PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Việt Nam xem quốc gia chuyển đổi thành công sau hai thập kỷ đổi đạt nhiều thành tựu quan trọng phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, có thị trường tài Đến thị trường tài Việt Nam hình thành khẳng định phát triển thị trường tài động lực quan trọng góp phần phát triển loại thị trường khác kinh tế thị trường hàng hoá, dịch vụ; thị trường sức lao động; thị trường bất động sản; thị trường khoa học, công nghệ,…Thực tiễn trình hình thành thị trường giới nước ta cho thấy thị trường tài yếu tố cấu thành thiếu kinh tế thị trường, có vai trò đặc biệt quan trọng việc huy động tiết kiệm phân bổ nguồn vốn Thị trường tài phát triển lành mạnh nhân tố thiết yếu đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, nâng cao khả cạnh tranh kinh tế thúc đẩy kinh tế phát triển bền vững Tuy nhiên, nhìn cách tổng thể nghiêm túc trình phát triển nhanh chóng vừa qua thị trường tài Việt Nam, chúng tơi cho cịn có nhiều vấn đề hạn chế Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo lợi cho quốc gia có thị trường tài phát triển non trẻ Việt Nam so với nước khác, có hội tiếp thu ứng dụng kết công nghệ vào vận hành, quản lý phát triển thị trường tài Sự đời phát triển công ty Fintech làm thay đổi kênh phân phối sản phẩm dịch vụ ngân hàng truyền thống qua xu phát triển mạnh kênh giao dịch trực tuyến như: Internet banking, mobile banking, mạng xã hội, ngân hàng không giấy… Việc cạnh tranh mở rộng chi nhánh ngân hàng không cịn, thay vào ngân hàng phải phát triển thiết bị tự phục vụ dựa công nghệ tự động hóa, kết nối đa chiều Lý thuyết kinh tế kinh nghiệm nước, nước có kinh tế chuyển đổi, cho thấy phát triển Thị trường tài cơng việc phức tạp ẩn chứa nhiều rủi ro Vì vậy, mối quan hệ Nhà nước thị trường tài cần xem xét phân phối hợp lí tạo điều kiện thúc đẩy vận hành thơng thống thị trường, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế đất nước thời kỳ phát triển công nghệ Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu vấn đề lý luận Thị trường tài Mối quan hệ Nhà nước Thị trường tài - Đánh giá kết đạt được, phân tích làm rõ hạn chế, bất cập quan nhà nước việc thực chức quản lý nhà nước Thị trường tài bối cảnh Cách mạng cơng nghiệp 4.0 - Đề xuất, kiến nghị sách, giải pháp để hoàn thiện mối quan hệ Nhà nước Thị trường tài Có phương hướng đổi chế quản lý tinh gọn, luật pháp đồng bộ, liên kết chặt chẽ bảo đảm nhà nước thực tốt vai trị tạo điều kiện cho Thị trường tài phát triển đồng bộ, thích ứng với tốc độ phát triển vũ bão công nghệ Đối tượng phạm vi nghiên cứu Luận án tập trung nghiên cứu Mối quan hệ nhà nước Thị trường tài nói chung thị trường phận bao gồm: thị trường tiền tệ (thị trường tiền tệ) thị trường chứng khoán (thị trường chứng khốn) nói riêng trước bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 Kết cấu Chương 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU Chương 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT, KHUNG PHÂN TÍCH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Chương 4: KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1.TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1.1 Tổng quan nghiên cứu nước nước: 1.1.1 Tổng quan nghiên cứu nước: Trước bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 ảnh hưởng sâu rộng tới tất ngành nghề, có lĩnh vực tài có số sách, cơng trình viết xuất đăng tải tạp chí tham luận trình bày hội thảo khoa học liên quan nhiều đến thị trường tài chính, mối quan hệ Nhà nước Thị trường tài Cho tới có nhiều cơng trình nghiên cứu cơng phu vấn đề ví dụ: Trong sách “Thị trường tài Việt Nam - Thực trạng, vấn đề giải pháp sách” Võ Trí Thành đồng (2004) khái quát vấn đề lý luận Thị trường tài chính; trình bày mẫu hình cấu trúc tài giới, kinh nghiệm phát triển Thị trường tài số nước phát triển chuyển đổi Các tác giả mô tả tranh tổng thể Thị trường tài Việt Nam, đặc trưng phát triển thị trường cấu thành Thị trường tài gồm: thị trường tiền tệ, thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu, thị trường tín dụng ngân hàng, từ bất cập, yếu Thị trường tài Việt Nam Đồng thời, đưa số quan điểm giải pháp sách nhằm phát triển hồn thiện Thị trường tài Việt Nam Nghiên cứu Nguyễn Trọng Nghĩa cộng (2004) đề cập số giải pháp xây dựng hệ thống pháp luật để thúc đẩy phát triển Thị trường tài Việt Nam Tuy nhiên chưa đề cập nhiều vai trò Nhà nước phát triển Thị trường tài Can thiệp đến mức độ câu hỏi chưa có lời giải đáp Nghiên cứu Bùi Văn Thạch (2010) phân tích vai trò Nhà nước phát triển Thị trường tài Việt Nam, đưa đánh giá khách quan kết đạt hạn chế, tồn nguyên nhân hạn chế, tồn cần khắc phục để phát huy vai trò nhà nước phát triển Thị trường tài Việt Nam Trên sở quan điểm, định hướng nêu, nhằm tăng cường vai trò nhà nước việc phát triển Thị trường tài nghiên cứu tập trung đề xuất, kiến nghị giải pháp việc thiết lập hồn thiện mơi trường thể chế, bảo đảm vận hành thị trường tiền tệ thị trường chứng khoán sở quan hệ thị trường thực sự, đồng thời tăng cường công tác giám sát Nhà nước hoạt động thị trường tiền tệ thị trường chứng khốn Ngồi ra, Luận án kiến nghị số giải pháp có tính hỗ trợ thực giải pháp trên, nhằm phát triển thị trường tài cách ổn định, vững Nghiên cứu Bùi Thanh (2011) nghiên cứu