Trường CĐ Cơng Nghiệp Tuy Hòa Bài giảng: Quản trị tài Chương 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1 Vai trò quản trị tài doanh nghiệp hoạt động kinh doanh 1.1.1 Tài doanh nghiệp Khái niệm: Tài doanh nghiệp hệ thống quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với trình tạo lập, phân phối sử dụng quỹ tiền tệ trình hoạt động kinh doanh doanh nghiệp nhằm đạt tới mục tiêu định Tài doanh nghiệp khâu hệ thống tài kinh tế Để tiến hành hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp phải có lượng vốn định Tiếp đó, luồng tiền tệ phát sinh gắn liền với hoạt động đầu tư kinh doanh doanh nghiệp, luồng tiền tệ bao hàm luồng tiền tệ vào luồng tiền tệ ra, tạo thành vận động luồng tài doanh nghiệp Gắn liền với trình tạo lập, phân phối sử dụng vốn tiền tệ doanh nghiệp quan hệ kinh tế biểu hình thức giá trị tức quan hệ tài doanh nghiệp Trong doanh nghiệp, có quan hệ tài sau: - Quan hệ doanh nghiệp với nhà nước: thể qua việc nhà nước cấp vốn cho doanh nghiệp hoạt động (đối với doanh nghiệp nhà nước) doanh nghiệp thực nghĩa vụ tài nhà nước nộp khoản thuế lệ phí - Quan hệ doanh nghiệp chủ thể kinh tế khác: quan hệ mặt toán việc vay cho vay vốn, đầu tư vốn, mua bán tài sản, vật tư, hàng hóa dịch vụ khác - Quan hệ nội doanh nghiệp: thể việc toán tiền lương, tiền công thực khoản tiền thưởng, tiền phạt với công nhân viên doanh nghiệp; quan hệ toán phận, phân phối lợi nhuận sau thuế; phân chia lợi tức cho cổ đông, hình thành quỹ doanh nghiệp… 1.1.2 Quản trị tài doanh nghiệp Quản trị tài doanh nghiệp việc lựa chọn đưa định tài chính, tổ chức thực định nhằm đạt mục tiêu hoạt động tài doanh nghiệp, tối đa hóa lợi nhuận, khơng ngừng làm tăng giá trị doanh nghiệp khả cạnh tranh doanh nghiệp theo thị trường Các định chủ yếu tài doanh nghiệp: + Quyết định đầu tư: định đầu tư tài sản lưu động, định đầu tư tài sản cố định, định quan hệ cấu đầu tư tài sản lưu động tài sản cố định + Quyết định tài trợ (nguồn vốn): định huy động nguồn vốn ngắn hạn, định huy động nguồn vốn dài hạn + Quyết định phân chia cổ tức + Các định khác GV : Bùi Thị Thanh Mai Trường CĐ Cơng Nghiệp Tuy Hòa Bài giảng: Quản trị tài Trong hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư doanh nghiệp, có nhiều vấn đề tài nảy sinh đòi hỏi nhà quản lý phải đưa định tài đắn tổ chức thực định cách kịp thời, khoa học Để tồn phát triển hoạt động kinh doanh định tài doanh nghiệp phải dựa sở mặt chiến lược mặt chiến thuật Về mặt chiến lược, phải xác định mục tiêu kinh doanh hoạt động dài hạn nhằm phát triển doanh nghiệp sách tài doanh nghiệp Về mặt chiến thuật, phải xác định công việc thời hạn ngắn tác nghiệp để phục vụ cho kế hoach chiến lược doanh nghiệp Từ vấn đề rút ra: - Quản trị tài doanh nghiệp phận quản trị doanh nghiệp, thực nội dung quản trị tài quan hệ tài nảy sinh hoạt động sản xuất – kinh doanh, nhằm thực mục tiêu doanh nghiệp - Quản trị tài doanh nghiệp hình thành để nghiên cứu, phân tích xử lý mối quan hệ tài doanh nghiệp, hình thành