực cho ngành ngân hàng, ngân hàng cần quan tâm thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với trường ñại học khối ngành kinh tế - nơi năm cung cấp hàng nghìn nhân lực có trình độ động- thơng qua thi, chương trình tài trợ học bỗng, chương trình huấn luyện thực tế để đảm bảo đủ ñúng nguồn nhân lực cho ngành ngân hàng Các ngân hàng thương mại cần tập trung nguồn lực ñầu tư phát triển hạ tầng công nghệ, xây dựng hệ thống ngân hàng lõi Corebanking hệ mới, qua thay ñổi chế quản trị ñiều hành ñổi nâng cao lực hệ thống toán triển khai ứng dụng thương mại điện tử Vịec ứng dụng cơng nghệ lảm cho người tiêu dùng gắn bó với dịch vụ ngân hàng, làm giảm lượng tiền mặt tốn, tải người dùng ñang phải ñối mặt với nhiềi nỗi lo có tiền tài khỏan mà khơng đườc xài máy hết tiền, nghẽn ñường truyền, vấn ñề bảo mật, làm quen với qui rình tốn mua sắm,… 3.3 Nhóm giải pháp NHNN 3.3.1 Tăng cường cơng tác tra giám sát hoạt động ngân hàng Thành công công cải cách, mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế ñã ñưa Việt Nam lên vị trường qc tế ðóng góp vào htành cơng khơng thể kh6ong kể đến vai trị hệ thống ngân hàng phát triển với tốc ñộ nhanh Việt Nam - 43 - Tuy nhiên, ñáng lo ngại lực quản lý, giám sátkhu vực tài chính-ngân hàng quan Nhà nước có thẩm quyền khơng theo kịp tốc độ bùng phat lĩnh vực Vì họat ñộng tra, giám sát ngân hàng phải tập trung hóa hướng đến mục tiêu đảm bảo an tồn họat động hệ thống tốn ngân hàng phù hợp với thông lệ quốc tế Cụ thể: i Thay ñổi phương thức tiến hành giám sát từ xa tra chỗ với cách tiếp cận “từ dỉnh xuống đáy” thay cho qui trình truyền thống từ ñáy lên ñỉnh Chuyển dần từ d8ịnh hướng tuân thủ sang giám sát dựa sở rủi ro, kết hợp giám sát an tồn vi mơ với giám sát an tồn vĩ mơ ii Tập trung vào việc giám sát an toàn cho hệ thống tốn thiết lập tiêu chuẩn, điều kiện qui chế an tịan họat động ngân hàng, ñặc biệt yêu cầu nmức vốn thiểu, qui ñịnh cụ thể mức ñộ rủi ro, chuẩn mực quản lý rủi ro cho lọai hình tín dụng, ngân hàng thay hệ số tính chung chung iii Phải có phối hợp Ngân hàng Nhà nước Bộ Tài Chính nhằm ổn ñịnh thêm cho thị truờng khu vực giám sát cơng tác hạch tốn kế tốn Họat động ngân hàng ln tiềm ẩn rủi ro dây tổn thất tài phậnthanh tra giám sát phải lấy cảnh báo, phát sớm, phòng ngừa rủi ro vi phạm làm trọng tâm thay vào viêc dựa vào tra chỗ ñể phát sai phạm ñã xảy tổn thất ñã hữu iv Nâng cao lực đội ngũ tra viên ngân hàng thơng qua công tác cán tuyển dụng, xếp cán bộ, sách đãi ngộ vs2 biện pháp - 44 - khuyến khích khác, torng đặc biệt coi trọng ñào tạo kiến thức, kỹ nghiệp vụ, phương pháp tra giám sát ngân hàng theo thông lệ chuẩn mực quốc tế 3.3.2 Thanh tốn mở rộng hệ thống tốn khơng dùng tiền mặt i Ngân hàng Nhà nước cần sớm ban hành hòan thiện văn p1p qui tốn với chế khuyến khích ngăn cấm cho phép thu phí giao dịch tiền mặt cao giao dịch chuyện khỏan, đại hóa hệ thống tốn điện tử liên ngân hàngnhằm hình thành hệ thống toán quốc gia thống an tồn ii Cần phải có biện pháp mạnh tốn khơng dùng tiền mặt khu vực doanh nghiệp, ñây khu vực mà việc toán tiền mặt cần phải coi trọng có tính định Trước hết cần phải có qui chế khuyến khích chi trả lương thưởng qua tài khỏan, sau triễn khai tới dịch vụ mua bán