QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHO BỆNH NHI THỞ CPAP MŨI M​ ​ỤC TI ​ÊU: Sau học xong này, học viên có khả năng: Trình bày định, chống định bệnh nhân thở CPAP Thực lắp, cài đặt máy NCPAP Đặt NCPAP cho bệnh nhân Theo dõi, chăm sóc, xử trí bất thường q trình bệnh nhân thở NCPAP ĐẠI CƯƠNG 1.1 Khái niệm: Thở CPAP( continuous positive airway pressure) ( thở áp lực dương liên tục) phương pháp hỗ trợ cho trẻ suy hơ hấp cịn tự thở cách trì đường thở áp lực dương liên tục suốt chu kỳ thở 1.2 Mục đích: Thở CPAP nhằm: ● Gĩư phế nang không bị xẹp cuối kỳ thở ● Tăng trình trao đổi oxy liên tục phổi ● Giãn nở phế quản nhỏ ● Giảm ngừng thở 1.3 Nguyên tắc: ● CPAP hệ thống kín, hai bình ln sủi(Bubble CPAP) ● Trẻ thở CPAP phải nằm n, khơng kích thích 1.4 Các phương thức thở CPAP Các loại máy thở CPAP: ● CPAP lưu lượng liên tục: CPAP cột nước(Bubble CPAP) ● CPAP lưu lượng thay đổi ● CPAP máy thở Các kiểu thở CPAP: ● CPAP mũi(NCPAP): gọng mũi bên, sonde CPAP mũi họng, hay sử dụng ● CPAP qua mặt nạ ● CPAP qua ống NKQ 2.2 CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH 2.1 Chỉ định: CPAP định để điều trị hỗ trợ hô hấp trường hợp suy hô hấp nhịp tự thở, áp dụng trường hợp: ● Trẻ đẻ non có ngừng thở ● Sử dụng sau cai máy thở ● Bệnh màng trẻ đẻ non ● ● ● ● ● ● ● Phù phổi Chảy máu phổi Hội chứng hít phân su mức độ nhẹ, trung bình Sau phẫu thuật hô hấp Mềm sụn quản, nhuyễn khí quản Tăng áp động mạch phổi CPAP phịng sinh 2.2 Chống định: ● Tràn khí màng phổi chưa dẫn lưu ● Tăng áp lực nội sọ trường hợp xuất huyết não, viêm não màng não ● Bệnh nhân sốc giảm thể tích tuần hoàn nguyên nhân ● Chảy máu mũi nặng ● Rị khí thực quản ● Thốt vị hoành ● Teo tịt lỗ mũi sau ● Hở hàm ếch nặng ● Tắc ruột viêm ruột hoại tử TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ : 3.1 Tắc sonde CPAP: ● Biểu hiện: Tím tái, SpO2 giảm, thở co kéo hơ hấp, bình đo áp lực khơng sủi ● Phịng xử trí: - Hút dịch mũi miệng trẻ xuất tiết nhiều - Thay sonde CPAP hàng ngày thay cần - Luôn cài đặt nhiệt độ, độ ẩm máy phù hợp 3.2 Tổn thương mũi; ● Biểu hiện: Chảy máu mũi, tăng tiết dịch, có máu hút dịch mũi miệng, hoại tử vách ngăn( hay gặp đặt CPAP gọng đơi) ● Phịng xử trí - Thận trọng đặt sonde mũi - Bôi trơn sonde trước đặt - Hút mũi miệng thấy cần, kỹ thuật hút - Luân chuyển hai bên mũi ngày - Không cố định chặt, theo dõi sát vách ngăn mũi bệnh nhân sử dụng gọng đôi 3.3 Đặt sonde sâu: ● Biểu hiện: - Bệnh nhân có biểu chướng bụng( cần phân biệt với chướng bụng viêm ruột hoại tử: kèm dịch dầy bẩn) - Kích thích tím tái, SpO2 giảm ● Phịng xử trí : Đặt lại sonde CPAP đo độ dài sonde CPAP 3.4 Tràn khí màng phổi( gặp): ● Biểu hiện: Bệnh nhân đột ngột tím tái, SpO2 giảm, mạch nhanh, huyết áp tụt, lồng ngực dơ cao ● Xử trí: Báo bác sĩ, chuẩn bị dụng cụ đặt dẫn lưu màng phổi 3.5 Bệnh nhân thở CPAP thất bại: ● Biểu hiện: - Thở rút lõm lồng ngực, SpO2 giảm - Nhu cầu Oxy tăng >60%, áp lực đường thở>7 cm H2O - Bệnh nhân có ngừng thở dài tái diễn liên tục ● Xử trí: - Báo bác sĩ có xử trí kịp thời - Chuẩn bị phương tiện hỗ trợ hô hấp: đặt NKQ, máy thở… CHUẨN BỊ 4.1 Chuẩn bị nhân viên y tế: - Điều dưỡng thực người có kiến thức, học đào tạo quy trình kỹ thuật đặt chăm sóc trẻ thở CPAP - Điều dưỡng thực quy trình mặc trang phục theo quy định 4.2 Chuẩn bị bệnh nhi gia đình bệnh nhi: - - Trẻ có định thở CPAP trẻ tình trạng cấp cứu Thơng báo cho gia đình trẻ thủ thuật tiến hành, cần