Giáo Án Đòa Lí 8 Ngày Soạn: Ngày Dạy: Tuần: Tiết: PhÇn I - Thiªn nhiªn, con ngêi c¸c ch©u lơc Ch¬ng XI. Ch©u ¸ Tiết 1: VÞ trÝ ®Þa lý, ®Þa h×nh vµ kho¸ng s¶n Ch©u ¸ I. Mơc tiªu bµi häc 1. VỊ kiÕn thøc: Sau bµi häc cÇn gióp häc sinh n¾m ®ỵc - §Ỉc ®iĨm vỊ vÞ trÝ ®Þa lý, kÝch thíc cđa ch©u ¸ - N¾m ®ỵc nh÷ng ®Ỉc ®iĨm vỊ ®Þa h×nh vµ kho¸ng s¶n cđa ch©u lơc. 2. VỊ kü n¨ng - Cđng cè vµ ph¸t triĨn kü n¨ng ®äc, ph©n tÝch, so s¸nh c¸c u tè ®Þa lý trªn b¶n ®å. - Ph¸t triĨn t duy ®Þa lý, gi¶i thÝch ®ỵc mèi quan hƯ chỈt chÏ gi÷a c¸c u tè tù nhiªn. 3. VỊ th¸i ®é Yªu mÕn m«n häc vµ ph¸t triĨn t duy vỊ m«n ®Þa lý, t×m ra nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn m«n häc II. §å dïng d¹y häc - B¶n ®å vÞ trÝ ®Þa lý cđa Ch©u ¸ trªn ®Þa cÇu. - B¶n ®å tù nhiªn Ch©u ¸ - Lỵc ®å ®Þa h×nh, kho¸ng s¶n vµ s«ng hå Ch©u ¸ III. Ho¹t ®éng trªn líp 1. ỉ n ®Þnh tỉ chøc 2. KiĨm tra bµi cò 3. Bµi míi Chóng ta ®· cïng t×m hiĨu thiªn nhiªn, kinh tÕ x· héi Ch©u Phi, Ch©u Mü, Ch©u Nam Cùc, Ch©u §¹i D¬ng vµ Ch©u ¢u qua ch¬ng tr×nh ®Þa lý líp 7. Sang phÇn ®Þa lý líp 8 ta sÏ t×m hiĨu thiªn nhiªn, con ngêi Ch©u ¸, mét ch©u lơc réng lín nhÊt, cã lÞch sư ph¸t triĨn l©u ®êi nhÊt, cã ®iỊu kiƯn tù nhªn phøc t¹p vµ ®a d¹ng. TÝnh phøc t¹p, ®a d¹ng ®ã ®ỵc thĨ hiƯn tríc hÕt qua cÊu t¹o ®Þa h×nh vµ sù ph©n bè kho¸ng s¶n GV: CHÂU MINH TÂM 1 Giáo Án Đòa Lí 8 ? Ch©u ¸ cã diƯn tÝch lµ bao nhiªu? N»m trªn lơc ®Þa nµo? ? §iĨm cùc b¾c vµ cùc nam phÇn ®Êt liỊn n»m trªn nh÷ng vÜ ®é ®Þa lý nµo? ? Ch©u ¸ tiÕp gi¸p víi nh÷ng ®¹i d¬ng vµ ch©u lơc nµo? ? ChiỊu dµi tõ ®iĨm cùc b¾c ®Õn ®iĨm cùc nam, chiỊu réng tõ bê t©y sang bê ®«ng n¬i l·nh thỉ më réng nhÊt lµ bao nhiªu km? ? B»ng hiĨu biÕt cđa m×nh em h·y so s¸nh diƯn tÝch cđa ch©u ¸ so víi c¸c ch©u lơc kh¸c? Häc sinh th¶o ln trong 5 phót. Sau khi HS th¶o ln xong, gi¸o viªn gäi ®¹i diƯn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. C¸c nhãm kh¸c bỉ sung, nhËn xÐt. GV tỉng kÕt. GV cã thĨ gäi ®¹i diƯn c¸c nhãm lªn chØ trªn b¶n ®å nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vỊ vÞ trÝ ®Þa lý, kÝch thíc, n¬i tiÕp gi¸p. DiƯn tÝch Ch©u ¸ chiÕm 1/3 diƯn tÝch ®Êt nỉi trªn Tr¸i §Êt, lín gÊp rìi Ch©u Phi:???, gÊp 4 lÇn Ch©u ¢u Nh÷ng ®Ỉc ®iĨm cđa vÞ trÝ ®Þa lý, kÝch thíc l·nh thỉ Ch©u ¸ cã ý nghÜa rÊt s©u s¾c, lµm ph©n hãa khÝ hËu vµ c¶nh quan tù nhiªn ®a d¹ng, thay ®ỉi tõ B¾c xng Nam, tõ duyªn h¶i vµo néi ®Þa. §©y lµ ch©u lơc réng nhÊt thÕ giíi - §iĨm cùc: + §C B¾c: Mòi Sª-li-u-xkin: 77 0 44'B + §C Nam: Mòi Pi-ai: 1 0 10'B (Nam b¸n ®¶o Malacca) + §C T©y: Mòi Bala: 26 