cơng cụ quản lý tài đưa định tài đắn có hiệu 1.1.3 Vai trò quản trị tài doanh nghiệp Hiện nay, tài doanh nghiệp giữ vai trò chủ yếu sau hoạt động kinh doanh: - Huy động đảm bảo đầy đủ kịp thời vốn cho hoạt động kinh doanh doanh nghiệp Trong trình hoạt động doanh nghiệp thường nảy sinh nhu cầu vốn cho hoạt động kinh doanh cho đầu tư phát triển Ngày nay, với phát triển kinh tế nảy sinh nhiều hình thức cho phép doanh nghiệp huy động vốn từ bên Vai trò tài doanh nghiệp thể chỗ xác định đắn nhu cầu vốn thời kỳ phải lựa chọn phương pháp, hình thức thích hợp huy động nguồn vốn từ bên bên đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho doanh nghiệp hoạt động nhịp nhàng liên tục với chi phí huy động vốn mức thấp - Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm hiệu Hiệu hoạt động kinh doanh doanh nghiệp phụ thuộc lớn vào việc tổ chức sử dụng vốn Tài doanh nghiệp có vai trò đánh giá lựa chọn dự án đầu tư, sở phân tích khả sinh lời mức độ rủi ro dự án, góp phần chọn dự án đầu tư tối ưu Việc huy động kịp thời nguồn vốn giúp cho doanh nghiệp chớp hội kinh doanh Mặt khác, huy động tối đa số vốn có vào hoạt động kinh doanh nhằm giảm bớt tránh thiệt hại ứ đọng vốn gây Bên cạnh đó, việc sử dụng hình thức thưởng, phạt vật chất hợp lý góp phần khích lệ cán cơng nhân viên hăng say lao động, góp phần cải tiến sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu sử dụng vốn - Giám sát, kiểm tra chặt chẽ hoạt động tài doanh nghiệp GV : Bùi Thị Thanh Mai Trường CĐ Cơng Nghiệp Tuy Hòa Bài giảng: Quản trị tài Các nhà quản lý doanh nghiệp đánh giá khái quát kiểm soát mặt hoạt động doanh nghiệp, phát kịp thời vướng mắc tồn kinh doanh, từ đưa định điều chỉnh phù hợp với diễn biến kinh doanh thực tế 1.2 Nội dung nhân tố ảnh hưởng tới quản trị tài doanh nghiệp 1.2.1 Nội dung quản trị tài Quản trị tài doanh nghiệp thường bao gồm nội dung chủ yếu sau: - Tham gia đánh giá, lựa chọn, dự án đầu tư kế hoạch kinh doanh Trên góc độ tài chính, quản trị tài xem xét, cân nhắc chi phí bỏ ra, rủi ro gặp khả thu lợi nhuận, khả thực dự án Khi phân tích đánh giá để lựa chọn dự án tối ưu, người quản trị tài cần nhận định phương hướng phát triển doanh nghiệp ý tới việc tăng cường tính cạnh tranh doanh nghiệp để đảm bảo hiệu kinh tế trước mắt lâu dài - Xác định nhu cầu vốn, tổ chức huy động nguồn vốn để đáp ứng kịp thời cho hoạt động doanh nghiệp Việc tổ chức huy động nguồn vốn ảnh hưởng lớn đến hội kinh doanh hiệu hoạt động doanh nghiệp Để đến định lựa chọn hình thức phương pháp huy động vốn thích hợp, doanh nghiệp cần cân nhắc nhiều mặt như: kết cấu vốn, chi phí sử dụng vốn, điểm lợi bất lợi hình thức huy động vốn - Tổ chức sử dụng tốt số vốn có, quản lý chặt chẽ khoản thu, chi, đảm bảo khả toán doanh nghiệp Quản trị tài doanh nghiệp tìm biện pháp huy động tối đa số vốn có vào hoạt động kinh doanh Quản lý chặt chẽ khoản chi phí, thực tốt việc thu hồi bán hàng khoản thu khác doanh nghiệp Tìm biện pháp cân đối thu chi để đảm bảo cho