thiết thực thủ thuật, tình trạng trẻ tai biến xảy Nhận định tình trạng trẻ: + Đánh giá tồn trạng + Đánh giá tình trạng hơ hấp: đường thở, tần số thở, kiểu thở, tình trạng tím tái, SpO2, mức độ suy hơ hấp( số Silverman) + Đánh giá tim mạch: Tần số tim, thời gian làm đầy mao mạch, huyết áp( cần), vân tím, da tái, chi lạnh + Phát vấn đề đặc biệt Bệnh nhân có định thở CPAP tình trạng suy hơ hấp, chuẩn bị trình đặt CPAP phải cho trẻ thở Oxy trẻ tím tái, SpO2 giảm nhiều 4.3 Chuẩn bị môi trường 4.3.1 Địa điểm: Bệnh nhân thở CPAP cần thực phòng hồi sức 4.3.2 Dụng cụ: a Dụng cụ vô khuẩn ➢ Sonde CPAP( độ dài 5-7 cm), sonde số 10, 14,16, gọng đôi phù hợp ➢ Sonde hút mũi miệng ➢ Sonde dầy ➢ Gạc b Dụng cụ sạch: ➢ Máy CPAP: hoạt động tốt, đổ nước vô khuẩn đến vạch quy định Máy CPAP sử dụng bệnh viện nhi TW loại CPAP bọt nước “ Bubble CPAP” ➢ Máy monitoring theo dõi ➢ Máy hút dịch ➢ Băng dính ➢ Dầu Parafin ➢ Găng c Dụng cụ khác hồ sơ bệnh án : ➢ Xô đựng rác thải theo quy định ➢ Phiếu theo dõi bệnh nhân thở CPAP ➢ Hồ sơ bệnh án Stt CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH Nội dung Mô tả Ý nghĩa Tiêu chuẩn phải đạt Rửa tay/sát khuẩn tay Rửa bước Ngăn ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện Bàn tay Kiểm tra y lệnh bác sĩ hồ sơ bệnh án Nồng độ oxy(FiO2) Thực y lệnh Nồng độ oxy, áp lực đường thở đặt Đảm bảo bệnh nhân an toàn, hiệu thở NCPAP Máy lắp Áp lực đường thở(PEEP) Theo dõi, chăm sóc đặc biệt Lắp máy, điều chỉnh máy theo y lệnh Kiểm tra hoạt động máy - Kiểm tra hệ thống máy - Cắm hệ thống Oxy, khí nén vào hệ thống trung tâm - Cắm nguồn điện vào ổ, bật nguồn điện Oxy, khí nén, nguồn điện hoạt động tốt Hai bình sủi liên tục - Điều chỉnh áp lực(PEEP), cột áp lực ngập sâu nước áp lực cài đặt Máy cài theo y lệnh - Điều chỉnh nồng độ Oxy, nồng độ oxy phụ thuộc vào lưu lượng oxy, khí nén(theo bảng tính) - Cài đặt nhiệt độ làm ấm 37​0 - Cài đặt độ ẩm 75-100% - Bịt đầu máy để kiểm tra hoạt động máy Rửa tay/ sát khuẩn tay Rửa bước Ngăn ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện Tay trước chăm sóc bệnh nhân Thơng thống đường thở - Đặt tư trẻ Trẻ lớn nằm tư fowler, trẻ sơ sinh đặt tư trung gian Đường thở trẻ thông thoáng - Hút dịch mũi miệng (nếu cần) Đường thở khơng có dịch xuất tiết Đặt gọng đơi/ sonde CPAP bên - Sát khuẩn tay rửa -Sử dụng gọng đặt tay phải hút dịch mũi NCPAP phù hợp miệng với trẻ - Sử dụng gọng đôi: sử dụng gọng phù hợp ( gọng phải vừa với lỗ mũi trẻ) Cố định vừa phải không chặt( nguy gây hoại tử vách ngăn), đưa gọng tai, không đè lên mắt Không - Trẻ không tổn thương mũi, thở hiệu CPAP đặt vị trí Trẻ khơng tổn thương mũi q trình đặt CPAP để trẻ nằm đầu đè lên vị trí cố định gọng, - Sử dụng sonde mũi bên: + Đo chiều dài sonde CPAP từ cánh mũi đến dái tai( đầu sonde CPAP vào đến ngã ba hầu họng) + Bôi trơn đầu sonde dầu parafin + Một tay giữ đầu trẻ, tay đưa nhẹ nhàng sonde CPAP vào vị trí đo( ý trình đưa sonde phải nhẹ nhàng tránh làm xây xát niêm mạc mũi) + Cố định sonde băng dính + Nếu đặt sonde CPAP thấy khó khăn khơng thể đưa vào vị trí nhận thấy bệnh nhân tổn thương niêm mạc mũi thủ thuật nên chuyển cho điều dưỡng khác có kinh nghiệm thực thủ thuật sử dụng sonde CPAP có đường kính nhỏ hơn, sử dụng gọng đôi Theo dõi bệnh nhân liên tục trình đặt CPAP -Theo dõi tình trạng hơ hấp, Spo2, tim mạch, mức độ đau Bệnh nhân an tồn q trình đặt CPAP SpO2 giới hạn cho phép Nối bệnh nhân với hệ thống