thực tiễn quản lý Nhà nước xây dựng hồn thiên khn khổ pháp luật, tổ chức, điều hành giám sát thị trường tài nước (Mỹ, Nhật, Trung Quốc, Thái Lan,…) Từ thực tiễn thị trường Việt Nam hình thành, giai đoạn “làm quen” hệ thống luật lệ, ý thức chấp hành trình độ nghiệp vụ, tác giả rút học kinh nghiệm xu hướng vận động phát triển mơ hình tổ chức quan quản lý, khung pháp lý điều chỉnh, giám sát điều hành hoạt động, sách công cụ quản lý thị trường chứng khoán Ngiên cứu Trần Mạnh Dũng Phạm Quang (2014) tìm hiểu trở ngại mà Việt Nam phải đương đầu vấn đề suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực, tỷ lệ nợ xấu,… Trong việc cải cách tái cấu thị trường tài Ngân hàng Nhà nước giữ vai trị trung tâm, Chính phủ phải có bước khác coi phù hợp giai đoạn cụ thể Để phát triển dịch vụ tài chính, có cải cách thay đổi cục diện vấn đề theo hướng thương mại tự do, can thiệp Nhà nước giảm dần mức thuế suất thấp Theo đó, cần ban hành chuẩn mực với tính thận trọng cao, giải phóng hệ thống tài chính, mở rộng thị trường, hồn thiện khung pháp lý đầy đủ xây dựng sở hạ tầng tài tin cậy 1.1.2 Tổng quan nghiên cứu nước ngoài: Trong tác phẩm Financial markets and institutions, tác giả Anthony Saunders phân tích phận cấu thành Thị trường tài mối quan hệ phận Anthony cho trung gian tài (gồm ngân hàng định chế tài khác) có vai trị quan trọng phát triển Thị trường tài Tuy Thị trường tài khơng thể thiếu tham gia chủ thể khác nhà đầu tư, người tiết kiệm Đặc biệt, ông nhấn mạnh mối quan hệ Nhà nước Thị trường tài đóng vai trị quan trọng phát triển thị trường, giai đoạn đầu Tuy nhiên, Anthony lại không đề cập đến cách cụ thể phương thức điều chỉnh tác động thị trường Nhà nước Tác giả luận án tiến sỹ Engstrom, Eric Capen với đề tài “Essays on financial market risk premiums” đại học COLUMBIA, Mỹ lại đề cập đến vai trò nhà nước việc điều tiết hạn chế rủi ro trị, rủi ro đạo đức rủi ro thơng tin có nguy làm sụp đổ TTTC, đặc biệt quốc gia có kinh tế chuyển đổi Mexico, Brazil, Hungary…vv Tác giả Terada, Akiko luận án tiến sỹ bảo vệ Đại học GEORGE WASHINGTON với tiêu đề Imperfect financial market, macroeconomic volatility, and 'sudden stop' of capitalinflows lại cho thiếu hoàn thiện TTTC nguyên nhân chủ yếu dẫn đến dịch chuyển đột ngột dòng vốn luân chuyển ra-vào kinh tế, từ gây nên khủng hồng nghiêm trọng sản xuất, đầu tư xuất nhập Trong phần khuyến nghị, tác giả cho Chính phủ nước Đơng Nam Á có hệ thống “cảnh báo sớm” khủng hồng tài - tiền tệ năm 1997 không để lại di chứng nặng nề kinh tế Nikiforos T Laopodis báo Financial market liberalization and stock market efficiency: the case of Greece đăng tạp chí Managerial Finance (số 29 kỳ năm 2003) lại cho rằng, cam kết Chính phủ mức độ tự hoá TTTC nhân tố quan trọng định hiệu thị trường cổ phiếu Nó khơng làm tăng tính khoản cho cổ phiếu giao dịch thị trường mà giúp cho dịng vốn quốc tế ln chuyển, kích thích phát triển kinh tế Nghiên cứu Emanuel Kopp, Lincoln Kaffenberger, and Christopher Wilson (2017) công mạng vào tổ chức tài sở hạ tầng thị trường tài trở nên phổ biến tinh vi Để ổn định thị trường tài cần xây dụng hệ thống quy định quản lý hiệu quả, khắc phục tình trạng thơng tin bất cân xứng quan quản lý cơng ty Với tính chất đặc trưng rủi ro an ninh mạng quy định cần bắt kịp với cơng số hóa, áp dụng cơng nghệ vào ngành tài Sự phát triển quan quản lý phải theo tiêu chuẩn toàn cầu bắt nhịp rủi ro phát triển 1.1.3 Khoảng trống nghiên cứu: Nhìn chung, cơng trình nghiên cứu ngồi nước, nghiên cứu cách toàn diện chiến lược phát triển Thị trường tài Việt Nam, nghiên cứu sâu thành tố khác Thị trường tài như: thị trường tiền tệ ngân hàng, thị trường chứng khoán Các nghiên cứu nhiều giác độ khác nhấn mạnh mối quan hệ quan trọng Nhà nước phát triển Thị trường tài chính, có đề tài nghiên cứu chuyên sâu vai trò Nhà nước việc phát triển Thị trường tài Tuy nhiên, đa phần nghiên cứu kể nghiên cứu định lượng nên khuyến nghị đề xuất sách khơng nhiều, vai trị Nhà nước Thị trường tài trước bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 vấn đề chưa khai thác, cần nghiên cứu tìm hiểu sâu Thị trường tài giai đoạn số hóa, thách thức thay đổi cách thức kết nối, chia sẻ quản lý nguồn liệu khổng lồ việc áp dụng kết nghiên cứu tỏ không phù hợp CHƯƠNG 2.CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ KHUNG PHÂN TÍCH 2.1 Cơ sở lý thuyết 2.1.1 Tổng quan thị trường tài a) Khái niệm thị trường tài chính: Kinh tế hàng hoá ngày phát triển, phân công lao động xã hội ngày sâu sắc, xã hội xuất hai nhóm người: nhóm người thiếu vốn, cần tìm nguồn tài trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh tiêu dùng nhóm người tiết kiệm có vốn dư thừa muốn tìm cách sinh lợi Như vậy, kinh tế lúc xuất cung cầu vốn Nền kinh tế nói chung chủ thể kể nói riêng khơng có hội phát triển cung cầu vốn chưa gặp Lúc đầu người thừa vốn người thiếu vốn tìm cách gặp cách trực tiếp tự phát Họ thoả thuận với nhau, qua người sử dụng vốn người thời gian định với điều kiện hoàn trả thời hạn khoản vốn ban đầu khoản “hoa hồng” tương xứng, gọi lãi Với phương thức này, nhu cầu hai bên thoả mãn Tuy nhiên, theo cách chi phí giao dịch cao người cần vốn người có vốn nhiều chi phí như: chi phí thời gian, chi phí đợi chờ tìm kiếm đối tác, chí hội kinh doanh để