0 10'B (T©y b¸n ®¶o tiĨu ¸) + §C §«ng: Mòi §iªgi«nÐp: 169 0 40'B (Gi¸p eo Bªring). N¬i tiÕp gi¸p: + B¾c gi¸p B¾c B¨ng D¬ng + Nam gi¸p Ên §é D¬ng + T©y gi¸p Ch©u ¢u, Ch©u Phi, §Þa Trung H¶i + §«ng gi¸p Th¸i B×nh D¬ng - N¬i réng nhÊt cđa ch©u ¸ theo chiỊu B¾c - Nam: 8500km, §«ng - T©y: 9200km. GV: CHÂU MINH TÂM 2 Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò 1. Ho¹t ®éng 1 - Ho¹t ®éng nhãm T×m hiĨu vÞ trÝ ®Þa lý vµ kÝch thíc cđa ch©u lơc GVtreo b¶n ®å vÞ trÝ ®Þa lý cđa Ch©u ¸ lªn b¶ng yªu cÇu häc sinh quan s¸t. GV cho häc sinh th¶o ln nhãm, chia c¶ líp thµnh 5 nhãm nhá, mçi nhãm cư nhãm trëng vµ th ký ghi kÕt qu¶ th¶o ln cđa nhãm. Yªu cÇu mçi nhãm quan s¸t lỵc ®å vÞ trÝ cđa Ch©u ¸ trªn ®Þa cÇu vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái 1. VÞ trÝ ®Þa lý vµ kÝch th íc cđa ch©u lơc - Ch©u ¸ lµ mét bé phËn cđa lơc ®Þa ¸ - ¢u, diƯn tÝch phÇn ®Êt liỊn réng kho¶ng 41,5triƯu km 2 , nÕu tÝnh c¶ c¸c ®¶o phơ thc th× réng tíi 44,4triƯu km 2 . Giaựo An ẹũa Lớ 8 2. Hoạt động 2 Tìm hiểu đặc điểm địa hình và khoáng sản GV treo lợc đồ địa hình và khoáng sản Châu á lên bảng, yêu cầu học sinh quan sát. ? Bằng sự hiểu biết của mình em hãy cho biết thế nào là "sơn nguyên"? "Sơn nguyên": Là những khu vực đồi núi rrộng lớn, có bề mặt t- ơng đối bằng phẳng. Các SN đợc hình thành trên các vùng nền cổ hoặc các KV núi già bị quá trình bào mòn lâu dài. Các SN có độ cao thay đổi, SN có thể đồng nghĩa với cao nguyên. 2. Đặc điểm địa hình, khoáng sản a) Đặc điểm địa hình - Có nhiều hệ thống núi và sơn nguyên đồ sộ nhất thế giới, băng hà bao phủ quanh năm, tập trung chủ yếu ở trung tâm lục địa, theo hai h- ớng chính là: Đông - Tây và Bắc - Nam. GV yêu cầu học sinh quan sát lợc đồ H1.2 và trả lời câu hỏi. ? Em hãy tìm và đọc tên các dãy núi chính, xác định hớng của các dãy núi đó? Chúng đợc phân bố ở đâu? ? Tìm và đọc tên các đồng bằng rộng nhất? Chúng đợc phân bố ở đâu? ? Cho biết các sông chính chảy trên các đồng bằng đó? GV gọi học sinh lên bảng chỉ trên lợc đồ. ? Em hãy nhận xét chung về đặc điểm địa hình Châu á? VD: Hymalya là một dãy núi cao, đồ sộ nhất thế giới, hình thành cách đây 10 đến 20triệu năm, dài 2400km, theo tiếng địa phơng là Chômôlungma, từ năm 1717 đã đợc sử dụng trên bản đồ do triều đình nhà Thanh biên vẽ. 1852, cục trắc địa ấn Độ đặt tên cho nó là Evơret để ghi nhớ công lao của Gioocgiơ Evơret, một ngời Anh làm cục trởng cục đo đạc ấn Độ. - Nhiều đồng bằng rộng lớn phân bố ở rìa lục địa. - Nhiều hệ thống núi, sơn nguyên và đồng bằng xen kẽ lẫn nhau làm địa