hàng hóa, tiêu dùng chi trả dịch vụ cơng cộng có số doanh nghiệp thực chi trả lươn qua tài khỏan ðể thực tốt họat ñộng tốn khơng dùng tiền mặt cần phải phát triển hệ thống htẻ ATM bước ñệm cho tiếp cân tốn qua ngân hàng phần lớn giao dịch máy ATM mlà rút tiền mặt dù máy có nhiều tiện ích khác chuyển khỏan, tốn tiền điện ,… Ngịai điểm chấp nhận tốn thẻ lại tập trung chủ yếu khu vực siêu thị, nhà hàng, … chưa thật tạo ñiều kiện thuận lởi cho kách hàng sử dụng thẻ để tốn - 45 - iii Tiếp ñến phối hợp với ngành có liên quan để kịp thời tháo gỡ khó khăn có biện pháp chặt chẽ ñồng sách, thủ tục hành có liên quan q trình thực iv Triễn khai việc tốn tiền ggiao dịch chứng khóan Ngân hàng Nhà nước Ngân hàng Nhà nước cần phải có động thái tích cực lãi suất, cho vay tái cấp vốn,… ñối với ngân hàng TM thời gian qua ngân hàng Tm gặp phải khó khăn tính khỏan nên doang nghiệp rút tiền gửi ngân hàng cho vay lẫn cho thành viên vay làm cho lượng tiền mặt tốn cịn lớn 3.3.3 Hiện đại hóa hệ thống tốn Phát triển mạng lưới thơng tin ðóng vai trò người hướng dẫn, giám sát quản lý hoạt động hệ thống tốn Việc NHTƯ xây dựng kết nối mạng hệ thống tốn tồn cầu, cho phép nhiều ngân hàng thực nghiệp vụ toán thẻ ( thẻ tín dụng thẻ rút tiền tự động ATM) Master card, visa Card…., chi trả kiều hối qua Western Union i Việc triễn khai hệ thống tốn điện tử liên ngân hàng thời gian qua ñã họat ñộng ổn ñịnh ngày phát huy hiệu Tuy nhiên phạm vi triễn khai chưa rộng khắp NHNN nên mở rộng phạm vi toán hệ thống toán liên ngân hàng tham gia vào hệ thống trung tâm chuyển mạch quốc gia kéo dài thời gian toán ii Chính phủ sớm ban hành Luật séc phù hợp thơng lệ quốc tế cải tiến qui trình tốn séc, phương tiện toán phải bao trùm hết đối - 46 - tượng tốn phải tiện lợi sớm có quy định hướng dẫn chi tiết dịch vụ NH ñiện tử ñể NHTM dễ dàng thực iii Một hệ thống tốn đại khơng đáp ứng tốc độ xử lý giao dịch mà cịn nâng cao tính xác an tồn tốn Bên cạnh họat động hệ thống tốn ln nhạy cảm tiềm ẩn nhiều rủi ro rủi ro qui trình nghiệp vụ, rủi ro tín dụng, … Vì cần phải ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào cơng tác tốn hệ thống ch61ng virus ñủ tốt, hệ thống bảo vệ ñầu cuồi ñủ tốt Nên triễn khai thêm trung tân dự phòng rủi ro thiên tai, hỏa họan, ….nhằm bảo vệ an tồn tuyệt đối thơng tin liệu cảu hệ thống ñảm bảo hoat ñộng ngân hàng liên tục tình 3.4 Các Kiến nghị vấn đề có liên quan đến mơi trường pháp lý sách Hồn thiện khn khổ pháp lý cho họat ñộng hệ thống ngân hàng Việt Nam vấn ñề quan trọng, cần ñược thực trước tiên sớm nhằm tạo lập hành lang pháp lý phù hợp với thông lệ quốc tế hoàn cảnh thực tiễn Việt Nam ðiều thiết thực phục vụ cho lộ trình hội nhập quốc tế tạo lập hệ thống qui ñịnh thận trọng ñể ñảm bảo họat ñộng an tồn hiệu Vì NHNN cần phải rà sóat lại qui định pháp lý hành ñề xuất cải cách cho tương lai Sau ñây số ñề xuất khung pháp lý sách NHNN Việt Nam 3.4.1 Mơi trường pháp lý Trước hết cần phải rà soát tổng thể qui ñịnh văn hành, kiểm tra tính tương thích với cam kết quốc tế q trình hội nhập Xác định trở ngại mặt pháp lý mâu thuẩn hệ thống qui ñịnh pháp lý - 47 - Việc xây dựng qui định, sách chế phải phù hợp với lộ trình thực cam kết quốc tế tiền tệ ngân hàng Hiệp ñịnh