gặp Nhược điểm khắc phục với xuất nhóm người đứng làm trung gian người cần vốn người có vốn Họ giúp cho người cần vốn người có vốn gặp dễ dàng lúc xuất trung gian tài (ngân hàng thương mại, quỹ tín dụng…) Tuy nhiên, nhu cầu vốn kinh tế ngày cao, nguồn vốn trung dài hạn Trong đó, trung gian tài khơng thể chủ động đáp ứng đầy đủ nhu cầu Mặt khác phạm vi lựa chọn phương án cho vay chủ thể cung ứng vốn hạn hẹp Lãi suất ngân hàng lúc hấp dẫn người có tiền gửi tiền vào ngân hàng Về phía người cần vốn khơng phải ln dễ dàng vay vốn ngân hàng, thực phương án đầu tư có rủi ro mạo hiểm cao Trong hồn cảnh đó, cách tạo cơng cụ tài chính, người cần vốn tìm cách gặp trực tiếp người thừa vốn Đó giấy nợ giấy chứng nhận quyền sở hữu mà sau gọi chứng khoán Bản thân người nắm giữ chứng khoán chưa nghĩ đến chuyện mua bán lại chúng Nhưng sau này, với phát triển kinh tế, thị trường diễn hoạt động mua bán lại giấy tờ có giá hình thành Thị trường tài theo nghĩa xuất từ Vậy thị trường tài (TTTC) gì? Hiện có nhiều khái niệm khác TTTC: TTTC hiểu theo nghĩa chung là: tất nơi mà diễn hoạt động trao đổi liên quan tới nguồn lực tài TTTC thị trường nguồn tài chuyển từ người có vốn dư thừa sang người thiếu vốn thơng qua phương thức thị trường TTTC tổng hoà mối quan hệ cung cầu vốn, mơi trường hệ thống tài vận động Nhà kinh tế học FREDERIC S.MISHKIN cho rằng: "TTTC thị trường vốn chuyển từ người có dư thừa vốn sang người thiếu vốn” Theo nghĩa đó, TTTC tồn tất kinh tế mà tồn quan hệ tiền tệ Đối tượng mua bán TTTC loại hàng hố đặc biệt - vốn Từ cách hiểu khác TTTC, thấy đề cập đến TTTC khơng đề cập tới phương thức giao dịch, công cụ tài trao đổi mà cịn đề cập tới chủ thể tham gia thị trường chế giám sát Việc chuyển đổi quyền sở hữu sử dụng nguồn tài TTTC thực thông qua phương thức giao dịch công cụ tài định TTTC nơi phát hành, mua bán, trao đổi chuyển nhượng công cụ tài theo quy tắc, luật lệ quy định Vì vậy, hiểu: Thị trường tài nơi diễn hoạt động trao đổi mua bán quyền sử dụng nguồn tài chủ thể kinh tế với thông qua phương thức giao dịch cơng cụ tài định Như vậy, đối tượng mua bán TTTC nguồn tài ngắn hạn hay dài hạn, chúng chuyển từ chủ thể thừa vốn sang chủ thể thiếu vốn thơng qua cơng cụ tài chính, chứng khoán Chứng khoán phương tiện huy động, tập trung nguồn tài chủ thể cần nguồn tài chính, phương tiện đầu tư để thu lời chủ thể có thừa nguồn tài Thu nhập mà nhà đầu tư chứng khoán thu bao gồm lợi tức thu bán quyền sử dụng nguồn tài khoản lãi bán lại chứng khoán cao giá mua Chủ thể tham gia TTTC pháp nhân hay thể nhân đại diện cho nguồn cung cầu vốn nhàn rỗi tham gia TTTC, chủ yếu người tiết kiệm, NHTM, công ty tài chính, cơng ty bảo hiểm, quỹ đầu tư, cơng ty mơi giới, doanh nghiệp, phủ, hộ gia đình b) Chức thị trường tài chính: Trong kinh tế thị trường, TTTC có chức sau đây: - Dẫn nguồn tài từ nơi chủ thể có khả cung ứng nguồn tài đến chủ thể cần nguồn tài TTTC đóng vai trò kênh dẫn chuyển vốn từ nhà đầu tư đến nhà sản xuất; từ người cho vay - người tiết kiệm tới người vay - người chi tiêu Vì vậy, TTTC nơi gặp gỡ cung cầu nguồn tài chính, nơi thu hút mạnh mẽ nguồn tài nhàn rỗi, chuyển giao nguồn cho nhu cầu đầu tư phát triển nhằm mở rộng sản xuất kinh doanh, thỏa mãn nhu cầu khác chủ thể cần nguồn tài TTTC xem cầu nối tích lũy đầu tư, người cung nguồn tài người cần nguồn tài Nó giúp họ gặp cung ứng nguồn tài cho hình thức mua bán chứng khốn, thơng qua hai kênh tài trợ, là: tài trực tiếp tài gián tiếp TÀI CHÍNH GIÁN TIẾP Vốn Người cho vay vốn Hộ gia đình Doanh nghiệp Chính phủ Nước ngồi Vốn CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH Vốn Vốn THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH Vốn Người vay vốn Hộ gia đình Doanh nghiệp Chính phủ Nước ngồi TÀI CHÍNH TRỰC TIẾP Sơ đồ: Chức dẫn chuyển vốn TTTC Ở kênh tài trực tiếp: người vay, vay vốn trực tiếp từ người cho vay cách bán chứng khốn (cịn gọi cơng cụ tài chính) Chứng khốn trái quyền (quyền hưởng) thu nhập tài sản tương lai người vay Chứng khoán tài sản có người mua chúng, chúng lại tài sản nợ người hay doanh nghiệp phát hành Ở kênh tài gián tiếp: vốn chuyển từ người cho vay tới người vay thông qua trung gian tài Trung gian tài chuyển vốn từ người cho vay - người tiết kiệm sang người vay - người sử dụng họ kiếm lời cách đưa mức lãi suất cao mức lãi suất mà họ phải trả cho người gửi tiền - Cung cấp khả khoản cho chứng khoán: TTTC nơi chứng khoán mua bán, trao đổi Bởi vậy, nhờ có TTTC (cụ thể thị trường thứ cấp), nhà đầu tư dễ dàng chuyển đổi chứng khoán họ sở hữu thành tiền thành chứng khoán khác họ muốn Khả khoản (khả chuyển đổi thành tiền) yếu tố định tính hấp dẫn chứng khốn nhà đầu tư Chức cung cấp khả khoản cho chứng khốn đảm bảo cho TTTC hoạt động động, hiệu - Cung cấp thông tin kinh tế đánh giá giá trị doanh nghiệp: Bằng phương tiện kỹ thuật thông tin đại, TTTC nơi cung cấp kịp thời, xác nguồn thơng tin cần thiết có liên quan đến việc mua bán chứng khốn cho thành viên thị trường (thơng tin tình hình cung cầu loại chứng khốn thời điểm định, tình hình phát triển kinh tế, thay đổi sách tài chính-tiền tệ…) Mặt khác, TTTC (cụ thể thị trường thức) bắt buộc doanh nghiệp phải cơng bố báo cáo tài chính, thơng tin doanh nghiệp phải đảm bảo tính xác thơng tin 10 Cơ sở hạ tầng TTTC