máy, kiểm tra hoạt động máy - Nếu sử dụng sonde CPAP đặt bên, dây máy phải đặt dọc theo Bệnh nhân an toàn thở NCPAP Hai bình ln sủi, bình áp lực sủi mức độ vừa phải Không gây đau, xây xát niêm mạc mũi thể tránh gây gập, tuột sonde - Kiểm tra độ sủi hai bình + Bình làm ẩm mức độ sủi phụ thuộc lưu lượng oxy, khí nén + Điều chỉnh lưu lượng oxy, khí nén cho bình áp lực ln sủi, mức độ sủi vừa phải Bình áp lực sủi mạnh gây kích thích cho bệnh nhân, bình áp lực sủi q yếu khơng đủ áp lực - Bình làm ẩm khơng sủi: hệ thống oxy, khí nén trung tâm, dây dẫn nối cột lưu lượng bình làm ẩm bị tuột - Bình áp lực khơng sủi: hệ thống oxy, khí nén trung tâm, hệ thống máy khơng kín, bệnh nhân khóc to, lưu lượng oxy khí nén khơng đủ, gập, tắc sonde Đặt lại tư thích hợp - Đặt trẻ nằm tư thích Trẻ thoải mái hợp để trẻ cảm thấy thoải thở NCPAP mái, không giẫy đạp - Trẻ khơng nằm n gây đau, tuột CPAP, thở không hiệu 10 Đánh giá đáp ứng - Đánh giá tình trạng hơ trẻ, đặt ống thơng hấp, tim mạch dầy mở ống thông ( trẻ có biểu chướng bụng) Đánh giá xem hỗ trợ hơ hấp có phù hợp với mức độ suy hơ hấp Tình trạng hơ hấp cải thiện Trẻ nằm n khơng kích thích Tình trạng hơ hấp cải thiện 11 Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi chép hồ sơ bệnh án - Đặt ống thông dầy, đẩy hết sữa trong ống thông đặt đầu ống cao bệnh nhân Hạn chế nguy suy hô hấp tăng lượng khí vào dầy gây chèn ép Ghi phiếu theo dõi: - Tình trạng bệnh Ghi phiếu theo dõi nhân theo dõi đầy đủ thông tin liên tục - Thời gian thực y lệnh Bụng trẻ mềm, không chướng khí - Chỉ số cài đặt máy CPAP - Tình trạng tím tái, SpO2, nhịp tim - Tình trạng mũi THEO DÕI SAU KHI LÀM THỦ THUẬT: Theo dõi tình trạng đáp ứng trẻ với thở CPAP ➢ Tình trạng hơ hấp: SpO2, nhịp thở, kiểu thở, ngừng thở, tình trạng tím tái ➢ Tim mạch: Tần số tim, thời gian làm đầy mao mạch, huyết áp( cần), vân tím, da tái, chi lạnh… ➢ Tinh thần: Trẻ nằm n, khóc, hay kích thích ➢ Sự thối mái: ý tới tư nằm trẻ, cố định sonde CPAP, đặt dây máy CPAP ➢ Theo dõi sát nồng độ O2, giảm dần nồng độ O2 đến mức thấp phụ thuộc vào SpO2 trẻ ➢ Chú ý tình trạng tổn thương mũi( có) Theo dõi hoạt động máy: ➢ Hai bình ln sủi: bình áp lực sủi mức độ vừa phải ➢ Nước hai bình đổ đến mức quy định ➢ Nhiệt độ, độ ẩm khí thở cài đặt Sau thở CPAP ½ giờ, trẻ có đáp ứng tốt khi: ➢ SpO2 giới hạn bình thường ➢ Nhịp thở đều, khơng có ngừng thở dài ➢ Mức độ gắng sức: giảm khơng cịn ➢ Mạch giới hạn bình thường ➢ Tưới máu ngoại vi cải thiện ➢ Trẻ ổn định, không kích thích BẢNG KIỂM THỰC HÀNH STT Nội dung A CHUẨN BỊ Đạt Chưa đạt Chuẩn bị nhân viên y tế Chuẩn bị bệnh nhi gia đình bệnh nhi Chuẩn bị môi trường B CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH Rửa tay, sát khuẩn tay Kiểm tra y lệnh bác sĩ hồ sơ bệnh án Lắp máy, điều chỉnh máy theo y lệnh bác sĩ, kiểm tra hoạt động máy Rửa tay sát khuẩn tay Thơng thống đường thở Tiến hành đặt CPAP Theo dõi bệnh nhân trình đặt CPAP Nối bệnh nhân với hệ thống máy, kiểm tra hoạt động máy Đặt trẻ nằm tư thích hợp 10 Đánh giá đáp ứng trẻ sau cho trẻ thở CPAP, đặt sonde dầy mở ống thông (nếu cần) 11 Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi chép hồ sơ bệnh án TÀI LIỆU THAM KHẢO Castillo A, Sola A, Baquero H, Neira F, Alvis A, Deulofeut R (2008) “ Davis PG, Henderson Smart DJ (2003) ”Nasal continuous positive airways epressure immediately after extubation for preventing morbidity in preterm infant” Date edited 