doanh nghiệp ln có khả toán Mặt khác, cần xác định rõ khoản chi phí doanh nghiệp, khoản thuế, khoản chi phí cho hoạt động kinh doanh chi phí thuộc hoạt động khác - Thực tốt việc phân phối lợi nhuận, trích lập sử dụng quỹ doanh nghiệp Góp phần phát triển doanh nghiệp cải thiện đời sống công nhân viên chức Lợi nhuận mục tiêu hoạt động kinh doanh tiêu mà doanh nghiệp đặc biệt quan tâm liên quan đến tồn tại, phát triển doanh nghiệp Doanh nghiệp cần có phương pháp tối ưu việc phân chia lợi tức doanh nghiệp; xác định tỷ lệ hình thức quỹ doanh nghiệp (như: quỹ đầu tư phát triển, quỹ dự phòng tài chính, quỹ khen thưởng quỹ phúc lợi…) - Đảm bảo kiểm tra, kiểm soát thường xuyên tình hình hoạt động doanh nghiệp thực tốt việc phân tích tài Thơng qua theo dõi việc thực chi tiêu tài cho phép thường xun kiểm tra, kiểm sốt tình hình hoạt động doanh nghiệp Mặt khác, cần phải tiến hành phân tích tình hình tài doanh nghiệp định kỳ nhằm đánh giá điểm mạnh điểm yếu GV : Bùi Thị Thanh Mai Trường CĐ Công Nghiệp Tuy Hòa Bài giảng: Quản trị tài tài hoạt động kinh doanh Qua giúp cho lãnh đạo đánh giá tổng quát tình hình doanh nghiệp (như: khả tốn, tình hình ln chuyển tiền vốn, hiệu hoạt động kinh doanh…) Từ đưa định đắn nhằm xây dựng kế hoạch tài khoa học, đảm bảo tài sản tiền vốn nguồn tài doanh nghiệp sử dụng cách hiệu - Thực tốt việc kế hoạch hóa tài Các hoạt động tài doanh nghiệp cần dự kiến trước, thơng qua việc lập kế hoạch tài Thực tốt việc lập kế hoạch tài giúp doanh nghiệp chủ động đưa giải pháp kịp thời có biến động thị trường Q trình thực kế hoạch tài q trình định hướng tới mục tiêu doanh nghiệp 1.2.2 Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới quản trị tài doanh nghiệp Quản trị tài doanh nghiệp khác có điểm khác Sự khác nhiều nhân tố như: khác biệt hình thức pháp lý tổ chức doanh nghiệp, đặc điểm kinh tế - kỹ thuật ngành môi trường kinh doanh doanh nghiệp a Hình thức pháp lý tổ chức doanh nghiệp Theo tổ chức pháp lý doanh nghiệp hành, nước ta có loại hình doanh nghiệp chủ yếu sau: - Doanh nghiệp nhà nước - Công ty cổ phần - Công ty trách nhiệm hữu hạn - Doanh nghiệp tư nhân - Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi Những đặc điểm riêng hình thức tổ chức pháp lý doanh nghiệp ảnh hưởng đến quản trị tài doanh nghiệp việc tổ chức, huy động vốn, sản xuất kinh doanh phân phối lợi nhuận b Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật ngành kinh doanh Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật ngành kinh doanh ảnh hưởng tới quản trị tài doanh nghiệp thể sau: - Ảnh hưởng tính chất ngành kinh doanh: Thể thành phần cấu vốn kinh doanh doanh nghiệp Ảnh hưởng tới quy mô sản xuất kinh doanh, tốc độ luân chuyển vốn (vốn cố định vốn lưu động), phương pháp đầu tư thể thức toán chi trả - Ảnh hưởng tính thời vụ chu kỳ sản xuất kinh doanh: Ảnh hưởng trước hết đến nhu cầu sử dụng vốn doanh thu tiêu thụ sản phẩm Những doanh nghiệp có chu kỳ sản xuất ngắn nhu cầu vốn lưu động kỳ năm thường khơng có biến