thương mại Việt Mỹ, Tổ chức thương mại giới WTO, Hiệp ñịnh khu vực tự thương mại ASEAN … Cần phải ưu tiên giải vấn ñề thị trường nhu cầu tiêu dùng như: qui ñịnh hoạt ñộng ñảm bảo an toàn hoạt ñộng ngân hàng ñiện tử, qui ñịnh hướng dẫn quản lý dịch vụ phát sinh, qui ñịnh liên quan ñến phương thức cung cấp dịch vụ ngân hàng qua biên giới,… Ngành ngân hàng cần phải có hệ thống pháp lý hồn chỉnh nhằm bảo vệ lợi ích ngân hàng với tư cách bên cho vay trường hợp khách hàng phá sản như: qui ñịnh rõ tài sản ñảm bảo ñịnh tòa án xử lý tài sản cầm cố, đảm bảo khơng trả nợ vay, đặc biệt nhóm ngân hàng nước ngồi ðáp ứng ñiều nâng cao hiệu vai trò trung gian tài ngành ngân hàng, tiết kiệm chi phí cho vay, chi phí dự phịng tổn thất cho ngành ngân hàng, ñồng thời giúp ngân hàng tự chủ họat động ðối với khoản tín dụng trợ cấp, ưu đãi, phi thương mại,…có bảo hộ phủ cần phải minh bạch cơng khai hóa Vì NHNN cần phải quan tâm đến vấn đề thể chế phủ ngành để đảm bảo tính hiệu khả thương mại khoản tín dụng Tiếp tục rà soát, bổ sung, chỉnh sửa hệ thống quy chế, quy trình nội như: yêu cầu tối thiểu vốn, quản lý rủi ro, xây dựng sổ tay tín dụng, quy trình đánh giá xếp hạng khách hàng vay, tổ chức theo dõi thực việc ñánh giá chất lượng tín dụng khoản nợ xấu; đề cao vai trị trách nhiệm tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm hoạt ñộng kinh doanh TCTD - 48 - Ban hành quy ñịnh kiểm soát rủi ro hệ thống, giám sát rủi ro hoạt động ngân hàng, có khả cảnh báo sớm ñối với TCTD, ñặc biệt ñối với thị trường ngoại hối hệ thống toán quốc gia 3.4.2 Các sách nhằm hỗ trợ nâng cao lực hoạt ñộng cho hệ thống ngân hàng Việt Nam Vẫn cịn chồng chéo, không rõ ràng quản lý gây nên nhiều tượng khơng đạo thực ñạo chồng chéo, cản trở lẫn việc thực thi nhiệm vụ Một số ñề án dịch vụ mà đó, kỹ thuật CNTT chủ yếu lại chưa có kế hoạch phát triển quán, chí khơng qua khâu thiết kế, xây dựng thẩm ñịnh Kể Quốc gia Ngành Ngân hàng chưa ñưa chuẩn mực cần thiết, sở pháp lý ñủ tin cậy trình phát triển Ví dụ chữ ký điện tử, chứng từ điện tử phải có luật pháp lệnh ñiều chỉnh công nhận ñủ sở pháp lý Nhà nước Rất may trình hoạt ñộng, chưa có tượng nào, trường hợp phải xem xét “tính pháp lý” chữ ký điện tử, chứng từ điện tử Phần lớn chế sách phủ nhóm NHTM Quốc doanh khác biệt so với nhóm ngân hàng khác, ngân hàng ln hưởng lợi ích định từ phủ mà nhóm ngân hàng ngồi quốc doanh khơng có ðiều ảnh hưởng xấu ñến tính ñộng thích nghi ngân hàng nói riêng hệ thống ngân hàng nói chung Vì cần sớm xóa bỏ văn thủ tục có tính chất bảo hộ phân biệt ñối xử ngân hàng nước (ñặc biệt NHTM quốc doanh NHTM cổ phần) nhằm tăng cường lực cạnh tranh hệ thống ngân hàng Việt Nam trước cạnh tranh ngân hàng nước ngồi - 49 - Thúc đẩy thể chế hóa việc áp dụng chuẩn mực thông lệ quốc tế lĩnh vực ngân hàng nguyên tắc Basel, tiêu chuẩn Camels vào thực tiễn quản trị hoạt ñộng tất ngân hàng Việt Nam Bên cạnh trình hội nhập, nâng cao lực cạnh tranh cần phải tạo rào cản ñịnh ñối với việc gia nhập thị trường họat ñộng ngân hàng nước Chẳng hạn phải giữ tỷ lệ vốn lưu ñộng cao gấp vài lần so với tiêu chuẩn quốc tế, ap dụng yêu cầu an toàn vốn cao (vẫn áp dụng 8% vốn tổng tài sản tỷ lệ phải tính riêng cấp chi nhánh làm hạn chế ñáng