24/4/2003 De Paoli AG, Morley C, Davis PG (2002) ‘Nasal CPAP for neonates : What we know in 2003 ?” Accepted 24/8/2002 Lenryre B, Davis PG, De Paoli AG (2004) “Nasal intermittent positive” Tài liệu “ Hồi sức sơ sinh chăm sóc sơ sinh thiết yếu” Bệnh viện Nhi Trung Ương KỸ THUẬT THEO DÕI MẠCH, NHIỆT ĐỘ, HUYẾT ÁP, NHỊP THỞ ĐẠI CƯƠNG 1.1.Khái niệm: Mạch, nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở dấu hiệu rõ hoạt động quan hơ hấp, tuần hồn, nội tiết Nó phản ánh chức sinh lý thể Theo dõi dấu hiệu sinh tồn giúp phát bất thường bệnh tim mạch, hô hấp, thần kinh hệ thống nội tiết thể Ngồi thay đổi tình trạng sinh lý thể, đáp ứng thể chất, môi trường, tâm lý gây ảnh hưởng đến dấu hiệu sinh tồn Những thay đổi dấu hiệu xảy đột ngột hay kéo dài khoảng thời 10 Thay găng chăm sóc, sát khuẩn lại tay điều dưỡng mang găng vơ khuẩn Trải săng có lỗ Tiến hành đặt sonde kỹ thuật Giúp bệnh nhi nằm tư thoải mái theo dõi tình trạng bệnh nhi Thu dọn dụng cụ, rửa tay ghi chép hồ sơ bệnh án VII TÀI LIỆU THAM KHẢO Kỹ thuật điều dưỡng nhi khoa - Bệnh viện Nhi Trung ương Kỹ thuật điều dưỡng nhi khoa - Bệnh viện Nhi Đồng I Điều dưỡng - Bộ Y Tế http://ykhoa.net/baigiang/dieuduong/bai26.htm http://benhvienleloi.com.vn/vi/content/kỹ-thuật-thơng-tiểu-nam QUY TRÌNH KỸ THUẬT THỤT THÁO MỤC TIÊU Sau học xong này, học viên có khả năng: Trình bày khái niệm, định, chống định tai biến kỹ thuật thụt tháo Thực quy trình kỹ thuật thụt tháo đảm bảo kỹ thuật an toàn cho bệnh nhân NỘI DUNG I ĐẠI CƯƠNG Thụt tháo thủ thuật đưa nước vào đại tràng nhằm làm mềm lỏng cục phân cứng làm thành ruột nở rộng thành ruột kích thích co lại đẩy phân ngồi trường hợp bệnh nhân khơng đại tiện để làm khung đại tràng (1) C ​ HỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH Chỉ định : ➢ Thụt tháo điều trị : Táo bón thơng thường,táo bón rối loạn chức ,hoặc bệnh lý hậu môn trực tràng 28 ➢ Thụt tháo trước mổ : Mổ đường tiêu hoá, mổ vùng ổ bụng, khung chậu ➢ Thụt tháo phục vụ chẩn đoán : Trước chụp đại tràng,chụp UIV,chụp cột sống Chống định: ➢ Thương hàn ➢ Xoắn tắc ruột ➢ Bệnh nhân mổ cắt nối đường ống tiêu hoá cịn tổn thuơng TAI BIẾN , XỬ TRÍ II Thủng đại tràng Biểu : Trong phân có lẫn máu tươi dịch máu lờ lờ máu cá.Sau thụt trẻ đau bụng,bụng chướng căng có phản ứng thành bụng.Thời gian kéo dài có trẻ rơi vào trạng thái nhiễm trùng nhiễm độc,có dấu hiệu tiền shock shock Xử trí : Cần phát sớm triệu chứng : đau bụng,bụng chướng có phản ứng thành bụng.Báo Bác Sỹ để xử trí tiếp kịp thời Hạ thân nhiệt Biểu : Trẻ vân tím tồn thân,hoặc mơi nhợt nhạt chân tay lạnh,cặp nhiệt độ giảm 36 độ C Xử trí : Hướng dẫn cha mẹ trẻ nhanh chóng lau khơ người lau nước ấm mặc quần áo sau thụt Khi trẻ có dấu hiệu hạ thân nhiệt :dùng chai nước ấm có quấn vải mỏng vặn chặt nút để cạnh người trẻ sau đắp chăn cho trẻ,có thể ủ ấm cách ơm trẻ vào lòng mẹ Rối loạn nước điện giải Biểu : Nhẹ trẻ mệt mỏi,kích thích quấy khóc,da tái vân tím.Nặng trẻ co giật mê Xử trí : Theo dõi sát dấu hiệu toàn trạng : mạch, nhiệt độ, huyết áp.Dấu hiệu thần kinh Báo bác sỹ để xử trí kịp thời Thụt không phân Nguyên nhân : tắc gập ống thơng đưa ống thông chưa qua đoạn vô hạch bệnh phình đại tràng bẩm sinh Xử trí : Kiểm tra xem có bị tắc gập ống thơng khơng có làm đặt lại ống thơng 29 Đối với bệnh phình đại tràng bẩm sinh ống thơng chưa đưa qua đoạn vơ hạch cần đặt lưu ống thông sau thụt khoảng 2-3 h để phân theo ống thông bệnh nhi trạng