HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NGUYỄN MẠNH QUÝ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ TỪ SƠN, TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Văn Hùng NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NƠNG NGHIỆP - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan rằng, toàn số liệu kết nghiên cứu luận văn hoàn toàn trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực đề tài cảm ơn thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Mạnh Quý i LỜI CẢM ƠN Trong q trình nghiên cứu hồn thành luận văn này, nhận quan tâm giúp đỡ nhiều tập thể cá nhân Nhân dịp xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến: - Ban Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Các thầy cô giáo Khoa Kinh tế & Phát triển nơng thơn, Bộ mơn Phân tích định lượng truyền đạt kiến thức, giúp đỡ trình học tập, nghiên cứu thực luận văn - Thầy giáo PGS.TS Phạm Văn Hùng, người tận tình bảo, hướng dẫn giúp đỡ tơi suốt trình nghiên cứu thực luận văn - Nhân dịp này, xin chân thành cảm ơn tới lãnh đạo cán Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã Từ Sơn, phòng Quản lý thị phòng, ban có liên quan giúp đỡ tạo điều kiện cho tơi q trình điều tra nghiên cứu đề tài - Cuối cùng, xin biết ơn gia đình, bạn bè động viên chia sẻ vật chất, tinh thần lúc tơi gặp khó khăn q trình nghiên cứu tơi hồn thành Luận văn Hà nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Mạnh Quý ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục sơ đồ, biểu đồ viii Trích yếu luận văn ix Thesis abstract xi Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3 Câu hỏi nghiên cứu 1.4 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu 1.5 Những đóng góp luận văn Phần Cơ sở lý luận thực tiễn 2.1 Cơ sở lý luận 2.1.1 Các khái niệm 2.1.2 Vai trò đầu tư xây dựng 2.1.3 Các bước quản lý nhà nước đầu tư xây dựng 2.1.4 Mục tiêu, nguyên tắc quản lý nhà nước đầu tư xây dựng 11 2.1.5 Nội dung quản lý nhà nước đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước 12 2.1.6 13 Công cụ quản lý nhà nước đầu tư xây dựng 2.1.7 17 Các phương pháp quản lý nhà nước đầu tư xây dựng 2.1.8 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước 19 2.2 Cơ sở thực tiễn 24 2.2.1 Kinh nghiệm thực tiễn địa phương quản lý nhà nước xây dựng 24 2.2.2 Kinh nghiệm thực tiễn quốc gia giới quản lý nhà nước xây dựng 31 2.2.3 Các học kinh nghiệm rút 31 Phần Phương pháp nghiên cứu 35 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 35 3.1.1 Điều kiện tự nhiên 35 3.1.2 Điều kiện kinh tế-xã hội 35 3.1.3 Đánh giá chung địa bàn nghiên cứu 37 3.2 Phương pháp nghiên cứu 39 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 39 3.2.2 Phương pháp tổng hợp xử lý số liệu 41 3.2.3 Phương pháp phân tích 41 3.3 Hệ thống tiêu nghiên cứu 42 Phần Kết nghiên cứu thảo luận 44 4.1 Thực trạng quản lý nhà nước đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước địa bàn thị xã Từ Sơn 44 4.1.1 Công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách nhà nước địa bàn thị xã Từ Sơn 44 4.1.2 Thực đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách nhà nước địa bàn thị xã Từ Sơn 53 4.1.3 Công tác tra, kiểm tra; giám sát, đánh giá, nghiệm thu thẩm định đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách nhà nước địa bàn thị xã Từ Sơn 64 4.1.4 Công tác quản lý toán giá xây dựng từ vốn ngân sách nhà nước 70 4.2 Đánh giá quản lý nhà nước đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách nhà nước địa bàn thị xã Từ Sơn 76 4.2.1 Những thành tựu 78 4.2.2 Hạn chế 79 4.2.3 Những yếu tố ảnh hưởng, nguyên nhân 84 4.3 Giải pháp tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách nhà nước địa bàn thị xã từ sơn 87 4.3.1 Các giải pháp công tác quy hoạch 89 4.3.2 Các giải pháp công tác tổ chức, cán 90 4.3.3 Các giải pháp công tác cải cách hành 93 4.3.4 Các giải pháp công tác tra, kiểm tra, giám sát đánh giá 94 4.3.5 Các giải pháp khác 96 Phần Kết luận kiến nghị 100 5.1 Kết luận 100 5.2 Kiến nghị 101 Tài liệu tham khảo 104 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt BOT : Hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao BQL : Ban quản lý BT : Hợp đồng xây dựng - chuyển giao CNH-HĐH : cơng nghiệp hóa, đại hóa ĐTXDCB : Đầu tư xây dựng GDP : Tổng sản phẩm nội địa GPMB : Giải phóng mặt GTSXCN : Giá trị sản xuất công nghiệp HĐND : Hội đồng nhân dân KBNN : Kho bạc nhà nước KCN : Khu công nghiệp KCS : Hồ sơ quản lý chất lượng cơng trình KHKT : Khoa học kỹ thuật NGO : Tổ chức phi phủ NSNN : Ngân sách nhà nước ODA : Hỗ trợ phát triển thức QLDA : Quản lý dự án TKCS : Thiết kế sở TKKT : Thiết kế kỹ thuật TSCĐ : Tài sản cố định TTCN : Tiểu thủ công nghiệp UBND : Ủy ban nhân dân VSIP : Khu công nghiệp Việt Nam – Singapore XDCB : Xây dựng XHCN : Xã hội chủ nghĩa vi DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Các thông tin, tài liệu nguồn thu thập tài liệu, số liệu 39 Bảng 4.1 Kế hoạch bố trí vốn đầu tư xây dựng qua năm giai đoạn 2013-2015 47 Bảng 4.2 Tình hình giải ngân vốn đầu tư xây dựng qua năm 48 Bảng 4.3 Phân loại vốn đầu tư xây dựng theo nguồn vốn 49 Bảng 4.4 Phân loại vốn đầu tư xây dựng theo lĩnh vực đầu tư 50 Bảng 4.5 Kết thẩm định dự án qua năm 52 Bảng 4.6 Kết cơng tác giải phóng mặt dự án 55 Bảng 4.7 Các hình thức lựa chọn nhà thầu 57 Bảng 4.8 Giá gói thầu theo hình thức lựa chọn nhà thầu 58 Bảng 4.9 Kết thực công tác đấu thầu dự án ĐTXDCB giai đoạn 2013 - 2015 58 Bảng 4.10 Số lượng dự án tiến độ, chậm tiến độ giai đoạn 2013-2015 61 Bảng 4.11 Các hạn chế mắc phải khâu nghiệm thu, thẩm định chất lượng, bàn giao dự án ĐTXDCB địa bàn thị xã giai đoạn 2013-2015 68 Bảng 4.12 Kết thực cơng tác tốn giai đoạn 2013 – 2015 72 Bảng 4.13 Bảng giá trị đề nghị giảm trừ sau kiểm tra dự án đầu tư xây dựng hạ tầng khu nhà dân cư dịch vụ phường Đình Bảng 73 Bảng 4.14 Bảng đánh giá QLNN ĐTXDCB từ nguồn vốn NSNN địa bàn thị xã Từ Sơn 77 Bảng 4.15 Bảng tổng hợp nguyên nhân hạn chế công tác quản lý ĐTXDCB từ nguồn vốn NSNN địa bàn thị xã 81 vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1 Các giai đoạn dự án đầu tư xây dựng 10 Biểu đồ 4.1 Tỷ lệ hạn chế mắc phải khâu nghiệm thu, thẩm định chất lượng, bàn giao dự án ĐTXDCB địa bàn thị xã giai đoạn 2013-2015 69 Biểu đồ 4.2 Tổng hơp ý kiến trả lời nguyên nhân hạn chế công tác quản lý nhà nước ĐTXDCB từ nguồn vốn NSNN địa bàn thị xã 82 không đồng ý) S T T Ti ến 2Q uả V i p 4B ố 5Đ ầu 6C ôn 7N ăn 8N ăn 9N ăn T hủ K K h Đ h ô n ô n Ông (bà) đánh giá thủ tục tham gia ĐTXDCB thị xã Từ Sơn nào? Nhanh gọn Nhanh có lobby  Phức tạp, rườm rà  Ông (bà) đánh giá số tiêu chí QLNN ĐTXDCB từ nguồn vốn NSNN địa bàn thị xã Từ Sơn thời gian vừa qua (bằng cách cho điểm từ đến 5, tốt nhất) S T T Q u ả n Q u ả n 108 Q u ả n C ơn 10 Nếu phải bổ sung tiêu chí cho nội dung dự án đầu tư thuộc NSNN thị xã Từ Sơn, ơng (bà) chọn tiêu chí tiêu chí đây?  Phương án giải phóng mặt  Phân tích rủi ro thực  Nghiên cứu khía cạnh hiệu kinh tế xã hội  Khác 11 Ông (bà) đánh chế phân bổ vốn ĐTXDCB thuộc NSNN của thị xã Từ Sơn?  Rất  Kém  Bình thường  Tốt  Rất tốt 12 Hoạt động chi tạm ứng cho dự án ĐTXDCB thị xã Từ Sơn phù hợp chưa ? Chưa phù hợp Phù hợp  13 Các hạn chế mắc phải khâu nghiệm thu, thẩm định chất lượng, bàn giao dự án ĐTXDCB địa bàn thị xã giai đoạn 2013-2015 gì? (Ơng (bà) cho ý kiến đồng ý coi tiêu chí sau hạn chế) S K K h Đ h ô T n ô n g n T g N ă n T iế n đ C ô n g tá Đ ịn h m C 5á c q H 6ệ th ố 14 Trong toán vốn ĐTXDCB thuộc NSNN thị xã Từ Sơn, ơng (bà) thấy khó khăn việc nhất?  Chậm hồn chỉnh hồ sơ  Cơng tác nghiệm thu chậm  Chất lượng lập dự toán thấp  Cơ chế toán phức tạp  Khác ……………………………………………………………… 110 15 Trong giai đoạn toán vốn ĐTXDCB thuộc NSNN thị xã Từ Sơn, theo ông(bà), lý chậm trễ giai đoạn gì?  Chưa coi trọng cơng tác tốn  Hồ sơ tốn phức tạp  Lực lượng thẩm tra toán mỏng  Thời gian thẩm tra chậm  Khác ……………………………………………………………………… 16 Ông (bà) đánh giá công tác QLNN ĐTXDCB thị xã Từ Sơn nay?  Chưa đáp ứng yêu cầu  Đáp ứng yêu cầu  Đáp ứng tốt yêu cầu 17 Xin ông (bà) cho biết, số tiếp đón đồn kiểm tra ĐTXDCB quan chức năm? Nội dung kết quả? 18 Xin ông(bà) cho biết đầu tư vào dự án địa bàn thị xã Từ Sơn q cơng ty gặp phải khó khăn nhất? (Xin ghi khó khăn mà q cơng ty cho khó khăn nhất) 19 Theo quan điểm ông (bà), thị xã Từ Sơn cần cung cấp thông tin ĐTXDCB thuộc NSNN của thị xã Từ Sơn nguồn thông tin nào? □ Internet □ Điện thoại □ Gặp gỡ trực tiếp nhà đầu tư □ Thông qua tổ chức, hiệp hội □ Thông qua công ty tư vấn đầu tư □ Khác …………………………… 111 20 Theo quan điểm ông (bà), cần thực biện pháp để tăng cường hiệu tính cơng khai, minh bạch công tác đấu thầu, chống thông thầu, móc nối chủ đầu tư đơn vị thi công? S T T 1T ổ Đ 2ă n g 3S K h ô Ti ếp 6K há K K Đ h h ô n ô n 21 Theo quan điểm ông (bà), để tăng cường hiệu công tác giám sát, thẩm định, kiểm tra, tra, cần thực biện pháp sau đây? S