Việt Nam nhiều hạn chế, sản phẩm tài cịn sơ khai, thiếu đa dạng; sở nhà đầu tư tổ chức nhỏ; chất lượng cung cấp thơng tin minh bạch thị trường cịn khoảng cách so với quốc tế; khung pháp lý hoạt động thị trường chưa hoàn thiện Tổng tài sản hệ thống tài Việt Nam đạt khoảng 203% GDP, thấp so với quốc gia hàng đầu ASEAN (trên 300% GDP) 3.1.2 Thực trạng mối quan hệ Nhà nước Thị trường tài Nhật Bản trước bối cảnh CMCN 4.0 Nắm bắt xu hướng phát triển thị trường tài bối cảnh CMCN 4.0, Nhật Bản áp dụng biện pháp hỗ trợ nhằm tạo điều kiện cho FinTech phát triển thông qua việc xây dựng quy định API, đầu tư ngân hàng dự án Fintech, gọi vốn tiền kỹ thuật số, yêu cầu tài để đáp ứng cơng nghệ mới; thành lập phận hỗ trợ Fintech ủy ban để thúc đẩy hoạt động Fintech Chính phủ xây dựng khuôn khổ pháp lý cho phép công ty FinTech, trước thức mở rộng cung ứng thị trường, thử nghiệm điều chỉnh sản phẩm thời gian tối đa năm mà tuân thủ yêu cầu cấp phép Bên cạnh đó, việc sửa đổi Đạo luật Ngân hàng Nhật Bản có hiệu lực vào tháng 4/2017 cho phép ngân hàng công ty ngân hàng sở hữu 5% vốn công ty công nghệ tạo nhiều thuận lợi cho ngân hàng tham gia liên kết với công ty Fintech Năm 2017, Bộ Kinh tế, Thương mại Công nghiệp Nhật Bản xây dựng công bố chiến lược phát triển: Japan’s Fintech Vision, First Comprehensive Policy Recommendations Chiến lược hỗ trợ phát triển thị trường tài bối cảnh CMCN 4.0 dựa trụ cột sau: Một là, xây dựng điều kiện tảng cho phát triển công ty Fintech: - Xây dựng môi trường thuận lợi để chia sẻ liệu: phát triển nguyên tắc quy trình giúp cá nhân quản lý sử dụng liệu cá nhân; gia tăng chia sẻ thơng tin nhóm doanh nghiệp, nhóm ngành 46 - Hiện thực hóa kinh tế tốn khơng dùng tiền mặt thơng qua phát triển phương tiện toán điện tử: đặt tiêu tỉ lệ tốn khơng dùng tiền mặt, thử nghiệm dự án hóa đơn điện tử - Nâng cao vấn đề an toàn bảo mật tốn trực tuyến thơng qua nâng cao đồng hóa chip IC cổng tốn thẻ Hai là, hỗ trợ lưu thông tiền tệ: - Số hóa nhận diện cá nhân: tạo điều kiện thuận lợi để điện tử hóa thơng tin nhận dạng cá nhân (Know Your Customers) trình mở tài khoản dịch vụ phòng chống rửa tiền; nghiên cứu thử nghiệm việc sử dụng Thẻ thông tin cá nhân (Individual Number Card); tích hợp khả nhận diện thơng tin cá nhân điện tử hóa vào thiết bị điện thoại thông minh - Mở hệ thống liệu quản lý số hóa quy trình quản lý quan công quyền: xây dựng cổng thông tin chia sẻ tồn quy trình quản lý cơng ngành; xây dựng tảng hỗ trợ quỹ tài trợ khởi nghiệp; phác thảo hướng dẫn tiếp cận truy cập mở với quy trình quản lý nhà nước Ba là, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ vừa tiếp cận sử dụng dịch vụ Fintech: - Tăng cường tự động hóa nâng cao hiệu việc quản lý kinh doanh kế toán (các phận hỗ trợ doanh nghiệp): tăng cường việc sử dụng cơng nghệ điện tốn đám mây (cloud service) hay việc sử dụng ngân hàng điện tử doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp SMEs sử dụng công nghệ Fintech thông qua giới thiệu dịch vụ Fintech lợi ích kèm theo - Tăng cường tự động hóa hoạt động gửi - rút tiền quản lý quỹ để rút ngắn thời gian chuyển đổi tiền chuỗi cung ứng (supply chain cash conversion cycle): giới thiệu khuyến khích sử dụng việc ghi chép điện tử giao dịch liên quan đến tiền cho vay dựa tài sản Bốn là, thiết lập hệ thống sách quy định quản lý tạo điều kiện cho sáng tạo: - Cải cách hệ thống sách quản lý tạo điều kiện phát triển Fintech đổi sáng tạo thông qua khung quản lý “Regulatory Sandbox” Khung quản lý hướng tới việc việc thử nghiệm quản lý giám sát dịch vụ Fintech mới, sau để bên có liên quan đánh giá, xác nhận; sau trình thử nghiệm - đánh giá nhận diện 47 sai sót - cải thiện, phương án quản lý phù hợp hiệu dịch vụ nhận diện Các biện pháp cụ thể bao gồm nghiên cứu hệ thống pháp lý liên quan đến toán; hỗ trợ cải cách sách tiêu chuẩn hóa, phát triển môi trường thuận lợi cho quỹ đầu tư Fintech hay RegTech - doanh nghiệp cung cấp dịch vụ quản lý giám sát có liên quan đến cơng nghệ cho tổ chức tài - Xây dựng đổi thị trường tài tảng Fichtech với lực cạnh tranh toàn cầu Phát triển nguồn nhân lực trang bị kiến thức chuyên môn kỹ công nghệ phục vụ cho hoạt động công ty Fintech, tạo điều kiện chuyển đổi công việc gắn kết nội nhiều doanh nghiệp 3.1.3 Thực trạng mối quan hệ Nhà nước Thị trường tài Châu Âu trước bối cảnh CMCN 4.0 Tại Châu Âu, chiến lược hành động hướng tới khu vực tài cạnh tranh sáng tạo (Fintech Action Plan: For a more competitive and innovative European financial sector) Uỷ ban Châu Âu công bố năm 2018 Trong chiến lược này, mặt, Ủy ban Châu Âu nhấn mạnh đảm bảo điều kiện an toàn, tuân thủ điều lệ quy định giám sát tài có từ trước Luật dịch vụ toán (Payment Services Directive), Quy định thị trường cơng cụ tài (Regulation on financial markets and instruments), Hoạt động phòng chống rửa tiền (Anti-Money Laundering Directive); mặt khác, Ủy ban điều chỉnh cơng bố số sách để tạo điều kiện phát triển cho thị trường tài chính, đặc biệt thị trường Fintech bối cảnh CMCN 4.0 Các kế hoạch hành động sách tập trung vào khía cạnh như: Thứ nhất, tạo điều kiện cho mơ hình kinh doanh sáng tạo phát triển rộng khắp toàn Châu Âu: - Tạo điều kiện cho mơ hình kinh doanh sáng tạo (như crowdfunding hay P2P) phát triển rộng khắp thông qua việc