thái nghỉ ngơi III CHUẨN BỊ Chuẩn bị nhân viên y tế Chuẩn bị mơi trường 2.1 Đ ​ ịa điểm: Phịng thụt 2.2 Dụng cụ: Dụng cụ : - Panh, ống cắm panh -Bốc thụt, cọc treo dây nối có khố ( dùng cho trẻ lớn) -Bóng thụt ( bơm tiêm 50ml) dùng cho trẻ sơ sinh -Ống thông Foley phù hợp với lứa tuổi bệnh -Găng tay chăm sóc -Dung dịch Natriclorua 0.9% ấm ( 37-40 độ ) -Gạc, giấy vệ sinh, nước sạch, xà phòng, gối kê mông, quần áo ​Dụng cụ khác : - Chậu đựng dung dịch khử khuẩn dùng để ngâm dụng cụ bẩn - Xô đựng rác thải theo qui định - Hồ sơ Bệnh án Chuẩn bị bệnh nhi gia đình bệnh nhi Giải thích cho BN gia đình BN thủ thuật làm Cân bệnh nhi để tính lượng nước thụt IV CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH STT Nội Dung Rửa tay Mô tả Ý Nghĩa Tiêu chuẩn cần đạt Theo bước chuẩn Phòng ngừa nhiễm khuẩn Đúng bước chuẩn 30 Đặt bệnh nhi tư phù hợp Đặt bệnh nhi nằm nghiêng trái, kéo quần xuống gối, chân co, chân duỗi (bệnh Megacolon: Bn nằm ngửa, tư sản khoa) Phù hợp với giải phẫu hệ tiêu hóa, giúp nước vào đại tràng dễ dàng BN nằm tư Kiểm tra nhiệt độ nước thụt Kiểm tra nhiệt độ nước thụt nhiệt kế nhỏ nước vào mu bàn tay Tránh hạ thân nhiệt cho BN Nhiệt độ theo quy định Treo bốc thụt Nối ống thông với bốc thụt, kẹp ống thông Chiều cao bốc thụt từ 60 – 80 cm so với mặt bàn thụt Tạo thành hệ thống kín Đổ nước vào bốc thụt đuổi khí Đổ nước (10ml/kg cân nặng cho lần đưa nước vào đại tràng), mở kẹp, đuổi khí, kẹp ống thơng lại Đủ lượng nước để thụt Đi găng chăm sóc Bơi trơn đầu ống thơng đưa vào hậu mơn Hạn chế khí vào đại tràng Đảm bảo tránh lây nhiễm Đủ nước theo cân nặng Theo kỹ thuật Dùng dầu Paraphin Giúp đặt ống thông Đặt giữ mỡ kháng sinh dễ dàng (đối với ống thông bôi trơn đầu ống thông Bệnh nhi Megacolon vị trí phải đưa qua đoạn Cách đưa ống thơng vào hậu mơn: tay vơ hạch tới chỗ chứa phân) bộc lộ hậu môn , tay cầm ống thông đưa nhẹ nhàng vào hậu môn từ 5- cm (đối với Bệnh nhi Megacolon đặt đến chạc ba ống thông) Mở kẹp cho nước chảy từ từ đến hết Tránh tăng áp lực đột ngột ổ bụng gây thủng ruột 31 Bệnh nhi không thấy đau bụng Kẹp, rút ống thơng hướng dẫn trẻ ngồi 10 Tiếp tục thụt đến trẻ hết phân nước tháo qua ống thơng dừng lại 11 Vệ sinh thay quần áo cho bệnh nhi Kẹp rút ống thơng Bệnh nhi ngồi Sau 5- 10 phút cho trẻ (đối với trẻ sơ sinh Bệnh nhi Megacolon kẹp khoảng phút sau giữ ống thơng phân nước chảy theo ống) Đủ thời gian làm tan phân cứng, kích thích nhu động ruột giúp bệnh nhi ngồi dễ dàng Lặp lại quy trình từ bước đến bước Làm hết phân đại tràng Bệnh nhi hết phân nước tháo qua ống thông Giữ vệ sinh, tránh nhiễm lạnh Bệnh nhi Lượng phân, nước tương đương lượng nước đưa vào Không bị nhiễm lạnh 12 Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi chép hồ sơ bệnh án Phân loại rác thải,khử khuẩn dụng cụ BẢNG KIỂM THỰC HÀNH 32 Phân loại rác đúng,khử khuẩn theo tiêu chuẩn KSNK STT Nội dung Đạt Chưa Đạt CHUẨN BỊ A 15 Chuẩn bị nhân viên y tế 16 Chuẩn bị môi trường 17 Chuẩn bị bệnh nhi gia đình bệnh nhi B CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH Rửa tay Đặt bệnh nhi tư phù hợp Kiểm tra nhiệt độ nước thụt Treo bốc thụt Nối ống thông với bốc thụt, kẹp ống thông Đổ nước vào bốc thụt đuổi khí Đi găng chăm sóc Bơi trơn đầu ống thông đưa vào hậu môn Mở kẹp cho nước chảy từ từ đến hết Kẹp, rút ống thơng hướng dẫn trẻ ngồi Tiếp tục thụt đến trẻ hết phân nước tháo qua ống thơng dừng lại Vệ sinh thay quần áo cho bệnh nhi 10 Thu