T T T 1h n T 2h C ù n N â n 6K há K K h Đ h ô n ô n 22 Theo quan điểm ông (bà), để tăng cường lực quản lý BQL dự án xây dựng thị xã S T T C 1ử c M 2ở c G ắ n tr T ă n T ă n 6K há K K h Đ h ô n ô n 23 Theo quan điểm ông (bà), để hạn chế tối đa dự án chậm tiến độ, cần phải thực biện pháp nào? S T T C hỉ c L ậ p B ố tr K K h Đ h ô n ô n T h ự c hi K 5h n 6K há THƠNG TIN VỀ NGƯỜI ĐƯƠC PHỎNG VẤN Xin Ơng (bà) vui lòng cho biết thông tin sau: Họ tên: Chức vụ Tên Cơ quan, doanh nghiệp Ngành nghề sản xuất, kinh doanh công việc đảm nhiệm: Xin trân trọng cảm ơn Quý ông (bà) dành thời gian trả lời BẢNG CÂU HỎI ĐIỀU TRA, KHẢO SÁT (MẪU 2) DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG LÀ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC NHÀ NƯỚC Từ Sơn, ngày … tháng … năm 2016 Các cơng trình trọng điểm địa bàn thị xã Từ Sơn Xin chào ông (bà), Hiện nghiên cứu đề tài khoa học nhằm đề xuất giải pháp tăng cường quản lý nhà nước đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước địa bàn thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh Các thông tin ông (bà) cung cấp cho đươc bảo mật, sử dụng cho mục đích nghiên cứu ứng dụng cho thực tiễn, làm sở kiến nghị cấp có thẩm quyền Ơng (bà) vui lòng cho thông tin, ý kiến, nhận xét thân vào nội dung sau cách điền vào chỗ trống chọn ô vuông đây: Trong đầu tư xây dựng thị xã, quan chức có lấy ý kiến đóng góp tham gia xây dựng quy hoạch người dân khu vực có dự ánhay khơng? Thường xun   Thỉnh thoảng  Khơng Xin q ơng (bà) vui lòng cho biết quan điểm nội dung dự án đầu tư thuộc NSNN thị xã Từ Sơn? Chưa hợp lí  Khơng hợp lí Hợp lí  Xin quý ông (bà) cho đánh giá mức độ hạn chế công tác quản lý ĐTXDCB từ nguồn vốn NSNN địa bàn thị xã (bằng cách chọn đồng ý không đồng ý) S T T Ti ến 2Q uả V i p 4B ố K K h Đ h ô n ô n 115 5Đ ầu 6C ôn 7N ăn 8N ăn 9N ăn T hủ Ông (bà) đánh giá thủ tục tham gia đầu tư xây dựng thị xã Từ Sơn nào? Nhanh gọn Nhanh có lobby   Phức tạp, rườm rà Ơng (bà) có thường xun giám sát dự án ĐTXDCB khơng? Ơng (bà) đánh giá số tiêu chí QLNN ĐTXDCB từ nguồn vốn NSNN địa bàn thị xã Từ Sơn thời gian vừa qua (bằng cách cho điểm từ đến 5, tốt nhất) S T T Q u ả n Q u ả n Q u ả n C ơn Ơng (bà) tự đánh giá công tác quản lý nhà nước đầu tư xây dựng thị xã Từ Sơn nay?  Chưa đáp ứng yêu cầu  Đáp ứng yêu cầu  Đáp ứng tốt yêu cầu 116 Nếu phải bổ sung tiêu chí cho nội dung dự án đầu tư thuộc NSNN thị xã Từ Sơn, ơng (bà) chọn tiêu chí tiêu chí đây?  Phương án giải phóng mặt  Phân tích rủi ro thực  Nghiên cứu khía cạnh hiệu kinh tế xã hội  Khác Các hạn chế mắc phải khâu nghiệm thu, thẩm định chất lượng, bàn giao dự án ĐTXDCB địa bàn thị xã giai đoạn 2013-2015 gì? (Ơng (bà) cho ý kiến đồng ý coi tiêu chí sau hạn chế) S T T N ă n T iế n đ C ô n g tá Đ ịn h m C 5á c q H 6ệ th ố K K h Đ h ô n ô n g n g 117 10 Ông (bà) đánh chế phân bổ vốn ĐTXDCB thuộc NSNN của thị xã Từ Sơn?     