kể khả cho vay ñồng nội tệ ngân hàng nước ngồi lãi suất khoản tiền gửi cho vay ñồng ngoại tệ bị hạn chế ñối với ñịnh mức ñịnh Do ngân hàng nước ñã huy ñộng ñược phần lớn khoản tiền gởi ngoại tệ từ tài khoản cá nhân Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh cổ phần hóa NHTM quốc doanh nhằm mục đích tăng cường lực cạnh tranh lành mạnh hóa hệ thống ngân hàng Mặc dù tuân thủ chủ trương Nhà nước nắm giữ 51% cổ phần khống chế ngân hàng, phải trọng ñến việc lựa chọn cổ đơng chiến lược ngân hàng tổ chức quản lý ngân hàng chuyên nghiệp ñể họ tham gia vào việc ñiều hành ngân hàng sau cổ phần hóa Q trình tái cấu NHTM quốc doanh ñã ñược tiến hành thời gian qua tiến độ chậm cần gấp rút ñẩy mạnh Tuy nhiên nội dung tái cấu không nên tập trung vào tái cấu tài mà phải trọng vào cấu tổ chức, hệ thống quản trị nguồn nhân lực - 50 - KẾT LUẬN CHƯƠNG III Hội nhập xu hướng tất yếu khách quan, ñộng lực cho phát triển hệ thống ngân hàng Việt Nam Hội nhập kinh tế quốc tế vừa có hội lớn, vừa phải đương đầu với thách thức khơng nhỏ Cơ hội tự khơng biến thành lực lượng vật chất thị trường mà tùy thuộc vào khả tận dụng hội Thách thức sức ép trực tiếp ñộng lực ñể vươn lên Tận dụng ñược hội tạo lực ñể vượt qua ñẩy lùi thử thách Cụ thể, NHTM nước cần có liên kết cần có phối hợp đồng với ngành, tạo ñiều kiện cho phát triển, ngân hàng nhà nước cần phải cải tổ quản lý NHTM quốc doanh ðối với quan quản lý nhà xây dựng sách ngân hàng, cần phải tăng cường định thận trọng, minh bạch sách trách nhiệm giải trình, tăng cường mối liên kết hợp tác ngân hàng PHẦN KẾT LUẬN Với q trình chuyển đổi chế kinh tế từ kế hoạch hóa tập trung sang chế thị trường, kinh tế Việt Nam có bước khởi sắc, bước hội nhập với kinh tế khu vực giới Trên bước đường đó, ngành ngân hàng Việt Nam có nhiều chặng ñường xây dựng phát triển ñầy thử thách, phức tạp ổn định, phát triển khơng ngừng quy mơ, chất lượng hoạt động hiệu kinh doanh Từ quan sát số liệu thu thập được, tơi tiến hành nghiên cứu phân tích đánh giá thực trạng ngân hàng Việt Nam nói chung, bao gồm nhóm ngân hàng - 51 - quốc doanh, nhóm ngân hàng ngồi quốc doanh nhóm ngân hàng có vốn đầu tư nước ngồi Nhìn chung, hệ thống ngân hàng Việt Nam có nhiều tiến cịn nhiều yếu tồn tại; lực tài yếu kém, khả sinh lời thấp, nợ xấu cao, sản phẩm dịch vụ ñơn ñiệu, thiếu ñồng bộ, lực ứng dụng thấp, ñội ngũ cán ñào tạo thiếu hệ thống, không cập nhật kiến thức ngân hàng đại, mơ hình tổ chức phương thức quản trị phân tán, hiệu ðặc biệt nhóm ngân hàng ngồi quốc doanh với số vốn điều lệ nhỏ bé, chưa ñáp ứng ñược tỉ lệ an toàn vốn tối thiểu Và khác biệt vốn ñã tạo nhiều khác biệt tiềm lực vốn, cơng nghệ tư quản lý nhóm ngân hàng nước, nước ngòai Trong bối cảnh, Việt Nam hội nhập ngày sâu vào kinh tế quốc tế giới, kiện Việt Nam trở thành thành viên thức tổ chức thương mại giới (WTO), lúc hết, ngân hàng Việt Nam cần phải nhận rõ tình hình, khơng thực trạng mà cịn bối cảnh chung kinh tế Trên sở đó, ngân hàng Việt Nam cần phải ñưa chiến lược kinh doanh hiệu quả, xây dựng mạng lưới tra, kiểm soát rủi ro chặc chẽ, rà soát kiểm tra lại quy trình họat động nhằm hạn chế tối đa rủi ro xảy Từ việc xốy sâu vào phân tích ngun nhân dẫn ñến hạn chế, nhằm xác ñịnh thách