hình bị chia cắt phức tạp. b) Đặc điểm khoáng sản - Châu á có nguồn khoáng sản phong phú. - Quan trọng nhất là dầu mỏ, khí đốt than, sắt, crôm và kim loại. GV: CHAU MINH TAM 3 Giaựo An ẹũa Lớ 8 ? Dựa vào H1.2 em hãy cho biết: - Châu á có những khoáng sản chủ yếu nào? - Dầu mỏ và khí đốt tập trung chủ yếu ở những khu vực nào? 4. Củng cố Câu 1: Hãy ghép các ý ở cột trái và cột phải vào bảng sao cho đúng. Đồng bằng Đáp án Sông chính chảy trên đồng bằng 1. Turan g a. Sông Hằng + Sông ấn 2. Lỡng Hà e b. Sông Hoàng Hà 3. ấn Hằng a c. Sông Ô-bi + Sông I-e-nit-xây 4. Tây Xi-bia c d. Sông Trờng Giang 5. Hoa Bắc b e. Sông ơphrat + Sông Tigrơ 6. Hoa Trung d g. Sông Xa Đa-ri-a + Sông A-mu Đa-ri-a Câu 2: Khoanh tròn vào các ý có đặc điểm địa hình Châu á 1. Châu á có rất nhiều sơn nguyên, đồng bằng. 2. Các dãy núi Châu á nằm theo hớng Đông - Tây. 3. Châu á có nhiều hệ thống núi, sơn nguyên cao, đồ sộ và đồng bằng rộng nhất thế giới. 4. Các núi và sơn nguyên phân bố ở rìa lục địa. Trên núi cao có băng hà bao phủ quanh năm. 5. Các dãy núi chạy theo hớng Đông - Tây hoặc Bắc - Nam và nhiều đồng bằng nằm xen kẽ với nhau làm cho địa hình bị chia cắt phức tạp. 6. Núi và sơn nguyên tập trung chủ yếu ở vùng trung tâm, trên núi cao có băng hà vĩnh cửu. Đáp án: 3,5,6. 5. Dặn dò Học sinh học bài cũ và tìm hiểu vị trí, địa hình Châu á ảnh hởng đến khí hậu của vùng nh thế nào? GV: CHAU MINH TAM 4 Giáo Án Đòa Lí 8 Ngày Soạn: Ngày Dạy: Tuần: Tiết: Tiết 2 : ®Ỉc ®iĨm khÝ hËu Ch©u ¸ I. Mơc tiªu bµi häc 1. VỊ kiÕn thøc: Sau bµi häc cÇn gióp häc sinh n¾m ®ỵc - KhÝ hËu Ch©u ¸ chia thµnh nhiỊu ®íi khÝ hËu kh¸c nhau do vÞ trÝ ®Þa lý tr¶i dµi trªn nhiỊu vÜ ®é - Trong mçi ®íi khÝ hËu l¹i chia lµm nhiỊu kiĨu khÝ hËu phøc t¹p - KhÝ hËu Ch©u ¸ phỉ biÕn lµ c¸c kiĨu: giã mïa vµ lơc ®Þa 2. VỊ kü n¨ng - Cđng cè vµ ph¸t triĨn kü n¨ng ®äc, ph©n tÝch, so s¸nh c¸c u tè ®Þa lý trªn b¶n ®å. - Ph¸t triĨn t duy ®Þa lý, gi¶i thÝch ®ỵc mèi quan hƯ chỈt chÏ gi÷a c¸c u tè tù nhiªn. 3. VỊ th¸i ®é Yªu mÕn m«n häc vµ ph¸t triĨn t duy vỊ m«n ®Þa lý, t×m ra nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn m«n häc II. §å dïng d¹y häc - B¶n ®å vÞ trÝ ®Þa lý cđa Ch©u ¸ trªn ®Þa cÇu. - B¶n ®å tù nhiªn Ch©u ¸ - Lỵc ®å c¸c ®íi khÝ hËu Ch©u ¸ III. Ho¹t ®éng trªn líp 1. ỉ n ®Þnh tỉ chøc 2. KiĨm tra bµi cò Em h·y nªu c¸c ®Ỉc ®iĨm vỊ vÞ trÝ ®Þa lý, kÝch thíc cđa l·nh thỉ Ch©u ¸ vµ ý nghÜa cđa chóng ®èi víi khÝ hËu? 3. Bµi míi Ch©u ¸ n»m tr¶i dµi tõ vïng cùc B¾c ®Õn vïng xÝch ®¹o, cã kÝch thíc réng lín vµ cÊu t¹o ®Þa h×nh phøc t¹p. §ã lµ nh÷ng ®iỊu kiƯn t¹o ra sù ph©n hãa khÝ hËu ®a d¹ng vµ mang tÝnh lơc ®Þa cao. GV: CHÂU MINH TÂM 5 Giaựo An ẹũa Lớ 8 Đây chính là những đặc điểm nổi bật của khí hậu Châu á chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay. GV: CHAU MINH TAM 6 Giaựo An ẹũa Lớ 8 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học 1. Hoạt động 1 Tìm hiểu sự phân hóa đa dạng của khí hậu CH: Bằng những kiến thức đã học em hãy cho biết dựa vào đâu ngời ta có thể phân chia ra các đới khí hậu trên trái đất? Dựa vào các vành đai nhiệt mà ngời ta phân chia thành các đới khí hậu khác nhau trên trái đất tơng ứng với các vành đai nhiệt đó. GV treo lợc đồ các đới khí hậu Châu á lên bảng. Em hãy quan sát bản đồ tự nhiên Châu á và lợc đồ H2.1 Skg và cho biết: ? Đi dọc theo kinh tuyến 80 0 Đ từ vùng cực đến xích đạo có các đới khí hậu nào? ? Mỗi đới nằm ở khoảng vĩ độ bao nhiêu? GV giảng: Vòng cực là vòng vĩ tuyến song song với xích đạo ở vĩ độ 66 0 33', nơi giới hạn của vùng cực có ngày hoặc đêm dài 24 giờ liền vào hạ chí và đông chí. ? Tại sao khí hậu Châu á lại phân thành nhiều đới nh vậy? ? Em hãy quan sát H2.1 và bản đồ tự nhiên cho biết: ? Trong đới khí hậu ôn đới, ôn đới, cận nhiệt, nhiệt đới có những kiểu khí hậu nào? Gọi học sinh chỉ trên bản đồ. ? Xác định các kiểu khí hậu thay đổi từ vùng duyên hải vào nội địa? ?Tại sao khí hậu Châu á có sự phân hóa thành nhiều kiểu? Do kích thớc lãnh thổ, đặc điểm địa hình, ảnh hửụỷng của biển . 1. Khí hậu Châu á phân hóa rất đa dạng a) Khí hậu Châu á phân thành nhiều đới khác nhau - Đới khí hậu cực và cận cực nằm từ khoảng vòng cực Bắc đến cực. - Đới khí hậu ôn đới nằm từ khoảng 40 0 B - vòng cực Bắc. - Đới khí hậu cận nhiệt đới: Nằm từ chí tuyến Bắc - 40 0 B - Đới khí hậu nhiệt đới: Từ chí tuyến Bắc đến 5 0 N. b) Các đới khí hậu Châu á lại phân hóa thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau. Tùy theo vị trí gần biển hay xa biển, địa hình cao hay thấp. - Đới khí hậu xích đạo có khối khí xích đạo nóng ẩm thống trị quanh năm. - Đới khí hậu cực có khối khí cực khô, lạnh thống trị cả năm. 2. Khí hậu châu á phổ biến là kiểu khí hậu gió mùa và kiểu khí hậu lục địa. GV: CHAU MINH TAM 7 Giaựo An ẹũa Lớ 8 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học a) Các kiểu khí hậu gió mùa *)Gồm 2 loại: - Khí hậu gió mùa nhiệt đới: Phân bố ở Nam á và Đông Nam á - khí hậu gió mùa cận nhiệt và ôn đới phân bố ở Đông á. *) Đặc điểm Một năm có hai mùa : - Mùa đông có gió từ nội địa ra, không khí lạnh, khô và ma không đáng kể. - Mùa hạ có gió từ đại dơng thổi vào, nóng ẩm và có ma nhiều. b) Các kiểu khí hậu lục địa *) Phân bố - Chiếm diện tích lớn ở các vùng nội địa và Tây Nam á *) Đặc điểm - Mùa đông khô và rất lạnh - Mùa hạ khô và nóng. - Biên độ dao động nhiệt ngày và năm rất lơn nên cảnh quan hoang mạc phát triển. 