dọn dụng cụ.Rửa tay,ghi chép hồ sơ bệnh án TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.http://yduocvn.com/?x/=newsdetail&n=4130&/c/=193&/g/=7&/16/5/2010/ky -thuat-thut-thao.html Wrong nursing care of infant and children 33 QUY TRÌNH KỸ THUẬT THAY BĂNG MỤC TIÊU Sau học xong này, học viên có khả năng: Nêu mục đích, định nguyên tắc quy trình kỹ thuật thay băng Thực quy trình thay băng, đảm bảo an tồn cho bệnh nhi Biết phát bất thường vết thương để xử trí kịp thời I/ MỤC ĐÍCH Đánh giá tình trạng vết thương, phát xử trí bất thường Làm vết thương, ngăn ngừa xâm nhập vi khuẩn nhiễm khuẩn chéo Bệnh viện Bôi đắp thuốc vào vết thương (nếu cần) II/ CHỈ ĐỊNH - Tất vết thương, vết mổ thay băng hàng ngày - Vết thương, vết mổ đặc biệt thay băng theo y lệnh bác sĩ III/ NGUYÊN TẮC Thự quy trình kỹ thuật đảm bảo an tồn cho người bệnh Vơ khuẩn dụng cụ, vật liệu tay thủ thuật viên Sát khuẩn vết thương sẽ, không làm tổn thương đau cho người bệnh Rửa vết thương từ ngoài, từ xuống dưới, từ vùng đến vùng bẩn IV/ NHẬN ĐỊNH VẾT THƯƠNG/ VẾT MỔ NGƯỜI BỆNH Tình trạng vết thương:vị trí, diện tích, độ sâu, chất tiết, vùng da xung quanh Tình trạng dùng thuốc người bệnh Các bệnh mạn tính kèm theo: bệnh miễn dịch, ung thư… V/ CHUẨN BỊ: - Chuẩn bị nhân viên y tế: Trang phục đầy đủ theo quy định Chào hỏi, giới thiệu tên chức danh Có kiến thức, thành thạo kỹ thái độ ân cần nhẹ nhàng tránh đau Chuẩn bị người bệnh gia đình người bệnh - Giải thích cho người bệnh gia đinh người bệnh biết mục đích việc tiến hành để họ n tâm phối hợp - Hướng dẫn người bệnh, đặt tư thuận tiện cho thực quy trình Chuẩn bị mơi trường: - Tiến hành thủ thuật phịng bệnh, phịng thủ thuật 34 - Phịng sạch, thống mát, có đủ ánh sáng Chuẩn bị dụng cụ: Dụng cụ vô khuẩn: - Hộp dụng cụ thay băng theo quy định thay băng lần - Lọ cắm panh panh gắp dụng cụ - Hộp gạc vô khuẩnhoặc opsite - Găng tay vô trùng - Dung dịch thay băng Betadine 10% I ốt 1%, Natriclorua 0,9%, oxy già Dụng cụ sạch: - Kéo, băng dính, băng cuộn - Găng tay - Nylon lót thay băng Dụng cụ khác: - Chậu ngâm dụng cụ có chứa dung dịch khử khuẩn - Dung dịch sát khuẩn nhanh - Xô đựng rác thải y tế theo quy định - Xô đựng rác thải sinh hoạt theo quy định - Hồ sơ bệnh án Các bước tiến hành STT Nội dung Ý nghĩa Tiêu chuẩn phải đạt Thơng báo, giải thích cho Giúp người bệnh n tâm, tin Người bệnh đồng ý hợp tác người bệnh tưởng hợp tác Rửa tay Đặt tư người bệnh Bộc lộ vị trí thực thủ thuật Giúp người bệnh thoải mái bộc lộ vết thương thuận lợi kín đáo Đặt lót nilon vết Tránh dịch vết thương thấm Ga giường quần áo xuống ga giường quần áo người không bị thấm dịch thương người bệnh Mang găng tay Phòng tránh lây nhiễm Găng tay phù hợp với người làm thủ thuật, đảm bảo an toàn Tháo bỏ băng cũ Bộc lộ vết thương Phân loại rác thại Giảm nguy lây nhiễm 35 Tuân thủ sáu bước rửa tay thường quy Đánh giá tình trang vết Chọn lựa dung dịch cách Phân loại vết thương thương/ vết mổ thức thay lựa chọn dung dịch phù hợp Thay găng vơ khuẩn Rửa từ ngồi 2-3 lần Làm vết thương dùng panh rửa vết thương Vết thương không bị tổn giảm nguy lây nhiễm thương mô mọc Dùng gặc củ ấu, gạc miếng Giúp vết thương khô nhanh Tránh ứ đọng dịch thấm khô vết thương vết thương lành 10 Sát khuẩn vết thương Diệt vi khuẩn bề mặt Sát khuẩn vết thương 2-3 lần dung dịch Betadine 10% xung quanh vết thương iod 1% 11 Đặt gạc opsite che kín Bảo vệ vết thương giảm nguy Đảm bảo thẩm mỹ, vết vết