thống yêu cầu điều kiện thành lập giấy phép hoạt động Sau nhận giấy phép, hay EU Passport, doanh nghiệp phép hoạt động quốc gia liên minh Châu Âu mà khơng cần phải xin phép phủ quốc gia 48 - Tăng cường tính cạnh tranh thị trường hợp tác chủ thể thị trường thông qua tiêu chuẩn chung Ví dụ, Luật dịch vụ tốn (Payment Services Directive) điều chỉnh yêu cầu ngân hàng mở kênh trao đổi thông tin với Fintech để cung cấp dịch vụ dựa tính truy cập vào tài khoản vãng lai khách hàng - Tạo điều kiện cho xuất mơ hình kinh doanh sáng tạo tồn Châu Âu thơng qua sáng kiến kích hoạt (dưới dạng trung tâm sáng tạo innovation hubs, hay regulatory sandboxes) để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường tăng mức độ am hiểu đáp ứng yêu cầu quản lý sách Thứ hai, hỗ trợ phát triển sáng tạo công nghệ thị trường tài chính: - Đánh giá xem xét phù hợp điều kiện đảm bảo tính an tồn cho cơng nghệ phát triển khu vực tài Cụ thể là, cơng bố hướng dẫn việc chấp nhận thông tin nhận dạng cá nhân điện tử (e-identification) hay quy trình nhận dạng khách hàng từ xa Điều tạo điều kiện phát triển cơng cụ tốn điện tử xuyên biên giới đề cập khung quản lý eIDAS, đảm bảo các giao dịch diễn an tồn, khách hàng nhận diện rủi ro có rủi ro từ hoạt động rửa tiền - Gỡ bỏ rào cản liên quan đến dịch vụ điện toán đám mây Các doanh nghiệp thường sử dụng dịch vụ điện toán đám mây thuê bên thứ ba; bên tham gia phải tuân thủ điều kiện pháp lý việc trao đổi thông tin Quy định bảo mật thơng tin (General Data protection regulation) có hiệu lực vào năm 2018, điều chỉnh việc sử dụng thông tin dịch vụ tài sáng tạo, đảm bảo việc trao đổi thông tin phi cá nhân diễn tự khuôn khổ thị trường chung Châu Âu - Tăng cường ứng dụng Fintech bao gồm ý tưởng công nghệ chuỗi khối (block chain) hay sổ phân tán Liên minh Châu Âu thành lập sáng kiến “Blockchain Observatory and Forum” từ năm 2018, định kỳ tổ chức năm lần, nhằm đánh giá quan sát phát triển, xu hướng công nghệ nhằm quy tụ chuyên gia nhằm giải vấn đề có liên quan tới việc sử dụng công nghệ chuỗi khối xuyên biên giới Một ý tưởng khác thành lập Euoropean Financial Transparency Gateway (EFTG), dự án thử nghiệm sử dụng công nghệ sổ 49 phân tán để tăng cường tiếp cận thông tin tất doanh nghiệp niêm yết Châu Âu - Trang bị kỹ kiến thức nhà hoạch định sách giám sát tài thơng qua EU Fintech Lab Ý tưởng Fintech Lab diễn đàn để doanh nghiệp cung ứng dịch vụ tài Fintech tồn Châu Âu giới thiệu sản phẩm mình, trao đổi với chuyên gia, gặp gỡ trực tiếp với nhà hoạch định sách giám sát vấn đề có liên quan - Tăng cường công nghệ hỗ trợ việc cung ứng sản phẩm đầu tư cá nhân khuôn khổ thị trường chung Hoạt động hướng đến cung ứng sản phẩm đầu tư cho nhà đầu tư cá nhân dựa tảng công nghệ thân thiện với người dùng, tích hợp liệu có sẵn với cơng cụ tính tốn trực tuyến, so sánh trực tuyến tư vấn tự động… Thứ ba, tăng cường hợp tác nước thành viên Châu Âu việc đảm bảo an ninh mạng để đảm bảo an tồn thị trường tài 4.0 Ủy Ban nghiên cứu việc sử dụng kiểm tra mức độ nhạy cảm trước rủi ro/ đe dọa từ cơng mạng qua chương trình Threat Intelligence Based Ethical Red Reaming thị trường tài nước thành viên Bên cạnh dó, Ủy ban xây dựng chương trình hành động Digial Education Action Plan để nâng cao kỹ công nghệ kỹ thuật số tồn châu Âu, có bao gồm an ninh mạng 3.2 Thảo luận kết nghiên cứu: Từ kết nghiên cứu nói đưa số đánh giá mối quan hệ Nhà nước Thị trường Tài bối cảnh CMCN 4.0 sau: Thứ nhất, để ổn định kinh tế vĩ mô tiếp tục trì, lạm phát kiểm sốt, tỷ giá ổn định, dự trữ ngoại hối tăng phải nhờ vào nỗ lực cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh năm gần Trong đó, hệ thống tài Việt Nam đánh giá phát triển lành mạnh an toàn, đảm bảo tốt chức cung ứng vốn cho kinh tế, hỗ trợ tăng trưởng khu vực doanh nghiệp đồng thời trì ổn định vĩ mô Tuy nhiên, quy mô hệ thống tài Việt Nam nhỏ nước khu vực 50 Thứ hai, tài cơng nghệ thơng tin đánh giá lĩnh vực có mức sẵn sàng cao cho chuyển đổi số dựa khối lượng liệu khổng lồ tạo hàng ngày Ngành tài cần chuyển đổi số ứng dụng công nghệ số để trả lời, giải đáp thủ tục hành tự động; kiểm tra, giám sát, quản lý rủi ro lĩnh vực chứng khoán, thuế…Chuyển đổi số phải coi phát triển lượng dẫn đến thay đổi chất Cụ thể, kinh doanh, thay đổi mơ hình kinh doanh, khơng thúc đẩy sản xuất hay mở rộng phạm vi kinh doanh Một tiêu chí đo lường mức độ thành công chuyển đổi số việc theo dõi cách thức tạo sử dụng, chia sẻ bảo vệ liệu Thách thức chuyển đổi số Việt Nam, liên quan đến an tồn, an ninh mạng, cịn nguồn lực, kỹ năng, nhận thức… hạn chế Cho dù Việt Nam có tiến hành chuyển đổi số hay khơng, “đồn tàu” cách mạng công nghiệp 4.0 đến bị ảnh hưởng CHƯƠNG 4.KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH 4.1 Đưa kết luận: Cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại hội dạng tiềm năng, thách thức hữu Một thách thức lớn lĩnh vực tài xuất khoảng trống sách Việc xây dựng sách thời số hóa khơng đơn giản, địi hỏi phải nhanh chóng, sát với thực tiễn đáp ứng thay đổi nhanh theo mơ hình kinh doanh doanh nghiệp, giao dịch qua biên giới kinh tế chia sẻ… Một thách thức lớn với quan quản lý nhà nước trách nhiệm giải trình phải lớn hơn, thời cách mạng công nghiệp 4.0, việc tiếp cận thông tin doanh nghiệp, người dân dễ dàng