4. Củng cố - GV củng cố lại toàn bộ bài học HS đọc nội dung ghi nhớ sgk và làm bài tập trắc nghiệm củng cố: 5. Dặn dò Học sinh học bài cũ và tìm hiểu vị trí, địa hình Châu á ảnh hởng đến khí hậu của vùng nh thế nào? GV: CHAU MINH TAM 8 Giáo Án Đòa Lí 8 Ngày Soạn: Ngày Dạy: Tuần: Tiết: Tiết 3 : S«ng ngßi vµ c¶nh quan ch©u ¸ I. Mơc tiªu bµi häc 1. VỊ kiÕn thøc: Sau bµi häc cÇn gióp häc sinh n¾m ®ỵc - M¹ng líi s«ng ngßi Ch©u ¸ kh¸ ph¸t triĨn, cã nhiỊu hƯ thèng s«ng lín - BiÕt ®ỵc ®Ỉc ®iĨm mét sè hƯ thèng s«ng lín vµ gi¶i thÝch nguyªn nh©n t¹i sao cã sù h×nh thµnh c¸c s«ng lín nh vËy. - Sù ph©n hãa ®a d¹ng cđa c¸c c¶nh quan vµ nguyªn nh©n cđa sù ph©n hãa - Nh÷ng thn lỵi vµ khã kh¨n cđa thiªn nhiªn Ch©u ¸ 2. VỊ kü n¨ng - BiÕt sư dơng b¶n ®å ®Ĩ t×m ®Ỉc ®iĨm s«ng ngßi vµ c¶nh quan cđa Ch©u ¸ - X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å vÞ trÝ c¶nh quan tù nhiªn vµ c¸c hƯ thèng s«ng lín. - X¸c lËp ®ỵc mèi quan hƯ gi÷a khÝ hËu, ®Þa h×nh víi s«ng ngßi vµ c¶nh quan tù nhiªn. 3. VỊ th¸i ®é Yªu mÕn m«n häc vµ ph¸t triĨn t duy vỊ m«n ®Þa lý, t×m ra nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn m«n häc II. §å dïng d¹y häc - B¶n ®å tù nhiªn Ch©u ¸ - B¶n ®å c¶nh quan tù nhiªn Ch©u ¸ - Tranh ¶nh vỊ c¸c c¶nh quan tù nhiªn cđa Ch©u ¸ III. Ho¹t ®éng trªn líp 1. ỉ n ®Þnh tỉ chøc 2. KiĨm tra bµi cò Em h·y x¸c ®Þnh ba biĨu ®å nhiƯt ë trang 9 thc nh÷ng kiĨu khÝ hËu nµo? Nªu ®Ỉc ®iĨm cđa c¸c kiĨu khÝ hËu ®ã? 3. Bµi míi Giíi thiƯu:Chóng ta ®· biÕt ®ỵc ®Þa h×nh, khÝ hËu Ch©u ¸ rÊt ®a d¹ng. Nh÷ng ®Ỉc ®iĨm ®ã l¹i cã mèi quan hƯ mËt thiÕt víi hƯ thèng s«ng ngßi vµ c¶nh quan ë Ch©u ¸. §Ĩ thÊy râ ®Ỉc ®iĨm lµ s«ng ngßi rÊt ®a d¹ng vµ ph¸t triĨn dµy ®Ỉc, c¶nh quan thiªn nhiªn ph©n hãa ®a d¹ng vµ cã ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn ®êi sèng sinh ho¹t vµ s¶n xt cđa nh©n d©n. Chóng ta sÏ cïng nhau t×m hiĨu nh÷ng ®Ỉc ®iĨm ®ã qua bµi häc h«m nay. GV: CHÂU MINH TÂM 9 Giaựo An ẹũa Lớ 8 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học 1. Hoạt động 1 Tìm hiểu đặc điểm sông ngòi GV treo bản đồ sông ngòi Châu á lên bảng yêu cầu học sinh quan sát. 1. Đặc điểm sông ngòi - Sông ngòi ở Châu á khá phát triển và có nhiều hệ thống sông lớn. - Phân bố không đều và có chế độ nớc GV: CHAU MINH TAM 10