động lớn Doanh nghiệp thường xuyên thu tiền bán hàng, dễ dàng cân đối thu chi, đảm bảo tổ chức nguồn vốn cho nhu cầu kinh doanh Những doanh nghiệp có chu kỳ sản xuất dài, phải ứng lượng vốn lưu động tương đối lớn Doanh nghiệp hoạt động sản xuất có tính chất thời vụ nhu cầu vốn lưu GV : Bùi Thị Thanh Mai Trường CĐ Cơng Nghiệp Tuy Hòa Bài giảng: Quản trị tài động kỳ năm thường biến động lớn, tiền thu bán hàng khơng đều, tốn thường gặp khó khăn Do đó, tổ chức đảm bảo nguồn vốn cân đối thu chi doanh nghiệp khó khăn c Mơi trường kinh doanh Bất doanh nghiệp hoạt động môi trường kinh doanh định Môi trường kinh doanh bao gồm tất điều kiện bên ngồi có ảnh hưởng, tác động mạnh mẽ đến hoạt động doanh nghiệp có hoạt động tài Một số tác động môi trường kinh doanh đến hoạt động quản trị tài doanh nghiệp sau: - Sự ổn định kinh tế Sự ổn định hay không ổn định kinh tế thị trường ảnh hưởng trực tiếp tới mức doanh thu doanh nghiệp Những biến động kinh tế gây nên rủi ro kinh doanh mà nhà quản trị tài phải lường trước Những rủi ro ảnh hưởng tới khoản chi phí đầu tư, chi phí trả lãi, tiền thuê nhà xưởng, máy móc thiết bị hay nguồn tài trợ cho việc mở rộng sản xuất - Ảnh hưởng giá thị trường, lãi suất tiền thuế Giá thị trường giá sản phẩm mà doanh nghiệp tiêu thụ có ảnh hưởng lớn tới doanh thu, ảnh hưởng tới khả tìm kiếm lợi nhuận Cơ cấu tài doanh nghiệp phản ảnh có thay đổi giá Sự tăng, giảm lãi suất giá cổ phiếu ảnh hưởng tới chi phí tài hấp dẫn hình thức tài trợ nguồn vốn khác Mức lãi suất yếu tố đo lường khả huy động vốn vay Sự tăng hay giảm thuế ảnh hưởng trực tiếp tới tình hình kinh doanh khả tiếp tục đầu tư hay rút khỏi đầu tư doanh nghiệp Giá thị trường, lãi suất tiền thuế nhà quản trị tài sử dụng để phân tích hình thức tài trợ xác định thời gian tìm kiếm nguồn vốn thị trường tài - Sự cạnh tranh thị trường tiến kỹ thuật, công nghệ Sự cạnh tranh sản phẩm song song với việc cải tiến kỹ thuật công nghệ sản xuất doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh doanh nghiệp Và liên quan chặt chẽ đến khả tài trợ cho doanh nghiệp tồn tại, tăng trưởng kinh tế ln biến đổi Do đó, đòi hỏi nhà quản lý phải xem xét đánh giá tồn tình hình tài chính, khả thích ứng với thị trường, từ đề sách thích hợp cho doanh nghiệp - Chính sách kinh tế tài nhà nước doanh nghiệp - Sự hoạt động thị trường tài hệ thống tổ chức tài trung gian GV : Bùi Thị Thanh Mai ... dung quản trị tài quan hệ tài nảy sinh hoạt động sản xuất – kinh doanh, nhằm thực mục tiêu doanh nghiệp - Quản trị tài doanh nghiệp hình thành để nghiên cứu, phân tích xử lý mối quan hệ tài doanh. .. Nội dung quản trị tài Quản trị tài doanh nghiệp thường bao gồm nội dung chủ yếu sau: - Tham gia đánh giá, lựa chọn, dự án đầu tư kế hoạch kinh doanh Trên góc độ tài chính, quản trị tài xem xét,... tài doanh nghiệp, hình thành cơng cụ quản lý tài đưa định tài đắn có hiệu 1.1.3 Vai trò quản trị tài doanh nghiệp Hiện nay, tài doanh nghiệp giữ vai trò chủ yếu sau hoạt động kinh doanh: - Huy