đa chiều hơn…Trong bối cảnh đó, để biến hội dạng tiềm thời cách mạng công nghiệp 4.0 thành hữu, điều quan trọng với sẵn sàng nâng cao trách nhiệm giải trình, quan quản lý cần đổi cách thức xây dựng quy định pháp lý theo hướng phản ứng nhanh, cởi mở, để xóa “khoảng trống” chế Trong đó, cần hình thành chế ưu đãi, thuế, đất đai để thúc đẩy phát triển lĩnh vực công nghệ thông tin Đồng thời, cần có chế khuyến khích tham gia khu 51 vực tư nhân để đầu tư cho phát triển khoa học, cơng nghệ… “Ngành tài cần tận dụng có hiệu thành cách mạng 4.0 lĩnh vực quản lý, xây dựng chiến lược tổng thể chuyển đổi số lồng ghép chương trình phát triển cơng nghệ thơng tin chiến lược phát triển lĩnh vực chứng khoán, hải quan… 4.2 Kiến nghị giải pháp: Ngày 8/8/2018, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 Trong chiến lược này, việc trọng phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ ngành Ngân hàng phát triển sản phẩm, dịch vụ ngân hàng đại, tăng cường khả tiếp cận dịch vụ ngân hàng xác định hai số nhiều nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm chiến lược ngành Ngân hàng năm tới Nhận thức tầm quan trọng, tiềm tác động mạnh mẽ khoa học công nghệ hoạt động ngân hàng Ngân hàng nhà nước chủ động thực nhiều hoạt động Ngành nhằm cụ thể hóa nhiệm vụ giao 4.2.1 Tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý cho FINTECH  Xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp lý cho thị trường tài Việt Nam nhiệm vụ quan trọng có tính liên tục quan quản lý nhà nước nhà hoạch định sách Một hệ thống pháp lý hồn chỉnh tạo mơi trường pháp lý ổn định, vững thuận lợi cho quan quản lý cho tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh, đầu tư vào thị trường tài từ thu hút tổ chức nước tham gia Một hệ thống pháp lý hồn thiện cịn yếu tố quan trọng góp phần đưa Việt Nam hội nhập với thị trường tài nước khu vực giới Bên cạnh đó, cơng nghệ tài (FINTECH) phát triển ngày nhanh chóng tạo nhiều hội kinh doanh mới, đồng thời bên cạnh hàm chứa nhiều rủi ro cho chủ thể tham gia thị trường tài thách thức quan quản lý nhà nước Do đó, cần sớm xây dựng khung khổ pháp lý hồn chỉnh cho fintech 52 Ơng Phạm Xn Hịe – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước cho biết, Fintech mô tả đơn giản việc sử dụng công nghệ để làm đơn giản hóa sản phẩm dịch vụ tài tạo kênh cung môi trường số đáp ứng nhu cầu tiện lợi khách hàng Tại Việt Nam, Fintech có bước phát triển nhanh mạnh mẽ Theo đó, năm 2016 nước có 40 cơng ty Fintech cạnh tranh thị trường, đến số lượng cơng ty Fintech tăng gấp đôi lên gần 100 công ty Dự báo, giá trị giao dịch thị trường Fintech Việt Nam tăng từ 4,4 tỷ USD (2017) lên 7,8 tỷ USD vào năm 2020 Đồng quan điểm trên, ông Hà Huy Tuấn – Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài Quốc gia cho biết, với phát triển nhanh chóng, Fintech mang lại nhiều tác động tích cực cho ngành dịch vụ tài làm thay đổi sâu sắc cấu trúc sản phẩm tài chính, cấu trúc thị trường tài chính, hành vi khách hàng, mơ hình kinh doanh Bên cạnh đó, Fintech tạo mẻ mối quan hệ nhà cung ứng dịch vụ (công ty Fintech ngân hàng) khách hàng, mối quan hệ nhà cung ứng giải pháp – ngân hàng ngân hàng Bên cạnh hội, theo ông Tuấn, phát triển fintech đem đến nhiều rủi ro cho chủ thể tham gia thị trường (khách hàng, tổ chức tín dụng) thách thức quan quản lý nhà nước tài chính, tiền tệ Cụ thể, khách hàng nguy rị rỉ thơng tin cá nhân, bảo mật thơng tin tài Đối với ngân hàng, fintech đem đến nhiều rủi ro thay đổi chiến lược kinh doanh cơng nghệ mơ hình kinh doanh mới, rủi ro hoạt động phụ thuộc vào bên thứ cung cấp dịch vụ liệu… Đối với quan quản lý nhà nước, phát triển nhanh, mạnh mẽ Fintech đem đến thách thức lớn việc giám sát, phòng chống rửa tiền, hay rủi ro khoản, rủi ro tín dụng với sản phẩm fintech, bảo vệ người tiêu dùng… Hiện khuôn khổ pháp lý cho Fintech cịn sơ khai Ơng Hà Huy Tuấn cho biết, để thúc đẩy phát triển công ty Fintech, nhiều nước khu vực ban hành nhiều sách hỗ trợ, xây dựng hoàn chỉnh khung khổ pháp lý cho 53 Fintech Điển hình, Hàn Quốc, bên cạnh việc ban hành nhiều đạo luật quy định pháp lý cho Fintech, Nhà nước cịn có sách hỗ trợ khởi nghiệp Fintech ưu tiên hỗ trợ doanh nghiệp Fintech thâm nhập thị trường, đơn giản hóa thủ tục hành chính, thành lập "Trung tâm Fintech Hàn Quốc" (vào tháng 3/2015), khuyến khích tập đồn lớn phát triển Fintech… Nhờ có hệ thống quy định pháp lý hồn chỉnh, tính đến tháng 4/2019, Hàn Quốc có gần 600 cơng ty Fintech Ngồi Singapore, có 400 công ty fintech hoạt động, Singapore xây dựng khn khổ pháp lý sách hỗ trợ mang tính ổn định, rõ ràng thân thiện Đặc biệt, Singapore thành lập quan chuyên trách Fintech (gồm quan chức phủ tư vấn công ty khởi nghiệp Fintech chương trình hỗ trợ vốn, quy định pháp lý Fintech lĩnh vực tài ngân hàng), hay có “Ngày hội Fintech Singapore” (tập hợp cộng đồng Fintech toàn cầu để chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm, hợp tác việc tạo sản phẩm mới)… Trong đó, Việt Nam, theo ơng Tuấn, khn khổ pháp lý cho Fintech cịn sơ khai Theo đó, Việt Nam có số đề án mang tính vĩ mơ quy định tốn như: Đề án Phát triển tốn khơng dùng tiền mặt giai đoạn 2016 – 2020, Đề án Hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo… Trong chưa có khn khổ pháp lý quy định rõ mơ hình hoạt động, địa vị pháp lý, điều kiện thành lập hoạt động công ty Fintech, chất sản phẩm, dịch vụ, tiêu chuẩn sản phẩm/dịch vụ, hay quy định bảo vệ người tiêu dùng sản phẩm tài chính, bảo vệ thơng tin cá nhân… Trước thực trạng đó, trước mắt, Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý thử nghiệm Fintech, có chế cho phép công ty khởi nghiệp Fintech thí điểm/thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ trước cung ứng sản phẩm thức thị trường Trong trung dài hạn, cần xây dựng khung pháp lý hoàn chỉnh Fintech bao trùm quy định cụ thể hoạt động dịch vụ Fintech, quy định bảo vệ người tiêu dùng, phòng chống rửa tiền… Bên cạnh đó, Nhà nước cần xây dựng, triển khai đồng hệ thống sách thúc đẩy phát triển fintech sách miễn, giảm thuế; sách hỗ trợ tiếp cận 54 nguồn vốn tạo môi trường cho đầu tư fintech, hợp tác với tổ chức tài – ngân hàng truyền thống Ngồi ra, cần có sách thúc đẩy nghiên cứu ứng dụng công nghệ Fintech, đào tạo, nâng cao trình độ nguồn nhân lực chất lượng cao cho ứng dụng quản lý Fintech… Tóm lại, xây dựng chiến lược hồn thiện chế, sách chuyển đổi số ngành Tài Trong đó, tập trung hồn thiện sách tạo hành lang pháp lý triển khai Tài số như: Các chế, sách, pháp luật thuế, tài nhằm khuyến khích DN đầu tư cho hoạt động đổi công nghệ, nghiên cứu phát triển đầu tư kinh doanh lĩnh vực CNTT công nghệ tiên tiến khác; Kết nối, tích hợp, trao đổi thơng tin liệu Bộ Tài bộ, ngành, địa phương; Số hóa giao dịch nội 4.2.2 Đẩy mạnh tốn dịch vụ cơng qua ngân hàng Ngân hàng nhà nước định hướng, khuyến khích tài tín dụng đầu tư vào ứng dụng cơng nghệ thông tin quản lý điều hành quản trị nội bộ, số hóa hoạt động giao dịch ngân hàng cập nhật công nghệ xác thực vân tay, sinh trắc học, mã QRCode Vào ngày 05/10/2018, Ngân hàng nhà nước ban hành Quyết định số 1928/QĐNHNN việc công bố Tiêu chuẩn sở “Đặc tả kỹ thuật QR Code hiển thị từ phía đơn vị chấp nhận tốn Việt Nam’’, toán phi tiếp xúc (NFC) để tạo bước đột phát hoạt động cung ứng dịch vụ tới khách hàng Đồng thời tạo điều kiện để NHTM mở rộng hợp tác với doanh nghiệp thương mại điện tử, trung gian toán để phục vụ giao dịch tốn bán lẻ, giá trị thấp (ví điện tử), phối hợp thu ngân sách nhà nước Đặc biệt, ngày 05/10/2018, NHNN ban hành Quyết định số 1927/QĐ-NHNN công bố Bộ tiêu chuẩn sở thẻ chip nội địa, bao gồm 10 tiêu chuẩn sở yêu cầu kỹ thuật thẻ toán nội địa công nghệ chip tiếp xúc không tiếp xúc Việt Nam Đây Bộ tiêu chuẩn sở quy định chi tiết đầy đủ yêu cầu kỹ thuật thẻ toán nội địa Việt Nam, xây dựng theo hướng tương thích với chuẩn EMV Việc ban hành Bộ tiêu chuẩn sở nhằm đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật 55 hoạt động thẻ ngân hàng, tạo thuận lợi cho việc gia tăng tính năng, tiện ích cho chủ thẻ Nghị định 116 đời song hành giải pháp tín dụng ngành Ngân hàng đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất – kinh doanh nhu cầu tiêu dùng người dân, doanh nghiệp, đặc biệt nâng cao tiếp cận vốn người nghèo, người có thu nhập thấp khu vực nơng thơn, góp phần hạn chế việc người dân tìm đến nguồn vốn khơng thức khác Ngày 23/2/2018, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 241/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đẩy mạnh tốn qua ngân hàng dịch vụ cơng: thuế, nước, học phí, viện phí chi trả chương trình an sinh xã hội Thực nhiệm vụ đơn vị chủ trì triển khai, theo dõi, đơn đốc thực Đề án, Ngân hàng nhà nước ban hành Kế hoạch triển khai thực Đề án 241 phạm vi ngành Ngân hàng (Quyết định số 923/QĐ-NHNN ngày 9/5/2018), xác định nhiệm vụ cụ thể, thời hạn hoàn thành trách nhiệm quan liên quan việc tổ chức triển khai giải pháp thực Đề án Thực chủ trương Ngân hàng nhà nước, Tài tín dụng tăng cường kết nối với quan thuế, hải quan, kho bạc, điện lực, viễn thông, bảo hiểm xã hội, bệnh viện… cung cấp nhiều sản phẩm, dịch vụ toán phù hợp nhằm phát triển tốn khơng dùng tiền mặt dịch vụ công 100% thu thuế điện tử thực với nhóm thuế thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế sử dụng đất thuế môi trường Đến nay, Tổng cục Hải quan ký hợp đồng thu hộ với 46 NHTM kết nối trực tuyến với Cổng toán điện tử Tổng cục Hải quan Tỷ lệ toán, nộp tiền qua ngân hàng phối hợp thu Kho bạc Nhà nước tương đối cao Thanh toán dịch vụ cơng qua ngân hàng góp phần mang lại hiệu quản lý, giảm sử dụng tiền mặt hoạt động tốn, giảm bớt chi phí có liên quan đến việc phát hành lưu thông tiền mặt Đồng thời, thực hiệu việc xây dựng quyền điện tử, tạo sở thực hành công trực tuyến, nâng cao khả tiếp cận dịch vụ ngân hàng tổ chức, cá nhân Việc toán dịch vụ qua 56 ngân hàng giúp tăng lưu chuyển tiền tệ hỗ trợ tăng thêm sức cạnh tranh kinh tế 4.2.3 Thúc đẩy ứng dụng công nghệ cách mạng 4.0 vào hoạt động lĩnh vực tài Ngày 28/12/2018, NHNN ban hành Quyết định số 2617/QĐ-NHNN ban hành Kế hoạch hành động ngành Ngân hàng thực Chỉ thị số 16/CT-TTg Thủ tướng Chính phủ tăng cường lực tiếp cận cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến năm 2020 định hướng đến năm 2025 Quyết định cụ thể hóa giải pháp Chỉ thị số 16 mục tiêu cụ thể nhóm giải pháp, trọng hoạt động thiết kế cung ứng sản phẩm dịch vụ tài ngân hàng qua kênh đại internet banking, mobile banking… dễ tiếp cận cho đại đa số người dân doanh nghiệp với thủ tục đơn giản, chi phí hợp lý, an