thương thương tổn bội nhiễm từ thương che phủ kín, mơi trường xung quanh phù hợp 12 Thông báo cho bệnh nhân Giúp người bệnh yên tâm Người bệnh biết yên tâm gia đình bệnh nhân thoải mái biết tiến triển biết tình trạng vết thương / vết thương vết mổ công việc làm 13 Thu dọn dụng cụ, rửa tay Theo dõi quản lý người bệnh Ghi lại công việc ghi hồ sơ bệnh án làm, thu dọn gọn gang Bằng chứng pháp lý Đánh giá tình trạng Bàn giao cho tua sau trước sau thay băng 36 BẢNG KIỂM THỰC HÀNH Thực kỹ thuật qui trình, an tồn đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn Nội dung STT A Đạt CHUẨN BỊ Chuẩn bị Điều dưỡng Chuẩn bị bệnh nhi gia đình bệnh nhi Chuẩn bị mơi trường Chuẩn bị dụng cụ B CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH Rửa tay Bộc lộ vết thương/ vết mổ Đặt lót vị trí thay băng Mang găng tay Tháo băng bẩn tay phẫu tích, bỏ găng bẩn/ sát khuẩn tay Mở hộp dụng cụ vô khuẩn Mang găng tay vơ khuẩn Dùng phẫu tích vơ khuẩn rửa vết thương từ ngoài, từ xuống đường kính 5cm băng dung dịch Natriclorua 0,9% Dùng gạc miềng thấm khô vết thương xung quanh 10 Sát khuẩn vết thương vùng da xung quanh dung dịch Betadine 10% 11 Đặt gạc miếng che vết thương cố định băng dính băng lại opsite 37 Chưa đạt 12 Đặt bệnh nhân tư thoải mái, thơng báo tình trạng vết thương cho bệnh nhân gia đình bệnh nhân 13 Thu dọn dụng cụ, tháo găng rửa tay 14 Ghi hồ sơ bệnh án TÀI LIỆU THAM KHẢO BỘ Y TẾ Điều dưỡng II Nhà xuất y học Hà Nội 2007 BỘ Y TẾ Hướng dẫn quy trình chăm sóc người bệnh Nhà xuất y học 2004 GIÁO TRÌNH MƠN HỌC kỹ thuật điều dưỡng Nhà xuất Hà Nội 2004 QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHĂM SĨC HẬU MƠN NHÂN TẠO MỤC TIÊU Sau học xong này, học viên có khả : Trình bày khái niệm tai biến chăm sóc HMNT Thực qui trình kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho bệnh nhi NỘI DUNG V KHÁI NIỆM Hậu môn nhân tạo tạo hình mở thơng đại tràng thành bụng, tạm thời hay vĩnh viễn Phân di chuyển lòng ruột qua chỗ mở ngồi vào túi gắn thành bụng Các lỗ khơng có van nên khơng thể kiểm sốt di chuyển phân VI TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ Loét vùng da quanh HMNT Hạn chế cách : Cho trẻ nằm nghiêng phía làm HMNT Thay túi HMNT đầy 2/3 túi Xử dụng mỡ kháng sinh bơi quanh chân HMNT Dùng gạc có độ thấm hút tốt để đặt quanh chân HMNT Lộn vịi voi : ruột ổ bụng vị qua lỗ HMNT Xử trí: dùng gạc tẩm nước muối sinh lý ấm đắp lên vùng HMNT, báo bác sĩ xử trí kịp thời 38 Tại nhà : dùng bát úp vào vùng HMNT, cố định bát vào thành bụng, đưa trẻ đến sở y tế can thiệp Hậu môn nhân tạo bị tụt vào xoang bụng: Nguyên nhân: Do đoạn đại tràng đưa làm hậu mơn nhân tạo q căng, đính đại tràng vào thành bụng không kĩ thuật, hậu môn nhân tạo bị hoại tử Xử trí: - Mổ lại, làm lại hậu mơn nhân tạo - Đóng hậu mơn nhân tạo đến thời điểm đóng Chảy máu quanh chân HMNT Hạn chế: Dùng gạc mềm, vòng đeo HMNT tròn nhẵn Khi thay HMNT cần nhẹ nhàng không để va chạm mạnh vào HMNT Nhiễm khuẩn Hạn chế: tuân thủ thời điểm rửa tay, không dùng chung đồ với bệnh nhi khác III C ​ HUẨN BỊ Chuẩn bị nhân viên y tế Chuẩn bị mơi trường 21 Địa điểm : Tại phịng thủ thuật giường bệnh 2.2 Dụng cụ: Dụng cụ vô khuẩn : - Hộp dụng cụ thay băng - Gạc vô khuẩn - Hộp đựng gạc (nếu cần) - Găng tay vô khuẩn - Pank ống trụ D ​ ụng cụ : - Túi đựng phân phù hợp theo kích thước HMNT - Găng tay chăm sóc - Kéo, băng dính, băng cuộn Dung dịch rửa : Nước muối sinh lý mỡ kháng sinh Dụng