thức nội chủ yếu, thách thức phát sinh ñối với hệ thống ngân hàng Việt Nam tiến trình hội nhập ngày khẩn trương khơng thể trì hỗn, kết hợp với việc nhận ñịnh tiềm lực ngân hàng Việt Nam, hội thách thức, tơi mạnh dạn đưa số nhóm giải pháp nhằm kiểm soát rủi ro nâng cao hiệu hệ thống tốn tồn mạng ngân hàng - 52 - nói chung nội ngân hàng nói riêng ñối với nhóm NHNN ñặc biệt nhóm NHTMCP Như tơi trình bày, đề tài mới, rộng chủ yếu mang tính định hướng, song xem vấn ñề cốt lõi hệ thông ngân hàng Chính ngân hàng dựa tảng nhóm giái pháp này, kết hợp với tình hình thực tế để xây dựng chiến lược có bước phù hợp nhằm ñạt ñược hiệu cao Xin chân thành cảm ơn kính chào trân trọng ! - 53 - TÀI LIỆU THAM KHẢO GS.TS Lê Văn Tư; Lê Tùng Vân; Lê Nam Hải – Ngân hàng thương mại – Nxb Thống Kê 7/2000 PGS.TS Nguyễn ðăng Dờn – Nghiệp vụ Ngân hàng thương mại – Nxb Thống Kê quý III/2007 Học viện ngân hàng – Quản trị ngân hàng thương mại – Nxb Thống Kê 2001 Peter S.Rose – Quản trị ngân hàng thương mại – Nxb Tài Chính, liên doanh ðại học Kinh tế Quốc dân 2001 Lê Xuân Nghĩa (Nhà xuất Hà Nội, 1989) - Hệ thống ngân hàng Mỹ Lê Văn Tư ; Lê Văn Thức (Viện tiền tệ tín dụng, 1992) - Hệ thống ngân hàng nước cơng nghiệp phát triển PGS.TS Sử ðình Thành – Phát triển trung tâm tài TP HCM bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế - Nxb ðại học quốc gia TP.HCM 2007 Lê Văn Tề ; Trương Thị Hồng (NXB Trẻ, 1999) - Thẻ toán quốc tế & việc ứng dụng thẻ toán Việt Nam Nhóm nghiên cứu cơng ty MCG gồm Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Chiến lược Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam làm trưởng nhóm , Hà Nội 5/2006 - Năng lực cạnh tranh tác động Tự hóa Thương mại Dịch vụ Việt Nam: Ngành dịch vụ ngân hàng - ðề tài nghiên cứu 10 Basel Committee on Banking Supervision, 1997 Các nguyên tắc cho việc giám sát ngân hàng hiệu BIS 11 TS.Tạ Quang Tiến – Bàn hệ thống toán Ngân hàng Việt Nam - Tạp chí Ngân hàng số 3+4/2007 12 PGS.TS Lê ðình Hợp – Nhìn lại q trình đổi hệ thống Ngân hàng Việt Nam lĩnh vực tốn vấn đề thời kỳ phát triển – Tạp chí ngân hàng số 9+10/2006 13 TS Nguyễn ðại Lai – Bình luận giới thiệu khái quát 25 nguyên tắc Ủy Ban Basel tra giám sát ngân hàng – Tạp chí ngân hàng 25/6/2006 14 TS Nguyễn ðại Lai – Bình luận giới thiệu hệ thống biện pháp thận trọng hoạt ñộng ngân hàng Việt Nam – Tạp chí ngân hàng 17/5/2006 15 TS Nguyễn ðại Lai – ðề xuất nét tổng quan chiến lược phát triển ngân hàng Việt Nam ñến 2010 tầm nhìn 2020 – Tạp chí ngân hàng 17/5/2006 16 Trần Minh Tuấn, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước – Tăng cường tra, giám sát ngân hàng tình hình – Tạp chí ngân hàng số 8/2006 17 Báo cáo thường niên Ngân hàng Nhà nước qua năm 2004, 2005 2006 18 Nghiên cứu Ngân hàng Deutsche Bank – Understanding Vietnam – 26/7/2006 19 Gregor Heinrich – Operational risk, payments, payment systems, an implementation of Basel II in Latin America: recent development – 2006 20 Kim McPhail – Managing Operational Risk in Payment, Clearing and Settlement Systems – Bank of Canada 2003 21 Core principles for effective banking supervision – Basel, April 2006 22 Basel II: international Convergence of Capital Measurment and Capital Standards, 2006