tồn, bảo mật; tăng cường bảo mật, an toàn, an ninh hoạt động ngân hàng; đẩy nhanh hoạt động nghiên cứu hồn thiện sách nhằm tạo hệ sinh thái đồng cho phát triển dịch vụ ngân hàng số, công ty Fintech để tăng độ phổ cập tài phạm vụ tồn quốc Nhằm đón đầu xu hướng phát triển khoa học công nghệ, ngân hàng chủ động nghiên cứu, đầu tư mạnh mẽ vào số công nghệ thành tựu nhân loại sản phẩm, dịch vụ, hoạt động quản trị Nổi bật việc triển khai thực tế cơng nghệ số tảng như: Điện tốn đám mây, Phân tích liệu lớn, Trí tuệ nhân tạo, ứng dụng, giải pháp xác thực sinh trắc học… nhằm nâng cao hiệu hoạt động, làm phong phú thêm trải nghiệm khách hàng Song song với phát triển, mở rộng hệ sinh thái dịch vụ tài nước với góp mặt doanh nghiệp Fintech phát triển dựa thành tựu khoa học công nghệ nhằm đáp ứng nhu cầu thương mại điện tử gia tăng, hoạt động đa dạng kinh tế số thỏa mãn tốt nhu cầu, hành vi thay đổi người tiêu dùng kỷ nguyên số 4.2.4 Triển khai dịch vụ hạ tầng an tồn bảo mật thơng tin tài Theo đó, triển khai đám mây ngành Tài (MoF Cloud) mức hạ tầng sử dụng đám mây chung đảm bảo tính hiệu an tồn thơng tin toàn diện Kết nối 57 trung tâm điều hành an ninh mạng, cung cấp thông tin kiện, cố an tồn thơng tin, phục vụ hoạt động quản lý, giám sát, điều hành công tác bảo đảm an tồn thơng tin tồn ngành Tài Cụ thể giai đoạn 2018-2019, trình Bộ phê duyệt Kế hoạch thuê dịch vụ triển khai, cung cấp hạ tầng cho MoF Cloud Giai đoạn 2019-2020, triển khai hạ tầng MoF Cloud cho toàn ngành mức tảng dịch vụ (PaaS) cho việc phát triển, thử nghiệm số ứng dụng quan Bộ Tài Giai đoạn 2020-2025, triển khai nội dung an tồn bảo mật cho MoF Cloud… Bên cạnh đó, xây dựng tảng tích hợp chia sẻ liệu, dịch vụ ngành Tài (MoF Service Platform) đảm bảo thơng suốt gắn kết hệ thống ngồi ngành (của Chính phủ, Bộ, ngành tổ chức khác) Xây dựng hệ thống Quản lý định danh thống nhất, tích hợp với hệ thống quản lý định danh có đơn vị tích hợp ứng dụng, làm sở cho việc phân quyền khai thác liệu dùng chung toàn ngành Đồng thời, kết nối trung tâm điều hành an ninh mạng, cung cấp thông tin kiện, cố an tồn thơng tin, phục vụ hoạt động quản lý, giám sát, điều hành công tác bảo đảm an tồn thơng tin tồn ngành Tài 4.2.5 Tun truyền nâng cao nhận thức, đào tạo kiến thức CMCN 4.0 Kế hoạch hành động Bộ Tài đặt nhiệm vụ đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, đào tạo kiến thức CMCN 4.0 Trong đó, tập trung tổ chức tuyên truyền, hội thảo, đào tạo kiến thức nâng cao lực, hiểu biết cho lãnh đạo, cán cấp ngành Tài CMCN 4.0 chuyển đổi số ngành Tài Ngồi ra, tăng cường hội nhập, học tập kinh nghiệm quốc tế lĩnh vực tài chính, nhanh chóng tiếp cận giải pháp, cơng nghệ để ứng dụng ngành 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT Phạm Thế Đạt (2018), “Tái cấu trúc thị trường tài hướng tới phát triển bền vững”, Tạp chí Quản lý ngân quỹ quốc gia, số 193, tháng 7/2018, tr.5-9 Trương Văn Phước (2017), “Vai trị hệ thống tài Việt Nam tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2016-2020”, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số - 2017, tr12-20 Quốc hội (2016) Nghị số 142/2016/QH13, ngày 12/4/2016, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 - 2020, Hà Nội Ủy ban giám sát tài quốc gia (2018), “Báo cáo tóm tắt thị trường tài năm 2018” Hội thảo Tổng quan thị trường tài Việt Nam 2018, ngày 20/12/2018, Hà Nội Bùi Thanh (2011), Thực tiễn quản lý Nhà nước phát triển thị trường chứng khoán – Bài học cho Việt Nam, Tạp chí Phát triển Kinh tế Bùi Văn Thạch (2010), “Vai trò nhà nước việc phát triển thị trường tài Việt Nam”, Luận án tiến sĩ kinh tế, Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội Nguyễn Trọng Nghĩa (2004), Thực trạng giải pháp hòa hệ thống pháp luật cho phát triển thị trường tài dịch vụ tài chính, Đề tài Khoa học cấp Bộ, Hà Nội Nguyễn Văn Tiến, Giáo trình Tiền tệ - Ngân hàng, NXB Thống kê Trịnh Thị Hoa Mai (2009), Vai trò Nhà nước thị trường Tài – Bài học từ khủng hoảng tài Mỹ, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN 10 Võ Trí Thành (2004), “Thị trường tài Việt Nam – Thực trạng, vấn đề giải pháp sách”, NXB Tài chính, Hà Nội TÀI LIỆU TIẾNG ANH Authony Saunders and Marcia Millon Cornett: Financial Institutions Management McGraw – Hill, Irwin, Fifth Edition, 2006 Emanuel Kopp, Lincoln Kaffenberger, and Christopher Wilson (2017), Cyber Risk, Market Failures, and Financial Stability, IMF Working Paper 59 European Commission (2018), Fintech Action Plan: For a more competitive and innovative European financial sector: https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:6793c578-22e6-11e8-ac7301aa75ed71a1.0001.02/DOC_1&format=PDF 60 ... bất cập quan nhà nước việc thực chức quản lý nhà nước Thị trường tài bối cảnh Cách mạng cơng nghiệp 4. 0 - Đề xuất, kiến nghị sách, giải pháp để hoàn thiện mối quan hệ Nhà nước Thị trường tài Có... cứu Mối quan hệ nhà nước Thị trường tài nói chung thị trường phận bao gồm: thị trường tiền tệ (thị trường tiền tệ) thị trường chứng khoán (thị trường chứng khốn) nói riêng trước bối cảnh Cách mạng... thay vào ngân hàng phải phát triển thiết bị tự phục vụ dựa công nghệ tự động hóa, kết nối đa chiều 2.1.3 Mối quan hệ Nhà nước thị trường tài bối cảnh – CMCN 4. 0 a) Cơ sở lý luận mối quan hệ Nhà nước