cụ khác : - Dung dịch sát khuẩn nhanh 39 - Giấy vệ sinh - Hồ sơ bệnh án - Xô đựng rác thải theo qui định - Xô đựng dung dịch khử khuẩn Chuẩn bị bệnh nhi gia đình bệnh nhi ● Giao tiếp với bệnh nhi gia đình bệnh nhi ● Nhận định người bệnh ● Hỏi tiền sử liên quan đến kỹ thuật CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH STT Nội Dung Ý Nghĩa Tiêu chuẩn cần đạt Phòng lây nhiễm Theo bước quy trình rửa tay Rửa tay Đặt bệnh nhi nằm tư thích hợp, bộc lộ vùng HMNT Để bệnh nhi tư nằm ngửa vị trí HMNT gần phía nhân viên y tế Thuận lợi cho trình tiến hành thủ thuật Thuận tiện làm thủ thuật Gắp gạc củ ấu, cắt gạc có lỗ chuẩn bị túi HMNT Mở hộp dụng cụ, gắp gạc củ ấu lượng vừa đủ bát kền ,cắt gạc có lỗ,chuẩn bị túi HMNT phù hợp vòng bụng HMNT Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ sẵn sàng giúp cho thủ thuật tiến hành thuận lợi Đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn, số lượng vừa đủ kích thước vịng túi HMNT vừa vịng bụng lỗ HMNT Đi găng chăm sóc, tháo bỏ túi phân cũ Phịng lây nhiễm Khơng để phân tràn bên da.Thấm phân lỗ HMNT Sát khuẩn nhanh thay găng vơ khuẩn Phịng lây nhiễm Đúng bước qui trình rửa tay thường qui Đảm bảo qui trình mang găng vơ khuẩn Đảm bảo ngun tắc vơ khuẩn,phịng lây nhiễm 40 Rửa quanh chân HMNT nước muối sinh lý Rửa nhẹ nhàng từ Làm vùng da quanh HMNT, tránh nước muối chảy máu sinh lí Thấm khô, bôi mỡ kháng sinh lên vùng da quanh chânHMNT Phịng nhiễm khuẩn, Bơi mỡ kháng sinh làm mềm da rộng bán kính 3- 5cm quanh HMNT Lót gạc mềm có lỗ vào chân HMNT Đặt túi nilon cố định vào HMNT Giúp thấm hút phần nước phân ,hạn chế độ ẩm tiếp xúc với da Cố định túi chứa phân Giúp bệnh nhi mặc lại quần áo trở tư thoải mái Giúp bệnh nhi thoải mái 10 Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi chép hồ sơ bệnh án Phân loại rác thải,khử khuẩn dụng cụ Phịng lây nhiễm Khơng gây chảy máu, vùng da quanh HMNT Gạc có lỗ vừa với kích thước lỗ HMNT Túi HMNT ngắn khơng chặt hay lỏng Phân loại rác thải Khử khuẩn dụng cụ Đúng bước rửa tay Là chứng Ghi chép đầy đủ tình sở cho trình theo trạng HMNT : màu dõi điều trị sắc,số lượng phân,màu sắc tình trạng da quanh HMNT BẢNG KIỂM THỰC HÀNH STT Nội dung A Đạt CHUẨN BỊ 18 Chuẩn bị nhân viên y tế 19 Chuẩn bị môi trường 20 Chuẩn bị bệnh nhi gia đình bệnh nhi B CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH 41 Chưa Đạt Rửa tay Đặt bệnh nhi nằm tư thích hợp, bộc lộ vùng HMNT Gắp gạc củ ấu, cắt gạc có lỗ chuẩn bị túi HMNT Đi găng chăm sóc, tháo bỏ túi phân cũ Sát khuẩn nhanh,thay găng vô khuẩn Rửa quanh chân HMNT nước muối sinh lý Thấm khô, bôi mỡ kháng sinh lên vùng da quanh chânHMNT Lót gạc mềm có lỗ vào chân HMNT Đặt túi nilon cố định vào HMNT Giúp bệnh nhi mặc lại quần áo trở tư thoải mái 10 Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi chép hồ sơ bệnh án 42 ... BƯỚC TIẾN HÀNH Rửa tay Tư bệnh nhi với kỹ thuật, trường hợp bệnh 20 Chưa đạt Kỹ thuật đo nhi? ??t độ Kỹ thuật đếm nhị thở Kỹ thuật đếm mạch Kỹ thuật đo huyết áp Giúp bệnh nhi trở lại tư ban đầu Thu... hồ sơ bệnh án TÀI LIỆU THAM KHẢO Hướng dẫn quy trình chăm sóc người bệnh – Bộ Y Tế Kỹ Thuật điều dưỡng nhi khoa – Bệnh viện Nhi Đồng – Bộ Y Tế Điều dưỡng I Điều dưỡng II 21 QUY TRÌNH KỸ THUẬT... Theo dõi nhịp thở Theo dõi nhịp thở phải nhận biết yếu tố thở + Tần số thở: số lần thở phút + Biên độ thở: Thở sâu hay nông + Nhịp điệu thở: Thở hay không 13 + Âm sắc thở: tiếng thở ( thở rên , nấc)