Rất Kém Bình thường Tốt  Rất tốt 11 Hoạt động chi tạm ứng cho dự án ĐTXDCB thị xã Từ Sơn phù hợp chưa ? Phù hợp  Chưa phù hợp 12 Trong toán vốn ĐTXDCB thuộc NSNN thị xã Từ Sơn, ơng (bà) thấy khó khăn việc nhất?  Chậm hồn chỉnh hồ sơ  Cơng tác nghiệm thu chậm  Chất lượng lập dự toán thấp  Cơ chế toán phức tạp  Khác ……………………………………………………………… 13 Trong giai đoạn toán vốn ĐTXDCB thuộc NSNN thị xã Từ Sơn, theo ông (bà), lý chậm trễ giai đoạn gì?  Chưa coi trọng cơng tác tốn     Hồ sơ toán phức tạp Lực lượng thẩm tra toán mỏng Thời gian thẩm tra chậm Khác ……………………………………………………………………… 14 Theo quan điểm ông (bà), thị xã Từ Sơn cần cung cấp thông tin ĐTXDCB thuộc NSNN của thị xã Từ Sơn nguồn thông tin nào? □ Internet □ Điện thoại □ Gặp gỡ trực tiếp nhà đầu tư □ Thông qua tổ chức, hiệp hội □ Thông qua công ty tư vấn đầu tư □ Khác …………………………… 118 15 Theo quan điểm ông (bà), để tăng cường hiệu công tác quản lý nhà nước ĐTXDCB địa bàn thị xã cần tập trung trước mắt khâu sau đây? S T T Q 1u ả n Q 2u ả n Q u ả n lý C ô n K K Đ h h ô n ô n 16 Theo quan điểm ông (bà), cần thực biện pháp để tăng cường hiệu tính cơng khai, minh bạch cơng tác đấu thầu, chống thơng thầu, móc nối chủ đầu tư đơn vị thi công? S T T 1T ổ Đ 2ă n g 3S K h ô Ti ếp 6K há K K Đ h h ô n ô n 119 17 Theo quan điểm ông (bà), để tăng cường hiệu công tác giám sát, thẩm định, kiểm tra, tra, cần thực biện pháp sau đây? S T T T 1h n T 2h C ù n N â n 5K há K K h Đ h ô n ô n 18 Theo quan điểm ông (bà), để tăng cường lực quản lý BQL dự án xây dựng thị xã S T T C 1ử c M 2ở c G ắ n tr K K h Đ h ô n ô n 120 T ă n T ă n 6K há 19 Theo quan điểm ông (bà), để hạn chế tối đa dự án chậm tiến độ, cần phải thực biện pháp nào? S T T C hỉ c L ậ p B ố tr T h ự c hi K 5h ô n 6K há K K h Đ h ô n ô n 20 Theo quan điểm ơng (bà) lý mà đơn vị xây dựng lựa chọn hợp tác ĐTXDCB có nguồn từ NSNN của thị xã Từ Sơn gì? (Xin ghi rõ lý coi quan trọng nhất) 121 21 Theo quan điểm ông (bà) hoạt động ĐTXDCB thuộc NSNN của thị xã Từ Sơn bất cập vấn đề gì? ( Xin ghi vấn đề cho bất cập nhất)? 22 Ơng(bà) có đề xuất kiến nghị giải pháp để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đầu tư xây dựng thị xã Từ Sơn nay? THÔNG TIN VỀ NGƯỜI ĐƯƠC PHỎNG VẤN Xin Ơng (bà) vui lòng cho biết thông tin sau: Họ tên: Chức vụ Tên Cơ quan, đơn vị Xin trân trọng cảm ơn Quý ông (bà) giành thời gian trả lời 122 ... nhà nước trong ầu tư xây dựng gì? - Vốn ngân sách nhà nước gi? đầu tư xây dựng từ vốn ngân sách nhà nước gì? Vai trò vốn ngân sách đầu tư xây dựng bản? - Vai trò Quản lý nhà nước trong ầu tư xây. .. xây dựng từ vốn ngân sách nhà nước? - Kinh nghiệm số quốc gia việc quản lý nhà nước đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước? - Tình hình quản lý nhà nước trong ầu tư xây dựng từ vốn ngân. .. cườngquản lý nhà nước đầu tư xây dựng bảntừ nguồn vốn ngân sách nhà nước địa bàn thị xã Từ Sơn kháctrong thời gian tới 1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU - Quản lý nhà nước gì, đầu tư xây dựng gì, quản lý nhà